Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΟΥΔΟΛΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 222-208, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΟΥΔΟΛΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

Στις μέρες μας, δεν ξέρω κι εγώ πως, μερικοί μεταχειρίζονται την προσευχή του Ιησού. Πόσα αστεία πράγματα έχουν σοφιστεί! Όσο για την ουσία της υπόθεσης, αυτή τη λησμονούν εντελώς.
Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ορισμένοι στέκονται μόνο στις λέξεις και «κοπανάνε» «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με», χωρίς όμως καμία σκέψη και κανένα συναίσθημα. Εγώ αυτούς τους ονομάζω «οι ψιθυρίζοντες» ή «ψιθυριστές». Άλλοι εμμένουν στην αναπνοή απ' τα ρουθούνια και ξεφυσούν. Αυτοί είναι οι «ξεφυσώντες».
Εμφανίστηκαν ακόμα και κάποιοι άλλοι, οι οποίοι, λες και δεν έχουν τη δύναμη να σταματήσουν την εσωτερική κίνησή τους, αρχίζουν να φωνάζουν: «Ιησού... Ιησού... Ιη... Ιη...». Αυτούς τους λέω «φωνακλάδες». Το ζήτημα όμως της προσευχής είναι απλό: να στέκεσαι με τον νου προσηλωμένο στην καρδιά ενώπιον του προσώπου του Κυρίου και να Τον επικαλείσαι: «Κύριε ελέησον», «Πολυέλεε Κύριε, ελέησόν με, τον αμαρτωλόν» ή με κάποιες άλλες λέξεις.
Η ισχύς ουδόλως συνδέεται με τις λέξεις, αλλά με τις σκέψεις και με τα συναισθήματα. Σε αυτά να εμμένετε και να απορρίπτετε όλα τα χωρατά, και εσείς οι ίδιοι, αλλά και σε άλλους να το μαθαίνετε αυτό.
(Επιστολή 910, τόμος 5, σελ. 188).
Εκείνος ο δόκιμος που έχει αντιγράψει στο μέρος της καρδιάς του την προσευχή του Ιησού, προφανώς έχει συνδέσει τη δύναμη όλης της προσευχής με τις λέξεις. Ας αποκτήσει τη συνήθεια να ζει ως κατ' ενώπιον του Θεού και να εκπληρώνει με τον καλύτερο τρόπο κάθε εργασία στο πλαίσιο του δόκιμου βίου του, γνωρίζοντας ότι ο Κύριος τον βλέπει και για την επιμελή εκτέλεση των υποχρεώσεων του δόκιμου βίου του, του ετοιμάζει επιβράβευση, ενώ για την αμέλεια ή δεν του ετοιμάζει τίποτα ή κάποια τιμωρία. Έτσι θα συνηθίσει να προσεύχεται νοερά και με συγκέντρωση.
(Επιστολή 929, τόμος 5, σελ. 215-216).

ΤΟ ΑΙΣΙΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΗΣ

Η δύναμη δεν βρίσκεται στις λέξεις της προσευχής του Ιησού, αλλά στην πνευματική διάθεση, στον φόβο του Θεού, στην αφοσίωση στον Θεό και στην παντοτινή προσήλωση σε Αυτόν και στην νοερά παράσταση ενώπιόν Του.
Η προσευχή του Ιησού είναι μόνο ένα βοήθημα και όχι η ίδια η ουσία της υπόθεσης. Θέστε ως στόχο σας να ζείτε με τη μνήμη του Θεού και ως κατ' ενώπιόν Του και αυτό από μόνο του θα σας οδηγήσει σε ένα αίσιο τέλος της προσευχής. Όλο αυτό εκπορεύεται από τη θεία Χάρη. Χωρίς τη θεία Χάρη, με κανέναν άλλο τρόπο δεν γίνεται να αποκομίσει κανείς κάτι το πνευματικό. Μόλις σταλάξει η Χάρη μέσα στην καρδιά, τότε όλα θα γίνουν όπως πρέπει να είναι.
Έχουμε τον Σωτήρα Κύριο, «τον πάντας ανθρώπους θέλοντα σωθήναι», πρέπει να γίνουμε οχληροί έναντί Του και αυτός θα μας δώσει. Υιοθετείστε την ταπεινή συνήθεια να μην αποδίδετε καμία επιτυχία στον εαυτό σας, να διαχειρίζεστε τα δικά σας μόνο ελαττώματα, σφάλματα και ατοπήματα και να απευθύνετε τις γεμάτες πόνο εκκλήσεις της καρδιάς. «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Τότε η θεία Χάρη δεν θα απομακρύνει ποτέ από εσάς τον φωτισμό και την προστασία της. (Επιστολή 939, τόμος 5, σελ. 231).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 222-225.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.