ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΑΥΝΩΣΗΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 189-191, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΑΥΝΩΣΗΣ

Ιδού ποιός λόγος του αγίου Ιακώβου του Σύρου σας ταιριάζει για την περίπτωση της ψυχρότητας και της χαύνωσης: <<Να μην περιέρχεται η σκέψη σου σε αμηχανία και να μην ενδίδεις στην ψυχική κατάπτωση, αλλά να έχεις υπομονή, να διαβάζεις συγγράμματα των πνευματικών διδασκάλων, να πιέζεις τον εαυτό σου να προσεύχεται και να περιμένεις τη βοήθεια. Αυτή θα έρθει σύντομα, χωρίς να το περιμένεις>>. (Επιστολή 190, τόμος 1, σελ. 232-233). Για ποιούς λόγους προκύπτει η ψυχρότητα προς την προσευχή; Η ψυχρότητα στην οποία αναφέρεστε, παρουσιάζεται είτε λόγω της ψυχικής κόπωσης είτε επειδή η ψυχή είναι υπερπλήρης από αυτό που καλούμε <<ψυχικό>> ή επειδή το σώμα χάρηκε υπερβολική ηρεμία και κάθε είδους ευχαρίστηση, ή εξαιτίας του εγωισμού και άλλων παθών που έχουν καταλάβει και συνταράξει την ψυχή. Όλους αυτούς τους πολέμιους της πνευματικής ζωής, στην οποία ηγετική θέση έχει η προσευχή, τους <<φράζει>> και τους <<κλειδώνει>> το κλειδί της προσευχής. Η ψυχρότητα όμως επανέρχεται και κατά θεία παραχώρηση και λόγω της απομάκρυνσης της θείας Χάρης, του θείου αγγίγματος πάνω στην ψυχή. Όταν αυτό διαρκεί για πολλή ώρα, η ψυχή αρχίζει να πιστεύει ότι είναι καλή στην προσευχή, λησμονώντας ότι η ζωηράδα της προσευχητικής κίνησης δεν είναι δικό της έργο, αλλά έργο της θείας Χάρης που ενυπάρχει σ' εμάς. Εξαιτίας της σκέψης αυτής η θεία Χάρη απομακρύνεται και εγκαταλείπει μόνη της την ψυχή, η οποία, από μόνη της, παραμένει ασυγκίνητη για τα πνευματικά. Εξ ου και η ψυχρότητα και η ραθυμία. Τί να κάνετε; Το κυριότερο είναι να προσπαθείτε να εξαλείψετε τις αιτίες αυτής της κατάστασης. Κατόπιν να ενεργείτε, όπως τώρα ενεργείτε: να κάνετε τον κανόνα σας παρά την ραθυμία, προσπαθώντας και τις σκέψεις να συγκεντρώνετε και τα συναισθήματα προς τον Θεό να ανατροφοδοτήσετε. Χάριν της υπομονής και της ταπείνωσης η Χάρη θα επανέλθει και αυτομάτως θα απωθήσει τη ραθυμία, όπως ο άνεμος διαλύει την καταχνιά. (Επιστολή 947, τόμος 6, σελ. 22-23).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 189-191.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.