ΗΛΙΑ ΜΗΝΙΑΤΗ ''ΕΣΤΑΥΡΩΘΗΣ ΔΙ' ΕΜΕ''

Χάριτι Θεού, προβαίνουμε στη μεταφορά στο διαδίκτυο δύο Λόγων του ιεροτάτου Επισκόπου Κερνίτσης και Καλαβρύτων Ηλία Μηνιάτη (1669-1714) στην Αγία και Μεγάλη Παρασκευή, εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Τατάρνας Ευρυτανίας ''Εσταυρώθης δι' εμέ''. Ο Επίσκοπος Ηλίας Μηνιάτης δίκαια θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος και δεινός ρήτορας κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας και γι΄αυτό τον αποκάλεσαν ''Χρυσόστομο της Τουρκοκρατίας''. Κατά τον μακαριστό Μητροπολίτη π. Αυγουστίνο Καντιώτη, ''ήτο... ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός ρήτωρ της υποδούλου Ελλάδος΄ με δημοσθένειαν ρητορείαν εκήρυξε τα μεγαλεία του Θεού''. Ο λόγος του απλός, λιτός, θερμά καρδιακός και επί ζήλω οθοδοξότατος ''ακουμούσε'' ησύχως στη καρδιά του συμπασχόντος καταπιεσμένου από την Ενετοκρατία ποιμνίου του. Ένα μικρό δείγμα αυτού, που επιλέξαμε: ''Ψυχή του καλού μας Πατρός, του θείου Εσταυρωμένου μας Ιησού, τι λες; "Άφες αυτοίς' ου γαρ οίδασι τι ποιούσι". Πώς; "Άφες αυτοίς". Ναι, γλυκύτατέ μου Ιησού, "άφες αυτοίς" αυτήν την ώρα. Ας δοθή εις όλους συγχώρησις. Ίσως δουν τώρα το σφάλμα τους και διορθωθούν. "Άφες αυτοίς"! Ας έλθη συγχώρησις, λοιπόν, συγχώρησις! Μα ωστόσο ας παύσουν τα βέλη, ας τελειώσουν οι αμαρτίες, ας φανή ένα σημάδι μετανοίας΄ ένας αναστεναγμός΄ ένα δάκρυ! Καρδιά του Ιησού μου, τι λες; "Άφες αυτοίς, Πάτερ". Καρδιά του αμαρτωλού τι αποκρίνεσαι; "Μνήσθητί μου, Κύριε! Μνήσθητί μου όταν έλθης εν τη Βασιλεία σου"! Αμήν''. Ευχόμαστε την ''Καλή Ανάγνωση'' στους αναγνώστες μας, με την προτροπή της εκκίνησης της μετανοίας, της επιδαψίλευσης του Θείου Έρωτος, της αφετηρίας της γλυκητάτης άθλησης στο πνευματικό στίβο της εγκοσμίου ζωής. Σ' αυτό, που όλοι πρέπει να αγωνιζόμαστε, ώστε να λάβουμε ''απολυτήριο'' με ''Διαγωγή -κατά Χριστόν- Κοσμιωτάτη''! Εύχεσθε!

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Λόγος Α'

Εις το Σωτήριον Πάθος

τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή

Μέρος 10ον

Και το πρώτο δείγμα της τέλειας ταπεινοφροσύνης το δίδει στο εστρωμένον ανώγαιον. Εδώ για πρώτη φορά φαίνεται ''εν δούλου μορφή'' και πλένει με τα ίδια του τα χέρια τα πόδια των μαθητών κατά τον Νιπτήρα. Ήτο τότε όπου δίδει εις το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας ως τροφή τον εαυτό του. Άλλο της υπακοής τέλειο δείγμα είναι τα όσα συνέβησαν στον κήπο της Γεσθημανή.

Εδώ καίτοι ως άνθρωπος δείχνει όλη την ασθένεια της ανθρωπίνης φύσεως και λυπάται με μια βαθειά λύπη που του έφερε την ψυχή κοντά στον θάνατο, όμως αγωνίζεται με έναν αγώνα τόσο μεγάλο που ο ειδρώς εφαίνετο ''ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες επί την γην'' δηλαδή σαν πηχτές σταγόνες αίματος που έφθαναν μέχρι κάτω στην γη.

Πέφτει με το πρόσωπο κάτω και με την ψυχή στα χείλη παρακαλεί αν είναι δυνατόν να μη δοκιμάση εκείνο το πικρό ποτήριο του θανάτου. Όμως παραμένει υπήκοος μέχρι θανάτου στο θέλημα του Πατρός΄ ''Πάτερ, λέγει, ουχ ως εγώ θέλω, αλλ' ως εσύ, γενηθήτω το θέλημά σου'', ''πλην μη το θέλημά μου, αλλά το σον γινέσθω''. Στρεφόμενος ακολούθως προς τους μαθητάς, τους βρίσκει να κοιμώνται.

Τους ξυπνά και ''εγείρεσθε, άγωμεν'' τους λέγει. Πάμε εκεί που μας ορίζει το θέλημα του Πατρός και η σωτηρία του ανθρώπου. Τώρα, τι πρέπει να θαυμάσουμε περισσότερο, Χριστιανοί; Τον ορισμό του Πατρός, που αποφάσισε να καταδικάση τον Υιόν του εις θάνατον ή την υπακοή του Υιού, που τρέχει προς τον θάνατο με τόση προθυμία; Όχι! Εμείς δεν πρέπει να θαυμάσουμε ούτε τον ορισμό του Πατρός ούτε την υπακοή του Υιού, αλλά να θαυμάσουμε την άκρα συγκατάβασι του Θεού προς ημάς!

Ο Θεός για να λυτρώση τους Εβραίους από την τυραννία των Αιγυπτίων, έστειλεν ένα άνθρωπο, τον Μωυσή. Αυτός για να συγχωρούνται οι αμαρτίες των Εβραίων έχυνε το αίμα των θυσιών των τράγων και των μοσχαριών επάνω στο ολοκαύτωμα. Όμως για να λυτρώση εμάς από την τυραννία του άδη, ήλθεν αυτός ο ίδιος προσωπικώς' ''επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη''. Για να εξαλείψη τις αμαρτίες μας, έχυσεν ο ίδιος το Αίμα του΄ ''ου δι' αίματος τράγων και μόσχων, αλλά διά του ιδίου αίματος έσωσεν ημάς''.

Τόσο πολύτιμη είναι η σωτηρία μας, ώστε να αξίζη το Αίμα ενός Θεού! Μία και μόνη σταλαγματιά από το θείον αυτό Αίμα, είναι το πολυτιμώτερο μαργαριτάρι του Παραδείσου! Και μια μονάχα σταλαγματιά θα έφθανε για να σβήση όλες τις φλόγες της αιωνίου κολάσεως! Και όμως! Τόσο πλουσιοπάροχα εχύθη όλο και δεν έμεινε ούτε μια σταλαγματιά στην φλέβα του εσταυρωμένου μας Ιησού Χριστού...

Σκεφθήτε καλά αυτήν την μεγάλη πραγματικότητα, Χριστιανοί! Αυτός που έπαθε, που σταυρώθηκε, που πέθανε, είναι Υιός του Θεού. Αυτός έχυσε όλο του το Αίμα για να εξαγοράση τις ψυχές μας! Και εμείς; Αλλοίμονο! Κρατούμε ακόμη αιχμάλωτες τις ψυχές μας, εμείς δουλεύουμε ακόμη στην αμαρτία; Εμείς δεν ήλθαμε ακόμη σε μετάνοια και σε εξομολόγησι; Λοιπόν, ''τίς ωφέλια εν τω αίματί μου''; μπορεί να πη ο Σωτήρας μας.

Τόσο Αίμα που έρρευσεν από όλα μου τα μέλη'  η αγωνία μου στης Γεσθημανή τον κήπο΄ τόσο Αίμα που χύθηκε από όλο μου το σώμα κατά την μαστίγωσι'  από την πλευρά μου με το τρύπημα της λόγχης΄ τόσο Αίμα από τις πληγές χειρών και ποδών, κύλισε στην γη για να το καταπατούν οι άνθρωποι; ''Τίς ωφέλεια εν τω αίματί μου''; Πάτερ άναρχε, εγώ έκαμα το άγιο θέλημά σου. Έπαθα, σταυρώθηκα, παρέδωσα το πνεύμα, έχυσα όλο μου το Αίμα για την σωτηρία των Χριστιανών, όμως οι χριστιανοί δεν αναγνωρίζουν τον σωτήρα τους, δεν θέλουν την σωτηρία τους, αγαπούν την κόλασί τους!

Λοιπόν, για τους Ιουδαίους που με σταύρωσαν που με κατεδίκασαν σε θάνατο, ζητώ συγχώρησι΄ ''άφες αυτοίς''. Για τους Χριστιανούς όμως που με έκαμαν να αποθάνω χωρίς το όφελος των πολλών, ζητώ κρίσιν΄ ''κρίνον αυτούς ο Θεός''. Η δικαιοσύνη σου με έκαμε να χύσω το Αίμα μου. Η δικαιοσύνη σου ας εκδικηθή το Αίμα μου! Χριστιανός αμετανόητος δεν έχει καμμιάν απολογία΄ ''ο τον Υιόν του Θεού καταπατήσας και το αίμα της διαθήκης κοινόν ηγησάμενος'', λέει ο Απόστολος Παύλος, όσο πολυτιμώτερη υπήρξεν η εξαγορά του, τόσο αξιωθήσεται τιμωρίας'';

Αλλ' εμείς ας δοξάσουμε τον Σωτήρα μας. Ας δεχθούμε την σωτηρία, ας βάλουμε αρχή μετανοίας. Ας ωφεληθούμε απ' εκείνο το πολύτιμο Αίμα που εχύθη για μας. Είδαμε ποιος είναι εκείνος που έπαθε και θαυμάσαμε την άκραν αυτού συγκατάβασιν. Ας δούμε τώρα τι έπαθε για να συμπονέσουμε αυτή την άκραν του υπομονή.

ΜΕΡΟΣ Β.

Έχετε δη ποτέ, Χριστιανοί μου, μια βαρκούλα μέσα στην απέραντη θάλασσα, μακρυά από την στεριά, εγκαταλελειμμένη από κάθε επίβλεψι και βοήθεια; Πώς πολεμάει ενάντια σε αντίθετους και σφοδρότατους ανέμους, πως θαλασσοδέρνεται μέσα στ' αφρισμένα κύματα και πως στο τέλος καταποντίζεται στον βυθό;

Αυτό ακριβώς σκεφθήτε ότι συνέβη μέσα στην αιματοβαμμένη θάλασσα των πικροτάτων παθών στον μονογενή Υιόν της Παρθένου, μακριά από την αγκαλιά της αγαπημένης του μητέρας, εγκαταλελειμμένος από τον άναρχό του Πατέρα, που τώρα τον παρέδωσε για να σταυρωθή μοναχό του, χωρίς την βοήθεια και την συντροφιά των μαθητών, που τον παράτησαν και έφυγαν. Μα όχι! 

Εγώ βλέπω ένα μαθητή του, που έρχεται με πολύ πλήθος στρατιωτών και υπηρετών με μαχαίρια και ξύλα, με πυρσούς και δούλους. Τον πλησιάζει, τον αγκαλιάζει, τον φιλεί! Εύγε! Στην κατάλληλη στιγμή ήλθες, φίλε μου και πιστέ μαθητή για να παρηγορήσεις τον λυπημένο, να συντροφεύσης τον εγκαταλελειμμένο Διδάσκαλό σου. 

Μα για πες μου, ποιο καλό μήνυμα φέρνεις από την αυλή των αρχιερέων; ''Εταίρε εφ' ω πάρει''; Μήπως τους έπεισες να αφήσουν ένα θειότατον άνθρωπο στην ειρήνη του, αυτόν που ποτέ δεν σκανδάλισε κανένα, αυτόν που μάλιστα έκαμε χίλιες ευεργεσίες σ' όλους τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ;

Ή μήπως αντελήφθης πως σκοπεύουν να του κάνουν κανένα μεγάλο κακό και ήλθες με τόση παράταξη να του δώσεις βοήθεια; Δεν αποκρίνεσαι; Για να σε ιδώ καλύτερα, ποιος είσαι; Α! Εσύ είσαι ο Ιούδας ο προδότης, ο αποστάτης απόστολος, ο δόλιος μαθητής! Εσύ είσαι που τώρα τον φιλείς για να τον παραδώσεις; Ω, μεγάλη αχαριστία του Ιούδα! Ω, μεγάλη συμφορά του Χριστού!

Χριστιανοί μου! Διηγούνται πως όταν ο Ιούλιος Καίσαρ είδε τους φονιάδες του, που ήλθαν να τον σκοτώσουν μέσα στην Γερουσία, ξεχώρισε ανάμεσα σ' αυτούς τον Βρούτο που τον αγαπούσε σαν γιο του. ''Και συ τέκνον, Βρούτε''; του είπε και αμέσως σκέπασε το πρόσωπό του με την χλαμύδα του για να μη δη τέτοιαν αχαριστία, την οποία φοβήθηκε περισσότερο και από τον θάνατο.

Πόσην άραγε λύπη αισθανόταν ο Ιησούς με την παρουσία του Ιούδα; Και συ τέκνον -θα του έλεγε- και συ μαθητή μου; Και συ, απόστολέ μου; Συντροφιά μαζί με τους εχθρούς μου; Μάλιστα προπομπός των εχθρών μου, για να με παραδώσεις στον θάνατο; ''Ιούδα, φιλήματι τον Υιόν του ανθρώπου παραδίδως''; Κοντά στην μεγάλη αχαριστία του προδότου μαθητού, συνυπάρχει η μεγάλη καταφρόνησις του προδωμένου διδασκάλου. Προδόθηκαν και άλλοι. Πουλήθηκαν και άλλοι, αλλά όπως προδόθηκε και πουλήθηκεν ο Χριστός, άλλος ουδείς.

Επρόδωσεν ο Βρούτος τον Καίσαρα, αλλά για την ελευθερία της πατρίδας του. Επρόδωσεν ο Ιούδας τον Χριστό μας, αλλά για τριάκοντα αργύρια! Άφησες κακό παράδειγμα, ω Ιούδα! Να πωλήται διά φιλαργυρίαν από τους αποστόλους ο Χριστός, από τους ιερείς να διαπραγματεύωνται τα μυστήρια! Επούλησαν τα αδέλφια του τον Ιωσήφ, αλλά διά να μη λάβη θάνατον. Επούλησεν ο Ιούδας τον Χριστόν, αλλά για να λάβη θάνατον ''ο δε υιός του ανθρώπου παραδίδεται εις το σταυροθήναι''. Αν δεν υπολογίζεται σαν Υιός του Θεού, κάμετε υπομονή, δεν είναι ακόμη φανερός και γνώριμος σε κανένα.

Μα έστω, ας υπελογίζετο τουλάχιστον σαν υιός ενός ανθρώπου! Ούτε ως τέτοιος υπολογίζεται. Υπολογίζεται μόνον σαν ένα άλογο ζώο που προορίζεται για σφαγή.

Συνεχίζεται

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. 

Εκ του βιβλίου ''Εσταυρώθης δι' εμέ'', 

περιέχον ''Δύο Λόγους του Ηλία Μηνιάτη +1717 εις την Αγίαν και Μεγάλην Παρασκευήν'', 

υπό αρχιμανδρίτου Δοσιθέου. 

Έκδοση της ''Ιεράς Μονής Παναγίας Τατάρνης'' Ευρυτανίας, 2013, σελ. 85-93.