ΟΣΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ (12ο ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 151-154.
Ο στάρετς Μακάριος ανακηρύχτηκε άγιος
μαζί με τους υπόλοιπους στάρετς της Όπτινα. Όπως γράφει η Έλενα Κόντζεβιτς, η θεωρία και το φρόνημα του στάρετς Μακαρίου, ήταν θεωρία και φρόνημα της Όπτινα.
Έτσι οι επιστολές του μπορούν άριστα να θεωρηθούν και να διαβαστούν ως μέρος της πνευματικής κληρονομιάς του περίφημου αυτού μοναστηριού.
Η Όπτινα ήταν από πολλές όψεις το πνευματικό κέντρο της Αγίας Ρωσίας μέχρι την επανάσταση, αλλά και μετά απ' αυτήν.
Προσκυνητές ταξίδευαν από τα πέρατα της αυτοκρατορίας για να συμβουλευτούν τους άγιους στάρετς της Όπτινα,
που η απλότητα, η ταπείνωση
και η βαθιά πνευματικότητά τους, απηχούσαν τη σοφία των πατέρων της ερήμου των παλιότερων αιώνων.
Διαβάζοντας τα κείμενά τους σήμερα, είναι σα να πίνουμε από την ίδια πηγή πνευματικής σοφίας, που έχει ξεδιψάσει τους χριστιανούς για αιώνες.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

1. Συζυγία

Το σοβαρότερο πρόβλημα που βγαίνει μέσ' από το γράμμα σου, είναι εκείνο ακριβώς που καθόλου δεν τονίζεις. Εκείνο, για το οποίο ποτέ δεν ζητάς συμβουλές. Εκείνο, για το οποίο πάντα μιλάς πλάγια και μασημένα, κι όμως αποκαλύπτεται σε κάθε αράδα.

Εννοώ την εχθρότητα, που σιγά - σιγά αναπτύσσεται ανάμεσα σε σένα και τη γυναίκα σου. Είναι ένα καρκίνωμα μέσα στο σπιτικό σας, που, απ' ότι βλέπω, λίγες ελπίδες υπάρχουν να ξεριζωθεί. Εκτός κι αν σταματήσετε και οι δυο σας, πρόθυμα και άμεσα, να καταδικάζετε ο ένας τον άλλον.

Εσύ πιστεύεις -είναι φανερό- ότι έχεις πάντα δίκιο. Κι εκείνη, πιστεύει το ίδιο για τον εαυτό της. Εσύ της φορτώνεις ένα πλήθος από σοβαρές ή ασήμαντες κατηγορίες. Εκείνη κάνει το ίδιο σε σένα. Ως πού θα τραβήξει αυτό; Και πού θα οδηγήσει; Οι κυριότερες κατηγορίες σου εναντίον της είναι: υπεραισθησία, αλαζονεία, μια ανόητα μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της.

Αλλά, σίγουρα, ακόμα κι αν αυτές δεν ήταν και οι δικές σου ακριβώς αδυναμίες -που ολοφάνερα είναι- και τότε δεν θα έπρεπε να εξοργίζεσαι τόσο, βλέποντάς τις σ' εκείνη. Να κοιττάξεις τα δικά σου ελαττώματα!... <<Τί βλέπεις το κάρφος το εν τω οφθαλμώ της γυναικός σου, την δε εν τω σω οφθαλμώ δοκόν ου κατανοείς;>> (πρβλ. Ματθ. 7:3).

Όλη αυτή η διαμάχη για οικονομικά και περιουσιακά ζητήματα έχει δημιουργηθεί, επειδή ξεχάσατε εντελώς ότι η οικογένειά σας είναι -πρέπει να είναι- χριστιανική. Και μια οικογένεια είναι αληθινά χριστιανική, όταν όλα τα μέλη της σηκώνουν τα βάρη ο ένας του άλλου, και όταν ο ένας ενοχοποιεί μόνο τον εαυτό του.

Το έχετε ξεχάσει και οι δυο σας αυτό. Γι' αυτό κάθε λόγος της σε τρυπάει σαν βέλος βουτηγμένο σε δηλητήριο.  Όμοια, και τα δικά σου λόγια τρυπούν εκείνη. Ξανασκεφθείτε τη μεγάλη αλήθεια του χριστιανικού γάμου: Ο άνδρας και η γυναίκα είναι ένα σώμα, έχουν ενωθεί <<οι δύο εις σάρκα μίαν>>!

Αυτό δεν έχει σαν συνέπεια, ότι πρέπει να μοιράζονται όλα τα υπάρχοντά τους. Ενώ εσείς οι δυο, μετά από τόσον καιρό, κάνετε ακόμα λογαριασμούς και παζάρια για την αξία αυτής της περιουσίας! Και γιατί; Μόνο και μόνο για να βρίσκεστε σε λόγια και σε φιλονικία!

Αν δεν αγωνισθείτε και δεν κατορθώσετε το συντομότερο να επαναφέρετε την αγάπη και την ειρήνη ανάμεσά σας, μάταια προσπαθείτε να βάλετε τάξη και να δώσετε δίκαιη λύση στα οικονομικά σας ζητήματα. Ταπείνωσε τον εαυτό σου, όχι τη γυναίκα σου. Αγάπα τη γυναίκα σου, όχι τον εαυτό σου.

Δεν χρειάζεται καν να σου πω πόσο άτοπη και πόσο μνησίκακη είναι αυτή η παγερή στάση, αυτή η ψυχρή συμπεριφορά, που τηρείς απέναντι στο σύζυγό σου. Την χαρακτηρίζεις σαν ένα πλάγιο και πανούργο τρόπο, με τον οποίο εκδικείσαι την προηγούμενη αδιαφορία του για σένα.

Από την άλλη μεριά, κι εσύ η ίδια βλέπεις καθαρά ότι έτσι αμαρτάνεις. Αφού όμως το διαπιστώνεις και το παραδέχεσαι, δεν μπορείς με τίποτα να τη μεταβάλλεις, αν και λυπάσαι τάχα και μετανιώνεις γι' αυτήν. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Και η τοποθέτησή σου είναι εντελώς λαθεμένη.

Θυμήσου τί είναι ο γάμος: ένα μυστήριο! Και μάλιστα, <<το μυστήριο τούτο μέγα εστίν, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν>> (Εφεσ. 5:32).Θυμήσου ακόμη ποιά είναι η πρωταρχική υποχρέωση των συζύγων; Να είναι αγαπημένοι, να είναι απόλυτα αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλο, κάτω απ' όλες τις περιστάσεις και μέχρι το τέλος της ζωής τους, <<υποτασσόμενοι αλλήλοις εν φόβω Χριστού>> (Εφεσ. 5:21).

Απέναντι λοιπόν σ' αυτό τον άνδρα, στον οποίο οφείλεις να προσφέρεις, σύμφωνα με την εντολή του Θεού, όλη σου την αγάπη και την αφοσίωση, εσύ τρέφεις για χρόνια ολόκληρα, μέχρι και σήμερα, ένα αμαρτωλό συναίσθημα ιταμής εκδικητικότητος!

Μου φαίνεται ότι βάλθηκες, στ' αλήθεια, να δικαιώσεις πανηγυρικά τον σοφό Σειράχ, που χωρίς προσχήματα αποφαίνεται: <<Μικρά πάσα κακία προς κακίαν γυναικός... Πονηρία γυναικός αλλοιοί την όρασιν αυτής και σκοτοί το πρόσωπον αυτής>>! (25:19, 17). 

Προσευχήσου να σε φωτίσει και να σ' ενισχύσει ο Θεός με τη χάρη Του, ώστε να καταλάβεις ότι πρέπει να συγχωρείς εκείνους που έχουν σφάλλει εναντίον σου. Μόνο έτσι μπορείς να ελπίζεις ότι θα συγχωρηθούν και τα δικά σου σφάλματα.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 151-154.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΥ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΛΗΜΗ, ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΑΟΥΜ, ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΓΓΕΛΑΡΙΟΥ, ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΟΡΑΣΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς: «Μεθ' ημών ο Θεός», εκδόσεις «Ορθόδοξη Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 17-20.
(132 αξιόπιστα θαυμαστά ιστορικά γεγονότα που επιμαρτυρούν πως ο Θεός ενεργεί, με άπειρους τρόπους, για να φέρει τους ανθρώπους κοντά Του, κοντά στην Αλήθεια, κοντά στην σωτηρία τους).
Η μετάφραση από τα σερβικά έγινε από το ζεύγος Νράγκαν και Ευαγγελία Σαραμάντιτς.
«Οι ιστορίες που δημοσιεύονται στο βιβλίο μας είναι μόνον ένα δεμάτι σταριών από το ανθρώπινο χωράφι της ζωής. Κάποιες από αυτές τις ακούσαμε εξ ιδίων και άλλες τις πληροφορηθήκαμε μέσω τρίτων ατόμων. Δημοσιεύουμε όμως μόνον εκείνες που είναι χαρακτηριστικές και αξιόπιστες.
Μερικές είναι σχεδόν ίδιες με τα θαύματα της Αγίας Γραφής, ενώ άλλες παρουσιάζουν ομοιότητα με θαύματα που έχουν καταγραφεί σε παλαιότερες εποχές στην εκκλησιαστική μας παράδοση. Η Αγία Γραφή και η εκκλησιαστική μας παράδοση αποτελούν τα πλέον καταλληλότερα μέσα για την ερμηνεία αυτών των θαυμάσιων γεγονότων, που συνέβησαν στον κόσμο και επηρέασαν τις ανθρώπινες ζωές. Αποτελούν οδηγό για όποιον προσπαθήσει να τα εκτιμήσει, οδηγό που μειώνει την πιθανότητα της πνευματικής πλάνης.
Συμβάλλουν στη διάκριση της αλήθειας από την πλάνη, του φωτός από το σκοτάδι και της πραγματικότητας από τα σύμβολα. Ποιό όμως είναι το συμπέρασμα το οποίο συνάγεται από τέτοιου είδους βιώματα; Πιθανόν είναι μόνον ένα και μοναδικό: Ο Θεός είναι Αυτός που οδηγεί τον κόσμο και κυβερνά την κάθε ανθρώπινη ζωή. Ο Θεός ενεργεί με άπειρους τρόπους για να φέρει τους ανθρώπους κοντά Του, κοντά στην Αλήθεια, κοντά στην σωτηρία τους.
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς με το βιβλίο του «Εμμανουήλ» αποδεικνύει την αγάπη του για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το κοινό στοιχείο όλων αυτών των ιστοριών είναι ένα: πως ο Θεός είναι δίπλα μας και αόρατα κινεί τα νήματα της ζωής όλων μας. Υπάρχει το πνευματικό βασίλειο, το βασίλειο του Θεού, το οποίο είναι γεμάτο από τις ψυχές των Δικαίων. Υπάρχει μόνον ένας νόμος, ο νόμος της Δικαιοσύνης του Θεού, ο νόμος της ηθικής. Οτιδήποτε άλλο ονομάζεται νόμος, είναι σκιά και σύμβολο αυτού του μεγάλου και αιώνιου νόμου του Θεού. Με λίγα λόγια, εμείς οι ταξιδιώτες αυτού του κόσμου δεν είμαστε μόνοι στον δρόμο μας. Μαζί μας είναι ο Θεός και όλος ο ουράνιος στρατός. Εμμανουήλ: «Μεθ' ημών ο Θεός»: Μαζί μας είναι ο Κύριος».
(Από τον πρόλογο του βιβλίου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: «ΜΕΘ' ΗΜΩΝ Ο ΘΕΟΣ» ΜΕΡΟΣ 2ον

4. Το θαύμα των μαθητών των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, δηλαδή του Αγίου Κλήμη, του Αγίου Ναούμ, του Αγίου Αγγελαρίου,

του Αγίου Γοράσδου και του Αγίου Σάββα

Μέχρι και σήμερα τα λείψανα του Αγίου Κλήμη φυλάσσονται στην Αχρίδα και του Αγίου Ναούμ στο μοναστήρι που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Την ιστορία διηγείται ο κύριος Πρνιέτοβιτς διακεκριμένος έμπορος της πόλης του Σεράγιεβο:

<<Ως επίτροπος της παλιάς εκκλησίας στο Σεράγιεβο, αρρώστησα από οστρακιά και βρισκόμουν σε μεγάλο κίνδυνο. Η αρρώστιά μου, έφερε την οικογένειά μου σε απόγνωση. Οι γιατροί μέρα και νύχτα στεκόντουσαν δίπλα μου. Λόγω του υψηλού πυρετού βρισκόμουν σε λιποθυμική κατάσταση.

Το λίγο διάστημα, που συνερχόμουν καταλάβαινα ότι θα πεθάνω. Σε αυτήν την κατάσταση, κατάσταση πραγματικού παραληρήματος μου φανερώθηκαν πέντε άνθρωποι. Στάθηκαν μπροστά μου κι εγώ τους ρώτησα: <<Ποιοί είστε εσείς;>> Και αυτοί μου απάντησαν: <<Εμείς είμαστε οι πέντε μαθητές του Αγίου Κυρίλλου και του Αγίου Μεθοδίου>>. Και στη συνέχεια μου είπαν: <<Μην φοβάσαι δεν θα πεθάνεις>>!

Μετά από αυτή τη φανέρωση, γιατρεύτηκα! Ο γιατρός μου, όταν συνήλθα, μου ομολόγησε πως η κατάστασή μου ήταν απελπιστική. Μου είπε χαρακτηριστικά: <<Ο ίδιος ο Θεός σε έσωσε!>> Χαρούμενος που γιατρεύτηκα άρχισα να ψάχνω ποιοι ήταν αυτοί οι πέντε μαθητές των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου.

Κανείς δεν ήξερε να μου πει. Τελικά το έμαθα από έναν ιερέα. Στη συνέχεια παρήγγειλα μία μεγάλη εικόνα και την τοποθέτησα στο σπίτι μου>>.

5. Η έγκυρη μαρτυρία για την κλοπή του αμπελιού του μοναστηριού

Ο μοναχός Ραφαήλ από το μοναστήρι του Αγίου Σωτήρα κοντά στην λίμνη της Αχρίδας διηγείται: <<Σε μας, στο μοναστήρι, συχνά ερχόταν ένας χωροφύλακας, υπενωμοτάρχης. Η καταγωγή του ήταν από την νότια Σερβία και ήταν πολύ σωστός στην συμπεριφορά του. 

Κάποτε, ήταν φθινόπωρο, έφτασε στο μοναστήρι πρωί-πρωί αναστατωμένος. Μπήκε στην εκκλησία, ασπάστηκε τις εικόνες και άφησε δέκα δηνάρια. Στη συνέχεια μας είπε τί του είχε συμβεί.

Περνώντας δίπλα από το αμπέλι του μοναστηριού, είδε τα ώριμα σταφύλια, μπήκε και έκοψε και προσέχοντας να μην τον δει κανείς, τοποθέτησε τα σταφύλια σε ένα μαντήλι και έφυγε για το βουνό.

Κάποια στιγμή που κουράστηκε κάθισε κάπου. Του ήρθε η επιθυμία να κοιμηθεί και πράγματι, ξάπλωσε και κοιμήθηκε. Στο όνειρό του είδε έναν άνθρωπο, ο οποίος ήρθε με μία ζυγαριά, πήρε τα σταφύλια και του τα ζύγισε. Όταν τα ζύγισε του είπε: <<Ακριβώς δύο οκάδες. Από πέντε δηνάρια την οκά είναι δέκα δηνάρια>>.

Κοίταξε αυστηρά τότε τον υπενωμοτάρχη και του είπε: <<Αυτά τα σταφύλια είναι του μοναστηριού και είναι κλεμμένα. Δεν επιτρέπεται να τα κλέβει κανείς. Αλίμονο σε κείνον που τα κλέβει>>. Λέγοντας αυτά ο άνθρωπος εξαφανίστηκε και ο χωροφύλακας ξύπνησε, τρέμοντας ολόκληρος από τον φόβο του.

Σκέφτηκε καλά για το τί του είχε συμβεί στον ύπνο του και κατευθύνθηκε προς το μοναστήρι. Έδωσε πίσω τα τα σταφύλια και αφήνοντας δέκα δηνάρια στην εικόνα, σήκωσε τα χέρια του ψηλά και φώναξε:

<<Δεν θα ξανακάνω ποτέ κάτι τέτοιο και όχι μόνο που δεν θα κλέψω ξανά κάτι που ανήκει στο μοναστήρι, αλλά και δεν θα κλέψω ποτέ τίποτε από κανένα σε αυτόν τον κόσμο!>>.

6. Η αξιόπιστη μαρτυρία της μάννας που προειδοποιήθηκε στον ύπνο της ότι το παιδί της βρίσκεται σε κίνδυνο

Την ιστορία αυτή μας διηγήθηκε ο ιερέας Μάρκος από την πόλη Πρίλε και αποτελεί μαρτυρία ενός αξιοθαύμαστου γεγονότος. Μία νύχτα, όταν αυτός πήγε στους δικούς του στο χωριό και η σύζυγός του, η παπαδιά έμεινε μόνη της με το μικρό παιδί στο σπίτι, η παπαδιά αποκοιμήθηκε με το παιδί στο κρεβάτι.

Κατά την διάρκεια της νύχτας, η παπαδιά άκουσε μια φωνή: <<Σήκω, το παιδί σου πνίγεται>>. Αυτή η φωνή ξύπνησε την γυναίκα και σηκώθηκε. Σύντομα όμως μέσα στον ύπνο της ξέχασε την προειδοποίηση που άκουσε και κατέβηκε από το κρεβάτι, επειδή αισθάνθηκε δίψα, να πιει νερό.

Πάλι όμως άκουσε την ίδια φωνή: <<Σήκω, το παιδί σου πνίγεται>>. Αυτή πάλι ξύπνησε έκπληκτη με αυτή τη φωνή που την προειδοποιούσε ότι το παιδί της κινδυνεύει. Έβγαλε το σκέπασμα από το παιδί και τί να δει;

Φρίκη, το παιδί είχε βάλει στο στόμα του την άκρη του μικρού μαξιλαριού του τόσο που δεν μπορούσε πια να αναπνεύσει. Τα μαγουλάκια του ήταν φουσκωμένα και τα ματάκια του εξογκωμένα, σαν τα μάτια πνιγμένου ανθρώπου. Λίγα ακόμα δευτερόλεπτα και το παιδάκι πραγματικά θα είχε πνιγεί.

Ο Παντοκράτορας Θεός, όμως, που τα βλέπει όλα και είναι αιώνια ξύπνιος είδε πως το παιδί βρισκόταν σε κίνδυνο και με την φωνή Του την προειδοποίησε. Η μάνα τρομαγμένη έφυγε για την εκκλησία της Παναγίας, άναψε εκεί το καντήλι και ευχαρίστησε τον Θεό.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς:
<<Μεθ' ημών ο Θεός>>, εκδόσεις <<Ορθόδοξη Κυψέλη>>,
Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 17-20.

ΜΗΝΥΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ (2022)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Στὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα βλέπουμε νὰ περνᾶ ὁ Χριστός μας κοντὰ ἀπὸ ἕναν ἐκ γενετῆς τυφλό καὶ οἱ Μαθητὲς νὰ κάνουν μία παράξενη ἐρώτηση: ποιός ἁμάρτησε, αὐτὸς ἤ οἱ γονεῖς αὐτοῦ γιὰ νὰ γεννηθεῖ τυφλός; Οἱ Μαθητὲς θεώρησαν τὴν ἐκ γενετῆς τύφλωση ὡς τιμωρία ἀπὸ τὸν Θεὸ λόγω κάποιας ἁμαρτίας. Τὸ νὰ ἁμάρτησαν, λοιπόν, οἱ γονεῖς εἶναι ἐν μέρει κατανοητό.

Ἡ θεωρία, ὅμως τοῦ νὰ ἁμάρτησε τὸ παιδί πρὶν ἀκόμη γεννηθεῖ ὀφείλεται σὲ πλάνες μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων ποὺ ἀφορούσαν τὴν μετενσάρκωση ἤ τὴν δυνατότητα τοῦ παιδιοῦ νὰ ἁμαρτήσει ὄντας μέσα στὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας.

Εἶναι χαρακτηριστικὸ τῶν περισσότερων ἀνθρώπων, ὅταν ἔρχονται ἀντιμέτωποι μὲ κάποια ἀσθένεια, ἤ κάποιο γενικότερο πρόβλημα, νὰ λένε αὐτὸ τὸ «γιατί;». Τὸ «Γιατί σὲ μένα, Θεέ μου» ἀκούγεται, πράγματι, συχνά. Γιὰ νὰ τερματίσει αὐτὲς τὶς ἀπορίες καὶ τὰ παράπονα ὁ Χριστός λέει ὅτι κανένας δὲν ἁμάρτησε.

Ἡ ἀσθένεια τοῦ ἀνθρώπου ὑφίσταται γιὰ νὰ φανερωθοῦν τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ πάνω του. Ἔτσι πρέπει νὰ βλέπει ὁ καθένας μας τὰ προβλήματά του. Ὡς ἕναν Σταυρὸ ποὺ μὲ λίγη ὑπομονὴ θὰ φέρει τὴν Ἀνάσταση, ὡς μία αἰτία γιὰ νὰ δοξάζεται ὁ Θεός μέσω τῆς καρτερίας μας. Ὄχι ὡς τιμωρία ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ Θεὸς εἶναι μὲν δίκαιος, ἀλλὰ ὄχι τιμωρός.

Συνεχίζει ὁ Χριστός, λέγοντας: πρέπει νὰ ἐργάζομαι ὅσο εἶναι μέρα, διότι θὰ ἔρθει κάποτε ἡ νύχτα καὶ κανένας δὲν θὰ μπορεῖ νὰ ἐργάζεται. Ὅταν εἶμαι στὸν κόσμο, εἶμαι Φῶς τοῦ κόσμου. Παίρνοντας τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Ὑμνωδός, στὸ δοξαστικὸ τῶν Ἀποστίχων τοῦ Ἐσπερινοῦ ἀποκαλεῖ τὸν Χριστὸ «τῆς Δικαιοσύνης Ἥλιο νοητό».

Αὐτός, λοιπόν, ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης λέει ὅτι πρέπει νὰ ἐργάζεται δίχως ἀναβολές, δίχως παύσεις, διότι ὁ καιρὸς περνάει καὶ ἔρχεται ἡ νύχτα καὶ ὅσο εἶναι στὸν κόσμο πρέπει νὰ ἀπλώνει συνεχῶς καὶ μόνο τὸ Φῶς. Τὰ λόγια αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ λάβουμε πολὺ σοβαρὰ ὑπ’ ὄψιν ὅσοι ἀφήνουμε γιὰ αὔριο τὴν ἕνωση μας μὲ τὸν Θεό καὶ ὅσοι τὴ μιὰ πράττουμε φωτεινὰ καὶ τὴν ἄλλη σκοτεινὰ ἔργα. Ὁ Θεὸς μᾶς ἔδωσε τὸ σήμερα γιὰ νὰ ἐργαστοῦμε τὰ ἔργα τοῦ Φωτός. Τὸ αὔριο μπορεῖ καὶ νὰ μὴ μᾶς τὸ δώσει.

Ἔρχεται στὸ σημεῖο αὐτὸ ἡ ποθητὴ στιγμὴ τῆς θεραπείας. Ὁ Χριστὸς προβαίνει σὲ μία συμβολικὴ κίνηση. Ἀναμειγνύει σάλιο μὲ χῶμα καὶ χρίει τὰ μάτια τοῦ τυφλοῦ. Γιατὶ τὸ κάνει; Γιατὶ ἐνῶ τὶς ἄλλες φορὲς θεράπευσε παράλυτους, κωφούς, δαιμονισμένους καὶ ἀνέστησε νεκροὺς μόνο μὲ ἕνα Του λόγο, τώρα ἀλείφει μὲ λάσπη τὰ μάτια τοῦ ἀσθενῆ; 

Ἀρχικά, γιὰ νὰ ὑποδείξει ὅτι εἶναι ὁ Πλάστης, Ἐκεῖνος ποὺ μᾶς δημιούργησε ἀπὸ χῶμα καὶ νερό.

Ἔπειτα, γιὰ νὰ θυμίσει στὸν καθένα μας ὅτι εἴμαστε ἀπὸ χῶμα καὶ στὸ χῶμα θὰ ξαναβρεθοῦμε. Ἄν χαράξουμε καλὰ στὴν καρδιά μας ὅτι σὲ λίγο καιρὸ -γρήγορα ἤ γρηγορότερα- θὰ βρεθοῦμε στὸ χῶμα, θὰ μπορέσουμε μὲ περισσότερη εὐκολία νὰ στρέψουμε τὰ μάτια μας πρὸς τὸ Φῶς.

Ἔπειτα ἀπὸ τὴν συμβολικὴ αὐτὴ κίνηση, ὁ Χριστὸς προστάζει τὸν τυφλὸ νὰ νίψει τὸ πρόσωπό του στὴν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ. Κάνοντας αὐτὸ μὲ ἀδιάκριτη ὑπακοή, ὁ τυφλὸς θεραπεύθηκε καὶ ἄρχισε νὰ βλέπει. Ἄν τόσο πολὺ ὠφελήθηκαν οἱ ὀφθαλμοί του ἀπὸ τὴν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ, φαντασθεῖτε τὴν ὠφέλεια ποὺ λαμβάνουμε ψυχῇ καὶ σώματι ἑμεῖς ποὺ ὁλόκληροι βαπτιζόμαστε στὴν κολυμβήθρα τῆς Ἐκκλησίας.

Τὴν θεραπεία του ἄλλοτε τυφλοῦ ἀκολούθησε ἕνας καταιγισμὸς ἐρωτήσεων ἀπὸ τοὺς ὑποκριτὲς Φαρισαίους. Πῶς σοῦ ἄνοιξε τοὺς ὀφθαλμοῦς; Τί σοῦ ἔκανε; Τί λὲς γιὰ ἐκεῖνον ποὺ σὲ θεράπευσε; Τοὺς ἐνόχλησε ὅτι ὁ Χριστὸς ἔφτιαξε πηλὸ ἡμέρα Σαββάτου… Τόσο κακοπροαίρετοι ἦταν. Ὁτιδήποτε ἔκανε ὁ Χριστὸς τὸ ἔβλεπαν μὲ καχυποψία: εἶναι ἀπὸ Θεοῦ; Μήπως θεραπεύει μὲ τὴν δύναμη τοῦ πονηροῦ;

Ἐπιζητεῖ τὸν θρόνο τῆς ἐξουσίας; Τί, τέλος πάντων, θέλει; Μέχρι καὶ τοὺς γονεῖς τοῦ ἀνθρώπου κάλεσαν γιὰ νὰ ἐξακριβώσουν τὴν ἐκ γενετῆς τύφλωσή του. Ἀπὸ αὐτοὺς φάνηκε ὅτι πολλὲς φορές, γιὰ χάρη τοῦ συμφέροντος, κάποιοι εἶναι ἰκανοὶ μέχρι καὶ τὰ παιδιά τους νὰ ἀπαρνηθοῦν. «Τυφλὸς γεννήθηκε. Τώρα τὸ πῶς βλέπει, ἡλικία ἔχει αὐτὸν ἐρωτήσατε», ἀπάντησαν πλαγίως.

Ἐντυπωσιακὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖνοι ποὺ εἶχαν μάτια καὶ ἔβλεπαν, στὴν πραγματικότητα ἦταν τυφλοί. Ἐνῶ, ἐκεῖνος ποὺ γεννήθηκε τυφλός, ἔβλεπε μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του τὸ Φῶς τὸ ἀληθινό. Στὶς προσπάθειες τῶν Φαρισαίων νὰ μειώσουν τὸν Ἰατρὸ ψυχῶν καὶ σωμάτων, ὁ πρώην τυφλός ἦταν εὐθύς. Μὲ παρρησία τοὺς μίλησε καὶ ὁμολόγησε ὅτι Ἐκεῖνος ποὺ τὸν θεράπευσε δὲν ἦταν ἀπλὸς ἄνθρωπος. Γιὰ αὐτό, τὸν ἔβγαλαν ἔξω.

Τὴν εὐγνωμοσύνη του, τὸ θάρρος καὶ τὴν εἰλικρίνεια τοῦ ἰαθέντος τυφλοῦ τὰ τίμησε ὁ Χριστός ἐμφανιζόμενος ξανὰ ἐνώπιόν του. «Πιστεύεις στὸν Ὑιὸ τοῦ Θεοῦ;». «Ποιός εἶναι, Κύριε, γιὰ νὰ πιστέψω σὲ αὐτόν;» καὶ ὁ Χριστὸς τὸν τιμᾶ μὲ τὴν ἀποκάλυψη: «Καὶ τὸν εἶδες, καὶ μιλάει μὲ ἐσένα, Αὐτὸς εἶναι».

Εὐχή μου κὶ ἑμεῖς νὰ καταφέρουμε μέσω τῆς καλῆς προαίρεσης, τῆς ὑπακοῆς, τῆς εἰλικρίνειας καὶ τῆς ἐν Χριστῷ παρρησίας ποὺ εἶχε ὁ βλέπων τυφλός, νὰ δοῦμε τὸ Φῶς τὸ Ἀληθινό.

Ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Ιερά Μητρόπολη Αττικής και Βοιωτίας

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

«ΟΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΟΜΒΩΝ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ»

«Στην εποχή του σοβιετοποιημένου Πατριαρχείου, ο πιστός που ήθελε να κρατήσει του στον τομέα της θρησκείας ήταν υποχρεωμένος να δραστηριοποιηθεί «παράνομα στο σπίτι του» τονίζει ο θεολόγος, φιλόλογος Αντώνιος Μάρκου

Η Ρωσική Εκκλησία των Κατακομβών ήταν η παράνομη για το αθεϊστικό καθεστώς εκκλησιαστική δραστηριότητα στην Σοβιετική Ένωση, από την Επανάσταση του 1917 μέχρι την πτώση του, το 1989.

Συνέντευξη στη Σοφία Χατζή του Ραδιοφώνου της Πειραϊκής Εκκλησίας

Όταν λέμε Εκκλησία των Κατακομβών, δεν εννοούμε κατακόμβες ρωμαϊκού τύπου, υπόγειες δηλαδή στοές, στις οποίες οι Χριστιανοί συγκεντρώνονταν για να τελέσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και να θάψουν τους νεκρούς τους. Το σοβιετικό καθεστώς ήταν εξ ορισμού αθεϊστικό και η Ορθόδοξη Εκκλησία αντιμετώπιζε έναν διωγμό, με σκοπό την φυσική Της εξόντωση και την αντικατάστασή Της με ένα νέο «εκκλησιαστικό» μόρφωμα, δημιούργημα του καθεστώτος, στην υπηρεσία του καθεστώτος.

Ο κ. Αντώνιος Μάρκου, θεολόγος, φιλόλογος και συγγραφέας. γνωρίζοντας τη Ρωσική γλώσσα έχει ερευνήσει επί χρόνια για την Εκκλησία των κατακομβών αλλά και για τους χιλιάδες νεομάρτυρες της.


Πώς ζούσε την πνευματική και εκκλησιαστική ζωή εκείνη την εποχή ο πιστός που είχε συνείδηση; Στην εποχή του σοβιετοποιημένου Πατριαρχείου, ο πιστός πού ήθελε να κρατήσει την ελευθερία του στον τομέα της θρησκείας και της λατρείας, ήταν υποχρεωμένος να δραστηριοποιηθεί «παράνομα» στο σπίτι του. Οπότε, ο όρος που εκφράζει περισσότερο την Εκκλησία των Κατακομβών, είναι η «κατ΄ οίκον εκκλησία» του Αποστόλου Παύλου.

Σ΄ αυτή λοιπόν την «κατ΄ οίκον εκκλησία», γίνονταν η θρησκευτική διδασκαλία/κατήχηση των παιδιών, η ατομική και κοινή προσευχή, μυστικές Λειτουργίες από περιοδεύοντες μυστικούς Ιερείς και η τέλεση Μυστηρίων γάμων και βαπτίσεων. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει στα απομνημονεύματά του ο τελευταίος Σοβιετικός Ηγέτης, ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ότι τον είχε βαπτίσει κρυφά η γιαγιά του στο σπίτι, σε μία πλαστική λεκάνη

Οι ιερείς βίωναν διωγμό

Η Εκκλησία των Κατακομβών εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο ήδη από το 1917. Όταν μία εκκλησία έκλεινε και στη συνέχεια άλλαζε χρήση ή καταστρέφονταν, ο εφημέριος έπρεπε να βρει μία εργασία για να ζήσει αυτός και η οικογένειά του. Ο Ιερέας όμως και χωρίς ράσα παρέμενε Ιερέας και κάτω από το κάλυμμα του ταχυδρομικού ή σιδηροδρομικού υπαλλήλου ή ενός ηλεκτρολόγου δρούσε σαν Ιερέας, εξυπηρετώντας μυστηριακά τους πιστούς που του το ζητούσαν.

Με αυτόν τον τρόπο τα μυστήρια της εκκλησίας θα ήταν απρόσιτα στους ορθοδόξους.

Ακριβώς. Γι' αυτό οι πιστοί επινοούσαν τρόπους για να λάβουν την ευλογία της Εκκλησίας, στις κορυφαίες στιγμές της ζωής τους. Έκαναν μεν πολιτικό γάμο για να είναι νόμιμοι απέναντι στην Πολιτεία, έστελναν όμως τις βέρες τους να ευλογηθούν από έναν Ιερέα, ο οποίος ιερολογούσε τον Γάμο στις…βέρες!

Τελούσαν την πολιτική κηδεία, αλλά έστελναν λίγο χώμα από τον τάφο για να διαβάσει εκεί ο Ιερέας την θρησκευτική κηδεία και μετά το έριχναν στο τάφο.

Εφόσον το σύνολο σχεδόν των μοναστηριών έκλεισε, τι απέγιναν οι μοναχοί και όσοι είχαν κλήση για τον μοναχισμό;

Οι πιστοί που ήθελαν να μονάσουν, δέχονταν μυστικά μοναχική κουρά και δραστηριοποιούνταν στα νοσοκομεία σαν γιατροί και νοσηλευτές ή έφευγαν στα δάση και τα βουνά, κάτι που το καθεστώς ήξερε ότι συμβαίνει και όταν το ανακάλυπτε ξεσπούσε πάνω σε αυτούς τους μυστικούς μοναχούς με ιδιαίτερη μανία. Λ.χ. την 26η Οκτωβρίου 1930 εκτελέστηκαν 21 μοναχοί του Νέου Άθωνα στο Σουχούμι, όπου είχαν ιδρύσει μυστικό μοναστήρι στα απάτητα βουνά του Καυκάσου.

Σταδιακά, αυτή η παράνομη για το καθεστώς εκκλησιαστική δραστηριότητα, μπήκε στον Σοβιετικό Ποινικό Κώδικα (συνήθως χαρακτηρίζονται σαν φιλομοναρχική δραστηριότητα) και αντιμετωπίζονταν με συλλήψεις, εξορίες, εκτοπίσεις σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως και εκτελέσεις. Αργότερα δε και με εγκλεισμό σε ψυχιατρικές κλινικές, διότι το καθεστώς έπρεπε να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι πιστοί ήταν αντικοινωνικά στοιχεία, επικίνδυνα για την κοινωνία.

Είναι γνωστό ότι οι τρεις αιώνες των Ρωμαϊκών διωγμών έδωσαν στην Εκκλησία περίπου 11.000.000 γνωστούς Μάρτυρες! Αυτό που δεν είναι γνωστό στο ευρύ κοινό είναι ότι, στα 70 χρόνια του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού στην τέως Σοβιετική Ένωση, υπήρξαν περίπου 20.000.000 θύματα που θανατώθηκαν για την πίστη τους στον Χριστό! Πρόκειται για τους Ρώσους Νεομάρτυρες. Τι βρίσκουμε στην βιβλιογραφία γι' αυτούς;

Ο Ρώσος Θεολόγος και Μοναχός Επιφάνιος Τσέρνωφ, ενδεχομένως μυστικός Επίσκοπος, που κοιμήθηκε στα 1994, γράφει χαρακτηριστικά: Ποτάμια, θάλασσες καί λίμνες οἱ τάφοι τῶν ἀνωνύμων Μαρτύρων. Η βιβλιογραφία είναι εκτεταμένη και εξαιρετικά ακριβής. Μετά την πτώση του καθεστώτος άνοιξαν αρχεία (της Μυστικής Αστυνομίας KGB, των Δήμων και διαφόρων κρατικών υπηρεσιών), από τα οποία προέκυψαν συγκλονιστικοί αριθμοί διώξεων, εξοριών, εκτοπίσεων και εκτελέσεων Σοβιετικών πολιτών, λόγω της θρησκευτικής τους πίστης. Από τις Αρχές της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών ανακοινώθηκε ότι θανατώθηκαν (για διάφορους λόγους) περίπου 80 εκατομμύρια άνθρωποι! Στο Μπούτοβο της Μόσχας λ.χ. μόνο κατά την περίοδο 8.8.37 – 19.12.38 εκτελέστηκαν 20.764 άνθρωποι, από τους οποίους οι 430 ήταν εκκλησιαστικοί.

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Στρατοπέδου Σολόβκι στη Λευκή Θάλασσα. Επρόκειτο για μοναστήρι που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τους Οσίους Γερμανό και Σαββάτιο. Κατά την Επανάσταση το μοναστήρι μετατράπηκε σε κολαστήριο, όπου το καθεστώς έστελνε τους επικίνδυνους γι΄ αυτό Ορθοδόξους πιστούς, κυρίως κληρικούς. 

Χιλιάδες κρατούμενοι έζησαν εκεί, στοιβαγμένοι στα κατεστραμμένα κτίρια της μονής και σε άθλιες παράγκες, ντυμένοι με κουρέλια, υποχρεωμένοι να εργάζονται πολλές ώρες στους -25 βαθμούς και με ανεπαρκή τροφή. Το 1927 οι κρατούμενοι Επίσκοποι στο Σολόβκι ήταν 80.

Η Ρωσίδα διανοήτρια Τατιάνα Γκορίτσεβα γράφει σχετικά: Η ώρα του μαρτυρίου ήταν για την Ρωσική Εκκλησία η καλύτερη ώρα, η ώρα της ανθήσεως. Η Εκκλησία που εξωτερικά δεν είχε σχεδόν καμία δύναμη, έγινε εσωτερικά τόσο δυνατή, τόσο καθαρή, που τώρα είναι πραγματικά Εκκλησία. Δεν είναι οργανισμός, δεν είναι ίδρυμα. Είναι το Σώμα του Χριστού που υποφέρει, που σταυρώθηκε και αναστήθηκε.

Περιγράψτε μας κάποιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις Νεομαρτύρων

Μόνο το 1918· ο Επίσκοπος Ισίδωρος του Μιχαήλωφ ψήθηκε στη σχάρα, σαν τον Αρχιδιάκονο της Ρώμης άγιο Λαυρέντιο· ο Αρχιεπίσκοπος Ιωακείμ του Νίζνι Νόβγκοροντ, μαρτύρησε κρεμασμένος ανάποδα, στην Ωραία Πύλη του Μητροπολιτικού Ναού της Σεβαστουπόλεως· ο Ιερέας Κωνσταντίνος του Κιρζεμάνι, σταυρώθηκε στην πόρτα της εκκλησίας του (το 1992 το λείψανο του Ιερομάρτυρα βρέθηκε άφθαρτο)·

ο Ιερέας Γρηγόριος Δημητριέφσκυ αποκεφαλίστηκε στο Σμολένσκ, αφού προηγουμένως του έκοψαν τα αυτιά και την μύτη· ο Ιερέας Θεόδωρος Βογκογιαλένσκυ τελειώθηκε θαμμένος ζωντανός, με το κεφάλι προς τα κάτω, στην περιφέρεια του Τομπόλσκ· ο Ιερέας Τιμόθεος Στρελκώφ αποκεφαλίστηκε, αναστήθηκε θαυματουργικά, έζησε κρυπτόμενος 12 χρόνια, για να εκτελεστεί το 1930· ο Ιερέας Γαβριήλ Μοκώφσκυ διαμελίστηκε ζωντανός και όταν η Πρεσβυτέρα του προσπάθησε να μαζέψει τα κομμάτια του την εκτέλεσαν, αφού προηγουμένως της έκοψαν τα χέρια, τα πόδια και τους μαστούς!

Το 1922 εκτελέστηκαν 2.691 Κληρικοί, 1.922 Μοναχοί και Μοναχές και 3.447 μέλη λαϊκῶν Ἀδελφοτήτων (μεταξύ αυτών και ο Μητροπολίτης Βενιαμίν της Πετρουπόλεως), με αφορμή την αντίδραση κατά της δημεύσεως των ιερών σκευών.

Το 1930 ο Επίσκοπος Σέργιος του Μπουζουλούκ, μαζί με κάποιον Ηγούμενο, κλείστηκαν σε ένα άθλιο κελί, όπου φαγώθηκαν ζωντανοί από τους αρουραίους!

Το 1933 έκλεισε η Μονή αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στο Ριαζάν και περίπου 180 μοναχοί της οδηγήθηκαν στο παρακείμενο δάσος και αφέθηκαν να πεθάνουν από το κρύο!

Το 1934, ο Επίσκοπος Βίκτωρας της Βιάτκας, μετά από πολλές φυλακίσεις και εξορίες (ακόμη και στο Στρατόπεδο Σολόβκι), βρέθηκε νεκρός από το κρύο στην παγωμένη τάϊγκα. (Το 1997 το Λείψανό του ανακαλύφθηκε αδιάφθορο και σήμερα φυλάσσεται στη Μονή Αγίας Τριάδος Βιάτκας).

Το 1934 επίσης εκτελέστηκαν στο Ροστώφ 120 Ιερείς και Ιερομόναχοι. Το 1990 στα υπόγεια του Ναού της Αγίας Σκέπης, στο Τερνοπόλ της Ουκρανίας, βρέθηκαν τα Λείψανα 150 θυμάτων της Μυστικής Αστυνομίας· ανάμεσά τους και τρείς Ιερείς, ντυμένοι με τα άμφιά τους. Ένας, γέροντας σήμερα, κάτοικος κατέθεσε, ότι μετέφερε ασβέστη στο ναό, μετά από διαταγή της Αστυνομίας, γιά να περιλουστοῦν τα πτώματα!

Η Λυδία της Ούφα

Η Νεομάρτυρας Λυδία της Ούφα (πόλεως της Σιβηρίας), ήταν υπάλληλος της Δασικής Υπηρεσίας και μέλος της Εκκλησίας των Κατακομβών. Το έγκλημά της κατά του καθεστώτος ήταν ότι στην γραφομηχανή του γραφείου της πληκτρολογούσε το Πάτερ ημών, το οποία μοίραζε σε όσους το ήθελαν.

Όταν κάποια αντίγραφα έπεσαν στα χέρια της Μυστικής Αστυνομίας, ένας παρατηρητικός αστυνομικός πρόσεξε ότι το Κ στη γραφομηχανή που είχε πληκτρολογηθεί είχε μία σπασμένη άκρη. Άρχισε τότε ένας μεγάλος έλεγχος σε όλες τις γραφομηχανές της περιοχής και η επίμαχη βρέθηκε στο γραφείο της Λυδίας.

Η Λυδία ανακρίθηκε επί 10 ημέρες και υπέστη φοβερά ψυχολογικά και σωματικά βασανιστήρια (μεταξύ άλλων τις έβγαλαν τις αρθρώσεις), για να αποκαλύψει άλλα μέλη των Κατακομβών, αλλά δεν «έσπασε». Τότε αποφάσισαν να τη βιάσουν ομαδικά και ζήτησαν τη βοήθεια του στρατιώτη Κύριλλου Ατάεφ, 23 ετών, αυτός όμως όταν είδε την κατάσταση της κοπέλας προσπάθησε να την υπερασπιστεί, με αποτέλεσμα να εκτελεστεί επί τόπου.

Πέθανε ζητώντας από την Μάρτυρα «να τον πάρει μαζί της»! Αυτή η ομολογία Πίστεως ενός νέου που είχε μεγαλώσει μέσα στην Επανάσταση και γαλουχηθεί με τις αρχές της, προκάλεσε αμόκ στους βασανιστές και η Λυδία εκτελέστηκε επί τόπου. Αργότερα ένας από τους δράστες ομολόγησε το έγκλημα στο φίλο του Λοχία Αλέξιο Ικόνικωφ, ο οποίος μεταστράφηκε στην Πίστη και έγινε διαπρύσιος κήρυκας του μαρτυρίου της Λυδίας και του Κυρίλλου, με αποτέλεσμα να εκτελεστεί και ο ίδιος. Η μνήμη των Νεομαρτύρων τιμάται την 20η Ιουλίου.

Όταν βλέπουμε χριστιανούς να εξουθενώνονται από μαρτύρια καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για τις σπάνιες στιγμές στην ιστορία που εξισώνονται κάποιοι από εμάς, με τους αλιείς μαθητές του Χριστού και τότε ξέρουμε στα σίγουρα ότι συνεχίζεται η πορεία της Εκκλησίας με αυθεντικό τρόπο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την αγιότητα των Ρώσων Νεομαρτύρων διακήρυξε αρχικά η Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς και τελικά και το ίδιο το Πατριαρχείο Μόσχας.

* Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» της 25.05.2022 και αναδημοσιεύθηκε από το ιστολόγιο «Αναστάσιος» της 28.5.2022. Επιμέλεια ημετέρα.

ΨΑΛΜΩΔΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Α' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΣΤΗΝ. Ι. Μ. ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ, ΦΥΛΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (1988)

Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής (1988)

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΣΤΟ ΝΤΑΧΑΟΥ

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίου του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς: «Μέσα από το παράθυρο της φυλακής», εκδόσεις «Ορθόδοξη Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 21-24.
Αυτό το βιβλίο γράφηκε από τον Άγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς, Επίσκοπο Αχρίδας, κατά την διάρκεια της φυλάκισής του, σε ένα από τα πιο φρικτά στρατόπεδα συγκέντρωσης αιχμαλώτων, στο Νταχάου, κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, στη Γερμανία (15 - 9 - 1944 έως 8 - 5 - 1945).
Ο Άγιος Νικόλαος γενννήθηκε στις 23.12.1881 στο μικρό ορεινό χωριό Λέλιτς κοντά στο Βάλιεβο της Σερβίας. Οι γονείς του, Ντράγκομιρ και Κατερίνα, απλοί χωρικοί είχαν εννέα παιδιά από τα οποία το πρώτο ήταν ο Νικόλαος. Βαπτίσθηκε στο μοναστήρι του Τσέλιε που τότε αποτελούσε τον ενοριακό ναό του χωριού. Η ξακουστή οικογένεια των Βελμίροβιτς κατάγεται από τη Σρεμπρένιτσα της Βοσνίας. Ο πατέρας του είχε σπάνια μόρφωση για χωρικό της εποχής του και ήταν ο γραμματικός της περιφερείας. Το Δημοτικό τελείωσε στο Σχολείο της μονής Τσέλιε και το Γυμνάσιο στο Βάλιεβο. Μετά την αποφοίτησή του από την Θεολογική Σχολή του Βελιγκραδίου, έλαβε υποτροφία για το Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία.
Το διδακτορικό του θέμα ήταν: <<Η πίστη στην Ανάσταση του Χριστού ως θεμελιώδες δόγμα της Αποστολικής Εκκλησίας>>. Στην συνέχεια με νέα υποτροφία σπούδασε φιλοσοφία στην Οξφόρδη της Αγγλίας. Μετά από την σωτηρία του από σοβαρή ασθένεια έταξε να ενδυθή το μοναχικό σχήμα και να θέση τον εαυτό του στην διακονία της Εκκλησίας και του λαού.
Στις 20 Δεκεμβρίου 1909 έγινε μοναχός με το όνομα Νικόλαος. Κατόπιν επήγε για σπουδές στην φημισμένη Ακαδημία της Πετρούπολης στην Ρωσία... Στις 25 Μαρτίου του 1919 εξελέγη επίσκοπος Ζίτσης, κατόπιν μετατίθεται στην επισκοπή Αχρίδος και το 1934 επέστρεψε και πάλι στην επισκοπή Ζίτσης. Το 1941 συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Γερμανούς.
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1944 τον μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου στη Γερμανία, από όπου απελευθερώθηκε στις 8 Μαϊου του 1945 από τον αμερικανικό στρατό... Εκοιμήθη ειρηνικά στις 18 Μαρτίου του 1956 ενώ προσευχόταν στην ρωσική μονή του Αγίου Τύχωνος στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α.
Στις 12 Μαΐου του 1991 τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Σερβία, στο μοναστήρι Λέλιτς. Στις 24 Μαΐου 2003 η Σύνοδος των Αρχιερέων της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ακολουθώντας τη συνείδηση του πληρώματός της, προέβη στην επίσημη ανακήρυξη της αγιότητος του επισκόπου Νικολάο και την αναγραφή του στο σερβικό αγιολόγιο. Η μνήμη του τιμάται στις 12 Μαΐου.
Ευχόμαστε την «Καλή Ανάγνωση» και «πνευματική εντρύφηση» σε έναν σύγχρονο άγιο της εποχής μας, που τα κείμενά του παραστατικά, αισθαντικά και προπαντός δημιουργικά μας εισαγάγουν στον άρρητο, θαυμαστό και εύοσμο κόσμο της Θεολογίας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: «ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ» ΜΕΡΟΣ 1ον

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ
ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
ΣΤΟ ΝΤΑΧΑΟΥ

Μη παροργίζουμε την φιλανθρωπία του Θεού

Αδελφοί μου, αμαρτήσαμε και στη συνέχεια εξαγνιστήκαμε. Προσβάλαμε τον Παντοδύναμο Θεό μας, και γι' αυτό τιμωρηθήκαμε. Σπιλώσαμε τις ψυχές μας και ξεπλύναμε την κάθε αμαρτία μας, με το αίμα και τα δάκρυά μας. Ποδοπατήσαμε κάθε τι, που ήταν ιερό για τους πατέρες μας, και γι' αυτό στη συνέχεια ποδοπατηθήκαμε εμείς οι ίδιοι. 

Ποδοπατήσαμε κάθε τι, που ήταν ιερὸ για τους πατέρες μας, και γι' αυτό στη συνέχεια ποδοπατηθήκαμε εμείς οι ίδιοι. Η καταστροφὴ μας ήταν αναμενόμενη αφού τα σχολεία μας ήταν χωρὶς πίστη στο Θεό, οι πολιτικοί μας δεν ήταν έντιμοι, ο στρατός μας δεν είχε πατριωτισμὸ και οι κυβερνήτες μας δεν είχαν την ευλογία του Θεού.

Έτσι καταστράφηκαν τα σχολεία, ο στρατὸς και όλο το κράτος μας. Είκοσι χρόνια δεν σεβόμασταν τις παραδόσεις μας, και τώρα οι αλλοεθνείς μας στέρησαν το φως με το σκοτάδι τους. Είκοσι χρόνια χλευάζαμε τους προγόνους μας, που με την ευσέβειά τους κατέκτησαν τη βασιλεία των Ουρανών.

Με το μέτρο όμως που κρίναμε το Θεό και τους προγόνους μας, με το ίδιο μέτρο και εμείς κριθήκαμε. Παρ' όλα αυτά, ο Θεός μας συγχώρεσε. Οι υβριστικὲς σκέψεις μας, τα υβριστικὰ λόγια και οι πράξεις μας, οι ατελείωτες προσβολὲς στον Μεγαλοδύναμο Θεό, κατὰ την περίοδο των δύο παγκοσμίων πολέμων, καταδίκασαν το λαό μας αρχικὰ σε θάνατο.

Η ποινὴ επιβλήθηκε και ένας στους οκτὼ Σέρβους εκτελούνταν στα πρώτα δύο χρόνια της κατοχής της χώρας μας απὸ τους Γερμανούς. Στη συνέχεια οι εκτελέσεις σταμάτησαν και η ποινὴ μειώθηκε, σε ισόβια σκλαβιά. Καταδικαστήκαμε να είμαστε αιώνια υπόδουλοι των Γερμανών. Μόνον όταν ο φτωχὸς λαός μας, με τα εξασθενημένα χέρια του, άρχισε να ανάβει κεριά, να προσεύχεται, τότε οι προσευχές του συγκίνησαν τους αγγέλους και τους αγίους ώστε να μεσιτεύσουν για το έλεος του Θεού.

Τότε ὁ Παντελεήμων Θεὸς πάλι μείωσε την ποινὴ της ισόβιας σκλαβιάς σε δύο χρόνια. Ο σέρβικος λαὸς καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκισης ενώ είκοσι χρόνια ζούσε αμαρτωλὴ ζωή. Δεν είναι άραγε αυτὸ ελεημοσύνη; Υπάρχει άραγε κανεὶς επίγειος βασιλιὰς ο οποίος θα ανεχόταν είκοσι χρόνια να το βρίζουν, να τον χλευάζουν και να συγχωρεί το λαό του; Ποτὲ και πουθενά.

Τέτοια ελεημοσύνη έχει μόνο ο Θεός μας. Αδελφοί μου, τι λοιπὸν να πράξουμε τώρα; Ας πράξουμε οτιδήποτε άλλο, εκτὸς απὸ αυτὸ που πράτταμε στη διάρκεια αυτών των είκοσι χρόνων. Ας μην αμαρτάνουμε, για να μην υποφέρουμε πάλι. Ας μην προσβάλουμε πάλι τον Παντοκράτορα Θεό, και υποστούμε μεγαλύτερη τιμωρία. Ας μη σπιλώνουμε τις ψυχές μας με αμαρτίες, για να μη χρειασθεί πάλι να τις εξαγνίζουμε με το αίμα και τα δάκρυά μας.

Ας μην ποδοπατάμε τα όσια των προγόνων μας, για να μην ποδοπατηθούμε οι ίδιοι. Ας χτίσουμε σχολεία με πίστη, ας αποκτήσουμε κυβερνήτες τίμιους, ας αποκτήσουμε στρατὸ με πατριωτισμό, και κράτος που να έχει την ευλογία του Θεού. Ας επιστρέψουμε ο καθένας μας στο Θεὸ και στον εαυτό του.

Ας μη μείνει κανένας μακριὰ απὸ το Θεό, για να μη χάσει το φως του απὸ την επέλαση του τρομακτικού σκοταδιού των αλλοεθνών με τα «ωραία» ονόματα και τα «φανταχτερὰ» ρούχα. Ας προσπαθήσει ο καθένας μας να κατακτήσει τη βασιλεία των Ουρανών. Έτσι μόνο θα επιβιώσει το κράτος μας πάνω στη γη για μεγαλύτερο χρονικὸ διάστημα. Αν είμαστε δίκαιοι ο ουρανὸς θα προσέχει το κράτος μας.

Στην ουράνια Βασιλεία βασιλεύουν η δικαιοσύνη, η πίστη, η αγάπη, η αλήθεια, η ελεημοσύνη, η σοφία, η καθαρότητα... Ας σκεφτείτε αν έχετε αυτὲς τις αρετές, και αν όχι καλύτερα να αγωνιστείτε να τις αποκτήσετε όλες. Έτσι θα γίνετε τέλειοι, όπως τέλειος είναι και ὁ μεγάλος Πατέρας σας, ο ουράνιος.

Έτσι θα αντέξετε τις σκοτεινὲς δυνάμεις του Άδη, που κτύπησαν το κράτος μας και σαν εφιάλτης μας ταλάνισαν και θα μας ταλανίζουν για πολλὰ χρόνια. Οπλισμένοι με τις αρετὲς θα δικαιώσετε την αγάπη σας για την πατρίδα σας, και θα δικαιώσετε το όνομα του Ορθόδοξου χριστιανού.

Ας σας βοηθάει ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς:
<<Μέσα από το παράθυρο της φυλακής>>, εκδόσεις <<Ορθόδοξη Κυψελη>>,
Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 21-24.

Η ΘΗΒΑΪΔΑ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ (12ο ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου: <<Η Θηβαϊδα του Βορρά>> σε μετάφραση και επιμέλεια του Πέτρου Μπότση,
δ' έκδοση, σελ. 267-271, Αθήνα 1988.
<<Ο μοναχισμός στη Ρωσία ξεκίνησε με τους οσίους Αντώνιο και Θεοδόσιο του Κιέβου. Εκείνοι έθεσαν τα θεμέλια της άσκησης και ήταν οι πρώτοι που έφεραν στην απέραντη αυτή χώρα το μήνυμα της ολοκληρωτικής αφιέρωσης στο Θεό και του αγώνα για εσωτερική τελείωση. Εκείνος όμως που δημιούργησε μια μεγάλη άνθιση, που εξελίχτηκε σ' ένα τεράστιο ξέσπασμα του μοναχισμού και αγκάλιασε ολόκληρη τη βορειοανατολική Ρωσία, που δίκαια αποκλήθηκε "Θηβαΐδα του Βορρά",
ήταν ο μεγάλος άγιος Σέργιος του Ραντονέζ.
Ο άγιος Σέργιος ήταν μια γιγαντιαία μορφή που δημιούργησε τη "χρυσή εποχή" για το μοναχισμό της Ρωσίας, εποχή που κράτησε τρεις αιώνες περίπου και χάρισε στην Ορθόδοξη Εκκλησία χιλιάδες αγίους. Ο ίδιος έφτιαξε πενήντα μοναστήρια και από εκείνα δημιουργήθηκαν άλλα σαράντα. Δίκαια του απονεμήθηκε ο τίτλος του "μεγάλου γέροντα της ρωσικής γης" και του "αββά της Θηβαΐδας του Βορρά". Ο συναρπαστικός βίος του, όπως και οι βίοι άλλων χαρακτηριστικών μορφών της Θηβαΐδας του Βορρά, σκιαγραφούνται στο βιβλίο αυτό που εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελληνική.
Οι βίοι των αγίων αυτών συγκεντρώθηκαν από διάφορες πηγές στη Ρωσική και εκδόθηκαν για πρώτη φορά συλλογικά στην Αγγλική από το μοναστήρι του αγίου Γερμανού της Αλάσκας, που είναι στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α. και που είχε την καλοσύνη να μου επιτρέψει τη μετάφραση και έκδοση του βιβλίου αυτού στην Ελληνική. Στην εισαγωγή του καθηγητή Κόντζεβιτς (...) υπάρχει μια ιστορική αναδρομή στη Θηβαΐδα αυτή του Βορρά και στα διάφορα ρεύματα που συνετέλεσαν τόσο στην απαρχή της, κατά το 14ο αιώνα, όσο και στην αρχή της παρακμής της, κατά το 17ο αιώνα.
Στον επίλογο επίσης, που γράφτηκε από τους εκδότες της αγγλικής έκδοσης, αναφέρονται οι δεσμοί και η επίδραση της Θηβαΐδας του Βορρά στη μεγάλη μοναχική κίνηση του 18ου αιώνα, που εκφράστηκε από τον όσιο Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ και έδωσε στην Ορθόδοξη Ρωσική Εκκλησία τους μεγάλους στάρετς που τη δόξασαν και την δοξάζουν μέχρι σήμερα με την άφθαστη πνευματικότητά τους>>.
Πέτρος Αθ. Μπότσης
Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

ΟΣΙΑ ΔΩΡΟΘΕΑ ΤΟΥ ΚΑΣΙΝ

Η οσία Δωροθέα γεννήθηκε το 1549 στην πρώτη περίοδο των ευτυχών χρόνων της βασιλείας του Ιβάν του Δ' (του Τρομερού) και κοιμήθηκε το 1629, κατά τη διάρκεια της ειρηνικής βασιλείας του πρώτου τσάρου των Ρομανώφ, του Μιχαήλ Θεοδώροβιτς. Όλη η ζωή της όμως, αρχίζοντας από τότε που ήταν δώδεκα χρονών, πέρασε μέσα απ' τις χειρότερες καταστάσεις επαναστάσεων, αναρχίας, πείνας, πανούκλας και ξενικής εισβολής. 

Η οσία αυτή μοναχή είχε αρχοντική καταγωγή' μερικοί λένε ότι προερχόταν απ' την οικογένεια των πριγκήπων Κορκοντίνωφ. Δεν είναι γνωστά όμως ούτε η γενέτειρά της, ούτε το κοσμικό της όνομα. Παντρεύτηκε το Θεόδωρο Λαντίγκιν και απόκτησε απ' αυτόν ένα γιο, το Μιχαήλ.

Ζούσαν σε μια περιοχή στα βόρεια της Μόσχας, όπου βρίσκεται η πόλη Κασίν. Την πρώτη δεκαετία του 17ου αιώνα, το Κασίν λεηλατήθηκε απ' τους εισβολείς Πολωνούς και Λιθουανούς και ο σύζυγος της οσίας Δωροθέας έπεσε στο πεδίο της μάχης υπερασπίζοντας την πόλη.

Έτσι η Οσία, αφού μαζί με το σύζυγό της έχασε και κάθε επίγεια ευτυχία, μέσα στις φοβερές δυστυχίες που βρήκαν τη ρωσική γη και αφού ήδη είχε φτάσει σε μια ώριμη ηλικία, αποφάσισε να εγκαταλείψει τον κόσμο και ν' αναζητήσει με αγώνες και προσευχές όχι πια πρόσκαιρη ευτυχία, που τόσο συχνά επισκιάζεται από διάφορους πειρασμούς, αλλά μάλλον μια ουράνια και αιώνια μακαριότητα.

Από θεία έμπνευση, διάλεξε για τον εαυτό της ένα ειρηνικό και ψυχοσωτήριο καταφύγιο στο μοναστήρι της Υπαπαντής του Κυρίου, στο Κασίν. Το μοναστήρι αυτό, που ήταν ξακουστό γιατί εκεί βρίσκονταν τα ιερά λείψανα της οσίας Άννας του Κασίν, της μεγαλόσχημης και θαυματουργού πριγκήπισσας (+1368, γιορτάζεται στις 2 Οκτ. και 12 Ιουν.) είχε μόλις λεηλατηθεί μαζί με την πόλη κι όταν η Οσία πήγε εκεί, χρειάστηκε να καταβάλει πολλούς αγώνες και θυσίες και να υποβληθεί σε τεράστιες στερήσεις.

Με μεγάλους κόπους έφτιαξε ένα ταπεινό και περιορισμένο κελλί στη μέση των ερειπίων και επιδόθηκε στην προσευχή, τη νηστεία, την υπακοή και άλλους θεάρεστους αγώνες τους οποίους μόνο ο Θεός γνωρίζει. Εκεί, ανάμεσα στα ερείπια και τις στάχτες, βρήκε μια μεγάλη εικόνα της Παναγίας του Κόρσουμ, την οποία φύλαξε στο κελλί της κι αργότερα η εικόνα αυτή γιορταζόταν για τα πολλά θαύματα που τελούσε.

Όλη η περιφέρεια στην οποία κάποτε βρισκόταν το ειρηνικό αυτό χωριουδάκι, έμοιαζε με πραγματική έρημο από πυκνά δάση, ατέλειωτα άλση από σημύδες και ερημικές λίμνες, όπου ανθούσαν πουλιά και κυκλοφορούσαν ελεύθερα άγρια θηρία.

Αυτή ήταν επίσης γενέτειρα περιοχή ευρύτατα τιμωμένων ερημικών αγίων, τους οποίους η οσία Δωροθέα δεν μπορούσε παρά να αγαπήσει με όλη την καρδιά της.

Η Οσία δεν αποτραβήχτηκε σ' ένα από τα καλοδιατηρημένα μοναστήρια που αφθονούσαν εκείνη την εποχή στη Ρωσία για να παρηγορήσει την προχωρημένη ηλικία της, αλλά διάλεξε την ησυχία της ερήμου του Κασίν, για την οποία προετοιμαζόταν σ' όλη της τη ζωή. 

Μόλις οκτώ μίλια απ' το Κασίν είχε ζήσει ο όσιος Μακάριος του Κολυαζίν (+1483), που είχε τη συνήθεια να περιπλανιέται στα δάση, σαν νέος Αδάμ, ανάμεσα στα άγρια θηρία που περπατούσαν μαζί του σαν πρόβατα. Ο ανιψιός του, ο όσιος Παΐσιος του Άγκλιχ (+1504), τον ακολούθησε από παιδί και έφτασε σε τέτοια ύψη, ώστε την επισκέφτηκε η ίδια η Υπεραγία Θεοτόκος, ενώ προσευχόταν με τον άγιο Ανδριανό και τον άγιο Κασσιανό (+1504), το φίλο του οσίου Νείλου της Σόρα.

Όχι πολύ μακριά απ' το Κασίν ήταν επισης η λίμνη Σόλιγγερ, στη νησίδα Στόλμπενσκ, στην οποία ζούσε ο όσιος Νείλος. Ένας άλλος αυτόχθονας του Κασίν ήταν ο όσιος Σάββας του Βύσερα (+1460) ο οποίος αφού γύρισε απ' το Άγιο Όρος, έγινε στυλίτης. Όλοι αυτοί οι αγγελομίμητοι άνθρωποι ίδρυσαν μοναστήρια, η ευωδία του βίου τους απλώθηκε παντού και ενέπνευσε και άλλους σε ασκητικούς αγώνες.

Αποτελούσαν την πνευματική κληρονομιά της οσίας Δωροθέας στη στενόχωρη κατοικία της και ανύψωσαν το νου της σε υψηλές θεωρίες και ουράνιες σκέψεις. Την ίδια εποχή η Οσία αγωνίστηκε να βοηθήσει πολλούς κατοίκους της πόλης και της γύρω περιοχής, που ζούσαν σε μεγάλη δοκιμασία και δυστυχία.

Με τον παρηγορητικό λόγο της, την έμφυτη καλοσύνη της και με χρήματα, αγωνίστηκε να τους βοηθήσει όλους και να ενθαρρύνει αυτούς που υπόφεραν στα δύσκολα αυτά χρόνια. Όλα τα υπάρχοντα που της έμειναν μετά το θάνατο του συζύγου της, τα δαπάνησε για την αποκατάσταση του μοναστηριού ή τα μοίρασε στους φτωχούς.

Για τον εαυτό της δεν κράτησε τίποτα άλλο παρά μόνο προσευχή, δάκρυα και αγώνες. Αυτή που ήταν συνηθισμένη να ζει μέσα στον πλούτο και την αφθονία, δεν ήξερε τώρα που να βρει το καθημερινό ψωμί της και υπόφερε κάθε είδος στέρησης και ανάγκης. Με τη βοήθεια του Θεού όμως τα υπόμεινε όλα με ψυχική γενναιότητα και ακλόνητη πίστη στη Θεία Πρόνοια. [...]

Το 1615 η οσία Δωροθέα έλαβε το αγγελικό σχήμα κι από τότε διπλασίασε τους αγώνες της του ασκητισμού και της ευσέβειας. Τελικά, μετά από είκοσι χρόνων αγώνες στο μοναστήρι της Υπαπαντής του Κυρίου, ήρθε το τέλος της πολυβασανισμένης επίγειας ζωής της, κατά τον ογδοηκοστό χρόνο της ηλικίας της.

Η μέρα που η οσία Δωροθέα αναπαύτηκε ειρηνικά εν <<Κυρίω>>, ήταν η 24η Σεπτεμβρίου 1629, η παραμονή της γιορτής του μεγάλου και αγίου εμπνευστή του ασκητικού μοναχισμού στη Βόρεια Ρωσία, του οσίου Σεργίου του Ραντονέζ.

Απ' την ημέρα εκείνη στέκεται μπροστά στον Κύριο με αναμμένη τη λαμπάδα της θερμής αγάπης της για το Θεό και με το λάδι των καλών έργων που έκανε για τον πλησίον της με τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος, που προσέλκυσε με την αγία ζωή της. Έτσι από το θάνατο πέρασε στη ζωή που έχει προετοιμάσει ο Θεός γι' αυτούς που Τον αγαπούν, απ' την επίγεια κατοίκηση πέρασε στην ουράνια, όπου έχει ακόμη μεγαλύτερη παρρησία για να μεσιτεύσει μπροστά στον Παντοδύναμο Θεό.

Το ιερό σκήνωμα της οσίας Δωροθέας ενταφιάστηκε κοντά στον κύριο ναό της Υπαπαντής του Κυρίου, στη βόρεια πλευρά. Στο τάφο της τοποθετήθηκε, πάνω σε στύλους, μια αναμνηστική πλάκα από άσπρη πέτρα, η επιγραφή της οποίας σωζόταν σε άριστη κατάσταση ως τον εικοστό αιώνα.

Η οσία Δωροθέα παράμεινε συνδεδεμένη πνευματικά με το μοναστήρι της ακόμη και μετά την κοίμησή της. Η μνήμη της γιορταζόταν απ' τις αδελφές μέχρι την εποχή μας. Τα θαύματα, οι θεραπείες και η υπερφυσική βοήθεια που έλαβαν χώρα στον τάφο της σ' εκείνους που έρχονταν και ζητούσαν με πίστη τη μεσολάβησή της στο Θεό, ήταν πολλά. 

Ένας κατάλογος των θαυμάτων αυτών σωζόταν στο μοναστήρι. Η μνήμη της όμως άρχισε να γιορτάζεται ιδιαίτερα δυο αιώνες μετά την κοίμησή της, λόγω των εμφανίσεών της στην ηγουμένη του μοναστηριού της, τη μητέρα Άννα. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου: <<Η Θηβαϊδα του Βορρά>>
σε μετάφραση και επιμέλεια του Πέτρου Μπότση,
δ' έκδοση, σελ. 267-271, Αθήνα 1988.

ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ: «ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ»

Εορτή σήμερα, ἀγαπητοί μου. Ἑορτὴ ἡ Κυριακή, μὲ τὴν ὁποία τιμοῦμε τὴν ἔνδοξο ἀνάστασι τοῦ Κυρίου. Σήμερα ὅμως ἑορτάζουν καὶ οἱ τυφλοὶ ἀδελφοί μας, διότι παντοῦ διαβάστηκε τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Τυφλοῦ.

Ὁ τυφλὸς τοῦ εὐαγγελίου εἶχε στερηθῆ τὸ φῶς ἐκ γενετῆς. Δὲν ἔβλεπε καθόλου, ζοῦσε μέσα στὸ σκοτάδι. Καὶ ξαφνικὰ ὁ Χριστός, μὲ μία ἁπλῆ κίνησι, τοῦ ἔδωσε μάτια κι ὁ τυφλὸς εἶδε. Τί εἶδε; Ὅλα τὰ ὡραῖα ποὺ ἔπλασε ὁ Δημιουργός·τὸν ἥλιο, τὴ σελήνη, τὰ ἄστρα, τὴ θάλασσα, ποτάμια καὶ λίμνες, δέντρα καὶ δάση, ζῷα καὶ πουλιά.

Εἶδε πρὸ παντὸς τὸ συνάνθρωπό του. Καὶ πάνω ἀπὸ κάθε ἄλλο ἄνθρωπο εἶδε τὸν πατέρα καὶ τὴ μάνα του, ποὺ ὣς τότε τοὺς ἄκουγε μὰ δὲν τοὺς εἶχε δεῖ. Ἀλλ᾽ ἀκόμα,πάνω ἀπὸ κάθε τι ἄλλο, εἶδε τὸ ὡραιότερο ποὺ ὑπάρχει στὸν κόσμο· εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν πλάστη του, τὸ Χριστό! Κάποιος ἅγιος λέει·Θά ᾿θελα κ᾽ ἐγὼ νὰ ἤμουν τυφλός, γιὰ νὰ δῶ τὸ Χριστὸ ὅπως ὁ τυφλὸς τοῦ εὐαγγελίου.

Μὲ ἀφορμὴ τὸ θαῦμα αὐτὸ ἂς ἀναλογισθοῦμε καὶ τὸ θαῦμα ποὺ κάνει ὁ Χριστὸς σ᾽ ἐμᾶς. Ποιό θαῦμα; Τὰ μάτια ποὺ μᾶς χαρίζει! Μικρὸ θαῦμα εἶνε τὸ μάτι; Σήμερα ὑπάρχουν πολλὲς φωτογραφικὲς μηχανές. Ποιές εἶνε καλύτερες, οἱ γιαπωνέζικες, οἱ ἀμερικάνικες, οἱ ἐγγλέζικες;… Ἡ τέλεια φωτογραφικὴ μηχανὴ εἶνε τὸ μάτι τοῦ ἀνθρώπου. Κάθε φωτογραφικὴ μηχανὴ ἔχει τὸν κατασκευαστή της, καὶ θαυμάζουμε τὶς φωτογραφίες ποὺ βγάζει, ἀσπρόμαυρες καὶ ἔγχρωμες.

Τί εἶνε ὅμως οἱ μηχανὲς αὐτὲς ἐν συγκρίσει μὲ τὰ μάτια, ποὺ παίρνουν συνεχῶς ἄπειρες ἔγχρωμες φωτογραφίες καὶ ταινίες ὁλόκληρες! Μέγα μυστήριο τὸ μάτι· φτάνει, καὶ μόνο αὐτό, ν᾽ ἀποδείξῃ ὅτι ὑπάρχει Θεός. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ τυφλός, ὅταν εἶδε τὸ φῶς του, ἔπεσε καὶ προσκύνησε τὸ Χριστό.

Ὅπως ἐκεῖνος, ἀδελφοί μου, εὐχαρίστησε τὸν Κύριο, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς πρέπει νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας, γιατὶ μᾶς ἔδωσε τὸ πολύτιμο αὐτὸ ὄργανο, τὰ μάτια, τὴν ὑπέροχη αὐτὴ αἴσθησι ποὺ λέγεται ὅρασις.

Ἂς τὸν εὐχαριστήσουμε, ἀλλὰ καὶ ἂς προσέξουμε. Διότι τὰ μάτια ἀνεβάζουν τὸν ἄνθρωπο στὸν οὐρανό, ἀλλὰ καὶ τὰ μάτια τὸν κατεβάζουν στὸν ᾅδη καὶ στὴν κόλασι. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε· Μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς τὰ μάτια, γιὰ νὰ βλέπουμε τὰ ὡραῖα ποὺ ἔφτειαξε καὶ νὰ τὸν δοξάζουμε.

Τρέχει ὁ κόσμος καὶ πληρώνει νὰ δῇ θεάματα· ἀνέβα σὺ σὲ μιὰ κορυφὴ καὶ ἀπόλαυσε πανόραμα·πήγαινε σὲ καταρράκτες, σὲ χιονισμένα τοπία· στρέψε τὸ βλέμμα σου τὴ νύχτα στὸν οὐρανὸ καὶ δὲς τὰ ἄστρα…

Δὲν ὑπάρχει ὡραιότερος κινηματογράφος καὶ θέατρο ἀπὸ τὴ δημιουργία. Τὰ μάτια πρέπει νὰ χρησιμοποιοῦνται καλά, νὰ βλέπουν«ὀρθά»(Παρ. 4,25), νὰ μὴ βλέπουν τὰ ἁμαρτωλὰ πράγματα. «Ἀπόστρεψον τοὺς ὀφθαλμούς μου τοῦ μὴ ἰδεῖν ματαιότητα», λέει ὁ ψαλμῳδός(Ψαλμ. 118,37). Γιατὶ ἀπὸ τὰ μάτια, ὅταν δὲν χρησιμοποιοῦνται ὅπως θέλει ὁ Θεός, γεννῶνται μεγάλες συμφορές, ἐγκλήματα καὶ δράματα.

Θέλετε παραδείγματα; Ἀνοῖξτε τὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Τί ἦταν ὁ Δαυΐδ; Ὁ πιὸ ἔνδοξος βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ νίκησε ὅλους τοὺς ἀντιπάλους. Καὶ ὅμως ἔπεσε·διέπραξε δύο φοβερὰ ἁμαρτήματα· σκότωσε καὶ μοίχευσε. Πῶς; Ἀπὸ ἕνα βλέμμα. Ἀνέβηκε στὴν ταράτσα τῶν ἀνακτόρων, εἶδε ἀπὸ ᾿κεῖ σὲ κάποιο σπίτι μιὰ γυναῖκα γυμνὴ νὰ κάνῃ λουτρό, νικήθηκε ἀπὸ σφοδρὴ ἐπιθυμία, καὶ γιὰ νὰ τὴν πάρῃγυναῖκα του σχεδίασε τὸν φόνο τοῦ συζύγου της. Μιὰ ματιὰ τὸν κατέστρεψε.

Μετανόησε κατόπιν, ἔγραψε τὸν γνωστὸ πεντηκοστὸ ψαλμὸ«Ἐλέησόν με, ὁ Θεός…», καὶ μούσκευε τὴ νύχτα τὸ προσκέφαλό του μὲ δάκρυα. Θέλετε ἄλλο παράδειγμα; Διαβάστε στὸνπροφήτη Δανιὴλ πῶς δύο δικασταὶ -«ἀρεοπαγῖτες» τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ θεωροῦνταν ὑπόδειγμα ἤθους, νικήθηκαν κι αὐτοὶ ἀπὸ τὰ μάτια, ὅταν κρύφτηκαν καὶ εἶδαν μία γυναῖκα ποὺ λουζόταν. Γιὰ νὰ καλύψουν τὴν ἁμαρτία τους ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ τὴ συκοφαντήσουν, ἀλλ᾽ ἀποκαλύφθηκαν καὶ τιμωρήθηκαν.

Δὲν εἶνε ἕνα καὶ δυὸ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὰ μάτια. Καὶ σήμερα ὁ κίνδυνος εἶνε μεγάλος. Ὁ σατανᾶς γέμισε τὸν κόσμο. Δὲν χρειάζεται νὰ ἐπιδιώξῃ κανεὶς νὰ δῇ· τὰ γυμνὰ εἶνε τώρα μπροστά του σὲ κάθε βῆμα. Στοὺς δρόμους οἱ γυναῖκες περπατοῦν ἡμίγυμνες καὶ προκαλοῦν. Κινηματογράφοι καὶ θέατρα προβάλλουν ὅ,τι πρόστυχο καὶ γκαγκστερικό. Ἦρθε τέλος καὶ ἡ τηλεόρασι καὶ τὸ κακὸ ὡλοκληρώθηκε.

Ὅταν ἤμουν ἱεροκήρυκας στὴ Λάρισσα, ἦρθε κάποιος κι ἄνοιξε ἐκεῖ ἕναν ἀπὸ τοὺς πρώτους κινηματογράφους· καὶ μαζεύτηκε ἀπ᾽ ἔξω οὐρά. Τότε ἕνας ἀθῷος χωριάτης, ποὺ εἶχε κατεβῆ μὲ τὴ γκλίτσα του ἀπὸ τὴ ῾Ραψάνη, βλέποντάς τους εἶπε· ―Μὰ τί πάθανε αὐτοί; καρβέλια μοιράζουν αὐτοῦ πέρα καὶ τρέξανε σὰν πεινασμένοι; Τὸν ἄκουσα καὶ τοῦ λέω· ―Πεινασμένοι εἶνε, μὰ ὄχι γιὰ ψωμὶ ἀλλὰ γιὰ σάρκες, ποὺ τὶς τρῶνε μὲ τὰ μάτια… Ἡ ἁμαρτία αὐτή,ὅπως εἶπε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, εἶνε πολὺ σοβαρή, εἶνε μοιχεία(βλ. Ματθ. 5,28).

Καὶ τ᾽ ἀποτελέσματα; Φρικτά. Ἕνα παιδὶ εἶδε σὲ ταινία νὰ σφάζουν, καὶ τὴν ἄλλη μέρα πῆρε ἕνα μαχαίρι κ᾽ ἔσφαξε ἕνα μικρότερο παιδάκι τῆς γειτονιᾶς. Ἕνας ἄλλος μικρὸς εἶδε πῶς κρεμάστηκε κάποιος, καὶ πῆγε κι αὐτὸς καὶ ἀπαγχονίστηκε. Εἶνε τόσα καὶ τόσο τρομερὰ τὰ ἐγκλήματα ποὺ γίνονται, ὥστε στὴν Ἀμερικὴ μαζεύτηκαν ἐπιστήμονες, ἐξέτασαν ἐπὶ ἕνα ἔτος τὸ ζήτημα αὐτό, διαπίστωσαν ὅτι ἡ χώρα κινδυνεύει νὰ καταστραφῇ, καὶ κατέληξαν σὲ ἕνα σύνθημα, ποὺ πρέπει νὰ τὸ ποῦμε κ᾽ ἐμεῖς· προτρέπουν ὅλους νὰ κλείσουν τὴν τηλεόρασι.

Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς εἶπε, ὅτι τὸ τέλος τοῦ κόσμου θὰ ἔρθῃ ὅταν δοῦμε τὴ γυναῖκα νὰ περπατάῃ γυμνὴ στὸ δρόμο καὶ ὅταν ὁ διάβολοςθὰ βγάλῃ ἕνα κουτὶ ποὺ θὰ τρελλάνῃ ὅλους.Αὐτὰ πραγματοποιήθηκαν στὶς ἡμέρες μας. Θά ᾿ρθουν χρόνια, ἔλεγε μιὰ ἄλλη προφητεία, ―καὶ ἦρθαν ἤδη― ποὺ οἱ ἄνθρωποι θὰ συμπεριφέρωνται ἀδιάντροπα, σὰν τὰ σκυλιὰ στοὺς δρόμους. Πρῶτα ἡ γυναίκα ἀρρώσταινε, καὶ προτιμοῦσε νὰ πεθάνῃ παρὰ νὰ καλέσῃ γιατρὸ καὶ νὰ δείξῃ τὸ κορμί της.

Τέτοια ἁγνότητα εἶχε ἡ πατρίδα μας. Τώρα οἱ γυναῖκες δείχνουν τὶς σάρκες τους σὰν κρέατα Ἀργεντινῆς κρεμασμένα στὰ τσιγγέλια τοῦ διαβόλου. Ξευτελίστηκε ἡ γυναίκα. Μιὰ ἐφημερίδα στὸ Παρίσι ἔγραψε πρὸς ἐντροπήν μας· Τὸ πιὸ φτηνὸ κρέας τῆς Εὐρώπης εἶνε στὴν Ἑλλάδα τὸ γυναικεῖο. Ὦ Θεέ μου!

Μιὰ πατρίδα ποὺ ἔχτισε Παρθενῶνες, ποὺ ἔψαλε τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο στὴν Παναγία μας, ποὺ περνοῦσαν ἑκατὸ χρόνια καὶ διαζύγιο δὲν ἀκουγόταν – στὸν Πόντο λένε ὅτι πέρασαν πεντακόσα χρόνια καὶ κροῦσμα πορνείας καὶ μοιχείας δὲν ὑπῆρχε. Ποῦ καταντήσαμε τώρα! φθάσαμε ἐκεῖ ποὺ ἔλεγε μιὰ ἄλλη προφητεία, ὅτι θά ᾿ρθουν χρόνια ποὺ θὰ γίνωνται τόσο αἰσχρὰ πράγματα, ὥστε θὰ λένε· Καλότυχοι αὐτοὶ ποὺ δὲν ἔχουν μάτια καὶ αὐτιά. Σήμερα προτιμότερο νὰ μὴ βλέπῃς καὶ νὰ μὴν ἀκοῦς τὰ αἴσχη καὶ τὶς βλασφημίες.

Καὶ αὐτὰ μὲν ὁ κόσμος· ἀλλὰ ὁ Χριστιανός; Δὲν εἶσαι ἐν τάξει ἂν ἔχῃς τὰ μάτια γουρλωμένα στὸ γυαλὶ καὶ ξεχνᾷς τὴ γυναῖκα καὶ τὰ παιδιά σου· ἁμαρτάνεις, κόλασι ἔχεις μέσα σου. Τὰ μάτια αὐτά, τὰ κολασμένα, δὲν εἶνε ἄξιαν᾽ ἀντικρύσουν τὶς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ τῆς Παναγίας καὶ τῶν ἁγίων, νὰ δοῦν τὴ λειτουργία καὶ τὰ ἅγια καὶ τὰ ἄλλα μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ὅποιος χάσκει στὰ αἴσχη, εἶνε ἀνάξιος νὰ κοινωνήσῃ τὰ ἄχραντα μυστήρια. Ὁ Χριστιανὸς ἀγωνίζεται νὰ ἔχῃ μάτια ἁγνά, παρθενικά, ἀγγελικά. Διαφορετικά, θὰ δώσουμελόγο γιὰ κάθε ἄθεσμο βλέμμα.

Γι᾽ αὐτὸ σᾶς ζητῶ νὰ δώσετε μιὰ ὑπόσχεσι. Τὸ κάνετε; πέφτω καὶ σᾶς προσκυνῶ – δὲν τὸ κάνετε; μένω λυπημένος· κρίμα στὸ χριστιανικό σας ὄνομα καὶ στὶς τόσες θρησκευτικές σας ἐκδηλώσεις. Ποιά εἶνε ἡ ὑπόσχεσι· κλεῖστε τὶς τηλεοράσεις! Ἂν τὸ κάνετε αὐτό, θά ᾽νε ὅ,τι καλύτερο. Ἀλλιῶς, ἡ ἁμαρτία θά ᾽νε μεγάλη. Λιγώτερο ἁμαρτάνει ἕ νας ποὺ τρώει κρέας Τετάρτη καὶ Παρασκευὴ ἀπ᾽ αὐτὸν ποὺ κάθε βράδυ τρώει μὲ τὰ μάτια γυμνὰ κρέατα. Στὴ Νέα Ὑόρκη καὶ στὸ Σικάγο τῆς Ἀμερικῆς, ποὺ εἶνε ἡ πατρίδα τῆς τηλεοράσεως, κλείνουν τὶς τηλεοράσεις· ἐμπρὸς λοιπὸν κ᾿ ἐμεῖς μὲ ἀνδρεῖο φρόνημα νὰ τὶς κλείσουμε.

Εἴμαστε σὲ χρόνια σκληρά, ἂς ἀγωνιστοῦμε. Ὅσοι πιστοί! Πόσο χάρηκα ὅταν σκόρπισα μὲ τὴ«Σπίθα» παντοῦ ἕνα ἄρθρο γύρω ἀπὸ τὸ θέμα αὐτὸ καὶ ἔλαβα γράμματα ποὺ μοῦ ἔλεγαν· Κλείνουμε τὴν τηλεόρασι, δὲν τὴν ξανανοίγουμε!Ὑπάρχουν καὶ εὐγενεῖς ἄνθρωποι· δὲν πέφτει ὁ σπόρος μόνο σὲ βράχια καὶ ἀγκάθια.

Ἂς παρακαλέσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Θεὸ νὰ μᾶς δώσῃ μάτια καθαρὰ στὴ ζωὴ αὐτή, γιὰ νὰ δοῦμε μιὰ μέρα τὸν οὐρανὸ καὶ τοὺς ἁγίους, καὶ νὰ ὑμνοῦμε διαπαντὸς Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

* Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ.ναὸ Ἁγ. Ἀχιλλείου νησῖδος Πρεσπῶν τὴν 15-5-1977. Αναδημοσίευση εκ του ιστολογίου <<Κηρύγματα>>. Επιμέλεια ημετέρα.