Π. Β. ΠΑΣΧΟΥ: Ο ΓΛΥΚΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ (5ο ΜΕΡΟΣ)

 

[...] Τα κείμενα, που δημοσιεύονται σ' αυτό τον τόμο αναφέρονται: είτε στην Παναγία Μητέρα του Χριστού και Θεού μας, που όλα τα πιστά τέκνα της Εκκλησίας την αγαπούν και την αναγνωρίζουν ωσάν Μάνα στοργική και γλυκυτάτη, και τρέχουνε κοντά της σ' όποια δύσκολη στιγμή του βίου τους για να βρούνε μπάλσαμο και παρηγοριά στον πόνο τους' είτε στον αγαπημένο Νυμφίο της Εκκλησίας μας, το Χριστό, και τ' Άχραντα Πάθη Του. Είναι κείμενα, που, άλλα μεταδόθηκαν ως ραδιοφωνικές ομιλίες από το Α' Πρόγραμμα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεοράσεως, και άλλα δόθηκαν ως διαλέξεις στην Αθήνα ή και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος, με τις εόρτιες ευκαιρίες των Χριστουγέννων, των Χαιρετισμών της Θεοτόκου, της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα. Επειδή ο συγγραφέας τους δεν μπορούσε ν' ανταποκριθεί ξεχωριστά στις αιτήσεις πολλών ακροατών, που συχνά του ζητούσαν να τους στείλει αντίγραφα των ομιλιών, αποφάσισε να τα συγκεντρώσει όλα μαζί σε έναν εύχρηστο τόμο, γνωρίζοντας βέβαια τις αναπόφευκτες αδυναμίες των κειμένων -γραμμένων για περιορισμένης διάρκειας χρονικά όρια-, αλλά υποχωρώντας από αγάπη στους αδελφούς του, που τα ήθελαν για πνευματικούς κυρίως λόγους. Και για έν' άλλο θέμα πρέπει να σημειώσω εδώ δυο λόγια. Σε τούτο το βιβλίο μου ο αναγνώστης θα βρει, όπως σημειώνεται και στον υπότιτλο, «λογοτεχνικά και κατανυκτικά κείμενα εισαγωγής εις την ορθόδοξον λειτουργικήν πνευματικότητα». Για όσους παραξενευτούν με αυτόν τον ιδιαίτερο χαρακτηρισμό της ορθοδόξου λειτουργικής πνευματικότητος, προοιμιακό, κεφάλαιο του τόμου αυτού, όπου τονίζεται, πως έξω από τη λειτουργική και μυστηριακή ζωή γενικώτερα, της Εκκλησίας μας ούτε πνευματική ζωή, νοείται υπαρκτή, ούτε -πολύ περισσότερο- ορθόδοξη πνευματικότης. Η πνευματική ζωή των ορθοδόξων χριστιανών πηγάζει, αυθεντικά και γνήσια, από τη μητέρα μας Εκκλησία, τρέφεται στις ιερές ακολουθίες της, και αυξάνει με τη χάρη του αγίου Πνεύματος και τη μετοχή των Αχράντων Μυστηρίων της Λειτουργίας της. Όλα τ' άλλα πνευματικά μέσα είναι ανεκτά ή χρήσιμα μόνο και κατά το μέτρο που οδηγούν στον τελικό κ' ευλογημένον αυτό σκοπό: στην ορθόδοξη λειτουργική πνευματικότητα, δηλαδή στη Λειτουργία και στην Ευχαριστία, όπως ακριβώς τα νοούν και τα διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες. [...]

Απόσπασμα εκ του προλόγου του συγγραφέως

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Π. Β. Πάσχου: «Ο Γλυκασμός των Αγγέλων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος»,
3η έκδοση, Ιανουάριος 2003, σελ 79-80.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
1η έκδοση 1975

Π. Β. ΠΑΣΧΟΥ

«Ο ΓΛΥΚΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ»

Σχόλια στον Ακάθιστον Ύμνο, καθώς και άλλα λογοτεχνικά και κατανυκτικά
κείμενα εισαγωγής εις την ορθόδοξον λειτουργικήν πνευματικότητα.

Η ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ

Από αφορμή τον Ευαγγελισμό και την άσπορη σύλληψη και εκ Πνεύματος αγίου γέννηση, του Χριστού από την Παναγία, μερικοί από τους Νηπτικούς Πατέρας της Εκκλησίας, βρίσκουν ευκαιρία και ομιλούν για τη μυστική σύλληψη και γέννηση του Χριστού στην ψυχή του ανθρώπου, και «τούτο επί πάσης ψυχής, κατά λόγον παρθενευούσης, γίνεται» (Γρηγόρ. Νύσσης). Έτσι, ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής τονίζει, πως «ο του Θεού Λόγος εφάπαξ κατά σάρκα γεννηθείς, αεί γεννάται θέλων κατά Πνεύμα διά φιλανθρωπίαν τοις θέλουσι, και γίνεται βρέφος, εαυτόν εν εκείνοις διαπλάττων ταις αρεταίς». Μια παράλληλη θέση βρίσκουμε και στον άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο: «Καλότυχος είναι εκείνος όπου ιδή το Φως του Κόσμου, ήγουν τον Χριστόν, ότι εμορφώθη μέσα του' ότι αυτός θέλει νομισθή Μήτηρ Χριστού, έχων τον Χριστόν μέσα του ωσάν βρέφος, καθώς αυτός ο αψευδέστατος υπέσχετο: Μήτηρ μου και αδελφοί μου και φίλοι μου ούτοι εισίν, οι ακούοντες τον λόγον του Θεού και ποιούντες αυτόν. Ώστε εκείνοι οπού δεν φυλάττουν τας εντολάς του, υστερούνται θεληματικώς από την τοιαύτην χάριν' επειδή τούτο το πράγμα και ήτον, και είναι, και θέλει είναι δυνατόν' και έγινε, και γίνεται, και θέλει γένη εις όλους εκείνους όπου κάμνουν τας εντολάς του» (βλ. Εορτοδρ., σελ. 253). Και γεννιέται και μορφώνεται μέσα μας ο Χριστός όχι σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, «αλλά μέσα εις την καρδίαν μας μορφώνεται' και όχι σωματικώς, αλλά ασωμάτως και καθώς πρέπει εις τον Θεόν» (όπου π.). Βέβαια, το πρόβλημα είναι το πως και με ποιον τρόπο μπορεί ο σημερινός άνθρωπος να κατανοήσει αυτή την πνευματική σύλληψη και γέννηση, όταν ζούμε σ' έναν κόσμο τόσο αδιάφορο, αν όχι και εχθρικό, γι' αυτά τα θέματα. Επειδή ο χρόνος δεν μας παίρνει θα δώσουμε μόνο την απάντηση που δίνει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, που μας λέγει ότι «η πνευματική σύλληψις και γέννησις αποκτάται μεν και διά της εργασίας των θεουργών εντολών του Κυρίου, κυρίως δε και εξαιρέτως αύτη αποκτάται διά της του νοός επιστροφής εις την καρδίαν, και διά της εν καρδία συνεχώς και αδιαλείπτως μελετωμένης θείας και μονολογίστου προσευχής της λεγούσης «Κύριε Ιησού, Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με». Ενοικεί γαρ διά της προσευχής ταύτης εν τη καρδία καθ' έξιν, και συλλαμβάνεται η χάρις του αγίου Πνεύματος' όθεν είπεν ο μέγας Βασιλέας: «τούτό έστι του Θεού ενοίκησις, το διά της μνήμης έχειν ενιδρυμένον εν εαυτώ τον Θεόν' ούτω γινόμεθα ναός Θεού, όταν μη φροντίσει γηίνας το συνεχές της μνήμης διακόπτησαι, αλλά πάντα αποφυγών ο φιλόθεος επί τον Θεόν αναχωρή».

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Π. Β. Πάσχου: «Ο Γλυκασμός των Αγγέλων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος»,
3η έκδοση, Ιανουάριος 2003, σελ 79-80.
1η έκδοση 1975