ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΒΡΕΦΟΣ

Επί τη ευκαιρία της Σαρρακοστής της του Χριστού Γεννήσεως δημοσιεύουμε ένα άρθρο του Θεολόγου Ιωάννη Μεσολωρά (1851-1942) 

εκ του φιλολογικού περιοδικού της Κωνσταντινούπολης 

''Νέον Πνεύμα'' 

της 25 Δεκεμβρίου του 1908, 

με τίτλο ''Το Θείον Βρέφος''.

Η των Ελλήνων αρχαία φιλοσοφία, καθορώσα υπό την θρησκευτικήν και ηθικήν άποψιν οικτρά της ανθρωπότητος κατάστασιν, αναφωνεί διά του μεγάλου αυτής αντιπροσώπου του Σωκράτους: ''καθεύδοντες τον λοιπόν χρόνον διατελοίτε αν, ει μη τινα άλλον ο Θεός επιπέμψει κηδόμενος ημών''. Και ο θείος Πλάτων, φιλοσοφών περί της τότε επικρατούσης ειδωλολατρείας και διαφθοράς, διδάσκει ότι είναι ανάγκη να αναφανή Θεός τις, όστις να αναλάβη τας ηνίας του κόσμου και οδηγήση τούτον εις την αρχικήν αυτού τάξιν.

Χορός δε μεγάλων και πολλών αγίων προφητών της παλαιάς Διαθήκης, ιστάμενος όπισθεν ζοφερών νεφών, επισκιαζόντων το σύμπαν, εκπέμπει διά των θαυμασίων αυτού προφητειών ακτίνας, περιχρυσούσας την κορυφήν του όρους, αφ' ης έμελλε να ανατέλη ο Ήλιος της Δικαιοσύνης. Και σήμερον πληρούνται αι των Προφητών προρρήσεις και αι των φιλοσόφων ελπίδες και αναγγελίαι. Γεννάται το θείον Βρέφος εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Εκ της πενιχράς εκείνης φάτνης, εν η ανεκλίθη, ως από φάρου τηλαυγούς και φωτοβόλου εκπέμπεται φως φωτίζον τους εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένους.

Σήμερον γεννάται το θείον Βρέφος εν σπηλαίω ταπεινώ και διά της εν αυτώ οικούσης και ενσαρκωθείσης θεότητος του Λόγου και Πατρός καθίσταται ο μέγας του πνεύματος και της καρδίας των ανθρώπων κατακτητής και Παντοκράτωρ, το όνομα του οποίου βασιλείς προσκυνούσι΄ πάντα τα πεπολιτισμένα έθνη αυτώ δουλεύουσι το όνομα αυτού είναι δεδοξασμένον΄ εν αυτώ ευλογούνται πάσαι αι φυλαί της γης, και πάσα η γη πληρούται της δόξης αυτού. Σήμερον γεννάται το Θείον εκείνο Βρέφος, το οποίον διά της ανεφίκτου θείας αυτού διδασκαλίας καθίσταται ο μεγάλης βουλής άγγελος, ο εξουσιαστής, ο άρχων της ειρήνης και της αγάπης, ο πνευματικός πατήρ της ανθρωπότητος, ο ακρογωνιαίος λίθος του αληθούς πολιτισμού, ο ποιμήν ο καλός, ο συνάγων τα απολωλότα πρόβατα, υπέρ ων και την ψυχήν αυτού τίθησιν ο μέγας στρατηλάτης ο διά του λόγου αυτού μόνον ελκύων, σαγηνεύων, πείθων μυριάδας θνητών παντός γένους και πάσης φυλής, ουχί απλώς ακολουθούντων, αλλά λατρευόντων αυτόν, προθύμων και τον θάνατον να δεχθώσιν υπέρ του ονόματός του, υπέρ της διδασκαλίας του.

Σήμερον γεννάται το Θείον εκείνο Βρέφος, διά του ισχυρού βραχίονος του οποίου αναβιβάζεται το ανθρώπινον γένος εκ της αβύσσου, εν η διετέλει απεγνωσμένον, επί τα ύψη της ανωτάτης ηθικής τελειότητος, εκ δε του στόματος αυτού εξέρχονται αι μεγαλείτεραι υπερφυσικαί και ηθικαί αλήθειαι, αι καθησυχάζουσαι το ανθρώπινον πνεύμα, αι καθηδύνουσαι την καρδίαν του θνητού, αι ανάγουσαι αυτόν εις σφαίραν υψηλοτέραν και πνευματικήν. Μετά της γεννήσεως του Θείου Βρέφους εν Βηθλεέμ αναγεννώνται και αι θεότητες εκείναι της Ταπεινώσεως, του Ελέους, της Αγάπης, της Αδελφότητος, της Ισότητος, της Ελπίδος, της Πίστεως, της Ελευθερίας, της Αυταπαρνήσεως, αίτινες σήμερον έχουσι στήσει τον θρόνον αυτών πανταχού γης και πληρούσιν των ευγενεστέρων πράξεων και αποτελούσι το μεγαλείον και το αθάνατον της ανθρωπότητος.

Αι θεότητες αύται, αίτινες ως ουράνιοι έκπαγλοι αστέρες περικυκλούσι τον μέγαν της Αγάπης Ήλιον, και καταυγάζουσι την ανθρωπότητα, έστησαν το ρεύμα της κακίας, της απιστίας, της θηριωδίας, ηλευθέρωσαν τον άνθρωπον εκ της δουλείας, συνέστησαν και ετίμησαν τον οικογενειακόν βίον, ανεβίβασαν τον άνθρωπον προς τον Θεόν. Όντως η γέννησις του Θείου Βρέφους ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως. Θαυμασίως λέγει ο μέγας Γρηγόριος'  ''Χριστός γεννάται, δοξάσατε΄ Χριστός επί γης, υψώθητε! Το θείον Βρέφος κατέρχεται επί της γης, και ο άνθρωπος ανέρχεται εις τον ουρανόν. Εκ τούτω έγκειται το μυστήριον της γεννήσεως του Σωτήρος. Τα αρχαία παρέρχονται, τα πάντα γίνονται καινά' το γράμμα υποχωρεί' το πνεύμα πλεονεκτεί'  αι σκιαί παρατρέχουσιν, η αλήθεια επανέρχεται και θριαμβεύει.

Σήμερον γεννάται το Θείον εκείνο Βρέφος, του οποίου ο λόγος έμελλε να γένη δένδρον μέγα και ευσκιόφυλλον και αειθαλές, καλύπτον και ζωογονούν μυριάδας θνητών, και τρέφων αυτούς διά των ευχύμων αυτού καρπών. Διά του θείου αυτού λόγου, λόγου αγάπης και ειρήνης και δικαιοσύνης, αίτινες σήμερον εν αυτώ, καταφιλούνται, ως διά διαυγούς και ζωογόνου ύδατος καταρδεύονται τα αυχμηρά της ανθρωπότητος εδάφη, εφ' ων βλαστάνει η Αγάπη, η πάντα ελπίζουσα, η πάντα στέγουσα, η πάντα πιστεύουσα, η αιώνιος Αγάπη, η ουδέποτε εκπίπτουσα. ''Το μέγιστον θαύμα του Σωτήρος είναι η βασιλεία της Αγάπης''.  Σήμερον γεννάται το Βρέφος εκείνο, όπερ έμελλε διά του βίου αυτού και μάλιστα διά του σταυρικού αυτού θανάτου να αποβή η τελεία ενσάρκωσις της αυταπαρνήσεως και αυτοθυσίας, εν αις αρεταίς έγκειται το μεγαλείον αυτού και η σωτηρία της ανθρωπότητος.

Διά τούτο και το Βρέφος εκείνο επεκλήθη και εγένετο Σωτήρ, διότι προσήνεγκεν εαυτόν θυσίαν επί του Σταυρού, δημιουργήσας άρρηκτον δεσμόν μεταξύ ουρανού και γης'  δι' ο και ο λόγος ο του Σταυρού είναι Θεού σοφία, Θεού δύναμις, ενώπιον του οποίου οι Θεοί της Ελλάδος και της Ρώμης έκλιναν γόνυ, οι δε σοφοί αυτής ωμολόγησαν, ότι ο περί τούτου λόγος υπερτερεί πάσης φιλοσοφίας και θρησκείας. Σήμερον γεννάται το Βρέφος εκείνο, του οποίου το Ευαγγέλιον έμελλε να αναπλάση τον κόσμον, να καταστή ο αλάθητος και αιώνιος διδάσκαλος αυτού, ο επιδρών θαυμασίως επί του πνεύματος, ο καταθέλγων και αιχμαλωτίζων την καρδίαν, ο ουδεποτε αποπλανών την ψυχήν του αναγινώσκοντος τα εν αυτώ θεία ρήματα. Ο μέγας Ναπολέων, ευρισκόμενος εν τη εξορία, αφού ανέγνω το Ευαγγέλιον, και κατείδε την δύναμιν αυτού, μετά μακράν περί τούτου ομιλίαν μετά του στρατηγού αυτού Βερτράνδου ανεφώνησεν'  Ενεθουσίασα πλήθη ανθρώπων, άτινα επέθνησκον υπέρ εμού'  αλλά μη γένοιτο να παραβάλω ποτέ τον ενθουσιασμόν των στρατιωτών μου προς την χριστιανικήν αγάπην, άτινα διαφέρουσι αλλήλων, όσον τα αίτια αυτών... 

Νυν ότε ευρίσκομαι μόνος εν τη Αγία Ελένη, προσηλωμένος επί του σκοπέλου τούτου, τις αγωνίζεται και κατακτά βασίλεια υπέρ εμού; πού είναι οι αυλικοί της βασιλείας μου; Τίς με ενθυμείται; Τίς υπέρ εμού ταράττεται εν Ευρώπη; Τίς μοι απέμεινε πιστός;... Τοιαύτη η τύχη των μεγάλων ανδρών, τοιαύτη η του Καίσαρος και του Αλεξάνδρου! και λησμονούμεθα!  και το όνομα, είτε κατακτητού, είτε αυτοκράτορος δεν είναι πλέον ειμή θέμα διά τα γυμνάσια, και τα κατορθώματά μας πίπτουσιν υπό την μάστιγα σχολαστικού τινος παιδοτρίβου επαινούντος ή ψέγοντος ημάς... Ιδού η εγγυτάτη τύχη του μεγάλου Ναπολέοντος. Οποία άβυσσος μεταξύ της μεγάλης αθλιότητός μου και της αιώνιας βασιλείας του Χριστού, κηρυττομένου, αγαπωμένου, λατρευομένου, ζώντος εν πάση τη οικουμένη! Είναι άρα τούτο θάνατος; δεν είναι μάλλον ζωή; Ιδού ο θάνατος του Χριστού, θάνατος Θεού''.

Μεγάλη λοιπόν και χαρμόσυνος η ημέρα αύτη της γεννήσεως του Θείου Βρέφους. Είναι ημέρα ιδία, ην εποίησεν ο Κύριος, διότι κατ' αυτήν παρουσιάζονται αι μεγαλύτεραι αντιθέσεις, εν αις η Σοφία και η Πρόνοια του Θεού καταδηλούνται'  αγαλλιασώμεθα επομένως και ευφρανθώμεν εν αυτή, καθ' ην η Παρθένος γεννά τον Υπερούσιον, η γη προσάγει το σπήλαιον εις τον Απρόσιτον, οι Άγγελοι μετά ποιμένων δοξολογούσι αυτόν, οι Μάγοι μετά αστέρος οδοιπορούσι, ο δε προ αιώνων Θεός γεννάται χάριν ημών  Π α ι δ ί ο ν  νέον.

2 5  Δ ε κ ε μ β ρ ί ο υ  1 9 0 8

Ι. Ε. ΜΕΣΟΛΩΡΑΣ

Περιοδικό ''ΝΕΟΝ ΠΝΕΥΜΑ''

ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ

Έτος Α' - Φυλλάδιον 10

Εν Κωνσταντινουπόλει 28 Δεκεμβρίου 1908

Σελ. 146-147

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.