ΓΕΩΡΓΙΟΥ Κ. ΤΟΥΜΑΝΙΔΗ: «ΠΥΡΡΙΧΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ» (ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Γεωργίου Κ. Τουμανίδη:
«Πυρρίχιος Δρόμος»
εκδόσεις «Έαρ», 1η έκδοση, Απρίλιος 2023, σελ. 133-136.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

`

Το βιβλίο αυτό είναι ένα πόνημα-αφήγηση που εξιστορεί τη ζωή των προπατόρων μας στον μαρτυρικό Πόντο, αυτών που αντί του συμβιβασμού, της υποταγής και της προσκύνησης, επέλεξαν τον πυρρίχιο δρόμο του καθήκοντος, τον πυρρίχιο τρόπο της πίστεως και της προσευχής, την πυρρίχια ζωή της θυσίας. Είναι μια προσπάθεια να προβληθεί η αγιοπατερική παράδοση και σοφία του Πόντου από το απώτερο άκρο της Μ. Ασίας, από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, μια συλλογή μαρτυριών που διασώθηκαν και πέρασαν από γενιά σε γενιά, από τους ανθρώπους που τα βίωσαν και γράφονται για να μεταφερθούν στη σημερινή και τις επόμενες γενιές. Είναι ένα ταξίδι στη μαρτυρική ζωή του Ελληνισμού του Πόντου, τις αρχές και τις αξίες του, μία περιπλάνηση στη δίνη άλλων κόσμων σκληρών, αλλά πραγματικών. Ίσως στην υλόφρονη εποχή μας να φαντάζει παραμυθένια η αγιότητα και η προσκόλληση στην ορθόδοξη πίστη, για την οποία οι άνθρωποι στον Πόντο και γενικότερα στην Μικρά Ασία υπέστησαν δοκιμασίες, έχυσαν δάκρυα και αίμα. Το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας οδηγός επιβίωσης, που περιγράφει τρόπους και τεχνικές πνευματικού πολέμου σε καιρούς κρίσεως ή σε καιρούς Αποκαλύψεως, όταν καλείται κάποιος να ξεπεράσει τα ανθρώπινα όριά του. Περιέχει προσευχές, τρόπους και μεθόδους πνευματικού αγώνα από τον αγιοτόκο Πόντο, που έχουν δοκιμαστεί στις δυσκολότερες καταστάσεις και αντιξοότητες. Για να γραφτεί αυτό το βιβλίο. άνοιξαν δακρύβρεχτα αρχεία μιας ζωής, βίβλοι καρδιάς, καταθέσεις ψυχών. Ξεδιπλώθηκαν και αποκαλύφθηκαν από τις εσχατιές της Ανατολής αναμνήσεις μαρτυρικής ζωής αγίων του Πόντου, γραμμένες με δάκρυα και αίμα, που στολίζουν στον δρόμο του Θεού και παρακαλούν για δικαίωση. Όσα γράφτηκαν σ' αυτό το βιβλίο έγιναν. Ο ουρανός κατέβηκε στη γη και οι άνθρωποι ανυψώθηκαν στον ουρανό, καταθέτοντας στον Θεό τα πειστήρια του μαρτυρίου τους: κομμένα χέρια, πόδια, γλώσσες, κεφάλια, καμμένα κορμιά, παγωμένα μέλη, θυσιασμένα παιδάκια, αγνές παρθένες κόρες με την τιμή και την αξιοπρέπειά τους κατατεθειμένες στον Χριστό για να τους τις ξαναδώσει λαμπρότερες στη Δευτέρα Παρουσία Του, πυρπολημένες καρδιές και φλεγόμενες ψυχές. Ας είναι αιωνία παρά τω Θεώ η μνήμη των μαρτύρων της πίστεως, του Πόντου και ολόκληρης της Μικρασίας. *(Απόσπασμα εκ του προλόγου).

   «ΠΥΡΡΙΧΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ»

Γ'

ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ - ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ - ΑΓΩΝΕΣ

Στην Τρίπολη του Πόντου

Το καλοκαίρι του 1916 μαινόταν ο ρωσοτουρκικός πόλεμος. Τα ρωσικά κανόνια βομβάρδιζαν και οβίδες έπεφταν έξω από την Τρίπολη, μία όμορφη παραθαλάσσια πόλη. Οι Τούρκοι δεν υποχωρούσαν. Στο ανατολικό άκρο του χωριού υπήρχαν δύο σπίτια με δύο πολύ φιλικές οικογένειες. Η μία ήταν η οικογένεια του Κυριάκου και της Ελένης Τουμανίδου με τέσσερα τέκνα. Το μεγαλύτερο παιδί τους ήταν η Αναστασία 15 ετών και ακολουθούσαν ο Γιωρίκας (Γιώργος) 13 ετών, η Λεμόνα (Λεμονιά) 10 ετών και η Πανάτα (Παναγιώτα) που ήταν 8 ετών. Η καταγωγή τους ήταν από τη Σίμικλη Τριπόλεως, ένα ορεινό χωριό σε υψόμετρο 2.000 μέτρων. Η Σίμικλη ήταν ένα αμιγώς ελληνικό χωριό, του οποίου ο πληθυσμός τους καλοκαιρινούς μήνες έφθανε περίπου τους 2.000 κατοίκους. Το χωριό ήταν χωρισμένο σε συνοικίες. Κάθε συνοικία είχε το δικό της αλώνι για το αλώνισμα του σιταριού και το δικό της πηγάδι. Στο χωριό καλλιεργούσαν καλαμπόκια και φουντούκια. Η οικογένεια Τουμανίδη το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου έμενε στο σπίτι της στην Τρίπολη, όπως έκαναν πολλοί Σιμικλιώτες. Ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς στη Σίμικλη. Οι κάτοικοι ζούσαν απλά, ασχολούμενοι κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το χωριό είχε πολλές εκκλησίες. Στη Σίμικλη υπήρχε ναός του αγίου Γεωργίου, του Μεγάλου Βασιλείου, των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Την πρώτη μέρα κάθε μήνα τελούσαν αγιασμό σε όλα τα σπίτια του χωριού. Η οικογένεια Τουμανίδη είχε συγγενείς και στην περιοχή της Νικόπολης, όπου ζούσαν τα αδέλφια του Κυριάκου Τουμανίδη με τις οικογένειές τους. Ο Κυριάκος ήταν ξακουστός ράφτης στον Πόντο. Η φήμη του είχε εξαπλωθεί. Ακόμη και Τούρκοι επίσημοι έρχονταν στον «Κεράκον εφέντη», όπως τον αποκαλούσαν με σεβασμό, για να τους ράψει τις επίσημες φορεσιές τους. Ο Κυριάκος ήταν ένας έξυπνος άνθρωπος, που, εκτός από τη ραπτική τέχνη, του άρεσε και η ενασχόληση με τα οικονομικά. Πάντα σε όποιον γνώριζε έδινε μια συμβουλή την οποία επαναλάμβανε συχνά: «Δέκα α μετράς, μίαν α κοφ'ς» (=Δέκα μέτρα, μία κόψε!). Αν κάνεις λάθος στο μέτρημα, πάει χαμένο το ύφασμα. Ομοίως και στην οικονομική και επιχειρηματική ζωή, έχει την έννοια να σκέπτεσαι καλά, μέχρι και δέκα φορές να κάνεις υπολογισμούς πριν επιχειρήσεις κάτι, πριν κάνεις μια επένδυση, μια αγορά, μια επιχειρηματική κίνηση ή, όπως έλεγε, κάτι ακόμη πιο κρίσιμο, πριν αποφασίσεις μια στρατιωτική επιχείρηση. Στα αχνάρια του ήταν και ο γιος του Γιωργάκης, που του άρεσε πολύ η ραπτική τέχνη. Καμάρωνε για τον πατέρα του, που είχε πελάτες τους πιο διάσημους άντρες της εποχής του, μα συνάμα ήταν και πολύ ταπεινός. Όσον αυξανόταν η φήμη του κυρίου Κυριάκου, τόσο αυξανόταν η ταπείνωσή του. «Φήμη και ταπείνωση εντάμαν' πρέπ' να πάνε», έλεγε' η φήμη και η ταπείνωση πρέπει να συμβαδίζουν. Στο διπλανό σπίτι ζούσαν ο Άνθιμος και η Μαρία Ιωσηφίδου, με καταγωγή επίσης από τη Σίμικλη. Ο Άνθιμος ήταν γαιοκτήμονας, επιχειρηματίας αγρότης με πολλά κτήματα. Εκτιμούσε ιδιαίτερα τον καρδιακό φίλο και γείτονά του Κυριάκο Τουμανίδη, τον οποίο μάλιστα είχε και σύμβουλό του στις επιχειρήσεις του. «Ο Κυριάκος», έλεγε, «έχει μεγάλη σύνεση κι διορατικότητα». Οι ζωές των οικογενειών Τουμανίδη και Ιωσηφίδη συνεχίζονταν παράλληλα μέχρι που ο Άνθιμος κοιμήθηκε νέος από ασθένεια. Η Μαρία Ιωσηφίδου πήρε την απόφαση να μην ξαναπαντρευτεί, αλλά να αφοσιωθεί στην ανατροφή και την αποκατάσταση των παιδιών της. Τότε στον Πόντο ήταν πολύ σπάνιο να ξαναπαντρευτεί μια χήρα κοπέλα, όταν μάλιστα είχε και παιδιά. Η Μαρία με τον Άνθιμο είχαν δύο κόρες, τη Σοφία 14 ετών και την Κυριακή 6 ετών. Είχαν χάσει από ασθένεια το δεύτερο παιδί τους, τον Γιάννη, που, αν ζούσε, θα ήταν δέκα ετών. Η Σοφία σκούπιζε τα φύλλα των δέντρων που είχαν πέσει στην αυλή του σπιτιού τους, όταν ξαφνικά της φώναξε η μικρή αδελφούλα της, η Κυριακή: -Σοφία! Κοίτα! Κοίταξε η Σοφία και είδε να πλησιάζουν πολλοί ταλαιπωρημένοι άνθρωποι με βρώμικα ρούχα. Έτρεξε και τους φώναξε να έρθουν στο σπίτι τους. Και η Ελένη από το διπλανό σπίτι έκανε το ίδιο, όπως και πολλοί κάτοικοι της Τρίπολης. -Από που έρχεστε; τους ρώτησε η Σοφία. -Από την Ελεβή, απάντησαν. Μας έδιωξαν οι Τούρκοι υποχωρώντας λόγω της προώθησης των Ρώσων. Ήταν αξιολύπητοι, προχωρούσαν μέρες πάνω στα βουνά. Κινητοποιήθηκαν οι κάτοικοι της Τρίπολης με πρώτο τον ιερέα Γεώργιο Κανακίδη, ο οποίος πρόσφερε μέρα και νύχτα τις υπηρεσίες του στους πρόσφυγες, στους αδελφούς του Χριστού, όπως και τους έλεγε. Παρότρυνε με τα κηρύγματά του όλους τους κατοίκους της Τρίπολης, να κάνουν το ίδιο λέγοντάς τους; «Σην πόλ' ν εμούν έρθαν πουγαλεμένα ψ' υχία, τι Χριστού και τι Παναϊας σταλμέν' και ψαλαφούν να φιλεύουμ' ατ' ς. (-Στην πόλη μας ήρθαν βασανισμένες ψυχές, απεσταλμένοι του Χριστού και της Παναγίας, για να τους φιλοξενήσουμε).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Γεωργίου Κ. Τουμανίδη:
«Πυρρίχιος Δρόμος»
εκδόσεις «Έαρ», 1η έκδοση, Απρίλιος 2023, σελ. 133-136.