Κ. Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΟΓΔΟΟ ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακοπούλου:
 «Η Κατάθλιψη κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις  «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 54-56.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
 «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Πρόλογος

Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας το 5 ο/ο του πληθυσμού στην Ευρώπη υποφέρει από κατάθλιψη, το 10 ο/ο των ανδρών και το 20 ο/ο των γυναικών βιώνουν καταθλιπτικά γεγονότα, ενώ 340 εκατ. άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο υποφέρουν από τέτοιες διαταραχές! Δυστυχώς η κατάσταση αυτή συνεχώς επιδεινώνεται και εξελίσσεται σε μάστιγα του αιώνα μας... Και οι ιδικοί ψάχνουν για τις λύσεις! Τα ψυχοφάρμακα δίνουν και παίρνουν. Οι ψυχολόγοι (ακόμη δε και οι παιδοψυχολόγοι) και οι ψυχίατροι έγιναν το καταφύγιο των πολλών... Λύπη, μελαγχολία, κατάθλιψη! Οι Πατέρες χρησιμοποιούν τον γενικότερο όρο «αθυμία», όταν αναφέρονται σ' αυτή την κατάσταση. Και πόσα δεν έχουν να πουν! Ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος είχε δύο ανθρώπους του περιβάλλοντός του, τον φίλο του Σταγείριο και την συνεργάτιδά του Οσία Ολυμπιάδα, οι οποίοι, αν και ήταν ενάρετοι όπως ο ίδιος αναφέρει, έπασχαν απ' την αθυμία, τους απηύθυνε δε πλήθος μακροσκελών επιστολών προκειμένου να τους βοηθήσει. Συνεπώς το πρόβλημα αγγίζει κάποτε και τους εναρέτους! Οι Πατέρες μας εξηγούν με σαφήνεια ποιά είναι τα είδη της λύπης, και πώς μόνο για την αμαρτία, τη δική μας και των άλλων, πρέπει να λυπάται κανείς και για τίποτε άλλο! Πρόκειται για την αποκαλούμενη «κατά Θεόν λύπη» η οποία οδηγεί στη μετάνοια και τη σωτηρία μας. Αυτή είναι και η λύπη των Αγίων, αναφέροντας επ' αυτού πλήθος από παραδείγματα και χωρία της Αγίας Γραφής. Την αθυμία την περιγράφουν με τα μελανότερα χρώματα, την θεωρούν (όπως και είναι!) αφόρητη κατάσταση, τη χειρότερη απ' όλες τις δοκιμασίες, ακόμα δε και τον θάνατο που είναι το κορύφωμα όλων των δοκιμασιών! Την αποκαλούν νέφος πυκνό και ζοφερό, σκοτάδι, βαρύ φορτίο, τυραννίδα, μανιακό πέλαγος, φοβερό βασανιστήριο κ.λπ. Τονίζουν ακόμα πως ο δαίμονας αυτούς που εξουσιάζει, το κατορθώνει αυτό μέσα απ' την υπερβολική αθυμία! Γι' αυτό και την χαρακτηρίζουν «πονηρό πνεύμα της λύπης»! Μας εξηγούν αναλυτικά τις αιτίες που μας συμβαίνουν αυτά, τις οποίες αξίζει να προσέξουμε πάρα πολύ, γιατί μέσα απ' αυτές μπορούμε μπορούμε να καθρεφτίσουμε τον εαυτό μας και να εντοπίσουμε το πρόβλημά μας. Και απ' τον εντοπισμό του προβλήματος μπορούμε ευκολότερα να οδηγηθούμε στην θεραπεία και την απαλλαγή μας απ' αυτήν. Μας περιγράφουν ποιές είναι οι συνέπειες της αθυμίας στη ζωή μας και γιατί την επιτρέπει ο Θεός. Επιπλέον στέκονται πολύ στην αντιμετώπισή της. Τονίζουν πως σαφώς η αθυμία θεραπεύεται και προτείνουν τις λύσεις, οι οποίες είναι κυρίως πνευματικές. Ας τις εφαρμόσουμε με ακρίβεια και επιμέλεια στη ζωή μας, για να βρούμε την ίαση που τόσο ποθούμε. Αλλά πόσο υπέροχα εξηγούν και τα δάκρυα του Κυρίου, τόσο για τον φίλο του τον Λάζαρο εκεί λίγο πριν τον αναστήσει, όσο και για την κατάντια της Ιερουσαλήμ που θα γινόταν σύντομα κυριολεκτικά βορά των εχθρών της! Όλα αυτά τα θαυμάσια τα παραθέτουν με τον δικό τους χαρακτηριστικό τρόπο, με πλήθος παραδειγμάτων και σοφίας, που οικοδομούν οπωσδήποτε καθένα που θέλει να τους ακούσει. Ή έστω που επιθυμεί να ακούσει και μία άλλη άποψη! Αξίζει να αναφερθεί ότι το βιβλίο αυτό προήλθε μετά από μελέτη των συγγραμμάτων τους, την αποκαλουμένη Πατρολογία, απ' την οποία σταχυολογήσαμε κατά το δυνατόν ό,τι βρήκαμε γραμμένο σ' αυτήν, το ταξινομήσαμε σε ενότητες, το χωρίσαμε σε κεφάλαια κι πολλές παραγράφους, προβήκαμε σε πλήθος υπογραμμίσεων και γενικά σε ό,τι κρίναμε πρακτικό και χρήσιμο προκειμένου το κείμενο να είναι απλό, άνετο στη μελέτη και εύληπτο, ακόμη δε και για τον ολιγογράμματο. Ελπίζουμε ότι ο φίλος αναγνώστης θα βρει πραγματικά χρήσιμη αυτή την προσπάθεια και θα ωφεληθεί πολύ. Κι όπως γράφει ο Άγ. Ισίδωρος Πηλουσιώτης «αν το έργο αυτό είναι καλό, ας το αποδώσει στον Θεό. Αν, όμως, ότι είναι γραμμένο με ελλείψεις, ας συγχωρήσει την ανθρώπινη αδυναμία, που δεν μπορεί να εκφράσει αυτό που θέλει»...

Κ.Γ.Π.

Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

3. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ;

δ. Οφείλεται και σε δαιμονική επήρεια!

Σαφέστατος είναι επ' αυτού ο Όσιος Αντίοχος Μοναχός ή Πανδέκτης, που δοκίμασε πολλές θλίψεις και λύπες στη ζωή του: «Το να κυριεύεται κανείς από λύπη σε μη κατάλληλο καιρό, προέρχεται απ' τον φθονερό δαίμονα. Για να αποσπάσει, κατά κάποιο τρόπο. τον απ' την διάθεσή του για προσευχή και να καταστήσει άκαρπο τον άνθρωπο, γι' αυτό προκαλεί αυτή την άκαιρη λύπη. Δεν πρέπει, λοιπόν, να την αποδεχόμαστε και να κυριευόμαστε από άκαιρη λύπη και να ολοκληρώνουμε έτσι την χαρά του εχθρού, αλλά μονάχα να απομακρυνόμαστε απ΄την επιβολή αυτή του αλάστορα, του δαίμονα της λύπης. Γιατί, όταν το πονηρό αυτό πνεύμα περιτυλίξει την ψυχή κάποιου και την σκοτίσει ολόκληρη, δεν την αφήνει να κάνει τις προσευχές με προθυμία, ούτε να δείχνει υπακοή στην ωφέλεια που προέρχεται απ' τα ιερά αναγνώσματα, ούτε τον αφήνει να είναι πράος και να έρχεται σε επικοινωνία με τους αδελφούς, αλλά και δημιουργεί μίσος για την υπόσχεση που δώσαμε για να ασκήσουμε αυτόν τον τρόπο ζωής, και γενικά, αφού προκαλέσει η λύπη σύγχυση σε όλες τις σωτηριώδεις αποφάσεις της ψυχής, την καθιστά σαν ανόητη και αφόρητη, εμποδίζοντας κάθε αγαθή επικοινωνία. Και δεν επιτρέπει ούτε από τους αγαθούς φίλους να δέχεται λόγο συμβουλευτικό, ούτε τον αφήνει σ' αυτούς να δώσει ειρηνική απάντηση, αλλ' αφού κυριεύσει ολόκληρη την ψυχή, την γεμίζει με πικρία και αηδία, και την πείθει να αποφύγει τους ανθρώπους, επειδή τάχα έγιναν αίτιοι της ταραχής της. Γιατί δεν την αφήνει να κατανοήσει, ότι δεν έχει την αρρώστια εξωτερικά, αλλά βρίσκεται αυτή στο βάθος της. Και τότε φανερώνεται, όταν αφού έλθουν οι δοκιμασίες, την φανερώσουν με την άσκηση». [Απ' τον «ΚΕ' ΛΟΓΟΝ ΠΕΡΙ ΛΥΠΗΣ»] Το ίδιο και ο Άγιος Νείλος ο Ασκητής τονίζει: «Όταν το πονηρό πνεύμα της λύπης κυριεύσει την ψυχή, παραλύει όλη την δύναμη και την καρτερικότητά της, την σκοτίζει, την ρίχνει κάτω και την καταποντίζει τελείως, κι όπως ο σκόρος τρώει το ρούχο και το σαράκι το ξύλο, την μασάει και την πνίγει, και δεν εννοεί να δεχθεί την παραμικρή παράκληση. Γιατί, γεμίζοντάς την με κάθε πικρία, την κάνει να αποστρέφεται κάθε ευχαρίστηση, να παραμελεί, να παραλύεται, και να παραιτείται απ' όλα, κι έτσι με την αφροντισιά την κυριεύει ο δαίμονας... Το δηλητήριο της οχιάς, όταν δίνεται με μέτρο, αχρηστεύει τα δηλητήρια των άλλων θηρίων, όταν όμως πίνεται χωρίς μέτρο, σκοτώνει κι αυτόν που το πίνει. Κι ο δαίμονας της λύπης, όταν επιτίθεται μέτρια εξαφανίζει τις φιληδονίες που υποβάλλονται απ' τους άλλους δαίμονες, όταν όμως επιτεθεί ορμητικότερα, καταποντίζει την άθλια ψυχή». [«Απ' το έργο του «ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΤΗΣ ΚΑΚΙΑΣ ΛΟΓΙΣΜΩΝ»]

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακοπούλου:
«Η Κατάθλιψη κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 54-56.