ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΟΣΧΑΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ & ΑΝΑΣΤΑΣΗ 13ο ΜΕΡΟΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Πέτρου Μπότση:
«Αγίου Φιλαρέτου Μητροπολίτη Μόσχας (+1867): Σταυρός και ανάσταση»,
Αθήνα 2020, σελ. 101-105.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Ο άγιος μητροπολίτης Μόσχας Φιλάρετος Ντροζντώφ ήταν σύγχρονος του οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ και συνέπεσε ν' αναπαυτεί την ίδια με κείνον χρονιά. Υπηρέτησε ως προκαθήμενος τη Ρωσική Εκκλησία για μισόν αιώνα σχεδόν, από το 1821 ως τις 1867 Νοεμβρίου του 1867, σε μια περίοδο πνευματικής αναγέννησης στη Ρωσία. Χρημάτισε Διευθυντής της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας και έγραψε σπουδαία θεολογικά έργα για την εποχή του. Το σημαντικότερο από τα έργα του ήταν η Κατήχηση της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας, που κυκλοφόρησε σε σύντομη και σε εκτενή μορφή και επηρέασε βαθύτατα την ορθόδοξη δογματική θεολογία. Ήταν γόνιμος και χαρισματικός συγγραφέας. Οι κατηχήσεις του είναι ακόμα κλασσικές στη Ρωσία κι οι ομιλίες του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. Συμμετέσχε επίσης ως μέλος της Βιβλικής Εταιρίας στη μετάφραση της Αγίας Γραφής στη Ρωσική και κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του στη Μόσχα αντιμετωπίστηκαν σοβαρά εκκλησιαστικά ζητήματα, οι δε αποφάσεις για τα ζητήματα αυτά εκδόθηκαν σε τρεις τόμους (1903-1906).

Εκ του προλόγου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α'

ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

Αγίου Φιλαρέτου, μητροπολίτου Μόσχας (+19 Νοεμβρίου 1867)

α. Πώς να ζήσουμε σύμφωνα με την πίστη μας; Η πίστη στο Χριστό υπάρχει στη γη εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια σχεδόν χωρίς να έχει ξεθωριάσει ούτε στο ελάχιστο. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν υποστεί φοβερά βασανιστήρια για την αγάπη του Χριστού, για την πίστη τους σ' Εκείνον. Κι αν στους τωρινούς καιρούς εμφανίστηκαν άνθρωποι «κατεφθαρμένοι τον νουν, αδόκιμοι περί την πίστιν» (Β' Τιμ. γ' 8) και αντιστέκονται στην πίστη της Εκκλησίας του Χριστού, κάθε προσπάθειά τους είναι μάταιη. Ο Κύριος είπε πως «πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Μτθ. ιστ' 18).

Ας κοιτάξουμε μέσα μας. Έχουμε σταθερή πίστη στο Χριστό, έχουμε αληθινή αγάπη γι' Αυτόν; Μήπως την πίστη μας την καταπνίγουν τα πάθη, η οκνηρία κι η αμφιβολία μας; Αχ, φίλοι μου! Χωρίς πίστη στον Κύριο Ιησού Χριστό δεν υπάρχει σωτηρία. Πρέπει με κάθε τρόπο να θερμάνουμε μέσα μας το πνεύμα της πίστης, να την ενισχύσουμε, να την τροφοδοτήσουμε με προσευχή, με το Λόγο του Θεού, με υπομονή, με ειλικρινή μνήμη του Σωτήρα μας που έπαθε για μας. Κι όλ' αυτά πρέπει και μπορούν να γίνονται καθημερινά.

β'. Πρωινές υποχρεώσεις Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις μόλις ξυπνήσεις το πρωί, είναι να πεις μ' όλη την ψυχή και την καρδιά σου: «Δόξα σε Σένα, Κύριε, που μας διαφύλαξες τη νύχτα αυτή! Δόξα Σοι «τω δείξαντι το φως, Κύριε! Κύριε, ευλόγησέ μας τη σημερινή μέρα!».

Και λέγοντας αυτά να σκεφθείς πως ο Θεός σου χαρίζει τη μέρα αυτή, που εσύ μόνος σου δεν θα μπορούσες να την έχεις και ν' αφιερώσεις την πρώτη ώρα ή έστω το πρώτο τέταρτο της ώρας της μέρας αυτής που σου δόθηκε, σε προσευχή ευγνωμοσύνης και παρακλήσεως. Όσο πιο ζεστά και φλογερά το κάνεις αυτό, τόσο περισσότερο θ' αγιάσεις τη μέρα σου, θα προστατευτείς από τους πειρασμούς που αντιμετωπίζουμε καθημερινά.

γ. Διαμονή και αμφίεση του χριστιανού  Από το πρωί, καθώς σ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, στρέψε τη σκέψη σου στο Χριστό, που είναι η ψυχή της ζωής σου, η κινητήρια δύναμη των πράξεών σου. Γι' αυτό, όταν για παράδειγμα ρίξεις μια ματιά στο σπιτικό σου, να θυμηθείς το Χριστό στη φάτνη Του, στα σπάργανά Του, να κείτεται πάνω στ' άχυρα, που όλη Του τη ζωή δεν είχε «που την κεφαλήν κλίνη», και τελικά φυλακίστηκε, καρφώθηκε στο σταυρό.

Και σαν τα θυμηθείς όλ' αυτά να δοξάσεις το Θεό για το σπίτι σου, το καταφύγιό σου, όσο ταπεινό και φτωχό κι αν είναι. Μη φθονείς τα μεγαλόπρεπα μέγαρα. Κατοικητήριο του Χριστού είναι η αγνή καρδιά. Την ώρα που ντύνεσαι τ' απλά σου ρούχα, να σκεφτείς πως το Χριστό τον γύμνωσαν κι έπειτα του φόρεσαν ιμάτια εμπαιγμού. Μην ντύνεσαι επιδεικτικά, μην ακολουθείς δουλικά τις επιταγές της μόδας. Προσπάθησε μάλλον να περιβληθείς με καλοσύνη και ταπείνωση, με πραότητα κι υπομονή, ατενίζοντας νοερά την ταπεινή και ιλαρή καρδιά του Ιησού.

Την ώρα που γευματίζεις, να θυμάσαι πως τον Χριστό τον πότισαν με όξος και χολή και να μην απαιτείς πλούσια και νόστιμα φαγητά και ποτά. Ο ουράνιος επισκέπτης δεν επιθυμεί να εισέρχεται σε σπίτια συμποσιαζόντων, αλλά σ' εκείνον που του ανοίγει την πόρτα της καρδιάς του. Στην καρδιά σου να βάλεις το Χριστό που πάσχει και πεθαίνει στο Σταυρό, και νιώθοντας την αόρατη παρουσία Του, να νεκρώσεις τα πάθη και τις επιθυμίες σου.

δ. Η επαφή μας με τους ανθρώπους Όταν αργότερα έρθεις σ' επαφή με τους ανθρώπους, είτε συγγενείς είτε γνωστούς, προτού μιλήσεις, σκέψου τι αποτελέσματα θα έχει ο λόγος σου. Ακόμα σοβαρότερα να σκεφτείς όταν πρόκειται να κάνεις κάτι μπροστά τους, γιατί τα έργα είναι πολύ πιο ηχηρά από τα λόγια.

ε. Εγκόσμιες υποθέσεις Όταν πρόκειται ν' αναλάβεις για να κάνεις κάτι, προτού ζητήσεις τη συμβουλή κάποιου, ζήτησε τη συμβουλή της πίστης. Να επικαλεστείς τα λόγια του αποστόλου: Κύριε, τι θέλεις από μένα να κάνω (πρβλ. Πράξ. θ' 6). Είναι ευάρεστο σε Σένα αυτό που σκέφτομαι να κάνω;

Μετά προσπάθησε ν' ακούσεις αυτό που λέει ο Κύριος στη συνείδηση και στη λογική σου, στις συμβουλές ευλαβών και συνετών ανθρώπων. Κι αφού ξεκινήσεις να κάνεις αυτό που διάλεξες, λέγε μέσα σου την προσευχή του Δαβίδ: «Ο Θεός εις την βοήθειάν μου πρόσχες, Κύριε, εις το βοηθησαί με σπεύσον» (Ψαλμ. ξθ' 1).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Πέτρου Μπότση:
«Αγίου Φιλαρέτου Μητροπολίτη Μόσχας (+1867): Σταυρός και ανάσταση»,
Αθήνα 2020, σελ. 101-105.