Ο ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ

Ἐπί τῇ Μνήμῃ τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ζ´ Ἁγίας Οἰκουμενικῆς Συνόδου

 

Ἡ Ἱστορία διδάσκει καί ἐπαναλαμβάνεται

 

Γίνεται τὸν τελευταῖο καιρό, δυστυχῶς, ὅλο καὶ περισσότερο αἰσθητή,σὲ ὅσους βεβαίως ἔχουν τὰ κατάλληλα κριτήρια,μία ἐπαναδιείσδυση τῆς Δυτικῆς εἰκαστικῆς κουλτούρας στὴν Ὀρθόδοξη Εἰκονογραφία.

Δὲν εἶναι βεβαίως κάτι πρωτόγνωρο. Εἶναι, ὅμως, τὸ ἴδιο ἐπικίνδυνο, ὅπως πάντοτε. Καὶ μάλιστα τόσο περισσότερο ἐπικίνδυνο, ὅσο ὀλιγότερο ἐμφανὲς εἶναι, ὅσο καλύπτεται ἔντεχνα κάτω ἀπὸ μία ἐπιφάνεια, ἡ ὁποία παραπλανητικά (κάποτε καὶ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Εἰκονογράφο), ὀρθοδοξίζει ἢ ὅσο ἐξυπηρετεῖ εὐσεβιστικές, δηλαδὴ ἐγκόσμιες - συναισθηματικὲς - ρεαλιστικὲς ἐπιδιώξεις.

Οἱ παλαιοὶ Εἰκονογράφοι διέγνωσαν τὸ φαινόμενο αὐτὸ στὴν λεγομένη Μακεδονικὴ τεχνοτροπία καὶ ἀντέταξαν σθεναρὰ τὴν τεχνική τῆς λιτῆς σεμνότητας, τῆς ἔκφρασης τοῦ ἀκτίστου Φωτός καὶ τῆς Χάριτος, ἡ ὁποία εἶναι γνωστὴ, ὡς Κρητικὴ τεχνοτροπία (Κρητικὴ Σχολή).

Ο ἀείμνηστος μαστρο-Φώτης Κόντογλου πάλεψε τιτάνια ἐναντίον αὐτοῦ ἀκριβῶς τοῦ ὀδυνηροῦ φαινομένου καὶ φάνηκε, ὅτι τὸ ἐνίκησε. Ἐν τούτοις, τὸ φαινόμενο ἀνθίσταται καὶ ἐπιβιώνει. Ζῆ, ἐφ’ ὅσον ζοῦν καὶ ἐπιβιώνουν οἱ γεννήτορές του,οἱ εὐσεβιστικὲς διδασκαλίες τοῦ δυτικοῦ ἀνθρωποκεντρικοῦ χριστιανισμοῦ, οἱ ὁποῖες τὸ γέννησαν καὶ τὸ θρέφουν.

Καὶ μάλιστα ζοῦν τόσο πολύ, ὥστε νὰ ...μεταβαίνουν, ὅλο καὶ περισσότερο ἐκ τῆς ὄντως ζωῆς εἰς τὸν θάνατον... Ἐδῶ πιστεύουμε, ὅτι ἔγκειται καὶ ἡ εὐθύνη τῶν Ὀρθοδόξων Εἰκονογράφων.

Ὀφείλουν, ἐφ’ ὅσον τὸ διαγνώσουν, νὰ ἐνημερώσουν πρωτίστως μὲ σοβαρὸ καὶ ὑπεύθυνο τρόπο τοὺς Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε, Αὐτοὶ νὰ μελετήσουν καὶ ἀντιμετωπίσουν μὲ ἀποτελεσματικότητα τὴν ὑποβόσκουσα αὐτὴ καὶ ψυχοφθόρο πνευματικὴ ἀσθένεια.

Τὸ ἀπόφθεγμα τοῦ Προμάχου τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ: «Δεῖξε μου τὶς Εἰκόνες, ποὺ προσκυνᾶς (πολὺ περισσότερο,ποὺ ἁγιογραφεῖς), γιὰ νὰ σοῦ πῶ, τὶ πίστη ἔχεις», φανερώνει τὸ μέγεθος τοῦ θέματος καὶ τῆς εὐθύνης!... 

Ἱεροδιάκονος Γαβριήλ Ἁγιοκυπριανίτης

 

Κυριακή 13/26.10.2014

Κυριακή τῶν Ἁγ. Πατέρων τῆς Ἁγίας Ζ´ Οἰκουμενικής Συνόδου