Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ (Γ')

 
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση
«Πατερικό της Όπτινα»,
β' έκδοση, Αθήνα 2006, σελ. 42-46.
«Στο βιβλίο αυτό, το «Πατερικό της Όπτινα», καταχωρήσαμε όσα στοιχεία διασώθηκαν, εκείνα που εμείς μπορέσαμε να βρούμε από τους βίους και τα κατορθώματα των οσίων εκείνων πατέρων. Η ύλη κατανεμήθηκε σε τέσσερα κεφάλαια ως εξής:
Στο Α' κεφάλαιο αναφερόμαστε στην ιστορία της Όπτινα και το θεσμό των γερόντων, όπως εγκαθιδρύθηκε στο μοναστήρι και τη σκήτη. Στο Β' κεφάλαιο παραθέτουμε τις βιογραφίες των δεκατεσσάρων στάρετς που έχουν ήδη ανακηρυχτεί άγιοι. Μολονότι, όπως προαναφέραμε, οι βιογραφίες των έξι από τους οσίους αυτούς έχουν κυκλοφορήσει ήδη στην ελληνική, τους συμπεριλάβαμε κι εκείνους με σύντομες περιλήψεις των βίων τους, γιατί φρονούμε πως χωρίς αυτούς δε θά' ταν ολοκληρωμένο το «Πατερικό».
Η σειρά με την οποία κατατάσσονται στο βιβλίο όλοι οι όσιοι, είναι χρονολογική κι όχι αξιολογική, αναφέρονται δηλαδή με τη σειρά προσέλευσης και διαμονής τους στο μοναστήρι. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε πως, εκτός από τα βιβλία των έξι στάρετς που ήδη κυκλοφορούν στην ελληνική, για τους περισσότερους υπάρχουν πλήρεις και λεπτομερείς βιογραφίες (στη ρωσική ή στην αγγλική γλώσσα). Οι ανάγκες όμως κι ο σκοπός του βιβλίου αυτού μας περιορίζει στη σύντομη παρουσίασή τους. Στο ίδιο κεφάλαιο, σε παράρτημα, έχουμε παραθέσει τις σύντομες βιογραφίες πέντε άλλων οσίων στάρετς, των οποίων η αγιότητα δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί από την Εκκλησία. Στο Γ' κεφάλαιο υπάρχουν οι βιογραφίες 19 οσίων και γερόντων που σχετίζονταν άμεσα με το μοναστήρι και τους γέροντες της Όπτινα.
Οι γέροντες αυτοί είτε προέρχονταν άμεσα από την Όπτινα κι αναγκάστηκαν για διάφορους λόγους ν' απομακρυνθούν απ' αυτήν, είτε ζούσαν σε κοντινά μοναστήρια κάτω από την απόλυτη καθοδήγηση των γερόντων. Αν και μερικές από τις βιογραφίες αυτές είναι πολύ σύντομες, θα συναντήσει κανείς περιστατικά θαυμαστά, γεμάτα δύναμη σημαντική. Στο Δ' Κεφάλαιο τέλος θεωρήσαμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε έξι από τους σπουδαιότερους συγγραφείς που επηρεάστηκαν άμεσα από τους γέροντες της Όπτινα (Γκόγκολ, Ντοστογιέφσκυ, Τολστόϊ κλπ.). Αναφερόμαστε με συντομία στα βιογραφικά τους στοιχεία και δώσαμε περισσότερο χώρο και έμφαση στην παρουσίαση των περιστατικών εκείνων που φανερώνουν την καταλυτική σε πολλές περιπτώσεις επίδραση που είχε πάνω τους η συνάντηση κι η συναναστροφή τους με τους γέροντες.
Σε πολλούς από τους βίους των στάρετς ίσως να μη συναντήσει κανείς τη σοφία του κόσμου τούτου. Θα συναντήσει όμως, ακόμα και στην πιο σύντομη βιογραφία, την αύρα του Αγίου Πνεύματος, μια σοφία θεϊκή. Η χάρη του Θεού είναι ολοφάνερη και στους απλοϊκότερους των μοναχών, σ' αυτούς ίσως περισσότερο, γιατί «τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη». Το μοναστήρι της Όπτινα για έναν αιώνα, από το 1821 που επανιδρύθηκε ως το 1923 που το έκλεισαν οι μπολσεβίκοι, αναδείχτηκε σε ορμητήριο αναβάσεων πνευματικών. Με την επιρροή των μεγάλων μορφών των στάρετς, αυτών των ανυπέρβλητων καθοδηγητών των ψυχών, η Όπτινα έγινε φυτώριο αγίων, τόπος παραμυθίας, προσευχής και αγιότητας. Και όπως λέει ο Γκόγκολ, επίδρασή της δεν περιορίστηκε μόνο στους μοναχούς κι όσους εργάζονταν στο μοναστήρι και τη σκήτη.
Όλη η γύρω περιοχή είχε υποστεί την αγαθή επιρροή του σπουδαίου αυτού μοναστηριού. Είναι ευχάριστο και πολύ παρήγορο το γεγονός ότι στις μέρες μας, μετά από μερικές δεκαετίες σκληρής δοκιμασίας και ερήμωσης, στην Όπτινα άρχισαν πάλι να καλλιεργούνται τα θαυμαστά άνθη της ερήμου. Οι μοναχοί που ζουν σήμερα εκεί και που αγγίζουν ήδη τους εκατό, επιθυμούν κι ελπίζουν, όπως και όλοι μας, ν' αποκτήσει ξανά το άγιο αυτό μοναστήρι την παλιά της πνευματική δόξα και λαμπρότητα. Ν' αναστηθούν ξανά αναστήματα του μεγέθους των οσίων αυτών πατέρων, για να οικοδομήσουν τώρα την πίστη και την ευλάβεια στο δοκιμασμένο και βασανισμένο λαό».
Πέτρος Μπότσης - Ιανουάριος 2002.
(Απόσπασμα εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΠΕΤΡΟΥ ΜΠΟΤΣΗ: ΠΑΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ

3. Ο Θεσμός των Γερόντων (Γ')

Οι δύο γέροντες ξεχώριζαν για τη σοφία τους.
Στο ξεκίνημα της μοναχικής τους ζωής είχαν κάνει κι δύο υποτακτικοί σε μαθητές του οσίου Παϊσίου Βελιτσκόφσκυ.
Ο π. Λεωνίδας στον όσιο γέροντα Θεόδωρο και ο π. Μακάριος στο γέροντα Αθανάσιο.
Έτσι μπορούσαν με σιγουριά να καθοδηγήσουν τόσο τους αρχάριους όσο και κείνους που ήταν προχωρημένοι στη πνευματική ζωή.
Κι ο στάρετς Μωϋσής,
μ' όλο που ο ίδιος ήταν πολύ έμπειρος και σοφός στην πνευματική καθοδήγηση, παρέδωσε στους δύο φωτισμένους γέροντες όλη την ευθύνη για την πνευματική προκοπή των μοναχών.
Ο ίδιος αρκέστηκε στα διοικητικά του μοναστηριού
και μόνο όταν τον παρακαλούσαν ξεδίπλωνε την πνευματική του σοφία, οπότε διαπίστωνε κανείς και το μέγεθος της ταπεινοφροσύνης του.

Η συμπαράσταση και η υποστήριξή του στο έργο ήταν πάντα αμέριστη και γενναία. Ποτίστηκε από τα δάκρυα του πνευματικά σοφού ηγουμένου και των αξίων βοηθών του, καλλιεργήθηκε από τους αναστεναγμούς της καρδιάς τους, από τις δοκιμασίες τους και τις προσευχές τους, αναπτύχθηκε και θέριεψε κι αργότερα έβγαλε καρπούς αγλαούς - την ευταξία του μοναστηριού.

Ο στάρετς Λεωνίδας (1768-1841) πήγε στην Όπτινα το 1829, μετά από πρόσκληση του ηγουμένου Μωϋσή. Ως μεγαλόσχημος έλαβε το όνομα Λέων. Εκείνος χρεώνεται με την ίδρυση του θεσμού των γερόντων κι ήταν ο πρώτος κρίκος της χρυσής αλυσίδας των στάρετς στην Όπτινα. Ο στάρετς Λεωνίδας ήταν δυνατή και πολύπλευρη προσωπικότητα, άνθρωπος με ισχυρή θέληση αλλά και με μεγάλη ταπείνωση και αγιότητα. Το 1834 πήγε στην Όπτινα κι ο παλιός γνώριμος και μαθητής του στάρετς Μακάριος, που είχε τις ίδιες μυστικές αναβάσεις με το γέροντά του.

Ο στάρετς Μακάριος έμεινε γνωστός για την αγία ζωή του, καθώς και για τη μεταφραστική και εκδοτική του δραστηριότητα, μαζί με μια ομάδα μαθητών του και ανθρώπων των γραμμάτων, μοναχών και λαϊκών, που είχε στην καθοδήγησή του. Εκείνοι μετέφρεσαν στη Ρωσική τις σλαβονικές μεταφράσεις που είχε κάνει από την ελληνική ο όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ. Ασχολήθηκαν κυρίως με τα έργα των αρχαίων ασκητικών πατέρων, μεταξύ των οποίων του Ισαάκ του Σύρου, Μακαρίου του Μεγάλου, του αγίου Ιωάννη της Κλίμακος κ. α.

Στην επιρροή του στάρετς Μακαρίου βρισκόταν κι ο φιλόσοφος Ιβάν Κιρεγιέφσκυ, που βοήθησε σημαντικά τόσο στη μετάφραση όσο και στην έκδοση των πατερικών συγγραμμάτων. Η Όπτινα έφτασε στο απόγειο της δόξας της στις μέρες του στάρετς Αμβροσίου, πού 'ταν μαθητής και των δύο γερόντων, Λεωνίδα και Μακαρίου. Η φήμη του στάρετς Αμβροσίου διαδόθηκε από την μια άκρη της Ρωσίας στην άλλη. Άνθρωποι έτρεχαν κοντά του από κάθε γωνιά της ρωσικής γης. Ο στάρετς Αμβρόσιος είχε μια πολύ μεγάλη συμπάθια κι αγάπη για τους ανθρώπους που ήταν προικισμένοι με πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ανάμεσα στο οποίο ξεχώριζε το προορατικό, το οποίο όμως κατάφερνε να το κρύβει χρησιμοποιώντας τακτικά αστειάκια και χαριτολογήματα.

Όλο το διάστημα που η Όπτινα βρισκόταν σε άνθιση, χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπων βρήκαν παρηγοριά και στήριξη στα πόδια των μεγάλων στάρετς, ιδιαίτερα κοντά στο στάρετς Αμβρόσιο. Και την παράδοσή του τη συνέχισαν μετά απ' αυτόν οι γέροντες που τον ακολούθησαν: ο σύγχρονός του Ανατόλιος (Ζερττάλωφ), ο Ιωσήφ, πού 'ταν ο πιο άμεσος μαθητής κι ο κληρονόμος των χαρισμάτων του, ο Βαρσανούφριος, που πριν ήταν συνταγματάρχης του ρωσικού στρατού κι ο οποίος διακρίθηκε για τα χαρίσματά του, καθώς κι οι τελευταίοι γέροντες Θεοδόσιος ο σοφός, Ανατόλιος ο νεότερος (Ποτάποφ), γνωστός ως ο Παρηγορητής, κι ο Νεκτάριος.

Ο Νεκτάριος, ο τελευταίος κρίκος της χρυσής αλυσίδας των στάρετς της Όπτινα, έζησε στα τραχειά χρόνια του μετασχηματισμού της ρωσικής κοινωνίας, στη διάρκεια της επανάστασης. Ενώ ο ίδιος βρισκόταν σε διωγμό κι εξόριστος, προσπαθούσε να κορέσει την πνευματική δίψα των πιστών στα δύσκολα αυτά χρόνια. Η επίδραση που ασκούσε τότε το μοναστήρι της Όπτινα κι οι άγιοι γέροντές του στους πιστούς ήταν πολύ μεγάλη. Όποιος αξιωνόταν να πάει προσκυνητής στην Όπτινα ήταν να σαν να πήγαινε στους Αγίους Τόπους. Αναβαπτιζόταν.

Να πως περιγράφει τις εντυπώσεις που αποκόμισε από την Όπτινα ένας ιερέας προσκυνητής, που την επισκέφτηκε λίγο πριν ξεσπάσει η λαίλαπα της κομμουνιστικής επανάστασης: «Αχ, αγία Όπτινα! Ποιά καρδιά δε θα ριγούσε στην ενθύμησή σου! Αχ, αξέχαστες μέρες - οι μέρες που έμεινα στο άγιο αυτό μοναστήρι! Ποιός θα μου δώσει δύναμη δημιουργική, για να εξιστορήσω με την πιστότητα που της αρμόζει όλη την περίτεχνη και μεγαλόπρεπη εικόνα της, όπως την ίδια εκεί και μάγεψε; Ομολογώ την αδυναμία μου προκαταρκτικά. Αλλά «εκ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα» (Ματθ. ιβ' 34). Γι' αυτό και δεν μπορώ να συγκρατηθώ.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΗΚΩΣΟΥΜΕ ΛΟΓΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ;

Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Πλαταμώνος

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Ιωάννου Πρωθιερέως της Κροστάνδης:
«Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ», εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας»,
Α' Έκδοση, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 200-202.
Ιδού πως περιγράφει ο ίδιος (ο Άγιος Ιωάννης) την εν Κροστάνδη ιερατικήν ζωήν και διακονίαν του:
<<Από των πρώτων ημερών του υπουργήματός μου εν τη υψηλή υπηρεσία της Εκκλησίας του Θεού, εθεώρησα ως κανόνα της ζωής μου να είμαι πιστός
και ζηλωτής εν τω ιερατικώ μου έργω και αυστηρώς επαγρυπνώ επί του εαυτού μου και της πνευματικής ζωής μου.
Προς τον σκοπόν τούτον ήρχισα να μελετώ και να σπουδάζω την Γραφήν, αποκομίζων εξ αυτής οικοδομήν ως άνθρωπος, ως ιερεύς και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου.
Ήρχισα τότε να συντάσσω και το ημερολόγιόν μου, εν τω οποίω επακριβώς εσημείουν τους αγώνας μου κατά των κακών σκέψεων και πειρασμών, τας μετανοίας μου, τας μυστικάς μου προσευχάς και τας μετά του Θεού πνευματικάς εντεύξεις μου.
Καθ' εκάστην Κυριακήν και εορτήν συνήθιζον να κηρύττω είτε ιδικόν μου κήρυγμα, είτε εκ της συλλογής του επισκόπου Γρηγορίου.
Εκτός των ειθισμένων εκκλησιαστικών μου καθηκόντων, ευθύς εξ αρχής, επειδή και εγώ ήμην ποτέ πτωχός, εφρόντιζον περί των πτωχών.

Προ είκοσιν ετών είχον την έμπνευσιν της ιδρύσεως εν Κροστάνδη <<οίκου βιομηχανίας>> τον οποίον διά της Θείας βοηθείας κατώρθωσα να αποπερατώσω το 1873>>.
Ο πατήρ Ιωάννης καθ' όλον το ιερατικόν του στάδιον, όπερ διήρκησε 53 έτη, ουδέποτε ελησμόνει ότι ήτο ιερεύς.
Ελειτούργει καθ' εκάστην, εκήρυττε συχνότατα, τουθ' όπερ ήτο ασύνηθες κατά την εποχήν εκείνην εν Ρωσσία, επεσκέπτετο τας κατοικίας των πτωχών ενοριτών του και εβοήθει αυτούς,
έπειθε τους αλκοολικούς να εγκαταλείψωσι το πάθος της μέθης, εγίνετο τα πάντα τοις πάσι, ενίοτε δε και ανυπόδητος επέστρεφεν εις την οικίαν του, διότι έδιδε τα υποδήματά του εις πτωχούς χριστιανούς!
Τη 20ή Δεκεμβρίου του 1908 εκοιμήθη εν Κυρίω καταλιπών οπίσω αυτού φήμην ανδρός αγίου.
(Εκ του προλόγου του βιβλίου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ

ΜΕΤΑΝΟΙΑ

7. Διόρθωσις της ζωής.

«Οδόν εντολών σου έδραμον όταν επλάτυνας την καρδίαν μου» (Ψαλ. 118, 32).

Οποίαν απόλαυσιν και χαράν αισθάνεσαι όταν εύρης χρήσιμον και μάλιστα και πολύτιμον αντικείμενον το οποίο ήτο χαμένον! Είσαι έτοιμος να πηδήσης από την χαράν σου. Φαντάσου, λοιπόν, πόσον ευχάριστον πράγμα είναι εις τον Ουράνιον Πατέρα το θέαμα του απολεσθέντος προβάτου το οποίον ανέζησε (Λουκ. 15,4)' το θέαμα της απολεσθείσης και ευρεθείσης πάλιν δραχμής (Λουκ. 15,8). το θέαμα του τέκνου του αμαρτωλού, ο οποίος ευρέθη -ήτοι της ζώσης εικόνος του Θεού, του ανθρώπου. Η χαρά του Ουρανίου Πατρός διά τον απολεσθέντα και ανευρεθέντα άσωτον υιόν είναι τόσον μεγάλην ώστε ολόκληρος ο ουρανός κινείται εις χαράν. «Χαρά γίνεται εν ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι» (Λουκ. 15,7). Απολεσθέντες αδελφοί και αδελφαί! επιστρέψατε από τον δρόμον της καταστροφής εις τον Ουράνιο Πατέρα. «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. 3,2). Πόσο είναι καλόν να νικά κανείς τα πάθη! Μετά την νίκην αισθάνεσαι τόσον ανακούφισιν της καρδίας, τόσην ειρήνην και μεγαλείον πνεύματος! Εις την ζωήν αυτήν διαρκώς αμαρτάνομεν, και ταυτοχρόνως είμεθα τόσον φίλαυτοι ώστε δεν υποφέρομεν να ελέγχωνται τα λάθη και αι αμαρτίαι μας, ιδιαιτέρως ενώπιον των άλλων' αλλ' εις την μέλλουσαν ζωήν τα παραπτώματά μας θα ελεγχθούν ενώπιον του κόσμου ολοκλήρου. Ενθυμούμενοι το φοβερόν τούτο βήμα ας υποφέρωμεν εδώ κάθε έλεγχον και αποδοκιμασίαν με ταπείνωσιν και πραότητα και ας διορθώνωμεν τους εαυτούς μας από τα λάθη και τας αμαρτίας μας' ιδιαιτέρως ας ανεχώμεθα τους ελέγχους των ανωτέρων μας και είθε ο Κύριος να τους διδάξη, όπως ελέγχουν τα πάθη μας όχι με μοχθηρίαν, αλλά με συμπάθειαν και με πνεύμα πραότητος. Έχετε κατά νουν ότι διά την κάθαρσιν της καρδίας σου από τας αμαρτίας θα τύχης απείρου αμοιβής, θα ίδης τον Θεόν, τον οικτίρμονα Δημιουργόν σου, την Πρόνοιάν σου. Το έργον της καθάρσεως της καρδίας είναι δύσκολον, διότι συνδέεται με μεγάλας στερήσεις και λύπας' και διά τούτο, η αμοιβή είναι μεγάλη' «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» (Ματθ. 5,8). Πόσον ταχείς είμεθα εις το κακόν και πόσον βραδείς εις το καλόν! Επιθυμώ να κάμω καλόν εις τον εχθρόν μου και να δείξω εις αυτόν συμπάθειαν, πριν όμως προφθάσω να γίνω συμπαθής εν την καρδία μου, είμαι ήδη κακός, βέλος καυστικόν κακίας εσωτερικής με καίει' επιθυμώ να είμαι υπομονετικός, αλλ' η στανική υπερηφάνεια εύρεν ήδη έδαφος ευρύ εν τη καρδία μου' επιθυμώ να είμαι ευγενής και λεπτός, και όμως όταν γίνη ανάγκη να δείξω την ευγένειάν μου γίνομαι τραχύς' επιθυμώ να είμαι γενναίος και αφιλοκερδής, αλλ' η φιληδονία και η φιλαργυρία και εις την ελεχίστην ευκαιρίαν, ως λέοντες πεινώντες και βρυχώμενοι, ζητούν τροφήν'  επιθυμώ να είμαι απλούς και να εμπιστεύωμαι τους άλλους, η πονηρία όμως και η αμφιβολία κατατρώγουν την καρδίαν μου' επιθυμώ να είμαι σοβαρός, συγκεντρωμένος και ευλαβής εις την διακονίαν μου προς τον Παντοδύναμον, αλλ' η κουφότης και η απροσεξία της καρδίας μου με εμποδίζουν' επιθυμώ να αποσπάσω τον εαυτόν μου από τα γήϊνα, να είμαι εγκρατής τροφής και ποτού, αλλ' όταν βλέπω ευχάριστον τροφήν και ποτόν κάθημαι εις την τράπεζαν και ως δούλος εκουσίως γίνομαι αιχμάλωτος της κοιλίας μου, αφήνω ευκόλως τον εαυτόν μου να φάγη και να πίη περισσότερον από ό,τι η φύσις μου έχει ανάγκην, η απληστία και η ακρασία επεμβαίνουν και νικούν την επιθυμίαν μου όπως είμαι αδιάφορος προς την τροφήν και το ποτόν. Τοιουτοτρόπως ομοιάζω με τον ασθενή εκείνον, ο οποίος κατέκειτο επί της κλίνης του τριάκοντα οκτώ έτη, και πολλάκις ήρχετο εις της Βηθεσδά την κολυμβήθραν, η οποία έκαμνεν υγιά οποιονδήποτε εισερχόμενον εις αυτήν μετά την ταραχήν των υδάτων υπό αγγέλου, πάντοτε όμως άλλος προ αυτού εις αυτήν εισήρχετο. Και όταν εγώ, ο οποίος έγινα ασθενής ένεκα των αμαρτιών μου, καταβάλλω προσπάθειαν και συνέρχωμαι, με την απόφασιν να βυθισθώ εις τον Θεόν και να βελτιωθώ, άλλος εισέρχεται προ εμού εις την καρδίαν μου' η αμαρτία και ο διάβολος με προλαμβάνουν εις αυτόν τον οίκον μου, εις αυτήν την κολυμβήθραν μου της Βηθεσδά και δεν με επιτρέπουν να φθάσω την πηγήν του ζωντανού ύδατος,, τον Κύριον -δεν με επιτρέπουν να βυθισθώ εις την καθαρτικήν κολυμβήθραν της πίστεως, της ταπεινώσεως, της εγκαρδίου συντριβής και των δακρύων.

Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥ

Το ξημέρωμα της 3ης Σεπτεμβρίου 1922 θα βρει τη Μ. Ασία άδεια από ελληνικό στρατό,
με την Μ. Ασία στο έλεος του τουρκικού στρατού και τους Έλληνες μικρασιάτες
στην οργή και στο έλεος του τουρκικού πληθυσμού,
στην μετοικεσία και τη προσφυγιά.

Ο ελληνισμός της θα χαθεί στη σκοπιμότητα της ανταλλαγής. Οι Έλληνες αιχμάλωτοι οδηγούνταν στα στρατόπεδα αιχμαλώτων σε φάλαγγες μετά από μαρτυρική πεζοπορία πολλών ημερών ακόμη και μηνών, oλοι μαζί μέσα στις φάλαγγες, αξιωματικοί και στρατιώτες, τουλάχιστον μέχρι να διαχωριστούν από τους Τούρκους. Οι αιχμάλωτοι ανώτεροι και κατώτεροι αξιωματικοί οδηγούνταν σε στρατόπεδα στο Κιρ Σεχίρ, μικρή πόλη νότια της Άγκυρας, και στην Καισάρεια. Οι στρατιώτες αιχμάλωτοι μοιράζονταν στοιβαγμένοι στα στρατόπεδα αιχμαλώτων του Ουσάκ, της Προύσας, του Μπαλουκεσέρ και άλλων περιοχών.

Γεύτηκαν όλοι, από το βαθμό του ανώτερου αξιωματικού μέχρι και του ανθυπασπιστή και του απλού στρατιώτη, το μαρτύριο της δίψας, τις πορείες θανάτου των Γεσίρ, υπάκουσαν ταπεινά στην εντολή «Τσικάρ» και απογυμνώθηκαν από κάθε ρούχο και ότι άλλο πολύτιμο είχαν πάνω τους. Πετροβολήθηκαν και μαχαιρώθηκαν, ραβδίστηκαν και γιουχαΐστηκαν από τα πλήθη, περιελούστηκαν με ακαθαρσίες ανθρώπινες και ζώων, διαπομπεύτηκαν και εξευτελίστηκαν παντοιοτρόπως, εκτελέστηκαν ψυχρά και αναίτια, περιφερόμενοι από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό της Ανατολίας, έτσι, για να χαρούν οι τούρκικοι πληθυσμοί τη νίκη των όπλων τους και να εκτονώσουν τα ταπεινά και βάρβαρα αισθήματά τους.

Πλημμύρισαν οι δρόμοι όλης της Τουρκίας με αξιοθρήνητες φάλαγγες αιχμαλώτων, που όποιος δεν τις είδε δεν μπορεί να φανταστεί τι θα πει ατίμωση λαού. Μισότρελοι τέλος όλοι τους από τον τρόμο και τη ντροπή, γυμνοί, πεινασμένοι και αποζωομένοι, θα φτάσουν όσοι μπόρεσαν στα στρατόπεδα της αιχμαλωσίας τους.

Ο ανθυπασπιστής Κατηφόρης, διηγείται: «Πιαστήκαμε έξω από τη Σμύρνη πολλές χιλιάδες που είχαμε χάσει τα σώματά μας και κατεβαίναμε άτακτα προς τα παράλια. Mας έκλεισαν στα συρματοπλέγματα. Εκεί, ήρθαν πολλοί λυσσασμένοι τουρκοκρητικοί με μαχαίρια και έπεσαν σαν λύκοι ανάμεσά μας και σκότωναν πολλούς, χωρίς στη αρχή να τους εμποδίζει κανένας. Επειδή γινόταν αληθινή σφαγή και σηκώθηκε μεγάλη ταραχή μέσα στους αιχμαλώτους και από τα ξεφωνητά και τα ουρλιάσματα νόμιζες πως πολλά άγρια ζώα τρώγονταν μεταξύ τους, επεμβήκαν αξιωματικοί τους και σταμάτησε το κακό. Όχι από την επιθυμία να μας σώσουν αλλά γιατί φοβήθηκαν πως θα τους φεύγαμε».

Ο αμερικανός, γενικός πρόξενος στη Σμύρνη το 1922, Τζόρτζ Χόρτον, στο βιβλίο του «Τουρκία, η κατάρα της Ασίας» σημειώνει για τους Έλληνες αιχμαλώτους: «Πολλοί εκτελέστηκαν σε αποσπάσματα αλλά οι περισσότεροι-χιλιάδες δηλαδή, πέθαναν από τη πείνα, τις αρρώστιες και τις κακουχίες». Οι μαρτυρίες των αιχμαλώτων για τη πόλη της Μαγνησίας, θέλουν όλες να είναι η πόλη αυτή, πόλη της φρίκης και του παραλόγου.

Αφήγηση αξιωματικού αναφέρει: «…μας έκλεισαν στα συρματοπλέγματα. Όλη τη νύχτα στρατιώτες και πολίτες πυροβολούσαν απάνω μας, στο σωρό, για διασκέδαση. Μείναμε εκεί τη νύχτα κάτω από δυνατή βροχή. Είμαστε ξαπλωμένοι μέσα στα νερά για να φυλαγόμαστε από τους πυροβολισμούς, όποιον έβλεπαν όρθιο τον σκότωναν αμέσως. Το πρωί μας ξεκίνησαν για τη Μαγνησία. Στο δρόμο οι Τούρκοι χωρικοί έρχονταν από τα γύρω με τσεκούρια με ξύλα, μαχαίρια και δίκαννα και σκότωναν ανεμπόδιστα. Έξω από τη Μαγνησία ξεχώρισαν τους μικρασιάτες, έως 500, τους έβγαλαν παράμερα και τους έδεσαν όλους μαζί. Έπειτα τους κατέβασαν σε μια χαράδρα μπροστά μας και τους σκότωσαν με το πολυβόλο».

Για το μαρτύριο της δίψας ο Σπανομανώλης γράφει στο βιβλίο του για το δικό του στρατόπεδο: «Ήταν η 7η ημέρα της νηστείας κα της δίψας. Το απόγευμα της 22ης Αυγούστου με δυσκολία προχώρησα ως τα πρόχειρα αποχωρητήρια. Εκεί είδα ένα απαίσιο θέαμα που ποτέ δεν θα μπορέσω να ξεχάσω. Πολλοί αιχμάλωτοι είχαν κυριολεκτικά αποτρελαθεί από τη δίψα, είχαν πέσει μπρούμυτα μέσα στα αποχωρητήρια και έπιναν ούρα. Κάποιος σαν σκελετός γύριζε κρατώντας ένα δοχείο ζητώντας ούρα. Είδαμε ανθρώπους, που πίνανε τα κάτουρα των συντρόφων τους, προσφέροντας κι αυτοί για αντάλλαγμα της καλοσύνης τα δικά τους.».

Η σκληρή καθημερινότητα στα στρατόπεδα, σ’ όλο το μήκος της αιχμαλωσίας, πρόσθεσε τον δικό της τύμβο. Η δυσεντερία και ο εξανθηματικός τύφος, η πνευμονία και οι μολύνσεις των τραυμάτων, η έλλειψη φαρμάκων και κάθε υγειονομικής φροντίδας θα δώσουν τους δικούς τους θανάτους.

Η «ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ» ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

Δυστυχώς, το απευκταίο έγινε πραγματικότητα, εξαιτίας της παντελούς δικής μας αδράνειας για την αποτροπή του.

Τα απειλητικά του επακόλουθα είναι, τώρα, μπροστά μας.

της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη

Αναφέρομαι, φυσικά, στη μυθοπλασία περί «γαλάζιας πατρίδας», που αφού επαναλήφθηκε κατά κόρον, και με κάθε ευκαιρία, δυστυχώς χωρίς αντίδραση εκ μέρους μας, και αφού έτσι έγινε σιωπηρώς αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα, κρίθηκε ώριμη για να ενταχθεί στα τουρκικά σχολικά βιβλία.

Σίγουρα δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας υπενθυμίζοντας ότι, η εισαγωγή στα σχολικά βιβλία, αποτελεί την πιο επικίνδυνη και την πιο αποτελεσματική μεθόδευση αρπαγής αλλότριων κυριαρχικών δικαιωμάτων, χωρίς πολεμικές επιχειρήσεις. Η χρόνια επανάληψη διαβεβαιώσεων, σε διεθνές επίπεδο, ότι τμήματα εδάφους, θάλασσας ή αέρα ανήκουν στον επίδοξο εισβολέα, παρότι φυσικά δεν του ανήκουν, γίνεται μοιραία αποδεκτή, ιδίως όταν δεν υπάρχει ηχηρή και σοβαρή αντίδραση από το εκκολαπτόμενο θύμα.

Να υπενθυμίσω ότι η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε επί δεκαετίες από τα Σκόπια και τους ομοϊδεάτες τους στην υφήλιο, για την παραποίηση της ιστορίας της Μακεδονίας. Οι εκεί μαθητές δάκρυζαν κάθε πρωί, στην ώρα της προσευχής, γιατί η «κακή Ελλάδα τους είχε αρπάξει την πατρίδα τους, τη Μακεδονία», σύμφωνα με τα όσα τους πιπίλιζαν το μυαλό οι δάσκαλοί τους. Όπως είναι γνωστό, για την αποτροπή αυτού του κακού δημιουργήθηκε η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και το ΙΜΧΑ, που όμως για σωρεία λόγων, που δεν είναι του παρόντος, δεν κατορθώθηκε να αναχαιτιστεί η καταστροφή.

Και ήδη, μετά την επιτυχή επιχείρηση της παραχάραξης της ιστορίας στη Μακεδονία, η μέθοδος επαναλαμβάνεται, με άλλα φυσικά πρόσημα, αλλά με τις ίδιες επιδιώξεις. Οι Τούρκοι μαθητές, ιδίως και επειδή βιώνουν σε πατρίδα που τιμά τη θρησκεία και σέβεται τις παραδόσεις και τις βασικές αξίες ζωής, θα ενστερνιστούν το μύθευμα περί της «γαλάζιας πατρίδας», και στη συνέχεια δεν θα υπάρχει δύναμις επί Γης, ικανή να το διαψεύσει ή και να το μεταβάλει στη συνείδησή τους.

Αναμφίβολα, όλα τα παραπάνω είναι παγκοίνως γνωστά. Ωστόσο, τα αναφέρω, προκειμένου να εκφράσω την απορία μου, για το πώς συμβαίνει να μην έχουμε αντιδράσει με νύχια και δόντια, στο αργό και μεθοδευμένο ξεδίπλωμα της «γαλάζιας πατρίδας», ενόσω επιπλέον είχαμε και το πρόσφατο φιάσκο του Σκοπιανού. Αλλά, αντιθέτως, οι δικοί μας αρμόδιοι επέλεξαν να προβάλουν προς πάσα κατεύθυνση το ιλαρού περιεχομένου μήνυμα (εν όψει των επικρατουσών συνθηκών), περί της επιθυμίας μας διατήρησης θερμών φιλικών σχέσεων με τους γείτονες. Με υποκλίσεις, με ανταλλαγές επισκέψεων, με τραπεζώματα εκατέρωθεν, αλλά και με μεθοδική απουσία σχετικών ανακοινώσεων, αν εξαιρέσει κανείς τις πιστές περιγραφές των εκατέρωθεν μενού.

Αυτό, ακριβώς το θέατρο του παραλόγου, που προφανώς ικανοποιούσε τους συμμάχους, επειδή διατηρούσε την πλαστή ηρεμία στις ελληνικές θάλασσες, ευνόησε την εμβάθυνση του μυθεύματος περί «γαλάζιας πατρίδας», καθώς επαναλαμβάνονταν ακούραστα, και κέρδιζε έδαφος. Μέχρι που έφτασε στην κρίσιμη καμπή της επιτυχούς του διαδρομής, όπου κρίνεται ώριμο πια για να ενσωματωθεί στα τουρκικά σχολικά βιβλία.

Ορισμένες δηλώσεις του ΥΠΕΞ, ενόψει της εισόδου της «γαλάζιας πατρίδας» στα τουρκικά σχολικά βιβλία, μου έδωσαν την εντύπωση, ελπίζω εσφαλμένη, ότι θεωρεί ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι λόγοι ανησυχίας. Πιθανόν να γνωρίζει περισσότερα από όλους εμάς, και αυτά να είναι όντως καθησυχαστικά. Προφανώς, δηλαδή, θα έχει καταρτιστεί πρόγραμμα αποτελεσματικής αντιμετώπισης των θανάσιμων εθνικών απειλών, που βαθαίνουν με τα τουρκικά σχολικά βιβλία.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

Ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον ὠφέλιμα καὶ οἰκοδομητικὰ πράγματα γιὰ κάθε εὐλαβῆ καὶ συνεπῆ Ὀρθόδοξο εἶναι ἡ τήρησις τοῦ Λειτουργικοῦ-Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου τῆς Ἐκκλησίας μας. Κάθε ἡμέρα τοῦ χρόνου μᾶς φέρνει μαζί της στὸν Ἑόρτιο Κύκλο τοῦ Ἔτους, ὁ ὁποῖος ζωντανεύει ποικίλα περιστατικὰ τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ μας καὶ τῶν Ἁγίων. Τὸ Λειτουργικὸ Ἡμερολόγιο μᾶς δίδει καθημερινὰ Ἀναγνώσματα, τὰ ὁποῖα σβήνουν τὴν δίψα μας. Ἡ ἱστορικὴ μνήμη τῆς Ἐκκλησίας, ἔτσι ὅπως τὴν ζοῦμε μέσα ἀπὸ Περιόδους Νηστείας, καὶ Περιόδους Ἑορτῶν, μᾶς ἐπιτρέπει νὰ γευθοῦμε ἕναν Χριστιανισμό, ὁ ὁποῖος σφύζει ἀπὸ ζωὴ καὶ πλημμυρίζει ἀπὸ νόημα. Σημαντικὸ στοιχεῖο τοῦ Λειτουργικοῦ Ἡμερολογίου εἶναι ἡ καθημερινὴ μνήμη Ἁγίων καὶ Μαρτύρων. Γιὰ τοὺς εὐσεβεῖς, οἱ Ἅγιοι τῆς κάθε ἡμέρας εἶναι ζωντανὲς παρουσίες, οἱ ὁποῖες μᾶς δίδουν τὴν εὐκαιρία νὰ μιμηθοῦμε τὴν ζωὴ ἐκείνων ποὺ εἶχαν ἤδη κερδίσει τὴν μάχη, καὶ εἶχαν ἀποκτήσει τὴν ἁγιότητα ποὺ ζητεῖ ὁ Κύριος. Οἱ Ἅγιοι τῆς κάθε ἡμέρας μᾶς θυμίζουν τὴν μυστικὴ σύνδεσι μεταξὺ τῆς Στρατευομένης Ἐκκλησίας, ποὺ ζῆ ἐδῶ στὴν γῆ, καὶ τῆς Θριαμβευούσης, ποὺ εἶναι ἤδη στὸν Οὐρανό. Ὅπως ἀκριβῶς ἕνας στρατηγός, ὅταν προετοιμάζεται νὰ ὁδηγήση τὸ στράτευμα στὴν μάχη, μελετᾶ τὰ στρατιωτικὰ σχέδια τῶν παλαιοτέρων, ἔτσι καὶ ἐμεῖς μελετοῦμε τὴν ζωὴν τῶν Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι ἐθριάμβευσαν στὸν ἀόρατο πνευματικὸ πόλεμο. Ἐκεῖ θὰ βροῦμε καὶ ἐμεῖς τὴν ἔμπνευσι, ἂν θέλουμε νὰ ἀγωνισθοῦμε μὲ συνέπεια καὶ νὰ βαθύνουμε τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεό.

Ὁ Ἐρανιστὴς

† ὁ Μητροπολίτης Κυπριανὸς

3.9.2023 ἐκ. ἡμ.,

† Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Ἀνθίμου, Ἐπισκόπου Νικομηδείας

Ιερά Μητρόπολη Ωρωπού και Φυλής

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΛΟΥΚΑ (2024)

Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης,

Φυλή Αττικής

ΑΓΕΛΕΣ «ΣΥΝΤΡΟΦΩΝ» ΚΑΙ ΓΚΡΟΥΠΟΥΣΚΟΛΑ

Γιατί μας αφορά η αξιωματική αντιπολίτευση και η αντιπολίτευση γενικά;

Επειδή μας ενδιαφέρει η λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Δρ. Κώστας Θεολόγου,

Αρθρογράφος, Καθηγητής, Διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου ΕΜΠ.


Οι κοστουμάτοι γυρολόγοι της πολιτικής δεν έχουν ιθαγένεια, σαν τον άνηθο, το φυτό, δεν έχουν πατρίδα, ούτε δεσμεύονται ιδεολογικά στο άρμα κάποιου κόμματος. Εφόσον τα κόμματα κατάντησαν επιχειρήσεις πολιτικού μάνατζμεντ, ας αλλάξει άρδην η ύλη της πολιτικής και της διοικητικής επιστήμης και να διδάσκονται ως εφαρμοσμένες αρχές του αριβισμού (γεια σας ήρθα!), της μικροοικονομίας (πόσα θα βγάλω) ή της τηλεπικοινωνίας (πώς φαίνομαι;).

Τι κρίμα που το κάθε γκρουπούσκουλο της επαναστατικής ψευδαίσθησης και ο κάθε γερασμένος κομμουνιστής ηδονοβλεψίας στέκονται σε μια γωνιά και να παρατηρούν χαιρέκακα εκ του περισσού να διασύρεται η ανανεωτική και αναθεωρητική παράταξη της δαρμένης αριστεράς σε αυτό το γωνιακό μεσογειακό οικόπεδο, που οι δυνατοί το κατέχουν σαν μαγαζί και κάνουν μπίζνες.

Βέβαια και αυτή τούτη η αναθεωρητική δήθεν ριζοσπαστική αριστερά αυτογελοιοποιήθηκε πολλάκις, εκλέγοντας τον σούπερ νόβα για Πρόεδρο, τα έκανε μούσκεμα με το καταστατικό της, καταρράκωσε το όποιο πολιτικό επίτευγμά της, έδωσε λαβές στον κόσμο και στους κομπάρσους της να την αποκαθηλώσουν και διασπάστηκε σαν κακό χωριό με πολλές μούτες και πόζες από το μπουλούκι της.

Γιατί μας αφορά η αξιωματική αντιπολίτευση και η αντιπολίτευση γενικά; Επειδή μας ενδιαφέρει η λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, ιδίως σε μια περίοδο στην οποία καταφαίνεται η ανεπάρκεια του κρατικού προσωπικού να διαχειριστεί την ανέχεια, τη φτώχεια, την ακρίβεια, την εγκληματικότητα και την ανασφάλεια του κόσμου όχι μόνο στην ενδοχώρα, αλλά και στο επίπεδο της γεωπολιτικής. Η ελπίδα ήρθε, κυβέρνησε και απήλθε προ πολλού· πέτυχε ολίγα και απέτυχε σε πολλά.

Δεν θέλω να ανατρέξω στην πολιτική ιστορία της τάλαινας ελληνικής Αριστεράς, ούτε να συνθέσω κάποιο ποιητικό μοιρολόι ή μια δημώδη παραλογή, παιανίζοντας μια θλιβερή φιλαρμονική για το τσίρκο που κατάντησε. Δυστυχώς όσες ιδέες απέκτησαν υπόσταση και ραχοκοκαλιά το κατάφεραν ανιδιοτελώς, αλλά και αιματοβαμμένες. Η επαγγελματική πολιτική θανατώνει τις ιδέες άμα τη συναντήσει τους· η σύζευξη της πολιτικής με την ιδεολογία είναι ανέφικτη, διότι η επαγγελματική πολιτική είναι τεχνική του εφικτού χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Οι αξίες της ισότητας, της συντροφικότητας, της δικαιοσύνης, της φιλίας, του καλοπροαίρετου διαλόγου, της ανιδιοτέλειας, της προσφοράς, της θυσίας και της έντιμης συνεργασίας ξεφτίζουν καθώς πορεύονται στους διαδρόμους της κομματικής καμαρίλας, της κατευθυνόμενης νομοθετικής αποστολής και της εξυπηρέτησης προσωπικών φιλοδοξιών ή παρεΐστικων, για να μην πούμε συμμορίτικων, στόχων.

Στην πολιτική αναμέτρηση φαίνεται ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα δεν έχει ηθικό χρώμα· και όσο οι πολίτες χάνουν το ενδιαφέρον τους για τις αξίες που παρέθεσα και για τις ηθικές αποχρώσεις στην παλέτα της κάλπικης πραγματικότητας, δηλαδή μπροστά στην κάλπη με τα άπειρα ψηφοδέλτια, την παρτίδα κερδίζει ο φαφλατάς, ο Σάκαρος ή δασκαλεμένος ημιαγράμματος, ο πιο beef, που κάνει καλό diss και χάσλιν στην τηλεοπτική hood.

Έτσι, λοιπόν, ενώπιον αυτής της προδιαγεγραμμένης διάλυσης θυμάμαι μόνο τον Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα (1898-1936) και τον σπαρακτικό Θρήνο για τον -ποιητή ταυρομάχο- Ιγκνάσιο Σάντσεθ Μεχίας (1935), όπως τον απέδωσε ο Νίκος Γκάτσος (1911-1992)

«…Βουβοί σύντροφοι στ’ άχαρα σοκάκια, Πέντε η ώρα που βραδιάζει, Του ταύρου η καρδιά μονάχα ολόρθη…». Δεν ξέρω ποιος είναι ο Ταύρος και τίνος η καρδιά στέκει ολόρθη, αλλά φαντάζομαι πολλούς συντρόφους ένθεν κακείθεν να στέκουν βουβοί πάνω από το φέρετρο.

π. ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΑΦΑΝ: Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΠΟΛΛΕΣ ἀπὸ τὶς κυριώτερες ῾Εορτὲς τοῦ Σεπτεμβρίου (1η — ἡ ᾿Αρχὴ τοῦ ᾿Εκκλησιαστικοῦ ῎Ετους, 13η — ᾿Εγκαίνια τοῦ Ναοῦ τῆς ᾿Αναστάσεως, 14η — ῞Υψωσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, 23η — Σύλληψις τοῦ Προδρόμου) συνδέονται ἄμεσα ἢ ἔμμεσα μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, τοῦ ἀρχιτέκτονος τῆς εἰρήνης τῆς ᾿Εκκλησίας. Στὸ σημείωμα ποὺ ἀκολουθεῖ θὰ προσπαθήσουμε νὰ προσεγγίσουμε τὴν συμβολὴ τοῦ Θεοστέπτου καὶ ᾿Ισαποστόλου ῾Αγίου στὴν διαμόρφωση τοῦ ῾Εορτολογίου τοῦ μηνός. 1η καὶ 23η Σεπτεμβρίου με τὸ γνωστὸ Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων τὸ ἔτος 313, ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἐξασφάλισε γιὰ τὴν ᾿Εκκλησία τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἐλευθερία Της.

Τὴν ἴδια χρονιὰ ὅμως, ὁ Αὐτοκράτορας αὐτός, σκεπτόμενος ὄχι μόνον ὡς Χριστιανός, ἀλλὰ καὶ ὡς ῾Ρωμαῖος, ἐκδίδει ἄλλο ἕνα Διάταγμα ποὺ ὁρίζει τὴν 23η Σεπτεμβρίου ὡς ἀρχὴ τῆς ᾿Ινδίκτου, δηλαδὴ τοῦ φορολογικοῦ ἔτους στὴ ῾Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία. ῾Η 23η Σεπτεμβρίου ἦταν γιὰ τοὺς ῾Ρωμαίους ἡ ἑορτὴ τῶν γενεθλίων τοῦ Καίσαρος Αὐγούστου, βασιλέως κατὰ τὴν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ καὶ δημιουργοῦ τῆς μεγάλης Pax Romana. Σὲ ἀρκετὲς ἐπαρχίες τῆς ᾿Ανατολῆς ἡ ἡμέρα ἐκείνη εἶχε ἐπικρατήσει ὡς ἑορτὴ τοῦ Νέου ῎Ετους. ῾Η ᾿Εκκλησία μὲ τὴ σειρά Της ὥρισε τὴν ἴδια ἀκριβῶς ἡμέρα ὡς τὴν ᾿Αρχὴ τοῦ ᾿Εκκλησιαστικοῦ ῎Ετους.

Μόνο ποὺ γιὰ τὴν ᾿Εκκλησία ἡ σημασία τῆς ἡμέρας δὲν εἶναι ὁ Natalis Augusti (τὰ γενέθλια τοῦ Καίσαρος), ἀλλὰ ἡ ἀρχὴ τοῦ Μυστηρίου τῆς Σωτηρίας. Γι᾿ αὐτὸ ὡς πρῶτο εὐαγγελικὸ ᾿Ανάγνωσμα τοῦ ἔτους καθιερώθηκε ἡ διήγησις τῆς Συλλήψεως τοῦ Προδρόμου ἀπὸ τὸ πρῶτο κεφάλαιο τοῦ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου. ῾Η Σύλληψις τοῦ Προδρόμου εἶναι χρονολογικὰ τὸ πρῶτο Μυστήριο τοῦ Εὐαγγελίου. ῞Ομως ἡ κατάργησις τῆς λατρείας τοῦ Αὐγούστου καὶ τῶν ἄλλων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Θεοδόσιο τὸν Μεγάλο τὸ ἔτος 393, στέρησε τὴν 23η Σεπτεμβρίου τῆς πολιτικῆς της σημασίας. Παράλληλα, μειώθηκε καὶ ἡ ἐκκλησιαστική της σημασία, ὡς «ἡ ἀρχὴ τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας», μὲ τὸ θέσπισμα τῆς χρονολογικὰ προγενέστερης ῾Εορτῆς τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου τὴν 8η Σεπτεμβρίου. ᾿Απὸ δὲ τὸ ἔτος 462 ἡ ἀρχὴ τῆς ᾿Ινδίκτου μεταφέρθηκε στὴν 1η Σεπτεμβρίου, ὅπου τὴν βρίσκουμε καὶ σήμερα.

Η ῾Εορτὴ τῆς Συλλήψεως τοῦ Προδρόμου, βέβαια, παρέμεινε στὶς 23 Σεπτεμβρίου καὶ μέχρι σήμερα ἡ ᾿Εκκλησία ἀρχίζει ἀπὸ τὴν ἡμέρα αὐτὴ τὴν ἀνάγνωση τοῦ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου. 13η καὶ 14η Σεπτεμβρίου ΚΑΤΑ τὰς ἱερὰς «εἰδοὺς»** τοῦ μηνὸς Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 509 π.Χ. ἡ ῾Ρώμη ἑώρτασε τὰ ἐγκαίνια τοῦ μεγάλου ναοῦ τοῦ Juppiter Optimus Maximus (τοῦ κρατίστου καὶ μεγίστου Διὸς) στὸ Καπιτώλιο. ῾Η ἑορτὴ αὐτὴ μᾶς δίδει τὴν πρώτη σίγουρη ἡμερομηνία γιὰ τὴν ἱστορία τῆς πόλεως: 13η Σεπτεμβρίου 509 π.Χ. ᾿Απὸ τότε, τὶς «εἰδοὺς» τοῦ κάθε μηνὸς ἕνα τέλειο λευκὸ πρόβατο ὡδηγεῖτο ἐν πομπῇ πάνω στὸ Καπιτώλιο γιὰ νὰ θυσιαστεῖ πρὸς τιμὴν τοῦ ὑψίστου θεοῦ τοῦ ῾Ρωμαϊκοῦ πανθέου καὶ εἰς μνήμην τῆς ἱδρύσεως τοῦ ναοῦ του. ᾿Εξάλλου, κάθε θρίαμβος αὐτοκράτορος ἦταν συγχρόνως ἑορτὴ πρὸς τιμὴν τοῦ Καπιτωλίου Διός. 

'Ομως, καὶ στὴν ἑβραϊκὴ παράδοση ἡ 13η Σεπτεμβρίου ἀναφέρεται ὡς ἡμέρα ἐξεχούσης σημασίας. Μέσα στὸν ῾Εβραϊκὸ μῆνα τοῦ ᾿Εθανὶμ καὶ ὀλίγες ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῶν Σκηνοπηγίων τοῦ ἔτους 960 πρὸ Χριστοῦ, «ὁ Βασιλεὺς Σαλωμὼν καὶ πάντες οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ ἐνεκαίνισεν τὸν οἶκον Κυρίου» στὰ ῾Ιεροσόλυμα, τὸν περικάλλιστο καὶ περιλάλητο Ναὸ τοῦ Σολομῶντος (Γʹ Βασ. ηʹ 63). ᾿Απ᾿ ὅ,τι δὲ μᾶς πληροφορεῖ ἡ Μοναχὴ Αἰθερία, προσκυνήτρια εἰς τοὺς ῾Αγίους Τόπους τὸν τέταρτο αἰῶνα, ἡ ἀντίστοιχη ἡμερομηνία στὸ ῾Ρωμαϊκὸ ἡμερολόγιο γιὰ τὴν ἵδρυση τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος εἶναι ἡ 13η Σεπτεμβρίου! ῾Η ἁγία Πόλις ῾Ιερουσαλὴμ ἐρημώθηκε τὸ 135 μ.Χ. καὶ μετατράπηκε σὲ ἕνα ῾Ρωμαϊκὸ στρατόπεδο μὲ τὸ καινούργιο ὄνομα Aelia Capitolina.

Πάνω στὰ ἐρείπια τῆς παλαιᾶς Πόλεως —πιθανὸν πάνω στὰ ἐρείπια τοῦ Ναοῦ τοῦ ῾Ηρώδου ποὺ γνώρισε ὁ Χριστὸς— κτίζεται ναὸς τοῦ Καπιτωλίου Διὸς καὶ δεσπόζει φοβερὸς γιὰ 200 περίπου χρόνια... Αὐτὴ ἦταν ἡ κατάσταση τῆς ἁγίας Πόλεως, ὅταν ἔλαβε τὴν ἐξουσία ὁ Κωνσταντῖνος.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (2024)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα κάποιος νέος πλησιάζει μὲ σεβασμὸ τὸν Κύριό μας κάνοντας τὴν ἑξῆς ἐρώτηση: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί καλὸ νὰ κάνω γιὰ νὰ κληρονομήσω τὴν αἰώνια ζωή;». Καὶ ὁ Χριστός, ἀρχικά, τὸν ρωτᾶ: «Γιατί μὲ λὲς ἀγαθό; Κανένας δὲν εἶναι ἀγαθός, παρὰ μόνο ἕνας, ὁ Θεός», δείχνοντάς του μὲ αὐτὰ τὰ λόγια ὅτι ὁ Ἴδιος εἶναι ὁ Θεός. Καὶ συνεχίζει λέγοντας: «Ἂν θέλεις νὰ εἰσέλθεις στὴν ζωή, νὰ τηρεῖς τὶς ἐντολὲς τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου. […] Μὴν φονεύσεις, μὴν μοιχεύσεις, μὴν κλέψεις, μὴν ψευδομαρτυρήσεις, νὰ δείχνεις τιμὴ καὶ σεβασμὸ στοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ ἀγαπᾶς τὸν συνάνθρωπό σου ὅπως τὸν ἑαυτό σου». Ἡ ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ, πολὺ ἁπλὴ καὶ περιεκτική.

Οὐσιαστικά, μᾶς διδάσκει ὅτι ἂν τηροῦμε μὲ ἀγάπη τὶς ἐντολές, θὰ κερδίσουμε τὸν Παράδεισο. Τί πιὸ εὐχάριστο; Καὶ ὅμως, ὁ νέος δὲν μένει ἱκανοποιημένος, διότι αὐτὰ τὰ θεωρεῖ δεδομένα. Βεβαιώνει ὅτι τηρεῖ τὶς ἐντολὲς ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία καὶ ρωτᾶ ξανά: «τί ἐπιπλέον μοῦ λείπει;». Καταλαβαίνετε τί σημαίνει αὐτό; Ὁ νέος μπορεῖ νὰ τηροῦσε ὅλες τὶς ἐντολές, ἀλλὰ ἀκόμη αἰσθανόταν κενὸ στὴν ψυχή του, γιὰ αὐτὸ καὶ ἤθελε νὰ πάει ἕνα βῆμα πιὸ μπροστά.

Ἀφοῦ, λοιπόν, ἔδειξε αὐτὴ τὴν καλὴ πρόθεση, τότε ὁ Δεσπότης Χριστὸς τοῦ εἶπε: «ἂν θέλεις νὰ εἶσαι τέλειος, πήγαινε, πούλησε τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δῶσ΄ τὰ στοὺς φτωχοὺς καὶ θὰ ἀποκτήσεις μισθὸ στὸν οὐρανό, καὶ ἕλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις». Λυπήθηκε ὁ νέος. Εἶχε, βλέπετε, κτήματα καὶ πλούτη πολλὰ καὶ δὲν ἦταν σὲ θέση νὰ κάνει αὐτὸ τὸ τόσο μεγάλο βῆμα νὰ δώσει τὰ πάντα στοὺς φτωχούς. Ἔτσι, λοιπόν, ἔφυγε στενοχωρημένος ἀπὸ τὸν Κύριό μας καὶ πῆρε τὸν δρόμο του.

Ἡ συμπεριφορὰ αὐτὴ τοῦ πλουσίου νέου μᾶς θυμίζει ἔντονα ἕνα διαχρονικό, δυσάρεστο φαινόμενο. Ἄνθρωποι χριστιανοί, λαϊκοὶ καὶ Κληρικοί, συμβουλεύονται τὸν πνευματικό, ἀλλὰ μόλις ὁ πνευματικὸς τοὺς δώσει ἀπάντηση ποὺ δὲν ἱκανοποιεῖ τὰ «θέλω» τους, στρέφουν τὴν πλάτη καὶ παίρνουν τὸν δικό τους δρόμο, ἀναζητῶντας ἕνα περιβάλλον ὅπου τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι «κομμένο καὶ ραμμένο» στὰ μέτρα τοῦ καθενός. Ἀγνοοῦν, δυστυχῶς, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἰατρεῖο ψυχῶν. Καὶ ὡς ἰατρεῖο ψυχῶν καλεῖται νὰ θεραπεύει τὶς ψυχὲς μὲ τὸν δικό της τρόπο καὶ ὄχι νὰ προσαρμόζεται στὶς ἀσθένειες, ἀφήνοντάς τες ἀθεράπευτες νὰ μολύνουν τὸ ἅγιο περιβάλλον της.

Βλέποντας, λοιπόν, ὁ Κύριος τὸν πλούσιο νὰ φεύγει, δίδαξε τοὺς Μαθητὲς ὅτι πιὸ εὔκολα τὸ χοντρὸ καραβόσκοινο θὰ περάσει ἀπὸ τὴν τρύπα τῆς βελόνας, παρὰ ὁ πλούσιος θὰ εἰσέλθει στὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Δηλαδή; Κάποιος ποὺ μὲ σκληρὴ καὶ τίμια ἐργασία κατάφερε νὰ συγκεντρώσει τὴν περιουσία του, εἶναι γιὰ τὴν Κόλαση μόνο καὶ μόνο ἐπειδὴ εἶναι πλούσιος; Ἀσφαλῶς καὶ ὄχι. Ὅπως τὸ νὰ εἶναι κανεὶς φτωχός, δὲν σημαίνει ἀπαραίτητα ὅτι θὰ εἰσέλθει στὸν Παράδεισο, ἔτσι τὸ νὰ εἶναι κανεὶς πλούσιος δὲν σημαίνει ὅτι εἶναι καταδικασμένος γιὰ τὴν Κόλαση.Ἑπομένως, τί ἐννοεῖ ἐδὼ ὁ Κύριος;

Ὁ Χριστὸς ἀναφέρεται κατὰ κύριο λόγο στὴν προσκόλληση στὰ χρήματα, καὶ κατ’ ἐπέκταση στὴν κακὴ διαχείριση τοῦ πλούτου, στὴν πλεονεξία καὶ στοὺς πολλοὺς πειρασμοὺς ποὺ συνοδεύουν τὸν πλοῦτο, στοὺς ὁποίους ἂν κάποιος πέσει, ἀποδυναμώνονται οἱ ἠθικὲς δυνάμεις τῆς ψυχῆς του.

Ὡστόσο, ἡ προσκόλληση, ἡ πλεονεξία καὶ ἡ κακὴ διαχείριση δὲν εἶναι πάθη μόνο πλουσίων, ἀλλὰ καὶ πολλῶν πτωχῶν. Σκοπός, ἑπομένως, τοῦ Κυρίου μας δὲν εἶναι νὰ κάνει διαχωρισμὸ ἀνάμεσα σὲ φτωχοὺς καὶ πλουσίους. Ἄλλωστε, ὁ πλούσιος ποὺ διαχειρίζεται τὰ χρήματά του μὲ χριστιανικὴ διάκριση, μπορεῖ πολλὰ ἀγαθὰ νὰ προσφέρει στὴν κοινωνία καὶ νὰ ἀποταμιεύσει θησαυρὸ στὴν «τράπεζα» τοῦ οὐρανοῦ. Βεβαίως, ἡ ἐντολὴ τῆς ἐλεημοσύνης δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ποσότητα τῶν χρημάτων. Οὔτε ὁ πλούσιος, ἀλλὰ οὔτε καὶ ὁ φτωχὸς ἐξαιρεῖται ἀπὸ αὐτῆν. Σκοπὸς τοῦ Κυρίου στὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα εἶναι νὰ τονίσει τὴν ἀνάγκη γιὰ ἐλευθερία.

Ὁ Χριστὸς δὲν εἶπε ἐξ ἀρχῆς στὸν πλούσιο νὰ ἀφήσει ὅλα τὰ ὑπάρχοντά του, παρὰ μόνο ὅταν ὁ νέος θέλησε κάτι περισσότερο ἀπὸ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν. Τότε, ὅμως, ὅταν ἦρθε ἡ στιγμὴ νὰ κάνει ἕνα βήμα πιὸ μπροστά, ἀποδείχθηκε δοῦλος τῶν χρημάτων, φάνηκε, δηλαδή, ὅτι τοῦ ἔλειπε ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία. Ἡ ἐλευθερία δίνει τὴν δυνατότητα στὸν καθένα μας νὰ γίνει τέλειος, νὰ ἀφήσει τὰ πάντα πίσω του καὶ νὰ ἀκολουθήσει ἀνιδιοτελῶς τὸν Χριστὸ ὡς μαθητής Του.

THE JOURNEY OF E PRIEST | PRESBYTER ALEXANDER HAHR

Oρθόδοξος Θεολογική Σχολή του Αγίου Φωτίου

Ιερά Επισκοπή Έτνα και Πόρτλαντ

ΕΙΣ ΤΗΝ Α' ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ ΗΤΟΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

Ίνδικτον ημίν ευλόγει Nέου Xρόνου,
Ω και παλαιέ, και δι’ ανθρώπους νέε (ήτοι συ ω Xριστέ)

Πρέπει να ηξεύρωμεν, αδελφοί, ότι η του Θεού αγία Eκκλησία εορτάζει σήμερον την Iνδικτιώνα, διά τρία αίτια. Πρώτον, επειδή και αυτή είναι αρχή του χρόνου. Διά τούτο και κοντά εις τους παλαιούς Pωμάνους πολλά ετιμάτο αυτή εξ αρχαίων χρόνων. Iνδικτιών δε κατά την ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν γλώσσαν, θέλει να ειπή ορισμός1. Kαι δεύτερον εορτάζει ταύτην η Eκκλησία, επειδή και κατά την σημερινήν ημέραν, επήγεν ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός μέσα εις την Συναγωγήν των Iουδαίων, και εδόθη εις αυτόν το Bιβλίον του Προφήτου Hσαΐου, καθώς γράφει ο Eυαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. δ΄). Tο οποίον Bιβλίον ανοίξας ο Kύριος, ω του θαύματος! ευθύς εύρε τον τόπον εκείνον, ήτοι την αρχήν του εξηκοστού πρώτου κεφαλαίου του Hσαΐου, εις το οποίον είναι γεγραμμένον διά λόγου του τα λόγια ταύτα: «Πνεύμα Kυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με, ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με, ιάσασθαι τους συντετριμμένους την καρδίαν, κηρύξαι αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλοίς ανάβλεψιν, αποστείλαι τεθραυσμένους εν αφέσει, κηρύξαι ενιαυτόν Kυρίου δεκτόν». Aφ’ ου δε ανέγνωσεν ο Kύριος τα περί αυτού λόγια ταύτα, εσφάλισε το Bιβλίον και το έδωκεν εις τον υπηρέτην. Έπειτα καθίσας, είπεν εις τον λαόν «ότι σήμερον ετελειώθησαν οι λόγοι της Προφητείας ταύτης εις τα εδικά σας αυτία». Όθεν ο λαός ταύτα ακούων, εθαύμαζε διά τα χαριτωμένα λόγια, οπού εύγαινον εκ του στόματός του, ως τούτο γράφει ο αυτός Eυαγγελιστής Λουκάς (αυτόθι)2. Eίναι δε και τρίτη αιτία, διά την οποίαν η Eκκλησία του Xριστού κάμνει σήμερον ενθύμησιν της Iνδίκτου, και εορτάζει την αρχήν του νέου χρόνου: ήγουν, ίνα διά μέσου της υμνωδίας και ικεσίας, οπού προσφέρομεν εις τον Θεόν εν τη εορτή ταύτη, γένη ο Θεός ίλεως εις ημάς, και ευλογήση τον νέον χρόνον, και χαρίση τούτον εις ημάς ευτυχή και γεμάτον από όλα τα σωματικά αγαθά. Kαι ίνα φωτίση τας διανοίας μας, εις το να περάσωμεν όλον τον χρόνον καθαρώς και με αγαθήν συνείδησιν, και εις το να ευαρεστήσωμεν τω Θεώ, με την φύλαξιν των εντολών του. Kαι ούτω να τύχωμεν των εν Oυρανοίς αιωνίων αγαθών3.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Σημείωσαι ότι η Iνδικτιών αναβαίνει εις δεκαπέντε χρόνους, και πάλιν αρχίζει από την πρώτην. Άρχισε δε η της Kωνσταντινουπόλεως Iνδικτιών τη εικοστή τετάρτη του Σεπτεμβρίου, εν έτει από Xριστού τκζ΄ [327]. Δηλαδή κατά τον καιρόν της εν Nικαία πρώτης Oικουμενικής Συνόδου. Iνδικτιών δε κατά τον Συμεώνα Λογοθέτην εν τω Xρονικώ, σημαίνει Eπινέμησιν: ήγουν του χρόνου μερισμόν. Eκείνο γαρ οπού σημαίνει η Iνδικτιών λατινικά, τούτο σημαίνει και η Eπινέμησις ελληνικά. Διατί δε η Iνδικτιών αναβαίνει εις δεκαπέντε μόνον ημέρας και πάλιν επιστρέφει. Kαι τι δηλούσιν αι δεκαπέντε ημέραι αύται. Ή διατί η Iνδικτιών μόνη δεν συμφωνεί ούτε με τους κύκλους της σελήνης και τα θεμέλια, ούτε με τους κύκλους του ηλίου και με την εβδομάδα, ουδέν βέβαιον ηδυνήθην να εύρω. Πλην τούτο μόνον λέγει ο κυρ Mατθαίος, ότι η αιτία του να αναβαίνη η Iνδικτιών έως εις τας δεκαπέντε, είναι η εναλλαγή των ανθρωπίνων ηλικιών. Kατά δεκαπέντε γαρ χρόνους αλλάττουν οι άνθρωποι μεγάλας εναλλαγάς. Διότι εις τους δεκαπέντε χρόνους αρχίζει ο άνθρωπος να τριχόνη. Eις τους δις δεκαπέντε, λαμβάνει το τέλειον της ηλικίας. Eις τους τρίς δεκαπέντε, γίνεται ο άνθρωπος μεσοκαιρίτης. Eις τους τετράκις δεκαπέντε, γίνεται ασπρογένης. Eις τους πεντάκις δεκαπέντε, γίνεται ο άνθρωπος γέρων. Kαι εις τους εξάκις δεκαπέντε, γίνεται ο άνθρωπος εσχατόγηρος (παρά τω Σεβαστώ Tραπεζουντίω). Λέγουσι δέ τινες, ότι ο μοναχός Πανόδωρος, είτε άλλος τις, εφεύρεν, ότι κατά τους 7980, κατά την περίοδον, λέγω, ταύτην, συμφωνεί η Iνδικτιών με τους κύκλους του ηλίου και της σελήνης. Tότε γαρ έχει πρώτον κύκλον ο ήλιος, πρώτον κύκλον η σελήνη, και τότε είναι και πρώτη Iνδικτιών. Oμοίως και εν τη συντελεία του κόσμου, ο μεν ήλιος θέλει έχει κύκλους εικοσιοκτώ. H δε σελήνη κύκλους δεκαεννέα. Kαι η Iνδικτιών κύκλους δεκαπέντε. Oι μεν ουν κύκλοι του ηλίου, και της σελήνης οι κύκλοι και τα θεμέλια, και αι επακταί των μηνών, αρχίζουν από τον Mάρτιον. Aι δε Iνδικτιώνες, αρχίζουν από τον Σεπτέμβριον. Όρα Aλέξανδρον εις τα Iουδαϊκά, σελ. ιβ΄, και τον πρώτον τόμ. του Mελετίου εν τη εισαγωγή.
2. Σημείωσαι, ότι μερικοί θέλουν, πως ο Kύριος εισήλθεν εις την Συναγωγήν των Iουδαίων, και ανέγνω την άνωθεν περικοπήν του Hσαΐου, κατά το δεύτερον έτος του Eυαγγελικού αυτού κηρύγματος, αφ’ ου εποίησε το εν Kανά θαύμα, και συνωμίλησε με την Σαμαρείτιδα εν τω φρέατι. Tότε γαρ από της Σαμαρείας απελθών εις την Γαλιλαίαν εκήρυσσε το Eυαγγέλιον της Bασιλείας, και πολλά σημεία εις Kαπερναούμ εκτελέσας, μετέβη και εις Nαζαρέτ, εν η ανετράφη. Όπου και εμβήκεν εις την Συναγωγήν. (Όρα εις την νεοτύπωτον Eκατονταετηρίδα.)
3. Σημείωσαι, ότι πανηγυρικόν λόγον έχει ο Xρυσόστομος εις την αρχήν ταύτην της Iνδίκτου, ου η αρχή· «Θαυμασταί των ορθοδόξων αι πανηγύρεις». (Σώζεται εν τω πέμπτω τόμω της εν Eτόνη εκδόσεως.) Oμοίως και έτερον λόγον εις την αυτήν, ου η αρχή· «Eπάλληλον σημείον παρά του Δεσπότου Xριστού, η των αγαθών επομβρία». (Σώζεται εν τω αυτώ τόμω.)

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού.

Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ 

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΔΙΚΤΟΥ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ (Α' Τιμ. 2, 1-7)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙKOY ΕΤΟΥΣ

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗΝ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΚΕΡΑΜΕΩΣ: ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΗΝ ΤΗΣ ΝΔΙΚΤΟΥ, ΗΤΟΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ (Ματθ. 13, 53-58)

«ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ»;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ; ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΤΟΣ «ΞΕΚΙΝΑ» ΣΗΜΕΡΑ

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ: «Ο ΔΕΚΤΟΣ ΕΝΙΑΥΤΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ»

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1η - ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ

ΠΩΣ ΚΑΗΚΕ Η ΣΜΥΡΝΗ

Τη Σμύρνη την έκαψε ο Κεμάλ!
Και όχι μόνον έδωσε εντολή για το κάψιμό της, αλλά απολάμβανε και την καταστροφή της.
Αυτό το μαρτυρούν και το βεβαιώνουν ακόμα και Τούρκοι ιστορικοί.
Ιδού, λοιπόν, τα γεγονότα:

Αύγουστος 1922, Σμύρνη

Σύμφωνα με την τουρκάλα ιστορικό Αϊσε Χούρ, την ώρα που η Σμύρνη γινόταν παρανάλωμα του πυρός, με χιλιάδες ανθρώπους να καίγονται ζωντανοί στα σπίτια τους και χιλιάδες άλλους, σε κατάσταση πανικού, να παρακαλάνε στην προκυμαία για σωτηρία, ενώ τσέτες και στρατιώτες, σκότωναν, λήστευαν και βίαζαν κορίτσια και γυναίκες, ο Κεμάλ απολάμβανε ένα πλούσιο γεύμα, ως άλλος Νέρων, στο μπαλκόνι του σπιτιού της μελλοντικής συζύγου του, Λατιφέ.

Σύμφωνα με την Αϊσε Χούρ: “Στην πυρκαγιά καταστράφηκε έκταση 2.6 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων.

Κάηκαν 25.000 σπίτια, καταστήματα, εκκλησίες, αποθήκες. Μαζί με τους Έλληνες και Αρμένιους, που έφτασαν στη Σμύρνη καθώς τους κυνηγούσαν οι δυνάμεις των Τούρκων, ο πληθυσμός τους είχε φτάσει τους 500.000. Αν λάβουμε υπ’ όψη πως 380.000 άνθρωποι σώθηκαν με τα καράβια, και πως περίπου 180.000 άνθρωποι κάηκαν στην πυρκαγιά, η πόλη είχε «απελευθερωθεί» ήδη αυτόματα από τον πληθυσμό της.”

Σημειώνουμε, επίσης, ότι όλοι οι Ελληνες άρρενες 15-45 ετών συνελήφθησαν από τις ορδές του Κεμάλ και οδηγήθηκαν στα σώματα αναγκαστικής εργασίας και στάλθηκαν στα βάθη της Ανατολίας για ν’ ανοικοδομήσουν την νέα Τουρκία. Ελάχιστοι κατάφεραν να επιστρέψουν ζωντανοί... Οσοι ενδιαφέρεστε να μάθετε τις λεπτομέρειες, διαβάστε το βιβλίο του Ηλία Βενέζη: "Νούμερο 31328" Όλα αυτά, ήταν έργο του Κεμάλ.

Δεν υπάρχει πλέον ουδεμία αμφιβολία ότι η πυρπόληση της Σμύρνης ήταν έργο των Κεμάλ και Νουρεντίν. Ιδού πως περιγράφει ένας αυτόπτης μάρτυς. Ο George Horton, Πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη, στο βιβλίο του: “Η μάστιγα της Ασίας”: Αντιγράφουμε:

1. Οι δρόμοι πού οδηγούσαν προς στην Αρμενική συνοικία, φυλάγονταν από Τούρκους στρατιώτες φρουρούς και δεν επιτρεπόταν σε κανέναν να μπει σ' αυτούς, όσο διαρκούσε η σφαγή.

2. Ένοπλοι Τούρκοι, κι ανάμεσα σ' αυτούς πολλοί στρατιώτες, μπήκαν στην συνοικία αυτή πού φυλαγόταν όπως είπαμε και τη διέσχιζαν πέρα ως πέρα λεηλατώντας, σφάζοντας και καταστρέφοντας. Έκαναν ένα συστηματικό και τρομερό «ξεκαθάρισμα», ύστερα απ' το όποιο έβαλαν φωτιά σε διάφορα σημεία στη συνοικία τοποθετώντας δοχεία πετρελαίου ή άλλα καύσιμα μέσα στα σπίτια ή μουσκεύοντας δέματα από κουρέλια με πετρέλαιο και ρίχνοντας τα δέματα αυτά μέσα στα σπίτια απ' τα παράθυρα.

3. Τοποθέτησαν μικρές μπόμπες κάτω απ' το λιθόστρωτο σε διάφορα σημεία του Ευρωπαϊκού τμήματος της πόλεως για να εκραγούν και αποτελέσουν έναν συμπληρωματικό παράγοντα στο έργο της καταστροφής, πού θα επέφερε το αναμμένο πετρέλαιο, με το οποίο Τούρκοι στρατιώτες είχαν ραντίσει τους δρόμους. Το πετρέλαιο μετέδωσε τη φωτιά και την εξάπλωσε πέρα για πέρα μέσα στην Ευρωπαϊκή συνοικία και οι μπόμπες γκρέμιζαν τους τοίχους πού κλονίζονταν...

4. Στις 13 Σεπτεμβρίου (νέο ημερολόγιο) 1922 έβαλαν φωτιά στην Αρμενική συνοικία. Οι τελευταίοι Έλληνες στρατιώτες είχαν περάσει απ' τη Σμύρνη το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου (νέο ημερολόγιο) , δηλ. οι Τούρκοι είχαν στην πλήρη και αναμφισβήτητη κατοχή τους την πόλη επί πέντε μέρες, προτού να εκραγεί η φωτιά και κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτού του διαστήματος είχαν αποκλείσει στρατιωτικώς την Αρμενική συνοικία, ενώ ενεργούσαν μέσα σ' αυτή συστηματική και ολοκληρωτική σφαγή. Εάν μερικοί Αρμένιοι ήταν ακόμα ζωντανοί στις τοποθεσίες, οπού οι Τούρκοι είχαν βάλει φωτιά, ήταν κρυμμένοι στα υπόγεια κατατρομαγμένοι τόσο, ώστε να μην μπορούν να μετακινηθούν, γιατί όλη η πόλη είχε κατακλυστεί από Τούρκους στρατιώτες και ιδιαίτερα οι τοποθεσίες οπού είχαν αρχίσει οι πυρκαγιές...

Το κάψιμο όμως των σπιτιών ανάγκασε τους κρυμμένους να βγουν έξω στους δρόμους και προκάλεσε τις τρομερές σκηνές βασανισμών πού θα περιγράψουμε παρακάτω. Εγώ ο ίδιος υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων πού ανέφερα παραπάνω.

5. Η φωτιά είχε ανάψει στην άκρη της Αρμενικής συνοικίας την ώρα πού ένας δυνατός άνεμος φυσούσε προς την κατεύθυνση του Χριστιανικού τμήματος της πόλεως, και μακριά απ' το Τούρκικο. Η Τουρκική συνοικία δεν είχε ανακατευτεί καθόλου στην καταστροφή και καθ' όλη τη διάρκεια των απαίσιων σκηνών πού επακολούθησαν και των απερίγραπτων βασανισμών των Χριστιανών, η Μωαμεθανική συνοικία ήταν φωταγωγημένη και οι κάτοικοι διασκέδαζαν χορεύοντας, τραγουδώντας και γιορτάζοντας χαρούμενα.

6. Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στο καλοχτισμένο σύγχρονο Ελληνικό και Ευρωπαϊκό τμήμα της Σμύρνης διαβρέχοντας τους στενούς δρόμους με πετρέλαιο ή με άλλες εύφλεκτες ύλες. Έχυσαν πετρέλαιο μπροστά στο Αμερικανικό Προξενείο με τον προφανή σκοπό να μεταδώσουν τη φωτιά στο οίκημά του....” Αυτά δεν τα καταγράφει κάποιος Ελληνας ή μεταγενέστερος ιστορικός. Ο Horton ήταν μέσα στη φωτιά των γεγονότων.

Το τραγικό της ιστορίας είναι ότι η τραγωδία εκτυλισσόταν παρουσία του “συμμαχικού στόλου” που παρακολουθούσε αμέτοχος από το λιμάνι. Για να μη δυσαρεστηθεί ο Κεμάλ... Επί ένα τριήμερο ο στόλος των μεγάλων Δυνάμεων (ΗΠΑ, Γαλλίας, Βρετανίας, Αγγλίας και Ιταλίας) παρακολουθούσε, αμέτοχος και αμέριμνος την καταστροφή, λίγα μέτρα από την προκυμαία, όπου εκτυλίσσονταν ανείπωτες τραγωδίες.

Μια προειδοποιητική βολή πολυβόλου, προς την τουρκική συνοικία της Σμύρνης (που έμεινε ανέπαφη από την καταστροφή) θα ήταν ικανή να σταματήσει τις βαρβαρότητες. Και όμως, οι επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων είχαν σαφείς εντολές να παραμείνουν αμέτοχες. Και όχι μόνον αυτό! Παραβιάζονταν και αυτήν την υποτιθέμενη ουδετερότητά τους, παρεμπόδιζαν το Ελληνικό ναυτικό από το νόμιμο δικαίωμά του να ασκεί νηοψίες επί των πλοίων των δυνάμεων αυτών με πορεία προς τη Σμύρνη και τα παράλια της Μικράς Ασίας, τα οποία μετέφεραν όπλα και πολεμοφόδια προς ενίσχυση του Κεμάλ.

Οσοι σώθηκαν, θα οφείλουν αιώνια ευγνωμοσύνη στον Αμερικανό Πάστορα Asa Jennings, στον Αμερικανό Πρόξενο George Horton και στον Ελληνα Πλοίαρχο Ιωάννη Θεοφανίδη. Δυστυχώς, η Ελληνική πλευρά έδωσε συγχωροχάρτι στον Κεμάλ, όταν ο Βενιζέλος τον πρότεινε για το Νόμπελ Ειρήνης. Ομως, εμείς απόγονοι προσφύγων, έχουμε υποχρέωση να θυμόμαστε. *Εκ του ιστολογίου «geromorias.blogspot.com» της 11.9.2024. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.

Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΑΙ ΠΛΑΠΟΥΤΑ ΣΕ ΘΑΝΑΤΟ! ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ

Στην πλούσια σε γεγονότα και μακρόχρονη ελληνική ιστορία, υπάρχουν δυστυχώς και ορισμένες μελανές σελίδες, που επισκιάζουν την κατά τ’ άλλα ένδοξη παράδοση της χώρας μας, με τα επιτεύγματα και τους αγώνες για την υπεράσπιση και των Εθνικών Δικαίων αλλά και σημαντικών αρχών παγκόσμιας εμβέλειας, όπως της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας.

Μια από αυτές τις μελανές σελίδες είναι και η σύλληψη – φυλάκιση (07 Σεπτεμβρίου 1833) και η δίκη του στρατηγού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του στρατιωτικού ηγέτη και ήρωα της ελληνικής επανάστασης του 1821. Θύμα των εγχώριων παθών και των απροσχημάτιστων παρεμβάσεων ξένων δυνάμεων, ο Κολοκοτρώνης που συνέβαλε τα μέγιστα στον Αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας από τον Οθωμανικό ζυγό θα υποστεί την ταπείνωση και την πίκρα που επέβαλαν οι ίντριγκες και οι ξένοι παράγοντες, οι οποίοι δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να δουν την Ελλάδα να ισχυροποιείται και να ξαναζεί κατά αναλογία την δόξα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,μετά την απελευθέρωσή της.

Η ενηλικίωση του ‘Οθωνα -τον οποίο επέβαλαν στη χώρα οι ξένες δυνάμεις– θα γινόταν τον Μάιο του 1835, ως τότε λοιπόν τα βασιλικά καθήκοντα ασκούσε μια πενταμελής επιτροπή-η αντιβασιλεία- η οποία αποτελούνταν από τον κόμη Αρμανσμπέργκ τον καθηγητή Μάουερ τον υποστράτηγο Χάιντεκ και μέλη τους ‘Αμπελ και Γκρένερ και είχε την πληρεξουσιότητα να ασκεί πλήρως την εξουσία.

Οι λεγόμενες «προστάτιδες δυνάμεις» ήθελαν με κάθε τρόπο να εδραιώσουν την επιρροή τους στην Ελλάδα. Πρωτοπόρος ήταν η Αγγλία η οποία ήθελε να εξαφανίσει την Ρωσική και τη Γαλλική επιρροή. Για την επίτευξη των στόχων της χρησιμοποιούσε τον κόμη Αρμανσμπέργκ. Αντίστοιχα η Γαλλία χρησιμοποιούσε τους Μάουερ και ‘Αμπελ ενώ η Ρωσία τον Χάιντεκ.

Ωστόσο η Αγγλία γνώριζε ότι έπρεπε να είναι πολύ προσεκτική στις κινήσεις της, ώστε να μην συσπειρώσει τις άλλες δύο δυνάμεις, Γαλλία και Ρωσία εναντίον της. Ετσι συμμάχησε πρόσκαιρα με τη Γαλλική προκειμένου να εξαφανίσει τη Ρωσική η οποία ήταν και η πιο δύσκολη και ισχυρή, καθώς την εκπροσωπούσαν οι δυναμικότεροι ‘Ελληνες στρατιωτικοί ηγέτες με επικεφαλής τον στρατηγό Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Τότε εξυφαίνη μια από τις μεγαλύτερες μηχανορραφίες της ελληνικής ιστορίας, της οποίας τα νήματα κινούσαν άλλοτε οι αντιβασιλείς, άλλοτε οι πρέσβεις των μεγάλων δυνάμεων και όσοι βρισκόταν πίσω από αυτούς και που οδήγησε στην φυλάκιση και την δίκη του στρατηγού και στρατιωτικού ηγέτη Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Τον Απρίλιο του 1833 η αντιβασιλεία όρισε το νέο υπουργικό συμβούλιο, το οποίο αποτελούνταν από τον Σπ. Τρικούπη τον Αλ. Μαυροκορδάτο τον Ι. Κωλέτη τον Γ. Ψύλλα και τον Γ. Πραϊδη, με φανερή την υπεροχή της Αγγλικής επιρροής στη σύνθεσή του, αλλά και της ανύπαρκτης ρωσικής καθώς το ρωσικό κόμμα δεν εκπροσωπήθηκε από κανένα εκπρόσωπο, διότι αποκλείστηκαν όλοι οι ισχυροί άνδρες του καποδιστριακού κόμματος, ενώ δεν δόθηκε (αν είναι δυνατόν) στον Κολοκοτρώνη η αρχιστρατηγία. Αποκλείστηκαν επίσης από τιμητικά αξιώματα οι Κίτσος Τζαβέλας και Θεόδωρος Γρίβας.

Ετσι όλη η δύναμη συγκεντρώθηκε στην αντιβασιλεία, καθώς όλες οι άλλες δυνάμεις αποτελούσαν απειλή για την εξουσία. Τα κόμματα συχνά κατέφευγαν στην αντιβασιλεία για να ρυθμίζουν τις επιδιώξεις τους και έτσι της έδιναν πάτημα να επεμβαίνει στις ελληνικές υποθέσεις, ενώ αυτή φρόντιζε εντέχνως να μην υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και την επιβίωσή τους.

Το Φεβρουάριο του 1833 ο Κολοκοτρώνης έστειλε επιστολή στον υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας εκφράζοντας την ανησυχία του για την εκκλησιαστική πολιτική της αντιβασιλείας. Την ίδια περίοδο “οι Ναπαίοι” το ρωσικό κόμμα κυκλοφορούσε προς υπογραφή ένα κείμενο απευθυνόμενο προς τον Τσάρο με το οποίο ζητούσε να αναλάβει καθήκοντα άμεσα ο ‘Οθωνας και βέβαια την ανάκληση της αντιβασιλείας.

Αυτές οι δύο ενέργειες αποτέλεσαν την αιτία της “συνωμοσίας” και μερικές εβδομάδες αργότερα διετάχθει η σύλληψη των ρωσόφρονων οπλαρχηγών Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα, Φρατζή, Κίτσου Τζαβέλλα, Γεναίου Κολοκοτρώνη, Σπυρομήλιου,Γρίβα και άλλων στρατιωτικών που ήταν γνωστοί για την αφοσίωσή τους στο καποδιστριακό κόμμα και τον Κολοκοτρώνη. Η διαταγή σύλληψης είχε υπογραφεί μόνο από τους αντιβασιλείς Μάουερ και Αμπελ. Ο Μαυροκορδάτος εκπρόσωπος του Αγγλικού κόμματος ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών και Ναυτιλίας.

Οι συλλήψεις έγιναν (στις 07 Σεπτεμβρίου του 1833), με απόλυτη μυστικότητα, χωρίς να γνωστοποιηθούν στο υπουργικό συμβούλιο και τους περισσότερους από αυτούς τους έφεραν αλυσοδεμένους και τους περιέφεραν στους δρόμους του Ναυπλίου για να τους διαπομπεύσουν, ενώ τους φυλάκισαν είτε στο Ιτς Καλέ είτε στο Μπούρτζι.

Η δίκη άρχισε στις 30 Απριλίου του 1834 στο τουρκικό τζαμί του Ναυπλίου και ολοκληρώθηκε στις 26 Μαΐου της ίδιας χρονιάς. Στην εισαγγελική έδρα ήταν ο Σκωτσέζος Μάσσον «φιλέλλην» και θερμός υπερασπιστής του δολοφόνου του Καποδίστρια, Γεωργίου Μαυρομιχάλη τον οποίο υπερασπίστηκε με πάθος, ενώ με αντίστοιχο μένος τάχθηκε εναντίον του Κολοκοτρώνη, θεωρώντας πως έχει ιδιαίτερα δικαιώματα, όπως το να κρίνει επί της ζωής των επιφανέστερων ανδρών αυτής της χώρας. Από το στάδιο της προανάκρισης και μόνο φάνηκε ότι η δίκη ήταν κατασκευασμένη με ψευδομάρτυρες και ο ίδιος παρουσιάστηκε από την αρχή απόλυτα πεπεισμένος για την ενοχή του γέρου του Μοριά.

Οι κατηγορίες δεινές, βαρύτατες “επί εσχάτη προδοσία”! Καμία όμως από αυτές δεν αποδείχθηκε κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο. Οι κατηγορούμενοι στρατηγοί παρουσιάστηκαν με στολή απλή καπετάνιου, χωρίς παράσημα. Η εμφάνιση του Κολοκοτρώνη στο εδώλιο συγκλόνισε το ακροατήριο και όταν ο Γέρος ρωτήθηκε «τι επάγγελμα έχεις;», εκείνος έδωσε την ιστορική απάντηση: «Στρατιωτικός, κρατάω σαράντα εννιά χρόνους στο χέρι το τουφέκι και πολεμάω για την πατρίδα» ρίγος και δέος κατέλαβε ακόμη και τους εχθρούς του μεγάλου στρατηγού.

Επί είκοσι ημέρες, κατά τη διάρκεια του δικαστηρίου, παρέλασαν 44 ψευδομάρτυρες κατηγορίας, οπότε δυστυχώς βγήκαν στην επιφάνεια όλα τα κομματικά πάθη που συγκλόνιζαν την Ελλάδα, η οποία προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της και να θεμελιώσει την ανεξαρτησία της. Επίσης φάνηκε ξεκάθαρα ο ρόλος των ξένων δυνάμεων που προσπαθούσαν να αντλήσουν εξουσία και να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους σε ξένη χώρα, για την ανεξαρτησία της οποίας, άλλοι είχαν πολεμήσει και είχαν δώσει την ψυχή τους και τη ζωή τους και τώρα αυτοί κυνικά και με θράσος τους είχαν καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Μπήκε ο πρόεδρος Πολυζωίδης στην αίθουσα και ανέλυσε το κατηγορητήριο στους στρατηγούς ως εξής –παρακίνησαν το λαό σε εμφύλιο –παρακίνησαν σε ληστεία διάφορους αρχιληστάς με σκοπό την συνομωσίαν και τον εμφύλιον πόλεμο –συνέταξαν αναφορά ζητώντας την επέμβαση ξένης δύναμης(της Ρωσίας) κατά της αντιβασιλείας – και συνέδραμαν τον κόντε Δ. Ρώμα στο σχέδιο περί καταργήσεως των δύο μελών της αντιβασιλείας.

Αμέσως μετά ξεκινά η απολογία του Κολοκοτρώνη, ο οποίος σηκώθηκε και προχώρησε αγέρωχος προς τους δικαστές. Μπροστά τους στέκεται τώρα ολόκληρο το 21, η ελληνική επανάσταση προσωποποιημένη. Φέρνουν το Ευαγγέλιο και ο Κολοκοτρώνης απλώνει το χέρι του» Ορκίζομαι» «ονομάζομαι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης από το Λιμποβίσι Καρύταινας, είμαι στρατιωτικός, κράταγα επί 49 χρόνια το ντουφέκι και πολεμούσα νύχτα μέρα για την πατρίδα. Πείνασα, δίψασα, δεν κοιμήθηκα μια ζωή. Είδα τους συγγενείς μου να πεθαίνουν. Είδα τ’ αδέλφια μου να τυραννιούνται και τα παιδιά μου …..να ξεψυχάνε μπροστά μου. Μα δε δείλιασα. Πίστευα πως ο Θεός είχε βάλει την υπογραφή του για τη λευτεριά μας και δεν θα την έπαιρνε πίσω».

Αφού έγιναν και οι άλλες απολογίες του Πλαπούτα και των άλλων στρατηγών, και αφού εξετάστηκαν οι μάρτυρες κατηγορίας και υπεράσπισης, ο Μάσσον έκανε την αγόρευσή του, με μεγάλο πάθος λέγοντας πως «Επιμένω εις την κατηγορία, και με τα νύχια και τα δόντια θα την υποστηρίξω.Διακηρύττω λοιπόν τους εγκαλουμένους ως ενόχους και απαιτώ τον θάνατό τους».

Οι δύο συνήγοροι υπεράσπισης Π.Βαλσαμάκης (ρωσόφιλος, διορισμένος από τον Καποδίστρια ως επιθεωρητής των εισαγγελέων, αλλά είχε παυτεί από την αντιβασιλεία) του Κολοκοτρώνη και Χ.Κλωνάρης ( αγγλόφιλος ,ο οποίος ήταν φανατικός αντικαποδιστριακός, αλλά το αίσθημα της δικαιοσύνης και της υπεράσπισης της αλήθειας,τον έκαναν να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων) του Πλαπούτα, κατάφεραν με τις σπουδαίες ετυμηγορίες τους να ανατρέψουν όλα τα επιχειρήματα του επιτρόπου Μάσσον ,να είναι όλοι βέβαιοι για την αθωότητα των στρατηγών και να αποδείξουν «το πλαστόν και ψευδές της υποθέσεως».

Τώρα αρχίζει η πιο δραματική φάση της δίκης. Ο Μάσσον αιφνιδιαστικά αρνείται να απαντήσει στους συνηγόρους υπεράσπισης με την γελοία εξήγηση, ότι δεν μπορεί να χάνει τον καιρό του! Ο πρόεδρος Πολυζωίδης βγαίνει μπροστά λέγοντας του, ότι χρωστά μια απάντηση, οπότε έτσι αρχίζει η ιστορική μάχη του Πολυζωίδη με τον Μάσσον και τον Μάουερ που θα τον καταστήσει σύμβολο της ελληνικής δικαιοσύνης . Οι Μάσσον και Μάουερ προσπάθησαν να εξαγοράσουν τους δύο δικαστές, Πολυζωίδη και Τερτσέτη, όπως έκαναν και με τους άλλους τρεις. Εις μάτην. Αργότερα τους απείλησαν ότι αν δεν συμμορφωνόταν με την ήδη ειλημμένη απόφαση τους, για καταδίκη των στρατηγών Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα είς θάνατο,θα θα καταδιώκονταν και τα μέλη του δικαστηρίου που αρνούνταν να συμμορφωθούν.

Η ζωή του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα είχε κριθεί τελεσίδικα. Στην αίθουσα του δικαστηρίου διαδραματίστηκαν σκηνές συγκλονιστικές, με τους Πολυζωίδη και Τερτσέτη να δίνουν τη μάχη ακόμη και την ύστατη στιγμή, και τον Τερτσέτη, με δραματική έξαρση, να δηλώνει πως » Ναι έκλαυσα ενώπιον των τριών. Ναι σχεδόν εγονάτισα φιλώντας τα χέρια των τριών«. Ομως τα δάκρυα του Τερτσέτη δεν επηρέασαν τους τρεις εξαγορασμένους δικαστές.

Οι δύο δικαστές, Πολυζωίδης και Τερτσέτης, αρνούνται να υπογράψουν την απόφαση λέγοντας «όποιαι και αν είναι αι συνέπειαι, δεν θα γίνω συνεργός δικαστικού εγκλήματος! «Εν ονόματι της δικαιοσύνης, δεν υπογράφω! Προτιμώ να μου κόψουν το χέρι, αλλά δεν υπογράφω». Τότε οι χωροφύλακες, δια της βίας – κτυπώντας τους και σκίζοντας τους τα ρούχα, τους ανέβασαν στην έδρα για να ανακοινώσουν την απόφαση. Τότε ο Τερτσέτης φώναξε: «Το σώμα μου μπορείτε να το κάμετε ότι θέλετε. Το στοχασμό μου όμως και τη συνέιδησή μου δεν μπορείτε να την παραβιάσετε«! Μια σκηνή ασύλληπτη-μοναδική! έχει βραδιάσει πια και οι χωροφύλακες φέρνουν από τη φυλακή τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα, οι οποίοι μόλις αντικρίζουν το θέαμα μέσα στην αίθουσα, καταλαβαίνουν την δραματική απόφαση που έχει παρθεί.

Ο Πολυζωίδης γέρνει το κεφάλι του και κλείνει τα μάτια του με το χέρι του, σε στάση οδύνης και ντροπής για όσα διαδραματίζονται. Ο Κολοκοτρώνης ακούει την καταδικαστική απόφαση » ο Δ. Πλαπούτας και ο Θ. Κολοκοτρώνης καταδικάζονται εις θάνατον ως ένοχοι εσχάτης προδοσίας». Ήταν και τότε ψύχραιμος, παίζοντας τις χάντρες του κομπολογιού του, ενώ στο τέλος έκανε τον σταυρό του λέγοντας: «Κύριε ελέησον, Μνήστητι μου Κύριε όταν έρθεις εν τη βασιλεία σου». Υστερα πήρε από την ταμπακιέρα του λίγο καπνό,τον ρούφηξε και είπε στους δικηγόρους του. » Αντίκρυσα τόσες φορές το θάνατο και δεν τον φοβήθηκα. Ούτε τώρα τον φοβάμαι «. Τότε ακούστηκε από την αίθουσα: «Άδικα σε σκοτώνουν στρατηγέ», και ο Κολοκοτρώνης τους απάντησε: Γι’ αυτό λυπάστε! Καλύτερα που με σκοτώνουν άδικα παρά δίκαια»!

Ο Πλαπούτας είχε ταραχθεί και δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια του, καθώς σκεφτόταν τα οκτώ ορφανά ανήλικα που θα άφηνε πίσω του. Τότε ο Κολοκοτρώνης τον παρηγόρησε και του είπε: – “Ξάδελφε εσύ δεν φοβήθηκες τους Τούρκους, τώρα κλαίς; Τ’ όνειρό μας ήταν να ελευθερώσουμε την πατρίδα. Μην λυπάσαι το λοιπόν. Εμείς κάναμε το χρέος μας και αυτοί ας μας καταδικάζουν».

Οταν τους οδήγησαν στο Ιτς Καλέ αλυσοδεμένους, ο Κολοκοτρώνης έβγαλε το δακτυλίδι του, το έδωσε στο δεσμοφύλακα και του είπε: «Δώστο στο μικρό μου γιο τον Κολίνο και πες του να με θυμάται». Δυστυχώς η απόφαση του δικαστηρίου έγινε δεκτή χωρίς την έκρηξη της λαϊκής οργής, όπως θα περίμενε κανείς. Ενα φαινόμενο το οποίο πραγματικά είναι άξιο προσοχής και επιδέχεται πολλές ερμηνείες, αφού λογικά με δεδομένα τα όσα προσέφερε ο Κολοκοτρώνης για την απελευθέρωση της πατρίδας, θα έπρεπε να υπάρχει εντονότατη λαϊκή αντίδραση και διαμαρτυρία.

“Το Διατακτικόν της τρομεράς θανατικής αποφάσεως του εν Ναυπλίω Δικαστηρίου

(Το πρωτότυπον χειρόγραφον διεσώθη εν τη Εθνική Βιβλιοθήκη…..με κενήν την θέσιν των υπογραφών του Προέδρου Πολυζωϊδου και του δικαστού Τερτζέτη, οίτινες καίτοι βιασθέντες δια των λογχών χωροφυλάκων δεν έστερξαν να υπογράψωσι την καταδίκην των ελευθερωτών της Πατρίδος). Αποφασίζει:

1ον—Ο Δ. Πλαπούτας και Θ. Κολοκοτρώνης καταδικάζονται εις θάνατον, ως ένοχοι εσχάτης προδοσίας, ήτοι των κακουργημάτων των ενδιαλαμβανομένων εις το άρθρον 2 του Εδαφίου Α και Γ του Εγκληματικού Απανθίσματος και εις το άρθρον 2 του από 9)21 Φεβρουαρίου 1833 Β.Διατάγματος, κατά τα αυτά άρθρα, εις τα δικαστικά έξοδα και των μαρτύρων εκ δρχ. 1.047,93, ήτοι χιλίας τεσσαράκοντα επτά και λεπτά ενεννήκοντα τρία.
2ον—Η παρούσα απόφασις θέλει εκτελεσθή εις την εκτός του Φρουρίου Ναυπλίου πλατείαν.
3ον—Οι καταδικασθέντες κρίνονται άξιοι της Βασιλικής χάριτος, την οποίαν θέλει ζητήσει επισήμως το Δικαστήριον από την Α.Μ.
4ον—Αναβάλλεται η εκτέλεσις της παρούσης αποφάσεως μέχρι της εκβάσεως της περί χάριτος αιτήσεως.
5ον—Ο Επίτροπος της Επικρατείας να εκτελέση την παρούσαν απόφασιν.
6ον—Αντίγραφον αυτής να κοινοποιηθή εις τον Επίτροπον της Επικρατείας.
Εξεδόθη και εδημοσιεύθη εν Ναυπλίω την 26ην Μαϊου του χιλιοστού οκτακοσιοστού τριακοστού τετάρτου έτους.

Ο Πρόεδρος
…………………..
Α. Βούλγαρης
Δ. Σούτσος
Φ.Φραγκούλης
………………
Ο Γραμματεύς
Χρ. Ζώτος

(Από τα “Άπαντα Κολοκοτρώνη”- Εκδόσεις ΜΕΡΜΗΓΚΑ)

ΠΗΓΕΣ:

Της Μαρίνας Μπαμπαλιάρη Hellas 2021, (με πληροφορίες από τα απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη -Διήγησις Συμβάντων Ελληνικής Φυλής , Ιστορία του Ελληνικού ‘Εθνους εκδοτική Αθηνών 1977, ΓΕΣ βιβλίο ταξίαρχου Γ.Καραμπατσόλη «Η δίκη των στρατηγών Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και Δημητρίου Πλαπούτα», Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα), ανάρτηση της Μαρίνας Διαμαντοπούλου. *Εκ του «arcadiaportal.gr» της 25.5.2023. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.