ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ (ΜΕΡΟΣ 12ον)

 

''Λοιπόν μάθε ότι οι Αρχιερείς δικάζονται την 31
Ιανουαρίου 1940 επί Αντιποιήσει Αρχής. Η
περυσινή δίκη επανήλθεν εις φως. Η Αστυνομία
σήμερον έκλεισε τον Ναόν της Ευαγγελιστρίας Ν.
Ιωνίας. Τα πράγματα γενικώς αγρίευσαν.
Ημερολόγια δεν αφήνουν να εκδώσωμεν.
Η λογοκρισία μας παρέπεμψεν εις την
Αρχιεπισκοπήν, και η Αρχιεπισκοπή απέρριψε
την έκδοσιν. Εν βία μεγίστη γράφω
προς γνώσιν σου...''.

Το βιογραφικό βιβλίο του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών, υπό τον τίτλο ''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'' Τόμος Α', αναφέρεται σε μία μεγάλη, πνευματική προσωπικότητα των καιρών μας, που κόσμισε θεάρεστα το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων από το 1924, έως σήμερα.

Επιλέξαμε -αποσπασματικά και μόνο- να μεταφέρουμε κάποιες παραθέσεις του βιβλίου, προς πνευματική ωφέλεια ημών και των αναγνωστών μας, χωρίς να αλλοιώνεται ή και να παρερμηνεύεται ο σκοπός και το πνεύμα του συγγράμματος. Αντί ημετέρων σχολίων, καταγράφουμε από τον πρόλογο της έκδοσης, τα λόγια του κ. Ιωάννη Πολέμη, καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που μας εισάγει στην ορθόδοξη πνευματικότητα του σύγχρονου αυτού ομολογητή της Εκκλησίας μας.

''Στην εκατόχρονη μαρτυρική πορεία του το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων δεν αναζωογόνησε μόνο το τοπίο της καθόλου ορθοδοξίας, τόσο στην χώρα μας όσο και στην αλλοδαπή, αλλά ανέδειξε και μαρτυρικές και ομολογιακές μορφές, εφάμιλλες των παλαιών πατέρων, που αγωνίσθηκαν τον αγώνα τον καλό υπέρ της πατρώας πίστεως. Ανάμεσά τους αναμφίβολα ξεχωρίζει ο Μαγνησίας Χρυσόστομος, του οποίου την βιογράφηση ανέλαβε με ζήλο και ευσυνειδησία ο θεοφιλέστατος επίσκοπος ΓΟΧ Γαρδικίου κ. Κλήμης.

Πρόκειται για μία απόλυτα τεκμηριωμένη και αξιόπιστη εργασία, η οποία με γλαφυρότητα αποτυπώνει τον βίο ενός ομολογητού των ημερών μας. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να οσφρανθεί το πολύτιμο μύρο της αγίας πίστεώς μας, το οποίο τόσο γενναιόδωρα σκόρπισε στο πέρασμά του από την εφήμερη τούτη ζωή ο Χρυσόστομος Νασλίμης.

Ο θεοφιλέστατος Γαρδικίου προβάλλει τον ταπεινό ομολογητή επίσκοπο Μαγνησίας ως πρότυπο αγωνιστού και για τις ημέρες μας και για τους σκοτεινούς καιρούς που έρχονται. Είθε ο Κύριος να τον αξιώσει να μας δώσει σύντομα και τον δεύτερο τόμο της βιογραφίας αυτής, η οποία ίσως λειτουργήσει και ως παρότρυνση σε άλλους ερευνητές να καταγράψουν την αγία βιοτή και άλλων μορφών της αγωνιζομένης ορθοδοξίας.

Κάποιοι πρέπει να διασώσουν όποια στοιχεία υπάρχουν ακόμη για τον παπα-Γιάννη Φλώρο, τον παπα-Ευγένιο Λεμονή, τον Κυκλάδων Παρθένιο, τον Φυλής Κυπριανό και τόσους άλλους. Έτσι θα δημιουργηθεί σταδιακά ο νέος Συναξαριστής της πραγματικής ορθοδοξίας και της γνήσιας αγιότητος στον ταραγμένο εικοστό αιώνα''.

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

14. Δικαστικές διώξεις των Αρχιερέων από τους Νεωτεριστές και ελπίδες για ενοποίηση στο Πάτριο 

Επανερχόμενοι στην Αθήνα, μαθαίνουμε ότι τα πράγματα περί τα τέλη του 1939 ήταν πολύ δύσκολα και πιεστικά για τους Γνησίους Ορθοδόξους, γεγονός το οποίο δεικνύει ότι ούτε οι Πολιτειακοί παράγοντες, αλλ' ούτε και ο νέος Προκαθήμενος των ανάλγητων Νεομερολογιτών φάνηκαν ευνοϊκοί ως προς τις φιλότιμες προσδοκίες των ακολούθων Ορθοδόξων του Πατρίου Ημερολογίου.

Σε σύντομη επιστολή του προς τον π. Αντώνιο Μουστάκα, ο βιογραφούμενός μας του γράφει εξ Αθηνών την 17.11.1939:

''Λοιπόν μάθε ότι οι Αρχιερείς δικάζονται την 31 Ιανουαρίου 1940 επί Αντιποιήσει Αρχής. Η περυσινή δίκη επανήλθεν εις φως. Η Αστυνομία σήμερον έκλεισε τον Ναόν της Ευαγγελιστρίας Ν. Ιωνίας. Τα πράγματα γενικώς αγρίευσαν. Ημερολόγια δεν αφήνουν να εκδώσωμεν. Η λογοκρισία μας παρέπεμψεν εις την Αρχιεπισκοπήν, και η Αρχιεπισκοπή απέρριψε την έκδοσιν. Εν βία μεγίστη γράφω προς γνώσιν σου...

Εγώ εξακολουθώ να είμαι εις την εφημερίαν μου. Καλά που δεν ήλθετε και σεις, διότι τα Γραφεία, αν ως φαίνεται κλεισθούν αι Εκκλησίαι, θα κλεισθούν και αυτά''15.

Σε άλλη επιστολή προς τον αυτόν αποδέκτη της 30.12.1939, ο βιογραφούμενός μας ενημερώνει, ότι μετά κόπου πολλού κατορθώθηκε τελικά να ληφθεί άδεια, ώστε να εκδοθούν Ημεροδείκτες για το 1940. Επίσης, ότι ''το δικαστήριον των Αρχιερέων υποθέτομεν, ότι θα ματαιωθή αποσυρομένης και πάλιν της δικογραφίας. Προς τούτο καταβάλλονται από πολλού ενέργειαι''16.

Σε νεώτερη επιστολή του προς τον π. Αντώνιο Μουστάκα, με ευχές για την ονομαστική εορτή του, ο επιστολογράφος μας (π. Χρ. Ν.) προβαίνει την 19.1.1940 στην σημαντικότατη ενημέρωση, ότι:

''Χθες διεξήχθη εν μέσω πλήθους ακροατηρίου θρυλική και ιστορική δίκη των 4 Αρχιερέων παρόντων πάντων. Η δίκη αρχίσασα την 10 και 15' πρωϊαν διεκόπη την 12 και 45' μεσημβρινήν εξετασθέντων δύο Κληρικών της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και ενός Τμηματάρχου του Υπουργείου Θρησκευμάτων. Η δίκη επανελήφθη την 5 και 10' απογευματινήν, ότε ήρχισεν η απολογία των κατηγορουμένων.

Ο Μακ. Δημητριάδος πρώτο απελογήθη, με γλώσσαν Ομολογητού της Πίστεως, ειπών ότι το ζήτημα της Εορτολογικής Παραδόσεως είναι ζήτημα δι' αυτόν συνειδήσεως, και εννοεί ότι έως εσχάτων να εμμείνη πιστός εις την ακαινοτόμητον Εκκλησίαν του Χριστού, συμφώνως προς τας κατά την εις Αρχιερέα χειροτονίαν διαβεβαιώσεις του.

Δεύτερος απελογήθη ο Σεβ. πρ. Φλωρίνης με γλώσσαν Χρυσοστομικήν, εκπλήξασαν τους δικαστάς και τους παρευρισκομένους νομομαθείς17. Η συγκίνησις εκ της απολογίας του κατηγορουμένου τούτου κατέλαβε και αυτούς τους δικαστάς.

Τρίτος απελογήθη ο Σεβ. Κυκλάδων, τέταρτος ο Σεβ. Βρεσθένης και τελευταίος ο Πρωτοσυγ. Γρηγορόπουλος. Το δικαστήριον απεσύρθη εις σύσκεψιν διαρκέσασαν επί 1/2 ώραν. Όλοι αναμένομεν την αθώωσιν ή κήρυξιν αναρμοδιότητος του δικαστηρίου. Ατυχώς, επειδή φαίνεται εν τω μεταξύ εδόθησαν παραγγελίαι και επιταγαί, ηκούσθη απαγγελία επιβεβαιωτική της κατηγορίας και άπαντες οι κατηγορούμενοι εδικάσθησαν εις 4 μηνών φυλάκισιν και 500 μου φαίνεται δραχμών πρόστιμον.

Οι Δικασταί μετά Συγκινήσεως απήγγειλαν, ως προφανώς βιασθέντες, την κατηγορίαν. Αμέσως ησκήθη έφεσις. Η απόφασις εξεδόθη κατά τις 8 το βράδυ. Η συγκίνησις τότε όλων μας υπήρξεν απερίγραπτος, όταν μάλιστα πληρωθέντων των εγγυήσεων αφέθησαν ελεύθεροι οι Αρχιερείς Δημητριάδος και π. Φλωρίνης και εξήρχοντο του Δικαστηρίου, το πλήθος κατησπάζετο μετά δακρύων τας χείρας των Ομολογητών της Πατρώας Ευσεβείας.

Η ιστορική αύτη δίκη καθ' ην από στόματος δύο Γεραρών Ιεραρχών εβροντοφωνήθη το δίκαιον και η αληθεία, ίσως συντελέση και εις την ένωσιν των Αρχιερέων ημών, Διότι αι κατ' αυτών συκοφαντίαι απεδείχθησαν ανυπόστατοι και ο λαός ιδίοις ωσίν και ιδίοις οφθαλμοίς τούτο αντελήφθη. Περί της ενώσεως πολλά σήμερον ακούονται. Εάν αύτη γίνη, τότε αποδεικνύεται και πάλιν, ότι ουδέν κακόν αμιγές καλού...''18.

Αντιλαμβανόμαστε ότι η μαρτυρία της επιστολής αυτής είναι ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την ομολογιακή παρουσία των Αρχιερέων και την πεπαρρησιασμένη στάση τους ενώπιον του Δικαστηρίου, όσο και για τις ελπίδες ενωτικής προσεγγίσεως με τους αποσχισθέντες Κυκλάδων και Βρεσθένης, οι οποίοι με οπαδούς τους έγιναν αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες όλων αυτών που διαδραματίσθηκαν.

Ο δε Μοναχός Αντώνιος Μουστάκας γράφων από το Άγιον Όρος την 30.1.1940 προς τον βιογραφούμενό μας (π. Χρ. Ν.), βεβαιώνει:

''Επήρα το από 19ης του λήγοντος μηνός γράμμα Σας και αναγνώσας ελυπήθην μεν διά την καταδίκην των αγιωτάτων Αρχιερέων ημών, εχάρην όμως δοξάσας τον Θεόν διότι εδόθη αφορμή διά της δίκης ταύτης να βροντοφωνηθή η αλήθεια της Ορθοδόξου Πίστεως ενώπιον αρχών και εξουσιών, και να ακουσθή και παρ' αυτών ακόμη των αθλίων συκοφαντών των αποκαλούντων προδότας τους γενναίους Ομολογητάς και απολογητάς της Πίστεως.

Και επειδή πιστεύω ότι αι απολογίαι αύται εισί μνημειώδεις και θα αποτελέσωσι λαμπράν σελίδα εις την μέλλουσαν να γραφή Εκκλησιαστικήν Ιστορίαν..., διά τούτο κρίνω καλόν, όπως καταβληθή πάσα σπουδή και ενέργεια, ώστε να ληφθώσιν ακριβή αντίγραφα εκ του Δικαστηρίου... και εάν μεν καθίσταται δυνατόν να εκτυπωθώσιν αι απολογίαι αύται (και των πέντε ει δυνατόν, ώστε παραλληλιζόμεναι να φαίνηται η πτωχεία των δύο ετέρων ανταρτών [Κυκλάδων και Βρεσθένης],

και να αισχύνωνται και εκείνοι και οι αυτούς ακολουθούντες εάν έως τέλους έχωνται της μοχθηρίας και σκληροκαρδίας των) εις ιδιαίτερα φυλλάδια΄ ει δε τούτο καθίσταται αδύνατον, να κάμωμεν μερικά αντίγραφα είτε διά του πολυγράφου είτε και διά της γραφομηχανής εν ανάγκη. Οπωσδήποτε όμως τούτο πρέπει να γίνη και αναμένω παρ' υμών την ενέργειαν αυτήν''19.

Σε νέα επιστολή του της 4.3.1940, ο Μοναχός Αντώνιος γράφων και πάλι προς τον αυτόν αποδέκτη (π. Χρ. Ν.), πληροφορεί ότι:

''Παρατηρείται μία κίνησις και τάσις προς επιστροφήν και ένωσιν μεθ' ημών εκείνων των παραπλανηθέντων Πατέρων και ακολουθησάντων την παρέαν των ανταρτών διαδιδόντων ότι οι Αρχιερείς μας επρόδωσαν τον αγώνα μας!!! Ενεργώμεν και ημείς ότι δυνάμεθα εν προκειμένω και πιστεύω, του Θεού βοηθούντος, ότι θα επιστρέψουν εκείνοι τουλάχιστον όσοι εκ καλής πίστεως ηκολούθησαν τους ταραξίας αυτούς. Αυτού κάτω τι γίνεται;

Εκείνοι όπου ήκουσαν με τα αυτιά των μέσα στο Δικαστήριον τας λαμπράς ομολογίας και απολογίας των Αρχιερέων μας εξακολουθούν ακόμη να εθελοτυφλώσιν; Όποτε ευκολυνθήτε και πρόκειται να μου γράψετε, ενθυμηθήτε να με πληροφορήσετε: τί σκέπτονται ήδη οι Αρχιερείς μας περί της περαιτέρω πορείας και διεξαγωγής του αγώνος μας; Σκέπτονται να προβώσιν εις τίποτε χειροτονίας, ανωτέρων και κατωτέρων Κληρικών; Ενδιαφέρονται και πολλοί εκ των εδώ Ζηλωτών Πατέρων ίνα χειροτονήσωσι τους Υποτακτικούς των Ιερείς...''20.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί για την ιστορία, ότι η ασκηθείσα έφεση από τους Αρχιερείς κατά την δίκη της 18/31.1.1940 εκδικάσθηκε την 29.3.1940 στο Εφετείο Αθηνών, της οποίας σώζεται η επίσης λαμπρά Απολογία του Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου21, αλλά και πάλιν η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν αρνητική και η υπόθεση παραπέμφθηκε πλέον στον Άρειο Πάγο, χωρίς να προλάβει να εκδικασθεί εξ αιτίας του πολέμου που κηρύχθηκε κατά της Ελλάδος, από τους Ιταλούς και Γερμανούς επιδρομείς και την Κατοχή που επακολούθησε.

15. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη, Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος.

16. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη, Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος.

17. Την περίφημη αυτή Απολογία του Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου ''ενώπιον του Πλημμελειοδικίου Αθηνών την 31-1-1940 κατηγορουμένου επί αντιποιήσει Αρχής, βλ. στο έργο Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης (Αγωνιστής της Ορθοδοξίας και του Έθνους), επιμέλ. Ηλία Αγγεοπούλου και Διονυσίου Μπατιστάτου, Αθήναι 1981, σελ. 63-68.

18. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη, Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος.

19. Επιστολή Μοναχού Αντωνίου Μουστάκα.

20. Επιστολή Μοναχού Αντωνίου Μουστάκα.

21. Βλ. ''Απολογία εις το Εφετείον Αθηνών του Σεβ. Μητροπολίτου π. Φλωρίνης Κου Χρυσοστόμου, μηνυθέντος υπό της Δ. Συνόδου επί αντιποιήσει Αρχής'' (29-3-1940), στο έργο Άπαντα πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου Καβουρίδου (1871-1955), τόμος Πρώτος, έκδ. Ι. Μονής Αγίου Νικοδήμου Ελληνικού Γορτυνίας, 1997, σελ. 368-389.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια και παρουσίαση κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Σειρά αποσπασμάτων από το βιβλίο του 

Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος 

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών 

''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) 

ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'', 

τόμος Α', σελ. 273-278, Αθήνα 2019.