ΣΤΑΡΕΤΣ ΙΩΣΗΦ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (11ο ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση: <<Στάρετς Ιωσήφ της Όπτινα>>, β' έκδοση, Αθήνα 2000, σελ. 163-166.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
<<Υπάρχουν μεγάλες μορφές στην ιστορία της Εκκλησίας μας που αγνοήθηκαν ή ακούστηκαν πολύ λίγο, σε σχέση με την αξία τους,
επειδή έτυχε να ζήσουν κοντά σε κάποιον μεγάλο άγιο ή σε ονομαστό ασκητή.
Είναι εκείνοι που έζησαν για να διακονήσουν, κατά το παράδειγμα του Σωτήρα μας, αυτοί που προτίμησαν να παραμείνουν έσχατοι σ' αυτόν τον κόσμο,
για να είναι πρώτοι στη βασιλεία των ουρανών.
Δεν πρέπει βέβαια να παραβλέψουμε το γεγονός, πως σ' αυτό θα συνετέλεσε σίγουρα κι η προσπάθεια που καταβάλλουν οι άγιοι άνθρωποι
για να ζήσουν στην αφάνεια και στην άγνοια, που 'ναι το προσφιλές καταφύγιο της αγιότητας. [...]
(Από τον πρόλογο του μεταφραστή)

Κάποτε που περπατούσε στο δάσος, του είπαν πως στο τάδε γυναικείο μοναστήρι υπήρχαν έγκλειστες. Ο Γέροντας απάντησε: <<Αυτός είναι επικίνδυνος δρόμος, γιατί στη μόνωση αναπτύσσονται τα πάθη. Είναι πιο φρόνιμο κι ωφέλιμο να ζει κανείς μαζί με άλλους. Στο δρόμο που περπατούν οι άνθρωποι δε φυτρώνει το χορτάρι, εκεί όμως που δεν πατιέται το χώμα, το χορτάρι οργιάζει.

Γίνονται έγκλειστοι επειδή δεν έχουν υπομονή, αν και ωφελούμαστε όταν οι άλλοι μας πειράζουν. Το δέντρο, όσο περισσότερο κουνιέται από τον άνεμο, τόσο πιο βαθιά μπαίνουν οι ρίζες του και στερεώνεται. Όταν όμως μεγαλώνει σε απόλυτη ηρεμία, θα πέσει με το πρώτο φύσημα>>.

Μια μοναχή από το μοναστήρι του Σαμορντίνο του είπε: <<Μπάτιουσκα, δώσε μου ευλογία ν' αποκτήσω ένα μόνιμο κελλί για τον εαυτό μου>>. <<Ν' αποκτήσεις υπομονή για τον εαυτό σου, της απάντησε ο Γέροντας. Στην Αγία Γραφή αναφέρεται: <<Εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών>> (Λουκ. κα' 19).

Χωρίς υπομονή δεν μπορεί να κτιστεί ούτε πρόσκαιρο σπίτι, όχι μόνιμο. Η υπομονή γεννάει την παρηγοριά κι η παρηγοριά αυτή είναι γνήσια. Εμείς όμως ζητάμε πάντα το εύκολο. Αλλ' αυτό που είναι εύκολο για το σώμα δεν είναι ωφέλιμο για την ψυχή. Κι αυτό που είναι ωφέλιμο για την  ψυχή είναι κουραστικό για το σώμα. <<Διά πολλών θλίψεων δει ημάς εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού>> (Πράξ. ιδ' 22).

Κάποτε περπατούσε στο δάσος και του είπαν: <<Μπάτιουσκα, ελπίζουμε πως θα ζήσεις λίγο καιρό ακόμα>>. Ο Γέροντας απάντησε: <<Θα ζήσουμε για λίγο ακόμα. Μέχρι να ετοιμαστεί το καινούργιο όργανο, ο Θεός δε θα πάρει το παλιό>>. Μετά το πρόσωπό του έγινε ξαφνικά σοβαρό, έμεινε για λίγο σιωπηλός και πρόσθεσε:

<<Πρέπει να προσπαθεί κανείς να ζει όσο καλύτερα μπορεί. Λόγω της ανυπακοής μας όμως ο Κύριος θα καλέσει τους γέροντες και δε θ' αφήσει κανένα στη γη>>. Μια φορά είπαν στο Γέροντα πως ο θερισμός ήταν πολύ κακός. <<Ναι, απάντησε, υπάρχει έλλειψη σε όλα, εκτός από την αμαρτία. Ο Κύριος μας στέλνει κακούς θερισμούς, επειδή σήμερα κι οι πιο απλοί άνθρωποι έχουν ξεχάσει τελείως τις νηστείες. Έτσι ο άνθρωπος αναγκάζεται να νηστέψει, είτε το θέλει είτε όχι>>.

Άλλη φορά πάλι έλεγε: <<Στη σημερινή εποχή αυτοκτονούν πολλοί όχι μόνο από απιστία, αλλά κι από έλλειψη υπομονής. Δε θέλουν να υποφέρουν καθόλου. Αν ο Κύριος δεν είχε δώσει στον άνθρωπο τη φυσική επιθυμία για ζωή, σχεδόν όλοι θ' αυτοκτονούσαν.

Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει πως ένας ειδωλολάτρης φιλόσοφος του έλεγε: <<Πριν, ήθελα να γίνονται όλα όπως ήθελα εγώ. Είδα όμως πως τίποτα δεν γινόταν όπως ήθελα κι άρχισα να εύχομαι να γίνουν όλα όπως είναι>>. Έτσι, από τότε άρχισαν να γίνονται όλα όπως ήθελα>>.

Βλέπεις πως κι οι ειδωλολάτρες συνειδητοποίησαν την αλήθεια, ότι αναπόφευκτα πρέπει κανείς να υπομένει όλα όσα του συμβαίνουν. Όλοι οι άγιοι παρακαλούσαν το Θεό να τους δώσει υπομονή. Αυτό σημαίνει πως την είχαν ανάγκη>>.

Κάποτε είπαν στο Γέροντα πως θά' ναι καλό ν' αποκαλύπτει ο ίδιος στον αμαρτωλό τις αμαρτίες που εκείνος δε θά' θελε να εξομολογηθεί. Ο Γέροντας απάντησε:

<<Όχι, δεν είναι έτσι. Ο άνθρωπος πρέπει να μετανοεί και να εξομολογείται μόνος του, διαφορετικά δε θα ωφεληθεί. Για τις αμαρτίες που ίσως ξέχασε να εξομολογηθεί, θα πρέπει να υποφέρει τα πρόσκαιρα βάσανα που θα του τύχουν.

Ο μπάτιουσκα Αμβρόσιος ποτέ δεν αποκάλυπτε ανεξομολόγητες αμαρτίες, εκτός από σπάνιες και ειδικές περιπτώσεις, όταν έβλεπε πως κάποιος άνθρωπος θα πέθαινε χωρίς να μετανοήσει>>. Κάποιος του παραπονέθηκε πως ήταν πάντα άρρωστος κι ο Γέροντας του είπε:

<<Δε γίνεται τίποτα. Ο Κύριος θέλει σίγουρα να μας σώσει και να μας καθαρίσει από τον ρύπο της αμαρτίας. Δεν είναι εύκολο να υποφέρουμε τον καυτηριασμό των παθών μας, πρέπει όμως να τα υπομείνουμε όλα για την πνευματική υγεία μας. Αν ο τρόπος που ζούμε είναι αδιόρθωτος, ας έχουμε τουλάχιστο συντετριμένη καρδιά. Ο Θεός θα το δει αυτό και δε θα μας στερήσει το έλεός Του>>.

<<Η πορεία μας είναι γεμάτη θλίψεις. Θα ταξιδεύουμε μ' αυτές ωσότου φτάσουμε στην ποθητή πατρίδα μας -την αιωνιότητα. Στον κόσμο υπάρχουν περισσότερες θλίψεις. Αν κι έχουμε κι εμείς το μερίδιό μας, οι δικές μας θλίψεις δεν είναι σαν κι αυτές του κόσμου, γιατι οι δικές μας είναι για τη χάρη του Θεού.

Το μόνο λυπηρό είναι πως δεν φροντίζουμε όσο πρέπει για την αιωνιότητα και δεν υπομένουμε με καρτερία τις παραμικρότερες κατηγορίες. Όταν αρχίζουμε να παραπονιόμαστε, αυξάνουμε οι ίδιοι τις θλίψεις μας. Ο άνθρωπος πρέπει νά' χει υπομονή και κουράγιο σε όλα τα πράγματα. Η υπομονή λειτουργεί όπως η άγκυρα στο πλοίο, που όταν έχει καταιγίδα το προφυλάσσει, για να μη συντριβεί στα βράχια>>.

-Πώς μπορεί ν' αποκτήσει κανείς την τελεία απάθεια; -Με την τελεία ταπείνωση, είπε ο Γέροντας. Κάποτε τον ρώτησαν αν τα λόγια του αποστόλου <<ο φρονών την ημέραν Κυρίω φρονεί, και ο μη φρονών την ημέραν Κυρίω ου φρονεί>>. (Ρωμ. ιδ' 6) σημαίνουν πως είτε εκτελεί κάποιος τις εντολές είτε όχι είναι το ίδιο.

-Όχι, απάντησε, οι άγιοι απόστολοι το είπαν αυτό για να μη κρίνουμε κανένα, γιατι κανένας δε γνωρίζει τί κρύβεται μέσα στον άνθρωπο. Γι' αυτό λέγει πάλι ο απόστολος: <<ο εσθίων τον μη εσθίοντα μη εξουθενείτω, και ο μη εσθίων  τον εσθίοντα μη κρινέτω>> (Ρωμ. ιδ' γ). Κάποιος μπορεί να φαίνεται πως τηρεί όλες τις εντολές, ίσως όμως να το κάνει ψυχρά ή να υπερηφανεύεται γι' αυτό.

Κάποιος άλλος δεν τηρεί τίποτα, αλλά κατηγορεί τον εαυτό του, μετανοεί, ταπεινώνεται και δοξολογεί το Θεό για όλα>>. Κάποτε είπαν στο Γέροντα για μια γυναίκα που πέθανε ακοινώνητη. Δεν ήθελε να κοινωνήσει από τον εφημέριο της ενορίας της, γιατι ήξερε πολλά πράγματα γι' αυτόν.

Ο Γέροντας λυπήθηκε γι' αυτήν και είπε πως δεν πρέπει κανείς να επηρεάζεται από τη ζωή του ιερέα, γιατι το χέρι του απλά τελεί τις πράξεις, η Χάρη του Θεού είναι που αγιάζει τα μυστήρια. Στη συνέχεια διηγήθηκε πώς ένας άγιος που αρρώστησε βαριά, θέλησε να κοινωνήσει τ' άχραντα μυστήρια.

Ο κοντινότερος ιερέας ήταν διεφθαρμένος και τελείως ανάξιος της ιερωσύνης. Ο άγιος στενοχωρήθηκε στην αρχή, μετά όμως το ξεπέρασε και κάλεσε τον ιερέα. Την ώρα που κοινωνούσε, ο Θεός τον αξίωσε να δει ένα όραμα. Είδε πως εκείνος που μετέδιδε τη θεία κοινωνία ήταν άγγελος.

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση:
<<Στάρετς Ιωσήφ της Όπτινα>>,
β' έκδοση, Αθήνα 2000, σελ. 163-166.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.