ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ (2023)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἔχει ἀναφορὰ στὴν ἴαση τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ ἀπὸ τὸν Κύριό μας. Ὁ Κύριός μας, καθὼς περπατᾶ στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ τοὺς Μαθητές Του, βλέπει κάποιον ἄνθρωπο τυφλὸ ἐκ γενετῆς νὰ ζητᾶ ἐλεημοσύνη καὶ σπλαχνιζόμενος αὐτόν, ἀναμειγνύει τὸ σάλιο Του μὲ χῶμα, φτιάχνει πηλὸ καὶ μὲ αὐτὸν ἀλείφει τὰ μάτια τοῦ ἀσθενοῦς, προτρέποντάς τον νὰ πλύνει τὸ πρόσωπό του στὴν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ. Μόλις πλένεται, αὐτομάτως ἀνοίγει τὰ μάτια του καὶ βλέπει γιὰ πρώτη φορὰ τὸ φῶς.

Νομίζω μποροῦμε ὅλοι νὰ φανταστοῦμε πόσο μεγάλη ἦταν ἡ χαρὰ ποὺ γεύθηκε ὁ πρώην τυφλός. Μποροῦσε πλέον νὰ δεῖ τὴν ὀμορφιὰ τῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶχε πλέον ἀνάγκη ἐλεημοσύνης, ἀλλὰ μποροῦσε ὁ ἴδιος νὰ ἐργαστεῖ γιὰ νὰ συντηρηθεῖ. Ἡ μεγάλη δυσκολία ποὺ ἀντιμετώπιζε ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας του, πλέον εἶχε ξεπεραστεῖ μὲ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Χαρά, λοιπόν, κυριαρχοῦσε στὰ συναισθήματά του.

Καὶ κάπου ἐδὼ ἔρχεται ὁ φθόνος. Βλέποντας οἱ Ἰουδαῖοι θεραπευμένο τὸν ἄνθρωπο, ἐξεπλάγησαν καὶ τὸν ὁδήγησαν στοὺς «μεγάλους πνευματικοὺς» τῆς ἐποχῆς, τοὺς Φαρισαίους. Αὐτοὶ οἱ ὑποκριτές, ἀντὶ νὰ χαροῦν μὲ τὴν χαρά του καὶ νὰ δοξάσουν ἀπὸ κοινοῦ τὸν Θεό, μὲ τοῦ Ὁποίου μόνο τὴν δύναμη συμβαίνουν τόσο θαυμαστὰ γεγονότα, τὸν βομβάρδισαν μὲ ἐρωτήσεις: ποιός σὲ θεράπευσε, πῶς σὲ θεράπευσε, ποιά ἡ γνώμη σου γιὰ Αὐτὸν ποὺ σὲ θεράπευσε, καί, ἐν ὀλίγοις, βρέθηκαν σὲ μία σύγχυση. Οἱ μὲν ἔλεγαν ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ἁμαρτωλός, ἐπειδὴ ἔφτιαξε πηλὸ ἡμέρα Σαββάτου, οἱ δέ, οἱ συνετοὶ Φαρισαῖοι καὶ ἐνδεχομένως κρυφοὶ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, ἔλεγαν: ἄν εἶναι ἁμαρτωλός, πῶς μπορεῖ νὰ κάνει τέτοια θαύματα;

Στὸ διὰ ταῦτα, μετὰ ἀπὸ τὶς τόσες ἐρωτήσεις, ὁ ἰαθεὶς τυφλὸς ἔδωσε ἕνα μάθημα ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ γνωρίζουν οἱ διδάσκαλοι τοῦ Ἰσραήλ: «ἐὰν ὁ ἄνθρωπος ποὺ μὲ θεράπευσε δὲν ἦταν τοῦ Θεοῦ, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κάνει τίποτα». Αὐτὰ τὰ λόγια, ὡστόσο, ἀντὶ νὰ συγκινήσουν, ἐξόργισαν ἀκόμη περισσότερο τοὺς Φαρισαίους, οἱ ὁποῖοι ἔχασαν ἐντελῶς τὸν ἔλεγχο καὶ γιὰ νὰ βγοῦν ἀπὸ πάνω ἐξαπέλυσαν ἐναντίον του τὴν κατηγορία ὅτι γεννήθηκε μέσα στὶς ἁμαρτίες. Καὶ μόνο αὐτὸ τὸ τελευταῖο καταδεικνύει πόσο τυφλοὶ ἦταν, δογματικοί, χωρὶς κριτικὴ σκέψη. Σὲ ἕναν ἀντίλογο, ἡ μάχη γίνεται μέσῳ ἐπιχειρημάτων. Ὅταν κάποιος κακόβουλα ξεκινᾶ νὰ ὑβρίζει τὸ πρόσωπο ἐπειδὴ δὲν μπορεῖ νὰ στηρίξει τὴ θέση του μὲ ἐπιχειρήματα, σημαίνει ὅτι εἶναι πωρωμένος. Τέτοιοι ἄνθρωποι, δυστυχῶς, ἀκόμη καὶ ὁ Θεὸς νὰ ἐμφανισθεῖ μπροστά τους, δὲν θὰ Τὸν πιστέψουν. Ἀπόδειξη, ἡ στάση τῶν Φαρισαίων.

Οἱ Φαρισαῖοι, ἄν καὶ μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ σώματος ἔβλεπαν τὸ φῶς, οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς ψυχῆς τους ἦταν βυθισμένοι στὸ μαῦρο σκοτάδι. Ἀντιθέτως, ὁ σωματικὰ τυφλὸς ἔβλεπε πολὺ καθαρὰ μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς. Ἡ διαφορὰ τυφλοῦ καὶ Φαρισαίων ἔγκειται στὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Ὁ τυφλὸς εἶχε καρδιὰ καθαρὴ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς μικροπρέπειες. Ὡς ἐκ τούτου, εἶχε πολὺ ὀξυμμένη τὴν ἀντίληψή του καὶ ἦταν ἔτοιμος ἀνὰ πᾶσα ὥρα καὶ στιγμὴ νὰ δεχθεῖ τὸ καλὸ καὶ νὰ ἀποφύγει τὸ κακό. Οἱ Φαρισαῖοι, ἀπεναντίας, ἔπασχαν ἀπὸ τὸν φθόνο. Δὲν εἶχαν καθαρὴ καρδιά. Ὁ φθόνος τους, ἡ ἐγωπάθειά τους, ὁ ἀτομισμός τους, δὲν τοὺς ἐπέτρεπε νὰ δοῦν ὅτι ὑπάρχει κάποιος καλύτερος ἀπὸ αὐτούς. Γιὰ αὐτό, ἄλλωστε, προσπάθησαν νὰ ἀποδείξουν μὲ τόσο ἀνόσιο τρόπο ὅτι ὁ Χριστὸς ἦταν ἁμαρτωλός.

Ὁ φθόνος, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ἁμαρτήματα καὶ συνίσταται στὸ νὰ ζηλεύει κανεὶς κακοπροαίρετα τὰ ἀγαθὰ τοῦ πλησίον, νὰ λυπᾶται μὲ τὴν χαρά του καὶ νὰ χαίρεται μὲ τὴ λύπη του. Πρῶτος φθονερὸς καὶ διδάσκαλος τοῦ φθόνου ὑπῆρξε ὁ μισόκαλος τῆς ψυχῆς, ὁ πονηρός. Φθόνησε τὴν χαρὰ τῶν Πρωτοπλάστων καὶ ἔκανε τὸ πᾶν γιὰ νὰ ἐκδιωχθοῦν ἀπὸ τὸν Παράδεισο. Ἔπειτα, ὁ Κάιν, φθόνησε τὸν Ἄβελ καὶ ὁ φθόνος του γέννησε τὸν φόνο. Ὁ φθονερὸς εἶναι ἄνθρωπος αὐτοκαταστροφικός: καὶ τὸν ἑαυτό του δὲν ὠφελεῖ, καὶ τὸν πλησίον βλάπτει. Ὁ φθόνος, ὅπως ὀρθὰ ἔχει διατυπωθεῖ, δὲν προτιμᾶ τὸ συμφέρον.

Αἰτία τοῦ φθόνου ἀποτελεῖ ἡ φιλοδοξία. Οἱ Φαρισαῖοι τῆς σημερινῆς περικοπῆς ἤθελαν νὰ φτιάξουν ἕνα μεγάλο ὄνομα γιὰ τὸν ἑαυτό τους ἀπέναντι στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ ἀποκτήσουν πρόσκαιρη τιμὴ καὶ δόξα μὲ τὸ νὰ πιστέψει ὁ κόσμος κάτι ποὺ οἱ Φαρισαῖοι δὲν ἦταν: ἅγιοι. Ἐνῶ, λοιπόν, ἔτσι εἶχαν τὰ πράγματα, ἐμφανίσθηκε ὁ Χριστός. Μέσα ἀπὸ τὴ διδασκαλία Του καὶ τὶς ἐνέργειές Του κατόρθωσε νὰ ἑλκύσει τὴν ἀγάπη πολλῶν ἀνθρώπων, δικαίων καὶ ἁμαρτωλῶν.

Αὐτὸ οἱ Φαρισαῖοι τὸ θεώρησαν ὡς ἀπειλὴ γιὰ τὴν δόξα ποὺ ὀνειρεύονταν. Ἑπομένως, ἀντὶ νὰ φιλοσοφήσουν τὴν ματαιότητα τῆς ζωῆς, νὰ ταπεινωθοῦν καὶ νὰ γίνουν συμμέτοχοι ὅλων τῶν ἀγαθῶν ποὺ ὁ Κύριος ἦρθε νὰ προσφέρει, αὐτοὶ Τὸν μίσησαν καὶ ἔβαλαν στόχο τῆς ζωῆς τους νὰ Τὸν ἐξαφανίσουν, γιὰ αὐτὸ καὶ τὴν κατάλληλη ὥρα Τὸν ὁδήγησαν στὸν Σταυρό. Ὅσο ἦταν ἐν ζωῇ οἱ Φαρισαῖοι, δὲν εἶχαν εἰρήνη, διότι αἰσθάνονταν διαρκῶς ἀπειλὴ ἀπὸ τὸν Κύριό μας. Ὅταν πέθαναν, πάλι δὲν εἶχαν εἰρήνη, διότι ὁ φθόνος τοὺς κράτησε μακριὰ ἀπὸ τὴν γεύση τῆς χαρᾶς τοῦ Θεοῦ.

Ὁ φθονερός, ἑπομένως, οὔτε στὴν παροῦσα ζωὴ εὐχαριστιέται, οὔτε στὴν ἄλλη. Γιὰ αὐτό, πρέπει νὰ προσέξουμε πολὺ νὰ ἀπέχουμε ἀπὸ τὸ κακὸ αὐτό. Σίγουρα, ὁ τυφλὸς τοῦ Εὐαγγελίου ἦταν καθαρὸς καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀξιωθεῖ ὄχι μόνο νὰ γίνει καλά, ἀλλὰ καὶ νὰ δεχθεῖ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Ὅταν τὸν ἔδιωξαν οἱ Φαρισαῖοι, τὸν πλησίασε ὁ Χριστός μας καὶ τοῦ εἶπε:

- Ἐσὺ πιστεύεις στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ; - Ποιός εἶναι, Κύριε, γιὰ νὰ πιστέψω σὲ Αὐτόν; - Καὶ Τὸν εἶδες καὶ σοῦ μιλᾶ. Αὐτὸς εἶναι. - Πιστέυω, Κύριε. Καὶ τὸν προσκύνησε.

Νομίζω ὅτι ὅλοι θὰ θέλαμε μία τέτοια ἐπικοινωνία μὲ τὸν Δεσπότη Χριστό. Καλὸ θὰ εἶναι αὐτὸ τὸν σύντομο ἀλλὰ οὐσιαστικὸ διάλογο τοῦ Χριστοῦ μὲ τὸν πρώην τυφλὸ νὰ τὸν ἔχουμε διαρκῶς στὴ σκέψη μας πρὶν διαπράξουμε κάποια ἁμαρτία ἤ ἰκανοποιήσουμε κάποιο πάθος. Καὶ νὰ ποῦμε στὸν ἑαυτό μας: - Θέλεις νὰ τιμηθεῖς ὅπως ὁ Τυφλός; Κράτα καθαρὴ τὴν καρδιά σου.

Καὶ μία ἐπισήμανση: τὴν ἐρχόμενη Τετάρτη ἀποδίδεται ἡ ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἶναι ἡ τελευταία μέρα ποὺ ψάλλουμε τὸ κοσμοχαρμόσυνο «Χριστὸς Ἀνέστη» καὶ μάλιστα ὅλες οἱ ἀκολουθίες τῆς ἡμέρας γίνονται ὅπως τὴν ἡμέρα τοῦ Πάσχα, γιὰ αὐτὸ καὶ εἶναι μεγάλη εὐλογία νὰ συμμετάσχετε σὲ αὐτές.

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Ιερά Μητρόπολη Αττικής και Βοιωτίας

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών