Ζούμε σε χρόνια αίολα, που τα υστερικά συνθήματα ξεθώριασαν στους τοίχους με τα γκράφιτι και στους πολυχρησιμοποιημένους καναπέδες. Η εποποιϊα του ’40 έγινε για τους νεοέλληνες η αβάσταχτη ελαφρότητα της υπαρξιακής ανίας. Οι ήρωες της ελληνικής αντίστασης απέκτησαν την έννοια του κιτς, ενώ για άλλους διαβεβλημένους ηγετίσκους ο διαχωρισμός σε κυβερνητικούς στρατιώτες και σε λαικούς, στρατολογημενους παρτιζάνους έγινε σημαία, για να αιτιολογηθεί ο στίχος ‘’τούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας’’! Η διχόνοια και ο διαμερισμός των Ελλήνων ήταν ανέκαθεν ζωτικής σημασίας υπαρξιακό στοιχείο... Ακόμα και για το ποιος ξεστόμισε το ‘’Όχι’’ έγινε ανεπίτρεπτο ταμπού και απαγορευτική ταμπέλα σε δρόμους μονής κατεύθυνσης κι από ‘’οδηγούς’’ που απαξιώνουν να κοιτάξουν προς τα πίσω. Ας μη γελιόμαστε… Ζούμε σε μια ξετσίπωτη, απόστατη κι ανερυθρίαστη εποχή, που ο λαός μας αρέσκεται να κοιτά σε κλειδαρότρυπες, να ‘’δραπετεύει’’ κατά μόνας μπροστά στο ‘’GNTM’’, το ‘’big brother’’ και το ‘’bachelor’’! Οι εθνικές εορτές υποβιβάστηκαν στα μάτια τους, σε ασπρόμαυρες, φολκλορικές ταινίες και οι συνοικιακές, μαθητικές παρελάσεις σε λούμπεν συνάξεις παραδοσιακών στοιχείων. Οι σημαίες αποκαθηλώθηκαν στον ευτελισμό της επικαιρότητας και τα τραγούδια της Βέμπο ακρωτηριάστηκαν από το fun κοινό του ‘’Voice’’! Σε πείσμα των καιρών που ζούμε και, επειδή αδυνατούμε συχνά να εναρμονιστούμε με αυτήν την αποκρουστικά, σηψαιμική πραγματικότητα αναρτούμε εν όψει της επετείου του ’40, αυτοβιογραφικές σελίδες του Πολέμου, από το εξαιρετικό βιβλίο της Μερόπης Σπυροπούλου ‘’Στην Εποποιϊα του 1940-41 με Πίστη’’. Η Μερόπη Σπυροπούλου είναι ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, με πλούσιο συγγραφικό υλικό, γνωστή από τις δεκάδες διαλέξεις της, αλλά και από τις ομιλίες της μέσα από τον ραδιοσταθμό της ‘’Πειραϊκής Εκκλησίας’’. Το βιβλίο αποτελεί μια διανθισμένη συλλογή από κείμενα λογίων της εποχής του έπους του ’40, παρμένα από περιοδικά, εφημερίδες και ξεχασμένα, σπάνια βιβλία. Οι αναρτήσεις μας υπό τον τίτλο ‘’Στην Εποποιϊα του 1940-41 με Πίστη‘’ θα ολοκληρωθούν σε επτά αυτοτελείς συνέχειες, ως ελάχιστο δείγμα τιμής, μνήμης και υπόμνησης στο έπος του ’40, για όλους εμάς, που ξεχάσαμε να θυμόμαστε και γίναμε διακομιστές μιας επικής, επιλεγμένης αμνησίας!
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΝ
Γ. Δ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
ΟΙ ΑΣΗΜΑΝΤΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ.Άρθρο του 1943, που περιλαμβάβεται στον
Τόμο ''28η Οκτωβρίου 1940'',
Εκδόσεις ΕΥΘΥΝΗ, ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΡΙΟΥ/5, 1996.
''...Όταν ζης κάτι πολύ δυνατά δεν έχεις την ευκαιρία ή την απόσταση να το δης κριτικά ή να το αναλύσης. Ύστερα από τρία χρόνια όμως, μπορείς, αρχίζεις την πορεία για τα γιατι. Ποιοί αληθινά είμαστε; Τί μας ένωσε τόσο δυνατά;
Πρώτα πρώτα οι πίστεις μας. Πιστεύαμε και δεν κρύβαμε την πίστη μας. Πιστεύαμε στον Θεό, στην Παναγία, στην Ελλάδα. Εμπιστευόμαστε την Τύχη μας, την καλή μας Τύχη. Η πίστη μας ήταν υπερβατική ή, όπως πρόσφατα το έχει διατυπώσει ο Manmheim, ουτοπική. Η πίστη μας στο απίστευτο ήταν η μεγάλη ναμή μας.
Θυμάμαι: Η διμοιρία έπρεπε να προηγηθή και να περάσει μια μικρή χαράδρα. Οι άλλοι τώχαν πριν προσπαθήσει, αλλά δεν το κατάφεραν. Τα βλήματα από τα ολμάκια των Ιταλών έπεφταν ψιλοκρεμαστά κι έκαναν θραύση. Μέσα στη διαταγή περιείχετο κι η εντολή: ''να λεχθούν δυο λόγια για να εμψυχωθούν οι άνδρες και να τους αναπτερωθή το ηθικόν''.
Σκεπτόμουνα όλη την νύκτα τα δύο αυτά λόγια πούθελε ο ταγματάρχης. Όταν ήρθε η ώρα, άρχισα: ''Αν πάμε αραιωμένοι κι ο καθένας μας κινείται σε δέκα τετραγωνικά μέτρα, σύμφωνα με τον νόμο των πιθανοτήτων... η πιθανότητα να μας κτυπήσουν τα βλήματα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, μηδαμινή!''. Μηδαμινή ήταν και η απήχηση στους άνδρες που μουρμούρισαν... ''έτσι πήγαν κι οι άλλοι και την έπαθαν...''.
Απ' αυτά κι από τα μούτρα του ταγματάρχη κατάλαβα ότι δεν έκαμα τίποτα. Παίρνω φόρα και συνεχίζω: ''Ένας μεγάλος φιλόσοφος ο Έγελος έλεγε και πολύ σωστά μάλιστα: Κανείς δεν πεθαίνει πριν τελειώσει το έργο του. Κι εμείς ακόμα δεν το αρχίσαμε. Η ζωή μας ανήκει''. Καμμία συγκίνηση και η αντίδραση πάλι ψιθυριστά: ''Της κυρά Λένης της χήρας ο γυιος από το Γαλαξείδι είχε τελειώσει όταν χτυπήθηκε;''.
Νέο αγριοκύταγμα από τον ταγματάρχη΄ άρχισα, παρά το κρύο να ιδρώνω για την ανικανότητά μου. Και ξαφνικά βγάζω μιαν αυθόρμητη φωνή: ''Παιδιά έχω τίμιο ξύλο στο φυλακτό μου, είμαι σαββατογεννημένος και γεννήθηκα και του αγίου Ευτυχούς. Είμαι πάντα τυχερός, ''παιδί της Παναγίας''. Μαζύ μας δεν θα πάθη κανείς τίποτα. Ούτε τριχούλα δεν θα χαθή...''.
Ακολούθησε πανδαιμόνιο, ενθουσιασμός΄ η διμοιρία ζητωκραύγασε κι ένα αίσθημα ασφαλείας και σιγουριάς γέμισε τις ψυχές όλων. Με πεποίθηση και κέφι περάσαμε τη χαράδρα σώοι και αβλαβείς. Φτωχέ ορθολογισμέ κι αδύναμε λόγε να συγκριθής με τις πανίσχυρες δυνάμεις της ψυχής...''.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στρατιωτικός ιερέας στην Αλβανία
Οι μαρτυρίες του αναφέρονται στο
ΘΑΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ,
Έκδοση της Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2005.
''...9 Μαρτίου 1941. Ημέρα Κυριακή. Κυριακή της Ορθοδοξίας και μνήμη των αγίων Σαράντα. Στο μέτωπο της Αλβανίας είναι παρών ο ίδιος ο Μουσολίνι και καταυθύνει προσωπικά την περίφημη εαρινή επίθεση. Νιώθω μια ψυχική αγαλλίαση, συνδυασμένη με έντονη νευρικότητα.
Ενώ δηλαδή νωρίς το πρωί ετοιμαζόμασταν να τελέσουμε, στο σπίτι που μέναμε, τη θεία λειτουργία, ξαφνικά άρχισε -καταιγισμός πυρός από όλμους του αντιπάλου πυροβολικού.
- Παππούλη μου, μου λέει ο διοικητής, πως να κάνουμε σήμερα λειτουργία; -Σήμερα ακριβώς επιβάλλεται να λειτουργήσουμε, απάντησα εγώ, για να μπούμε κάτω από την προστασία του Θεού. Ο διοικητής τελικά υποχώρησε, κι έτσι απολαύσαμε τη θεία μυσταγωγία με μια ωραία χορωδία από τους στρατιώτες, ενώ ο γύρω χώρος είχε μεταβληθεί σε κόλαση φωτιάς. Στη λειτουργία αυτή ζήσαμε τη θαυμαστή παρουσία του Χριστού.
Δυο φορές στη διάρκειά της, οβίδες πυροβολικού έγλειψαν την άκρη του τοίχου του σπιτιού μας, έπεσαν στον απέναντι χώρο και βυθίστηκαν στο χώμα χωρίς να εκραγούν. Αν έσκαγαν, θα σκοτωνώμασταν όλοι μέσα στο σπίτι... Τη μέρα αυτή κοινώνησαν ο υποδιοικητής, ο υπασπιστής και πολλοί στρατιώτες του συντάγματος...''.
π. ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ
Αγιορείτης λόγιος
Στο ''ΑΘΩΝΙΚΑ ΑΝΘΗ'', Τόμος 9ος, Εκδόσεις Σπηλιώτη.
''...Την εποχήν εκείνην υπηρετούσα ως έφεδρος στα οχυρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Μου είχε ανατεθή η διαφώτιση της Μονάδος επί των πολεμικών γεγονότων. Καθημερινά έπαιρνα ειδήσεις από το Μέτωπον, διά του μοναδικού ραδιοφώνου του Τάγματος.
Στις ειδήσεις δεν έλειπαν οι ομολογίες των πολεμιστών, ότι έβλεπαν την Παναγίαν, τόσον ως άτομα όσον και ως ομάδες, να υπερίπταται των μαχών. Αυτό πλέον είχεν τόσον εξοικειώσει τους στρατιώτες, ώστε να φωνάζουν εν χορώ: ''Η Παναγία, η Παναγία''.
Οπότε από σεβασμόν φρόντιζαν να είναι πάντοτε καθαροί, για να βλέπουν την Παναγίαν, όχι σαν μια Αθηνά με το δόρυ της, αλλά σαν Βασίλισσα των ουρανών, που τους προστάτευε θαυματουργικώς από τους κινδύνους, ως Υπέρμαχος Στρατηγός του Έθνους.
Ήταν τόσο βέβαιοι για την προστασία της Κυρίας Θεοτόκου και για την ορατήν Σκέπην Της, ώστε να αισθάνωνται χαράν και αίσθημα ασφαλείας, παρά τις φοβερές κακοπάθειές των, μέσα στα χιόνια και μέσα στις οδύνες των κρυοπαγημάτων και άλλων στερήσεων, κάτι που και σήμερα ακόμη διηγούνται στους νεωτέρους, ως κάτι υπερφυσικόν...''.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπάσματα εκ του βιβλίου της Μερόπης Σπυροπούλου,
Ομότιμης καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών
‘’Στην Εποποιϊα του 1940-41 με Πίστη’’ Αποσπάσματα από γραπτές μαρτυρίες,
εκδόσεις Αρχονταρίκι,
Αθήνα 2009, δ’ έκδοση 2018, σελ. 74-80.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου