ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΜΑΣ ΕΚΑΝΑΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ

του Αντώνη Ελευθεριάδη, καθηγητή, δρ. Φιλολογίας και θεολόγου

Το να θέλουμε να μαθαίνουμε τι γίνεται δίπλα μας δεν είναι μόνο μια απλή θεμιτή περιέργεια αλλά μια ζωτική ανάγκη προστασίας του ίδιου του εαυτού μας από τους κινδύνους που μας περιβάλλουν. Ενώ σε παλαιότερες εποχές η πληροφόρηση δεν ξεπερνούσε το βεληνεκές της φωνής του ρήτορα που εκπροσωπούσε μια πολιτική ή θρησκευτική ιδέα, αντίθετα σήμερα τα μέσα πληροφόρησης είναι πολλά και περίπλοκα και η έκτασή τους οικουμενική.

Αυτή ακριβώς η παγκοσμιότητα της πληροφόρησης δημιουργεί προβλήματα σύγχυσης και δυσπεψίας για την αφομοίωση και επεξεργασία των πληροφοριών από τον εγκέφαλό μας με αποτέλεσμα να μαθαίνουμε σε μια στιγμή για τα πάντα που συμβαίνουν στον κόσμο και την άλλη στιγμή να μετατρέπονται σε σκουπίδια παραπληροφόρησης και προπαγάνδας.

Πιο κοντά στον απλό άνθρωπο βρίσκονται τα λεγόμενα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ενώ σε επίπεδο κρατικής εξουσίας και διοίκησης ανθρωπίνων μαζών είναι το σύστημα του κυβερνοχώρου,η ηλεκτρονική απάλειψη της προσωπικότητας. Αξίζει λοιπόν να διαβάσουμε εδώ ορισμένες περιεκτικές και σε φυσική γλωσσική ροή σκέψεις πάνω στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που διατύπωσε το περασμένο Σάββατο στην αίθουσα της Ένωσης Σμυρναίων στην Νίκαια ο Θεοφιλέστατος επίσκοπος Γαρδικίου (ΓΟΧ) και Θεολόγος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Κλήμης Παπαδόπουλος σε ανοικτή σχετική συζήτηση.

''Οἱ δυνατότητες, ἀπό τήν ἔναρξη ἰδίως τῆς τρίτης χιλιετίας πού διανύουμε, σχετικά μέ τήν πρόσβαση στήν γνώση καί τήν ἐπικοινωνία, μέσα κυρίως ἀπό τό διαδίκτυο καί εἰδικότερα ἀπό τά Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης, εἶναι ὁμολογουμένως ἀσύλληπτες. Οἱ νέοι μάλιστα ἄνθρωποι σπεύδουν μέ ἀσυγκράτητη ἐπιθυμία νά ἐπωφεληθοῦν ἀπό αὐτό πού ἀντιλαμβάνονται, ὅτι τούς παρέχεται σάν δύναμη: ἀπό τήν φαινομενικά ἀπόλυτη ἐλευθερία νά χρησιμοποιήσουν τά σύγχρονα μέσα ἐπικοινωνίας ὅπως καί ὅποτε θέλουν, κρυμμένοι πίσω ἀπό τήν ἀπρόσωπη σιγουριά καί ἀσφάλεια τῆς ὅποιας ὀθόνης τους, μικρῆς ἤ μεγάλης. Τό ἴδιο ὅμως γίνεται σχεδόν καί ἀπό ὅλους τούς ἄλλους διασυνδεδεμένους χρῆστες.

Ἔτσι, ἀπό τήν μιά ἡ ὑπερβολικά μεγάλη πληροφορία πού δέν φαίνεται νά μπορεῖ νά ἀξιοποιηθεῖ, ἐκτιμηθεῖ καί χρησιμοποιηθεῖ σωστά καί δημιουργικά, καί ἀπό τήν ἄλλη ἡ ἐπικοινωνία πού εἶναι περισσότερο ἀνταλλαγή πληροφοριῶν, πού κυριαρχεῖ ἡ ἀτομικότητα, ἡ προκλητικότητα καί ἡ ἔλλειψη ἀληθινῆς/ζωντανῆς ἐπικοινωνίας, καί πού ἡ ἀπόπειρα τοῦ ὅποιου διαλόγου καταντᾶ συνήθως μιά ἀρένα ἄκομψων ἕως βάρβαρων συγκρούσεων, συνιστοῦν ἕνα σύνθετο πρόβλημα πού ἀφορᾶ ὅλους μας καί πού πρέπει νά τό κατανοήσουμε καλύτερα καί νά τό ἀντιμετωπίσουμε γόνιμα.

Δυστυχῶς, εἶναι φανερό ὅτι ἡ ἠθική καί πνευματική πρόοδος δέν φαίνεται νά συμβαδίζει μέ τήν τεχνική. Στά Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης γνωρίζουμε ὅτι κυριαρχεῖ ἡ ἀσημαντότητα, ἡ ρηχότητα, ἡ χυδαιότητα καί ἡ βαναυσότητα· αὐτό πού προβάλλεται εἶναι συνήθως μιά εἰκονική βιτρίνα, μιά ἐπίπλαστη καί φτιαχτή εἰκόνα τοῦ ἑαυτοῦ, ἕνας ναρκισσισμός καί μιά ἐπικίνδυνη ἐγωπάθεια. Σωστά ἔχει ἐπισημανθεῖ, ὅτι μέ ὅλη αὐτή τήν πληροφορία καί ἐπικοινωνία, «ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος γίνεται λιγότερο ἐλεύθερος καί περισσότερο ἐθισμένος. Γίνεται λιγότερο σοφός καί περισσότερο περίεργος. Λιγότερο “φίλος” καί περισσότερο ἀδιάκριτος».

Ὅμως, ὁ ἐντοπισμός τοῦ προβλήματος δέν σημαίνει ἀπαξίωση τῶν θετικῶν δυνατοτήτων, οὔτε μιά ἀρνητική στάση στήν δεδομένη πλέον κατάσταση. Ἀλλά, προσκαλεῖ σέ καλύτερη ἐπίγνωση καί ἐγρήγορση, σέ καλλιέργεια καί ἐνεργοποίηση ἐκείνων τῶν πνευματικῶν ἀντισωμάτων, πού θά βοηθήσουν νά ἐπωφεληθοῦμε τῶν θετικῶν στοιχείων, ἀπορρίπτοντας τά ἀρνητικά''.

Εκ του ιστολογίου PRONEWS.

Επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.