Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894):
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 26-31.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος αποτελεί μια σημαντική μορφή της ρωσικής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γνωστή για την πλούσια συγγραφική προσφορά και τον ηρωϊσμό της. Ο ηρωϊσμός αυτός εκδηλώθηκε κυρίως με δύο παράλογες για το ορθολογιστικό πνεύμα της εποχής μας πράξεις: Πρώτον, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα, για να ζήση ασκητικά. Και δεύτερον, αυτοφυλακίσθηκε και παρέμεινε επί εικοσιοκτώ ολόκληρα χρόνια έγκλειστος σ' ένα κελλί της ερήμου Βισένσκ! Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την <<ταχυδρομική ποιμαντική>>. Δεχόταν καθημερινά από είκοσι μέχρι σαράντα επιστολές, από διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, την φυσικότητα και τη ζωντάνια τους. Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν καθοδήγησι και παρηγορία σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθή σε τόμους ενώ ακόμα ζούσε. Μια δειγματοληπτική επιλογή απ' αυτές προσφέρουμε κι εμείς στο ελληνικό κοινό, μέσα από τις σελίδες του παρόντος βιβλίου. Το περιεχόμενο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται κυρίως σε θέματα απλά, πρακτικά, της καθημερινής πνευματικής ζωής, σαν απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα των πιστών. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται κυρίως σε θέματα πίστεως. Η σύντομη βιογραφία του οσίου που ακολουθεί, είχε συμπεριληφθή και στην προγενέστερη έκδοσί μας <<Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, Προς τις αδελφές Μοναχές>>. Κρίναμε όμως σκόπιμο να τη συμπεριλάβουμε και στην παρούσα έκδοσι, που είναι γενικωτέρου ενδιαφέροντος.
Προσευχή
<<Είθε ο Κύριος να ευλογή την προσπάθειά σας για την αδιάλειπτη νοερή προσευχή. Είναι απαράβατος πνευματικός νόμος να μας χαρίζη ο Θεός ό,τι ωφέλιμο Του ζητάμε. Η θεία βοήθεια πάντοτε είναι έτοιμη να μας δοθή και πάντοτε βρίσκεται κοντά μας.
Πρέπει όμως να την ζητήσουμε. Πλούσια μας χαρίζεται όταν δεν υπάρχη από πουθενά αλλού συμπαράστασι και με όλη μας την καρδιά απευθυνώμαστε στον Κύριο.
Όσο όμως στηριζόμαστε αγέρωχα στις δικές μας ανθρώπινες δυνάμεις, ο Κύριος δεν επεμβαίνει. Μοιάζει σαν να λέη: <<Ελπίζεις να επιτύχης μόνος σου. Πιστεύεις στο είδωλο του εαυτού σου. Περίμενε λοιπόν...>>.
Είθε ο Κύριος να μας χαρίση <<πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην>> (Ψαλμ. 50, 19), ώστε να καταφεύγουμε πάντοτε σ' Αυτόν.
<<Η ποιότης και η ποσότης της προσευχής φανερώνουν την κατάστασι των σχέσεών μας με τον Θεό και την στάθμη της πνευματικής μας ζωής. Γι' αυτό βλέπουμε αγίους, ν' αρχίζουν από την δύσι του ηλίου την προσευχή και να την συνεχίζουν όλη την νύχτα, μέχρι την ανατολή και ακόμη περισσότερο.
Η προσευχή τους ανυψώνει προς τον ουράνιο Πατέρα και τους αγίους, που τους παρηγορούν και τους ευφραίνουν>>. <<Επιθυμείτε να γνωρίσετε την νοερά προσευχή. Καλό και υπέροχο έργο επιθυμείτε!
Είναι όμως δύσκολο να προκόψη κανείς στην προσευχή του Ιησού, αν δεν συνηθήση να συγκεντρώνεται γενικά σε κάθε προσευχή. Ακολουθήστε γι' αυτό τον εξής τρόπο:
Συγκεντρώνετε την προσοχή σας στα λόγια και στα νοήματα ωρισμένων ψαλμών ή άλλων μικρών προσευχών, που ταιριάζουν στην εσωτερική σας κατάστασι.
Επαναλαμβάνετέ τους συχνά με βαθειά συναίσθησι και ανάμεσά τους παρεμβάλλετε την προσευχή του Ιησού. Αργότερα προσθέστε την επίκλησι προς την Υπεραγία Θεοτόκο και τους αγίους, καθώς και δεήσεις για ζώντας και νεκρούς>>.
<<Η ευχή <<Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με>>, είναι όπλο ισχυρό και αποτελεσματικό. Και τούτο διότι το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού είναι φοβερό στους εχθρούς της σωτηρίας μας και ευλογητό στους αγίους>>. <<Η πραγματική προσευχή είναι θείο δώρο
Να παρακαλήτε θερμά τον Θεό να σας το χαρίση. Η ψυχρότητα στην προσευχή είναι αποτέλεσμα κατακρίσεων, οργής και θυμού, κοσμικών ενδιαφερόντων και απολαύσεων...
Φυλαχθήτε απ' όλα αυτά και θα υποχωρήση>>. <<Εάν μόνη σας επιδιώκετε την μοναχική κουρά, ίσως δεν πρέπει να επιμένετε. Εμπιστευθήτε το θέμα αυτό στην διάκρισι της Ηγουμένης.
Όταν εκείνη σας το προτείνη, τότε σεις ασφαλώς πρέπει να συμφωνήσετε. Υπήρξαν περιπτώσεις δοκίμων που αρνήθηκαν και αργότερα υπέμειναν θλίψεις και στενοχώριες.
Καλύτερα ν' αποφύγετε αυτό το ενδεχόμενο. Ευγνωμονείτε τον Θεό για τον πόθο της προσευχής, που νοιώθετε. Αυτό είναι το θεμέλιο της μοναχικής ζωής. Προσεύχεσθε συχνά, πρόθυμα και υπομονετικά.
Έτσι θα φθάσετε στην αδιάλειπτη προσευχή. Προσευχηθήτε ειδικά γι' αυτό. Ο Κύριος είναι κοντά σας. Προσπαθήστε να Τον σκέπτεσθε διαρκώς και να κρατάτε τον εαυτό σας σε ευλαβική συναίσθησι της παρουσίας Του>>.
Σωτηρία
Παντού μπορείτε να σωθήτε. Η σωτηρία δεν εξαρτάται τόσο από τον τόπο και τις εξωτερικές συνθήκες, όσο από την εσωτερική διάθεσι. Εάν υπάρχη πίστις ζωντανή, εάν δεν υπάρχουν αμαρτίες
που μας χωρίζουν από τον Θεό και σβήνουν τον θείο ζήλο, όπως το νερό σβήνει την φωτιά, εάν η σχέσι σας με την αγία μας Εκκλησία είναι σταθερή και βαθειά, εάν εκπληρώνετε όλα τα θρησκευτικά σας καθήκοντα, τότε βρίσκεσθε στον δρόμο της σωτηρίας.
Σας μένει μόνο να προσέχετε και να διατηρήτε τον εαυτό σας στην θέσι που βρίσκεσθε με την διαρκή ενθύμησι του Θεού, την μνήμη του θανάτου, την <<συντετριμμένην και τεταπεινωμένην καρδίαν>>.
Έχοντας μια τέτοια εσωτερική διάθεσι μπορείτε να σωθήτε είτε εντός της μονής είτε εκτός αυτής. Γενικά οι προϋποθέσεις της σωτηρίας είναι καλύτερες εντός της μονής.
Αλλά εάν είναι καλύτερες ειδικά για σας, αυτό κάποιος άλλος μπορεί να το πη, όχι εγώ. Ο Κύριος είναι κοντά μας. Όλους μας αγαπά και θέλει όλοι να σωθούν. Δεν θα παραθεωρήση και την δική σας προσευχή.
Μόνο να προσεύχεσθε ταπεινά και προσεκτικά>>. <<Γνωρίζετε ασφαλώς πώς σώζεται μια ψυχή. Σας περιγράφω κι εγώ τον τρόπο: Προηγείται ο φόβος του Θεού.
Όταν κυριαρχεί μέσα στην ψυχή σαν καλός οικοδεσπότης, όλα τα τακτοποιεί. Υπάρχει μέσα σας; Ευχαριστήστε θερμά τον Θεό και διατηρήστε Τον. Δεν υπάρχει; Εξετάστε το γιατί.
Φροντίστε σύντομα να τον εγκαταστήσετε μέσα σας, κυρίαρχο και δεσπότη. Από τον φόβο του Θεού, γεννιέται σαν πρώτο τέκνο <<το συντετριμμένον πνεύμα και η συντετριμμένη και τεταπεινωμένη καρδία>> (πρβλ. Ψαλμ. 50, 19).
Για να ενισχυθή ο φόβος του Θεού, πρέπει να διατηρούμε αδιάλειπτα την μνήμη του θανάτου και της μελλούσης κρίσεως. Μόλις ξηπνήσετε το πρωϊ, επικαλεσθήτε την μνήμη αυτή όλη την ημέρα.
Συνεργασθήτε μαζί της σαν να είναι ο πρώτος σύμβουλός σας. Προσθέστε σ' αυτά την συναίσθησι της παρουσίας του Κυρίου, που βρίσκεται διαρκώς κοντά σας και γνωρίζει πιο μυστικές σκέψεις και πράξεις σας.
Όταν η τριάδα αυτή, ο φόβος δηλαδή του Θεού, η μνήμη του θανάτου και της κρίσεως, και η συναίσθησις της παρουσίας του Κυρίου, εγκατασταθή στην καρδιά σας, τότε θ' αναβλύση μόνη της η αδιάλειπτη επίκλησις του σωτήρος Χριστού, τότε το έργο της σωτηρίας σας βρίσκεται σε πρόοδο.
Όταν όμως απουσιάζη, τότε πρέπει ν' ανησυχήσετε και ν' αναζητήσετε την αιτία. Γιατι τότε οι οποιεσδήποτε άλλες προσπάθειές σας είναι ασήμαντες και μάταιες>>.
<<Είναι πολύ καλό να έχετε αγώνα. Εάν σταματήση θα είναι συμφορά. Εάν ο ζήλος χαλαρώση και δεν λαμβάνετε κανένα μέσο για την ενίσχυσί του, τότε θα σβήση εντελώς, όπως το καντήλι που του λείπει το λάδι.
Εφ' όσον λοιπόν πραγματικά ενδιαφέρεσθε για την σωτηρία σας, μην παραμένετε στην απραξία. Συγκεντρωθήτε στον εαυτό σας και σκεφθήτε όλες τις αφυπνιστικές χριστιανικές αλήθειες, αρχίζοντας από την δημιουργία του κόσμου και τελειώνοντας με την φοβερή ημέρα της Κρίσεως.
Σκεφθήτε ότι η ζωή σας θα συνεχισθή σε μια αμετάβλητη αιωνιότητα είτε μακαρία είτε ζοφερή. Προσευχηθήτε στον πανταχού παρόντα Κύριο να ξυπνήση την ψυχή σας από τον επικίνδυνο ύπνο και ήθαργο.
Ο Κύριος να σας σώση. Ο Κύριος να σας σώση. Ο Κύριος να σας σώση. Δεν μπορούμε να κοιμώμαστε, όταν τριγύρω μας βρίσκωνται φθονεροί εχθροί που ζητούν να μας εξολοθρεύσουν>>.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου:
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 26-31.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου