Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
Κ. Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: «ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» (ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟΝ)
.jpg)
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 90-93.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Πρόλογος
Οι δοκιμασίες και οι θλίψεις, μας επισκέπτονται όλους! Άλλους λίγο και άλλους πολύ. Άλλους συχνά κι άλλους σε αραιότερα χρονικά διαστήματα. Κάποτε μοιάζουν δυσβάστακτες, ακόμη δε και ανυπόφορες! Πολλές φορές δε αιφνιδιαζόμαστε μ' αυτές, σαστίζουμε, τα χάνουμε, απογοητευόμαστε, απελπιζόμαστε, χανόμαστε! Σε κάθε περίπτωση λυπούμαστε, αλλάζει η ψυχική μας διάθεση, χάνουμε την ηρεμία μας, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, ενώ χίλιες δυο σκέψεις περνούν απ' το μυαλό μας! Να σαν κι αυτές: Γιατί να μου συμβεί αυτό; Καλά δεν ήταν όλα στη ζωή μου μέχρι τώρα; Δεν μ' αγαπάει πια ο Θεός; Γιατί με τιμωρεί; Γιατί μου στερεί αυτό ή εκείνο; Μα εγώ είμαι καλός άνθρωπος. Του το ζητούσα αυτό ή Του έλεγα να μη μου το στερήσει, κι όμως δεν με άκουσε! Και γιατί τόσοι άλλοι τα έχουν όλα, ευτυχούν, ιδιαίτερα δε εκείνοι που δεν είναι ευλαβείς και καλοί άνθρωποι; Κι ακόμη! Χίλιοι είναι οι προβληματισμοί στο «τι κάνω τώρα»; Πως να αντιμετωπίσω την κατάσταση που με βρήκε; Σε ποιους να καταφύγω; Ποια μέσα και τρόπους να χρησιμοποιήσω; Ανθρώπινα όλα τους! Κι ο καθένας θα μας πει το κάθε τι, οι φίλοι μας και πρόσωπα που μας αγαπούν θα μας συμβουλεύσουν για το ένα ή το άλλο, ως και αντικρουόμενα πράγματα ενδέχεται να ακούσουμε, ή θα προσπαθήσουν όπως-όπως να μας παρηγορήσουν, ή και να μας δώσουν πράγματι ένα χέρι βοήθειας. Ωστόσο όλα αυτά, μπορεί σε κάποιο βαθμό να μας ανακουφίζουν, όμως σε ποιο βαθμό πράγματι μας βοηθούν και μας οικοδομούν; Κι έτσι σκεφθήκαμε τους Πατέρες! Αυτούς που οικοδόμησαν και στήριξαν μοναδικά την Εκκλησία. Αυτούς που τόσο πολύ υπέφεραν ο καθένας τους προσωπικά, από ένα πλήθος δοκιμασιών και θλίψεων, όπως και ο Κύριός μας Τον οποίο τόσο πολύ αγάπησαν και υπηρέτησαν, στον οποίο τόσο πολύ αφιερώθηκαν. Λοιπόν, στ' αλήθεια, τι λένε οι Πατέρες επί όλων αυτών; Ποια είναι η θέση τους για το μεγάλο αυτό θέμα, πως οι ίδιοι το αντιμετώπιζαν, πως οικοδομούσαν τους πιστούς της εποχής τους, αλλά κι όλους τους πιστούς έκτοτε; Ενσκήψαμε στα συγγράμματά τους, την αποκαλούμενη Πατρολογία, σταχυολογήσαμε ό,τι βρήκαμε γραμμένο σ' αυτήν κατά το δυνατόν, το ταξινομήσαμε σε ενότητες, το χωρίσαμε σε κεφάλαια και πολλές παραγράφους, προβήκαμε σε πλήθος υπογραμμίσεων και γενικά σε ό,τι κρίναμε πρακτικό και χρήσιμο προκειμένου το κείμενο να είναι απλό, άνετο στη μελέτη και εύληπτο, ώστε καθένας μας -ακόμη δε και ο ολιγογράμματος- να χαρεί τα αναγραφόμενα, να παρηγορηθεί, να οικοδομηθεί και να πάρει τις αποφάσεις που πρέπει, στις δύσκολες εκείνες ώρες των δοκιμασιών και των θλίψεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Πατέρες περισσότερο χρησιμοποιούν τον ευρύτερο όρο «θλίψεις» στον οποίο περιλαμβάνουν τα πάντα. Δηλαδή τις κάθε είδους δοκιμασίες, τις ασθένειες, τις όποιες συμφορές, ακόμη δε και το πένθος! Είναι, πράγματι, εντυπωσιακή η σοφία τους, η έμπνευσή τους, το πλήθος των παραδειγμάτων που χρησιμοποιούν, αλλά και οι αναφορές τους στην Αγία Γραφή απ' όπου αντλούν τα πάντα, προκειμένου να βοηθήσουν τον κάθε πιστό. Στ' αλήθεια η μελέτη των κειμένων τους είναι απολαυστική, δίνει πολύ ενθουσιασμό κι ελπίδα, κατατοπίζει απολύτως, οπωσδήποτε οικοδομεί. Αλλά και αν κάποια σημεία είναι δύσκολα για κάποιον, ας τα μελετήσει πάλι και πάλι, ας μην απογοητευθεί, κι ας συνεχίσει με τα επόμενα. Δεν είναι καλό να αφήσει την τόσο εποικοδομητική μελέτη του βιβλίου, για μια δύσκολη παράγραφο, ας πούμε. Ελπίζουμε ότι ο φίλος αναγνώστης, πράγματι θα βρει χρήσιμη αυτή την προσπάθεια και θα ωφεληθεί πολύ. Όπως ωφεληθήκαμε κι εμείς κι απ' αυτήν ακόμη την συγγραφή του κι ενώ βρισκόμαστε σε καιρό δοκιμασίας...
Κ.Γ.Π.
ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Οι ωφέλειές τους όταν τις υπομένουμε
Αλλ' αφού οι δοκιμασίες και οι θλίψεις έρχονται ή επιτρέπεται να έλθουν απ' τον Θεό στη ζωή μας και αποβλέπουν οπωσδήποτε στο καλό μας, αξίζει να δούμε για ποίο λόγο είναι «μεγάλο αγαθό», όπως τονίζουν οι Πατέρες και ποιες είναι οι συγκεκριμένες ωφέλειές τους.
α. Περιορίζουν το κακό!
Αναφέρει έξοχα ο Μ. Βασίλειος:
«Όσο ο εξωτερικός άνθρωπος φθείρεται, τόσο ο εσωτερικός ανακαινίζεται» (Β' Κορ. 4,16). Λοιπόν, δεν αποκτείνει άλλον και άλλον τον ζωοποιεί, αλλά τον ίδιον, με αυτά που τον σκοτώνει, σύμφωνα με την παροιμία που λέει ότι «συ μεν θα τον πετάξεις με την ράβδο, θα σώσεις όμως την ψυχή του από τον θάνατο» (Παροιμ. 23,14). Οπότε, πληγώνεται μεν η σάρκα για να θεραπευθεί η ψυχή, θανατώνεται η αμαρτία, για να ζήσει η δικαιοσύνη. Επίσης το «κατέβηκε το κακό από τον Κύριο στην πύλη της Ιερουσαλήμ» είναι αυτοεξήγητο. Ποίο κακό; Ο θόρυβος των αμαξών και των καβαλαρέων. Όταν δε ακούσεις «δεν υπάρχει κακό στην πόλη που να μην το έκανε ο Κύριος», να εννοείς το όνομα της κακίας, ότι δηλαδή υπονοεί την κάκωση που γίνεται στους αμαρτωλούς προς διόρθωση των πλημμελημάτων τους. Γιατί «σε ταλαιπώρησα, λέγει, και σε άφησα να πεινάσεις για να σε ευεργετήσω (Δευτ. 8,3), για να σταματήσω την κακία πριν εξαπλωθεί υπερβολικά, όπως το ρεύμα του ποταμού που συγκρατείται με κάποιο ισχυρό φράκτη και αντίχεισμα. Για τον λόγο αυτό οι αρρώστιες των πόλεων και των εθνών, οι ξηρασίες των αέρων και οι ακαρπίες της γης και οι ακόμη πιο σκληρές περιστάσεις στη ζωή του καθενός, περικόπτουν την αύξηση της κακίας. Έτσι τελικά, όλα τα κακά αυτά που προέρχονται από τον Θεό, αφαιρούν την αιτία της δημιουργίας των πραγματικών κακών. Γιατί και οι σωματικές κακώσεις και τα έξω από το σώμα δυσάρεστα, έχουν επινοηθεί προς αποχή από την αμαρτία. Ο Θεός, λοιπόν, καταστρέφει το κακό και το κακό δεν προέρχεται από τον Θεό. Όπως και ο γιατρός δεν εισάγει την αρρώστια στο σώμα, αλλά την βγάζει απ' αυτό. Οι αφανισμοί των πόλεων και οι σεισμοί και οι πλημμύρες και οι απώλειες των στρατευμάτων και τα ναυάγια και όλες οι πολυάριθμες καταστροφές, είτε από την γη, είτε από την θάλασσα, είτε από τον αέρα, είτε από την φωτιά, είτε από οποιανδήποτε αιτία γίνονται για τον σωφρονισμό αυτών που επιζούν». Γιατί ο Θεός με δημόσιες μάστιγες σωφρονίζει την παλλαϊκή κακία. Το κυρίως κακό, λοιπόν, είναι η αμαρτία, κι εξαρτάται από την βούλησή μας. Αυτή μάλιστα αξίζει να ονομάζεται κακό. Από μας εξαρτάται ή να απέχουμε από την κακία ή να είμαστε μοχθηροί. Από τα λοιπά κακά, άλλα μεν προβάλλονται ως αγωνίσματα προς επίδειξη ανδρείας, όπως στον Ιώβ η στέρηση των παιδιών, η εξαφάνιση του πλούτου ολόκληρου σε μια στιγμή, η πληγή της λέπρας, άλλα δε προς θεραπεία των διαπραχθέντων αμαρτιών, όπως στον Δαβίδ, η ατίμωση του βασιλικού οίκου, γιατί ετιμωρείτο για την παράνομη επιθυμία. Επίσης και κάποιο άλλο είδος από τα φοβερά έχουμε μάθει ότι επιφέρει η δίκαιη κρίση του Θεού, για να κάνει περισσότερο σώφρονες αυτούς που εύκολα ρέπουν στην αμαρτία. Για παράδειγμα, ο Δαθάν και ο Αβειρών που τους κατάπιε η γη, με τους λάκκους και τα χάσματα που άνοιξε γι' αυτούς. (Αριθ. 16,31). Εδώ, βεβαίως, δεν είναι οι ίδιοι που με τον τρόπο αυτό της τιμωρίας έγιναν καλύτεροι (γιατί πως είναι δυνατόν αυτοί που κατέβηκαν στον Άδη να γίνουν καλύτεροι;), αλλά με το παράδειγμά τους έχουν κάνει πιο σώφρονες τους υπολοίπους. Έτσι και ο Φαραώ καταποντίστηκε με ολόκληρη τη στρατιά του. (Έξ. 14,28). Έτσι καταστράφηκαν αυτοί που κατοικούσαν πρώτα στην Παλαιστίνη...». [Απ' την Ομιλία του «ΟΤΙ ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΑΙΤΙΟΣ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ Ο ΘΕΟΣ»] Αλλ' ας δούμε κι αυτό του Αγ. Ιω. Χρυσοστόμου: «Όπως ακριβώς ένα θηρίο δεν το φοβόμαστε τόσο, όσο όταν αφαιθεί ελεύθερο, έτσι βέβαια πρέπει να μην φοβόμαστε και την κακία όσο όταν βρισκόμαστε μέσα στις θλίψεις (γιατί τότε δένεται με τη λύπη και τα άλλα δεσμά), αλλά μετά την άνεση, τότε πρέπει να την φοβούμαστε Γι' αυτό, λοιπόν, και θα δεις πολλές φορές οι ευημερίες να προξενούν μεγαλύτερα δεινά απ' τις δυστυχίες...». [Απ' την Ομιλία του «ΕΙΣ ΤΟΝ Θ' ΨΑΛΜΟΝ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 90-93.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ Β' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ (2024)
Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλή Αττικής
«ΘΕΜΑΤΑ ΖΩΗΣ Α'»: ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ (ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ)
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο
της Ι. Μ. Παρακλήτου: «Θέματα Ζωής Α': Από τις Ομιλίες του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου»,
θέμα: «Οι Βουλές του Θεού»,
4η έκδοση, Ωρωπός Αττικής 2013, σελ. 49-52.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ
Φωτιά ανεξέλεγκτη είναι ο θυμός, φωτιά που κατακαίει τα πάντα. Και το σώμα συνταράζει και την ψυχή κατακαίει. Τίποτα πιο τρομακτικό, τίποτα πιο απάνθρωπο, τίποτα πιο ολέθριο δεν υπάρχει από το θυμό και την οργή. Αν ο οργίλος μπορούσε να παρακολουθήσει τον εαυτό του την ώρα που ξεσπάει και παραφέρεται, δεν θα χρειαζόταν καμιά νουθεσία. Γιατί από το οργισμένο πρόσωπο τί είναι πιο αποκρουστικό; Ο θυμός είναι χειρότερος από τη μέθη και αθλιότερος από τον διάβολο. Πραγματικά, μεθυσμένος και δαίμονας μαζί γίνεται όποιος κυριεύεται απ' αυτό το πάθος. Το πρόσωπό του φουσκώνει, η γλώσσα του τρέμει, η φωνή του αγριεύει, τα μάτια του κοκκινίζουν, τ' αυτιά του στραβακούνε, τα μηλίγγια του χτυπάνε, το μυαλό του θολώνει, η λογική του χάνεται... Παραζάλη, σύγχυση και σκοτισμός από μέσα' έξαψη, βιαιότητα και κραυγές απ' έξω. Όλα τούτα θα μπορούσε να τ' αποφύγει, αν συγκρατούσε τον εαυτό του, αν κυριαρχούσε στα νεύρα του, επιστρατεύοντας όχι μόνο τη μακροθυμία και την ταπείνωση και την καλοσύνη, μα και την απλή λογική. Τότε και στο πρόβλημα, που τον έκανε να θυμώσει θα έβρισκε λύση, γιατί θα σκεφτόταν νηφάλια, αλλά και ανώφελη ταραχή δεν θα δημιουργούσε με το ξέσπασμα και τις κραυγές του. «Διώξτε μακριά σας κάθε θυμό και οργή και κραυγή», λέει ο απόστολος (Εφεσ. 4:31). Στις συναναστροφές και στις δοσοληψίες σας να είστε πράοι και ειρηνικοί. Κι αν σε κάποια περίσταση σας κυριέψει ακούσια η οργή, τουλάχιστο μη τη φανερώσετε, μην αγριέψετε, μην ξεχυθείτε σε κραυγές. Γι' αυτό συμβουλεύει ο Παύλος να διώξουμε μακριά μας όχι μόνο την οργή. αλλά και την κραυγή. Ας δέσουμε, λοιπόν, το άλογο για να εξοντώσουμε και τον καβαλάρη. Ας κόψουμε τα φτερά του γερακιού, για να μην ανέβει ψηλά το κακό. Η οργή ανήκει στα πάθη που χαρακτηρίζονται για την εξαιρετική ταχύτητα και την οξύτητά τους, γι' αυτό μπορεί πολύ εύκολα να κυριέψει την ψυχή. Πρέπει, λοιπόν, να τις κλείνουμε κάθε πόρτα. Πρέπει να την καταστέλλουμε με κάθε τρόπο. Γι' αυτό, δεν είναι βέβαια, σωστό να δαμάζουμε τα άγρια θηρία και ν' αφήσουμε σε κατάσταση αγριότητος τις ψυχές μας. Μερικές φορές, πάντως, ο θυμός είναι χρήσιμος. Πότε; Όταν τον στρέφουμε ενάντια στους νοητούς εχθρούς μας. Αν μπόρεσες να κυριαρχήσεις πάνω στο θυμό, τότε μην τον θανατώσεις. Κράτησέ τον ζωντανό αλλά δεμένο. Θα σου είναι χρήσιμος σαν ένα σκυλί, που δεν γαβγίζει τα πρόβατα ή τ' αφεντικό του, αλλά τους ληστές, τους δαίμονες, και το λήσταρχο, το διάβολο. Η κακολογία και η κατάκριση είναι ένα άλλο φοβερό πάθος. Σ' εκείνον που αρχίζει να σου μιλάει γι' άλλους, πες: «Αν πρόκειται να παινέψεις κανέναν, ανοίγω τ' αυτιά μου. Αν, όμως, πρόκειται να τον κακολογήσεις, τα κλείνω. Μόνο αρώματα κι ευωδιά δέχομαι, όχι κοπριές και βρώμα. Τί θα κερδίσω, αν μάθω ότι ο τάδε είναι κακός; Απεναντίας, θα ζημιωθώ ανυπολόγιστα. Ας κοιτάξουμε τα δικά μας. Ας ενδιαφερθούμε για τις αμαρτίες και τα σφάλματά μας. Τί απολογία θα δώσουμε στο Θεό και τί έλεος θα Του ζητήσουμε, όταν ασχολούμαστε φιλοπερίεργα με τα ξένα, ενώ τα δικά μας μήτε που τα σκεφτόμαστε; Ας δείξουμε ενδιαφέρον και φροντίδα για τη δική μας ζωή. Η ενασχόληση με τη ζωή του άλλου δείχνει κατωτερότητα και αγένεια. Είναι σαν να περνάμε μπροστά από ένα ξένο σπίτι και να κοιτάμε αδιάκριτα μέσα, για να δούμε τι κάνουν οι νοικοκυραίοι». Αν δεις κάποιον άνθρωπο να στέκεται σ' έναν βαλτότοπο και ν' αναδεύει το βούρκο, γεμίζοντας έτσι με δυσωδία τον αέρα, δεν θα του κάνεις παρατήρηση; Ε, αυτό να κάνεις και σ' όσους κατηγορούν ή κουτσομπολεύουν τους άλλους. Και να σκεφτείς, ότι της ακαθαρσίας η βρώμα δεν χτυπάει τόσο πολύ στο κεφάλι, όσο βλάπτουν την ψυχή οι ακάθαρτες διηγήσεις για την ψυχή των άλλων. Προσοχή, λοιπόν, στα λόγια σου! Μην κακολογείς για να μη λερωθείς.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο
της Ι. Μ. Παρακλήτου: «Θέματα Ζωής Α': Από τις Ομιλίες του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου»,
θέμα: «Οι Βουλές του Θεού»,
4η έκδοση, Ωρωπός Αττικής 2013, σελ. 49-52.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΥΣ Α' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Πλαταμώνος
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών
ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ: Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΣΠΕ
.jpg)
Ενόσω βρισκόμουν ακόμα στο μοναστήρι μου, από διήγηση ενός ευσεβεστάτου ανδρός, πληροφορήθηκα αυτό που λέγω. Έλεγε λοιπόν πως ένας ευσεβής πατήρ ονόματι Σπες1 έκτισε μοναστήρια στον τόπο που επονομάζεται Κάμπλε,2 ο οποίος χωρίζεται από την παλαιά Νουρσία με ένα ενδιάμεσο διάστημα έξι μιλίων. Αυτόν ο Παντοδύναμος και Ελεήμων Θεός τον προστάτευσε από την αιώνια μαστίγωση δίνοντάς του εδώ μάστιγα, και φύλαξε για αυτόν και την μεγαλύτερη αυστηρότητα και την μεγαλύτερη χάρη της θείας Οικονομίας Του. Κατέδειξε πόσο προηγουμένως τον αγαπούσε παιδεύοντας,3 με το να τον θεραπεύσει αργότερα τελείως. Κάλυψε με σκοτάδι τα μάτια του για ένα διάστημα σαράντα χρόνων συνεχούς τυφλώσεως, μη ανοίγοντάς του κανένα φως, ούτε της πιο ελάχιστης θέας. Αλλά κανείς δεν μπορεί να αντέξει τα πλήγματα πάνω του, αν τον εγκαταλείψει η Χάρις. Αν ο ίδιος ο Ελεήμων Πατήρ, που επιβάλλει την θλίψη, δεν χορηγήσει υπομονή, αμέσως με την ανυπομονησία, αυτό που ήταν για να σμικρύνει τις αμαρτίες, μας αυξάνει την αμαρτία. Το αξιοθρήνητο αποτέλεσμα είναι πως, από εκεί ακριβώς που έπρεπε να ελπίζουμε τερματισμό του πταίσματός μας, εκεί αυτό λαμβάνει αύξηση. Γι’ αυτό βλέποντας ο Θεός την αδυναμία μας, αναμιγνύει με τις μάστιγες και την σκέπη Του, και στον καιρό της δοκιμασίας δείχνεται στους εκλεκτούς υιούς Του, τώρα ελεημόνως δίκαιος, για να φανεί σε αυτούς μετέπειτα δικαίως ελεήμων. Έτσι και στον ευσεβή γέροντα αυτόν, ενώ τον κάλυψε με εξωτερικό σκοτάδι, ποτέ δεν του στέρησε το εσωτερικό φως. Αυτός, ενώ καταπονούνταν με την μάστιγα του σώματος, με την σκέπη του αγίου Πνεύματος είχε παράκλησιν4 καρδίας. Και όταν συμπλήρωσε πια τον τεσσαρακοστό χρόνο τυφλότητας, ο Κύριος του ξαναέδωσε το φως και του ανήγγειλε πως πλησιάζει το τέλος του. Του παρήγγειλε να κηρύξει τον λόγο της ζωής5 στα μοναστήρια που είχε κτίσει τριγύρω, ούτως ώστε, έχοντας ξαναβρεί αυτός το σωματικό του φως, περιοδεύοντας χάριν επισκέψεως, να διανοίξει στους αδελφούς το φως της καρδιάς του. Αυτός πειθαρχώντας αμέσως στις προσταγές, περιόδευσε στα κοινόβια των αδελφών και κήρυξε τις εντολές της ζωής,6 που αυτός είχε μάθε πράττοντάς τες. Την δέκατη πέμπτη μέρα λοιπόν επέστρεψε στο μοναστήρι του, έχοντας ολοκληρώσει το κήρυγμα. Εκεί συγκάλεσε τους αδελφούς, στάθηκε στο μέσο, μετέλαβε το Δεσποτικό Σώμα και Αίμα και στη συνέχεια άρχισε μαζί τους μυστικές ωδές ψαλμών. Και ενώ εκείνοι έψαλλαν, αυτός απορροφημένος στην προσευχή παρέδωσε το πνεύμα του. Όλοι τότε οι παρευρισκόμενοι αδελφοί, είδαν να βγαίνει από το στόμα του ένα περιστέρι. Αμέσως άνοιξε η οροφή του ναού, βγήκε αυτό έξω, μπροστά στα βλέμματα των αδελφών, και εισέδυσε στον ουρανό. Και πρέπει να πιστέψουμε πως η ψυχή του εμφανίσθηκε σε σχήμα περιστεριού, ακριβώς για να δείξει ο Παντοδύναμος Θεός με αυτό το ίδιο το σχήμα, με πόσο απλή καρδιά τον είχε υπηρετήσει εκείνος ο άνδρας.7
Υποσημειώσεις
1. Spes (=ελπίδα, Ελπίδιος), ηγούμενος πολλών μοναστηριών, περίπτωση ανάλογη με τον Εκύτιο (Ι,4). Αναγράφεται στο Ρωμαϊκό εορτολόγιο στις 28 Μαρτίου.
2. Cample, το σημερινό Campi, περίπου 10 χιλ. προς Β’ της Νουσρίας. Άλλα 5 χιλ. προς τα ΒΔ βρίσκεται η μονή του Ευθικίου (ΙΙΙ, 15, 2), που είναι και η μόνη που σώζεται στην περιοχή. Υπάρχει άλλωστε η παράδοση πως ήταν και αυτή ένα από τα μοναστήρια του αββά Σπε.
3. Βλ. Παροιμ. 3, 12 και Εβρ. 12, 6
4. Έμμεση αναφορά στην ονομασία Παράκλητος.
5. Βλ. Α’ Ιωάν. 1, 1
6. Βλ. Βαρούχ 3, 9
7. Το περιστέρι συμβολίζει την απλότητα (=ακακία, ακεραιότητα), βλ. Ματθ. 10, 16.
Από το βιβλίο: Βίοι αγνώστων Ασκητών: Αγίου Γρηγορίου, Πάπα Ρώμης, του επικαλουμένου Διαλόγου. Εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις υπό Ιωάννου Ιερομ. Εκδότης, Ιερά Σκήτη Αγίας Αννης – Αγιον Ορος. Ιούνιος 2020. Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη. *Εκ του ιστολογίου «orp.gr» της 28.3.2024. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.
ΔΙΔΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ: «ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ» (1962) - ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
.jpg)
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΔΙΔΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ:
«ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ»
Ένας επικός θρήνος, μια λυρική ελεγεία, μία ανείπωτη πραγματεία για τη ζωή των Ελλήνων Μικρασιατών και την καταστροφή της Σμύρνης. Για να θυμόμαστε αυτά, που ενδεχομένως να ζήσουμε! <<Πόλεμοι και ξανά πόλεμοι! Τι στο καλό θα βγάλει η μαγκούφα η εποχή μας και κοιλοπονάει τόσο άγρια>>; Μπήκε το κακό με τους Βαλκανικούς Πολέμους και άργησε να βγει. Χρόνια σπαρμένα με θυσίες, πολέμους και νεκρούς. Η Μικρασιατική εκστρατεία και η καταστροφή. Η ιστορία του Μανώλη Αξιώτη, Μικρασιάτη αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Άνθρωπος του μόχθου, δεμένος με τον τόπο του, το πατρικό του σπίτι, τους χωριανούς του. Ο άντρας που πάλεψε με κορμί και με ψυχή. Στο Αμελέ Ταμπουρού, τα Τάγματα Εργασίας της Άγκυρας, το 1915. Στο μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ το 1922. Μια λεύτερη πατρίδα ονειρευόταν καθώς έσφιγγε τα δόντια και έλεγε: <<Ώρα μάχης, Αξιώτη, ώρα θυσίας. Δεν έχεις ελόγου σου κανένα πάρε δώσε με την πολιτική. Το χρέος σου κάνεις>>. Γνώρισε κακουχίες και στερήσεις, είδε βασανιστήρια και θανάτους, έζησε την αιχμαλωσία και την προσφυγιά, για να συλλογιστεί: <<Θηρίο είν' ο άνθρωπος>>! Το μνημειώδες έργο της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας έγινε bestseller της σύγχρονης εξόδου του Μικρασιάτικου Ελληνισμού. Από το 1962 που πρωτοεκδόθηκαν μέχρι σήμερα τα <<Ματωμένα Χώματα>> έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 400.000 αντίτυπα. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί στις εξής γλώσσες: αγγλικά, βουλγαρικά, εσθονικά, γαλλικά, γερμανικά, ολλανδικά, ουγγρικά, ρώσικα, ρουμανικά, σερβικά, ισπανικά, ιταλικά, τουρκικά και κέλτικα βρετονικά. Στην Τουρκία το βιβλίο είχε συγκλονιστική απήχηση.
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
(1962)
Σαράντα χρόνια συμπληρώθηκαν από τότε που ο μικρασιατικός ελληνισμός ξεριζώθηκε από τις προγονικές εστίες του. Και είναι τούτος ο ξεριζωμός ένα από τα πιο συγκλονιστικά κεφάλαια της νεότερης ιστορίας μας. Κείνοι που έζησαν μέσα στη θύελλα φεύγουν ένας ένας κι η ζωντανή μαρτυρία τους χάνεται. Χάνονται οι λαϊκοί θησαυροί ή μπλαλσαμώνονται στα ιστορικά αρχεία. <<Απ' του πεθαμένου το μάτι, μην περιμένεις δάκρυ>> λέει μια μικρασιατική παροιμία. Στις μνήμες των ζωντανών έσκυψα. Ακούμπησα μ' αγάπη και πόνο τ' αφτί στις καρδιές τους, εκεί που κρατούν τις θύμησες, όπως το κονοστάσι τα βάγια και τα στέφανα. Κάτω απ' το Μανώλη Αξιώτη, τον κεντρικό αφηγητή του βιβλίου, υπάρχει ο μικρασιάτης αγρότης, που έζησε τ' Αμελέ Ταμπούρια του 14-18, που φόρεσε αργότερα τη στολή του Έλληνα φαντάρου, που είδε την καταστροφή, έζησε την αιχμαλωσία και που πρόσφυγας, έφαγε πικρό ψωμί, σαράντα χρόνια λιμενεργάτης συνδικαλιστής, μαχητής της Εθνικής μας Αντίστασης. Ήρθε και με βρήκε και μου έδωσε ένα τεφτέρι με τις αναμνήσεις του. Συνταξιούχος, κάθισε με υπομονή και κοπίασε να γράψει με τα λίγα γράμματάκια του, τα όσα είδαν τα μάτια του εξήντα τόσα χρόνια. Από τέτοιους αυτόπτες μάρτυρες πήρα το υλικό που χρειαζόμουνα, για να γράψω τούτο το μυθιστόρημα, με μοναδική έγνοια να συμβάλλω στην ανάπλαση ενός κόσμου που χάθηκε για πάντα' να μην ξεχνούν οι παλιοί' να βγάλουν σωστή κρίση οι νέοι.
Δ.Σ.
«ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο
της Διδώς Σωτηρίου: <<Ματωμένα Χώματα>>, εκδόσεις <<ΚΕΔΡΟΣ>>,
11η έκδοση, Αθήνα 1986, σελ. 237-241.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Από τη μέρα αυτήν άρχισε η φιλία μου με το Νικήτα Δροσάκη και σφραγίστηκε σε στιγμές δραματικές. Η αλήθεια είναι πως τον ψαχούλευα πάντα με υποψία και δυσκολεύτηκα να τον καταλάβω. Ο λοχίας μας, ένα στουρνάρι, που τον φωνάζαμε «Γκραβαρίτη», μόλις έμαθε πως ο Δροσάκης είναι φοιτητής και μάλιστα Κρητικός, του ΄στησε άγριο πόλεμο. Τον έλεγε «σπουδαγμένου άντερου» και τον τρέλαινε στις αγγαρείες.
Ο Δροσάκης δε θύμωνε, διασκέδαζε. Ωστόσο στις βαρειές αγγαρείες, όπως στο σπάσιμο των ξύλων, δεν τα 'βγαζε πέρα και του 'δινα κανένα χέρι. -Αχ, μωρέ Αξιώτη, μου 'πε μια μέρα, όταν η κοινωνία θα καταφέρει να φκιάσει ανθρώπους που να ναι κάτι ανάμεσα σε σένα και σε μένα, τότες θ' αξίζει να ζει κανείς. Τώρα, εσένα σε θέλουνε μονάχα χέρι και μένα με θέλουνε μονάχα μυαλό. Μου πήρε πίσω το τσεκούρι και προσπάθησε ν' αποτελειώσει το κόψιμο του κούτσουρου. -Μη με πάρεις και για σκέτο χαμούρι, μου 'κανε.
Έχω το νεύρο της δουλειάς. Με χόρεψε καλά η ζωή. Ο πατέρας μου, φουκαράς δάσκαλος σε χωριό της Κρήτης, δε μου 'στελνε, όπως καταλαβαίνεις, ψιλά για να σπουδάζω. Έτυχε να κάνω το γκαρσόνι, τον τυπογράφο, το διορθωτή∙ πούλησα και λεμόνια για να ζήσω... Οι συνάδερφοι αργήσανε να συμπαθήσουνε το Δροσάκη, ήτανε πολύ ίσιος και μονόχνωτος. Μερικοί νομίσανε πως μπορούσανε να τον κάνουνε τζοτζέ, για να γελούνε.
Ο Μικρομανωλάτσης, ένας πατριώτης του λυράρης, τόνε βάφτισε: «Καπέλο του Ορλάνδο». Έτυχε, λέει, να τον ακούσει καμπόσες φορές να κουβεντιάζει με τον άλλο κουζουλό, το Λευτέρη Κανάκη και να του λέει για ένα καπέλο καποιανού Ορλάνδο που τάχατες αυτός φταίει για όσα τραβούμε σήμερα στη Μικρασία. «Ε, ρε κακομοίρη Ορλάνδο. Τί το θελες που το παιρνες κείνο το καπελάκι σου και μου σεκλέτισες τον Ουίλσων και τήνε πλερώνουμε τώρα δα εμείς τη νύφη...». Αυτοδά έλεγε. -Τι στο καλό ναι ο κυρ Ορλάνδος και το καπέλο του; ρώτησα μια μέρα το Δροσάκη και του είπα το παρατσούκλι που του κόλλησε ο Μικρομανωλάτσης.
Γέλασε με την καρδιά το. -Θα τον έχεις ακουστά, μωρέ Αξιώτη, το Βίκτωρα Ορλάνδο, δεν γίνεται, κοτζάμ πρωθυπουργός της Ιταλίας! Ωστόσο η ιστορία του καπέλου του είναι αληθινή: Ο σενιόρ Ορλάντο, σαν τελείωσε ο παγκόσμιος πόλεμος και το Συμβούλιο της Ειρήνης καταπιάστηκε με τις μοιρασιές, γύρευε μεγάλο μερτικό στην Ανατολή. Παραμπήκε στη μύτη του Αμερικάνου πρόεδρου και κείνος τσαντίστηκε και του τα δωκε στο χέρι. Τότες ο σενιόρ Ορλάντο πήρε το καπελάκι του και αποχώρησε.
Σα μάθανε οι Αγγλογάλλοι κ' οι Αμερικάνοι πως ο ιταλικός στόλος βολτάριζε στα μικρασιατικά παράλια, φοβηθήκανε μην τους τήνε σκάσουνε οι Ταλιάνοι και κάνουνε καμιάν απόβαση στη Σμύρνη. Φωνάξανε, λοιπόν, το Βενιζέλο και του είπανε: «Τί λες, βαστούν τα κότσια της Ελλάδας ν' αναλάβει την εντολή στη Μικρασία;». Είχαν ανάγκη βλέπεις κείνη τη στιγμή, είχαν ανάγκη οι μπαγάσηδες να τους καλύψει ο ελληνικός στρατός. Ο Βενιζέλος παραφουσκωμένος με μεγαλοϊδεάτικα όνειρα, μας ξαμόλυσε στη Μικρασία και τρώμε το κεφάλι μας!
Αγρίεψα. Πήδησα ολόρθος. -Τι 'θελες, μωρέ, να κάνει ο Βενιζέλος; Ε; Τι 'θελες; φώναξα κ' ήμουνα έτοιμος να χυμήσω πάνω του να τον πνίξω. Να 'ναι νικήτρια η Ελλάδα και λείψανο η Τουρκιά και να μην αρπάξει την περίσταση; Να μην έρθει να μας λευτερώσει, όπου αιώνες στενάζαμε στη σκλαβιά; Όπου τούτα τα εδάφη κρατούνε το ψωμί και το μεγαλείο της φυλής κ' ήτανε δικά μας, κατά δικά μας από τα πανάρχαια τα χρόνια; Ο Δροσάκης χαμογέλασε. -Να σας λευτερώσει, Μανωλάκη μου, να σας λευτερώσει, όχι όμως και να σας καταστρέψει!
Έφυγα αποφασισμένος να μην τόνε ζυγώσω ποτέ. Όμως μια μέρα ο συνταγματάρχης διάλεξε το Δροσάκη, εμένα και οχτώ άλλους και μας έστειλε σε μιαν επικίνδυνη αναγνωριστική περιπολία. Γύρω μας είχαν αρχίσει μάχες πεισματικές. Η γη έτρεμε λες και τήνε βρήκε ασταμάτητος σεισμός∙ άστραφτε, βρόνταγε, έπεφτε καφτό μολύβι. Λακκούβες ανοίγανε και κοτρώνες και χώματα πηδούσανε κι ανοίγανε στον αέρα ριπιδωτά.
Είμαστε αποκομένοι από το σύνταγμά μας και κινδυνέψαμε να πιαστούμε αιχμάλωτοι. Ο Μικρομανωλάτσης, το παλικαρόπουλο που μας διασκέδαζε με τις αυτοσχέδιες μαντινάδες του, είχε πληγωθεί βαριά και κανείς μας δεν μπορούσε να του δώσει βοήθεια. Είχαμε πέσει όλοι τα μπρούμυτα, κολλήσαμε τα κορμιά τσιρώτο στο χώμα, σφαλήξαμε τα μάτια, λες κ' έτσι θα την σκαπουλέρναμε. Ο ίδιος ο Γκραβαρίτης, ο λοχίας μας, που παράσταινε τον παλικαρά, έχωσε μέσα σε μια γούβα την τζαμουζίσια μουράκλα του κι ανάσαινε λαχανιαστά.
Ο μόνος που κράτησε την ψυχραιμία του ήτανε ο Δροσάκης. Σα φίδι σύρθηκε σε κάποιο κοντινό λόφο κι από κει παρακολούθησε τις κινήσεις του εχθρού. Ύστερα κατηφόρισε και μας είπε: -Πάρτε τον τραυματία και πάμε, βρήκα δρόμο. Πάμε, θα μας τσακώσουν όπου να ναι. Κανείς δεν κουνήθηκε, κανείς δεν αποκρίθηκε. Γαντζωθήκαμε πιο πολύ στο χώμα. Μας μίλησε και δεύτερη και τρίτη φορά. Όταν είδε την κατάντια μας αμολυέται κι αρχίζει να πηδάει σα λαγός, όπου δεν έβρεχε μολύβι, ζαλώνεται το Μικρομανωλάκη και δρόμο. Κείνη τη στιγμή τόνε νιώσαμε αρχηγό.
Πρώτος εγώ έτρεξα πίσω του και μετά οι άλλοι. Ο Γκραβαρίτης, άμα ξεφύγαμε τον κίνδυνο, άρχισε το συνηθισμένο νταηλίδικο βρισίδι του. -Προχωράτε, ρε διαόλοι! Τ' αποθαμένα σας, κιοτήδες! Λίγο έλειψε να πιαστούμε... Από κείνη τη μέρα, όχι μόνο φιλιώθηκα με το Δροσάκη, μα και τον έβλεπα πολλά μπόγια πιο ψηλά από μας. Του το είπα, μα δεν το δέχτηκε. -Άιντε δα καημένε Μανωλάτση, λόγια παχειά να λέμε; Η ανάγκη να σωθείς σου δίνει κουράγιο. Αφού ο λοχίας τα γέμισε, κάποιος έπρεπε να μπει μπροστά, γκεσέμι. -Αυτό λέω κ' εγώ, κι αυτό θαυμάζω.
-Τι θαυμάζεις, καψοχωριατάτσι τσι κουτσουλιές τσ' αντρείας; Άλλοι ναι οι λεβέντες. Από δω αρχίσαμε την κουβεντούλα κι ανοιχτήκαμε. Πρώτη φορά στη ζωή μου άκουγα τέτοια λόγια. Ο Δροσάτης μου ξομολογήθηκε, πως δικό του μεράκι είναι ο άνθρωπος και η μοίρα του. Μου μίλησε για έναν «κουμπάρο», τον Προμηθέα, που σε τούτες δω, λέει, τις γειτονιές μαρτύρησε, γιατί θέλησε να φέρει το φως στους ανθρώπους.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο
της Διδώς Σωτηρίου: <<Ματωμένα Χώματα>>, εκδόσεις <<ΚΕΔΡΟΣ>>,
11η έκδοση, Αθήνα 1986, σελ. 237-241.
ΤΟ «ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ» ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ: ΑΛΛΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΑΡΚΑ ΜΑΣ!...
.jpg)
Σήμερα δημοσιεύθηκαν στον ηλεκτρονικό Τύπο απίστευτες φωτογραφίες, που απεικονίζουν τον γυναικωνίτη του ναού του Αγίου Ιωάννη στη Ν. Φιλαδέλφεια να έχει μετατραπεί σε σύγχρονο... παιδότοπο με λαχανοπορτοκαλί παιδικά καρεκλάκια, μοδάτες ετικέτες και εμβληματικά γράμματα στο πάτωμα και ένα τείχος από τζάμι, για να μην ακούγονται οι φωνασκίες των παιδιών στο εκκλησίασμα! Λίγες μέρες πριν, στον Άγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης, πολυμελής χορωδία μετά εγχόρδων οργάνων, υπό τη διεύθυνση ενός βαρύτονου αοιδού απέδιδαν ηρωικά άσματα του '21, εν «χορώ και οργάνοις»! Για να μην μακρηγορήσουμε με την μεταποίηση ιερών ναών της διοικούσας εκκλησίας σε μικρούς συναυλιακούς χώρους, όπου ο ήχος της άρπας συναγωνιζόταν στο έπακρο το μικρό διπλόχορδο μπουζούκι! Όλα αυτές οι εκκοσμικεύσεις, οι «εκσυγχρονισμοί» και οι αδόκιμες παρά φύσιν συγχωνεύσεις είναι τα τυποποιημένα «προϊόντα» του Οικουμενισμού, που με την ευγενική χορηγία του εκλατινισμένου Φαναρίου παράγουν αναλώσιμους μεταχριστιανούς, πλαστικούς μετανθρώπους και άχρωμους απρόσωπους και τυποποιημένους αριθμούς! Μαζί με αυτούς ενεμφανίσθη και ιερεύς του λεγόμενου «περιθωριακού παλαιοημερολογιτισμού», κάποιων αγύρτικων και αυτοδημιούργητων ψευδοσυνόδων, να τραγουδάει τη Μανταλένα, προτρέποντας με αυτόν τον τον τρόπο όλους τους φιλοθεάμονες πιστούς να επιβιβαστούν στη δική του «βάρκα»... Το ζήτημα δεν είναι κωμικό μόνο, μάλλον δε τραγικό μέσα στη τραγωδιακή χορωδία του σύμπαντος κόσμου. Οικουμενιστές κατά πρώτον, αλλά και κάποιες φαινομενικά αντιοικουμενιστικές παρτιτούρες εζήλωσαν τη δόξα των αριθμών του τικ-τοκ, του ίνσταγκραμ, επιζητώντας αδηφάγα νέους ακολούθους, νέους πιστούς, νέους αυλικούς! Δυστυχώς δεν υπάρχει μόνο το άσπρο-μαύρο στην οδοιπορική ζωή μας, αλλά και το γκρίζο που συχνά γίνεται δυσνόητο, δυσδιάκριτο και φαινομενικά δυσεπίλυτο. Όσοι μένουμε κοντά στις Πατρώες Παραδόσεις των Πατέρων της Εκκλησίας μας, στη γνησία Ορθοδοξία, ζούμε σε ισχυρά και ασφαλή και οχυρωμένα τείχη Πίστης και Ορθοπραξίας. Κι αφήστε τους κόλακες, τους θεατρίνους, τους αγαπολόγους και γενικά τους προβατόσχημους να κραυγάζουν με την Οδυσσειακή φωνή της Μανταλένας: «Άλλος με τη βάρκα μας;... Άλλος με τη βάρκα μας;...»! «εγὼ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετὰ την άφιξίν μου λύκοι βαρείς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου· και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητὰς οπίσω αυτών» (Πράξ. 20:28-30).
.jpg)
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: «1924-2024: ΤΟ ΒΑΡΥ ΜΑΣ ΧΡΕΟΣ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ ΜΕΤΑ»
«1924-2024: Τὸ βαρύ μας χρέος ἕναν αἰώνα μετά»
Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου στὸν Συνοδικὸ ἑορτασμὸ
τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας Ἱερὸς Καθεδρικὸς Ναὸς Ἁγίου Ἀθανασίου, 11/24-3-2024
Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. κ. Καλλίνικε,
Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Σεβαστοὶ Πατέρες,
Ὁσιώτατες Μοναχές,
Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ, ἀρχικά, νὰ ἐκφράσω τὶς εὐχαριστίες μου πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Θεό, ὁ Ὁποῖος εὐλόγησε ὥστε να συγκεντρωθοῦμε ἀπόψε ἐδώ, στὸν Ἱερὸ Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, καὶ νὰ τελέσουμε τὸν Β΄ Κατανυκτικὸ Ἑσπερινό, καθὼς καὶ πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύνοδο γιὰ τὴν ἀνάθεση τῆς διακονίας τοῦ λόγου στὴν ἐλαχιστότητά μου.
Ξεκινῶντας τὴν ὁμιλία μου, δανείζομαι τὰ ἱερὰ λόγια τοῦ Συνοδικοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ στεντορείᾳ τῇ φωνῇ εὔχομαι: «Τῶν τῆς Ὀρθοδοξίας προμάχων, εὐσεβῶν Βασιλέων, ἁγιωτάτων Πατριαρχῶν, Ἀρχιερέων, Διδασκάλων, Μαρτύρων, Ὁμολογητῶν, Αἰωνία ἡ μνήμη»! Αἰωνία ἡ μνήμη ὅλων ἐκείνων, τῶν διαχρονικῶν γνησίων τοῦ Χριστοῦ τέκνων, τῶν Ἁγίων μας, οἱ ὁποῖοι μὲ τὰ στιβαρά τους χέρια σήκωσαν ὑπεύθυνα τὸν Σταυρὸ τῆς ὁμολογίας καὶ θυσιάσθηκαν γιὰ νὰ διαφυλάξουν ἀκέραιη τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη. Θυσιάσθηκαν ὄχι ἀπὸ πεῖσμα, ἀλλὰ ἀπὸ ἄδολη ἀγάπη. Θυσιάσθηκαν διότι γνώριζαν πολὺ καλὰ ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἀποτελεῖ τὴν μόνη ὁδὸ πρὸς τὴν Θέωση, τὴν κιβωτὸ τῆς σωτηρίας, τὸ τζιβαέρι μας, τὸ στολίδι τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, ἕνα φῶς, τὸ ὁποῖο λάμπει, φωτίζει καὶ θερμαίνει.
Γνώριζαν ὅτι Ὀρθοδοξία εἶναι ἕνας μαγνήτης ὁ ὁποῖος προσελκύει ὅσους διψοῦν γιὰ ἀληθινὴ ζωή· ἡ γέφυρα ποὺ ἐπιτρέπει τὴν σχέση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ καὶ τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Γνώριζαν ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι τὰ ὅσα ὁ Χριστὸς δίδαξε, οἱ Προφῆτες προεῖδαν, οἱ Ἀπόστολοι μαρτύρησαν καὶ οἱ Πατέρες παρέλαβαν καὶ μᾶς παρέδωσαν μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὰ μεταλαμπαδεύσουμε στὶς ἑπόμενες γενεὲς ἀκέραια, δίχως ἐκπτώσεις.
Αἰωνία σᾶς ἡ μνήμη, ἀξιομακάριστοι Πατέρες μας καὶ Μητέρες μας! «Ὡσεὶ λέοντες πῦρ πνέοντες» ξεχυθήκατε στὸν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀγώνα καὶ ὑποφέρατε καὶ ὑπομείνατε θλίψεις, χλευασμούς, συκοφαντίες, διωγμούς, ἐξορίες, φυλακίσεις, βασανιστήρια, μέχρι καὶ αὐτὸν ἀκόμη, τὸν μαρτυρικὸ θάνατο. Μεταξὺ δὲ ὅλων αὐτῶν, δὲν σᾶς ἔλειψαν καὶ τὰ ἐμπόδια ποὺ ἐπιδέξια τοποθετοῦσαν στὰ ἔργα σας οἱ δῆθεν συναγωνιστές σας, οἱ ψεύτικοι ἀδελφοί. Ποῦ ὠφέλησαν τὰ προσκόμματά τους;
Ἄν, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶχε ἔρθει ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο, εἰλικρινὰ θὰ ἀναρωτιόμουν ποῦ μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ βρεῖ τόση δύναμη νὰ ὑπομείνει καὶ νὰ ἐξέλθει νικητὴς ἀπὸ τόσες δυσκολίες. Τώρα, ὅμως, ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι οἱ Ἅγιοί μας, ἀντιμέτωποι μὲ ὅλους τοὺς πειρασμούς, δὲν εἶχαν τὰ ὄμματα στραμμένα πουθενὰ ἀλλοῦ, παρὰ μόνο στὸ σημεῖο ὅπου συντελέσθηκε ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὸν φρικτὸ Γολγοθά. Ἔβλεπαν Κρεμάμενο ἐπὶ Ξύλου τὸν Δημιουργὸ νὰ θυσιάζεται «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας» καὶ ἀντλοῦσαν δύναμη καὶ παρηγοριὰ γιὰ νὰ σηκώσουν τὸν δικό τους Σταυρὸ ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀπὸ τὸν Ἴδιο Σταυρωθέντα Χριστὸ ἀπὸ τὸν Ὁποῖο οἱ Ἅγιοι: Ἀθανάσιος Ἀλεξανδρείας, Εὐστάθιος Ἀντιοχείας, Βασίλειος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, Γερμανὸς Κωσταντινουπόλεως, Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, Μεθόδιος Κωνσταντινουπόλεως, Φώτιος Κωσταντινουπόλεως, Μάρκος ὁ Εὐγενικός, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ τόσοι ἄλλοι λάμβαναν σθένος νὰ προχωρήσουν μαχόμενοι καὶ θυσιαζόμενοι, ἀπὸ τὸν Ἴδιο Σταυρωθέντα Χριστὸ λάμβαναν σθένος καὶ οἱ μακαριστοὶ προπάτορές μας, αὐτοὶ ποὺ ἔζησαν «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ», ἕναν αἰώνα πριν.
Δὲν ἦταν ἐκεῖνοι τέκνα ἑνὸς ἄλλου, ψεύτικου θεοῦ. Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἦταν καὶ στὸν Γολγοθὰ εἶχαν καὶ αὐτοὶ στραμμένοι τοὺς ὀφθαλμοὺς γιὰ νὰ ἀντέξουν τὰ ὅσα προξένησε ἡ μεγάλη πληγὴ ποὺ ἄνοιξε στὴν Ἐκκλησία, ὡς μὴ ὤφειλε, ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια καὶ μία ἡμέρα. Τότε ἦταν, σὰν χθές, ποὺ ἡ 10ηΜαρτίου ἔγινε 23η, καὶ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας διασπάσθηκε, ἐνῶ ἐκκλησιαστικοὶ ταγοὶ τῶν ἡμερῶν ἐκείνων θριαμβολογοῦσαν τὴν χρονικὴ ἀκρίβεια τοῦ διορθωμένου ἡμερολογίου, τοῦ μὲ ἀριστίνδην Σύνοδο ἐπιβληθέντος.
Δὲν ξέρω ἂν σκέφτομαι λανθασμένα. Ἔντονα προβληματίζομαι. Τί ἤθελε ὁ Χριστὸς ἀπὸ ἐμᾶς; Ἤθελε τὴν ἀστρονομικὴ ἀκρίβεια τοῦ ἡμερολογίου, ἢ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὁποία προσευχήθηκε μὲ ἀγωνία στὸν Κῆπο τῆς Γεθσημανῆ, λίγη ὥρα πρὶν τὴν προδοσία ἀπὸ τὸν δόλιο Ἰούδα; «Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς»! Τί καλὸ θὰ ἦταν ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ νὰ εἴχαμε στὴ σκέψη μας τὴν ἐπιθυμία αὐτὴ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ἡ ἑνότητά μας ἐν ἀγάπῃ καὶ ἀληθείᾳ θὰ ἦταν τὸ δυνατότερο κήρυγμα γιὰ ὅσους ἀκόμη δὲν ἔχουν γνωρίσει τὴν ἐνσαρκωμένη ἀλήθεια, τὸν Ἰησοῦ Χριστό.
Ἴσως μὲ τὸ σκεπτικὸ αὐτὸ νὰ κινήθηκαν πρὶν ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια οἱ θιασῶτες τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης, καθὼς σκόπευαν μὲ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου νὰ ἐπιτευχθεῖ «ὁ ταυτόχρονος ἑορτασμὸς τῶν μεγάλων χριστιανικῶν ἑορτῶν ὑπὸ πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν». Βεβαίως, μὲ τὴν φράση αὐτὴ τῆς ἐγκυκλίου τοῦ 1920 τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς Ἐκκλησίες δὲν ἐννοοῦνται μόνο οἱ κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀλλὰ καὶ ὅλες οἱ αἱρετικὲς ὁμάδες. Ἀσφαλῶς, ἡ ἐν μετανοίᾳ ἐπιστροφὴ τῶν αἱρετικῶν στὴν Ὀρθοδοξία καὶ ἡ ἑνότητα ὅλων ὑπὸ τὴν Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία εἶναι ζητούμενο, εἶναι πόθος θεῖος. Ἐπαναλαμβάνω ὅτι ὁ Χριστὸς γιὰ αὐτὸ προσευχήθηκε τὴν νύκτα τῆς προδοσίας.
Ὡστόσο, γιὰ νὰ γίνει κάτι τέτοιο, ἀπαιτεῖται ἰσχυρὴ πνευματικὴ κατάσταση καὶ κινήσεις σωστὲς καὶ σύμφωνες μὲ τοὺς Κανόνες τῶν Πατέρων. Ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου δὲν ἦταν κίνηση ἀποτελεσματική, καθὼς ἦταν γνωστὸ ὅτι δὲν θὰ τὸ ἀκολουθοῦσαν ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι. Ἀπὸ ὅ,τι φάνηκε, ἐκεῖνοι ποὺ ἄλλαξαν τὸ ἡμερολόγιο, ἐνδιαφέρονταν περισσότερο γιὰ τὴν προσέγγιση τῶν αἱρετικῶν, παρὰ γιὰ τὴν διατήρηση τῆς κοινωνίας μὲ Ὀρθοδόξους ἀδελφούς. Πῶς τὸ ἐξηγῶ αὐτό; Ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀπὸ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τῶν μεγάλων χριστιανικῶν ἑορτῶν ἀπὸ ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους, προτιμήθηκε ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς μὲ τοὺς ἑτεροδόξους. Ἔτσι, ἀκόμη καὶ γιὰ καλὸ νὰ κινήθηκαν, «τὸ καλό, μὴ καλῶς γενόμενο, οὐκ ἐστι καλόν».
Οἱ προπάτορές μας, ἄνθρωποι εὐσεβεῖς καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἁπλοί, εἶδαν στὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου σκοπιμότητα. Τόσους αἰῶνες ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀκολουθοῦσε ἕνα ἡμερολόγιο χωρὶς προβλήματα. Πρὸς τί αὐτὴ ἡ βεβιασμένη ἀλλαγή, δίχως τὴν σύγκληση Πανορθόδοξης Συνόδου; Βεβαίως, γιὰ τοῦ λόγου τὸ ἀληθές, συνεκλήθη τὸ ἀποκληθὲν ἀπὸ κάποιους ὡς «Πανορθόδοξο Συνέδριο». Αὐτὸ δὲν συνέβη σὲ σωστὲς βάσεις, καὶ αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ δὲν θὰ ἀναλυθεῖ σήμερα. Πρὸς τί, λοιπόν ἡ ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ δίχως Πανορθόδοξη συμφωνία;
Καὶ μάλιστα, πρὸς τί ἡ ἀλλαγὴ σὲ μία τέτοια ἱστορικὴ συγκυρία; Μετὰ ἀπὸ πεντακόσια χρόνια σκλαβιᾶς, μετὰ ἀπὸ τὴν ἀποδύναμωση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχεῖου ἐξαιτίας τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μετὰ ἀπὸ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους, μετὰ τὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετὰ τὴν Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή, μετὰ τὸν βίαιο ξεριζωμὸ ἑκατοντάδων χιλιάδων Ἑλλήνων ἀπὸ τὶς πατρογονικές τους ἐστίες καὶ τὴ σωρηδὸν μεταφορά τους στὸ ὑπανάπτυκτο ἑλληνικὸ κράτος, ὑπῆρχε ἄραγε αὐτὴ ἡ πολυτέλεια νὰ ἀσχοληθεῖ ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν διόρθωση τοῦ ἡμερολογίου, γνωρίζοντας πολὺ καλὰ ὅτι αὐτὸ θὰ δίχαζε;
Καὶ ὅλο αὐτὸ γιατί; Μήπως γιὰ νὰ στραφεῖ πρὸς τὴ Δύση; Ἀκούσαμε στὸ ἄμεσο παρελθὸν ἀπὸ ὑψηλόβαθμα κυβερνητικὰ στελέχη νὰ τονίζουν ὅτι «ἀνήκομεν εἰς τὴν Δύσιν»! Αὐτὰ ἔλεγαν γιὰ νὰ περάσουν τὸν γνωστὸ νόμο ποὺ ἐσχάτως πέρασαν. Τότε ποὺ τὸ ἀκούγαμε αὐτό, ἅπαντες οἱ εὐσυνείδητοι πατριῶτες -ὄχι μόνο ἐμεῖς οἱ τοῦ πατρίου ἑορτολογίου- ἀγανακτούσαμε. Μήπως, ὅμως, καὶ οἱ παλαιοὶ τῆς Ἐκκλησίας ταγοὶ συνέβαλαν ἑκουσίως ἢ ἀκουσίως, γιὰ νὰ ἔχουμε αὐτὴ τὴν κατάληξη πρὸς τὴ Δύση;
Αὐτὴ τὴ δυτικοποίηση τῆς Ἐκκλησίας αἰσθάνθηκαν καὶ φοβήθηκαν οἱ ἁγνοὶ ἐκεῖνοι ἀγωνιστὲς ποὺ βγῆκαν τὴν ἴδια κιόλας ἡμέρα τῆς ἀλλαγῆς καὶ γύριζαν πόλεις καὶ χωριὰ καταγγέλοντας τὴν προδοσία καὶ φωνάζοντας «Μᾶς φραγκέψανε! Μᾶς φραγκέψανε!» Μεταξὺ αὐτῶν –καὶ τὸ καταθέτω ὡς ἱστορικὴ μαρτυρία, καθὼς ὑπηρέτησα στὸν Ἱερὸ Ναὸ Εὐαγγελιστρίας Θηβῶν καὶ γνώρισα αὐτήκοους μάρτυρες- ἦταν καὶ πνευματικὰ τέκνα τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου. Οἱ Λουκᾶς Καλατζής, Κίμων Στεφανιώτης καὶ Ἀντώνης Σκοῦμας, ὅταν τὸν ἐπισκέφθηκαν τὸ 1918, δύο χρόνια πρὶν τὴν κοίμησή του καὶ τὸν ρώτησαν γιὰ τὴν φημολογούμενη τότε ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου, ἔλαβαν τὴν ἐντολή: «Νὰ μείνετε ὅπως εἶστε»!
-Δέσποτα, δὲν θὰ ἔχουμε Ἐκκλησίες, τοῦ εἶπαν. - Ἐκκλησίες νὰ κάνετε τὰ σπίτια σας. - Δέσποτα, δὲν θὰ ἔχουμε Ἱερεῖς, εἶπαν ξανά. - Ἱερεῖς θὰ στείλει ἡ Παναγία ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ὄρος. Ἔτσι ἀκριβῶς ἔγινε. Τὰ σπίτια ἔγιναν Ἐκκλησίες καὶ οἱ Ἅγιορεῖτες συντάχθηκαν μὲ τοὺς εὐσεβεῖς πιστούς, τῶν ὁποίων τὸ «ἔγκλημα» ἦταν ὅτι θέλησαν νὰ παραμείνουν ὅπως ἦταν, σταθεροὶ στὴν παράδοση. Μέσα σὲ ἕνα βράδυ, ἀγωνιζόμενοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ὀνομάσθηκαν χλευαστικῶς «παλιοημερολογίτες» καὶ ἀπέκτησαν τὴν ποιμαντικῶς ἀπαράδεκτη ταμπέλα «σχισματικοί», ἤ, στὰ νεότερα χρόνια, «ἄτακτα μέλη», μόνο καὶ μόνο διότι ἁπλῶς συνέχισαν στὴν γραμμὴ ποὺ εἵκοσι αἰῶνες εἶχε χαράξει ἡ Ἐκκλησία. Δὲν ἔθεσαν οἱ ἴδιοι ἑαυτοὺς ἐκτὸς Ἐκκλησίας. Ἡ τότε ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας τοὺς ἔθεσε ἀπ΄ ἔξω καὶ δὲν ἔκανε τίποτα γιὰ νὰ τοὺς ἀγκαλιάσει.
Τὶς τελευταῖες δεκαετίες ἐπιτρέπεται ἐντὸς τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας νὰ λειτουργοῦν Ναοὶ μὲ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο. Αὐτὸ ἀποτελεῖ πράξη Οἰκονομίας, σύμφωνα μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ὁρολογία. Κάτι τέτοιο, ὅμως, δὲν ἦταν ἐξ ἀρχῆς ἀποδεκτό. Προκειμένου νὰ σβήσει τὸ κραταιὸ «Κίνημα τῆς Εὐσεβείας» ἐπελέγη ἡ τακτικὴ τῶν εἰκονομάχων αὐτοκρατόρων· οἱ διωγμοί. Ἐνδεχομένως, αὐτὸ ἀκούγεται ὑπερβολικό. Δυστυχῶς, ὅμως, δὲν εἶναι. Ὅσοι ἐπέλεξαν νὰ μὴν ἀποδεχθοῦν τὸ νέο ἡμερολόγιο, πράγματι, ὑπέστησαν διωγμούς. Αὐτὸ εἶναι ἕνα μεγάλο κεφάλαιο τῆς νεότερης ἐκκλησιαστικῆς μας ἱστορίας, γιὰ τὸ ὁποῖο εἴμαστε βέβαιοι πὼς δὲν χαίρεται κανείς. Τὴν ἱστορία, λοιπόν, δὲν μποροῦμε νὰ τὴν διαγράψουμε, οὔτε, δυστυχῶς, νὰ τὴν ἀλλάξουμε.
Μποροῦμε, ὅμως, νὰ τὴν ἀφήσουμε νὰ μᾶς διδάξει γιὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον. Στὸ σημεῖο αὐτό, ἐφιστῶ τὴν προσοχὴ ὅλων· καὶ ἡμῶν καὶ τῶν ἀδελφῶν τοῦ νέου. Οὔτε οἱ μὲν νὰ δεχθοῦμε τὴν ἀναφορὰ στοὺς διωγμοὺς γιὰ νὰ ἀνακυκλώσουμε τὰ παλαιὰ πάθη, οὔτε οἱ δὲ νὰ θεωρήσουν ὅτι γίνεται προσπάθεια νὰ ἀλείψουμε τὶς πληγὲς τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος μὲ «ὄξος μετὰ χολῆς μεμιγμένον». Ἀντιθέτως, οἱ μὲν νὰ λάβουμε «ὑπόδειγμα τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας» τοὺς πατέρες καὶ τὶς μητέρες μας, οἱ ὁποῖοι μὲ θερμὴ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ ὑπέμειναν θλιβερὲς καταστάσεις, ὥστε νὰ μιμηθοῦμε τὸν ζῆλο τους καὶ νὰ τὸν ἀξιοποιήσουμε γιὰ τὴν πρόοδο τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ δέ, νὰ κατανοήσουν ὅτι οἱ πρὸ αὐτῶν φέρουν μεγάλο μερίδιο εὐθύνης γιὰ τὴν κατάσταση ποὺ βιώνουμε σήμερα, καθὼς ἐπέτειναν τὴν διάσταση καὶ ὕψωσαν δυσθεώρατα τείχη.
Ἔχω πεῖ ξανὰ στὸ παρελθὸν ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἔπαθε κάτι χειρότερο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ συνέβη στοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς τῆς Ρωσίας, τῆς Ρουμανίας ἢ τῆς Ἀλβανίας τὸν περασμένο αἰώνα. Ἐκεῖ, πολέμησαν τὴν Ἐκκλησία οἱ ἄθεοι, ἐνῶ ἐδώ, Ὀρθόδοξοι δίωκαν ὁμοδόξους ἀδελφούς. Οἱ πατέρες μας καὶ οἱ μητέρες μας, ἐπειδὴ διατηροῦσαν τὴν ἡμερολογιακὴ παράδοση, ὑφίσταντο συνέπειες· χλευάζονταν ὄχι μόνο μεγάλης ἡλικίας ἄνθρωποι, ἀλλὰ καὶ μαθητόπουλα, δημόσιοι ὑπάλληλοι ἀπολύονταν, οἱ λειτουργικὲς συνάξεις ἀπαγορεύονταν, δὲν ὑπῆρχε ἡ δυνατότητα γιὰ ἔστω κρυφὸ τακτικὸ ἐκκλησιασμὸ καὶ συμμετοχὴ στὰ Μυστήρια, διότι οἱ Ἱερεῖς ἦταν λίγοι καὶ πολλὲς φορὲς διένυαν τεράστιες ἀποστάσεις γιὰ νὰ λειτουργήσουν κρυφά.
Ἂν τυχὸν συλλαμβάνονταν Ἱερεῖς νὰ λειτουργοῦν μὲ τὸ παλαιό, ἀποσχηματίζονταν καὶ φυλακίζονταν. Ἂν ἐντοπίζονταν μυστηριακὲς συνάξεις, διαλύονταν ἀπὸ τὰ ὄργανα τῆς τάξης, κάποτε μὲ τόσο βίαιο τρόπο, ὥστε νὰ ὑπάρχουν καὶ θύματα. Τὸ πλέον γνωστὸ παράδειγμα εἶναι αὐτὸ τῆς Ἁγίας Νεομάρτυρος Αἰκατερίνης ἀπὸ τὴν Μάνδρα, ἡ ὁποία ἄφησε πίσω της δύο ὀρφανὰ τέκνα. Ἐνδεικτικὴ τῶν περιστάσεων εἶναι μαρτυρία ἑνὸς ἐκ τῶν κορυφαίων Ἱεραρχῶν τῆς κρατούσης Ἐκκλησίας, σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο, ἀστυνομικοί, κατόπιν ἐντολῆς ἐκκλησιαστικῶν προσώπων, εἰσέβαλαν στὸ Μοναστήρι τῆς Κοσμοσώτειρας, ἔκλεψαν πολύτιμα ἀντικείμενα καὶ ἀφοῦ ἔριξαν κάτω τὸν Ἅγιο Ἄρτο ἀπὸ τὸ Θυσιαστήριο, Τὸν ποδοπατοῦσαν. Γιατί ὅλα αὐτά; Πότε στὴν ἱστορία ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρξε θύτης;
Παρὰ τὰ αὐστηρὰ μέτρα, οἱ πατέρες καὶ οἱ μητέρες μας ἄντεξαν καὶ παρέμειναν σταθεροί. Σὲ αὐτὸ συνέβαλαν, μεταξὺ ἄλλων, θαυμαστὰ σημεῖα ποὺ μέσα στὸν αἰώνα μαρτυρήθηκαν, ὅπως τὸ μέγιστο αὐτῶν, ἡ Γ΄ ἐμφάνιση τοῦ Σταυροῦ στὸν οὐρανὸ σὲ Ἀγρυπνία γιὰ τὴν Ὕψωση, τὸ ἔτος 1925. Ἂν δὲν εἴχαμε προσωπικὲς ἐμπειρίες καὶ ἐπαφὲς μὲ αὐτόπτες μάρτυρες, ἴσως νὰ θεωρούσαμε κάποιες ἀφηγήσεις ὑπερβολικὲς ἢ ἐξωπραγματικές. Κάτι τέτοιο, ὅμως, δὲν ἰσχύει.
Τὸ συμπέρασμα ποὺ ἐξάγεται γιὰ τὸ ζήτημα τῶν διωγμῶν εἶναι ὅτι, ὄχι μόνο δὲν ὠφέλησαν, ὄχι μόνο δὲν κατόρθωσαν τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης, ἀλλὰ ἔφεραν τὰ ἀντίθετα ἀποτελέσματα ἀπὸ τὰ ἐπιθυμητά, καθὼς τὸ χάσμα μεγάλωσε καὶ κάθε πιθανότητα προσεγγίσεως ἐλαχιστοποιήθηκε. Οἱ διωγμοὶ ἐξανάγκασαν τὸ «Κίνημα τῆς Εὐσεβείας» νὰ ἑδραιωθεῖ καὶ νὰ κραταιωθεῖ ἀκόμη περισσότερο. Μάλιστα, σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις προκλήθηκε φανατισμός.
Καὶ ἐνῶ ἔτσι εἶχαν τὰ πράγματα καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες τὴν παράδοση ἐξακολουθοῦσαν νὰ θεωροῦν τὴν καινοτομία ὡς βῆμα γιὰ τὴν στροφὴ τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὴ Δύση, περίπου εἱκοσιπέντε χρόνια μετὰ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐπισήμως ἐντάχθηκε στὴν λεγόμενη «οἰκουμενικὴ κίνηση» καὶ ἀποτέλεσε ἱδρυτικὸ μέλος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, ἐντὸς τῆς Ὀρθοδοξίας ἦρθε στὸ προσκήνιο ἡ αἵρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἐπινόηση ἀνθρώπων ὄχι Θεοφόρων.
Πρόσφατα ἄκουσα ὅτι ἡ συμμετοχὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν, περιορίζεται μόνο στὸν διάλογο. Ὁ δὲ διάλογος αὐτὸς γίνεται γιὰ νὰ καταστήσει ἡ Ὀρθοδοξία γνωστὸ τὸν θησαυρὸ τὸν ὁποῖο φέρει. Βεβαίως, εἶναι καθῆκον μας νὰ καταστήσουμε γνωστὸ σὲ ὅλους τὸν θησαυρὸ τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτὸ τὸ θεϊκὸ κάλλος μὲ τὸ ὁποῖο εἶναι στολισμένη ἡ Ὀρθοδοξία, δὲν ἀποτελεῖ δική μας ἀποκλειστικότητα, ἀλλὰ πρέπει νὰ μεταδοθεῖ εἰ δυνατὸν σὲ ὅλους. Ὡστόσο, καλοπροαίρετα διερωτώμεθα: τόσες δεκαετίες διαλόγων μὲ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι βρίσκονται στὴν αἵρεση, πόσους ἀπὸ αὐτοὺς ἔχουν προσελκύσει στὴν κιβωτὸ τῆς σωτηρίας; Ποιοί δέχθηκαν τὴν Ὀρθοδοξία; Ἀπὸ ὅ,τι βλέπουμε τὰ τελευταῖα χρόνια, τὴν Ὀρθοδοξία τὴν γνωρίζουν καὶ τὴν ἀσπάζονται ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι, μὴ ἔχοντας οὐδεμία ἐπαφὴ μὲ τέτοιου εἴδους ὀργανώσεις, ἀπὸ μόνοι τους ψάχνουν καὶ βρίσκουν τὴν ἀλήθεια κυρίως μὲ τὸ βίωμα καὶ δευτερευόντως μὲ λόγια.
Ὁ Ναθαναήλ, ὅπως ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, γνώρισε καὶ πίστεψε στὸν Σωτήρα Χριστὸ βιωματικά. Ὁ Φίλιππος δὲν τοῦ εἶπε πολλὰ λόγια. Τοῦ εἶπε μόνο «ἔρχου καὶ ἴδε». Ἦρθε, εἶδε τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ καὶ πίστεψε. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἕνας μαγνήτης, ἀνέφερα στὴν ἀρχή. Ὅταν πλησιάζει ἀνθρώπους, συνομιλεῖ μὲ αὐτοὺς καὶ δὲν τοὺς προσελκύει, σημαίνει ὅτι ἢ δὲν τοὺς προσεγγίζει σωστά, ἢ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ δὲν πληροῦν τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιὰ νὰ μαγνητιστοῦν. Ὅσο κοντὰ καὶ ὅση ὥρα καὶ νὰ τοποθετήσεις τὸν μαγνήτη πλάι στὸ πλαστικό, τὸ πλαστικὸ ἐκεῖ θὰ μείνει, ἀμετακίνητο.
Βεβαίως, νὰ μιλήσουμε μὲ τοὺς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔπεσαν στὰ δίχτυα τῆς πλάνης ἀπὸ τὸν μισόκαλο τῆς ψυχῆς. Ἴσως τὸ ἀπολωλὸς πρόβατο ἐπιστρέψει μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο. Ὅμως, μὴν ξεχνᾶμε: «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ», μᾶς διδάσκει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Μὴν ὑπάρχει κανεὶς ἀπὸ τοὺς διαδόχους τῶν Ἀποστόλων ἀνώτερος τοῦ Κορυφαίου Παύλου; Ἐδώ, ὅμως, ὄχι ἁπλῶς δὲν φαίνεται διάθεση παραίτησης, ἀλλὰ συμβαίνουν καὶ συμπροσευχές. Ὅλες δὲ οἱ δράσεις, μὲ τὴν ἐπίκληση τῆς ἀγάπης. Ὅσο ἁγνὲς καὶ ἂν εἶναι οἱ προθέσεις, διερωτώμεθα: εἶναι ἡ ἀγάπη αὐτὴ ἐν ἀληθείᾳ; Διαβάζουμε στὶς Παροιμίες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι «ὅν ἀγαπᾶ Κύριος παιδεύει». Ἡ ἀγάπη παιδεύει, παιδαγωγεῖ, ἐλέγχει καὶ διορθώνει.
Ἂν δικούς μας ἀνθρώπους, Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τοὺς ἐλέγχουμε ὅταν σφάλλουν, πολὺ περισσότερο δὲν πρέπει νὰ βοηθήσουμε ἐκείνους ποὺ δὲν εἶναι Ὀρθόδοξοι νὰ καταλάβουν τὸ λάθος τους καὶ νὰ τὸ διορθώσουν; Ἡ συμπροσευχὴ μὲ αὐτοὺς σημαίνει νομιμοποίησή τους καὶ ἀποτελεῖ ὑπέρβαση τῶν ὁρίων «ἅ ἔθεντο οἱ Πατέρες ἡμῶν». Τότε, λοιπόν, πῶς ἐκεῖνοι θὰ προβληματισθοῦν καὶ θὰ ἐπιστρέψουν στὴν Ὀρθοδοξία; Μήπως μὲ αὐτὴ τὴν τακτικὴ στὴν πραγματικότητα στερεῖται ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ἡ πιθανότητα νὰ ἐπιστρέψουν στὴν Ὀρθοδοξία; Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἂν κάποιος δέχεται ὅτι οἱ αἱρετικοὶ εἶναι καὶ αὐτοὶ στὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας, τότε γιατὶ σήμερα γιορτάζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας;
Κλείνοντας τὸ κεφάλαιο αὐτό, μὲ συνοχὴ καρδιᾶς διερωτώμεθα πάλι: ποῦ ὠφέλησε τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἡ συμμετοχὴ στὰ δρώμενα τοῦ οἰκουμενισμοῦ; Ὄχι μόνο δὲν σαγηνεύθηκαν οἱ ἑτερόδοξοι, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ ἐκ τῶν ἀδελφῶν τοῦ νέου ἔχουν σκανδαλισθεῖ καὶ ἔχουν ὑψώσει φωνὴ πατερική, φωνὴ προβληματισμοῦ καὶ ἀγωνίας γιὰ τὴν μελλοντικὴ ἐξέλιξη. Δὲν πρέπει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ νὰ δοῦμε μὲ ταπείνωση καὶ διάθεση αὐτοκριτικῆς πώς θὰ θεραπευθοῦν πρῶτα τὰ ἐσωτερικὰ τραύματα, τὰ τοῦ οἴκου μας;
Θὰ μποροῦσαν νὰ εἰπωθοῦν πολλὰ περισσότερα, ὄχι πρὸς κατάκρισιν, ἀλλὰ πρὸς προβληματισμό. Ἄλλωστε, κατακρίσεις καθ’ ὅλον τὸν αἰώνα ὑπῆρξαν πολλές, ὡς μὴ ὤφειλαν. Ἔχουμε κουρασθεῖ νὰ ἀκοῦμε γιὰ τὰ οἰκουμενιστικὰ δρώμενα καὶ τὰ συναφῆ. Ἕναν αἰώνα γράφτηκαν πολλὰ περὶ αὐτῶν καὶ τὰ γνωρίζουμε πολὺ καλά. Δὲν ἔχουμε ἀνάγκη ὑπενθυμίσεως, οὔτε ἐνημερώσεως. Ἔχουμε ἀνάγκη νὰ γνωρίσουμε καρδιακὰ τὴν Ὀρθοδοξία, νὰ βιώσουμε τὴν τιμιότητα, τὴν ἀγάπη, τὴν ἀλληλεγγύη, τὴν ἀδελφοσύνη, ἀπεχόμενοι ἀπὸ τὴν ὑστεροβουλία, τὴν ἰδιοτέλεια, τὸν φθόνο. Αὐτὸ ποὺ δὲν γράφτηκε, οὔτε ἀκούσθηκε ποτὲ εἶναι κάποιος συνάνθρωπός μας ὁ ὁποῖος μετεῖχε σὲ τέτοιου εἴδους δρώμενα, νὰ βλέπει τὸ φωτεινό μας παράδειγμα, ἡμῶν τῶν ἀκολουθούντων τὴν Ἱερὰ Παράδοση, νὰ προβληματίζεται καὶ νὰ ἀπέχει ἑκουσίως ἀπὸ αὐτά. Δὲν πρέπει νὰ προβληματισθοῦμε; Μήπως, πλέον, πρέπει νὰ κοιτάξουμε μὲ ἀφοσίωση ὁ καθένας ξεχωριστὰ πώς θὰ καταφέρουμε νὰ γίνουμε Φῶς, ὅπως ὁ Χριστὸς μᾶς θέλει, ὥστε ὅλοι νὰ φωτίζονται καὶ νὰ δοξάζουν ὀρθόδοξα τὸν Οὐράνιο Πατέρα;
Νωρίτερα ἀνέφερα δύο φορὲς ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι μαγνήτης πνευματικὸς ποὺ προσελκύει πρὸς αὐτόν. Ἐμεῖς ἔχουμε γίνει μαγνῆτες; Ἂν ναί, αὐτὸ ἀποτελεῖ αἰτία χαρᾶς καὶ δοξολογίας πρὸς τὸν Θεό. Ἄν, ὅμως, ὄχι, τὸτε αὐτὸ συμβαίνει διότι μάλλον δὲν κατορθώσαμε νὰ βιώσουμε καρδιακὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Τὸ ὀρθόδοξο βίωμα εἶναι τὸ ἀλάτι μὲ τὸ ὁποῖο προσδίδουμε νοστημιὰ ὄχι μόνο στὴ ζωή μας, ἀλλὰ καὶ στὸ περιβάλλον μας. Τὸ ἀλάτι αὐτὸ εἶναι ἐνεργὸ ὅταν φροντίζουμε νὰ καλλιεργοῦμε στὴν ψυχή μας τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: τὴν ἀγάπη, τὴν χαρά, τὴν εἰρήνη, τὴν μακροθυμία, τὴν χρηστόστητα, τὴν ἀγαθωσύνη, τὴν πίστη, τὴν πραότητα, τὴν ἐγκράτεια.
Πλήρεις τῶν θείων αὐτῶν δωρεῶν ὑπῆρξαν ἅγια πρόσωπα, τὰ ὁποῖα κόσμησαν τὸν Ἱερὸ Ἀγώνα καὶ μᾶς καλοῦν νὰ μιμηθοῦμε τὸ παράδειγμά τους. Οἱ Ἅγιοι: Ἱερώνυμος ὁ ἐν Πάρνηθι, Ἱερώνυμος ὁ ἐν Αἰγίνῃ, Ἰωάννης ὁ νέος Ἐλεήμων, Ἰωσὴφ ὁ ἐκ Δεσφίνης καὶ ἀσφαλῶς Χρυσόστομος ὁ πρώην Φλωρίνης καὶ πολλοὶ ἄλλοι, γιὰ τοὺς ὁποίους καυχώμεθα ἐν Κυρίῳ, δὲν ὑπῆρξαν φανατικοί. Εἶχαν φροντίσει πρῶτα νὰ στολισθοῦν μὲ τὴν ἁγιότητα καὶ ὕστερα μὲ τὸν διακριτικό, πλὴν ὅμως δυναμικὸ ἀγώνα τους κατάφεραν νὰ προβληματίσουν, νὰ προσελκύσουν ἀνθρώπους στὴν παράδοση, νὰ ἐξασφαλίσουν τὸν σεβασμὸ τῶν πάντων καὶ τελικὰ νὰ προσδώσουν αἴγλη στὸ «Κίνημα τῆς Εὐσεβείας». Δυστυχῶς, ὅμως, σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἐπιλέχθηκε νὰ μὴν ἀκολουθηθεῖ τὸ παράδειγμά τους. Κάποτε ὁ ζηλωτισμὸς ὑπῆρξε οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν, κάποτε ὁ Ἱερὸς Ἀγῶν ἐθεάθη ὡς ἕνα πεδίο ἀτομικῆς προβολῆς, κάποτε τὰ πάθη ὑπερίσχυσαν καί, τελικὰ ὁ Ἀγώνας, ὁ Δίκαιος, ὁ Ἅγιος, ὁ Ἱερός, δὲν δικαιώθηκε.
Μὲ θλίψη ἡ μαρτυρική μας Ἐκκλησία βίωσε ἀπὸ τὰ πρῶτα χρόνια μετὰ τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση ἐσωτερικὲς πληγές, βλέποντας τὰ τέκνα της νὰ τὴν ἀποδυναμώνουν, νὰ ἀποκόπτονται ἀπὸ αὐτήν, νὰ ἐπιτελοῦν ἔργο παράλληλο, ἤ κάποτε πολεμικὸ κατ’ αὐτῆς, ἐπωφελούμενοι ἀπὸ τὴν ἀπουσία νομικῆς κάλυψης. Τὰ σχίσματα ἦταν καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι τραῦμα ὀδυνηρό. Τὰ θέματα πίστεως ἔπαψαν νὰ ἀποτελοῦν αἰτίες ἀποκοπῆς καὶ τὴν θέση τους ἔλαβαν καταστάσεις ἰδιοτέλειας, προσωπικῶν διαφορῶν καί, ἐν πάσει περιπτώσει, ἀνάξιες τῶν περιστάσεων.
Ὁ χωρισμὸς εἶναι λυπηρός, διότι ὁ ἀγώνας εἶναι κοινός. Γίνεται ἀγώνας ὑπὲρ τῆς διαφύλαξης τῶν παραδόσεων, γίνεται ἀγώνας κατὰ τοῦ οἰκουμενισμοῦ. Πρός τί, λοιπόν, ὁ χωρισμός;
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, οἱ δυσχερεῖς ἐσωτερικὲς καταστάσεις, ὁ ὑπέρμετρος ζῆλος ποὺ καταντᾶ δικαστὴς τῆς διακρίσεως, ἡ ἀσυδοσία ποὺ κατὰ καιροὺς ἔχει παρατηρηθεῖ, ὁ φθόνος τοῦ καλοῦ, ἀποτέλεσαν ἐμπόδια στὴν δυνατὴ πρόοδο τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτά, βεβαίως, εἶναι ἀνθρώπινα πάθη καὶ εἶναι φυσικὸ νὰ ὑπάρχουν στὸ πνευματικὸ ἰατρεῖο τῆς Ἐκκλησίας, ἀρκεῖ βέβαια νὰ ὑπάρχει καὶ ἡ διάθεση τῆς θεραπείας τους· ὄχι ἡ στράτευσή τους κατὰ τῆς Ἐκκλησίας. Μὴν ξεχνοῦμε, ἄλλωστε, ὅτι ὅπως δὲν ἀναπαύεται ὁ Θεὸς μὲ τὸν οἰκουμενισμό, ἔτσι δὲν ἀναπαύεται καὶ μὲ τὰ προσωπικὰ πάθη, τὴν ἰδιοτέλεια, τὴν καχυποψία, τὴν ἀγνωμοσύνη. Τί νόημα ἔχει ἕνας ἀγώνας ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας σὲ βάση ἀνορθόδοξη, μὲ δίχως ἀγάπη, δίχως ἀγώνα γιὰ τὴν Κάθαρση, τὸν Φωτισμὸ καὶ τὴν Θέωση τῆς ψυχῆς;
Ὁ ἀγώνας κατὰ τοῦ οἰκουμενισμοῦ δὲν σημαίνει αὐτόματα τὸν ἀγώνα ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας καὶ αὐτὸ ἀξίζει νὰ τὸ προσέξουμε. Ὁ οἰκουμενισμὸς εἶναι ἕνα θέμα ἐξωτερικό, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι ἐμεῖς οὐδέποτε ἀναμιχθήκαμε σὲ αὐτόν. Ὑπάρχουν τόσα ἄλλα, ἐσωτερικὰ θέματα γιὰ τὰ ὁποῖα ἀξίζει νὰ ἐργαστοῦμε. Ἀξίζει νὰ ἐργασθοῦμε ὥστε τὰ παιδιά μας νὰ ἀγαπήσουν Χριστὸ καὶ νὰ γεμίσουν οἱ Ναοί μας μὲ νέους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν τὸ μέλλον Ἐκκλησίας καὶ κοινωνίας. Ἀξίζει νὰ ἀγωνισθοῦμε νὰ μὴν παρασυρθοῦν τὰ παιδιά μας ἀπὸ τὶς σειρῆνες τοῦ κόσμου, ὅπως ἔχουμε δεῖ νὰ συμβαίνει πλεῖστες φορές.
Ἀξίζει νὰ μεταλαμπαδεύσουμε στὰ παιδιά μας τὴν ἀληθινὴ Ὀρθοδοξία, τὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ανοιχτωσιᾶς, ὥστε ὄχι μόνο νὰ μὴν παρασυρθοῦν στὰ δίχτυα τοῦ κόσμου, ἀλλὰ νὰ σαγηνεύσουν ψυχὲς γιὰ τὸν Χριστό. Ἀξίζει νὰ ἐργαστοῦμε γιὰ νὰ ἀναδείξουμε νέους Κληρικούς, μὲ παιδεία, μὲ ἀγάπη Χριστοῦ, μὲ ζῆλο νὰ ἐργασθοῦν στὸ πνευματικὸ χωράφι τοῦ Κυρίου, ὅπου «ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι». Ἀξίζει νὰ ἐργασθοῦμε γιὰ νὰ μὴν μένουν οἱ Ναοί μας ἀλειτούργητοι. Ἀξίζει νὰ ἐργασθοῦμε γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουμε τὴν ἐμπιστοσύνη τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων πρὸς τὴν μεγάλη μας μάνα, τὴν Ἐκκλησία. Ἀξίζει νὰ ἐργασθοῦμε ὥστε νὰ ἀναζωπυρωθεῖ ἡ φλόγα τῆς Μοναχικῆς Πολιτείας. Ἄλλοτε τὰ Μοναστήρια μας ἔσφυζαν ἀπὸ ἀφιερωμένες ψυχές. Τώρα;
Στὴν Ἐκκλησία, ἀγαπητοί, δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχει παρακμή, παρὰ μόνο πρόοδος! Καθῆκον μας νὰ ἐργασθοῦμε γιὰ τὴν διατήρηση τῶν παραδόσεων καὶ τῆς ἱστορίας μας, διαδραματίζοντας μεταξὺ ἄλλων καὶ ἐνεργὸ ἐθνικὸ ρόλο. Ἔχουμε τὴ δυνατότητα γιὰ ὅλα αὐτά. Μποροῦμε νὰ ἀνατρέψουμε τὴν κατάσταση μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Μποροῦμε νὰ σκορπίσουμε Φῶς Χριστοῦ. Ἀρκεῖ νὰ καλλιεργήσουμε ἁγιοπνευματικὰ τὴν ψυχή μας, ἀφήνοντας στὴν ἄκρη τυχὸν προσωπικὰ ἐλαττώματα, καὶ νὰ προχωρήσουμε ἑνωμένοι καὶ μὲ γνώμονα τὴν ἑνότητα, ἡ ὁποία σαλεύθηκε ἀκριβῶς πρὶν ἑκατὸ χρόνια καὶ μία ἡμέρα.
Εὔχομαι τὴν ἱερὴ αὐτὴ ἡμέρα τῆς Ὀρθοδοξίας, σήμερα ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων καὶ τὴν εἰρήνευση καὶ τὴν ἑνότητα ποὺ σφραγίσθηκε μετὰ ἀπὸ 116 χρόνια χωρισμοῦ, τὸν ὁποῖο προκάλεσε ἡ αἵρεση τῆς εἰκονομαχίας, ὁ Θεὸς νὰ εὐλογήσει, τὰ ἀδύνατα νὰ γίνουν δυνατὰ καὶ νὰ δοῦμε τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ὡς κάτι γιὰ τὸ ὁποῖο φέρουμε στοὺς ὤμους μας χρέος βαρύτατο. Ἔχουμε καθῆκον νὰ ἐνσκύψουμε μὲ ἄδολη ματιὰ καὶ πνεῦμα καταλλαγῆς καὶ ἐν Χριστῷ ἀγάπης ὥστε νὰ μὴν περάσει ἔτσι ἄλλος ἕνας αἱώνας. Τὸ χρωστᾶμε στὰ λείψανα τῶν κεκοιμημένων μας. Τὸ χρωστᾶμε στὰ παιδιά μας.
Δευτέρα 25 Μαρτίου 2024
Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
.jpg)