ΟΣΙΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (13ο ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>, έκδοση ογδόη, σελ. 181-184, Ωρωπός Αττικής 2004.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Η λέξις "στάρετς", που ερμηνεύεται "γέροντας", αναφέρεται σε χαρισματούχους άνδρες του ρώσικου μοναχισμού. Πρόκειται για τους ιερομονάχους εκείνους, οι οποίοι με αυστηρή μοναχική άσκησι ανέβηκαν σε ύψη αρετής και κατέκτησαν πλούσια την χάρι, την σοφία και την δύναμι του Αγίου Πνεύματος,
για να αναλάβουν εν συνεχεία το έργο του πνευματικού πατρός και καθοδηγητού.
Τον περασμένο αιώνα η Ρωσική Εκκλησία παρουσίασε εκλεκτούς και δυναμικούς στάρετς. Ήταν για να ενισχυθή η φλόγα της πίστεως και να αντέξη στην επερχόμενη δοκιμασία. Ανάμεσά τους σπουδαία θέσι κατέχει ο περίφημος στάρετς Αμβρόσιος της Όπτινα, ο "μέγας φωστήρ της Ρωσίας", όπως χαρακτηρίσθηκε, ο οποίος ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος τον Ιούνιο του 1988 από την Ιερά Τοπική Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας.
Η παρουσίασις στο ελληνικό κοινό της μεγάλης αυτής οσιακής μορφής αποτελεί μια συμβολή στην προσπάθεια ν' αποκαλυφθούν τα περίλαμπρα αστέρια που κρύβει ο ουράνιος θόλος της Ορθοδοξίας. Έτσι θα μπορή ο αναγνώστης να θαυμάση το φως, την λάμψι, την δόξα και την ωραιότητα που περιέχει η Εκκλησία του.
Μαζί με την μορφή του βιογραφούμένου οσίου προβάλλονται στο παρόν βιβλίο και άλλες ιερές μορφές -εκλεκτά άνθη από τον οσιακό κήπο της Όπτινα- όπως του στάρετς Λέοντος, του στάρετς Μακαρίου, του ηγουμένου Μωϋσή, του ερημίτου Ελισσαίου κ.ά. Όλοι τους -σύγχρονοι του οσίου Αμβροσίου- ήσαν θεοφόροι Πατέρες,
"άνδρες πλούσιοι, κεχορηγημένοι ισχύϊ" (Σ. Σειράχ μδ' 6). [...]
(Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Οι διανοούμενοι

Βοήθεια σημαντική έβρισκαν κοντά στον στάρετς Αμβρόσιο και πολυάριθμοι διανοούμενοι, οι οποίοι την εποχή εκείνη ήταν εκτεθειμένοι σε πολλούς κινδύνους. Τί φοβερές επιδημίες που μάστιζαν τότε τις κεφαλές των μορφωμένων! Ο ένας παρουσιαζόταν ως οπαδός του του λαϊκισμού' πίστευε πως ο λαός σαν άλλος Θεός θα φέρη την σωτηρία.

Ο άλλος πίστευε τον ουμανιστή (=ανθρωπιστή), αλλά ο ουμανισμός του είχε πάρει διάζευξι από το χριστιανικό πνεύμα. Ο τρίτος εμφανιζόταν ως υλιστής, και όλα τα πορίσματα της επιστήμης τα έβλεπε σαν πολύτιμα βέλη της φαρέτρας του.

Ο τέταρτος εκαυχάτο ως ορθολογιστής και ανέβαζε μέχρι τρίτου ουρανού τους Γάλλους εγκυκλοπαιδιστάς. Ο πέμπτος εκήρυσσε τον σοσιαλισμό και σχεδίαζε με κάθε μέσο θεμιτό και αθέμιτο την επανάστασι. <<Θέλετε να επιτύχη η επανάστασις>>; έλεγε. <<Πρέπει να οδηγήσουμε στην διαφθορά την υπάρχουσα κοινωνία>>.

Ο άλλος ελάνσαρε τον μηδενισμό, ο άλλος την χειραφέτησι από την ηθική, ο άλλος τον νιτσεϊσμό, ο άλλος την αναρχία κ.ο.κ. Οι ασκοί του Αιόλου είχαν ανοίξει και οι άνεμοι του χαλασμού απειλούσαν να γκρεμίσουν ό,τι υπήρχε όρθιο στις συνειδήσεις.

Σ' αυτό το εξογκούμενο κύμα του αθεϊσμού και της αποστασίας η Όπτινα με τον θεοφόρο στάρετς ήταν λιμάνι σωτηρίας. Πολλοί διανοούμενοι που είχαν πιασθή στα δίχτυα της απιστίας έβρισκαν εκεί το λυτρωτικό φως.

Κάποιος αναζητής του Θεού που γύρευε χρόνια την αληθινή θρησκεία και που δεν την είχε βρη στον Τολστόϊ κατευθύνθηκε τέλος προς την Όπτινα <<μόνο και μόνο για να ιδή>>. Την ώρα που συναντήθηκαν, σηκώθηκε όρθιος εμπρός του ο στάρετς, τον ατένισε με τα λαμπερά μάτια του και του είπε: <<Λοιπόν, μπορείς να ιδής. Κοίταξε!>>!

Εκείνος αισθάνθηκε εσωτερική αλλοίωσι από το ολοφώτεινο βλέμμα του στάρετς. Η σβησμένη φλόγα άρχισε σιγά - σιγά να ζωντανεύη. Έμεινε πολύν καιρό στην Όπτινα και μια ημέρα ωμολόγησε στον στάρετς: <<Βρήκα την πίστι>>!

Ένας άλλος άπιστος βρέθηκε τυχαία στην περιοχή της Όπτινα και αναγκάσθηκε να διανυκτερεύση στο ξενοδοχείο που υπήρχε έξω από την Μονή. Ο υπεύθυνος για τους ξένους μοναχός κατόρθωσε την άλλη ημέρα να τον οδηγήση στο κελλί του π. Αμβροσίου. Ενώ έβγαινε ο στάρετς από το δωμάτιό του και όλοι ετοιμάσθηκαν να πάρουν την ευλογία του, εκείνος αποτραβήχθηκε λίγο.

Ο στάρετς του ρίχνει μία επίμονη ματιά, προχωρεί προς το μέρος του, τον ευλογεί, τον παίρνει από το χέρι και πηγαίνουν κάπου ιδιαίτερα. Τα αυτιά του απίστου άκουσαν εκεί τα πιο εκπληκτικά πράγματα. <<Μα>>, έλεγε μέσα του, <<και χρόνια να είχα ζήσει μαζί μ' αυτόν τον άνθρωπο, δεν θα γνώριζε τόσο καλά την ζωή μου>>!

Η συζήτησις κράτησε πολλή ώρα και όλα τα οχυρώματα και τα κάστρα της αθεϊας γκρεμίσθηκαν. Το λυχνάρι της πίστεως άρχισε να σκορπίζη πάλι στην καρδιά το φως του. Εξομολογήθηκε, κοινώνησε -είχε δεκαέξι χρόνια να πλησιάση στα Άγια Μυστήρια- και παρέμεινε δύο μήνες ακόμη στην Όπτινα.

Στο εξής γι' αυτόν δεν υπήρχε προσφιλέστερο και ιερότερο πρόσωπο από τον στάρετς. Πολλές φορές τα οχυρά της απιστίας έπεφταν με διαφορετικό τρόπο. Τον είδαμε τον τρόπο αυτό στην περίπτωσι του Λεόντιεφ. Θα τον παρατηρήσουμε και στην ακόλουθη διήγησι. 

Ενώ βάδιζε κάποια ημέρα ο π. Αμβρόσιος μέσα στην Σκήτη αντίκρυσε μία ομάδα προσκυνητών να τον περιμένη. Ήταν άνθρωποι του λαού, απλοί χωρικοί και για να φθάσουν στην Όπτινα διήνυσαν πολλά βέρστια. Προσκύνησαν τον στάρετς, πήραν την ευλογία του και ετοιμάσθηκαν κάτι να του προσφέρουν.

<<Μπάτουσκα>>, του λένε, <<σου φέρνουμε κι ένα δώρο. Μάθαμε πως πονούν τα ποδαράκια σου και σου φτιάξαμε μαλακές μπότες. Να τις φορέσης. Με υγεία>>! Ο στάρετς δέχθηκε συγκινημένος την προσφορά της αγάπης τους και ολοπρόθυμος προχώρησε στην αντιπροσφορά.

Έπρεπε τώρα ν' ακούση τις θλίψεις, τις αγωνίες και τα προβλήματα του καθενός και να σκορπίση το βάλσαμο της παρηγορίας. Εν τω μεταξύ δύο νεαροί κύριοι που ανήκαν στην τάξι των λογίων, παρακολουθούσαν προσεκτικά την σκηνή. Ο ένας απ' αυτούς είχε την ψυχή δηλητηριασμένη από το μικρόβιο του σκεπτικισμού.

Για όλες τις αλήθειες της πίστεως πρόβαλλε τις αμφιβολίες του. Όταν άκουγε εγκώμια για την αγιότητα του π. Αμβροσίου αντιδρούσε έντονα. Τί συνέβη όμως την ώρα αυτή; Καθώς έβλεπε τους απλοϊκούς ανθρώπους να περιστοιχίζουν με αυθόρμητη αγάπη και απέραντη ευλάβεια τον όσιο Γέροντα'

καθώς ατένιζε εκείνον να προσφέρεται ολόψυχα σ' αυτούς για να συμμερισθή τους πόνους τους και να σηκώση τα ψυχικά τους φορτία' καθώς αντίκρυζε το κρυφό μεγαλείο αυτής της σκηνής... όλοι οι πάγοι του σκεπτικισμού αυτομάτως έλιωσαν και η βαρειά πλάκα της αμφιβολίας πετάχθηκε από την καρδιά του.

Πλησιάζει αμέσως τον στάρετς και με φωνή σπασμένη από την συγκίνησι παρακαλεί: Πάτερ! Ευλογήστε με! Αυτό ήταν! Στην ψυχή του άρχισαν να φυτρώνουν τώρα τα άνθη του Παραδείσου. Στο εξής η μεγαλύτερή του χαρά θα ήταν να αποφασίση ένα ταξίδι στην Όπτινα, για να βρεθή κοντά στον άγιο άνθρωπο του Θεού.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου:
<<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>,
έκδοση ογδόη, σελ. 181-184, Ωρωπός Αττικής 2004.