ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Ε', «Η ΣΤΕΝΗ ΠΥΛΗ» (ΜΕΡΟΣ 14ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη», σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'», Αθήνα 2014, σελ. 151-154.
Η στενή πύλη που πρέπει να διαβεί ο άνθρωπος για να οδηγηθεί στην αληθινή ζωή, δηλαδή στη Βασιλεία του Θεού, είναι η μετάνοια.
Από μόνη της η μετάνοια βέβαια δεν είναι αρκετή για να φτάσει κανείς εκεί. Την πύλη αυτή όμως είναι απαραίτητο να τη διαβεί. Πρέπει δηλαδή ν' αλλάξει, ν' αντιστρέψει τη στάση του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ. Ο Αδάμ υπάκουσε στο δικό του θέλημα, δεν έκαμε το θέλημα του Θεού. Εμείς πρέπει ν' αντιστρατευτούμε στο δικό μας θέλημα και να κάνουμε το θέλημα του Θεού. Μ' αυτόν τον τρόπο ανοίγει η στενή πύλη, όπως την ονομάζει ο Κύριος, η πύλη της μετάνοιας. Μια πύλη, που διέρχονται διά μέσου των αιώνων όλοι οι όσιοι, όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας.
Την πύλη αυτή τη διάβηκαν οι μάρτυρες που απαρνήθηκαν τον εαυτό τους, όχι μόνο το θέλημά τους, αλλά και τη ίδια τους την ύπαρξη θυσίασαν για τη χάρη του Θεού. Τη διαβαίνουν οι όσιοι που αφιερώνουν τη ζωή τους με το ν' απαρνηθούν το ίδιο θέλημα, είτε με την υποταγή στο Γέροντά τους, είτε αγωνιζόμενοι με κάθε τρόπο να ευαρεστήσουν στο Θεό.
Όλοι αυτοί διάλεξαν να διαβούν και ν' ακολουθήσουν τη στενή πύλη, τον μόνο αληθινό δρόμο που οδηγεί στη ζωή.
Δεν μπορεί όμως να είναι να είναι κανείς μέλος της Βασιλείας του Θεού, να γίνει άγιος, αν δε βρίσκεται μέσα στην Εκκλησία και δε βιώνει την εν Χριστώ σωτηρία, δε συμμετέχει δηλαδή στο Δείπνο της Βασιλεία, που είναι η θεία Ευχαριστία.
Ο όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, ένας από τους φωτισμένους συγγραφείς και μεγάλους νηπτικούς της Ρωσικής, αλλά και γενικότερα της οικουμενικής Εκκλησίας ερμηνεύει την εντολή αυτή του Χριστού για τη στενή πύλη με τη γνωστή του βαθιά θεολογική προσέγγιση και μας προσφέρει μια διδασκαλία ορθόδοξη και πατερική, χωρίς ν' αφήνει αναπάντητες τις ανεπίτρεπτες παρεξηγήσεις και πλανεμένες απόψεις που κυριαρχούν πολλές φορές ανάμεσα στους πιστούς.
Στο ίδιο πνεύμα αναφέρονται και τα υπόλοιπα κείμενα του Οσίου, που έχουν συμπεριληφθεί στο βιβλίο αυτό.
Η χάρη του Κυρίου ας μας βοηθήσει να διαβούμε τη στενή πύλη της μετάνοιας, να γευτούμε απ' αυτή τη ζωή τη Βασιλεία του Θεού μέσα στην Εκκλησία και ν' αξιωθούμε να τη ζήσουμε με πληρότητα, όταν ο Θεός ευδοκήσει να έρθει για να εγκαταστήσει τη Βασιλεία Του. Αμήν.
Πέτρος Μπότσης, Μάρτιος 2014
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'

Εγρήγορση

Όταν ο άνθρωπος με την ανάγνωση και την προσευχή φωτιστεί από τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Ήλιο της δικαιοσύνης, θα μπορέσει να διεκπεραιώσει όλες τις καθημερινές υποθέσεις του με εγρήγορση. Θα φροντίσει ώστε σε κάθε πράξη και σε κάθε λόγο του, όπως και στην ύπαρξή του ολόκληρη, να κυριαρχεί το πανάγιο θέλημα του Θεού, όπως αυτό αποκαλύφτηκε στους ανθρώπους με τις εντολές του ευαγγελίου. Αν τυχόν και σου περισσέψουν λίγες ελεύθερες στιγμές από τις καθημερινές σου ενασχολήσεις, χρησιμοποίησέ τες για να διαβάσεις κάποια γνωστή προσευχή ή κάποιες περικοπές από την Αγία Γραφή. Έτσι θα ενισχύσεις τις ψυχικές σου δυνάμεις που εξαντλούνται από τις δραστηριότητές σου μέσα στον κόσμο της ματαιότητας. Ανίσως και δεν εξοικονομήσεις τέτοιες χρυσές στιγμές, πρέπει να λυπηθείς γι' αυτό, να θρηνήσεις για την απώλειά τους σα να έχασες κάποιον πολύτιμο θησαυρό. Ό,τι χάθηκε σήμερα όμως ας μην χαθεί και αύριο. Η καρδιά μας εύκολα παραδίδεται στην αμέλεια και την αδιαφορία, και οδηγείται έτσι στη θλιβερή άγνοια που είναι ολέθρια για την εσωτερική, τη θεία εργασία, την ενασχόληση του ανθρώπου με τη σωτηρία του. Αν τύχει και πεις ή κάνεις κάτι που είναι αντίθετο στις εντολές του Θεού, βιάσου να διορθώσεις το σφάλμα σου με μετάνοια. Να γυρίσεις στο δρόμο του Θεού με ειλικρινή συντριβή, όπου ξεστράτισες με το να παραβιάσεις την εντολή Του. Μην χρονοτριβείς μακριά από το δρόμο του Θεού. Τους αμαρτωλούς λογισμούς να τους αντιμετωπίσεις με πίστη και ταπείνωση. Στους ρεμβασμούς και τους αισθησιασμούς ν' αντιτάξεις τις εντολές του Θεού και να λες μαζί με τον πατριάρχη Ιωσήφ: <<Πώς ποιήσω το ρήμα το πονηρόν τούτο, και αμαρτήσομαι εναντίον του Θεού>>; (Γεν. λθ' 9). Εκείνος που ζει με εγρήγορση πρέπει να εγκαταλείψει κάθε ρεμβασμό γενικά, όσο ελκυστικός και ωραίος κι αν φαίνεται. Κάθε ρεμβασμός είναι περιπλάνηση του νου, μια περιπλάνηση που τον κολακεύει και τον εξαπατά, αλλά τον απομακρύνει από την αλήθεια, τον οδηγεί σε χώρα ανύπαρκτων φαντασμάτων και τον καθιστά ανίκανο να δει την πραγματικότητα. Συνέπειες του ρεμβασμού είναι απώλεια της εγρήγορσης, διασκορπισμός του νου, σκλήρυνση της καρδιάς την ώρα της προσευχής. Κι όλ' αυτά καταλήγουν σε συμφορά της ψυχής. Το βράδυ, την ώρα που πηγαίνεις για ύπνο -που σε σχέση με την ημέρα που προηγήθηκε ισοδυναμεί με θάνατο- εξέτασε τα έργα που έκανες τη μέρα που πέρασε. Η αυτοεξέταση αυτή δεν είναι δύσκολη όταν ζεις με εγρήγορση και προσοχή, γιατί τότε η αμέλεια που είναι τόσο φυσική στον ταραγμένο και αφηρημένο άνθρωπο, φυγαδεύεται από την εγρήγορση. Αφού λοιπόν θυμηθείς όλες τις αμαρτίες που έκανες είτε με έργο είτε με τη διάνοια, είτε με οποιαδήποτε αίσθησή σου, μετανόησε γι' αυτές μπροστά στο Θεό, με διάθεση και θέληση να διορθωθείς. Αργότερα, μόλις τελειώσεις τη βραδινή προσευχή σου, κλείσε την ημέρα όπως άρχισες, με σκέψεις θεϊκές, με το νου σου ξανά στο Θεό. Πού ταξιδεύουν οι σκέψεις κι οι αισθήσεις του ανθρώπου όταν κοιμάται; Τί μεγάλο μυστήριο είναι η κατάσταση του ύπνου; Όταν κοιμάται ο άνθρωπος τόσο η ψυχή όσο και το σώμα ζουν και δεν ζουν. Αποξενώνονται από τη βεβαιότητα της ζωής λες και είναι νεκροί. Ο ύπνος είναι τόσο ακατανόητος και δυσερμήνευτος όσο κι ο θάνατος. Όσο κρατά ο ύπνος η ψυχή ηρεμεί, ξεχνά όλες τις οδυνηρές επίγειες δοκιμασίες που την πολιορκούσαν και τις συμφορές που την βρήκαν. Ο ύπνος συμβολίζει την αιώνια ανάπαυση. Το σώμα του ανθρώπου τώρα... αν εγείρεται από τον ύπνο, αναπόφευκτα θα εγερθεί και εκ νεκρών. Ο μεγάλος αββάς Αγάθων έλεγε: <<Δεν είναι δυνατό να προκόψεις στην αρετή, αν δεν ασκείσαι στην εγρήγορση>>.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'»,
Αθήνα 2014, σελ. 151-154.