Ο ΚΟΣΜΑΣ ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ''ΦΙΛΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ''

Ο Αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του '21
Νικήτας Παναγιωτόπουλος ή Νικηταράς (1782-1849),
συναγωνιστής του Κοσμά Φλαμιάτου στην ''Φιλορθόδοξη Εταιρεία''
απέκτησε στας δυσμάς του βίου του από τον Όθωνα
''άδεια επαιτείας''...
προκειμένου να ζητιανεύει κάθε Παρασκευή στο μέρος,
 όπου σήμερα βρίσκεται ο ναός της Ευαγγελιστρίας στον Πειραιά...

Στη ''Φωνή Ορθόδοξος και σπουδαία'' του Κοσμά Φλαμιάτου, ο αναγνώστης θα διαπιστώσει -σωρηδόν και επαναλαμβανόμενα- τις αδιάκοπες επισημάνσεις του συγγραφέα, τόσο περί των πολλαπλών δεινών που επέφερε η Αγγλοκρατία στα Επτάνησα, όσο και περί των διαφόρων μυστικών εταιρειών μασονικής ταυτότητας και προέλευσης. Μην ξεχνάμε πως το 1849, που γράφτηκε το εν λόγω βιβλίο, μέχρι και το 19521 που κοιμήθηκε ο Μοναχός Κοσμάς, η Αγγλική Κατοχή είχε φτάσει ήδη στο ζενίθ της, ώσπου να γίνη η ένωση των Επτανήσων με την μητέρα Ελλάδα το 18642 και η κατάργηση της Βρετανικής αποκιοκρατίας. Ως έχει ξαναεπισημανθεί, η ύπαρξη πολλών μυστικών εταιρειών στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα από την Δυτική Ευρώπη -μέσω της Επτανήσου- δεν σήμαινε κατ' ανάγκην την τον μασονικό τους εγκλεισμό ή την τεκτονική τους υποδαύλιση, καθώς πολλές εταιρείες λειτουργούσαν ως κάποια είδη εκπαιδευτικών λέσχεων ή στενών επαγγελματικών οργανώσεων απέναντι στα αυταρχικά ή κατοχικά κρατικοπολιτικά καθεστώτα της εποχής3.

Μία τέτοια εταιρεία, με την οποία είχε στενή σχέση ο Κοσμάς Φλαμιάτος ήταν η λεγόμενη ''Φιλορθόδοξος Εταιρεία''4. Τα στοιχεία που υπάρχουν για την εταιρεία αυτή είναι αρκούντως πενιχρά και τα μόνα που θα συναντήσει κανείς βρίσκονται στα ''Απομνημονεύματα του Γενναίου Κολοκοτρώνη'' και σε ένα ανώνυμο χειρόγραφο, του ''Αρχείου Μαυροκορδάτου'', στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Μόνο το 1839 συναντάται η ''Φιλορθόδοξος Εταιρεία'', που αποτέλεσε κατά κάποιον τρόπο μία συνέχεια του κόμματος των Ναπαίων5 του Ιωάννη Καποδίστρια. Τα φρονήματά της ήταν αποκλειστικά ορθόδοξα και κυρίως λειτουργούσαν ως ένα αυθόρμητο ξέσπασμα απέναντι στην αντορθόδοξη και αντιεκκλησιαστική πολιτική της Αντιβασιλείας του Όθωνα, αλλά και του ιδίου. Πίστευαν, πως μόνο με την επέμβαση της Ρωσικής -τότε- Αυτοκρατορίας, η Ελλάδα δεν θα γινόταν έρμαιο και υποχείριο όργανο των Δυτικοευρωπαίων Παπικών και Λουθηρο-Καλβινιστών και λόγω της κοινής Ορθόδοξης ταύτισης των δύο χωρών, η Ορθοδοξία θα συνέχιζε αμόλυντη από τις καθολικές και προτεσταντικές αιρέσεις.

Υπενθυμίζουμε μόνο, πως επί Αντιβασιλείας, οι αποφάσεις που πάρθηκαν κατά της Εκκλησίας ήταν:6 α. Με το διάταγμα της 23 Ιουλίου/4 Αυγούστου 1833, η Εκκλησία της Ελλλάδος ορίστηκε ως ''Αυτοκέφαλη'' και υπάχθηκε κατ' ευθείαν στην κρατική εξουσία προκειμένου να ελεγθεί και να διαβληθεί κατά το δυνατόν. β. Με το διατάγματα της 7ης Οκτωβρίου 1833 διαλύθηκαν όλα τα Μοναστήρια που είχαν λιγότερους από... 6 Μοναχούς. γ. Με άλλο διάταγμα της 9ης Μαρτίου 1834 διαλύθηκαν όλες... οι γυναικείες Ιερές Μονές. δ. Όσες Μοναχές ήταν μικρότερες από 40 ετών, υποχρεώθηκαν διά Νόμου να επιστρέψουν στον εγκόσμιο βίο!... ε. Απαγορεύτηκαν οι δωρεές προς την Εκκλησία. ζ'. Όλη η μοναστηριακή περιουσία -πλην εξαιρέσεων- περιήλθε στο Βαυαροκρατούμενο, ελληνικό κράτος! ζ. Εκποιήθηκαν εκκλησιαστικά σκεύη, αγιογραφίες, μέχρι και ολόκληρα βυζαντινά τέμπλα, για την δήθεν αναγκαία χρηματοδότηση του νεοσύστατου κράτους.

Αρχικοί ηγέτες της ''Φιλορθοδόξου Εταιρείας'' φέρονται ο Κωνσταντίνος Οικονόνου ο εξ Οικονόμων (1780-1857)7, ο Ιωάννης (Γενναίος) Κολοκοτρώνης8 (1806-1868) -γιος του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη και της Αικατερίνης Καρούσου, ο Γεώργιος Καποδίστριας9 -αδελφός του Ιωάννη- (1783-1841), ο  Νικόλαος Ρενιέρης10 (1758-1847) και αρκετοί άλλοι. Σαφώς ετίθεντο αλυτρωτικά ζητήματα ανεξαρτησίας της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης. Σύμφωνα με πηγές, φέρεται πως πίσω από την ''Φιλορθόδοξη Εταιρεία'' βρισκόταν η Ρωσία μέσω του Κωνσταντίνου Οικονόμου και του Γεωργίου Καποδίστρια. Για την δράση του Κοσμά Φλαμιάτου στην εταιρεία δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, παρά μόνο, κάποιες επιστολές που βρέθηκαν απευθυνόμενες προς την Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και του Αγίου Αθανασίου, στα Καλάβρυτα. Πρέπει να σημειώσουμε όμως με έμφανση, πως την εικοσαετία (1930-1950) υπήρχαν και άλλες προσποιούμενες εταιρείες με φιλορθόδοξο υπόβαθρο, που στην ουσία καπηλεύονταν τα φρονήματα του λαού, προκειμένου να στηρίξουν τις κομματικές τους επιλογές.

Η λέξη άλλωστε ''Κομματάρχης'', που και σήμερα απαντάται αναφανδόν, αναφέρεται -το 1849- συνεχώς από τον Μοναχό Κοσμά, όπως και η πρωταρχική δράση της Μασονίας, που κρυβόταν επιμελώς πίσω από τις νεότοκες, διαδοχικές, μεταπαναστατικές κυβερνήσεις, προκειμένου να διαφθείρει και να υποδαυλίσει το νόημα και το φρόνημα της λέξης Ρωμιοσύνη. Συνεπώς οι εννοιολογικές αναφορές ''Κομματισμός'', ''Κομματάρχες'', ''Μασονία'' και ''Μασόνοι'' απαντώνται συλλήβδην από τις αρχές ήδη του 19ου αιώνα!

Ένα ιδιαίτερο στοιχείο που πρέπει ευθαρσώς να επισημάνουμε, είναι πως πολλοί μελετητές της ζωής και της δράσης του Κοσμά Φλαμιάτου χρησιμοποιούν συχνά, ως πηγή τον Μπάμπη Άννινο11 (1852-1934), γεγονός, πως τους καθιστά αναξιόπιστους. Ο Μπάμπης Άννινος, Μασόνος (μέλος της Στοάς Πυθαγόρας)12 φέρεται ως αθεράπευτα άθεος, στρεφόταν με περίσσιο μένος  εναντίον οιουδήποτε είχε τα χαρακτηριστικά και το φρόνημα του Ορθοδόξου! Ο υπέρμετρος, αθειστικός του ζήλος δεν άγγιξε μόνο το πρόσωπο του Κοσμά Φλαμιάτου, αλλά και του άλλου κατ' επίγνωσιν ζηλωτή Θεού, του αγωνιστή παπά Χριστοφόρου Παναγιωτόπουλου (1770-1861) ή πιο γνωστού ως ''Παπουλάκου''13. Ως εκ τούτου, οι πληροφορίες και οι κατακρίσεις που αποδίδει ο Άννινος στους δύο αυτούς Ορθοδόξους αγωνιστές είναι παντελώς ανακριβείς και αναξιόπιστες.

Ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος αργότερα στο βιβλίο του ''Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδας''14 θα γράψει τα εξής χαρακτηριστικά: ''Σκοπός δε της εταιρείας ήτο μεν η απελευθέρωσις της Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας, αλλά και η υποστήριξις της Ορθοδόξου θρησκείας και η ανάρρησις εις τον θρόνον Ορθοδόξου βασιλέως, φονευομένου ή εκθρονιζομένου του ετεροδόξου Όθωνος''. Ο Όθωνας από την πλευρά του αντέδρασε απολύοντας τον Υπουργό Εσωτερικών του Γεώργιο Γλαράκη15 (1789-1855), ο οποίος φέρεται, πως γνώριζε την ύπαρξη της ''Εταιρείας'' και παρέπεμψε σε δίκη τον Γεώργιο Καποδίστρια, (νεότερο αδελφό του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια), τον αγωνιστή του '21 ''Νικηταρά'' (Νικήτας Σταματελόπουλος 1782-1849) και τον λόγιο Μάρκο Ρενιέρη16 (1815-1897). Ο Νικηταράς17, όταν αποφυλακίστηκε, η υγεία του ήταν πλήρως εξασθενημένη από τα βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και έχασε σε μεγάλο βαθμό την όρασή του. Ο Όθωνας... του χορήγησε... "άδεια επαιτείας", στο χώρο, όπου σήμερα βρίσκεται η εκκλησία της Ευαγγελιστρίας στο Πειραιά, κάθε Παρασκευή. Κοιμήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 σε ηλικία 68 ετών και τελευταία επιθυμία του ήταν να ταφεί δίπλα από το θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Μετά την δίκη (το 1840), ο Μοναχός Κοσμάς ξαναεμφανίστηκε στην Πάτρα το 1847 και αναβίωσε την εταιρεία εκ νέου. Φέρεται, πως ήταν αρχηγός της στην Πάτρα. Εκεί φαίνεται να εξέδωσε αρχικά τα φυλλάδιά του ''Ερμηνεία των χρησμών του Αγαθαγγέλου'' και ''Φωνή ορθόδοξος και σπουδαία'', που εξετάζουμε. Η πεποίθησή του, πως η Ορθοδοξία διερχόταν σοβαρούς κινδύνους (για τους λόγους που καταδείξαμε παραπάνω) ήταν τόσο ισχυρή, που επηρέασε ασφαλώς και την διδασκαλία του αγωνιστή ''Παπουλάκου''18, ο οποίος θεωρούταν κατά κάποιον τρόπο ''πνευματικός του δάσκαλος''. Η αναβίωση της ''Φιλορθοδόξου Εταιρείας'' στην Πάτρα με μέλη τους Φλαμιάτο - Παπουλάκο και με την συμμετοχή του Κωνσταντίνου Οικονόμο των εξ Οικονόμων έμεινε γνωστή, ως η ''Καλογηρική Συνωμοσία''19. Τα φλογερά κηρύγματα των Φλαμιάτου-Παπουλάκου (ήταν και οι δύο ιεροκήρυκες με άδεια της Ιεράς Συνόδου), καθώς και η πολιτικοινωνική τους διαμαρτυρία, που σαφώς στρεφόταν κατά της Βασιλείας του Όθωνα και των περί αυτών αυλικών του, οδήγησαν στη σύλληψη του Μοναχού Κοσμά στις φυλακές Αράπη του Ρίου, όπου φέρεται πως πέθανε από δηλητηρίαση Ελλήνων - οπαδών του Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου! Φέρεται επίσης, πως εκάρη Μοναχός μέσα στις Φυλακές του Ρίου, λίγο πριν τον θάνατό του.

Δυστυχώς κάποιοι μελετητές του Μοναχού Κοσμά, ακόμη και σήμερα θεωρούν τόσο τον ίδιο, όσο και τον ''Παπουλάκο'', ως ''δεισιδαίμονες'', ''θεοφοβικούς'', ''αγράμματους'' και ''θρησκόληπτους''. Ήδη από τα χρόνια που εξετάζουμε, πενήντα χρόνια πριν την έναρξη του 20ού αιώνα, η σημασία του ορθώς πιστού ζηλωτού της Ορθοδοξίας αποκτά την έννοια του ''θρησκόληπτου'', ενώ η σημασία του τυπικού Ορθοδόξου, ανοιχτού στα νέα κοσμοθεωρητικά ρεύματα, αλλά και στις αιρέσεις της εποχής, αποκτά την έννοια του ''κανονικού'' Ορθοδόξου! Αυτό δεν αποτελεί αυθαιρεσία ημετέρα. Ο Κοσμάς Φλαμιάτος στο βιβλίο που εξετάζουμε, το επαναλαμβάνει και το καταδεικνύει συνεχώς: ''(...) στέλλουσι συγχρόνως και φυλακίζουσι και άλλους ορθόφρονας και εν αληθεία ζηλωτάς πάσχοντας πολλά δεινά και κινδύνους, εν ω οι πλαστοί ευρίσκουσιν την περιποίησιν και όλην την άνεσιν, δι' εμμέσου επιστασίας και συνδρομής της αρχής''!

Συνεπώς, ήδη με την αρχή του νέου ελληνικού κράτους, την κυριαρχία της Βαυαροκρατίας και της Αγγλοκρατίας, αλλά και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (στο μεγαλύτερο μέρος του) προετοιμάστηκαν τα επόμενα δεινά, αυτά που με την εγκύκλιο του 1902 και αργότερα του 1920, οδήγησαν στην πλαστογραφία, στην καλπικοποίηση και διαφθορά της ίδιας της Ορθοδοξίας και της μετάλλαξης της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ως μίας... από τις πολλές Εκκλησίες εκ της... ''αναδενδράδος'' του επάρατου και μισερού Οικουμενισμού! Ο Μοναχός Κοσμάς Φλαμιάτος δικαιώθηκε απόλυτα! Αυτά που δίδασκε και καταδείκνυε συνεχώς και τον κατηγορούσαν, όχι μόνο οι φυσικοί εχθροί του, αλλά και τα επαναλάμβαναν ακόμη και μεγαλοκληρικοί, ''διεφθαρμένοι'' υπό το πνεύμα των νεωτερισμών, που εισήγαγε η Γαλλική Διαφώτιση και ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός, τα αυτά ακριβώς συμβαίνουν με την ανατολή του 20ού αιώνα! Ό,τι ακριβώς ζούμε σήμερα στα εκκλησιαστικά μας πράγματα λόγω της Παναίρεσης του Οικουμενισμού, τα αυτά προετοιμάστηκαν διαδοχικά με την δόμηση, την διαμόρφωση, την επινόηση και την εκπόνηση του νέου ελληνικού κράτους! Εύχεσθε!

Γιώργος  Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Σημειώσεις:

1. Βλ. Αλεξίου Παναγόπουλου ''ΚΟΣΜΑΣ ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ'', Αθήνα 2008.

2. Βλ. Τάσου Βουρνά ''Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ'', Εκδόσεις Πατάκη, 1998.

3. Βλ. Άννας Μανδυλαρά, Γεωργίου Νικολάου ''Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΥΡΩΠΗ'', εκδόσεις Ασίνη.

4. Βλ. Χρήστου Γιανναρά ''ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ, εκδόσεις Δομός.

5. Το Ρωσικό κόμμα λεγόταν και κόμμα των Ναπαίων από κάποιον Κερκυραίο Νάπα, φανατικό υποστηρικτή του Καποδίστρια. Το Ρωσικό κόμμα διατηρούσε επαφή με τη Ρωσική διπλωματική αποστολή και είχε μεγάλη υποστήριξη στην Πελοπόννησο. Έριχνε μεγάλο βάρος στην προάσπιση της Ορθοδοξίας, γεγονός που του προσέδωσε μεγαλύτερο λαϊκό έρεισμα. (Βικιπαίδεια).

6. Αγιοκυπριανίτη ''Η ΑΓΓΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΙΝΓΚ ΚΙΝΕΙ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟ ΔΥΣΩΔΕΣ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΙΑΣ

7. Κατέκρινε με θάρρος τον Όθωνα και τους υπουργούς του για τις μεταθέσεις μητροπολιτών, την τοποθέτηση σε μητροπόλεις ανθρώπων προσκολλημένων στις απόψεις της Αντιβασιλείας, την ερήμωση μοναστηριών, την ανεξέλεγκτη και ελεύθερη διείσδυση ξένων ψευδοιεραποστόλων και την έλλειψη του Αγίου Μύρου στην Ελλάδα μετά τη διακοπή των σχέσεων με το Πατριαρχείο. (Βικιπαίδεια).

8. Βλ. Εφημερίδα ''ΕΣΤΙΑ», αριθμ. φύλλου 39.141, Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011.

9. Γρηγορίου Δαφνή ''Ιωάννης Α. Καποδίστριας, η Γένεση του Ελληνικού Κράτους'', Εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 1975.

10. Συμμετέχει στην ''Φιλορθόδοξη Εταιρεία'', η οποία είχε αλυτρωτικά σχέδια και ήθελε τον Όθωνα ορθόδοξο, και λόγω της συμμετοχής του αυτής τον Δεκέμβριο του 1839 συλλαμβάνεται. Ο Ρενιέρης ανήκε στο Ρωσικό κόμμα ή κόμμα των Ναπαίων. Έγινε μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας, συμμετείχε στην επιτροπή σύνταξης του Συντάγματος του 1844 και υπήρξε μέλος της Γερουσίας. (Βικιπαίδεια).

11. Ο Μπάμπης Άννινος, Μασώνος και άθεος χαρακτήρισε τον Κοσμά Φλαμιάτο, ως ''(άνδρα) ξεροκέφαλο μετριωτάτης παιδεύσεως, θρησκομανή, υποκείμενο εις ασκητικάς εξάψεις και εσκοτισμένον έχων τον νουν εκ της ενδελεχούς αναγνώσεως της δυσπέπτου των συναξαρίων ύλης και εκ της ασχολίας αυτού περί την εξήγησιν των χρησμών του Αγαθαγγέλλου''. Μπάμπη Άννινου ''Οι Φιλέλληνες του 1821'', Αθήνα 1925.

12. Εφημερίδα ''ΤΟ ΒΗΜΑ'', ''Η ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΜΑΣΟΝΩΝ'', 24 Νοεμβρίου 2008.

13. Βλ. Μπάμπη Άννινου ''Ο ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ'', εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα Μάρτιος 2010.

14. Βλ. Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου ''Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ'', εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας.

15. Θεωρούνταν ένας από τους ηγέτες του Ρωσικού κόμματος, μαζί με τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μεταξά και Μιχαήλ Σούτσο. Με την αποκάλυψη της ύπαρξης της Φιλορθοδόξου Εταιρείας απομακρύνθηκε από τα δημόσια αξιώματα, καθώς η εταιρία αυτή θεωρήθηκε αντικαθεστωτική. Από το 1839 έως το 1843 έζησε στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως γιατρός. Το 1847 διετέλεσε υπουργός εξωτερικών σε ανασχηματισμό της Κυβέρνησης του Κωλέτη και το 1849, στην Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη, υπουργός εσωτερικών. (Βικιπαίδεια).

16. Ο Μάρκος Ρενιέρης  ήταν νομικός και λόγιος του 19ου αιώνα.

17. Όταν πληροφορήθηκε ένας πρόξενος ξένης αντιπροσωπείας στην Ελλάδα, ότι ο Νικηταράς επαιτούσε στον Πειραιά, θέλησε να τον επισκεφτεί. Μόλις ο Νικηταράς αντελήφθη τον ξένο μάζεψε αμέσως το απλωμένο χέρι του. - Τι κάνετε στρατηγέ μου; ρώτησε ο ξένος. - Απολαμβάνω ελεύθερη πατρίδα, απάντησε υπερήφανα ο ήρωας. - Μα εδώ την απολαμβάνετε, καθισμένος στον δρόμο; επέμενε ο ξένος. - Η πατρίδα μού έχει χορηγήσει σύνταξη για να ζω καλά, αλλά έρχομαι εδώ για να παίρνω μια ιδέα πως περνάει ο κόσμος, απάντησε περήφανα ο Νικηταράς. Ο ξένος κατάλαβε, και διακριτικά, φεύγοντας άφησε να του πέσει ένα πουγκί με χρυσές λίρες. Ο σχεδόν τυφλός Νικηταράς άκουσε τον ήχο, έπιασε το πουγκί και φώναξε στον ξένο: «Σου έπεσε το πουγκί σου. Πάρε το μην το βρει κανένας και το χάσεις!». ''Ο Νικηταράς, ο Ναός Ευαγγελιστρίας Πειραιώς και το μνημείο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας'', εκδόσεις ''Χρυσοπηγή''.

18. Σπάρτης Μαραγκού-Δρυγιαννάκη ''Η ΦΙΛΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΡΩΣΙΑ''. Διδακτορική Διατριβή.

19. Ο ''Παπουλάκος'' (Μοναχός Χριστόφορος Παναγιωτόπουλος 1780/90 - 1861)

''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ

ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''


Εκ του προηγούμενου

Η δε αρχή ίνα βεβαιώση έτι μάλλον εις τον λαόν αυτήν την απάτην υποκρίνεται ότι έχει αυτούς υπό την ιδίαν οργήν, ώστε ενίοτε οι Αρμοσταί φυλακιζουσι τινάς εξ αυτών προ ολίγον, ή στέλλουσιν εις πλαστάς ιστορίας, αλλ' εις αυτάς στέλλουσι συγχρόνως και φυλακίζουσι και άλλους ορθόφρονας και εν αληθεία ζηλωτάς πάσχοντας πολλά δεινά και κινδύνους, εν ω οι πλαστοί ευρίσκουσιν την περιποίησιν και όλην την άνεσιν, δι' εμμέσου επιστασίας και συνδρομής της αρχής.

Διά τούτου του είδους της απάτης, πρώτον μεν επιβουλή ζητά πολλώ μάλλον την υπόληψιν αυτών των υποκριτών, επειδή ο κοινός λαός δι' απάτης νομίζει ότι πάσχουσιν υπέρ της θρησκείας και της Πατρίδος και εκ τούτου γίνονται ευστοχώτεροι δημαγωγοί του λαού, δεύτερον δε μανθάνουσι δι' αυτών όλα τα φρονήματα και τα μυστικά του λαού και τρίτον επινοούσι τρόπους και διεγείρουσι σκάνδαλα κατά των ορθοφρονούντων και ζηλωτών ίνα μη ευρίσκη τούτων ο λόγος εις το εξής πίστιν και τόπον εις τον λαόν.

Αύτη δε η Σκηνή παίζεται όταν προς τοις άλλοις η επιβουλή μέλλει ίνα φέρη διά του Αρμοστού νέας καινοτομίας εις τα της πίστεως και νέα εις τον λαόν δεινά, όπως η Σκηνή αύτη φέρη φόβον και φρίκην εις το κοινόν και έπειτα κινούσιν αυτούς τους υποκριτάς και γενόμενοι δημαγωγοί του λαού οικονομούσι την κοινήν σιωπήν και αδράνειαν. Γίνεται προς τούτοις αυτή η Σκηνή όταν η επιβουλή μέλλει ίνα στείλη εκ των κεκρυμμένων αυτής οργάνων εις το βασίλειον της Ελλάδος, εις την Κωνσταντινούπολιν και αλλαχού της Ανατολής ίνα λάβωσι είτε πολιτικάς, είτε διδασκαλικάς θέσεις, ή δι' άλλον τούτον έργον εκ των όσων αφορώσι τα μυστικά της Αγγλίας σχέδια.

Συγχρόνως δε διά των άλλων αυτής κεκαλυμμένων οργάνων και των εφημερίδων ενίοτε της Ελλάδος, διακηρύττει και διαφημίζει αυτούς ως ζηλωτάς τάχα, ως αγωνιστάς και ως πάσχοντες υπέρ της Πατρίδος και της Πίστεως, και ως αντιφερομένους δήθεν εις τα σχέδια και εις τους σκοπούς της Αγγλίας. Αυτή η Σκηνή ανεφάνη και αναφαίνεται πολάκις εις την Επτάνησον, και όταν προς τοις άλλοις έμελλε ίνα αποστείλλη εις την Κωνσταντινούπολιν τον Κ. Τ. ως Καθηγητήν του εν Χάλκη Σεμιναρίου.

Των τοιούτων ίδιον εστί προς τοις άλλοις πολλοίς ίνα εκθειάζωσι και επαινώσι την κατάστασιν της Επτανήσου, ελεεινολογούντες συγχρόνως την της Ελλάδος. Ενίοτε δε ίνα μη γίνωνται ύποπτοι εκτραγωδούσι μικρά τινά και ασήμαντα κατά της Επτανήσου, επί σκοπώ ίνα συσκιάζωσι και σκεπάζωσι τα μεγάλα.

Πάντοτε δε οι Αρμοσταί συστηματικώς προβιβάζουσι εις διαφόρους θέσεις και εις εκείνας του Νομοθέτου και του βουλευτού, και εκ τούτου του κεκρυμμένου αυτών προσυλητισμού, τους οποίους κινούσι και έρχονται εις πλαστάς διαφιλονεικήσεις και συζητήσες υπέρ της πίστεως τάχα και της πατρίδος μετά των εκ της άλλης φατρίας,  κατά τας μυστικάς και εις τα δύο υπαγορεύσεις αυτών, οι δε Αρμοσταί οι κατασκευάζοντες αυτήν την Κωμικήν Σκηνήν, δι' ης διασκεδάζουσι τον λαόν, και προετοιμάζουσι τας μεγάλας και φρικτάς αυτού συμφοράς, τον εξανδραποδισμόν και την τούτου, γενικήν απώλειαν γελώσι μεγάλως.

Αυτή η Σκηνή της πλαστής συζητήσεως γίνεται ή όταν προλαβόντως ακολουθήση γενικος γογγυσμός του λαού διά τα επικείμενα δεινά της Πατρίδος και της θρησκείας, και τότε οι Άγγλοι αποστέλουσι συγχρόνως πολλούς σπερμολόγους, υπερπαινούντας αυτούς τους πλαστούς Πατριώτας και ζηλωτάς, και διδόντας μεγάλας ελπίδας της επί το κρείττον μεταβολής των πραγμάτων, ή όταν μέλλη, ίνα τεθή τις ολέθριος θρησκευτικός και πολιτικός νόμος χωρίς της εκ του λαού περί αυτού υποψίας.

Επειδή τότε τα φανερά και γνωστά τοις πάσιν όργανα της Αγγλίας προτείνουσιν αυτόν τον νόμον εις την Συνέλευσιν της λεγομένης Γερουσίας γυμνόν παντός προσχήματος, οι δε άλλοι οι κεκρυμμένοι και οι εν υποκρίσει ζηλωταί, αντιπροτείνουσιν άλλον του αυτού πνεύματος και της αυτής φύσεως, αλλά κεκαλυμμένον και κεχρωτισμένον δι' άλλης φάσεως και νομιζόμενον αντικείμενον και αναιρετικόν του πρώτου, διό και μετά πολλάς πλαστάς συζητήσεις κατά μυστικήν εντολήν των Αρμοστών υπερισχύει και κυρούται ο δεύτερος.

Ο λαός δε μη ων ικανός ίνα εννοήση την έννοιαν και την φύσιν του νόμου τούτου, και συμπεραίνων ότι όσα οι νομιζόμενοι υπέρ της θρησκείας και της πατρίδος αγωνισταί προτείνουσιν, υπάρχουσιν όλα κοινωφελή και σωτήρια, ου μόνον δεν υποπτεύει, ο υπέρ του κοινού συμφέροντος νόμος, και ούτω πως διαπεδαγωγούμενος δι' ελπίδων βελτιώσεως και μεταβολής χαίρει και ησυχάζει, και εν τοσούτω η επιβουλή ημέρα της ημέρα κατασκευάζει έτι βαρύτερον τον ζυγόν, πολυπλασιάζει τας αφορμάς της κοινής δυστυχίας και φέρει μυριοτρόπως την ανατροπήν και την σβέσιν του πνεύματος της θρησκείας, τα οποία μετά παρέλευσιν ικανού καιρού αισθάνεται ο λαός, όταν καταντήσωσι πλέον γενικά και επομένως δυσθεράπευτα και δυσίατα.

Εκτός τούτου, όλοι οι ορθόφρονες εκ του ενός μέρους καταδιωκόμενοι δολίως, αδιαλείπτως και πολυτρόπως υπό της επιβουλής, από δε του άλλου απαντώτες τόσας προδοσίας και τόσην υπόκρισιν εκ των κεκρυμμένων οργάνων αυτού του κοινού εχθρού, έρχονται εις αμηχανίαν εις αδράνειαν και απελπισίαν.

Αυτήν την πλαστήν διαφιλονείκησιν ενεργεί η επιβουλή και παίζεται διά πολλούς δολίους σκοπούς εις όλας τας θέσεις και επαγγέλματα, ως και εις αυτούς τους σπερμολόγους και εφημεριδογράφους και πολλώ μάλλον εις τους ψευδοδιδασκάλους.

Εκτός τούτου του είδους της ραδιουργίας και άλλων πολλών, η επιβουλή προς τούτοις διέδωκε φήμην διά των ιδίων αυτής σπερμολόγων εις την Επτάνησον, ότι όλοι οι εν τοις πράγμασι επίσημοι άνδρες της Αγγλίας θεωρούνται τάχα εις δύο φατρίας, ή τάξεις εξ ων η μία ως λέγουσιν εστίν ολιγαρχική και Αριστοκρατική, και ότι η τοιαύτη εστί φιλόρωσος δήθεν΄ η δε άλλη η εκτεταμένη και η γενική ότι εστί τάχα Φιλελεύθερος και συνταγματική.

Όταν ουν ο εκείσε λαός της Επτανήσου στενάξη βαρέως και ακολουθήση γενική μέμψις και ταραχή ως επί του Αρμοστού Αδάμ και άλλων, διά τον διωγμόν της πίστεως και διά το βάρος των δεινών και της τυραννίας, τότε διά μυστικής εισηγήσεως της εν Λονδίνω αρχής, κινεί ο Αρμοστής τινάς εκ των δημαγωγών και υποκριτών και περιθρυλλούσιν εις το κοινόν ότι τα όσα δεινά γίνονται εις την Επτάνησον δεν γνωρίζει τάχα αυτά η γενική αρχή της Αγγλίας, όθεν γράφουσι καταμηνύσεις κατά του τότε Αρμοστού προς την εν Λονδίνω εξουσίαν, εν αις υπογράφει ο λαός και παιδαγωγούμενος απατάται, διασκεδάζει πάντα φόβον και υποψίαν και υποτρέφει νέας ελπίδας της επί το κρείττον μεταβολής.

Τας τοιαύτας καταμηνύσεις όμως όστις εξετάση προσεκτικώς, δεν ευρίσκει άλλο εν αυταίς ειμή εγκώμια του συστήματος της Επτανήσου, των Αρμοστών και της Αγγλίας, επειδή τα σχέδια αυτών των καταμηνύσεων, αυτοί οι Αρμοσταί εγχειρίζουσι μυστικώς εις τους δημαγωγούς και υποκριτάς, και μετ' αυτών απέρχονται ούτοι εις Λονδίνον. Η Αγγλία δε ίνα βεβαιώση εις τον λαόν της Επτανήσου ότι τα παρά των Αρμοστών γίνονται εν αγνοία τάχα και παρά γνώμην αυτής προσκαλεί τον καταμηνυθέντα Αρμοστήν και αποστέλλει άλλον.

Πριν δε έλθη ο διάδοχος του καταμηνυθέντος οι σπερμολόγοι διαδίδουσιν φήμην εις το κοινόν ότι ο νυν ερχόμενος Αρμοστής εστί φιλελεύθερος δήθεν και Συνταγματικός και ότι ίσως η πολλή εξ αυτού ελευθερία  δεν φέρει εις τον εκεί λαόν καλά αποτελέσματα.

Ο τοιούτος άμα έλθη φαίνεται εν υποκρίσει δημοτικός και ευπρόσιτος εις όλας απλώς του λαού τας τάξεις. Απολύει και δίδωσιν αμνηστείαν εις ολίγους φυλακισμένους και καταδίκους, και εις τους λόγους αυτού δίδει τας εκ διαμέτρου αντικειμένας λαμπράς ελπίδας, εκ των όσων έχει σκοπόν ίνα φέρη εις έργον, επειδή τα όσα κατηγορεί διά λόγου, αναδεικνύει εν έργω πολύ δεινότερα υπό το όνομα της ελευθερίας, φέρει μεγάλα και γενικά δεινά,

κατασκευάζει βαρύτερον τον ζυγόν της δουλείας και τυραννίας, διαδίδει την ασέβειαν, τα παραδείγματα και τα σκάνδαλα της διαφθοράς, εμβαίνει την ημέραν αναφανδόν εις τα πορνοστάσια, επιβουλεύεται ασυστόλως και φανερώς των υπάνδρων γυναικών την τιμήν, διά σκάνδαλον εις γενικήν διάδοσιν της τοιαύτης διαφθοράς, συγκροτεί συμπόσια κοινά εκ καιρώ τεσσαρακοστής, διά την κατάργησιν της νηστείας και συγκαλεί εις αυτά γενικώς τον λαόν, συγκροτεί χορούς και θέατρα απαίσια και σκανδαλοποιά,

θέτει τους πλέον αντιχριστιανικούς και τυραννικούς νόμους, και μεθ' όλα ταύτα κινεί τινάς εκ των δημαγωγών και διεγείρουσι μίαν στασιώδη ταραχήν εις είδος αποστασίας, και συγχρόνως διαδίδει λόγον και φήμην διά των ιδίων σπερμολόγων, ότι ο λαός της Επτανήσου δεν φαίνεται έτι άξιος και επιδεκτικός πολλής ελευθερίας, τότε δε και οι πρώτοι σπερμολόγοι επαναλαμβάνουσι τα όσαν είπον απ' αρχής, ότι δηλαδή, η πολλή ελευθερία τούτου του Αρμοστού, μέλλει γενέσθαι αφορμή ταραχής εις τον λαόν,

αυτός δε ίνα μη δώση αφορμήν υποψίας ότι εκινήθη υπ' αυτού συλλαμβάνει και φυλακίζει δύο ή τρεις εκ του κοινού λαού, περί δε των δημαγωγών και αρχηγών οίτινες εκίνησαν το πράγμα ούτε καν μικρός λόγος δεν γίνεται, άλλοτε δε παραχωρούσιν αυτοίς οι Αρμοσταί τόπον και αναχωρούσιν εκ της Επτανήσου εις είδος φυγής, ερχόμενοι εις την Ελλάδα, διά άλλους γενικωτέρους σκοπούς της επιβουλής,

και μεθ' όλα ταύτα ο περί ου ο λόγος και ο νομιζόμενος Αρμοστής ως φιλελεύθερος, αναχωρεί εκ της Επτανήσου και μεταβαίνει εις την Αγγλίαν, ως πεφοβισμένος τάχα διά την εξ αυτού πολλήν ελευθερίαν. Τοιούτος προς τοις άλλοις εδείχθη ο διαβόητος  της Επτανήσου Αρμοστής Νούγγεντ.

Συνεχίζεται

Εκ του βιβλίου του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου:

''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ

ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''

Αθήνα 1849, σελ. 75-78.

Μεταφορά στο διαδίκτυο, στο μονοτονικό σύστημα, με την Γραμματική τάξη της εποχής, επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.