Πέμπτη 1 Ιουλίου 2021

ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΑ-Η ΑΣΚΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ 1886-1974 (ΜΕΡΟΣ 5ον)

 



Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του αειμνήστου Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού Α':
<<Γερόντισσα Μυρτιδιώτισσα - Η Ασκήτρια της Κλεισούρας 1886-1974>>,
έκδοση <<Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής>>,
Φυλή Αττικής 1998.
Ανάρτηση 5η, σελ. 59-71.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.




<<Μικρά Είσοδος στον θαυμαστό κόσμο μιας σύγχρονης Αγίας>>


Ευρίσκομαι στην σκιά της Αγιονορείτικης Εικόνας <<Άξιον έστιν>> πολλούς μήνες τώρα... Το καντηλάκι Της ανάβει ακοίμητο... Ζήτησα την Χάρι Της και δεν με παρέβλεψε... Εργάζομαι τόσο καιρό και δεν απόκαμα... Ουράνια χαρά με πλημμύριζε συνεχώς και λαχτάρα να ολοκληρώσω την προσπάθεια... Ήμουν μέσα σ' έναν <<Κήπο Χαρίτων>>... Η ευωδία των αρετών της Αγίας Γεροντίσσης μ' έκανε να λησμονήσω την κόπωσι και τις δυσκολίες... Μπροστά μου είχα μικρά τεμάχια των Λειψάνων της'  λίγα από τα μαλλάκια της'  χώμα από το μνήμα της'  ένα μέρος από το τσεμπέρι της'  και μία κάρτα με την Εικόνα και το Μοναστήρι της Παναγίας Κλεισουργιωτίσσης... Η γνωριμία μου μαζί της ήταν ένας σταθμός στην πνευματική μου πορεία. Μετά την κοίμησί της, το 1974, επιθυμούσα διακαώς να γράψω ό,τι γνώριζα για τον θαυμαστό κόσμο αυτής της σύγχρονης Αγίας. Θα ήταν ίσως οικονομία Θεού που τώρα, είκοσι πέντε περίπου χρόνια μετά την είσοδό της στην αιώνια κατάπαυσι, αξιώνομαι τελικά να προσφέρω στις φιλόθεες ψυχές αυτήν την εργασία. Η καθυστέρησις έγινε αιτία να συγκεντρώσω νέο υλικό που φωτίζει από κάθε πλευρά την αγιασμένη προσωπικότητα της δούλης του Θεού Μυρτιδιωτίσσης Μοναχής. Στο τέλος της δεύτερης χιλιετίας μετά την ενανθρώπισι του Σωτήρος μας, ο κοσμικός περίγυρος απειλεί να μας συνθλίψη μέσα στις συμπληγάδες της αλαζονείας και της σαρκικότητος. Η οδηγητική μορφή της γενναίας Ασκήτριας ας μας φωτίζη στο σταυροαναστάσιμο μονοπάτι της εσωτερικής συντριβής, της χαρμολύπης, της υπομονής, της ελπίδος, της ευσπλαχνίας... Προσπάθησα να εισδύσω στα άδυτα ενός θαυμαστού κόσμου, να προσεγγίσω ό,τι κρυβόταν κάτω από την εξωτερική ασημότητα μιας καταφρονεμένης γυναίκας. <<Τη ταπεινώσει τα υψηλά τη πτωχεία τα πλούσια>>... Ένας θησαυρός κρυμμένος στα ράκη, την ατημελησιά, την τραχύτητα... Συνεχής αφάνεια, για να φανερωθή ο Θεός'  τόπος θεοφανείας για τους ταπεινούς... Έντιμη ενώπιον του Θεού και πολύτιμο σκεύος των θαυμασίων Του... Ζούσε από τώρα μυστικά την δόξα της Βασιλείας... Ανήκε στον γνώριμο χορό που μας συνεπαίρνει με την φωτεινή ομορφιά του και μας δίνει κουράγιο με τις <<παραδοξότητες>> και <<αντινομίες>> του... <<Γίγαντες ταπεινοί>>'  συναρπαστικοί στην δόξα και την απλότητά τους'  κατανυκτικοί στην αγιότητα και την μετάνοια'  γενναίοι στην άσκησι και την ευγένεια'  αθώοι στον πόνο και στην συγχωρητικότητα'  ελεύθεροι στην υπακοή και την αγνότητα'  αστραπηβόλοι στο βλέμμα και το δάκρυ τους'  αρχοντικοί στον λόγο και την πράξι... Η κοινωνία μας μαζί τους, κοινωνία με τον Κύριό μας, με την Ελπίδα μας... Όσο θα υπάρχουν Άγιοι ανάμεσά μας, έστω και άγνωστοι στους πολλούς, θα υπάρχη ελπίδα... Και εφ' όσον πάντοτε θα υπάρχουν Άγιοι ως την <<Αποκάλυψιν>> Εκείνου, πάντοτε θα υπάρχη ελπίδα... Και έχουμε τόσο ανάγκη από ελπίδα... Και η <<ελπίς ου καταισχύνει>>... Αυτή ας είναι η παρηγοριά μας στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας...



+ Ο  Ω. & Φ. Κ.


27.1.1998 εκ. ημ.

Ανακομιδή Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου





ε κ  τ ο υ  π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο υ )

Τριάντα χιλιόμετρα ανατολκά από την Καστοριά, καθώς πηγαίνεις για το Αμύνταιο, αφήνεις τον κεντρικό δρόμο και κατεβαίνεις προς τα νότια στην πλαγιά του Σουμπρετσίου. Εδώ ενώνονται οι τρεις νομοί: Καστοριάς, Φλωρίνης και Κοζάνης.


Μετά από λίγο συναντάς μία αετοφωλιά σε ύψος 1250 μέτρων: είναι η όμορφη και γραφική Κλεισούρα της Δυτικής Μακεδονίας. Τόπος ευλογημένος... Ποικισμένος απλόχερα από τον Κύριο με τα κάλλη της φύσεως...


Χωριό με ιστορία: δόξες, ταραχές, δάκρυ και αίμα... Καλά το ωνόμασαν μαρτυρικό... Σφαγές και πυρπολήσεις στην σειρά: Τουρκαλβανοί (Γκέκηδες), Τούρκοι, Βούλγαροι, Γερμανοί... Χαμηλότερα και ανατολικά απλώνεται η κοιλάδα του Βαρικού.


Από κει ο δρόμος σε φέρνει στην Πτολεμαϊδα, κοντά είκοσι χιλιόμετρα. Στην αρχή της κοιλάδας, τρία χιλιόμετρα κάτω από την Κλεισούρα και σε υψόμετρο 970 μέτρων, συναντάς μέσα σ' ένα πυκνό δάσος από βελανιδιές το ξακουστό Μοναστήρι της Παναγίας.


Πνευματικό θαύμα μέσα στο φυσικό θαύμα του τοπίου! Πλούσια βλάστησις, άφθονα νερά... Ένα εντυπωσιακό τετράγωνο διώροφο οικοδόμημα, υψωμένο επάνω σε τοξοειδή λίθινα θεμέλια.


Τα ξύλινα χαγάτια, στο εσωτερικό μπροστά στα κελλιά, δίνουν πολύ χάρι στο ογκώδες συγκρότημα... Στη μέση της σχετικά στενής αυλής είναι το Καθολικό: μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και τρούλλο σε οκταγωνικό τύμπανο.


Το εσωτερικό του Καθολικού σε γεμίζει δέος... Καλυμμένο όλο από κατανυκτικές αγιογραφίες του ΙΗ' αιώνος. Το θαυμάσιο εικονοστάσι (τέμπλο) σε καθηλώνει. Οι ξυλογλύπτες από την ένδοξη Μοσχόπολι της Β. Ηπείρου άφησαν πίσω τους ένα μνημείο εκκλησιαστικής τέχνης.


Αετοί, λιοντάρια, πελαργοί, άνθη, δικέφαλοι, <<τα θηρία και πάντα τα κτήνη, ερπετά και πετεινά πτερωτά>>, σκαλισμένα σε πολλούς δυνδυασμούς, μετέχουν στην λατρεία και δοξολογούν με τον τρόπο τους τον Κύριο.


Το χρύσωμα (1772) και οι Εικόνες του τέμπλου είναι καμωμένα από αγιογράφους των Χιονάδων της Ηπείρου. Μαρτυρία και υπόμνησις παλαιάς δόξης... Η ιστορία της παλαιφάτου Μονής αρχίζει τον ΙΕ' αιώνα.


Ο Κλεισουργιώτης Ιερομόναχος Ησαϊας Πήστας, που μονάζει στον Άγιον Όρος, οραματίζεται την Παναγία... Η Βασίλισσα των Ουρανών τον προτρέπει επανειλημμένως να πάρη μαζί του μία μικρή και θαυματοργή Εικόνα Της, και να πάη πίσω στην πατρίδα του, για να κτίση Μοναστήρι στην Χάρι Της...


Ο ενάρετος Ησαϊας επιστρέφει στην Κλεισούρα. Εκεί που είναι τώρα η Μονή κείτονταν τα ερείπια παλαιού μικρού Ναού. Με ζήλο και επιμονή ανακαινίζει τον Οίκο της Θεοτόκου και προχωρεί στην ανέγερσι του Μοναστηριού προς τιμήν του Γενεθλίου Της. 


Άρα γε μπορούσε ο ιδρυτής Ησαϊας Ιερομόναχος να φαντασθή το μέλλον αυτού του έργου;... Δεμένο το Μοναστήρι άρρηκτα με τις ιστορικές τύχες της πολύπαθης Κλεισούρας και της ευρύτερης περιοχής, αναδείχθηκε σε Κιβωτό της Ορθοδοξίας και του Έθνους.


Στο πανσέβαστο αυτό Προσκύνημα κατέφευγε η πονεμένη Ρωμηοσύνη σε χαρές και σε λύπες... Ο Παύλος Μελάς εδώ ζώσθηκε τ' άρματα του 1902 και άρχισε τον ένδοξο Μακεδονικό Αγώνα...


Η θαυματουργός Εικόνα της Θεοτόκου, λιτανευομένη στα χέρια των ευλαβών λάτρεών Της, είχε απαλλάξει κατά καιρούς την περιοχή από επιδημίες πανώλης, χολέρας και γρίππης...


Το πανηγύρι κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου ήταν πάντοτε η ημέρα που ένωνε τους κατοίκους όλης της Δυτικής Μακεδονίας και ακόμη πιο πέρα. Στην πνευματική αυτή παλαίστρα θα αγωνιζόταν η ηρωϊκή Σοφία, αντιμετωπίζοντας μύριες όσες αντιξοότητες...



1. Στα μονοπάτια της αληθινής σοφίας


Υπομονή... Πολλά υπομονήν... Υπομονήν πολλά... Υπερηφάνεια άσκεμον πράγμα... Το χώμα σαν το χώμα... Η υπερηφάνεια ρίχνει την ψυχή στην κόλασι... Υπερηφάνεια ρουζ την ψην σην κόλασιν...


Έτσι απλά, αλλά τόσο σοφά ήσαν τα λόγια της Ασκήτριας της Κλεισούρας. Αυτή η αγράμματη και άσημη χωριατοπούλα ξεκινούσε στα σαράντα της ένα μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι στην έρημο.


Λεγόταν Σοφία και τα έργα της θα επιβεβαίωναν το ωραίο και συμβολικό όνομά της. Μοναδικό της εφόδιο: ο φόβος του Θεού... Αυτός ο φόβος θα την ωδηγούσε στα μονοπάτια της αληθινής σοφίας.


Της σοφίας που θα της έδινε κουράγιο και υπομονή, <<πολλά υπομονήν>>... Αλλά και την δύναμι για ταπείνωσι... Η ζωή της στο εξής θα ήτο μία συνεχής προσπάθεια αυτο-ταπεινώσεως. Στο ηρωικό αυτό αγώνισμα την ωθούσαν άλλωστε και οι τόσες αποκαλύψεις του Ουρανού...



2. Τα σκληρά χρόνια


Η πρώτη περίοδος της ξενιτείας της, από το 1927 ως το 1950 περίπου, ήσαν εξαιρετικά δύσκολη. Της πνευματικής σποράς τα δύσκολα χρόνια... Τώρα έπρεπε να σπείρη με δάκρυα, για να θερίση αργότερα με αγαλλίασι...


Ποιός μπορεί να νοιώση τα ανυπέρβλητα εμπόδια που συνάντησε;... Έμπαινε ξαφνικά στην υπηρεσία ενός Μοναστηριού, που ήταν σε πλήρη κατάπτωσι και παρακμή. Αδελφότης δεν υπήρχε... Συγκροτημένη μοναχική τάξις ανύπαρκτη...


Το κτιριακό συγκρότημα εγκαταλειμμένο και ανοικοκύρευτο... Τα δεινά του Γένους που προηγήθησαν είχαν πλήξει θανάσιμα το ευλογημένο αυτό Προσκύνημα της Παναγίας... Μετά το 1920 για αρκετό διάστημα η Μονή είχε κλείσει τις πύλες της...


Όταν τελικά η διαχείρισις ανατέθηκε στον δραστήριο <<Σύλλογο απανταχού Κλεισουριέων ο Άγιος Μάρκος>>, με έδρα την Θεσαλλονίκη, μπήκε κάποια τάξις. Έγιναν ανακαινίσεις, συντηρήσεις, έργα, διοικητικές αναπροσαρμογές πήρε μία πνοή ο Θεομητορικός Οίκος.


Ένας Εφημέριος, που αρχικά είχε και την ιδιότητα του Ηγουμένου, εξυπηρετούσε το πολυπληθές προσκύνημα τους έξι θερινούς μήνες, συνεργαζόμενος για τα ποικίλα προβλήματα με την τοπική επιτροπή Κλεισουργιωτών και ωρισμένους υπαλλήλους.


Την χειμερινή περίοδο ένας φύλακας έμενε μονίμως στο Μοναστήρι, ως κύριος υπεύθυνος για όλα. Όσοι περνούσαν έτρωγαν και φιλοξενούντο στα άνετα και περιποιημένα δωμάτια.


Και ερχόταν πολύς κόσμος, ιδίως μετά το '50 που πήρε πάνω του το Μοναστήρι, οπότε αυξήθηκε σημαντικά και ο πλούτος του από τις διάφορες προσφορές. Εύκολα κατανοεί ο καθένας τους πνευματικούς κινδύνους από τον ισχυρό άνεμο της κοσμικότητος που έπνεε στο <<ορφανό>> Μοναστήρι... Η ατμόσφαιρα ήταν κάθε άλλο παρά μοναχική...


3. Ανάβασις διά της καταβάσεως


Η ηρωική Σοφία δεν θα γινόταν Μοναχή στο Μοναστήρι αυτό... Και όμως' έπρεπε να βιώνη με συνέπεια τις τρεις βασικές υποχρεώσεις των Μοναχών: Υπακοή (και ταπείνωσι), Αγάπη (και αυτοθυσία), Αγνότητα (και σωφροσύνη)...


Και όλα αυτά μέσα σ' ένα ιδιότυπο περιβάλλον και με ένα εντελώς ιδιότυπο τρόπο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και πρέπει  να μη λησμονήται καθώς εμβαθύνουμε στην ζωή της θαυμαστής Ασκήτριας, διότι μαρτυρεί την ατμόσφαιρα της εσωτερικής της ζωής.


Η Θεοτόκος την είχε καλέσει στον Οίκο της να διακονήση... Και όχι μόνο αυτό' αλλά επί ένα χρόνο η Μητέρα του Θεού και ο Άγιος Γεώργιος την προέτρεπαν να κάνη υπομονή. - Να συμβουλεύης τον κόσμο, της έλεγε η Παναγία, να κάνη υπομονή...


-Και συ, Σοφία, της ετόνιζε αυστηρά, να κάνης πιο πολλή υπομονή... Η επιμονή της Βασίλισσας των Ουρανών να κάνη υπομονή η δούλη Της Σοφία έκρυβε τόση μητρική στοργή... Τί δεν τράβηξε ιδίως τα τρία πρώτα χρόνια το ξενιτεμένο πουλάκι του Πόντου!...


Μέσα στις καταιγίδες των πειρασμών... Κάποια στιγμή, τον τρίτο χρόνο, λύγισε... Απεφάσισε να γυρίση στους οικείους της... Καθώς πήρε τον δρόμο της επιστροφής, στάθηκε να ξαποστάση λίγο μέσα στο λιβάδι του Βαρικού...


Αποκοιμήθηκε με ανήσυχη καρδιά... Ξαφνικά ένα δυνατό ράπισμα την ετάραξε!... Η αυστηρή φωνή της Παναγίας την προτρέπει: - Γύρισε πίσω!... Να κάνης πιο πολλή υπομονή...


Στο Μοναστήρι βρήκε την Γερόντισσα Πελαγία... Ήταν μία ενάρετη Κλεισουργιώτισσα, που είχε εργασθή για πολλά χρόνια στο Προσκύνημα. Τώρα ήταν παράλυτη... Πρώτο έργο της Σοφίας ήταν να αναλάβη την Πελαγία, να της συμπαρασταθή με κάθε τρόπο σαν να ήταν μητέρα της.


Για είκοσι περίπου χρόνια, μέχρι το 1946 που έκλεισε τα μάτια η Γερόντισσα Πελαγία, η Ασκήτριά μας εξασκούσε με αυταπάρνησι την διακονία της αγάπης. Η Μονή τότε είχε αγρούς και ζωντανά.


Οι ανάγκες μεγάλες' εργαζόταν και εκεί με ταπείνωσι και απλότητα. Ήταν πάντοτε πρόθυμη στους κόπους... Ένα άλλο διακόνημα παρουσιαζόταν εκτάκτως κάθε Φθινόπωρο.


Μαζί με τον Ηγούμενο έπρεπε να περιφέρουν στα γύρω χωριά την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, για να συλλέξουν χρήματα και γεννήματα: σιτηρά, όσπρια... Έτσι θα είχαν αλεύρι για ζύμωμα και θα κάλυπταν γενικά τις ανάγκες της φιλοξενίας.




Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )


Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του αειμνήστου Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού Α':
<<Γερόντισσα Μυρτιδιώτισσα Η Ασκήτρια της Κλεισούρας 1886-1974),
έκδοση <<Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής>>,
Φυλή Αττικής 1998, σελ. 59-71.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου