ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΝ ΜΕΣΩ ΦΟΡΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 118-120, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Κάθε πρωί να στερεώνετε την προσοχή σας ενώπιον του Θεού

Αγωνιστείτε να ενεργείτε ως εξής. Το πρωί κατά τη διάρκεια του προσευχητικού σας κανόνα, αγωνιστείτε να στερεώνετε την προσοχή σας ενώπιον του Θεού, ώστε κατόπιν και καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας να παρίστασθε ενώπιόν Του, ό,τι κι αν τύχει να κάνετε. Αν κατασταλάξετε σε αυτή τη διάθεση και ακολουθήσετε τα λόγια του προφήτη: <<Προωρόμην τον Κύριον ενώπιόν μου διαπαντός>> (Ψαλ. ιε' [15] 8 -με τα αρμόζοντα, εννοείται, για την κατάσταση αυτή συναισθήματα- τότε πρόκειται να προσεύχεσθε αδιαλείπτως. Και τότε δεν θα αισθάνεστε ανία. Μην εγκαταλείπετε την προσευχή - κανόνα, ώσπου να αναγεννηθεί στην καρδιά σας η συντριβή μαζί με την υποταγή στον Θεό. Οι υποχρεώσεις που συνδέονται με τους ρόλους σας αυτούς είναι η σωτηρία σας. (Επιστολή 1220, τόμος 8, σελ. 4). Σχετικά με την αδιάλειπτη προσευχητική διάθεση Τί σημαίνει προσεύχομαι αδιαλείπτως; Βρίσκομαι αδιαλείπτως σε προσευχητική διάθεση. Η προσευχητική διάθεση είναι η σκέψη για τον Θεό και το συναίσθημα για τον Θεό συνάμα. Σκέφτομαι τον Θεό σημαίνει σκέφτομαι την απανταχού παρουσία Του, σκέφτομαι ότι Αυτός βρίσκεται παντού, όλα τα βλέπει και κυβερνά. Το συναίσθημα για τον Θεό είναι ο φόβος Θεού, η αγάπη για τον Θεό, η φλογερή επιθυμία να ευαρεστήσω μόνο Αυτόν με κάθε τρόπο, παράλληλα με την αντίστοιχη επιθυμία να αποφύγω οτιδήποτε μη αρεστό σε Αυτόν και το κυριότερο, το να παραδίδω τον εαυτό μου στο άγιο θέλημά Του ανεπιφύλακτα και να εκλαμβάνω ότι συμβαίνει ως άμεσα προερχόμενο από το δικό Του χέρι. Το συναίσθημα για τον Θεό δύναται να έχει θέση σε όλες μας τις ενέργειες, σε όλες μας τις ασχολίες και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, με την προϋπόθεση να μην το αναζητούμε μονάχα, αλλά να το έχουμε ήδη ορθώσει μέσα στην καρδιά μας. Η σκέψη μπορεί να αποσπάται από διάφορα πράγματα. Και στην περίπτωση αυτή όμως είναι δυνατόν να έχουμε την ευχέρεια να μην εγκαταλείπουμε τον Θεό, αλλά η οποιαδήποτε ενασχόλησή μας να γίνεται υπό το πρίσμα της μνήμης του Θεού. Ορίστε λοιπόν που πρέπει να κατευθύνουμε όλη μας τη φροντίδα: στη σκέψη μας και στο συναίσθημά μας για τον Θεό. Όταν αυτά υπάρχουν, υπάρχει η προσευχή, έστω και χωρίς προσευχητικά λόγια (Επιστολή 947, τόμος 6, σελ. 20-21).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 118-120.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.