Κ. Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: «ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 12-14.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Πρόλογος

Οι δοκιμασίες και οι θλίψεις, μας επισκέπτονται όλους! Άλλους λίγο και άλλους πολύ. Άλλους συχνά κι άλλους σε αραιότερα χρονικά διαστήματα. Κάποτε μοιάζουν δυσβάστακτες, ακόμη δε και ανυπόφορες! Πολλές φορές δε αιφνιδιαζόμαστε μ' αυτές, σαστίζουμε, τα χάνουμε, απογοητευόμαστε, απελπιζόμαστε, χανόμαστε! Σε κάθε περίπτωση λυπούμαστε, αλλάζει η ψυχική μας διάθεση, χάνουμε την ηρεμία μας, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, ενώ χίλιες δυο σκέψεις περνούν απ' το μυαλό μας! Να σαν κι αυτές: Γιατι να μου συμβεί αυτό; Καλά δεν ήταν όλα στη ζωή μου μέχρι τώρα; Δεν μ' αγαπάει πια ο Θεός; Γιατι με τιμωρεί; Γιατι μου στερεί αυτό ή εκείνο; Μα εγώ είμαι καλός άνθρωπος. Του το ζητούσα αυτό ή Του έλεγα να μη μου το στερήσει, κι όμως δεν με άκουσε! Και γιατι τόσοι άλλοι τα έχουν όλα, ευτυχούν, ιδιαίτερα δε εκείνοι που δεν είναι ευλαβείς και καλοί άνθρωποι; Κι ακόμη! Χίλιοι είναι οι προβληματισμοί στο «τι κάνω τώρα»; Πως να αντιμετωπίσω την κατάσταση που με βρήκε; Σε ποιους να καταφύγω; Ποια μέσα και τρόπους να χρησιμοποιήσω; Ανθρώπινα όλα τους! Κι ο καθένας θα μας πει το κάθε τι, οι φίλοι μας και πρόσωπα που μας αγαπούν θα μας συμβουλεύσουν για το ένα ή το άλλο, ως και αντικρουόμενα πράγματα ενδέχεται να ακούσουμε, ή θα προσπαθήσουν όπως-όπως να μας παρηγορήσουν, ή και να μας δώσουν πράγματι ένα χέρι βοήθειας. Ωστόσο όλα αυτά, μπορεί σε κάποιο βαθμό να μας ανακουφίζουν, όμως σε ποιο βαθμό πράγματι μας βοηθούν και μας οικοδομούν; Κι έτσι σκεφθήκαμε τους Πατέρες! Αυτούς που οικοδόμησαν και στήριξαν μοναδικά την Εκκλησία. Αυτούς που τόσο πολύ υπέφεραν ο καθένας τους προσωπικά, από ένα πλήθος δοκιμασιών και θλίψεων, όπως και ο Κύριός μας Τον οποίο τόσο πολύ αγάπησαν και υπηρέτησαν, στον οποίο τόσο πολύ αφιερώθηκαν. Λοιπόν, στ' αλήθεια, τι λένε οι Πατέρες επί όλων αυτών; Ποια είναι η θέση τους για το μεγάλο αυτό θέμα, πως οι ίδιοι το αντιμετώπιζαν, πως οικοδομούσαν τους πιστούς της εποχής τους, αλλά κι όλους τους πιστούς έκτοτε; Ενσκήψαμε στα συγγράμματά τους, την αποκαλούμενη Πατρολογία, σταχυολογήσαμε ό,τι βρήκαμε γραμμένο σ' αυτήν κατά το δυνατόν, το ταξινομήσαμε σε ενότητες, το χωρίσαμε σε κεφάλαια και πολλές παραγράφους, προβήκαμε σε πλήθος υπογραμμίσεων και γενικά σε ό,τι κρίναμε πρακτικό και χρήσιμο προκειμένου το κείμενο να είναι απλό, άνετο στη μελέτη και εύληπτο, ώστε καθένας μας -ακόμη δε και ο ολιγογράμματος- να χαρεί τα αναγραφόμενα, να παρηγορηθεί, να οικοδομηθεί και να πάρει τις αποφάσεις που πρέπει, στις δύσκολες εκείνες ώρες των δοκιμασιών και των θλίψεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Πατέρες περισσότερο χρησιμοποιούν τον ευρύτερο όρο «θλίψεις» στον οποίο περιλαμβάνουν τα πάντα. Δηλαδή τις κάθε είδους δοκιμασίες, τις ασθένειες, τις όποιες συμφορές, ακόμη δε και το πένθος! Είναι, πράγματι, εντυπωσιακή η σοφία τους, η έμπνευσή τους, το πλήθος των παραδειγμάτων που χρησιμοποιούν, αλλά και οι αναφορές τους στην Αγία Γραφή απ' όπου αντλούν τα πάντα, προκειμένου να βοηθήσουν τον κάθε πιστό. Στ' αλήθεια η μελέτη των κειμένων τους είναι απολαυστική, δίνει πολύ ενθουσιασμό κι ελπίδα, κατατοπίζει απολύτως, οπωσδήποτε οικοδομεί. Αλλά και αν κάποια σημεία είναι δύσκολα για κάποιον, ας τα μελετήσει πάλι και πάλι, ας μην απογοητευθεί, κι ας συνεχίσει με τα επόμενα. Δεν είναι καλό να αφήσει την τόσο εποικοδομητική μελέτη του βιβλίου, για μια δύσκολη παράγραφο, ας πούμε. Ελπίζουμε ότι ο φίλος αναγνώστης, πράγματι θα βρει χρήσιμη αυτή την προσπάθεια και θα ωφεληθεί πολύ. Όπως ωφεληθήκαμε κι εμείς κι απ' αυτήν ακόμη την συγγραφή του κι ενώ βρισκόμαστε σε καιρό δοκιμασίας...

Κ.Γ.Π.

ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

 ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Ο Μέγας Βασίλειος θέλοντας να δείξει με πολύ παραστατικό τρόπο τη φύση των δοκιμασιών και των θλίψεων, την παρουσιάζει σαν τα νερά και τα κύματα της θάλασσας, ως εξής:
«Σε πολλά σημεία της Γραφής βρίσκουμε να ονομάζει αυτήν εδώ τη ζωή ύδατα και θάλασσα, όπως στον ψαλμό: Ο Κύριος άπλωσε το χέρι Του απ' τον ουρανό, με έπιασε και με έφερε κοντά Του. Με έβγαλε από πολλούς κινδύνους, που σαν πολλά ύδατα απειλούσαν να πνίξουν τη ζωή μου» (Ψαλμ. 17,17).
Είναι ολοφάνερο, δηλαδή, πως «ύδατα» ονομάζει την ταραχή και τους κινδύνους της ζωής. Γιατι ούτε αυτά, που είναι ευνοϊκά και περιζήτητα απ' τους πολλούς, έχουν τη σταθερότητα και τη μονιμότητα, ούτε οι δύσκολες περιστάσεις και τα θλιβερά γεγονότα είναι μόνιμα. Όλα είναι εκτεθειμένα σε κάποιο σάλο και ταραχή και σε απροσδόκητες μεταβολές. Συμβαίνει όπως και στη θάλασσα η οποία είναι αδύνατο να παραμείνει για πολύ ίδια, γιατι αυτή που είναι τώρα ήρεμη και σταθερή, ύστερα από λίγο θα την δεις να αγριεύει απ' τα φυσήματα των ανέμων. Κι όμως και την αγριεμένη και την ταραγμένη θάλασσα απ' τη θύελλα, γρήγορα την καλύπτει άκρα γαλήνη.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα πράγματα της ζωής, τα οποία εύκολα μεταβάλλονται προς το καλό και το κακό. Γι' αυτό χρειάζεται κυβερνήτης, για να περιμένει τις μεταβολές και, όταν στη γαλήνη της ζωής όλα τα πράγματα πορεύονται ομαλά, να μην επαναπαύεται στα παρόντα, σαν να είναι αθάνατα, και να μην απελπίζεται και στην πιο θλιβερή περίσταση, ούτε να καταποντίζεται, όταν κυριεύεται από μεγάλη δοκιμασία και θλίψη. Γιατι ούτε η σωματική υγεία, ούτε το άνθος της νιότης, ούτε η ευπορία του σπιτιού, ούτε η υπόλοιπη ευημερία της ζωής παραμένουν για πολύ. Όσο βρίσκεσαι στην καλοκαιρία της ζωής, να περιμένεις κάποτε και τον χειμώνα των πραγμάτων.
Γιατι θα έρθει αρρώστια, θα έρθει φτώχεια. Ο αέρας δεν φυσάει πάντοτε ούριος. Ακόμη κι αυτόν, που είναι σε όλους περίβλεπτος και αξιοζήλευτος, πολλές φορές τον βρίσκουν απροσδόκητες ταπεινώσεις. Κι ολόκληρη την ευτυχία της ζωής τη συνταράσσουν συνήθως περιστάσεις αθέλητες, σαν αιφνίδιες κατοικίες. Και τα κακά σου έρχονται συνέχεια σαν κύματα. Το ένα έρχεται κατόπιν απ' το άλλο, σου δυσκολεύουν τη ζωή και σου στήνουν ολόγυρα επικίνδυνη τη θύελλα της ζωής. Κι αυτά θα τα δεις κάποτε να περιμένουν και η ζωή να μεταβάλλεται σε χαρά και σε όμορφη, πράγματι, γαλήνη.
Λοιπόν, αυτός είναι ο συνετός κυβερνήτης. Αυτός που στοχαστικά μεταχειρίζεται όσα συμβαίνουν στη φύση και πάντοτε παραμένει ο ίδιος, χωρίς να αλαζονεύεται στις ευχάριστες περιστάσεις και χωρίς να λυγίζει στις συμφορές. Επίσης και για άλλα πράγματα μας είναι είναι χρήσιμο το καλό της διακυβέρνησης. Γιατι γνωρίζω κι άλλα κύματα κι επικίνδυνη θαλασσοταραχή, που εγείρεται στην ψυχή.
Είναι αυτή που προκαλείται απ' τα σωματικά πάθη. Γιατι θυμοί και φόβοι, ηδονές και λύπες, που επιτίθενται σαν από κάποια ορμητική ταραχή απ' το σαρκικό φρόνημα, πολλές φορές συμβαίνει να καταποντίζουν την ακυβέρνητη ψυχή. Πρέπει, λοιπόν, ο νους, σαν κάποιος κυβερνήτης που στέκεται πάνω απ' τα πάθη και κυβερνά το πλοίο της σάρκας, σαν με τιμόνι, περιστρέφοντας με δεξιοτεχνία τους λογισμούς και υπερπηδώντας τα κύματα με γενναιότητα, να κατορθώνει να μένει ψηλά και να είναι απλησίαστος απ' τα πάθη και να μην γεμίζει η ψυχή του απ' την πικρία που φέρνουν αυτά, και που σαν άλλη αλμύρα διαποτίζει τα πάντα, αλλά να προσεύχεται συνεχώς και να λέει: «Σώσε με, Κύριε, απ' τους εχθρούς μου που με μισούν. Βγάλε με απ' τα βαθιά νερά των θλίψεων, που με έχουν περικυκλώσει. Ας μην με καταποντίσει η νεροποντή, ας μην με καταπιεί ο βυθός της θάλασσας» (Ψαλμ. 68, 15).

[Απ' την Ομιλία του «ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗΝ ΤΩΝ ΠΑΡΟΙΜΙΩΝ»]

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 12-14.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»