ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΩΡΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΕΠΙΔΟΞΩΝ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
Όταν βλέπω την φλυαρίαν της εποχής μας,
και τους σοφούς που αναδεικνύονται εντός μιας ημέρας,
και τους αυτοχειροτονήτους θεολόγους,
οι οποίοι μόνον επειδή θέλουν να είναι σοφοί,
νομίζουν και ότι είναι, τότε ποθώ την ανωτάτην φιλοσοφίαν
και αναζητώ την πλέον απόμακρον έρημον,
καθώς λέγει ο Ιερεμίας, και θέλω να συζητήσω
συγκεντρωμένος με τον εαυτόν μου.
Διότι τίποτε άλλο δεν θεωρώ τόσον σπουδαίον, όσον το να κλείσω τας αισθήσεις, να ευρεθώ έξω από την σάρκα και τον κόσμον, να μη έχω επαφήν με τίποτε το ανθρώπινον, εκτός από τα απολύτως αναγκαία. Και τα συζητώ με τον εαυτόν μου και τον Θεόν, να ζω υπεράνω των ορατών πραγμάτων και να κρατώ συνεχώς μέσα μου διαυγείς τας θείας ενοράσεις, αμιγείς από τα γήινα και παραπλανητικά είδωλα, σαν ένας ακηλίδωτος καθρέπτης του Θεού και των θείων.
Καθρέπτης που και είμαι και συνεχώς γίνομαι, λαμβάνοντας και προσθέτοντας φως εις το φως μου και από σκοτεινότερος γινόμενος φωτεινότερος, μέχρι να έλθωμεν εις την πηγήν των ακτινοβολιών, που φθάνουν έως εδώ, και να επιτύχωμεν το μακάριον τέλος, όταν η αλήθεια θα καταργήση τους καθρέπτας. Διότι μόλις κατορθώνει κανείς να επιβληθή εις την ύλην που τον έλκει κάτω, ή παιδαγωγώντας τον εαυτόν του με μακροχρόνιον φιλοσοφίαν και αποδεσμεύοντας βαθμηδόν το ευγενές και πνευματικόν μέρος της ψυχής από το ευτελές και σκοτεινόν, ή ευρίσκων τον Θεόν εξιλεωμένον, ή και τα δύο αυτά, και μελετώντας όσον δύναται περισσότερον να ατενίζη τα υψηλά. (...)
Αλλ' αν πείθεσαι έστω και ολίγον εις εμέ, τον μη θρασύν θεολόγον, άλλο μεν κατενόησες, το δε υπόλοιπον ικέτευσε να κατανοήσης. Αυτό μεν που μένει μέσα σου αγάπησέ το, το δε υπόλοιπον ας μείνη εις τους άνω θησαυρούς. Υψώσου με την διαγωγήν· απόκτησε το καθαρόν με την κάθαρσίν σου. Θέλεις να γίνης κάποτε θεολόγος και αντάξιος της θεότητος; Να τηρής τας εντολάς, να βαδίζης συμφώνως προς τα προστάγματα· διότι η πράξις είναι η σέλα της θεωρίας. Με το σώμα δούλευσε δια την ψυχήν. Ποίος άραγε άνθρωπος δύναται να αρθή εις τέτοιον ύψος, ώστε να φθάση όπου έφθασεν ο Παύλος;
Και όμως αυτός λέγει, ότι «βλέπει δι' εσόπτρου» και «εν αινίγματι», και ότι θα έλθη καιρός, όταν θα ιδή «πρόσωπον προς πρόσωπον». Είσαι φιλοσοφώτερος κάποιου άλλου εις τα λόγια; Πάντως όμως είσαι κατώτερος του Θεού. Είσαι συνετώτερος ενός άλλου; Είσαι όμως τόσον μακράν της αληθείας, όσον κατωτέρα είνε η ύπαρξίς σου από τον Θεόν; Έχομεν λάβει την υπόσχεσιν ότι θα τον γνωρίσωμεν κάποτε όσον μας εγνώρισεν.
Αν δεν είνε δυνατόν ν' αποκτήσω εδώ την τελείαν γνώσιν των όντων, τι μου λείπει; Τί ελπίζω; Την βασιλείαν των ουρανών, θα ειπής οπωσδήποτε. Νομίζω δε, ότι αυτό δεν είνε τίποτε άλλο, παρά να κατορθώση κανείς να συναντήση το καθαρώτατον και τελειότατον.
Τελειότατον δε των όντων η γνώσις του Θεού.
Αλλ' όσον είμεθα εις την επιφάνειαν της γης,
το μεν να κρατώμεν, το δε να καταλάβωμεν,
το δε ν' αποταμιεύσωμεν εκεί, δια να έχωμεν αυτήν την επικαρπίαν του κόπου μας,
την έλλαμψιν όλην της αγίας Τριάδος,
ποία είναι, και τι λογής, και πόση, αν επιτρέπεται να εκφρασθώ έτσι·
και θα την έχωμεν εν τω προσώπω αυτού του Χριστού του Κυρίου μας,
εις τον οποίον ανήκει η δόξα και η δύναμις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
''Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου Έργα'', τόμος 4,
Πατερικαί εκδόσεις: "Γρηγόριος ο Παλαμάς", Θεσ/νίκη 1976.
Μετάφραση: Στέργιος Σάκκος.
Απόσπασμα εκ του ιστολογίου ''Ομολογία Πίστεως''.
Τίτλος, επιμέλεια ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου