ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ: ΤΕΤΑΡΤΗ, ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου:
«Ο ΣΩΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»,
Μετάφραση - Επιμέλεια Πέτρου Μπότση, 1η έκδοση, Αθήνα 1989, σελ 171-174.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Ο σωστικός χώρος της εκκλησίας (καθημερινές σκέψεις και σχόλια στα ευαγγελικά και αποστολικά αναγνώσματα για τις 365 μέρες του χρόνου) είναι ένα θαυμάσιο βιβλίο που περιέχει το καθημερινό σχόλιο του οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου για κάθε μέρα του έτους.
Η χρονιά που κυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό, είχε προγραμματιστεί ώστε το κείμενο να ενταχθεί στη δομή του Ημερολογίου της Εκκλησίας εκείνου του έτους.
Καθώς κάθε χρόνο η ύλη δομείται διαφορετικά, λόγω της κινητής εορτής του Πάσχα, ο όσιος συγγραφέας συνιστά στον αναγνώστη να καταφεύγει για τα Γραφικά αναγνώσματα στον πασχάλιο κύκλο κάθε χρόνου.
Έτσι μπορεί να προσανατολιστεί καλύτερα παρακολουθώντας το ορθόδοξο ημερολόγιο, για να διαπιστώσει ποια Κυριακή μετά την Πεντηκοστή διανύουμε και να καταφεύγει στην αντίστοιχη εβδομάδα του έτους, για να βρει το σχόλιο της ημέρας.
Σκοπός του Οσίου ήταν πάντα να παρέχει υγιή τροφή στην ψυχή. Θεωρώντας τα λόγια του σε καθημερινή βάση, ο αναγνώστης δέχεται διαρκή ενθάρρυνση για ν' αγωνίζεται με επιμέλεια ώστε ν' απορρίψει την απιστία και την αμαρτία, ν' αναπτύξει την πίστη και την αρετή και να πλησιάσει περισσότερο τον Κύριο και Σωτήρα μας.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Πράξ, ιγ' 13-24, Ιωάν. στ' 5-14

Οι μαθητές είπαν στον Κύριο να απολύσει το πλήθος, ώστε να πάνε στα γύρω χωριά και ν' αγοράσουν τρόφιμα. Ο Κύριος όμως τους είπε: «ου χρείαν έχουσιν απελθείν' δότε αυτοίς υμείς φαγείν» (Ματθ. ιδ' 16).

Αυτό προηγήθηκε από το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων και της σίτισης πέντε χιλιάδων αντρών, εκτός από τις γυνίκες και τα παιδιά, με πέντε άρτους και δυο ψάρια. Τέτοιο γεγονός, που είχε ιδιαίτερη σημασία στη ζωή του Κυρίου, μας παρέχει και το ακόλουθο μάθημα: Το πλήθος είναι μια εικόνα της ανθρωπότητας, που πεινά και διψά για την αλήθεια.

Όταν ο Κύριος είπε στους αποστόλους «δότε αυτοίς υμείς φαγείν», τους έδειχνε προκαταβολικά τη μελλοντική διακονία τους στο ανθρώπινο γένος -να σιτίσουν τους ανθρώπους με την αλήθεια. Οι απόστολοι το έκαναν αυτό στην εποχή τους' στις επόμενες γενεές παρέδωσαν τη διακονία τους αυτή στους ποιμένες που τους διαδέχτηκαν. Ο λόγος του Κυρίου συνέχισε να διαδίδεται από τους σημερινούς ποιμένες: «δότε αυτοίς υμείς φαγείν».

Κι οι ποιμένες όφειλαν να κρατήσουν την υποχρέωσή τους αυτή στη συνείδησή τους, να σιτίσουν τους ανθρώπους με την αλήθεια. Θα υπάρχει αδιάλειπτο το κήρυγμα του λόγου του Θεού στην εκκλησία. Τί σόι ποιμένες είναι όσοι δε μιλούν, οι «αμίλητοι»' αμίλητοι χωρίς μέτρο.

Δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς όμως πως αυτό γίνεται επειδή οι ποιμένες αυτοί δεν έχουν πίστη στην καρδιά τους. Ειναι απλά μια παρανόησή τους, μια κακή συνήθεια. Κι αυτό βέβαια δεν τους δικαιώνει.

ΠΕΜΠΤΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Πράξ. ιδ' 20-27, Ιωάν. θ' 39, ι' 9

«Και είπεν ο Ιησούς' εις κρίμα εγώ εις τον κόσμον αυτόν ήλθον, ίνα οι μη βλέποντες βλέπωσι και οι βλέποντες τυφλοί γένωνται» (Ιωάν. ζ' 7). Εκείνοι που δεν μπορούσαν να δουν ήταν οι απλοί άνθρωποι που πίστεψαν στον Κύριο με απλότητα καρδιάς, ενώ εκείνοι που έβλεπαν ήταν οι γραμμτείς κι οι σοφοί του καιρού εκείνου, που λόγω της υπερηφάνειας του νου τους όχι μόνο δεν πίστευαν οι ίδιοι, αλλά παρέσυραν και τους άλλους ανθρώπους. 

Οι ξύπνιοι νομίζουν ότι βλέπουν' κι αυτός είναι ο λόγος που τους αποξένωσε από την πίστη στον Κύριο, ενώ όσοι δεν είναι απλοί στην καρδιά και στο νου έχουν σταθερή πίστη. Επομένως, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου, εκείνοι είναι οι τυφλοί, ενώ ο λαός βλέπει. Είναι ακριβώς σαν τα πουλιά εκείνα που βλέπουν την νύχτα, αλλ' όχι την ημέρα. 

Η αλήθεια του Χριστού είναι σκοτεινή γι' αυτούς, ενώ ό,τι αντιτίθεται στην αλήθεια -το ψέμα- σ' εκείνους φαίνεται καθαρά. Τότε βρίσκονται στο στοιχείο τους. Αυτό είναι τόσο προφανές, εκείνοι όμως είναι έτοιμοι να ρωτήσουν: «μη και ημείς τυφλοί έσμεν»; (Ιωάν. θ' 40). Δεν υπάρχει τίποτα κρυφό' είστε τυφλοί. 

Επειδή όμως φταίτε εσείς οι ίδιοι για την τυφλότητά σας, η αμαρτία της τύφλωσής σας και η ανικανότητα να βλέπετε το φως, είναι απολύτως δικές σας. Μπορείτε να βλέπετε, αλλά δε θέλετε. Κι αυτό επειδή αγαπήσατε μια πλάνη, ένα σαγηνευτικό ψέμα.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Πράξ. ιε' 5-34, Ιωάν. 17-28

«Αλλ' υμείς ου πιστεύετε' ου γαρ έστε εκ των προβάτων των εμών, καθώς είπον υμίν», είπε ο Κύριος στους άπιστους Ιουδαίους, «τα πρόβατα τα εμά της φωνής μου ακούει, καγώ γινώσκω αυτά, και ακολουθούσι μοι» (Ιωάν. ι' 26-7). 

Εκείνη την εποχή άπιστοι ήταν αυτοί που δεν είχαν μπει ακόμα στη μάντρα. Τώρα όμως άπιστοι είναι όλοι εκείνοι που απομακρύνθηκαν από την πίστη ή που μένουν πίσω από την ποίμνη του Χριστού. Ποιμένας είναι ο Κύριος. Όλα τα πρόβατα τον ακολουθούν, παρακολουθούν τη διδασκαλία Του και τηρούν τις άγιες εντολές Του. 

Οι αμαρτωλοί είναι τα άρρωστα και αδύναμα πρόβατα, εξακολουθούν όμως να μοχθούν με τ' άλλα πρόβατα της μάντρας. Εκείνοι που έχασαν την πίστη τους είναι όσοι έμειναν πολύ πίσω. Αυτοί δεν ανήκουν στη μάντρα του Χριστού και δεν ακούνε τη φωνή Του.

Κι ο Κύριος δεν τους γνωρίζει, επειδή οι ίδιοι δεν αφήνουν τον εαυτό τους να γνωριστεί, όπως έκανε η αιμορροούσα γυναίκα. Και στην Κρίση αυτή θ' ακούσουν: «ουκ οίδα υμάς' απόστητε...» (Λουκ. ιγ' 27).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου:
«Ο ΣΩΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»,
Μετάφραση - Επιμέλεια Πέτρου Μπότση, 1η έκδοση, Αθήνα 1989, σελ 171-174.