Ο ΠΑΠΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (1926)

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΤΛΑΝΤΙΣ» 9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1926

 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ

Ο ΠΑΠΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ

ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

ΔΙΑΤΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΠΟΚΡΟΥΕΙ

ΤΗΝ ΥΠΟ ΤΟΝ ΠΑΠΑΝ ΥΠΟΤΑΓΗ ΤΗΣ

-ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟΝ ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ-
-ΜΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ ΤΥΠΙΚΟΝ
ΚΑΙ ΕΙΣ ΓΛΩΣΣΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ-
-ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ-

«Εν τηλεγράφημα εκ Ρώμης ανήγγειλε προ ημερών
ότι ετελέσθη εκεί λειτουργία κατά το βυζαντινόν τυπικόν και εις γλώσσαν Ελληνικήν,
επί τη προβλεπομένη ελπίδι της Ενώσεως της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας
υπό τον Πάπαν.
Επί τη ευκαιρία δε ταύτη το «Εμπρός» των Αθηνών εδημοσίευσε το κάτωθι ωραίον άρθρον:

«Το γεγονός τούτο ασήμαντον διά τους αγνοούντας τα σχέδια και τα τερτίπια του Βατικανού, ενέχει μεγάλην σφοδρότητα, κατόπιν μάλιστα των τελευταίων εκκλησιαστικών γεγονότων. Ατυχώς, δεν είδομεν την Εκκλησίαν της Ελλάδος να προβή εις ουδεμίαν ενέργειαν διά να εξουδετερώση την εντύπωσιν εκ του γεγονότος ή τουλάχιστον να εξηγήση εις τον λαόν τας συχνάς αυτάς επιδείξεις των πατέρων της Ρώμης. Είναι περιττόν να διαβεβαιώσωμεν και πάλιν τον Πάπαν και τους περί αυτόν κακούς συμβούλους, οι οποίοι θα τον πάρουν εις τον λαιμόν τους, ότι ματαίως σκέπτονται και έτι ματαιότερον ελπίζουν ότι είναί ποτε δυνατόν ότι οι Ανατολικοί λαοί να υποταχθούν εις τον παπισμόν του οποίου διατηρούν πικροτάτας και αιματηροτάτας αναμνήσεις. Ας μην βαυκαλίζωνται οι άγιοι της Ρώμης με την καταστρεπτικήν δι' αυτούς ελπίδα, διότι θα παραμείνη πάντα απραγματοποίητος και όνειρον ωραίας θερινής νυκτός. Μόνον τότε θα δεχθή η Ορθοδοξία συζήτησιν περί ενώσεως των δύο Εκκλησιών, όταν πεισθή ότι ο παπισμός απέβαλλε τας παραδόξους ιδέας περί πρωτείου και αλαθήτου, και θα συζητήση εν πνεύματι αγάπης και ισότητος.

Θεωρούμεν επιβεβλημένον και σκόπιμον ίνα εν ολίγοις αναπτύξωμεν τους λόγους ένεκα των οποίων αρνούμεθα διαρρήδην την παράδοξον υπό τον Πάπα υποταγήν.

Πρώτον, δεν θέλομεν την υπό τον Πάπαν υποταγήν διότι αύτη θα διέφθειρε τον παρ' ημίν καθαρώς διασωζόμενον αρχέγονον χριστιανισμόν. Θα διέστρεφεν την διοίκησιν της Εκκλησίας και θα κατέρριπτε το τέλειον και λαμπρόν διοικητικόν οικοδόμημα της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας, διότι η διοίκησις της Εκκλησίας ημών είναι η της αρχαίας των πρώτων αιώνων Εκκλησίας, στηριζομένη επί βάσεων ασαλεύτων και επί κανόνων αρχαίων Οικουμενικών Συνόδων και πατέρων. Διοικούμεθα όπως διωκούντο αι Εκκλησίαι προ του σχίσματος. Ουδέν ίχνος δεσποτισμού ή αυταρχισμού απαντά εν τη ημετέρα Εκκλησία. Στηρίζεται αύτη επί της μεγάλης αρχής της αυτοδιοικήσεως, όλον δεν δε το λαμπρόν τούτον οικοδόμημα της ημετέρας Εκκλησίας, ενώ διάγειται η απόλυτος τάξη και ελευθερία θα ανετρέπετο άρδην διά της υποταγής εις τον παπισμόν.

Ο Πάπας θα ήτο τότε το παν και το όλον, ο αλάθητος και ο αναμάρτητος, εις του οποίου τας παραλόγους διαταγάς και απαιτήσεις, θα έπρεπε να υποκύπτωμεν τυφλώς ως εις απταίστους και θείας αποφάνσεις. Ο Πάπας διά συμβάσεων μετά μερικών κυνερνήσεων θα διερρύθμιζε (λέγε ανέτρεπτε) τα των κατά μέρος Εκκλησιών κατ' ιδίαν αυθαίρετον βούλησιν και διάθεσιν. Οι Επίσκοποι των διαφόρων Εκκλησιών ουδεμίαν θα είχον δύναμιν και σημασίαν, θα εξεμηδενίζοντο και Πατριάρχαι και Μητροπολίται και Αρχιεπίσκοποι και Επίσκοποι και αι Σύνοδοι αυτών θα ήσαν απλή σκιά, παν ίχνος ελευθερίας θα εξέλειπε, πάσα ζωή των κατά τόπους Εκκλησιών θα καθίστατο αδύνατος, επί των ερειπίων δε της καταστάσεως αυτής θα απέμενε δεσπόζουσα η αυθαίρετος και τυραννική θέλησις του Πάπα και των πρωταιριανών του. Οποία απαισία εικών δοικήσεως παρουσιάζεται μόνον και να το αναλογισθή κανείς.

Δεύτερον η υπό τον Πάπαν υποταγή θα διέφθειρε τα δόγματα της Εκκλησίας μας, διότι τα δόγματα της ημετέρας Εκκλησίας είναι της αρχαίας τοιαύτης. Και αυτοί οι εχθροί μας ομολογούσιν ότι μόνη η Ανατολική Εκκλησία ουδέν προσέθηκεν, ουδέν αφήρεσεν, ουδέν ηλλοίωσεν εξ όσων εθεσπίσθησαν υπό των Οικουμενικών Συνόδων και των αρχαίων σοφών Ελλήνων πατέρων. Η διδασκαλία της ημετέρας Εκκλησίας είναι αυτός ούτος ο αρχέγονος και πρωτογενής χριστιανισμός, όπως ανεπτύχθη κατά τους πρώτους αιώνας υπό την επίδρασιν της Ελληνικής σοφίας. Είναι αυτός ούτος ο χριστιανισμός του Ιησού, των Αποστόλων, του Ιουστίνου, του Αθανασίου, του Ωριγένους, του Χρυσοστόμου και των άλλων πατέρων. Διά της υπό τον Πάπαν υποταγής θα εισήγετο ο λατινικός χριστιανισμός των μέσων αιώνων όπως διεμορφώθη και διεσκευάσθη υπό των σχολαστικών του Ασέλμου, του Βερνάρδου, του Θωμά Ακινάτου, του Δουνς και των άλλων ανιαρών δυτικών θεολόγων.

Προσέτι το σύμβολον της πίστεως, το θεσπισθέν υπό των δύο πρώτων οικουμενικών Συνόδων, θα ενοθεύετο διά της προσθήκης «και του υιού», ην αυθαιρέτως εισήγαγον κατόπιν οι Λατίνοι διαστρέφοντες περί Αγίας Τριάδος ορθήν διδασκαλίαν των Οικουμενικών Συνόδων και καταστρέφοντες την εν Τριάδι ενότητα παρεισάγοντες δύο αρχάς εις αυτήν. Θα διδασκόμεθα προσέτι ότι το βάπτισμα πρέπει να γίνηται δι' απλού ραντίσματος και ουχί δηλαδή ως έπραττεν άπασα η αρχαία Εκκλησία, ως διέπραξαν οι Απόστολοι, όπως ακόμη έπραττε και αυτή η Δυτική Εκκλησία μέχρι του ι' αιώνος. Θα εμανθάνομεν ότι η Θεία Ευχαριστία πρέπει να μεταδίδεται εις τους λαϊκούς μόνον υπό το είδος του άρτου, ουχί δε υπ' αμφότερα τα είδη ως διέταξεν ο Ιησούς (ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα κ.λ.π.), ώς έπραττεν η αρχαία Εκκλησία, ως έπραττε και αυτή ακόμη η Δυτική Εκκλησία μέχρι του Ι' αιώνος (όταν ήτο ακόμη καλά).

Θα εδιδασκώμεθα ότι ο Πάπας δύναται να... σώζη τας ψυχάς των ανθρώπων διά του καθαρτηρίου πυρός, αρκεί μόνον να ζητή τις παρ' αυτού διά να λάβη τας λεγομένας αφέσεις υπέρ αυτού ή υπέρ των οικείων και φίλων του. Φαντασθήτε λοιπόν τους Ελληνικούς ναούς μεταβεβλημένους εις Λατινικούς, αντί της Ελληνικής λατρείας τελουμένην την λατινικήν, αντί του υπερόχου Ελληνικού ύμνου ψαλλομένους τους λατινικούς τοιούτους του Σεδουλίου, του Βερνάρδου ή άλλου τινός Λατίνου υμνογράφου, τας Εκκλησίας μας πλήρεις αγαλμάτων. Τέλος η υποταγή των ανατολικών ναών υπό τον Πάπαν θα έβλαπτε αυτούς, πολιτικώς, εθνικώς και κοινωνικώς.

Πολιτικώς θα έβλαπτε διότι ο Πάπας εγκαθιδρυόμενος παρ' αυτοίς ως επικρατούσα Εκκλησία και αρχή θα προυκάλει ό,τι και εις τας χώρας της Δυτικής Ευρώπης, δηλαδή πόλεμον προς την πολιτικήν εξουσίαν. Εσχάτως ακόμη το Βατικανόν συνεκρούσθη με την κυβέρνησιν της Ορθόδοξης Σερβίας, διά λόγους, πάλιν υπερηφανείας και ηρχομανίας. Ηπείλησε να αναμιχθή δηλαδή εις τα εσωτερικά εκκλησιαστικά πράγματα της Σερβίας και συγκεκριμένως εις τον διακανονισμόν του ζητήματος του ιδρύματος του Αγίου Ιερωνύμου. Τούτο όμως εστοίχισεν ακριβά εις την υπερφίαλον Ρώμην, διότι ολόκληρος δυτικός πολιτισμός αποτελούμενος από πλείστας δεκάδων χιλιάδων (πιθανώς 200.000) ανθρώπων εζήτησε να επανέλθη εις το ορθόδοξον δόγμα, όπερ έδει δείξαι.

Ακόμη το Βατικανόν πανταχού και πάντοτε εννοεί να δεσπόζη και να επιβάλλη τας ιδέας και τα δόγματα και τα θεσπίσματά του, νομίζον ότι ζώμεν ακόμη κατά τον απαίσιον αιώνα της παποκρατίας των μέσων αιώνων, αξιοί η Δυτική Εκκλησία να γίνη κράτος εν κράτει μη ανεχομένη ουδεμίαν ουδαμόθεν επίβλεψιν και εξέλεγξιν της εκκλησιαστικής διοικήσεως υπό του κράτους, πράγμα ασυμβίβαστον προς την εθνικήν κυριαρχίαν των λαών, αξιοί δε έτι ο παπισμός προνόμια υπέρ των οπαδών του, δεν ανέχεται την αναγνώρισιν υπό των δυτικών κρατών των άλλων θρησκευμάτων και δογμάτων επί ίσοις όροις, δηλαδή αποκρούει την αρχήν της ανεξιθρησκίας και πάσας γενικώς τας ελευθερίας, εφ' ων στηρίζεται το οικοδόμημα των νεωτέρων πολιτειών, δεν ανέχεται την ελευθερίαν του τύπου, του λόγου, ποθών την επιστροφήν του κόσμου, ει δυνατόν εις τους μαύρους του μεσαίωνος χρόνους, καθ' ους εδέσποζεν ο παπισμός και διά των βασάνων, της πυράς, των τυραννιών και των άλλων φρικτών τιμωριών κατεδίωκε και ετιμώρει πάντα αντιτιθέμενον εις αυτόν.

Τοιούτος ην ο παπισμός, τοιαύτην λαμβάνει απέναντι της πολιτείας στάσιν, ασυμβίβαστος προς των νεώτερον πολιτισμόν των κρατών. Διά τούτο ακριβώς η Δυτική Εκκλησία ευρίσκεται εν πάσι τοις δυτικοίς κράτεσι εν διωγμώ, ως εν Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και αλλαχού.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Άρθρο της ημερησίας εφημερίδας «ΑΤΛΑΝΤΙΣ» των ομογενών των Η.Π.Α.
Τόμος 33ος, Αρ. Φύλ. 9947, Σάββατο 9 Ιανουαρίου 1926, σελ. 4.