ΟΣΙΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (2ο ΜΕΡΟΣ)

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>, έκδοση ογδόη, σελ. 9-14, Ωρωπός Αττικής 2004.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Η λέξις "στάρετς", που ερμηνεύεται "γέροντας", αναφέρεται σε χαρισματούχους άνδρες του ρώσικου μοναχισμού. Πρόκειται για τους ιερομονάχους εκείνους, οι οποίοι με αυστηρή μοναχική άσκησι ανέβηκαν σε ύψη αρετής και κατέκτησαν πλούσια την χάρι, την σοφία και την δύναμι του Αγίου Πνεύματος,
για να αναλάβουν εν συνεχεία το έργο του πνευματικού πατρός και καθοδηγητού.
Τον περασμένο αιώνα η Ρωσική Εκκλησία παρουσίασε εκλεκτούς και δυναμικούς στάρετς. Ήταν για να ενισχυθή η φλόγα της πίστεως και να αντέξη στην επερχόμενη δοκιμασία. Ανάμεσά τους σπουδαία θέσι κατέχει ο περίφημος στάρετς Αμβρόσιος της Όπτινα, ο "μέγας φωστήρ της Ρωσίας", όπως χαρακτηρίσθηκε, ο οποίος ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος τον Ιούνιο του 1988 από την Ιερά Τοπική Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας.
Η παρουσίασις στο ελληνικό κοινό της μεγάλης αυτής οσιακής μορφής αποτελεί μια συμβολή στην προσπάθεια ν' αποκαλυφθούν τα περίλαμπρα αστέρια που κρύβει ο ουράνιος θόλος της Ορθοδοξίας. Έτσι θα μπορή ο αναγνώστης να θαυμάση το φως, την λάμψι, την δόξα και την ωραιότητα που περιέχει η Εκκλησία του.
Μαζί με την μορφή του βιογραφούμένου οσίου προβάλλονται στο παρόν βιβλίο και άλλες ιερές μορφές -εκλεκτά άνθη από τον οσιακό κήπο της Όπτινα- όπως του στάρετς Λέοντος, του στάρετς Μακαρίου, του ηγουμένου Μωϋσή, του ερημίτου Ελισσαίου κ.ά. Όλοι τους -σύγχρονοι του οσίου Αμβροσίου- ήσαν θεοφόροι Πατέρες,
"άνδρες πλούσιοι, κεχορηγημένοι ισχύϊ" (Σ. Σειράχ μδ' 6). [...]
(Από τον πρόλογο της έκδοσης)

 Ιερές αναμνήσεις

Βαθειά και απερίγραπτη ήταν η θλίψις που προξένησε ο θάνατός του. Ανεχώρησε για την αιωνιότητα στις 10 Οκτωβρίου του 1891, στην ηλικία των εβδομηνταεννέα ετών, και άφησε πίσω του μεγάλο πνευματικό κενό. Οι ευλαβείς Χριστιανοί της Ρωσίας τον εθρήνησαν πολύ. Η απώλεια ήταν μεγάλη.

Παρ' όλο όμως που έφυγε, η μορφή του, η ζωή του, τα λόγια του παρέμεναν ολοζώντανα στην καρδιά και στην σκέψι τους. Ο ένας ατένιζε συνεχώς το επιβλητικό πορτραίτο του που το είχε τοποθετήσει στην πιο περίποπτη θέσι του σπιτιού του. Ο άλλος ξεφύλλιζε το βιβλίο που είχε πάρει ευλογία από τα αγιασμένα χέρια του.

Ο τρίτος διάβαζε και ξαναδιάβαζε μία επιστολή του που αξιώθηκε κάποτε να λάβη. Δεν ήταν λίγοι κι εκείνοι που ανέφεραν προσωπικές περιπτώσεις, στις οποίες είχε εκδηλωθή το προσωπικό του χάρισμα. Πολυάριθμοι αγρότες μιλούσαν για την δύναμι της προσευχής του. Τους είχε σώσει από επικίνδυνες ανομβρίες.

Πολλά και θαυμαστά ακούγονταν για τον οσιώτατο εκείνον στάρετς. Και δεν μπορούσε κανείς να αμφιβάλη, γιατι επρόκειτο για γεγονότα ολοφάνερα, πρόσφατα και χειροπιαστά.

-Εγώ, διηγείτο ευσεβής Χριστιανός, είχα βρεθή σε μεγάλη απόγνωσι. Αντιμετώπιζα ένα οξύ προσωπικό πρόβλημα και δεν μπορούσα να βρω άκρη. Στον αγρό της ψυχής μου άρχισαν να βλαστάνουν τα ζιζάνια της απελπισίας. Πόση παρηγορία μου έδωσε τότε μία επιστολή του! Πόση ανακούφισι! Την φυλάω σαν κόρη οφθαλμού!

<<Ειρήνη σε σένα -έτσι άρχιζε η επιστολή του- αδελφέ, που βρίσκεσαι σε θλίψι και αμηχανία. Διάβασε, σε παρακαλώ, τις τελευταίες σελίδες του Αββά Δωροθέου. Εκεί αναφέρεται ότι δεν πρέπει να δίνουμε σημασία στους λογισμούς της μικροψυχίας. Διάβασε και θα ηρεμήσης.

Συζητήσαμε πολύ για την περίπτωσί σου και τίποτε δεν κατορθώσαμε να κάνουμε. Γι' αυτό το καλύτερο απ' όλα είναι να αναθέσουμε την ελπίδα μας στην πρόνοια του Παναγάθου Θεού. Αυτή μπορεί όλα να τα τακτοποιήση κατά τον καλύτερο τρόπο και παρά πάσαν προσδοκία μας.

Μελέτησε με προσοχή το 49ο κεφάλαιο του Αββά Ισαάκ του Σύρου, περί πνευματικής νηπιότητος. Προσπάθησε όσο μπορείς να εγκολπωθής αυτές τις αλήθειες. Κάθε υπόθεσις και κάθε έργο δεν τελειώνει μονομιάς. Χρειάζεται να περάση χρόνος, να καταβληθή προσπάθεια, να γίνη βαθειά μελέτη, να ασκηθή ωρισμένες φορές και βία. 

Θα γίνουν και σφάλματα, θα προκληθούν και δυσαρέσκειες. Συν τω χρόνω όμως όλα θα περάσουν και θα ξεχασθούν' αλλά το έργο θα παραμείνη και θα μας χαροποιή... Και πάλι ειρήνη σε σένα. Ο πολυαμαρτωλός Ιερομόναχος Αμβρόσιος

Άξιες προσοχής είναι οι παραπομπές στα κείμενα των Αγίων Πατέρων. Ο σοφός ποιμήν εγνώριζε να οδηγή τα πρόβατα σε τόπους εκλεκτής χλόης και στερεάς πνευματικής τροφής.

-Εγώ διηγείτο, κάποιος άλλος, ήμουν μανιώδης καπνιστής. Κάπνιζα αναρίθμητα τσιγάρα την ημέρα, και κατήντησα σωματικά και ψυχικά ράκος. Έφθασα στο σημείο να περνώ και δυνατές κρίσεις μελαγχολίας. Και αν δεν υπήρχε η παρέμβασις του αγίου εκείνου Γέροντος, με περίμενε οριστική καταστροφή.

Το γράμμα που μου έστειλε ήταν για μένα σωσίβιο. Το φυλάω σαν ακριβό κειμήλιο. Το έχω αποστηθίσει ολόκληρο. Αφού στην αρχή μου ανέφερε τις ζημίες που προκαλεί ο καπνός στο σώμα και στην ψυχή, κατέληγε: <<Τα αδύνατα παρ' ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ έστι>>…

Σας συνιστώ να αντιμετωπίσετε το πάθος με φάρμακα πνευματικά. Να πλησιάσετε δηλαδή στο Μυστήριο της Μετανοίας και να εξομολογηθήτε λεπτομερώς όλες τις αμαρτίες από την μικρή παιδική ηλικία μέχρι σήμερα. Να ετοιμασθήτε και να κοινωνήσετε των Αχράντων Μυστηρίων. Να διαβάζετε καθημερινώς ένα ή περισσότερα κεφάλαια του Ευαγγελίου όρθιος.

Και όταν σας πιάνη μελαγχολία να διαβάζετε πάλι το Ευαγγέλιο, μέχρι ότου περάση. Ή αντί γι’ αυτό να κάνετε τριαντατρείς μεγάλες μετάνοιες εις τιμήν της επιγείου ζωής του Σωτήρος και της Αγίας Τριάδος…>>. Με τις σοφές αυτές υποδείξεις η ψυχή καθαρίσθηκε, δυνάμωσε. Και σε λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να νικήση το ακατανίκητο πάθος.

-Ο στάρετς, διηγείτο κάποια μοναχή, ήταν Πνευματικός μου, και μου συνιστούσε να εγκαταβιώσω στο Μοναστήρι του Σαμορντίνου. (Πρόκειται για το γυναικείο Μοναστήρι που ο ίδιος είχε ιδρύσει). Εγώ όμως είχα τις επιφυλάξεις μου. Δυσκολευόμουν να πάρω μια τέτοια απόφασι.

<<Καλά είναι εκεί>>, έλεγα, <<όσο ζη ο Γέροντας. Όταν όμως πεθάνη, τί γίνεται>>; Πολύ με βασάνιζαν αυτές οι σκέψεις. Και δεν έπαιρνα το θάρρος να του τις ανακοινώσω. Κάποια φορά περίμενα με άλλους προσκυνητές έξω από το κελλί του στην Όπτινα. Μόλις βγήκε μας ευλόγησε και άρχισε να μας προσφέρη λόγους πνευματικής οικοδομής.

Πολλές φορές άκουγες να λέη πράγματα που φαίνονταν άσχετα ή ασυνάρτητα ή αδιάφορα. Και όμως! Για κάποιον από τους ακροατάς είχαν μεγάλη σημασία. Αυτή την φορά ανέφερε κάτι που διέλυσε τις αγωνίες και τους δισταγμούς μου. <<Οι Γέροντες>>, είπε, <<που ιδρύουν ένα Κοινόβιο, όσο ζουν το προσέχουν. Μετά τον θάνατό τους όμως το εγκαταλείπουν; Όχι! Δεν το ξεχνούν. Το παρακολουθούν και τότε και το προστατεύουν>>.

Δεν ήταν μόνο η χαρά και η ανακούφισις που μου έδωσαν αυτά τα λόγια του. Ήταν και η μεγάλη έκπληξις. Πώς να μην εκπλαγής, όταν αντιληφθής ότι ο άλλος εξιχνίαζε τις μυστικές και απόκρυφες γωνίες της ψυχής σου>>! Παρόμοιες διηγήσεις αναφέρονταν πολλές. Και ακόμη, πιο καταπληκτικές!

Δηλαδή: Γεγονότα μελλοντικά και απόμακρα, που δεν ήταν δυνατόν ούτε να τα φαντασθή κανείς, το μάτι που σαν προφητικό τηλεσκόπιο τα διέκρινε με απόλυτη ακρίβεια. Όσοι εγνώριζαν από θεολογία έλεγαν ότι ο όσιος αυτός Ιερομόναχος είναι φορεύς του προορατικού χαρίσματος, του σπουδαιότερου από τα φωτιστικά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

-Και εγώ και ο Ιερεύς, διηγείτο κάποια ευσεβής πρεσβυτέρα, είχαμε σε μεγάλη ευλάβεια τον άγιο εκείνον Γέροντα, και είχαμε κρεμάσει στο σπίτι μας την φωτογραφία του. Κάποτε μας επισκέφθηκε από το διπλανό χωριό η αδελφή του -πρεσβυτέρα κι αυτή. Μόλις αντίκρυσε την μορφή του συγκλονίσθηκε.

Η έκπληξίς της και η χαρά της δεν είχαν όρια. Σε λίγο την ξεκρέμασε και άρχισε να την ασπάζεται. <<Πού την βρήκες αυτή την φωτογραφία; Ποιός είναι αυτός ο μοναχός; Ζη ο άγγελος αυτός του Θεού>>; άρχισε να μ' ερωτά γεμάτη αγωνία. <<Ζη ο ουράνιος αυτός άγγελος που τον έστειλε ο Θεός να μας σώση από την καταστροφή, από το έγκλημα>>!

Ακούγοντας εγώ τις τελευταίες αυτές λέξεις αιφνιδιάστηκα και ζήτησα εξηγήσεις. Η αδελφή μου τότε μου εξιστόρησε ένα δραματικό γεγονός. Έτσι δικαιολόγησα απόλυτα την συγκίνησι που ένιωσε αντικρύζοντας την φωτογραφία του στάρετς.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>, έκδοση ογδόη, σελ. 9-14, Ωρωπός Αττικής 2004.