ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

«Μεγίστην εὐεργεσίαν βλέποντες, χεῖρας κροτήσωμεν, τὰ διεστῶτα μέλη τοῦ Χριστοῦ, συνηγμένα πρὸς ἕνωσιν»

Μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ τροπάριο ποὺ ἀκούσαμε στὸν κανόνα, ὁ ὑμνωδὸς μᾶς προτρέπει σήμερα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, νὰ χειροκροτήσουμε γιορτάζοντας τὴ μεγάλη εὐεργεσία. Ποιά εἶναι αὐτή; Ἡ ἑνότητα τῶν χριστιανῶν. Ἡ ἑνότητα! Γιὰ αὐτὴν εἶχε προσευχηθεῖ ὁ ἴδιος ὁ Δεσπότης Χριστὸς λίγο πρὶν τὸ ἑκούσιο Πάθος. Ποιός ἀγωνιᾶ σήμερα γιὰ τὴν ἑνότητα; Ὁ ὑμνωδὸς ἀναφέρεται στὴν ἑνότητα τῶν χριστιανῶν ποὺ βρίσκονταν σὲ διάσταση γιὰ περισσότερο ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια ἐξαιτίας τῆς εἰκονομαχίας.

Ἡ εἰκονομαχία ἦταν μία αἵρεση ποὺ μὲ αὐτοκρατορικὴ βούλα συντάραξε τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπὸ τὸ 726 ἕως τὸ 842. Οἱ ἱερὲς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν Ἁγίων ἀφαιρέθηκαν ἀπὸ τοὺς Ναοὺς καὶ πολλὲς ἀπὸ αὐτὲς ἔγιναν ἀντικείμενα ἀδιάντροπης βεβήλωσης.

Οἱ εἰκονομάχοι, ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὶς ἀνεικονικὲς ἀντιλήψεις τῶν ἰουδαίων καὶ τῶν ἰσλαμιστῶν, ἐξαπέλυσαν σφοδρὸ μίσος κατὰ τῶν χριστιανῶν ποὺ ὁμολογοῦσαν ἀληθινὰ καὶ συνειδητὰ τὴν προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων: τοὺς ἐξόριζαν, τοὺς φυλάκιζαν, δήμευαν περιουσίες, ἔκλειναν Μοναστήρια, ἀνάγκαζαν Μοναχοὺς καὶ Μοναχὲς σὲ γάμο καὶ βασάνιζαν ποικιλοτρόπως.

Εἶχε ἀπόλυτο δίκιο ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅταν ἔγραφε τὸ: «νοῦς ἀποστὰς τῆς θεωρίας τοῦ Θεοῦ ἤ κτηνώδης ἤ δαιμονιώδης γίνεται». Οἱ εἰκονομάχοι εἶχαν ξεφύγει ἀπὸ τὴ θεωρία τοῦ Θεοῦ κατὰ κύριο λόγο διότι, ἀπαγορεύοντας τὴν ἀπεικόνιση τοῦ Χριστοῦ, προσέβαλλαν τὸ γεγονὸς τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως. Ἑμεῖς ὅταν προσκυνοῦμε τὴν εἰκόνα τοῦ Κυρίου, ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος, ἔλαβε ἀνθρώπινη μορφὴ καί, ἑπομένως, μπορεῖ νὰ ἀπεικονισθεῖ, ὅπως ὁ καθένας μας.

Καὶ ἔγινε ὁ Θεὸς ἄνθρωπος γιὰ νὰ κάνει τὸν καθένα μας κατὰ χάριν θεό. Ἄν, ὅμως, ὁ Χριστὸς δὲν μπορεῖ νὰ εἰκονισθεῖ, ὅπως ὑποστήριζαν οἱ εἰκονομάχοι, σημαίνει ὅτι δὲν ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος. Καὶ ἄν δὲν ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος, ἑμεῖς οἱ ἄνθρωποι δὲν ἔχουμε καμία σύνδεση μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἄρα εἴμαστε καταδικασμένοι στὴν ἀπώλεια καὶ τὸν θάνατο.

Θάνατος, ὅμως, καὶ Ὀρθοδοξία εἶναι δύο ἔννοιες ἀντίθετες. Πώς νὰ μὴν εἶναι; Ἀφοῦ ἡ Ὀρθοδοξία ἀποτελεῖ τὴν μόνη ὁδὸ πρὸς τὴ Θέωση καὶ τὴν ἀληθινὴ Ζωή. Τὸ γνώριζαν αὐτὸ πολὺ καλὰ οἱ Ἅγιοι Πατέρες καὶ οἱ Ἁγίες Μητέρες, γιὰ αὐτὸ καὶ πάλαιψαν νὰ κρατήσουν τὴν Ὀρθοδοξία ἀνόθευτη καὶ ὄχι ἐπειδὴ ἦταν πεισματάρηδες, οὔτε διότι τὴ θεώρησαν ὡς μία καλὴ ἰδεολογία.

Ἐκεῖνοι θυσιάσθηκαν, μὲ ἀποτέλεσμα σήμερα, δύο χιλιετίες μετὰ τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, νὰ εἴμαστε ὀρθόδοξοι καὶ νὰ γιορτάζουμε ἐλεύθερα τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας. Τοὺς εἴμαστε εὐγνώμονες.

Τοὺς εἴμαστε εὐγνώμονες ὅπως εὐγνώμων ἦταν ὁ Ἀπόστολος Ναθαναὴλ στὸν Ἀπόστολο Φίλιππο. Ἀκούσαμε σήμερα στὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὅτι ὁ Χριστὸς βρῆκε τὸν Φίλιππο καὶ τοῦ πρότεινε νὰ τὸν ἀκολουθήσει. Ὁ Φίλιππος ἀμέσως ἀκολούθησε τὸν Κύριο καὶ διαπίστωσε πολὺ σύντομα ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι αὐτὸς τὸν ὁποῖο προεμήνυσαν οἱ Προφῆτες, ὁ Χριστός.

Ὁ Φίλιππος πίστεψε, δηλαδὴ ἐμπιστεύθηκε τὸν Ἰησοῦ ὡς Μεσσία. Αὐτὴ τὴν πίστη, τὸ πολύτιμο ἀγαθὸ ποὺ ἀξιώθηκε νὰ βιώσει, δὲν τὴν κράτησε γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἀντιθέτως, ἔτρεξε στὸν καρδιακό του φίλο, τὸν Ναθαναήλ, καὶ μοιράσθηκε μαζί του τὴν ἀποκάλυψη. «Βρῆκαμε αὐτὸν ποὺ προεμήνυσαν οἱ προφῆτες!», τοῦ εἶπε. Μὲ ἐφόδιο αὐτὴ τὴν μαρτυρία τοῦ Φιλίππου, ὁ Ναθαναὴλ πῆγε νὰ δεῖ περὶ τίνος πρόκειται. Ἕνα λόγο μόνο τοῦ εἶπε ὁ Κύριος καὶ τοῦ ἐνέπνευσε τὴν ἐμπιστοσύνη. Πίστεψε ἀμέσως ὁ Ναθαναὴλ καὶ ὁμολόγησε: «Διδάσκαλε, ἐσὺ εἶσαι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ».

Ὁ Φίλιππος στὸν Ναθαναὴλ προσέφερε τὴν ὀρθοδοξία καὶ ὁ Ναθαναὴλ ὁμολόγησε. Αὐτὴν προσέφεραν καὶ σὲ ἑμᾶς οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ ἑμεῖς ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς πῆρε ἀπὸ τὸν Ἅδη καὶ μᾶς ἀνέβασε στὸν Οὐρανό.

Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ὁ ὀρθὸς τρόπος νὰ πιστεύουμε στὸν Θεό. Ὡστόσο, αὐτὸ μόνο δὲν ἀρκεῖ γιὰ νὰ περιγράψει τὴ λέξη καὶ νὰ μᾶς καταστήσει ὀρθοδόξους. Ὀρθοδοξία εἶναι καὶ ἡ ὀρθὴ δοξολογία τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, νὰ δοξάζουμε τὸν Θεὸ μὲ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς μας, μὲ τὰ λόγια, μὲ τὰ ἔργα καὶ μὲ τὴ σκέψη μας. Ὀρθοδοξία εἶναι νὰ ζοῦμε, ἤ τουλάχιστον νὰ προσπαθοῦμε νὰ ζοῦμε, ὅπως ἔζησε ὁ Θεάνθρωπος.

Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἄγγιγμα ψυχῆς διότι ἄγγιγμα ψυχῆς ἦταν ὅλη ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ἄγγιγμα τῆς ψυχῆς τῶν ἀνθρώπων ποὺ δὲν ἔχουν δόλο, ὅπως ὁ Ναθαναήλ.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Αὐτὸ τὸ ἄγγιγμα τῆς ψυχῆς, αὐτὸ τὸ τζιβαέρι ποὺ λέγεται Ὀρθοδοξία, στὴ διάρκεια τῶν αἰώνων τὸ ἐπιβουλεύθηκαν πολλοὶ ἐχθροί, ἐσωτερικοὶ καὶ ἐξωτερικοί. Δυστυχῶς, αὐτοὶ ποὺ προκάλεσαν καὶ προκαλοῦν τὰ περισσότερα τραύματα εἶναι οἱ ἐσωτερικοί, ἄνθρωποι ποὺ βάζουν μπροστὰ τὰ θέλω τους, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ Ἐκκλησία νὰ κλυδωνίζεται, δίχως βέβαια ποτὲ νὰ καταποντιστεῖ. Τέτοιοι εἶναι καὶ οἱ αἱρετικοί.

Ἡ Ἐκκλησία σὲ αὐτοὺς θέσπισε τὸ ἀνάθεμα, ὅπως διαβάζουμε στὸ λεγόμενο συνοδικό. Αὐτό, ὅμως, ἡ Ἐκκλησία δὲν τὸ ἐκφωνεῖ θριαμβολογῶντας. Δὲν τὸ λέμε γιὰ νὰ ἐκτονωθοῦμε ἐναντίον τῶν ἄλλων καὶ νὰ δείξουμε πόσο ἀνώτεροι καὶ ὁμολογητὲς εἴμαστε (-τὴν ὁμολογία μας πρέπει νὰ τὴν δείχνουμε μὲ τὸ φωτεινὸ παράδειγμά μας). Τὸ ἀνάθεμα λέγεται πρῶτον μὲ πόνο, διότι κάποιοι ἄνθρωποι σὰν ἑμᾶς ἔπεσαν θύματα τοῦ πονηροῦ καὶ δεύτερον λόγῳ τῆς φροντίδας τῶν Πατέρων, γιὰ νὰ μὴν ἀσπαστοῦν οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ αἱρετικὲς δοξασίες.

Καὶ πάλι δυστυχῶς, τὸ νὰ ἀσπαστοῦν σήμερα οἱ χριστιανοὶ αἱρετικὲς δοξασίες, γιὰ κάποιους δὲν σημαίνει τίποτα ἀπολύτως. Πρόκειται γιὰ ἐκείνους ποὺ ὑποστηρίζουν τὴ σύγχρονη αἵρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ὁ ὁποῖος πρεσβεύει τὴ σωτηρία ἀνεξαρτήτως δόγματος. Ὡς ἕνας ἐκ τῶν πολλῶν ἑκατομμυρίων ποὺ ἑορτάζουν σήμερα τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, διερωτῶμαι πρὸς ὅσους πρεσβεύουν αὐτὴ τὴν αἵρεση: Γιατί αὐτὴ τὴν Κυριακὴ γιορτάζουμε τὴ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας; Ἄν ὑπάρχει σωτηρία σὲ κάθε δόγμα, τότε γιατί οἱ Ἅγιοί μας ἔδωσαν ἀγῶνες γιὰ νὰ κρατηθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία;

Μὲ τὴν χάρη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἑμεῖς ἀνήκουμε στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, εἴμαστε ὀρθόδοξοι. Αὐτὸ εἶναι μὲν τὸ καύχημά μας, ἀλλὰ ἄς προσέξουμε καὶ κάτι: εἶναι καὶ μεγάλη εὐθύνη! Κρατοῦμε τὴν Ὀρθοδοξία; Ὁ καθένας ἀπὸ ἑμᾶς ἔχει καθῆκον νὰ μεταδώσει τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας στοὺς ἀδελφοὺς ποὺ δὲν ἔχουν αὐτὸ τὸ φῶς, ὅπως ὁ Φίλιππος στὸν Ναθαναήλ, καὶ ὄχι νὰ ἀρκούμαστε καυχόμενοι ὅτι εἴμαστε ὀρθόδοξοι, διότι μὲ αὐτὴ τὴ συμπεριφορὰ θὰ βρεθοῦμε πρὸ μεγάλων ἐκπλήξεων...

Στὴν ἀρχὴ τῆς ὁμιλίας ἔγινε ἀναφορὰ στὴν ἑνότητα, σὲ αὐτὴ τὴ μεγάλη εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ ποὺ συνέβη μὲ τὴν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων εἰκόνων. Ἡ διασάλευση τῆς ἑνότητας εἶναι ἔργο τοῦ μισόκαλου τῆς ψυχῆς. Ἄρα καὶ ὁ ἀγώνας γιὰ τὴν ἑνότητα μὲ κεφαλὴ τὸν Χριστό, εἶναι ἔργο θεϊκό.

Εἴθε, ὁ Θεὸς ποὺ μετὰ ἀπὸ 120 χρόνια εἰκονομαχίας χορήγησε τὴν ἑνότητα καὶ τὴν εἰρήνη τῆς Ἐκκλησίας, νὰ μᾶς ἐλεήσει καὶ τώρα.

Χρόνια πολλὰ καὶ εὐλογημένα σὲ ὅλους!

Καλὸ ὑπόλοιπο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς!

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Ιερά Μητρόπολη Αττικής και Βοιωτίας

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών