ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ (ΜΕΡΟΣ 14ον)

''Όταν δε προσεκομίσθη εις το Μετόχιον της
οδού Αλεξάνδρου το τετράκις διορθωθέν και
μονογραφηθέν υπό των Αρχιερέων ενωτικόν
έγγραφον, οι πάντες ανέμενον με υγρανθέντας
 τους οφθαλμούς να ορισθή ο τόπος συναντήσεως
και να εξαγγελθή η ποθητή ημέρα της Ενώσεως.
Τί συνέβη όμως; Μεσολαβεί ο φερόμενος ως
πρωτοσύγκελλος και πρωτεργάτης της διαιρέσεως
 Ευγένιος Τόμπρος, φλυαρών και σοφιστειών,
αναγιγνώσκει και επαναγιγνώσκει το έγγραφον.
Όταν δε ετολμήσαμεν να πούμε, ότι τα πάντα
είναι έτοιμα και αναμένομεν μόνον την γνώμην
 του Αγ. Βρεσθένης διά τον τόπον και ημέραν
 της συναντήσεως, εταράχθη ο κ. Τόμπρος και
προσεποιήθη άγνοιαν, είπε δε πομπωδώς:
Εγώ είμαι ο Βρεσθένης και αγνοώ τα πάντα.
Δεν θα γίνη τίποτε!...''.

 

Το βιογραφικό βιβλίο του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών, υπό τον τίτλο ''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'' Τόμος Α', αναφέρεται σε μία μεγάλη, πνευματική προσωπικότητα των καιρών μας, που κόσμισε θεάρεστα το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων από το 1924, έως σήμερα.

Επιλέξαμε -αποσπασματικά και μόνο- να μεταφέρουμε κάποιες παραθέσεις του βιβλίου, προς πνευματική ωφέλεια ημών και των αναγνωστών μας, χωρίς να αλλοιώνεται ή και να παρερμηνεύεται ο σκοπός και το πνεύμα του συγγράμματος. Αντί ημετέρων σχολίων, καταγράφουμε από τον πρόλογο της έκδοσης, τα λόγια του κ. Ιωάννη Πολέμη, καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που μας εισάγει στην ορθόδοξη πνευματικότητα του σύγχρονου αυτού ομολογητή της Εκκλησίας μας.

''Στην εκατόχρονη μαρτυρική πορεία του το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων δεν αναζωογόνησε μόνο το τοπίο της καθόλου ορθοδοξίας, τόσο στην χώρα μας όσο και στην αλλοδαπή, αλλά ανέδειξε και μαρτυρικές και ομολογιακές μορφές, εφάμιλλες των παλαιών πατέρων, που αγωνίσθηκαν τον αγώνα τον καλό υπέρ της πατρώας πίστεως. Ανάμεσά τους αναμφίβολα ξεχωρίζει ο Μαγνησίας Χρυσόστομος, του οποίου την βιογράφηση ανέλαβε με ζήλο και ευσυνειδησία ο θεοφιλέστατος επίσκοπος ΓΟΧ Γαρδικίου κ. Κλήμης.

Πρόκειται για μία απόλυτα τεκμηριωμένη και αξιόπιστη εργασία, η οποία με γλαφυρότητα αποτυπώνει τον βίο ενός ομολογητού των ημερών μας. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να οσφρανθεί το πολύτιμο μύρο της αγίας πίστεώς μας, το οποίο τόσο γενναιόδωρα σκόρπισε στο πέρασμά του από την εφήμερη τούτη ζωή ο Χρυσόστομος Νασλίμης.

Ο θεοφιλέστατος Γαρδικίου προβάλλει τον ταπεινό ομολογητή επίσκοπο Μαγνησίας ως πρότυπο αγωνιστού και για τις ημέρες μας και για τους σκοτεινούς καιρούς που έρχονται. Είθε ο Κύριος να τον αξιώσει να μας δώσει σύντομα και τον δεύτερο τόμο της βιογραφίας αυτής, η οποία ίσως λειτουργήσει και ως παρότρυνση σε άλλους ερευνητές να καταγράψουν την αγία βιοτή και άλλων μορφών της αγωνιζομένης ορθοδοξίας.

Κάποιοι πρέπει να διασώσουν όποια στοιχεία υπάρχουν ακόμη για τον παπα-Γιάννη Φλώρο, τον παπα-Ευγένιο Λεμονή, τον Κυκλάδων Παρθένιο, τον Φυλής Κυπριανό και τόσους άλλους. Έτσι θα δημιουργηθεί σταδιακά ο νέος Συναξαριστής της πραγματικής ορθοδοξίας και της γνήσιας αγιότητος στον ταραγμένο εικοστό αιώνα''.

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Το θλιβερό Ματθαιϊκό τόλμημα

Υπενθυμίζουμε, ότι η εποχή εκείνη ήταν  πράγματι πάρα πολύ δύσκολη. Μόλις τον Σεπτέμβριο/Οκτώβριο του 1948,

ο Βρεσθένης Ματθαίος προέβη μόνος σε αντικανονικές χειροτονίες αρχιερέων, προς εδραίωσιν του σχίσματός του,

και το γεγονός τούτο υπαγόρευε την κανονική Σύνοδο της Εκκλησίας μας να επιδείξει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στην διεξαγωγή του Αγώνος της, προκειμένου να διασφαλισθεί επό έκτροπα τοιαύτης φύσεως. 

Στην 13.11.1948 επιστολή του προς τον βιογραφούμενό μας (π. Χρ. Ν.)13, ο π. Αντώνιος Μουστάκας στέλνει τις ευχές του για τα ονομαστήριά του, όπως επίσης και ευχαριστίες για τον κόπο που κατέβαλε υπέρ της κατά σάρκα αδελφής του, εφ όσον ασχέτως αποτελέσματος αυτής έπραξε το καθήκον του.

Επίσης, κάνει αναφορά στα μέτρα εναντίον των Ζηλωτών Πατέρων του Αγίου Όρους, ώστε να μην δύνανται ούτε και να εξέλθουν πλέον εύκολα από αυτό.

Ακόμη, εκφράζει την ελπίδα του ότι η συγγραφή της μελέτης του ίσως συντελέσει στην καλύτερη οργάνωση της Εκκλησίας.

Τέλος δε, γράφει και περί των χειροτονιών, τις οποίες απετόλμησε μόνος ο Βρεσθένης Ματθαίος:

''Ίσως [οι Αρχιερείς μας] να παρεκινήθησαν και από τα τελευταία καμώματα του Βρεσθένης χειροτονήσαντος, ως πληροφορούμαι, 4 Αρχιερείς τη συμπράξει μόνον 12 Ιερομονάχων Μεγαλοσχήμων και -δεν ξέρω πόσων- Διακόνων και Μοναχών εναντίον παντός ιερού Κανόνος...

Ένας δε εξ αυτών τιτλοφορήσας Τριμυθούντος Σπυρίδωνα απέστειλεν εις Κύπρον, ος φθάσας εκείσε προέβη αμέσως εις χειροτονίας Διακόνων και Ιερέων, καθ' α αναφέρει επιστολή αφιχθείσα εκείθεν προ 3ημέρου.

Τί θα γίνη τώρα; Τί στάσιν εν προκειμένω θα τηρήση το ανόητον Κράτος και η ανοητοτέρα νεοημερολογητική εκκλησία; Κύριος οίδεν!

Ας τα βλέπουν όμως οι εγκληματίσαντες και εγκληματούντες εις βάρος της Ορθοδοξίας΄ διότι αν αυτοί δεν μετέβαλλον το Εορτολόγιον, ή αν το επανέφερον επί τέλους, ή τουλάχιστον εάν παρεχώρουν ελευθερίαν εις τους Γνησίους Ορθοδόξους, δεν θα εδημιουργείτο ήδη αυτό το χάος όπερ ουδ' αυτοί οίδασι πως θα το αντιμετωπίσωσι.

Τώρα αυτοί οι Δεσποτάδες του Ματθαίου οι ακανόνιστοι θα χειροτονούν γραμμή Παπάδες ακανονιστοτέρους΄

εκείνοι δε θα βαπτίζουν, θα στεφανώνουν και θα ιεροπράττουν αβέρτα΄ τί δε θα γίνη όλος αυτός ο κόσμος; Ο Θεός να βάλη το χέρι Του λυπούμενος την Εκκλησίαν Του''13.

Για το θέμα της Μτθαιϊκής αντικανονικότητος θα αναφερθούμε εκτενώς στο επόμενο Κεφάλαιο του παρόντος έργου μας, διότι ο βιογραφούμενός μας (π. Χρ. Ν.) ήλθε σε δημόσιο διάλογο με τον καθοδηγητή και θεωρητικό τους Ευγένιο Τόμπρο.

Επί του παρόντος, αρκούμαστε στην παράθεση κάποιων πολύ σημαντικών μαρτυριών. Ο ζήσας από κοντά τα γεγονότα Αρχιμ. Ακάκιος Παππάς ο Γέρων, γράφει ότι μετά τον χωρισμό του 1937 κατεβάλλοντο προσπάθειες για συμφιλίωση και ένωση των ''Παρατάξεων''.

''Επί τέλους, κατά την 28ην Δεκεμβρίου του 1947 επέτυχεν η συνάντησις αρκετών μελών του Συμβουλίου της Π.Θ.Ε.Ο.Κ. μετά του Βρεσθένης, της Μαριάμ και του Τόμπρου να μείνωσι σύμφωνοι και να υπογραφούν Πρακτικά, ότι δεν διαφέρουν ουδόλως εις τα της Πίστεως, και ώρισαν ημέραν να ανέβη εις Αθήνας ο Βρεσθένης, διά να εορτάσουν την ένωσιν.

Δυστυχώς, ο παλίμβουλος Τόμπρος με την Μαριάμ ημπόδισαν τον Βρεσθένης και ούτω ετορπιλίσθη υπ' αυτών η ένωσις.

Κατά δε τας 30 Ιουνίου του 1948 γίνεται ετέρα συνάντησις 30μελούς Επιτροπής εκ του αγ. Φλωρίνης μετά του Βρεσθένης, της Μαριάμ και του Τόμπρου.

Συζητήσαντες και πάλιν ευρέθησαν σύμφωνοι εις τα της Πίστεως, υπέγραψαν δε και πάλιν Πρακτικά, ότι δεν διαφέρουν εις την πίστιν, έμειναν δε σύμφωνοι όλοι την επομένην να συναντηθούν εις του Κου Κηρύκου την οικίαν εις το Ψυχικόν και εκεί να εορτάσουν την ένωσιν.

Και πάλιν όμως οι δύο διαβολείς, η Μαριάμ και ο Τόμπρος, αρπάσαντες τον Βρεσθένης αυθημερόν τον απήγαγον εις την Μονήν της Κερατέας, και ούτω και πάλιν εναυάγησεν η ένωσις.

Βλέπετε αγαπητοί ότι εις δύο συνεδριάσεις ανεγνώρισεν ο Βρεσθένης με τα κοπέλια του την Ορθοδοξίαν των τεσσάρων Αρχιερέων και υπέγραψε τα Πρακτικά, τα οποία υπάρχουν και ευρίσκονται εις μαρτυρίαν της κάλπικης διαγωγής των Βρεσθενικών.

Μετά από όλα αυτά τον Οκτώβριον του έτους 1948, εχειροτόνησε μόνος του τους υπάρχοντας Αρχιερείς του ο Βρεσθένης!!!''14.

Όμως στο σημείο αυτό δεν πρέπει να παρασιωποιηθεί και η επίσημη στάση της υπό τον Άγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας.

Διά της υπ' αριθ. 123/29.10.1948 Εγκυκλίου της, τόνιζε μεταξύ άλλων έναντι των αμφισβητούντων την επίσημη τοποθέτησή της, η οποία είχε εκφρασθεί επανειλημμένα:

''Ημείς ερωτώμεν προς τα τοιαύτα λέγοντας: πώς είναι δυνατόν αφού θεωρούμεν την κρατούσαν Εκκλησίαν της Ελλάδος Σχισματικήν και διεκόψαμεν επισήμως πάσαν μετ' αυτής επικοινωνίαν διά τον λόγον τούτον και μόνον, πως είναι δυνατόν να φρονώμεν περί των υπό των Λειτουργών αυτής τελουμένων Μυστηρίων άλλως από τα υπό των Ιερών Κανόνων καθωρισμένα εν σχέσει προς τας ιεροπραξίας των ούτως αποσχισθέντων εκ της καθ' όλου Ορθοδόξου Εκκλησίας;

Γνωρίζομεν όθεν εις αυτούς και τους υπ' αυτών πλανωμένους ότι ημείς προσωπικώς θεωρούμεν και πιστεύομεν την κρατούσαν Εκκλησίαν της Ελλάδος σχισματικήν και τα Μυστήρια τα υπό των Κληρικών αυτής τελούμενα άμοιρα της θείας χάριτος, αφού τούτους προσωρήσαντας εις το σχίσμα κρίνομεν μέσα ήκιστα κατάλληλα προς μετάδοσιν της θείας χάριτος...

Θα έγινεν ασφαλώς τοις πάσι γνωστόν ότι προ ημερών ο Σεβ. Βρεσθένης Ματθαίος παρά τους Ιερούς κανόνας και μετ' αχαρακτηρίστου ασεβείας προς τα υπό της αιωνοβίου πράξεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας καθωρισθέντα προέβη μόνος εις την χειροτονίαν Επισκόπων, γεγονός όπερ κατέστησε τούτον και τους υπ' αυτού χειροτονηθέντας ένοχους έναντι του Θεού και της Εκκλησίας, ως και πάντας τους παρ' αυτών δεχομένους ευλογίας''14α.

Η ενοχή αυτή, δυστυχώς, βαρύνει αυτούς μέχρι σήμερα, διότι πιστεύουν ακράδαντα ότι ο αγόμενος και φερόμενος υπέργηρος Πάτρωνάς τους Βρεσθένης Ματθαίος έπραξε καλά και σωτήρια, αφού κατά την σφαλερή γνώμη τους δεν απέμενε τίποτε άλλο, προκειμένου να διασωθεί η αποστολική διαδοχή!...

Το ότι η αντίληψη αυτή είναι εντελώς ανυπόστατη και εις επίρρωσιν όσων αναγράφονται στην ως άνω μαρτυρία του Αρχιμ. Ακακίου Παππά, κρίνουμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε και τα εξής:

Για την απόδειξη ότι με το Ματθαιϊκό τόλμημα διαπράχθηκε μία πρωτοφανής στα χρονικά της Εκκλησίας ''τερατουργία'' και ότι οι ''σφαγιαστές'' των Ιερών Κανόνων της Εκκλησίας ''καταστραγγάλισαν'' την Ορθοδοξία χάριν δήθεν της Ορθοδοξίας, κυκλοφόρησε ένα ενημερωτικό και αποκαλυπτικό Φυλλάδιο από την Χριστιανική Ένωση Νέων Γ.Ο.Χ. το έτος 1949, ζώντος ακόμη του Βρεσθένης Ματθαίου, στο οποίο περιέχεται μία ακριβής Κανονική αντιμετώπιση της παρανομίας και γράφονται επίσης τα εν συνεχεία άκρως ενδιαφέροντα για την αναίρεση της Ματθαιϊκής αντιλήψεως ότι δήθεν δεν απέμειναν άλλοι Ορθόδοξοι Αρχιερείς εκτός του Βρεσθένης Ματθαίου:

''Διαβλέποντες και ημείς [οι συντάκτες του Φυλλαδίου της Χριστιανικής Ενώσεως Νέων Γ.Ο.Χ.] το άσκοπον της διαιρέσεως, τας προσωπικάς αιτίας του χωρισμού και το επιζήμιον αυτού διά τον Αγώνα, εδημιουργήσαμεν ολόκληρον σταυροφορίαν χάριν της ενότητος.

Συμμετέσχον δε εις αυτήν οι κ.κ. Γούναρης, Γεροσταθόπουλος, Ζαφειρίου, Ρήγας, Καραμήτσος, Αγγελόπουλος, Καρβέλλας, Πουλαντζακίδης και Μπατιστάτος.

Συνηντήθησαν ούτοι άπαξ, δις, πλειστάκις και κατέληξαν εις το συμπέρασμα να επιτύχουν συνάντησιν των Επισκόπων [πρ] Φλωρίνης, Μεγαρίδος, Διαυλείας και Βρεσθένης.

Προς τον σκοπόν τούτον μετέβημεν και εις την Ιεράν Μονήν Κερατέας και εις το Μετόχιον αυτής. Απήτησαν οι του Επισκόπου Βρεσθένης, και ουχί ο Άγ. Βρεσθένης, όπως οι προμνησθέντες τρεις Αρχιερείς μονογράψουν σχέδιον ενωτικής ποιμαντορικής εγκυκλίου, συνταχθείσης καθ' ολοκληρίαν υπ' αυτών.

Προς τιμήν δε των Επισκόπων τούτων γράφομεν ότι τετράκις υπέγραψαν σχέδιον διορθούμενον εκ νέου εκάστοτε από τους μεγάλους φωστήρας της Κερατέας.

Όταν δε προσεκομίσθη εις το Μετόχιον της οδού Αλεξάνδρου το τετράκις διορθωθέν και μονογραφηθέν υπό των Αρχιερέων ενωτικόν έγγραφον, οι πάντες ανέμενον με υγρανθέντας τους οφθαλμούς να ορισθή ο τόπος συναντήσεως και να εξαγγελθή η ποθητή ημέρα της Ενώσεως.

Τί συνέβη όμως; Μεσολαβεί ο φερόμενος ως πρωτοσύγκελλος και πρωτεργάτης της διαιρέσεως Ευγένιος Τόμπρος, φλυαρών και σοφιστειών, αναγιγνώσκει και επαναγιγνώσκει το έγγραφον.

Όταν δε ετολμήσαμεν να πούμε, ότι τα πάντα είναι έτοιμα και αναμένομεν μόνον την γνώμην του Αγ. Βρεσθένης διά τον τόπον και ημέραν της συναντήσεως, εταράχθη ο κ. Τόμπρος και προσεποιήθη άγνοιαν, είπε δε πομπωδώς:

Εγώ είμαι ο Βρεσθένης και αγνοώ τα πάντα. Δεν θα γίνη τίποτε!

Οι περί τον Άγιον Βρεσθένης και δη ο κ. Τόμπρος δεν δύνανται να αρνηθώσι ταύτα δι' α υπάρχουν αψευδέστατοι μάρτυρες.

Ιδού λοιπόν τι εγένετο διά την ένωσιν των Αρχιερέων και ποίοι εματαίωσαν αυτήν. Οι περί τον Σεβ. Επίσκοπον Ματθαίον το παν στηρίζουν επί του ψεύδους και της συκοφαντίας...''14β.

13. Επιστολή Μοναχού Αντωνίου Μουστάκα.

14. Αρχιμ. Ακακίου Παππά, Μία απαραίτητος διασάφησις, χειρόγραφο κείμενο, α. χ. (από εσωτερικές ενδείξεις φαίνεται ότι εγράφη το Φθινόπωρο του 1953), Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας. Τα αναφερόμενα ως υπάρχοντα Πρακτικά συμφωνίας του 1947 και 1948 θα ήταν όντως αποκαλυπτικά ως προς το περιεχόμενό τους, αν ποτέ Θεία βοηθεία ανεκαλύπτοντο. Πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι από πλευράς Ματθαιϊκών υπάρχει δημοσιοποίηση αλληλογραφίας μεταξύ Βρεσθένης Ματθαίου και Πρώην Φλωρίνης Χρυσοσοστόμου των αρχών του Ιουλίου του 1948, μέσω της οποίας καταβάλλεται προσπάθεια συμφωνίας. Και ο μεν Πρώην Φλωρίνης και οι συν αυτώ θεωρούν ότι βάσει και των προσφάτων τότε δημοσιευμάτων τους στον τύπο της εποχής δεν υπάρχουν ζητήματα πίστεως εκκρεμή μεταξύ τους, ο δε Βρεσθένης επιμένει στις γνωστές θέσεις του, ότι αν δεν πιστοποιήσουν γραπτώς την αποδοχή των παγιωμενων απόψεών του, όπως τις διετύπωνε αυτές σε ανυπέρβλητα ''θέματα πίστεως'', τις οποίες να γνωστοποιήσουν μάλιστα στην Νεοημερολογητική εκκλησία με δικαστικό επιμελητή, ένωση δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί (churchgoc.org/pnoi/140/2.html). Γίνεται φανερόν ότι οι διατυπώσεις που είχαν προηγηθεί από την Ιερά Σύνοδο υπό τον Άγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο από τα μέσα του 1945 και εξής δεν ικανοποιούσαν την Ματθαιϊκή Παρασυναγωγή, όσο αυτές δεν λάμβαναν την κατά γράμμα και πνεύμα δική τους διατύπωση με τα δικά τους λόγια και το δικό τους νόημα, αν και τούτο όμως αποδεικνύεται από τα όσα ακολουθούν εντός του κειμένου, φαίνεται επίσης να έγινε χωρίς θετικό αποτέλεσμα! Όμως προκύπτει και το ''αφελές'' ερώτημα: όταν εχειροτονείτο Επίσκοπος ο Ματθαίος τον Μάϊο του 1935 από τον Δημητριάδος Γερμανό και τον Πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο, είχαν τεθεί τέτοια θέματα ως κριτήρια και προϋποθέσεις Ορθοδοξίας;! Μόλις στις 11/24.5.1935 ο Δημητριάδος Γερμανός σε Εγκύκλιό του προς το Ποίμνιο της Επαρχίας του (βλ. εφημ. ''Θεσσαλία'' και ''Ταχυδρόμος'' της 28.5.1935) ανακοίνωνε ότι απορρίπτει την Καινοτομία του Γρηγοριανού Παπικού Ημερολογίου και ακολουθεί το Πάτριο, παραμένοντας σε συνεργασία με τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες που το κράτησαν (Ιεροσολύμων, Αντιοχείας, Σινά, Αγίου Όρους, Ρωσίας, Πολωνίας, Σερβίας και λοιπών). Άρα γε, μία τέτοια διακήρυξη έχει το νόημα των Ματθαιϊκών συμπερασμάτων, τα οποία πρόβαλλαν και προβάλλουν αυτοί μετά το 1937 ως ''δογματικά και συμβολικά μνημεία'' της Ορθοδόξου Πίστεως;!

14α. Βλ. Επισκόπου Καλλιοπίου Π. Γιαννακουλοπούλου, Μητροπολίτου Γ.Ο.Χ. Πενταπόλεως, Η Εκκλησιολογία της Εκκλησίας υων ΓΟΧ Ελλάδος (εξ απόψεως ιστορικής), σελ. 78.

14β. Ορθοδόξου Χριστιανικής Ενώσεως Γ.Ο.Χ., Φραγγέλιον, τύποις: Ορφανοτροφείου ''Άγιος Γεώργιος'' Ταμπουρίων Πειραιώς, 1949, σελ. 21.

Σημ.: Οι υπογραμμίσεις είναι του Ιστολογίου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια και παρουσίαση κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Σειρά αποσπασμάτων από το βιβλίο του 

Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος 

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών 

''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) 

ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'', 

τόμος Α', σελ. 369-376, Αθήνα 2019.