Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2021

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ


 



''Πολλοί εμελέτησαν όλας τας θρησκείας, αλλά την αληθινήν πίστιν καθώς πρέπει δεν εγνώρισαν. 
Όστις όμως προσεύχεται εν ταπεινώσει εις τον Θεόν, διά να φω­τίση αυτόν, εις εκείνον ο Κύριος θα δώση να γνωρίση,
 οπόσον αγαπά τον άνθρωπον... 
Όστις εγνώρισε την αγάπην του Θεού, ούτος αγαπά όλον τον κόσμον και ουδέποτε μεμψιμοιρεί, 
διότι η πρόσκαιρος θλίψις διά τον Θεόν εργάζεται αιωνίαν χαράν. Ψυχή ανυπότακτος, η οποία 
δεν παρεδόθη εις το θέλημα του Θεού, αποβαίνει ανεπίδεκτος θείας γνώσεως. από της μιας σκέψεως μεταφέρεται
 ολοέν εις την άλλην, και ούτω ποτέ δεν προσεύχεται μετά καθαρού νου και δεν δοξάζει πρεπόντως τα μεγαλεία του Θεού... 
Συ ελυπήθης την πτωχείαν μου και έδειξας εις εμέ το Πρόσωπόν Σου, και νυν η ψυχή μου έλκεται προς Σε, Κύριε, 
και εις ουδέν ευρίσκει ανάπαυσιν, αλλ' ημέρας και νυκτός κλαίω, ως το παιδίον, το οποίον απώλεσε την μητέρα του. 
Αλλά και το παιδίον θα λησμονήση την μητέρα του, και η μήτηρ το παιδίον της, όταν Σε ίδουν. 
Η ψυχή, βλέπουσά Σε, λησμονεί όλον τον κόσμον. Ούτως έλκεται η ψυχή μου προς Σε, και εκλείπει εις Σε, 
και δεν ορέγεται να βλέπη το κάλλος του κόσμου τούτου''.


Η παιδαγωγική της Θείας Χάριτος, είναι μεγάλο μυστήριο. Είναι παιδαγωγική προσευχής και εγκαταλείψεως, καθάρσεως και φωτισμού.

Είναι παιδαγωγική αγάπης και λύπης και χαράς και ελπίδος. Όσο υπομένει κανείς τον ''κατά προαίρεσιν θάνατον'' - γράφει ο άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός - για κάθε μία ξεχωριστή εντολή του Θεού,

τόσο έρχεται σε περισσότερη γνώσι και βλέπει μέσα του τα θαυμάσια πράγματα, που πραγματοποιεί η Χάρις του Χριστού.

Αξιοθαύμαστος στ' αλήθεια είναι η παιδαγωγική της Θείας Χάριτος. Στην αρχή καταυγάζει την ψυχή με το θεϊκό της φως.

Μα σαν προχωρήσουν οι αγώνες ενεργεί μ' ένα μυστικό τρόπο τα πολλά της μυστήρια πάνω στην ψυχή. Κι από την άγνοια σκοπεύει να μας οδηγήση στην γνώσι.

Αλλά και την γνώσι αυτή θέλει να την διατηρήση αγνή κι αμόλυντη από τον ρύπο της κενοδοξίας. Κι άλλοτε μεν αφήνει τους αγωνιστάς να λυπούνται σαν να έχουν τελείως εγκαταλειφθή από την μητρική της Χάριτος στοργή. 

Μικρή γεύσι τότε παίρνει η ψυχή της εγκαταλείψεως του Κυρίου πάνω στον Σταυρό. Και φωνάζει και αυτή με τη φωνή του Νυμφίου της:

''Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλιπες; Η εγκατάλειψις αυτή είναι ένας σταυρός και μία σταύρωσις. Η εγκατάλειψις αυτή στους πειρασμούς ή στα πάθη ή στους δαίμονες και στους επηρεασμούς των ανθρώπων είναι προνοητική.

Και γίνεται: ''ίνα πλέον ταπεινωθώμεν και υποταγώμεν τη δόξη του Κυρίου''. Ο στόχος της παιδαγωγικής αυτής είναι η ταπείνωσις.

Αμέσως, μετά το μέτρο της εγκαταλείψεως και τον χρόνο της οδύνης, έρχεται η χαρά, που φανερώνει μία ψυχή με αγαθή ελπίδα.

Όπως η πολλή λύπη φέρνει την ψυχή σε απελπισία και έλειψι εμπιστοσύνης στον Κύριο, έτσι και η πολλή χαρά την τραβάει σε οίησι και κενοδοξία.

Η ψυχή, που δέχεται το παιδαγωγικό φάρμακο της Χάριτος ανακράζει προς τον Κύριο ''ως το απογεγαλακτισμένον επί την μητέρα αυτού'':

''υπομένων υπέμεινα τον Κύριον και προσέσχε μοι'' και: ''κατά το πλήθος των οδυνών μου εν τη καρδία μου αι παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχή μου''. (Φιλοκ. τόμ. Α' 255, ξθ').

Ας θυμηθούμε εδώ, τον άγιο Αντώνιο, τον πατριάρχη της ερήμου και πατέρα όλων των μοναχών. Όταν επέρασε εκείνη την άβυσσο του πόνου και της οδύνης,

με τις συνδυασμένες επιθέσεις των δαινόνων, αισθανόταν εγκαταλελειμένος, ολοκληρωτικώς σχεδόν από την Θεία Χάρι, έρημος και απελπιστικώς μόνος.

''Πού ήσουν Κύριε;'' εκραύγασε μετά την εμφάνισι της Θείας Χάριτος. ''Εδώ ήμουν, Αντώνιε, αλλά περίμενα να δω τον αγώνα σου'', απάντησε ο Κύριος. 

Την ίδια πνευματική εμπειρία κατείχε στα βάθη της εξαγνισμένης του καρδιάς και ο γέρων Σιλουανός, όταν έλεγε: ''έχε την ψυχή σου διαρκώς εις τον Άδην και μη απελπίζου''.

Αυτή η εγκατάλειψις, η άρσις της Θείας Χάριτος είναι μία ευεργεσία, άλλοτε φανερή, άλλοτε αφανής, μοναδική ωστόσο για τον αγωνιστή.

Διότι οδηγεί στο στενό μονοπάτι της ταπεινώσεως και ανάβει την θεία αναζήτησι. Είναι να θαυμάζη κανείς και να γεμίζη με άπειρο ευγνωμοσύνη και δοξολογία για το πως η Χάρις του Θεού οικονομεί το συμφέρον του ανθρώπου.

Ακόμα και το συμφέρον των αγωνιστών, που έφτασαν σε μέτρα αρετής και θεογνωσίας, που έγιναν πρόκριτοι στη Θαβώρια Παρουσία, στο Θαβώριο Φως.

Δεν θέλει ο Κύριος το έργο των αγωνιστών να είναι ''αβασάνιστον'', χωρίς δηλαδή δοκιμασία. Γι' αυτό αφήνει το πυρ των πειρασμών και συστέλλει

και αίρει την Χάρι για λίγο καιρό, και επιτρέπει τα κύματα των πονηρών λογισμών να ταράξουν την γαλήνη της ψυχής (Φιλοκ. τ. Γ' 301 δ').

Με τον τρόπο αυτό ο Κύριος - λέγουν οι Πατέρες - θέλει να δη προς τα που γέρνει η ψυχή. Στον Ποιητή και Πλάστη και Ευεργέτη της ή στις αισθήσεις του κόσμου, στις γλιστερές και γυαλιστερές ηδονές;

Οπότε, ανάλογα, ή διπλασιάζει την Χάρι σ' αυτούς που προκόβουν στην αγάπη Του ή μαστιγώνει τους άλλους, που είναι ακόμα κολλημένοι στα πράγματα του κόσμου με πειρασμούς και θλίψεις.

Και η μαστίγωσις αυτή γίνεται στους δεύτερους μέχρις ότου μισήσουν το ακατάστατο τριγύρισμά τους γύρω από τα ορατά πράγματα και έως ότου ξεπλύνουν με δάκρυα την πίκρα των ηδονών, που προέρχεται από εκεί.



Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
 ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Απόσπασμα εκ του βιβλίου
 ''Η Θεία Χάρις'', του Αρχιμανδρίτη Ιωαννικίου,
 εκδόσεις ''Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά''
Κουφάλια Θεσ/νίκης
1988, σελ. 45-49, έκδοση β'.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου