ΤΟ Π.Σ.Ε. ΚΑΙ Η ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ Β ' ΜΕΡΟΣ

...Πρέπει νὰ ὑπογραμμισθῆ, ὅτι ἡ ἔναρξις τοῦ Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου «βγῆκε μέσα ἀπὸ

 τὰ σπλάγχνα τῆς ᾿Επιτροπῆς “Πίστη καὶ Τάξη” τοῦ ΠΣΕ»: ἡ πρώτη συνάντησις Χριστιανῶν 

καὶ Μουσουλμάνων ὠργανώθηκε ἀπὸ τὴν ᾿Επιτροπὴ αὐτὴ (Cartigny, ῾Ελβετία, Μάρτιος 1969).

 ῾Ιστορικά, εὑρισκόμεθα στὴν περίοδο μετὰ τὴν Δ´ Γενικὴ Συνέλευσι τοῦ «Π.Σ.Ε.» (Οὐψάλα, 1968)

 καὶ θεολογικά, 

ἡ «Πίστις καὶ Τάξις» ἔχει ἐγκαινιάσει τὴν ἐπεξεργασία ἑνὸς κειμένου μὲ θέμα «῾Ενότητα τῆς ᾿Εκκλησίας

 καὶ ἑνότητα τῆς ἀνθρωπότητος». 

Τὸν Μάρτιο τοῦ 1970 στὸ ᾿Ατζαλτοὺν τοῦ Λιβάνου συγκαλεῖται γιὰ πρώτη φορὰ ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ «Π.Σ.Ε.» 

Διαθρησκειακὴ Συνάντησις καὶ λαμβάνουν μέρος ᾿Ινδουϊσταί, Βουδδισταί, Μουσουλμᾶνοι καὶ Χριστιανοί, 

οἱ ὁποῖοι δεσμεύονται στὸν Διάλογο. 

Τὸν ᾿Απρίλιο τοῦ 1970 συνέβη ἕνα γεγονὸς λίαν σημαντικὸ καὶ ἑρμηνευτικὸ τῶν τάσεων τοῦ Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου, 

ἐν σχέσει μάλιστα μὲ τὸ «Π.Σ.Ε.».

του Μακαριστού Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού

῾Ο «Ναὸς τῆς Κατανοήσεως» (The Temple of Understanding), ἕνα ἀμερικανικὸ ἵδρυμα θεμελιωμένο τὸ 1960 ὡς ἕνα εἶδος «Συμβουλίου ῾Ηνωμένων Θρη- σκειῶν», συνεκάλεσε στὴν Γενεύη τὴν δεύτερη «Συνάντησι Κορυφῆς»: ὀγδόντα ἀντιπρόσωποι τῶν θρησκειῶν τοῦ κόσμου συναντήθηκαν, γιὰ νὰ συζητήσουν θέματα, ὅπως «Τὸ Σχέδιο Δημιουργίας μιᾶς Παγκοσμίου Κοινότητος Θρησκειῶν». ῾Ο Γενικὸς Γραμματεὺς τοῦ «Π.Σ.Ε.» Δρ Εὐγένιος Μπλέϊκ ἦταν παρὼν καὶ ὡμίλησε, καλώντας ὅλους τοὺς ἡγέτας τῶν θρηκειῶν σὲ ἕνωσι. ῾Η «πρωτοφανὴς» ὑπερομολογιακὴ ᾿Ακολουθία, ποὺ ἔγινε στὸν Καλβινιστικὸ Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ ῾Αγίου Πέτρου, περιεγράφη ἀπὸ τὸν Προτεστάντη Πάστορα Μπάμπελ, ὡς «μία πάρα πολὺ μεγάλη ἡμέρα στὴν ἱστορία τῶν θρησκειῶν», στὴν ὁποία «ὁ καθένας προσευχήθηκε στὴν γλῶσσα του καὶ συμφώνως πρὸς τὶς συνήθειες τῆς θρησκείας ποὺ ἀντιπροσώπευε», καὶ στὴν ὁποία ἐπίσης «οἱ πιστοὶ ὅλων τῶν θρησκειῶν ἐκλήθησαν σὲ συνύπαρξι στὴν λατρεία τοῦ ἰδίου Θεοῦ». 

῾Η Διαθρησκειακὴ ᾿Ακολουθία ἔκλεισε μὲ τὸ «Πάτερ ἡμῶν»... Τὸν ᾿Ιούνιο τοῦ 1970 σὲ μία Συνεδρίασι εἰκοσιτριῶν θεολόγων τοῦ «Π.Σ.Ε.» στὴν Ζυρίχη, ἀπετιμήθη θετικῶς ἡ ἐμπειρία τοῦ ᾿Ατζαλτοὺν τοῦ Λιβάνου καὶ ἐξεπονήθη μία ῎Εκθεσις, ποὺ ἀπετέλεσε τὴν βάσι γιὰ τὶς ὁριστικὲς ἀποφάσεις τοῦ «Π.Σ.Ε.» ἐπὶ τοῦ θέματος τοῦ Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου. Τὸ 1971 (10 - 21 ᾿Ιανουαρίου) συνῆλθε στὴν ᾿Αντὶς ᾿Αμπέμπα τῆς Αἰθιοπίας ἡ Κεντρικὴ ᾿Επιτροπὴ τοῦ «Π.Σ.Ε.» μὲ κύριο θέμα «Διάλογος μὲ ἀνθρώπους ἄλλων Θρησκευτικῶν Πεποιθήσεων» καὶ μὲ κύριο ὁμιλητὴ τὸν μητροπολίτη ῎Ορους Λιβάνου κ. Γεώργιο Κὸδρ τοῦ ᾿Ορθοδόξου Πα- τριαρχείου ᾿Αντιοχείας, ὁ ὁποῖος ἀνέπτυξε τὸ θέμα «῾Ο Χριστιανὸς ἐντὸς ἑνὸς Πλουραλιστικοῦ Κόσμου - ῾Η Οἰκονομία τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος». ῾Η Κεντρικὴ ᾿Επιτροπὴ βασίσθηκε στὴν ῎Εκθεσι τῆς Ζυρίχης, ἐθεώρησε τὸν Διαθρησκειακὸ Διάλογο ὡς μία «οἰκουμενικὴ προτεραιότητα» καὶ ἐπεχείρησε τὸ «τολμηρὸ βῆμα»: προέβη στὴν σύστασι τοῦ «Τμήματος Διαλόγου μὲ τοὺς ᾿Ανθρώπους Ζωντανῶν Πίστεων καὶ ᾿Ιδεολογιῶν», μὲ Διευθυντὴ τὸν Στάνλεϋ Σαμάρθα. 

Τὸ 1971 λοιπὸν θεωρεῖται ὡς ἀφετηριακὸ ἔτος τῆς διευρύνσεως τοῦ ἑνωτικοῦ ὁράματος τοῦ «Π.Σ.Ε.» καὶ τοῦ ἀνοίγματος τῶν πυλῶν του σὲ ὅλα τὰ θρησκεύματα. Πρέπει νὰ σημειωθῆ, πρὶν ἀναφερθοῦμε στὰ περαιτέρω διαθρησκειακὰ βήματα τοῦ «Π.Σ.Ε.», ὅτι ἡ διεύρυνσις τῶν ὁρίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ αὐτοῦ ᾿Οργανισμοῦ τῆς Γενεύης, ἔγινε μὲ ἕναν τρόπο ἄξιο πολλῶν δακρύων, εἰδικὰ γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους Οἰκουμενιστάς, καὶ μὲ μία πτῶσι πρωτάκουστη. Τὶ ἀκριβῶς συνέβη; Στὴν ᾿Αντὶς ᾿Αμπέμπα ὁ μητροπολίτης κ. Γεώργιος Κόδρ, στὴν προσπάθειά του νὰ θέση τὰ θεμέλια μιᾶς νέας θεολογίας, τῆς θεολογίας τοῦ διαλόγου μὲ τὶς ἄλλες θρησκεῖες, κατεπάτησε κυριολεκτικὰ τὰ πάντα καὶ ἐκήρυξε μία πολύμορφη αἵρεσι. 

῾Ο δυστυχὴς ἀρχιερεὺς διαπιστώνει αὐθεντικότητα στὴν πνευματικὴ ζωὴ τῶν ἀβαπτίστων· βεβαιώνει ὅτι μποροῦμε νὰ ἐμπλουτίσουμε τὶς ἐμπειρίες μας μὲ τὸν πλοῦτο τῆς παγκοσμίου θρη- σκευτικῆς κοινότητος· ἀναγνωρίζει, ὅτι ὁ Χριστὸς φωτίζει τοὺς ἀλλοθρήσκους στὴν ἀνάγνωσι τῶν Γραφῶν τους· ὑποστηρίζει, ὅτι τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα ἐνεργεῖ ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸν ᾿Ιησοῦ Χριστὸ καὶ τὴν ᾿Εκκλησία Του, ἐμπνέει τὶς μὴ Χριστιανικὲς θρησκεῖες καὶ εἶναι πραγματικὰ ὁ κοινὸς παρονομαστὴς ὅλων τῶν θρησκειῶν τοῦ κόσμου!῾Η συγκρητιστικὴ αὐτὴ θεολογία τοῦ δυστυχοῦς μητροπολίτου ἐξέπληξε γιὰ τὴν τολμηρότητά της ἀκόμη καὶ τοὺς Προτεστάντας συνέδρους, εἶναι δὲ ἕνα καταπληκτικὸ δεῖγμα, πῶς διὰ μέσου τοῦ διαχριστια- νικοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὁδηγεῖται κανεὶς νομοτελειακὰ στὸν διαθρησκειακὸ Οἰκουμενισμό. Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1971 στὸ Βέλγιο (Louvain, Heverley) συνῆλθε ἡ ᾿Επιτροπὴ «Πίστις καὶ Τάξις» τοῦ «Π.Σ.Ε.» μὲ κεντρικὸ θέμα «῾Η ἑνότης τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ ἡ ἑνότης τοῦ κόσμου». Τὸ Τμῆμα ΙΙ ἐξήτασε τὸ θέμα «῾Η ἑνότης τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ ἡ συνάντησις μὲ τὰ ζῶντα (ἐξωχριστιανικὰ) θρησκεύματα», κατὰ δὲ τὴν σχετικὴ συζήτησι, ἐξ ἐπιδράσεως «σαφῶς» παπικῆς, «διάχυτος ὑπῆρχε μεταξὺ τῶν συνέδρων ἡ ἀντίληψις, ὅτι οἱ ἐκτὸς τοῦ Χριστιανισμοῦ ἱστάμενοι ἀνήκουν κατὰ ἕνα τρόπον εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ, εἶναι δὲ δυνατὴ καὶ παρ᾿ αὐτοῖς ἡ σωτηρία». 

Τὸν ᾿Ιούλιο τοῦ 1972 πάλι στὸν Λίβανο (Broumana) πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὸ «Π.Σ.Ε.» συνάντησις μὲ θέμα «᾿Αναζήτηση ἀμοιβαίας κατανόησης καὶ συνεργασίας», στὴν ὁποία συμμετέχουν Χριστιανοὶ καὶ Μουσουλμᾶνοι ἀπὸ εἴκοσι συνολικὰ χῶρες. Τὸν ᾿Απρίλιο τοῦ 1974 στὴν Κεϋλάνη (Colombo) διοργανώνει τὸ «Π.Σ.Ε.» διαθρησκειακὴ συνάντησι, στὴν ὁποία λαμβάνουν μέρος ὄχι μόνον Χριστιανοὶ καὶ Μουσουλμᾶνοι, ἀλλὰ καὶ ἐκπρόσωποι ἄλλων θρησκειῶν. Τὸ ἐνδιαφέρον ἑστιάζεται στὸ θέμα τῆς «κοινωνίας». ῾Η συνάντησις αὐτὴ «ἐπεχείρησε τὴν κοινὴ ἀναζήτηση γύρω ἀπὸ τὶς ἔννοιες τῆς κοινότητας - κοινωνίας, τῆς “κοινωνίας ἀγάπης”, τῆς οἰκουμενικότητας καὶ παγκοσμιότητας σὰν θρησκευτικοῦ ὁραματισμοῦ». Τὸν ᾿Ιούλιο τοῦ 1974 στὴν Γκάνα (Legon) συνεχίσθηκε ἡ ἴδια προβληματική, ἀλλὰ σὲ περιφερειακὸ ἐπίπεδο καὶ οἱ συζητήσεις διεξήχθησαν μέσα στὸ γενικώτερο πλαίσιο τῆς θεματολογίας τῆς ᾿Επιτροπῆς «Πίστις καὶ Τάξις» τοῦ «Π.Σ.Ε.» ἐπὶ τοῦ θέματος «῾Ενότητα τοῦ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπινη κοινωνία». Τὸν ᾿Ιανουάριο τοῦ 1975 στὸ Χὸνγκ Κὸνγκ τὸ θέμα ἦταν «Μουσουλμᾶνοι καὶ Χριστιανοὶ μέσα στὴν κοινωνία» καὶ ἔλαβαν μέρος ἀντιπρόσωποι ἀπὸ τὴν Νοτιοανατολικὴ ᾿Ασία, οἱ ὁποῖοι ἐνέκυψαν στὰ προβλήματα τοῦ εὐαισθήτου αὐτοῦ γεωγραφικοῦ χώρου. 

Τὸ 1975 στὴν Ε´ Γενικὴ Συνέλευσι τοῦ «Π.Σ.Ε.» στὸ Ναϊρόμπι τῆς Κένυας (23 Νοεμβρίου - 10 Δεκεμβρίου), γιὰ πρώτη φορὰ πέντε πρόσωπα ἄλλων θρησκειῶν (᾿Ιουδαϊσμοῦ, ᾿Ισλαμισμοῦ καὶ ᾿Ινδουϊσμοῦ) προσεκλήθησαν σὲ μία Γενικὴ Συνέλευσι ὡς εἰδικοὶ φιλοξενούμενοι καὶ συνεργάσθηκαν στὸ τμῆμα ΙΙΙ (ἀπὸ τὰ ἕξι) ἐπὶ τοῦ βοηθητικοῦ θέματος μὲ τίτλο «Τὸ ᾿Επιζητεῖν τὴν Κοινότητα. ῾Η ἀπὸ Κοινοῦ ᾿Αναζήτησις μετ᾿ ᾿Ανθρώπων Διαφόρων Πίστεων, ᾿Ιδεολογιῶν καὶ Πολιτισμῶν». Στὴν Συνέλευσι αὐτὴ ὁ Διαθρησκειακὸς Διάλογος ἔγινε ἀντικείμενο ἀντεγκλήσεων καὶ οἱ συντηρητικοὶ ἐθεώρησαν αὐτὸν ὡς συγκρητισμὸ καὶ «πνευματικὸ συμβιβασμὸ» καὶ προδοσία τῆς ἱεραποστολῆς, ἐνῶ «ἄλλοι ἐξέφρασαν τὴν ἀπογοήτευσή τους γιὰ τὴν ἔλλειψι θάρρους ἀπὸ μέρους τῶν ᾿Εκκλησιῶν νὰ ἀντιμετωπίσουν μὲ ἀποφασιστικότητα ἕνα τόσο σπουδαῖο θέμα». Μετὰ τὴν Ε´ Γενικὴ Συνέλευσι τοῦ «Π.Σ.Ε.», ἀρχίζει ἡ δευτέρα περίοδος τοῦ Διαλόγου μὲ τὸ ᾿Ισλάμ, ἡ «Περίοδος τοῦ κοινοῦ προγραμματισμοῦ» (1975- 1983), κατὰ τὴν ὁποία εἶναι πιὸ ἐνεργὸς ἡ συμμετοχὴ τῶν Μουσουλμάνων στὶς συναντήσεις ποὺ ὀργανώνει τὸ «Π.Σ.Ε.» καὶ πραγματοποιεῖται μία καρποφόρος συνεργασία «Π.Σ.Ε.» καὶ Βατικανοῦ. 

Τὸν ᾿Ιούνιο τοῦ 1976 στὴν ῾Ελβετία (Chamb sy) πραγματοποιεῖται ἡ πρώτη συνάντησις «κοινοῦ προγραμματισμοῦ» μὲ θέμα «Χριστιανικὴ ἱεραποστολὴ καὶ ᾿Ισλαμικὴ Da’wah». Τὴν εὐθύνη συντονισμοῦ ἔχει ἡ ᾿Επιτροπὴ τοῦ «Π.Σ.Ε.» «῾Ιεραποστολὴ καὶ Εὐαγγελισμός». ᾿Ακολούθησαν, λόγῳ τῆς ἐπιτυχίας αὐτῆς τῆς συναντήσεως, δύο προκαταρκτικὲς Συσκέψεις, στὴν προσπάθεια νὰ ἐπιτευχθῆ μία μεγάλη ᾿ΙσλαμοΧριστιανικὴ Διάσκεψι. Τὸν ᾿Οκτώβριο τοῦ 1976 πραγματοποιεῖται στὴν ῾Ελβετία (Cartigny) ἡ πρώτη προπαρασκευαστικὴ συνάντησις. Τὸν Νοέμβριο τοῦ 1977 ὠργανώθηκε Σύσκεψις στὴν Βηρυττὸ μὲ θέμα «Πίστη, ἐπιστήμη, τεχνολογία καὶ τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος». Τὸ 1977 ἡ Κεντρικὴ ᾿Επιτροπὴ τοῦ «Π.Σ.Ε.» διωργάνωσε μία θεολογικὴ Σύσκεψι στὸ Τσιὰνγκ Μέϊ τῆς Ταϋλάνδης μὲ θέμα «Διάλογος ἐν Κοινωνίᾳ», γιὰ νὰ διασαφηνισθῆ ἡ φύσις, ὁ σκοπὸς καὶ τὰ ὅρια τοῦ Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου καὶ ἡ σχέσις του μὲ τὴν ἱεραποστολή, διότι τὸ ζήτημα αὐτὸ εἶχε προκαλέσει μίαν ἀνοικτὴ ἔριδα στὸ Ναϊρόμπι (1975). 

Τὸ 1979 ἡ Κεντρικὴ ᾿Επιτροπὴ τοῦ «Π.Σ.Ε.» συσκέφθηκε στὴν Τζαμάϊκα (Κίνγκστον) καὶ υἱοθέτησε ἕναν «῾Οδηγὸ στὸν Διάλογο μὲ ᾿Ανθρώπους Ζωντανῶν Πίστεων καὶ ᾿Ιδεολογιῶν», ὡς ἀποτέλεσμα τῆς Συσκέψεως στὴν Ταϋλάνδη, τὸν ὁποῖον ἐπέδωσε στὶς ἐκκλησίες - μέλη γιὰ σπουδὴ καὶ πρᾶξι. Τὸν Μάρτιο τοῦ 1979 στὴν ῾Ελβετία (Chamb sy) προωθεῖται ἡ ἰδέα τῆς Διεθνοῦς Συσκέψεως μὲ θέμα «Συμβίωση Χριστιανῶν καὶ Μουσουλμάνων». Τὸν ᾿Ιούνιο τοῦ 1980 στὴν ῾Ελβετία (Bossey), ὡς ἀπόρροια τῶν συστάσεων τῆς προηγουμένης Συσκέψεως, ὀργανώνεται γιὰ πρώτη φορὰ συνάντησις Χριστιανῶν καὶ Μουσουλμάνων νέων, μὲ θέμα «῾Η ζωὴ τῶν πιστῶν μέσα σὲ μιὰ κοινωνία ἀλλαγῶν». Τὸν Μάρτιο-᾿Απρίλιο τοῦ 1982 στὴν Κεϋλάνη (Colombo) συγκαλεῖται Συνέδριο, ὑπὸ τὸ ὅραμα τῆς προωθουμένης Διεθνοῦς Συσκέψεως, μὲ θέμα «Χριστιανοὶ καὶ Μουσουλμᾶνοι ποὺ ζοῦν καὶ ἐργάζονται μαζί: ῏Ηθος καὶ ἐφαρμογὴ στὰ ἀνθρωπιστικὰ καὶ ἀναπτυξιακὰ προγράμματα». 

Τὸ 1983 στὴν ΣΤ´ Γενικὴ Συνέλευσι τοῦ «Π.Σ.Ε.» στὸ Βανκοῦβερ τοῦ Καναδᾶ (24 ᾿Ιουλίου - 10 Αὐγούστου) δὲν ἔλλειψαν οἱ ἀλλόθρησκοι, ὅπως ἄλλωστε διεκηρύσσετο στὸ «Μήνυμά» της: «῾Η παρουσία μεταξύ μας, ὀπαδῶν, πιστῶν ἄλλων θρησκειῶν, ὅπως καὶ τῶν χιλιάδων ἐπισκε- πτῶν, μᾶς ἔφερε τὸ μήνυμα ὅλης τῆς ἀνθρώπινης κοινότητας», ἐπικροτεῖται δὲ καὶ ἐνθαρρύνεται ἡ συνέχισις τοῦ Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου. Τὸ 1986 τὸ «Π.Σ.Ε.» ἐκυκλοφόρησε τὴν Καθοδηγητικὴ Σπουδὴ «῾Η Πίστις τοῦ Γείτονός μου - καὶ ἡ ᾿Ιδική μου», ἡ ὁποία διαδόθηκε εὐρέως καὶ συζητήθηκε (μεταφράσθηκε σὲ δεκαέξι γλῶσσες). Κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, μεταξὺ ΣΤ´ (1983) καὶ Ζ´ (1991) Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ «Π.Σ.Ε.», ὁ ᾿ΙσλαμοΧριστιανικὸς Διάλογος διέρχεται τὸ τρίτο στάδιό του: τῶν συναντήσεων σὲ περιφερειακὸ ἐπίπεδο. 

῎Ετσι, τέσσερις συνολικὰ Συσκέψεις πραγματοποιοῦνται. Τὸν Μάρτιο τοῦ 1986 στὴν ᾿Αφρικὴ (Porto Novo, Benin), μὲ θέμα «Θρησκεία καὶ ὑπευθυνότητα». Τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1986 στὴν ᾿Ασία (Kuta, Bali, ᾿Ινδονησία), μὲ θέμα «Μαζὶ πρὸς τὸν ἑπόμενο αἰῶνα». Τὸ 1987 (27 Σεπτεμβρίου - 1 ᾿Οκτωβρίου) στὴν ῾Ελλάδα (Κολυμπάρι, ᾿Ορθόδοξη ᾿Ακαδημία Κρήτης), μὲ θέμα «Θρησκεία καὶ Κοινωνία». Τὸν Μάρτιο τοῦ 1988 στὶς Η.Π.Α. (New Winsdor, Maryland), μὲ θέμα «῾Η πρόκληση τοῦ πλουραλισμοῦ». Τὸ 1988 (23 - 25 ᾿Ιανουαρίου) τὸ Τμῆμα «Παγκοσμίου ῾Ιεραποστολῆς καὶ Εὐαγγελισμοῦ» τοῦ «Π.Σ.Ε.» διωργάνωσε στὸ Ταμπαρὰμ τῶν ᾿Ινδιῶν, στὸ Χριστιανικὸ Κολλέγιο τοῦ Μαδράς, ἐκδηλώσεις γιὰ τὴν πεντηκοστὴ ἐπέτειο τῆς ἐκεῖ Συνελεύσεως (τὸ 1988) καὶ ἐπηκολούθησε πενταήμερη Συνδιάσκεψις (26 - 30 ᾿Ιανουαρίου) στὸ Μαχαμπαλιπουσὰν (ἔξω ἀπὸ τὸ Μαδρὰς) μὲ θέμα «῾Ιεραποστολὴ καὶ Διάλογος». ῾Η Διάσκεψις αὐτή, μὲ κεντρικὸ θέμα τὸν Διαθρησκειακὸ Διάλογο, ἦταν προπαρασκευαστικὴ τοῦ Παγκοσμίου Συνεδρίου τοῦ ἐρχομένου ἔτους στὸ Τέξας, ἕνας δὲ ἀπὸ τρεῖς βασικοὺς εἰσηγητάς της ἦταν ὁ ἐπίσκοπος ᾿Ανδρούσης κ. ᾿Αναστάσιος Γιαννουλᾶτος (νῦν ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων καὶ πάσης ᾿Αλβανίας). 

Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1988 ἡ Κεντρικὴ ᾿Επιτροπὴ τοῦ «Π.Σ.Ε.» συνῆλθε στὸ ᾿Αννόβερο τῆς Δ. Γερμανίας (39η τακτικὴ Συνεδρία) καὶ ἀσχολήθηκε μὲ τὴν προετοιμασία τῆς Ζ´ Γενικῆς Συνελεύσεως (Κανμπέρρα, 7-20.2.1991). Στὴν Συνεδρία αὐτὴ «ἀπεφασίσθη... ἡ συνέχιση τοῦ διαθρησκειακοῦ διαλόγου» καὶ ἔγινε «πρόταση νὰ κληθοῦν καὶ ἐκπρόσωποι ἄλλων θρησκευ- μάτων ὡς ὁμιληταὶ τῆς προσεχοῦς Γεν. Συνελεύσεως». Τὸ 1989 στὸ 10ο Συνέδριο «Παγκοσμίου ῾Ιεραποστολῆς καὶ Εὐαγγελισμοῦ» στὸ Σὰν ᾿Αντώνιο τοῦ Τέξας τῶν Η.Π.Α. (22-31 Μαΐου) «γιὰ πρώτη φορὰ μετεῖχαν ἐκπρόσωποι μεγάλων θρησκευμάτων, οἱ ὁποῖοι μετέφεραν ἀπὸ τὸν δικό τους κόσμο ἐμπειρίες καὶ προβληματισμοὺς σχετικὰ μὲ κρίσιμα κοινὰ ἀνθρώπινα προβλήματα. Τὸ 1990 (9-15 ᾿Ιανουαρίου) τὸ «Π.Σ.Ε.» ὠργάνωσε στὸ Μπάαρ τῆς ῾Ελβετίας μία Συνάντησι, στὴν ὁποία ἔλαβαν μέρος εἰκοσιένας θεολόγοι ὀρθόδοξοι, Προτεστάνται καὶ Παπικοὶ καθὼς καὶ ἄλλοι εἰδικοὶ ἀπὸ δεκαπέντε χῶρες καὶ ἐξεπονήθη ἕνα Κείμενο μὲ τίτλο «Θρησκευτικὸς Πλουραλισμὸς - Θεολογικὲς Προοπτικὲς καὶ Βεβαιώσεις». 

Στὸ κείμενο αὐτὸ ἐκτὸς τῶν ἄλλων ἐκπληκτικῶν ἀναφέρεται, ὅτι «ἀναγνωρίζουμε τὴν ἀνάγκη νὰ κινηθοῦμε πέρα ἀπὸ μία θεολογία, ἡ ὁποία περιορίζει τὴν σωτηρία σὲ μία ἰδιαίτερη κατηγορηματικὴ δέσμευσι στὸν ᾿Ιησοῦ Χριστό»! καί, «βεβαιώνουμε κατηγορηματικά, ὅτι τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα ἐργάζεται στὴν ζωὴ καὶ τὶς παραδόσεις τῶν λαῶν τῶν ζωντανῶν πίστεων»! Τὸ 1990 (5-12 Μαρτίου) τὸ «Π.Σ.Ε.» συνεκάλεσε στὴν Σεοὺλ τῆς Κορέας μία Παγκόσμια Συνέλευσι ἐπὶ τοῦ Προγράμματος «Δικαιοσύνη, Εἰρήνη καὶ ᾿Ακεραιότητα τῆς Δημιουργίας», ὅπου παρίσταντο ὀκτὼ φιλοξενούμενοι ἄλλων θρησκειῶν, ἀντι- πρόσωποι τεσσάρων θρησκευμάτων (᾿Ιουδαϊσμοῦ, ᾿Ισλαμισμοῦ, Σιχισμοῦ, Βουδδισμοῦ), οἱ ὁποῖοι καὶ ὡμίλησαν σὲ συζήτησι ῾Ολομελείας μὲ θέμα «᾿Απειλὲς στὴν Εἰρήνη». Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1990 τὸ «Π.Σ.Ε.» διωργάνωσε μία Διαθρησκειακὴ Διάσκεψι στὸ ΧὸνγκΚόνγκ, προπαρασκευαστικοῦ χαρακτῆρος γιὰ τοὺς φιλοξενουμένους ἄλλων θρησκειῶν, ποὺ θὰ ἐλάμβαναν μέρος στὴν Ζ´ Γενικὴ Συνέλευσι τῆς Κανμπέρρας. 

῾Η Διάσκεψις αὐτή, στὴν ὁποία ἔλαβαν μέρος Χριστιανοί, Βουδδισταί, Κομφουκιανισταί, ᾿Ινδουϊσταί, ᾿Ιουδαῖοι, Μουσουλμᾶνοι, Σιχισταί, ἕνας Ζωροάστρης, ἕνας Σιντοϊστὴς καὶ ἕνας Ταοϊστής, ἐξεπόνησε μία Δήλωσι ἀπὸ τὶς πιὸ «τολμηρὲς» τοῦ εἴδους αὐτοῦ. ᾿Εφ᾿ ὅσον ὁ Διαθρησκειακὸς Διάλογος κατανοεῖται στὰ πλαίσια τοῦ «Π.Σ.Ε.», «ὡς μία συνάντησις μεταξὺ ἀνθρώπων ποὺ ζοῦν σὲ διαφορετικὲς θρησκευτικὲς παραδόσεις», ἡ Δήλωσις τοῦ Χὸνγκ Κὸνγκ ὑποστηρίζει - ἐκτὸς τῶν ἄλλων - ὅτι «θὰ πρέπει νὰ μάθουμε νὰ ἀναγνωρίζουμε στοὺς γείτονές μας τὴν παρουσία τοῦ Θείου, ὁμιλοῦντος μὲ διαφορετικοὺς τρόπους στὶς διάφορες παραδόσεις: ἡ Σεχινὰ στὴν ᾿Ιουδαϊκὴ παράδοσι, τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στοὺς Χριστιανούς, τὸ ῎Ατμαν στοὺς ᾿Ινδοὺς καὶ τοὺς Σιχίτας, τὸ Ρουὰχ στοὺς Μου- σουλμάνους»!

῞Οπως ὁμολογεῖται ἀπὸ χείλη ἐπισήμων καὶ εἰδικευμένων Οἰκουμενιστῶν, «τὸ ῾ΥποΤμῆμα τοῦ ΠΣΕ 

γιὰ τὸν Διάλογο μὲ τὶς Ζωντανὲς Πίστεις, 

ἔχει ἀναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες στὶς δεκαετίες ποὺ μᾶς πέρασαν γιὰ πραγματικὸ διάλογο καὶ συνεργασία, 

ἔχει δὲ προετοιμάσει τὸ ἔδαφος γιὰ ἕναν εὐρύτερο οἰκουμενισμὸ 

(wider ecumenism) καὶ γιὰ μιὰ πιὸ ἀνοικτή, σεβαστὴ καὶ εἰρηνικὴ ἄποψι περὶ Πίστεως 

στὶς περισσότερες Χριστιανικὲς ἐκκλησίες σήμερα». 

Εἴδαμε τὴν προετοιμασία τοῦ ἐδάφους «γιὰ ἕναν εὐρύτερο Οἰκουμενισμὸ» καὶ ἀκούσαμε 

τὶς ὁμολογίες τῶν Οἰκουμενιστῶν: 

εἶναι σαφὲς καὶ δὲν ἀπομένει καμμία ἀμφιβολία, ὅτι ὄντως τὸ μέλλον τοῦ «Π.Σ.Ε.»

 εἶναι πανθρησκειακὸ καὶ ὁ συγκρητιστικός του ἐκφυλισμὸς ἀναπόφευκτος... (Συνεχίζεται...)

Σειρά συνακόλουθων αναρτήσεων από το βιβλίο του 
Μακαριστού Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού με τίτλο: 
''ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ'', 
Αθήνα 1997. 
Οι παραπομπές από το βιβλίο έχουν αφαιρεθεί με ευθύνη του Ιστολογίου μας, 
προκειμένου αυτό να καταστεί περισσότερο ευανάγνωστο. 
Ολόκληρο το βιβλίο, μαζί με τις παραπομπές μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ.

  Μακαριστός Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός