Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΙ ΚΟΠΟΙ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΟΥ ΓΚΛΙΝΣΚ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των π. Αλεξάνδρου και π. Ζηνοβίου Τσεσνοκώφ:
<<Άσκηση και Αγιότητα των Στάρετς του Γκλινσκ>>.
Πρώτη έκδοση: <<Εκδόσεις Άθως>>, Αθήνα 2015, σελ. 55-58.

<<Το να φέρουμε τώρα στη μνήμη μας τη Μονή του Γκλίνσκ και τους Γέροντές της δεν ελιναι απλώς επίκαιρο, αλλά τελείως απαραίτητο. Μιλάμε για αναγέννηση της εν Χριστώ πνευματική ζωής, ακούμε και διαβάζουμε γι' αυτήν, αλλά δεν έχουμε πάντοτε σαφή εικόνα για το τι περιλαμβάνει αυτή η έννοια. Γι' αυτό είναι απαραίτητο να στρέψουμε την προσοχή μας σε εκείνους τους πολύτιμους θησαυρούς, οι οποίοι παρελήφθησαν από τους Αγίους Πατέρες και διαφυλάχθηκαν με ζήλο στα μοναστήρια. Ένας από αυτούς τους θησαυρούς είναι το στάρτσεστβο (Στάρτσεστβο στα Ρωσικά λέγεται η άσκηση πνευματικής καθοδηγήσεως των μοναχών και του λαού από τους αγίους Γέροντες (στάρετς: ο Γέρων, στάρτσι: οι Γέροντες). Παντού είναι γνωστοί οι στάρετς της Όπτινα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ρωσική γη είναι γεμάτη από διάφορα κοινόβια, που διαφυλάττουν την πνευματική πείρα του στάρτσεστβο, πείρα την οποία πρέπει να σπουδάσουμε προσεκτικά. Ανάμεσα στα κοινόβια αυτά χωρίς αμφιβολία ανήκει και η Μονή του Γκλινσκ. Στο βιβλίο αυτό προσπαθούμε να περιγράψουμε τη ζωή των στάρετς στα δύσκολα για την Εκκλησία χρόνια των διωγμών, που συνεχίσθηκαν κατά τη διάρκεια σχεδόν όλου του 20ού αιώνος. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες ήδη στις αρχές του είχε συγκεντρωθεί υλικό για την κατάταξη στο αγιολόγιο κάποιων ασκητών της Μονής του Γκλινσκ: του ηγουμένου Φιλαρέτου Ντανιλέφσκυ (1817-1841) και κάποιων άλλων, αλλά τα αιματηρά γεγονότα της επαναστάσεως του 1917 και οι διωγμοί της Εκκλησίας, που ακολούθησαν, δεν επέτρεψαν την αγιοκατάταξη. Κατά Θεία Πρόνοια αυτή η κατάσταση παρατάθηκε για ολόκληρο τον αιώνα και στους Γέροντες αυτούς προστέθηκαν και άλλοι, οι οποίοι έζησαν όχι μόνο τον 18ο και τον 19ο αιώνα, αλλά και τον 20ό και σήκωσαν πάνω τους το βάρος της θεομάχου πολιτικής και των φρικτών διωγμών>>.

Απόσπασμα εκ του προλόγου του βιβλίου.
Μετάφραση: Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Φωτόπουλος
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΙ ΚΟΠΟΙ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΟΥ ΓΚΛΙΝΣΚ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

Με την επανάσταση του 1917 στο κοινόβιο καταστράφηκαν σχεδόν τα πάντα. Αλλά δεν μπόρεσε η επανάσταση να ξεριζώσει, ή να αλλοιώσει ή να εξαφανίσει το πνευματικό οικοδόμημα των Γερόντων της Μονής. Παρά την εκδίωξη από το μοναστήρι, τις στερήσεις και τα βάσανα στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, οι Γέροντες μέσα στο περιβάλλον του αγρίου και εχθρικού κόσμου προσέφεραν τα δώρα της Θείας Χάριτος. Η διακονία τους έμοιαζε με άσβεστη κανδήλα, αφού κανείς τους δεν διέκοψε ούτε και μέσα στα μπουντρούμια την ποιμαντική του εργασία. Κάποιοι λειτουργούσαν στις ενορίες των πόλεων, μεταστρέφοντας τους αμαρτωλούς στην οδό της σωτηρίας, ενισχύοντας την αδύναμη πίστη τους, αναζωπυρώνοντας τη φλόγα της προσευχής στην παγωμένη τους καρδιά και παρηγορώντας τους θλιμμένους. Γι' αυτό ο βίος του μητροπολίτου Ζηνοβίου (Μαζούγκα), του αρχιμανδρίτου Ανδρονίκου (Λουκάς), του αρχιμανδρίτου Σεραφείμ (Αμέλιν) και κάποιων άλλων Γερόντων της τελευταιας περιόδου της Μονής του Γκλινσκ, ήταν για πολλούς πολύ ωφέλιμη. Το να μιλήσει κάποιος για την πνευματική δύναμη του στάρτσεστβο, που δοκιμάστηκε μέσα σε δεκαετίες ερημώσεων, πολέμων και αγριότητος, που προξένησαν αμάθεια και πνευματική τύφλωση, είναι αρκετά δύσκολο. Οι σημειώσεις εκείνων, που γνώρισαν τους Γέροντες, συχνά είναι ελλιπείς, υποκειμενικές και περιέχουν λίγα ουσιαστικά στοιχεία. Ημερολογιακές σημειώσεις για κείνον τον καιρό σχεδόν δεν κρατούσαν. Τα έγγραφα του μοναστηριού είναι μόνο υπηρεσιακά και μιλούν για τις δυσκολίες των χρόνων εκείνων, δεν φαίνεται όμως πώς έγινε με πνευματικό τρόπο η υπέρβασή τους. Οι διασωθείσες επιστολές εκείνων, που απευθύνονταν στους Γέροντες, σχεδόν όλοι υπογράφονται με ένα όνομα: <<Ιερομόναχος Σεραφείμ>>. Είναι οι απαντήσεις του πατρός Σεραφείμ Ρομαντσόφ. Και αυτές δεν μπορείς να τις θεωρήσεις σαν προσωπικό του έργο, γιατί έχουν συγγραφεί επί τη βάσει των αγιοπατερικών συγγραμμάτων, των έργων του αγίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, του αγίου Ιγναντίου Μπριαντσανίνωφ, του αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης και άλλων. Μολοταύτα αυτό καθόλου δεν μειώνει την αξία των επιστολών του πατρός Σεραφείμ. Από τις επιστολές αυτές μπορείς να διακρίνεις τον σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο προσεγγίσεως των ανθρώπων χωρίς εγκυκλίους και εντολές, όπως δηλαδή είχε κληροδοτηθεί από τους Γέροντες της προεπαναστατικής παραδόσεως της Μονής του Γκλινσκ. Ο πατήρ Σεραφείμ ζούσε με βάση αυτές τις συνθήκες και δίδασκε με τον λόγο, το παράδειγμα και την ευσυνειδησία του. Οι αναμνήσεις εκείνων, που βρέθηκαν στο μοναστήρι και γνώριζαν τους Γέροντές της, διατηρούν όχι τόσο τους λόγους όσο τις εντυπώσεις του ζωντανού τους παραδείγματος και μαρτυρούν για τη ζωτικότητα της πνευματικής υποθήκης, που παρέδωσε η παλαιότερη γενιά των μοναχών της Μονής στη νεότερη. Εκείνο, το οποίο δίδασκαν οι Γέροντες, ήταν πολύ απλό και κατανοητό σε όλους. Είναι αυτό που ο καθένας γνωρίζει από το Ευαγγέλιο: να προσεύχεσαι εμβαθύνοντας στα λόγια της προσευχής' όλα να τα κάνεις σαν να τα κάνεις ενώπιον του Θεού' να ζεις, με τους ανθρώπους όπως προστάζει ο Κύριος, λησμονώντας τον εαυτό σου, χωρίς να σκέπτεσαι τις ανέσεις και την ησυχία σου. Ειδικές υποδείξεις και ασυνήθιστες αποκαλύψεις δεν υπήρχαν. Αν κάποιος αναφέρει παραδείγματα προορατικού χαρίσματος, πρόκειται είτε για εξαιρετικές περιπτώσεις ή μόνο για σημαντικές νύξεις αναγκαίες σ' αυτούς για τους οποίους ειπώθηκαν. Η μνήμη των Γερόντων μας υποχρεώνει να διαφυλάξουμε αυτή την πείρα, να αντλήσουμε απ' αυτήν το αντίδοτο για κάθε πονηρία, η οποία εύκολα αναμειγνύεται με την εξωτερική μεγαλοπρέπεια και τον φαρισαϊκό εγκωμιασμό. Το πιο πολύτιμο, η πίστη, η ακρίβεια, η ταπείνωση, η αγάπη στον Θεό και στην ανθρωπότητα, στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου που έχει ανάγκη, κληροδοτήθηκε στους ανθρώπους κατά τη σύντομη θητεία τους στο λιτό αυτό μοναστήρι με τη διδασκαλία των Γερόντων του, η οποία εν συνόψει περιεχόταν στους λόγους του Αποστόλου Παύλου: <<εν λόγω, εν αναστροφή, εν αγάπη, εν πνεύματι, εν πίστει, εν αγνεία>> (Α' Τιμ. 4,12).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίου των π. Αλεξάνδρου και π. Ζηνοβίου Τσεσνοκώφ:
<<Άσκηση και Αγιότητα των Στάρετς του Γκλινσκ>>.
Πρώτη έκδοση: <<Εκδόσεις Άθως>>, Αθήνα 2015, σελ. 55-58.