Τετάρτη 19 Απριλίου 2023

ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ: Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1821)





Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Σαράντου Καργάκου: Νεότερη Ελληνική Ιστορία, Τόμος Β',
<<Μεγάλες μορφές και Μεγάλες Στιγμές του ΄21>>.
Δεύτερη έκδοση: <<Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ>>, Απρίλιος 2021, σελ. 64-65.
<<Και το βιβλίο αυτό είναι καρπός ευγνωμοσύνης προς τους πολυπληθείς ακροατές/μαθητές μου του <<Λαϊκού Πανεπιστημίου>>, που κατακλύζουν κάθε Τρίτη την αίθουσα τελετών της γεραράς <<Εταιρείας Φίλων του Λαού>>, για να ακούσουν πέμπτη χρονιά φέτος τα μαθήματά μου, παρά το νυκτερινό της ώρας (7-9 μ.μ.).
Στα μαθήματα αυτά προσέρχονται παιδιά όλων των ηλικιών, από 20 έως 85 ετών. Άλλα κρατούν σημειώσεις, άλλα κρατούν μαγνητόφωνα.
Αυτά μου έδωσαν το έναυσμα, το ερέθισμα και την ώθηση να δώσω στις παραδόσεις μου μορφή βιβλίου.
Την πρώτη χρονιά εδίδαξα έναν κύκλο μαθημάτων υπό τον τίτλο Το βυζαντινό ναυτικό, που πήρε μορφή καλαίσθητου βιβλίου από τις εκδόσεις Ιω. Σιδέρη (2007), τη δεύτερη χρονιά εδίδαξα τους πολιτικούς θεσμούς και τα πολιτικά σώματα της σπαρτιατικής πολιτείας, την τρίτη την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
που το 2008/09 σε πολύ διευρυμένη μορφή και με σπάνια βιβλιογραφία εκδόθηκε από τις Εκδόσεις ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΩΝ - ΚΑΡΤΕΡΗΣ, την τέταρτη χρονιά παρέδωσα <<Το λυκόφως της Σπάρτης>>,
που μαζί με τις προηγούμενες παραδόσεις μου αποτέλεσαν την πρωταρχική μαγιά για να συγγραφεί και να εκδοθεί το δίτομο έργο μου Ιστορία της Αρχαίας Σπάρτης (Gutenberg, 2006).
Πέρσι είχα την ευκαιρία να διδάξω τρεις κύκλους μαθημάτων: α) Οι Τούρκοι και το Βυζάντιο, β) Το τουρκικό imperium και γ) Τουρκοκρατία, που πήραν μορφή βιβλίου και εκδόθηκαν σε καλαίσθητη μορφή από τις εκδόσεις Λεωνίδα Γεωργιάδη.
Τα φετινά μαθήματα θα είναι αφιερωμένα στην Ελληνική Επανάσταση. Αλλά το βιβλίο αυτό δεν εξετάζει καταλεπτώς το μεγάλο εκείνο γεγονός.
Περιορίζεται αυστηρώς σε όσα προτίθεμαι να παραδώσω και αυτά είναι ό,τι λέγει ο τίτλος: Μεγάλες μορφές και μεγάλες στιγμές του '21.
Όχι όλος ο Αγώνας στην πολυμορφία και την πολύπτυχη διάστασή του.
Οι βασικοί λόγοι είναι δύο: Εκ των πραγμάτων είναι αδύνατον να συμπεριληφθεί όλος ο Αγώνας σε σειρά δίωρων -ανά δεκαπενθήμερο- μαθημάτων ενός εξαμήνου και, δεύτερον -πέρα από άλλες εκδοτικές μου δραστηριότητες- μία τρίτομη ή τετράτομη Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως,
που θα εξετάζει εξονυχιστικά, με πνεύμα κριτικό και -στο μέτρο του ανθρώπινα δυνατού- αντικειμενικά κάθε γεγονός, είτε αυτό είναι στρατιωτικό, είτε πολιτικό, είτε διπλωματικό.
Και για τον λόγο αυτό υπάρχει ένας διαχωρισμός:
Στους δύο πρώτους τόμους εξετάζονται τα στρατιωτικά γεγονότα και στον τρίτο τα πολιτικά, διπλωματικά, οικονομικά γεγονότα, καθώς και ό,τι μπορεί να έχει σχέση με την οργάνωση της παιδείας στη διάρκεια της πολυχρονίου πολεμικής δοκιμασίας.
Το βιβλίο αυτό, λόγω όγκου και τεράστιου κόστους, μόνο αν βρεθεί χορηγός θα καταστεί εφικτό να εκδοθεί.
Ευελπιστούμε ότι κάποιος θα συνδράμει.
Όχι πάντως η ελληνική πολιτεία.
Αυτή με τίμησε και με τιμά με το υπέρτατο βραβείον: το κώνειον>>!
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ









Η έναρξη της Επαναστάσεως (22 Φεβρουαρίου 1821)



Στις 22 Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, συνοδευόμενος από τους αδελφούς του, Γεώργιο και Νικόλαο, και από την ακολουθία του, με ένα σκάφος πέρασε τον ποταμό Προύθο, που χώριζε τη ρωσική επικράτεια από τη Βλαχία, και εισήλθε στην πρωτεύουσα της τελευταίας, το Ιάσιον, όπως το έλεγαν οι λόγιοι Έλληνες και Γιάσι ο λαός. Έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τον λαό, τον κλήρο και τον ηγεμόνα Μιχ. Σούτσο ή Βόδα. Τα ένοπλα τμήματα του ηγεμόνα προσχώρησαν στη δύναμή του. Στις 26 Φεβρουαρίου στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών έγινε δοξολογία παρουσία πολλών κληρικών, στην οποία χοροστάτησε ο επίσκοπος Ιασίου Βενιαμίν, που προέβη σε μια χειρονομία συμβολική: Ευλόγησε την επαναστατική σημαία και έζωσε ιδιοχείρως το ξίφος στη μέση του Υψηλάντη. Ο Αρχηγός κοινώνησε των αχράντων Μυστηρίων και έδωσε στη δημοσιότητα την προκήρυξη/ανακοίνωση της ενάρξεως της Ελληνικής Επαναστάσεως, στην οποία υπήρχε και η περίφημη φράση: <<Κινηθείτε, αδελφοί, και ηθέλετε ιδεί μίαν κραταιάν Δύναμιν να υπερασπισθή τα δίκαιά σας>>. Ο υπαινιγμός για άμεση υποστήριξη από τη Ρωσία ήταν σαφής. Αυτό μπορεί να γέννησε προς το παρόν ενθουσιασμό, αλλά από πολιτική και διπλωματική άποψη ήταν εσφαλμένη ενέργεια, γιατί έδινε την εντύπωση στη λοιπή Ευρώπη ότι το κίνημα ήταν ρωσοκίνητο, εξέθετε τον τσάρο στα μάτια των λοιπών Ευρωπαίων ηγετών, που τότε συνεδρίαζαν στο Λάιμπαχ, και επιπλέον, όταν έπειτα από λίγο ήλθε η τσαρική αποκήρυξη, τον πρώτο ενθουσιασμό διαδέχτηκε η απογοήτευση. Αφού έμεινε μία εβδομάδα στο Ιάσιο, ο Υψηλάντης, δεχόμενος τιμές ηγεμόνα, προχώρησε προς το Γαλάζιο (Γαλάτσι), όπου ήδη είχε εξοντωθεί μικρή τουρκική φρουρά. Από εκεί κατευθύνθηκε στη Φωξάνη, όπου ενισχύθηκε με τη δύναμη του Ιερού Λόχου, ο οποίος σχηματίστηκε κατά μίμηση του Θηβαϊκού. Οι Ιερολοχίτες ήσαν νέοι, προερχόμενοι κυρίως από την Οδησσό, ήσαν σπουδαστές που φοιτούσαν σε διάφορα πανεπιστήμια στο εξωτερικό. Ως αρχηγό τους ο Υψηλάντης τοποθέτησε τον Γεώργιο Κατακουζηνό. Η στολή τους ήταν ομοιόμορφη: μαύρη τσόχα, υψηλό καπέλο με λοφίο. Στο καπέλο είχαν έμβλημα μία νεκροκεφαλή και δύο κόκκαλα χιαστί, πλαισιωμένα με τη φράση: <<Ελευθερία ή θάνατος>>. Βασικό τους όπλο ήταν τουφέκι με λόγχη, όπως συνηθιζόταν τότε στους τακτικούς στρατούς. Το εθνόσημό τους ήταν μια τρίχρωμη κονκάρδα: κόκκινο, γαλάζιο, λευκό. Ως θούριο είχαν το άσμα: Φίλοι μου συμπατριώται,/δούλοι να' μεθα ως πότε/των αχρείων μουσουλμάνων/της Ελλάδος των τυράννων; Ο αριθμός τους αυξανόταν καθημερινά από την προσέλευση κι άλλων σπουδαστών, με αποτέλεσμα να μην επαρκούν ο αρχικός ιματισμός και οπλισμός, και οι νεοελθόντες να ενδύονται ή να οπλίζονται με κάθε τρόπο. Δυστυχώς, οι Ιερολοχίτες, πλην του ενθουσιασμού και της αυτοθυσίας, δεν είχαν καμία στρατιωτική εμπειρία και ο χρόνος δεν επαρκούσε για την άρτια εκγύμνασή τους. Πάντως, η παρουσία τους, περίπου 400 ως 500 ατόμων, και η πειθαρχία τους επέτρεψαν στον Υψηλάντη να μπει θριαμβευτικά στις 28 Μαρτίου στο Βουκουρέστι. Εδώ όμως τον περίμεναν δύο μεγάλες απογοητεύσεις: πρώτον, η αποκήρυξη του κινήματος από τον τσάρο και, δεύτερον, ο αφορισμός του από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε'. Και σαν να μην έφθανε αυτό, ο τσάρος επέτρεψε την είσοδο τουρκικού στρατού στις ηγεμονίες. Ο Υψηλάντης, με κομένα τα φτερά, αποσύρθηκε στο Τιργοβίτσι. Ήδη οι Τούρκοι έμπαιναν στις Ηγεμονίες από τρία σημεία. Στο Ιάσιο μπήκε ο Γιουσούφ πασάς Μπερκόφτσαλης, που θα δράσει στη Στερεά και το 1823. Ο ηγεμόνας Σούτσος αναγκάστηκε να διαφύγει στο εξωτερικό. 



Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίου του Σαράντου Καργάκου:
Νεότερη Ελληνική Ιστορία, Τόμος Β',
<<Μεγάλες μορφές και Μεγάλες Στιγμές του ΄21>>.
Δεύτερη έκδοση: <<Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ>>, Απρίλιος 2021, σελ. 64-65.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου