ΑΥΤΗ ΚΑΘΑΥΤΗ Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 138-140, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

ΑΥΤΗ ΚΑΘΑΥΤΗ Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΑ

Έχοντας διαμορφώσει αυτή την εσωτερική ψυχική διάθεση, στάσου μπροστά στις εικόνες, κάνε τον σταυρό σου, γονάτισε και άρχισε τη συνήθη ανάγνωση του κανόνα. Διάβαζε όχι βιαστικά, εισχώρησε σε κάθε λέξη, μετάφερε μέχρι την καρδιά σου το νόημα κάθε λέξης με τη συνοδεία γονυκλισιών και με το σημείο του σταυρού. Σε αυτό συνίσταται όλη η υπόθεση της θεάρεστης και καρποφόρας ανάγνωσης της προσευχής. Εισχώρησε σε κάθε λέξη και μετάφερε μέχρι την καρδιά το νόημα της λέξης ή, με άλλα λόγια, να καταλαβαίνεις τι διαβάζεις κι αυτό που κατάλαβες να το νιώθεις. Διαβάζεις <<καθάρισόν με από παντός μολυσμού>>. Νιώσε τη ρυπαρότητά σου, επιθύμησε την καθαρότητα και με πλήρη ελπίδα ζήτησέ την απ' τον Κύριο. Διαβάζεις: <<Γεννηθήτω το θέλημά σου>>. Στην καρδιά σου παράδωσε ολοκληρωτικά τη ζωή σου στον Κύριο, όντας πλήρως ετοιμασμένος να δεχθείς όλα όσα ο Κύριος θα σου στείλει. Διαβάζεις: <<Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών>>. Στην ψυχή σου συγχώρησε σε όλους τα πάντα και με αυτό τον τρόπο ζήτα από τον Κύριο συγχώρεση για σένα. Αν κατ' αυτό τον τρόπο ενεργείς σε κάθε στίχο της προσευχής σου, τότε θα έχεις την πλέον κατάλληλη προσευχή. Προκειμένου να προσεύχεσαι με μεγαλύτερη επιτυχία ακριβώς με αυτόν τον τρόπο, ιδού τι πρέπει να κάνεις. Πρώτον, να έχεις για σένα, ένα γνωστό προσευχητικό κανόνα, όχι μεγάλο, ώστε εν μέσω των συνηθισμένων ασχολιών σου να μπορείς να τον τηρείς χωρίς σπουδή. Δεύτερον, στον ελεύθερο χρόνο σου διάβαζε προσεκτικά τις προσευχές του κανόνα σου, κατανόησε κάθε λέξη της προσευχής και νιώσε τη, για να γνωρίζεις εκ των προτέρων τι πρέπει να υπάρχει στην ψυχή σου και στην καρδιά σου σε κάθε λέξη που διαβάζεις, ώστε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης της προσευχής να σου είναι εύκολο να κατανοείς και να νιώθεις. Τρίτον, αν η πτερόεσσα σκέψη σου απομακρύνεται την ώρα της προσευχής σε άλλα αντικείμενα, κατάβαλλε προσπάθεια να συγκρατήσεις την προσοχή σου και να επαναφέρεις τη σκέψη σου στο αντικείμενο της προσευχής. Και πάλι απομακρύνεσαι, πάλι επανάφερέ την: να επαναλαμβάνεις την ανάγνωση μέχρι κάθε λέξη που διαβάζεις να την κατανοείς και να την νιώθεις. Έτσι θα προφυλάξεις τη σκέψη σου από τον διασκορπισμό την ώρα της προσευχής. Τέταρτον, αν κάποια λέξη της προσευχής επηρεάσει έντονα την ψυχή σου, σταμάτα σε αυτή και μη διαβάσεις παρακάτω' στάσου σε αυτό το σημείο με την προσοχή και με το συναίσθημα και γέμισε την ψυχή σου με αυτά. Ή με τους λογισμούς εκείνους που θα παραγάγει η λέξη αυτή μην καταστρέψεις αυτή την κατάσταση μέχρι να παρέλθει από μόνη της. Αυτό είναι σημάδι ότι το πνεύμα της προσευχής αρχίζει να ριζώνει μέσα σου και η κατάσταση αυτή είναι το πιο αξιόπιστο μέσο για την καλλιέργεια και την ενδυνάμωση του προσευχητικού πνεύματος εντός μας.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 138-140.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΜΟΝΑΧΟΣ ΘΕΡΑΠΩΝ, ΜΟΝΑΧΟΣ ΤΡΟΦΙΜΟΣ: «ΟΤΑΝ ΣΗΜΑΝΟΥΝ ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ...» ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΑΣΧΑΛΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ 12ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «ΑΘΩΣ»,
Ιερομόναχος Βασίλειος, Μοναχός Θεράπων, Μοναχός Τρόφιμος: «Όταν σημάνουν οι καμπάνες...» 
Οι Τρεις Πασχάλιοι Μάρτυρες της Όπτινα, Α' έκδοση, Ιούλιος 2020, σελ. 159-162.
Το ξημέρωμα του Πάσχα του 1993 τρεις μοναχοί του ερημητήριου της Όπτινα στη Ρωσία, ο πατήρ Βασίλειος, ο πατέρας Θεράπων και ο πατήρ Τρόφιμος έπεσαν θύματα άγριας δολοφονίας από έναν σατανιστή.
Το συμβάν συγκλόνισε τους ορθόδοξους Ρώσους και τα νέα διαδόθηκαν σύντομα σε όλο τον κόσμο. Ο πρόωρος θάνατος των τριών χαρισματικών, νεαρών μοναχών μοιάζει ίσως με τραγωδία.
Αλλά ο μαρτυρικός θάνατος, με τον οποίο σφραγίστηκαν οι μοναχικοί τους αγώνες, είναι αφορμή όχι για να θρηνεί κανείς, αλλά για να ευφραίνεται.
Όπως είπε ένας από τους ιερείς του μοναστηριού στον επικήδειο λόγο του:
<<Δεν είμαστε τόσο θλιμμένοι όσο χαρούμενοι, επειδή αυτοί οι τρεις αδελφοί ξεκίνησαν και ολοκλήρωσαν με επιτυχία το μοναστικό μονοπάτι της ζωής τους>>.
Και πράγματι ο θεάρεστος τρόπος ζωής και ο θρίαμβός τους επί του θανάτου μαρτυρούνται από τα θαύματα, που άρχισαν να λαμβάνουν χώρα στους τάφους τους, αμέσως μετά τον θάνατό τους.
Οι πατέρες Βασίλειος, Θεράπων και ο Τρόφιμος μαρτύρησαν στις μέρες μας. Έζησαν στον κόσμο μας, φοίτησαν σε δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια.
Ήλθαν αντιμέτωποι με πειρασμούς και δυσκολίες, που συναντούν και σήμερα οι νέοι. Η διαφορά μας είναι ότι εκείνοι ξεπέρασαν αυτούς τους πειρασμούς του κόσμου και υπάκουσαν το ευαγγέλιο:
<<ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δεύρο ακολούθει μοι>> ακόμα και πάνω στο σταυρό.
Οι ζωές αυτών των τριών πατέρων της Όπτινα αποδεικνύουν ότι ακόμη και τον 21ο αιώνα μπορεί κανείς να αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του στον Θεό και να καθαγιαστεί.
Ας αποτελέσουν οι πατέρες Βασίλειος, Θεράπων και Τρόφιμος πηγή έμπνευσης και παράδειγμα για εμάς. (...)
(Εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Μοναχός Τρόφιμος

Τα νεανικά χρόνια του Λεονίντ Τατάρνικοφ

΄

Ο Λεονίντ Ιβάνοβιτς Τατάρνικοφ, μετέπειτα μοναχός Τρόφιμος, γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1954 στον οικισμό Ντάγκαν του διοικητικού διαμερίσματος Τουλούν, στην περιφέρεια Ιρκούτσκ της Σιβηρίας. Ο πατέρας του, Ιβάν Νικολάγιεβιτς, είχε επίσης γεννηθεί εκεί. Ο παππούς του από τη μεριά της μητέρας του, Κουζμά Ζαχαρόβιτς, πίστευε βαθιά και υπηρέτησε στη Μόσχα στην αυλή του τσάρου και πλέον αγίου βασιλομάρτυρος Νικολάου Β'. Μετά την επανάσταση του 1917 και για να γλυτώσει την καταδίωξη των κομμουνιστών αναγκάστηκε να πάρει την οικογένειά του και να καταφύγει στη Λευκορωσία. Στη συνέχεια, για να μη λιμοκτονήσουν, ήλθαν στην Σιβηρία το 1933. Στο Ντάγκαν τα σπίτια δεν ήταν πολλά. Περιτριγυρισμένα από πυκνό δάσος με κωνοφόρα δέντρα έμοιαζαν με κελιά ερημιτών. Εκεί πέρασε την παιδική του ηλικία ο Λεονίντ. Αργότερα θα θυμόταν το μέρος αυτό συχνά προσευχόμενος ολόψυχα για τους συγχωριανούς του. Ο Λεονίντ ήταν βρέφος ασθενικό και έκλαιγε διαρκώς. Οι γονείς του πίστεψαν πως δεν θα επιβίωνε. Η μητέρα του, Νίνα Αντρέγιεβνα, μετά από δύο χρόνια και έπειτα από επιμονή της γιαγιάς του, τον βάπτισε σε μια ορθόδοξη εκκλησία. Τότε το παιδί ηρέμησε, έγινε υγιές και χαρούμενο. Αν και ο Λεονίντ βαφτίστηκε, εκτός από τον παππού του, Κουζμά, και τις γιαγιάδες του, Μαρία και Ζώσια, κανείς στην οικογένεια δεν πίστευε στον Θεό. Επιπλέον η πλησιέστερη εκκλησία βρισκόταν πολύ μακριά. Όταν η γιαγιά του, Μαρία, πέθανε, την έφεραν από το Μπαρναούλ σε ένα τσίγκινο φέρετρο, ώστε να ταφεί στο χωριό της. Μέχρι να φτάσει, πέρασαν μέρες και στην κηδεία δεν ήξεραν αν έπρεπε ν' ανοίξουν το φέρετρο ή όχι, αφού το σώμα θα πρέπει ήδη να είχε αρχίσει να αποσυντίθεται. Τελικά αποφάσισαν να το ανοίξουν. Όταν η Νίνα Αντρέγιεβνα αντίκρισε τη νεκρή μητέρα της φώναξε: <<Η μαμά είναι ζωντανή>>! Το σώμα ήταν άθικτο. Τα παιδιά των Τατάρνικωφ ζούσαν μαζί, πολύ αγαπημένα. Τόσο τα μεγαλύτερα όσο και τα μικρότερα έπαιζαν στην αυλή τους απολαμβάνοντας την παρέα. Κάθε παιδί είχε τα δικά του καθήκοντα. Άλλο έκοβε ξύλα, άλλο κουβαλούσε νερό, άλλο καθάριζε το βουστάσιο κ.ο.κ. Ο Λεονίντ, όντας το μεγαλύτερο από τα πέντε παιδιά, τέλειωνε γρήγορα τη δική του εργασία και βοηθούσε τα μικρότερα. Αλλά δεν του το επέτρεπαν πάντα. Ρωτούσε τη μητέρα του: <<Μαμά, η Λένα είναι μικρή. Μπορώ να κάνω εγώ τη δουλειά της>>; <<Γιε μου>> απαντούσε εκείνη, <<και αν η Λένα μεγαλώσει και γίνει τεμπέλα; Ποιος θα την παντρευτεί; Το κοχλόζ δεν απέφερε πολλά χρήματα και τα παιδιά μεγάλωναν. Χρειάζονταν ρούχα και παπούτσια για το σχολείο. Ο Λεονίντ πάλι συνέδραμε τους γονείς του. Μάζευε με τη μητέρα του μανιτάρια και μούρα και τα πουλούσαν στα παντοπωλεία του χωριού. <<Μαζεύαμε τόσα μανιτάρια, που δεν μπορούσμε να τα κουβαλήσουμε. Κουβαλούσαμε με καλάμια, σαν ζυγούς, με τέσσερεις κουβάδες στο καθένα>> θυμάται η Νίνα Αντρέγιεβνα. Κουράζονταν πάρα πολύ, αλλά με τα χρήματα που κέρδιζαν, μπορούσαν να ντύσουν όλα τα παιδιά και να αγοράσουν παπούτσια και οτιδήποτε άλλο χρειάζονταν για τις σχολικές τους δραστηριότητες. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών του ο Λιόνια βοσκούσε τις αγελάδες του χωριού. Αν και ο μισθός ήταν μικρός, βοηθούσε πραγματικά τη μεγάλη οικογένεια. Ο γελαδάρης ήταν ένας αυστηρός άνδρας που συχνά έβαζε τις φωνές στον νεαρό μαθητευόμενο, αλλά εκείνος δεν ενοχλείτο. Κάποτε ο πρόεδρος του Κολχόζ συνάντησε τη Νίνα Αντρέγιεβνα και τη μάλωσε: <<Αντρέγιεβνα, γιατί αφήνεις τον γιο σου να τα υφίσταται όλα αυτά; Σήμερα πέρασα από το βοσκοτόπι. Άκουσα τον γελαδάρη να τον κατσαδιάζει με τέτοιον τρόπο, που κατέβηκα να τον υπερασπιστώ>>. Η μητέρα πήγε βιαστικά στον βοσκότοπο. Όταν έφτασε εκεί, το κοπάδι γύριζε ήδη από το χωράφι. Πίσω του ο γιος της, καβάλα σε ένα άλογο, τραγουδούσε χαρούμενος. <<Γιε μου>> είπε η Νίνα Αντρέγιεβνα, <<Πάμε σπίτι. Δεν χρειάζεται να βόσκεις αγελάδες πια. Θα βρούμε τρόπο να ζήσουμε δίχως αυτό>>. <<Γιατί>> ρώτησε ο Λιόνια. <<Επειδή λένε ότι ο γελαδάρης σου συμπεριφέρεται άσχημα>>. <<Μα όχι, είναι πολύ καλός>> απάντησε εκείνος. Ο Λιόνια υπερασπίστηκε τον γελαδάρη με τόσο πάθος, ώστε έπεισε τη μητέρα του να τον αφήσει να κρατήσει τη δουλειά. <<Κάνε όπως νομίζεις, γιε μου>> απάντησε η Νίνα Αντρέγιεβνα. <<Είσαι ολόκληρος άντρας πια>>.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «ΑΘΩΣ»,
Ιερομόναχος Βασίλειος, Μοναχός Θεράπων, Μοναχός Τρόφιμος: «Όταν σημάνουν οι καμπάνες...»,
Οι Τρεις Πασχάλιοι Μάρτυρες της Όπτινα, Α' έκδοση, Ιούλιος 2020, σελ. 159-162.

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΙ ΚΟΠΟΙ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΟΥ ΓΚΛΙΝΣΚ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των π. Αλεξάνδρου και π. Ζηνοβίου Τσεσνοκώφ:
<<Άσκηση και Αγιότητα των Στάρετς του Γκλινσκ>>.
Πρώτη έκδοση: <<Εκδόσεις Άθως>>, Αθήνα 2015, σελ. 55-58.

<<Το να φέρουμε τώρα στη μνήμη μας τη Μονή του Γκλίνσκ και τους Γέροντές της δεν ελιναι απλώς επίκαιρο, αλλά τελείως απαραίτητο. Μιλάμε για αναγέννηση της εν Χριστώ πνευματική ζωής, ακούμε και διαβάζουμε γι' αυτήν, αλλά δεν έχουμε πάντοτε σαφή εικόνα για το τι περιλαμβάνει αυτή η έννοια. Γι' αυτό είναι απαραίτητο να στρέψουμε την προσοχή μας σε εκείνους τους πολύτιμους θησαυρούς, οι οποίοι παρελήφθησαν από τους Αγίους Πατέρες και διαφυλάχθηκαν με ζήλο στα μοναστήρια. Ένας από αυτούς τους θησαυρούς είναι το στάρτσεστβο (Στάρτσεστβο στα Ρωσικά λέγεται η άσκηση πνευματικής καθοδηγήσεως των μοναχών και του λαού από τους αγίους Γέροντες (στάρετς: ο Γέρων, στάρτσι: οι Γέροντες). Παντού είναι γνωστοί οι στάρετς της Όπτινα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ρωσική γη είναι γεμάτη από διάφορα κοινόβια, που διαφυλάττουν την πνευματική πείρα του στάρτσεστβο, πείρα την οποία πρέπει να σπουδάσουμε προσεκτικά. Ανάμεσα στα κοινόβια αυτά χωρίς αμφιβολία ανήκει και η Μονή του Γκλινσκ. Στο βιβλίο αυτό προσπαθούμε να περιγράψουμε τη ζωή των στάρετς στα δύσκολα για την Εκκλησία χρόνια των διωγμών, που συνεχίσθηκαν κατά τη διάρκεια σχεδόν όλου του 20ού αιώνος. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες ήδη στις αρχές του είχε συγκεντρωθεί υλικό για την κατάταξη στο αγιολόγιο κάποιων ασκητών της Μονής του Γκλινσκ: του ηγουμένου Φιλαρέτου Ντανιλέφσκυ (1817-1841) και κάποιων άλλων, αλλά τα αιματηρά γεγονότα της επαναστάσεως του 1917 και οι διωγμοί της Εκκλησίας, που ακολούθησαν, δεν επέτρεψαν την αγιοκατάταξη. Κατά Θεία Πρόνοια αυτή η κατάσταση παρατάθηκε για ολόκληρο τον αιώνα και στους Γέροντες αυτούς προστέθηκαν και άλλοι, οι οποίοι έζησαν όχι μόνο τον 18ο και τον 19ο αιώνα, αλλά και τον 20ό και σήκωσαν πάνω τους το βάρος της θεομάχου πολιτικής και των φρικτών διωγμών>>.

Απόσπασμα εκ του προλόγου του βιβλίου.
Μετάφραση: Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Φωτόπουλος
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΙ ΚΟΠΟΙ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΟΥ ΓΚΛΙΝΣΚ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

Με την επανάσταση του 1917 στο κοινόβιο καταστράφηκαν σχεδόν τα πάντα. Αλλά δεν μπόρεσε η επανάσταση να ξεριζώσει, ή να αλλοιώσει ή να εξαφανίσει το πνευματικό οικοδόμημα των Γερόντων της Μονής. Παρά την εκδίωξη από το μοναστήρι, τις στερήσεις και τα βάσανα στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, οι Γέροντες μέσα στο περιβάλλον του αγρίου και εχθρικού κόσμου προσέφεραν τα δώρα της Θείας Χάριτος. Η διακονία τους έμοιαζε με άσβεστη κανδήλα, αφού κανείς τους δεν διέκοψε ούτε και μέσα στα μπουντρούμια την ποιμαντική του εργασία. Κάποιοι λειτουργούσαν στις ενορίες των πόλεων, μεταστρέφοντας τους αμαρτωλούς στην οδό της σωτηρίας, ενισχύοντας την αδύναμη πίστη τους, αναζωπυρώνοντας τη φλόγα της προσευχής στην παγωμένη τους καρδιά και παρηγορώντας τους θλιμμένους. Γι' αυτό ο βίος του μητροπολίτου Ζηνοβίου (Μαζούγκα), του αρχιμανδρίτου Ανδρονίκου (Λουκάς), του αρχιμανδρίτου Σεραφείμ (Αμέλιν) και κάποιων άλλων Γερόντων της τελευταιας περιόδου της Μονής του Γκλινσκ, ήταν για πολλούς πολύ ωφέλιμη. Το να μιλήσει κάποιος για την πνευματική δύναμη του στάρτσεστβο, που δοκιμάστηκε μέσα σε δεκαετίες ερημώσεων, πολέμων και αγριότητος, που προξένησαν αμάθεια και πνευματική τύφλωση, είναι αρκετά δύσκολο. Οι σημειώσεις εκείνων, που γνώρισαν τους Γέροντες, συχνά είναι ελλιπείς, υποκειμενικές και περιέχουν λίγα ουσιαστικά στοιχεία. Ημερολογιακές σημειώσεις για κείνον τον καιρό σχεδόν δεν κρατούσαν. Τα έγγραφα του μοναστηριού είναι μόνο υπηρεσιακά και μιλούν για τις δυσκολίες των χρόνων εκείνων, δεν φαίνεται όμως πώς έγινε με πνευματικό τρόπο η υπέρβασή τους. Οι διασωθείσες επιστολές εκείνων, που απευθύνονταν στους Γέροντες, σχεδόν όλοι υπογράφονται με ένα όνομα: <<Ιερομόναχος Σεραφείμ>>. Είναι οι απαντήσεις του πατρός Σεραφείμ Ρομαντσόφ. Και αυτές δεν μπορείς να τις θεωρήσεις σαν προσωπικό του έργο, γιατί έχουν συγγραφεί επί τη βάσει των αγιοπατερικών συγγραμμάτων, των έργων του αγίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, του αγίου Ιγναντίου Μπριαντσανίνωφ, του αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης και άλλων. Μολοταύτα αυτό καθόλου δεν μειώνει την αξία των επιστολών του πατρός Σεραφείμ. Από τις επιστολές αυτές μπορείς να διακρίνεις τον σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο προσεγγίσεως των ανθρώπων χωρίς εγκυκλίους και εντολές, όπως δηλαδή είχε κληροδοτηθεί από τους Γέροντες της προεπαναστατικής παραδόσεως της Μονής του Γκλινσκ. Ο πατήρ Σεραφείμ ζούσε με βάση αυτές τις συνθήκες και δίδασκε με τον λόγο, το παράδειγμα και την ευσυνειδησία του. Οι αναμνήσεις εκείνων, που βρέθηκαν στο μοναστήρι και γνώριζαν τους Γέροντές της, διατηρούν όχι τόσο τους λόγους όσο τις εντυπώσεις του ζωντανού τους παραδείγματος και μαρτυρούν για τη ζωτικότητα της πνευματικής υποθήκης, που παρέδωσε η παλαιότερη γενιά των μοναχών της Μονής στη νεότερη. Εκείνο, το οποίο δίδασκαν οι Γέροντες, ήταν πολύ απλό και κατανοητό σε όλους. Είναι αυτό που ο καθένας γνωρίζει από το Ευαγγέλιο: να προσεύχεσαι εμβαθύνοντας στα λόγια της προσευχής' όλα να τα κάνεις σαν να τα κάνεις ενώπιον του Θεού' να ζεις, με τους ανθρώπους όπως προστάζει ο Κύριος, λησμονώντας τον εαυτό σου, χωρίς να σκέπτεσαι τις ανέσεις και την ησυχία σου. Ειδικές υποδείξεις και ασυνήθιστες αποκαλύψεις δεν υπήρχαν. Αν κάποιος αναφέρει παραδείγματα προορατικού χαρίσματος, πρόκειται είτε για εξαιρετικές περιπτώσεις ή μόνο για σημαντικές νύξεις αναγκαίες σ' αυτούς για τους οποίους ειπώθηκαν. Η μνήμη των Γερόντων μας υποχρεώνει να διαφυλάξουμε αυτή την πείρα, να αντλήσουμε απ' αυτήν το αντίδοτο για κάθε πονηρία, η οποία εύκολα αναμειγνύεται με την εξωτερική μεγαλοπρέπεια και τον φαρισαϊκό εγκωμιασμό. Το πιο πολύτιμο, η πίστη, η ακρίβεια, η ταπείνωση, η αγάπη στον Θεό και στην ανθρωπότητα, στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου που έχει ανάγκη, κληροδοτήθηκε στους ανθρώπους κατά τη σύντομη θητεία τους στο λιτό αυτό μοναστήρι με τη διδασκαλία των Γερόντων του, η οποία εν συνόψει περιεχόταν στους λόγους του Αποστόλου Παύλου: <<εν λόγω, εν αναστροφή, εν αγάπη, εν πνεύματι, εν πίστει, εν αγνεία>> (Α' Τιμ. 4,12).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίου των π. Αλεξάνδρου και π. Ζηνοβίου Τσεσνοκώφ:
<<Άσκηση και Αγιότητα των Στάρετς του Γκλινσκ>>.
Πρώτη έκδοση: <<Εκδόσεις Άθως>>, Αθήνα 2015, σελ. 55-58.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ '21. Γ': ΕΝΑΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

 

Ξεκινήσαμε την Επανάστασή μας με το διάγγελμα του Αλέξανδρου Υψηλάντη, «Μάχου ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος», και, μετά δέκα χρόνια «θυσιῶν ἀκαταλογίστων», κλείσαμε την πρώτη οδυνηρή φάση της με την αναγνώριση ενός ελλαδικού κράτους, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, τον Σεπτέμβριο του 1831. Παρά τις στρεβλώσεις, τις αδυναμίες, τις απογοητεύσεις, θα δημιουργηθεί και πάλι, μετά το 1453, ένα έστω λιλιπούτειο ελληνικό κράτος, με ηγεμόνες και προστάτες, αλλά παρόλα αυτά πραγματικό, κόλαφος για την οθωμανική Αυτοκρατορία από την οποία και αποσπάστηκε με ποταμούς αίματος και θυσιών.

του Γιώργου Καραμπελιά

Γιατί όμως δεν μπορέσαμε να ολοκληρώσουμε τους στόχους μας; Συνοψίζει απαράμιλλα ο Κολοκοτρώνης:

«Εἰς τὸν πρῶτο χρόνο τῆς Ἐπαναστάσεως εἴχαμε μεγάλη ὁμόνοια καὶ ὅλοι ἐτρέχαμε σύμφωνοι… καὶ ἐὰν αὐτὴ ἡ ὁμόνοια ἐβαστοῦσε ἀκόμη δυὸ χρόνους, ἠθέλαμε κυριεύσει καὶ τὴν Θεσσαλία καὶ τὴν Μακεδονία, καὶ ἴσως ἐφθάναμε καὶ ἕως τὴν Κωνσταντινούπολη… Ἀλλὰ δὲν ἐβάσταξεν. Ἦλθαν μερικοὶ καὶ ἠθέλησαν νὰ γένουν μπαρμπέρηδες εἰς τοῦ κασίδη τὸ κεφάλι. Μᾶς πονοῦσε τὸ μπαρμπέρισμά τους. Μὰ τί νὰ κάμωμε; Εἴχαμε καὶ αὐτουνῶν τὴν ἀνάγκη. Ἀπὸ τότε ἤρχισεν ἡ διχόνοια … Καὶ τοῦτο ἐγίνετο, ἐπειδὴ δὲν εἴχαμε ἕναν ἀρχηγὸ καὶ μία κεφαλή … κοντέψαμε να χαθοῦμε, καὶ εἰς τοὺς στερνοὺς ἑπτὰ χρόνους δὲν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα».

Οι Έλληνες δεν νικήθηκαν στα πεδία των μαχών, όπου ήταν όντως ανίκητοι. Και δεν έφθασαν «εἰς τὴν Θεσσαλία καὶ τὴν Μακεδονία, καὶ ἴσως ἕως τὴν Κωνσταντινούπολη» διότι δεν είχαν «ἕναν ἀρχηγὸ καὶ μία κεφαλή»… Και παρότι ευθύνονται πρωταρχικά όσοι «ἠθέλησαν νὰ γένουν μπαρμπέρηδες εἰς τοῦ κασίδη τὸ κεφάλι», εν τούτοις, οι Έλληνες «εἴχαν καὶ αὐτουνῶν τὴν ἀνάγκη». Ο Κολοκοτρώνης, σε μία φράση έχει συλλάβει όλο το «μυστικό» της Επανάστασης, αλλά ίσως και του ελληνισμού συνολικότερα. Παρότι οι «μπαρμπέρηδες», Μαυροκορδάτοι, Ζαΐμηδες, Κωλέττηδες, υπήρξαν οι υποκινητές του διχασμού, εν τούτοις, η επανάσταση χρειαζόταν και πολιτικούς. Το πρόβλημα ήταν όμως ποιοι ήταν αυτοί οι πολιτικοί.

Συχνά αποδίδουμε την αδυναμία ολοκλήρωσης της Επανάστασης σχεδόν αποκλειστικά στις μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα στη «δολία Αλβιώνα» και την Αυστρία του Μέττερνιχ. Και όντως, η συγκρότηση ενός ισχυρού ελληνικού κράτους στον χώρο του παλαιού Βυζαντίου συναντούσε την εχθρότητα των μεγάλων δυνάμεων – των Βρετανών για τον «κίνδυνο» δημιουργίας ενός ισχυρού ναυτικού κράτους στην ανατολική Μεσόγειο, των Αυστριακών που φοβούνταν την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας από τα εθνικά κινήματα. Αλλά και η ομόδοξη Ρωσία δεν επιθυμούσε την αυτονόμηση των Ελλήνων και του πατριαρχείου από την οθωμανική Αυτοκρατορία.

Οι τσάροι ήθελαν τους Έλληνες ως προστατευόμενούς τους στο εσωτερικότης τουρκικής επικράτειας, και όχι ως ισχυρό αυτόνομο παράγοντα. Ήθελαν δική τους την Κωνσταντινούπολη και όχι μια ελληνική πρωτεύουσα που θα αναβίωνε κάποια μορφή «Βυζαντίου», πολιτειακά και εκκλησιαστικά. Άλλωστε, μια εθνική και, δημοκρατική επανάσταση θα συνιστούσε θρυαλλίδα εξελίξεων για την πολυεθνική «φυλακή των λαών», τη ρωσική Αυτοκρατορία. Γι’ αυτό και εν τέλει θα παρέμβουν υπέρ της Επανάστασης μόνον όταν αυτή έπνεε κυριολεκτικώς τα λοίσθια, το 1827, καθώς κινδύνευαν να επικρατήσουν οριστικά οι Εγγλέζοι· θα υποστηρίζουν δε επίμονα τη δημιουργία ενός κράτους φόρου υποτελούς στον Σουλτάνο και όχι ανεξάρτητου.

Παρόλα ταύτα, ο Γέρος του Μοριά επιμένει πρωτογενώς στις εσωτερικές αδυναμίες της Επανάστασης, στη διχόνοια και την έλλειψη ενιαίας ηγεσίας. Άλλωστε, η παρέμβαση των ξένων γινόταν τόσο πιο επίμονη όσο η Επανάσταση αποδυναμωνόταν στο εσωτερικό πεδίο, και κατέστη κυρίαρχη μετά τον Ιμπραήμ και τη δολοφονία του Καποδίστρια. Η εσωτερική αποδυνάμωση ενίσχυε την εξωτερική εξάρτηση. Οι κοτζαμπάσηδες και οι Φαναριώτες εισήγαγαν την Αγγλία στο εσωτερικό προκειμένου να επικρατήσουν έναντι των οπλαρχηγών και της Φιλικής. Σε μια αλληλουχία αιτίου-αιτιατού που μας βύθιζε όλο και βαθύτερα στην εξάρτηση.

Και πάντως, η αδυναμία επέκτασης της Επανάστασης πέρα από τη Στερεά Ελλάδα υπήρξε συνέπεια τόσο της τραγικής εκστρατείας του Μαυροκορδάτου στο Πέτα, όσο και της συστηματικής παρεμπόδισης του Κολοκοτρώνη να απελευθερώσει την Πάτρα, που θα επέτρεπαν στην Επανάσταση να αποσπαστεί από την Πελοπόννησο. Συνακόλουθα, ο περιορισμός της Επανάστασης θα ψυχράνει δραματικά τον ενθουσιασμό και τις οικονομικές συνεισφορές του παροικιακού ελληνισμού και των φιλελλήνων, κάνοντας αναπόφευκτη την προσφυγή σε εξωτερικό δανεισμό, την «δήλωση υποτέλειας», την αγωνιώδη αναζήτηση ξένου μονάρχη κ.ο.κ. Άλλωστε, εάν η Επανάσταση επεκτεινόταν, πολύ διαφορετική θα ήταν και η στάση των μεγάλων δυνάμεων.

Και όμως, παρά τις αδυναμίες αυτές, θα πραγματοποιηθεί το θαύμα της παλιγγενεσίας, διότι όλοι οι Έλληνες, ακόμα και οι πιο μηχανορράφοι, θα χύσουν το αίμα τους και θα υποβληθούν σε τεράστιες θυσίες γι’ αυτήν.

Εθνική Επανάσταση ή υπερεθνική φενάκη

Η ελληνική Επανάσταση αποτελούσε μια εθνική επανάσταση που στόχευε εμπρόθετα στην ανασύσταση του υστεροβυζαντινού ελληνικού έθνους κράτους: όπως τονίζει ο Κολοκοτρώνης, «Τῆς Εὐρώπης αἱ ἐπαναστάσεις ἐναντίον τῶν διοικήσεών των εἶναι ἐμφύλιος πόλεμος. Ὁ ἐδικός μας πόλεμος ἦτον ὁ πλέον δίκαιος, ἦτον ἔθνος μὲ ἄλλο ἔθνος…».

Οι Έλληνες επιχειρούσαν μια εθνική επανάσταση που επιθυμούσε να αποκαταστήσει τον ελληνισμό στα όρια του ύστερου Βυζαντίου· έστω και εάν η «υπερεπέκταση» της εμπορικής δραστηριότητας στο σύνολο του οθωμανικού χώρου και των παροικιών, σε συνδυασμό με τον οικουμενικό ρόλο του Πατριαρχείου, εξέτρεφαν την αντίληψη μιας πιθανής υπερεθνικής/διεθνικής εξέλιξης μέσα στην οθωμανική επικράτεια χωρίς να συνειδητοποιείται ο αναπόδραστοςχαρακτήρας του εθνοκρατικού φαινομένου, ως συστατικού στοιχείου της νεωτερικότητας.

Έκφανση ακριβώς αυτού του οικουμενικού/διεθνικού χαρακτήρα αποτέλεσε και το μοιραίο, ως απεδείχθη, εγχείρημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη να εγκαινιάσει την Επανάσταση με το πέρασμα του Προύθου και όχι με την άφιξή του στον Μοριά, όπως είχε ρητά αποφασιστεί τον Οκτώβριο του 1820. Δυστυχώς, ο Υψηλάντης παραβίασε τις αποφάσεις του Ισμαηλίου, στερώντας την Επανάσταση από τον αρχηγό που χρειαζόταν. Και το έκανε διότι αποτελούσε ο ίδιος μέρος αυτού του οικουμενικού ελληνισμού: είχε γεννηθεί στην Πόλη· είχε μεγαλώσει στη Μολδοβλαχία, όπου ο πατέρας του χρημάτισε ηγεμόνας όταν την είχαν καταλάβει οι Ρώσοι μεταξύ 1806 και 1812· θα ενταχθεί στον ρωσικό στρατό και θα χάσει το χέρι του στη μάχη της Δρέσδης· θα πάρει μέρος στο Συνέδριο της Βιέννης, το 1814-1815.

Οι ανάγκες της Επανάστασης τον καλούσαν στον μακρινό και άγνωστο Μοριά. Ωστόσο, η συγκρότησή του τον οδήγησε τελικώς στην πιο συμβατή με την προσωπικότητά του επιλογή: στη Μολδοβλαχία, όπου ο πατέρας του είχε εκθρέψει το όνειρο ενός αυτόνομου ελληνορουμανικού κράτους, στο Ιάσιο, δίπλα στα σύνορα με τη Ρωσία, επικεφαλής ενός μικρού τακτικού στρατού. Τελικώς, καθώς η Ρωσία επέτρεψε την είσοδο των τουρκικών στρατευμάτων στις ηγεμονίες, θα ηττηθεί και θα χαθεί για την Επανάσταση, διότι οι Αυστριακοί θα τον κρατήσουν έγκλειστο μέχρι το 1828. Οι συνέπειες για την Επανάσταση υπήρξαν δραματικές. Και όπως σημειώνει ο Κολοκοτρώνης:

«Ἂν ἤθελε ἔλθει ὁ Ἀλέξανδρος, ἠθέλαμε κάμει δουλειά, διατὶ ἤθελα τὸν ὑποστηρίξει. Ἐγὼ δὲν ἐγύρευα παρὰ ἕναν ν᾿ ἀκουμβήσω τὲς πλάτες μου, ἐγὼ δὲν ἔκαμνα καπούλι τοὺς ἄρχοντας, ἐκεῖνοι ἐμένα, καὶ ἔτζι κανένας τρίτος – δὲν ἐγίνοντο διχόνοιες».

Τελικώς, στην Επανάσταση δεν θα πρωτοστατήσουν οι δυνάμεις του παροικιακού ελληνισμού, που την είχαν διανοηθεί και οργανώσει, αλλά οι ριζωμένες στο έδαφος δυνάμεις της κλεφτουριάς, έστω και αν ένιωθαν την ανάγκη ευρύτερων οριζόντων: «ἕναν ν᾿ ἀκουμβήσω τὲς πλάτες μου». Αλλά δυστυχώς αυτούς τους ευρύτερους ορίζοντες θα τους εκπροσωπεί ο Μαυροκορδάτος, που δεν θα θελήσει να στηριχτεί σε αυτές τις γηγενείς δυνάμεις αλλά να τις εκμηδενίσει.

Τελικώς, η αδυναμία της Επανάστασης να συμπεριλάβει στο νέο ελληνικό κράτος ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού κόσμου, που θα έλυνε την αντίφαση μεταξύ τοπικότητας και οικουμενικότητας –εξ ου και η επιμονή στην απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης–, θα διαιωνίζει μια αντίφαση που θα μεταβάλλεται πολύ συχνά και σε αντίθεση. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 19 αι., ακόμα και στις αρχές του 20, θα παραμένει βαθύτατη η διαίρεση μεταξύ της στρατηγικής της Μεγάλης Ιδέας και μιας τουρκο-βυζαντινής σύνθεσης. Ήταν το βασικότερο αίτιο για την ατελή έκβαση του εγχειρήματος της παλιγγενεσίας: Αντί για την ενίσχυση του έθνους-κράτους, με την ενσωμάτωση του αλύτρωτου ελληνισμού, αρκετοί μεγαλέμποροι-τραπεζίτες της Διασποράς, το Πατριαρχείο εν μέρει, καθώς και πολιτικοί του ίδιου του ελλαδικού κράτους, θα επενδύουν στην ενίσχυση του ελληνισμού μέσα στο οθωμανικό κράτος· όπως θα κάνει ο Ίωνας Δραγούμης στην αντιπαράθεσή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο· και έτσι, παρά το πραγματικό επίτευγμα της απελευθέρωσης μεγάλου μέρους του έθνους, η Επανάσταση δεν θα ολοκληρωθεί.

Η Τουρκία και οι λοιπές βαλκανικές χώρες θα εκμεταλλευτούν αυτό το οικουμενιστικό κενό των Ελλήνων προωθώντας την εθνοκρατική τους συγκρότηση, σε βάρος τής, πρωτοπόρας αρχικώς αλλά βραδυπορούσας εν συνεχεία, Ελλάδας. Ο Δημήτριος Βικέλας, το 1884, σε ένα εξαιρετικά διεισδυτικό δοκίμιό του (Η Ελλάς προ του 1821), θα περιγράψει με ενάργεια τη «βυζαντινή» στρατηγική ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών ηγετιδών τάξεων: «Τινὲς τῶν συγχρόνων, καὶ τῶν μεταγενεστέρων ἔτι, ἀπεδοκίμασαν ὡς πρόωρον τὴν Ἑλληνικὴν ἐπανάστασιν… διατείνονται, ὅτι ἐὰν οἱ Ἕλληνες ἐξηκολούθουν ἐν εἰρήνῃ συμβιοῦντες μετὰ τῶν Τούρκων… ἠδύναντο διὰ τῆς φορᾶς αὐτῆς τῶν πραγμάτων νὰ ἀναστήσωσι ἐπὶ τῶν ὀχθῶν τοῦ Βοσπόρου τὴν Χριστιανικὴν αὐτοκρατορίαν».

Εν τούτοις, για τον Βικέλα, μια τέτοια στρατηγική ήταν αδιέξοδη και, μάλιστα, κινδύνευε να επιτρέψει στους «ἐν τῇ ἑλληνικῇ χερσονήσῳ παρεισάκτους ξένιoυς λαούς, προχωροῦντες πρὸς τὰ ἑλληνικὰ παράλια», να «περιορίσωσι τὰς μελλούσας τοῦ Ἑλληνισμοῦ διεκδικήσεις». Ο Βικέλας, ως διεθνής μεγαλέμπορος που γνώριζε καλά τις ελίτ του ευρύτερου ελληνισμού, μετά λόγου γνώσεως, θα απορρίψει διαρρήδην ως καταστροφική τη «βυζαντινή» λογική: «Ἡ ἐλευθερία ἔπρεπε νὰ ἀνακτηθῇ ὡς ἀνεκτήθη, διὰ τῆς σπάθης καὶ διὰ θυσιῶν ἀκαταλογίστων». Και αυτή ήταν η άποψη ενός όντως οικουμενικού –και όχι τουρκομπαρόκ οικουμενιστή– Έλληνα, του ανθρώπου που ανασύστησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι επιβιώσεις αυτής της οικουμενιστικής αυταπάτης θα οδηγήσουν πολλούς σήμερα, σε μια εποχή εθνικής κατάθλιψης, να υποστηρίξουν πως αυτός ο αγώνας «προδόθηκε», ή ίσως δεν έπρεπε καν να είχε αρχίσει, διότι η κατάληξη είναι χειρότερη από την αφετηρία. Σύμφωνα με αυτούς τους αρνητές του παρόντος ελληνισμού –ορθόδοξης ή αρχαιολατρικής κοπής–, όλα πήγαιναν κατ’ ευχήν κάτω από τους Οθωμανούς, αλλά το κρατικό «μόρφωμα» που δημιούργησε μια αποτυχημένη Επανάσταση, κατέστρεψε την ιδιοπροσωπία, τις ενορίες και τις κοινότητές μας.

Σύμφωνα με αυτή την εξωπραγματική αντίληψη, ο ελληνισμός παρέμεινε άτρωτος, παρά τους έξι αιώνες κατοχής, από το 1204 έως το 1821, παρά τις γενοκτονίες, παρά το παιδομάζωμα· παρά τα κρυφά σχολειά και τους νεομάρτυρες. Η εγκατάλειψη της παραγωγής από τους μεγαλεμπόρους –που θα μεταβληθούν σε μεταπράτες ή θα αυτοεξοριστούν– θα εξιδανικεύεται ως έκφραση του «ελληνικού δαιμονίου».

Και η μετά το 1700 ελληνική Αναγέννηση δεν αναιρεί το γεγονός ότι, επί δύο αιώνες, υπήρχαν ελάχιστα σχολεία στην Ελλάδα ούτε το ότι οι λόγιοί μας θα σπουδάζουν στην Εσπερία αποκλειστικά, με όλες τις αναπόφευκτες ιδεολογικές συνέπειες. Τα πολιτικά εργαστήρια του ελληνισμού θα είναι το Φανάρι, ο Αλή πασάς και το προυχοντικό σύστημα, ενώ οι στρατιωτικές Ακαδημίες μας θα είναι το Σούλι, η Μάνη, το αρματολίκι, ο Αλή πασάς…

Ακόμα και η ορθόδοξη Εκκλησία και οι κοινότητες θα φέρουν ανεξίτηλα τα στίγματα της κατοχής. Ο πατριαρχικός θώκος θα εξαγοράζεται με την καταβολή υπέρογκων ποσών στους Οθωμανούς, και το τίμημα θα μετακυλύεται στο ορθόδοξο ποίμνιο· πολλοί ιεράρχες θα είναι παντελώς αγράμματοι, φιλοχρήματοι, κάποιοι ακόμα και τουρκόφιλοι. Όσο για τις κοινοτικές διοικήσεις, ατόφια δημοκρατικά χαρακτηριστικά θα διατηρούν όσες βρίσκονται σχετικά μακριά από την οθωμανική παρουσία, στη Σάμο, στα Ψαρά, στο Σούλι, ενώ πολλές άλλες θα αναδεικνύουν συστηματικά τις εντόπιες ολιγαρχίες, του Ζαΐμη και του Δεληγιάννη, για να μην αναφερθούμε στους Μπέηδες της Μάνης και της Ύδρας.

Προφανώς, αυτές οι διαπιστώσεις δεν αναιρούν τον κομβικό ρόλο της Εκκλησίας απέναντι στους εξισλαμισμούς και στη δημιουργία σχολείων ή την εμμονή των Ελλήνων στην ενορία και τους κοινοτικούς θεσμούς. Δεν αναιρούν το γεγονός πως οι Έλληνες θα δημιουργήσουν μια πρωτοφανή ναυτική παράδοση και θα οικοδομήσουν ένα απαράμιλλο εμπορικό δίκτυο σε όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Δεν αναιρούν τον ηρωισμό του Ζαχαριά και του Βλαχάβα ή το καταπληκτικό πολιτικό δαιμόνιο του πρώτου Έλληνα Δραγουμάνου, του Παναγιώτη Νικούσιου. Όμως όλα αυτά θα τα δημιουργήσουν παρά και ενάντια στη φραγκική και προπαντός την καταθλιπτική οθωμανική κατοχή, με όλες τις στρεβλώσεις που συνεπάγονταν.

Αυτός, ο τόσο αντιφατικός και παραμορφωμένος από τη μακραίωνη φραγκική και τουρκική κατάκτηση και διείσδυση, ήταν ο πραγματικός ελληνισμός. Και,παρ’ όλα ταύτα, παρά τις τεράστιες «καρβουνοσακούλες» της κατοχής, που σύμφωνα με τον Γιώργο Σεφέρη σκοτείνιαζαν τον ορίζοντά μας, η ελληνική Επανάσταση, που απλώς ξεκίνησε το 1821, θα διασώσει ένα σημαντικό μέρος του ελληνικού ιστορικού χώρου, μέσα από μια αδιάκοπη απελευθερωτική προσπάθεια που συνεχίστηκε για εκατό χρόνια, τουλάχιστον μέχρι το 1920. *Εκ του ιστολογίου <<Huffpost>> της 26.8.2023 πολ. ημ. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ»
«Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς: Η τιμή της Θεοτόκου στην Ορθόδοξη Εκκλησία»,
β' έκδοση, Νοέμβριος 2006.
Το παρόν βιβλίο μεταφράστηκε από τα ρωσικά στα αγγλικά από τον π. Σεραφείμ Ρόουζ
(St. Herman of Alaska Brotherhood, P. O. Box 70, Platina, California 96076, U.S.A.)
Σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, επί Καίσαρος Αυγούστου, ο Λόγος του Θεού, <<ατρέπτως και αναλλοιώτως εγένετο σαρξ>>. Και διά της επελεύσεως του Αγίου Πνεύματος προσέλαβε στη μήτρα μιας απλής και αφοσιωμένης στο Θεό γυναίκας, φύσιν ανθρώπου, για να απαλλαγεί ο άνθρωπος από το ζυγό του θανάτου, να γίνει <<μέτοχος θείας φύσεως>> και να εισαχθεί στην αιώνιο ζωή.
Η αγάπη και η πίστη της ταπεινής αυτής κόρης, απέβη το μέσον διά του οποίου <<ο Αόρατος ορατόν εαυτόν παρεσκεύασεν και ο Ποιητής και Δεσπότης των όλων εις των ανθρώπων εγεννήθη>>. Συνεπώς η αξία του γεγονότος αυτού της παρουσίας της Θεοτόκου και του ρόλου της ως <<μητέρα της ζωής>> αποβαίνει ανυπολόγιστη. Για το λόγο αυτό η τιμή προς το πρόσωπό Της, παραμένει αεί ανεξόφλητον χρέος για τους πιστούς.
Στο διάβα των είκοσι αιώνων της χριστιανικής ιστορίας, η Εκκλησία, ως σώμα Χριστού, εξέφρασε ποικιλοπρόπως -αν και ανεπαρκώς- την ευγνωμοσύνη της στη Θεογεννήτρια. Αλλά το έργο αυτό της τιμής δεν έμεινε απρόσβλητο -όπως και οτιδήποτε το ανθρώπινο- από το φθόνο του μισόκαλου. Εισήγαγε στα όργανά του καινοτόμους διαθέσεις με απώτερο στόχο την αλλοίωση της Ορθοδόξου διδασκαλίας και την προσβολή του σωτηριολογικού της περιεχομένου.
Η ζημία θα ήταν καταλυτική: δίχως ορθώς εκφραζόμενη τιμή στη Θεοτόκο, δεν υφίσταται ορθώς διατυπούμενη αλήθεια και διδασκαλία για το ρόλο της και δίχως ορθή διδασκαλία, το μυστήριο της σωτηρίας χάνει το περιεχόμενό του και η εν Χριστώ ζωή καθίσταται αδύνατη. Αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα αυτό σε όλες τις εκφάνσεις που το διαδέχτηκε η εκκλησιαστική ιστορία, ο επίσκοπος Ιωάννης, ο άγιος του αιώνα μας, επιχείρησε τη σύντομη αυτή μελέτη. Φρόντισε, με τρόπο εύληπτο και κατανοητό, με εκτενείς ιστορικές αναφορές σε όλα τα σχετικά επεισόδια, να ανατρέψει όλες τις αιρετικές δοξασίες που κατά καιρούς εκφράσθηκαν.
Έτσι, καταλήγει να αποκρυσταλλώνει την ορθή διδασκαλία για την τιμή της Θεοτόκου, ως από χωνευτηρίου, και να θέτει με ακρίβεια τα απαράβατα όρια, έξω από τα οποία η Θεογεννήτρια, υποτιμάται ή υπερτιμάται, γεγονός που αποτελεί αφορμή και έναυσμα ποικίλων κακοδοξιών που προσβάλλουν έντονα το σωτηριολογικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας. Ταυτόχρονα πλουτίζει το κείμενό του με την αποδεικτική εγκυρότητα του βιώματος που απορρέει από τη ζωντανή του σχέση με τη Θεοτόκο.
Αυτό το βίωμα που διαπνέει το κείμενό του, το βίωμα που μοιράζονται όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας είναι τελικά η τομή, που διαχωρίζει την υπόσταση των πραγμάτων από τις ανθρώπινες εικασίες και διαφυλάττει αρραγή την ακαινοτόμητη αλήθεια της Εκκλησίας.
Σ.Γ.Φ.
(Εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 1ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 2ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 3ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 4ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 5ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 6ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 7ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 8ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 9ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 10ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 11ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 12ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 13ον)

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 14ον)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (2023)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ πραγματεύεται τὴν προσκόλληση στὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ἰδίως στὰ χρήματα. Ἡ προσκόλληση αὐτὴ λαμβάνει τὴ μορφὴ δουλείας τοῦ ἀνθρώπου σὲ ἄψυχα ἀντικείμενα, ἡ ὁποία δὲν ἀφήνει τὴν ψυχή του νὰ πετάξει ἐλεύθερα πρὸς τὸν Θεό, νὰ ἐνωθεῖ μὲ Αὐτὸν καί, κατ’ ἐπέκτασιν, νὰ ἀπολαύσει τοὺς «καρποὺς τοῦ Πνεύματος», οἱ ὁποῖοι, κατὰ τὸν Κορυφαῖο Παῦλο, εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρὰ, ἡ εἰρήνη, ἡ μακροθυμία, ἡ χρηστότητα, ἡ ἀγαθοσύνη, ἡ πίστη, ἡ πραότητα, ἡ ἐγκράτεια. Ἂν ἡ ψυχὴ δὲν ἀπολαμβάνει αὐτοὺς τοὺς ὠραίους καρποὺς γιὰ τοὺς ὁποίους διψάει πραγματικά, τότε προσπαθεῖ νὰ καλύψει τὰ κενά της μέσα ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα.

Ἡ λέξη «κενὰ» στὴν σημερινὴ περικοπὴ εἶναι λέξη κλειδί. Ἔχουμε ἕνα νέο παλικάρι, πολὺ πλούσιο, ὁ ὁποῖος ἀπὸ πολὺ μικρὴ ἡλικία τηρεῖ μὲ ἀκρίβεια τὸν μωσαϊκὸ νόμο. Αὐτός, κάποια στιγμή, πλησιάζει τὸν Κύριό μας καὶ Τὸν ρωτᾶ: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί καλὸ νὰ κάνω γιὰ νὰ ἔχω αἰώνια ζωή;».

Ὁ Χριστὸς δὲν ἀπαντᾶ ἀμέσως, ἀλλὰ πρῶτα σχολιάζει τὴν φράση «Διδάσκαλε ἀγαθέ», λέγοντας ὅτι κανένας δὲν εἶναι ἀγαθός, παρὰ μόνος ἕνας, ὁ Θεός. Ὁ ἕνας λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ἀπαντᾶ ἔτσι, εἶναι γιὰ νὰ μᾶς δείξει ὅτι, ἀφοῦ εἶναι πράγματι ἀγαθός, ἄρα εἶναι ὁ Θεός. Μία δεύτερη ἐρμηνεία εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς θέλει νὰ προσγειώσει τὸν νέο καὶ νὰ τοῦ δείξει ὅτι δὲν κολακεύεται, ἀλλὰ μένει ἀντικειμενικός. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ στὶς ἡμέρες μας. Πολλοὶ πλησιάζουν ἐμᾶς τοὺς κληρικοὺς καὶ μᾶς προσφωνοῦν μὲ κολακευτικὰ λόγια. Ἀρκετὲς φορές, ὁ λόγος εἶναι ὅτι μὲ τὴν ἐρώτηση ποὺ θὰ κάνουν, θέλουν νὰ λάβουν τὴν ἀπάντηση ποὺ τοὺς ἐξυπηρετεῖ. Τὸ ἴδιο κάνει καὶ ὁ νέος, ἀλλὰ ὁ Χριστὸς τὸν προσγειώνει.

Ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ὁ Κύριος ἀπαντᾶ στὴν προηγούμενη ἐρώτηση τοῦ νέου λέγοντας: «Ἂν θέλεις τὴν αἰώνια ζωή, τὶς ἐντολὲς τὶς γνωρίζεις· μὴ φονεύσεις, μὴ μοιχεύσεις, μὴ κλέψεις, μὴ ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα σου καὶ νὰ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὅπως τὸν ἑαυτό σου».

Καὶ ἐδὼ φαίνονται αὐτὰ τὰ «κενὰ» ποὺ εἴπαμε προηγουμένως. Ὁ νέος δὲν ἱκανοποιεῖται ἀπ΄ τὴν ἀπάντηση καὶ λέει στὸν Κύριο: «ὅλα αὐτὰ ποὺ μοῦ εἶπες, τὰ τηρῶ ἀπὸ πολὺ μικρός. Λοιπόν, ποῦ ὑστερῶ;». Βλέπουμε ὅτι, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τηροῦσε τὸν νόμο, ἡ ψυχή του δὲν εἶχε βρεῖ ἀκόμη αὐτὸ ποὺ διψοῦσε. Ὁ νέος αἰσθανόταν ἄδειος. Αἰσθανόταν ὅτι εἶχε κάνει «μιὰ τρύπα στὸ νερό». Ἤξερε ὅτι ἀπέναντι στὸν Θεὸ δὲν τὰ εἶχε δώσει ὅλα, ὅτι ἀκόμη κάτι τοῦ ἔλειπε τὸ ὁποῖο θὰ τοῦ χάριζε τὴν ἐλευθερία τῆς συνείδησης.

Ἀφοῦ ὁ νέος ἔδειξε πὼς ἡ πρώτη συμβουλὴ τοῦ Χριστοῦ δὲν ἦταν ἀρκετὴ γιὰ αὐτόν, μόνο τότε, ὁ Θεάνθρωπος τοῦ προτείνει τὸν ἀνώτατο δρόμο. «Ἂν θέλεις νὰ εἶσαι τέλειος, πήγαινε καὶ πώλησε ὅλα τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δῶσ΄ τα στοὺς πτωχούς. Ἔτσι θὰ ἀποκτήσεις θησαυρὸ στὸν Οὐρανό. Καὶ ἀφοῦ κάνεις αὐτά, ἔλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις».

Αὐτὸ ἦταν ποὺ πραγματικὰ ἔπρεπε νὰ κάνει ὁ νέος γιὰ νὰ ἐλευθερωθεῖ. Κατὰ βάθος, τὸ ἤξερε. Ἤξερε ὅτι δὲν μποροῦσε χωρὶς τὰ χρήματά του. Εἷχε ἀποκτήσει μὲ αὐτὰ σχέση δούλου πρὸς τὸν ἄρχοντα, μὲ αὐτὸν νὰ εἶναι ὁ τραγικὸς δοῦλος. Ὁ σοφὸς λαός μας ἔχει βγάλει μία φράση, τὴν ὁποία θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ἀναφέρω, διότι ταιριάζει πολὺ μὲ τὴν περίπτωση τοῦ νέου: «δὲν μποροῦμε νὰ ἔχουμε καὶ τὴν πίτα ὁλόκληρη καὶ τὸν σκύλο χορτάτο». Ὁ νέος αὐτὸ ἤθελε. Καὶ ἡ ψυχή του νὰ εἶναι γεμάτη ἀπὸ τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλὰ καὶ νὰ μὴν χαλάσει τὴν σχέση του μὲ τοὺς θησαυρούς του.

Μὲ αὐτὴ τὴν ἐλπίδα πλησίασε τὸν Χριστὸ καὶ μὲ αὐτὴ τὴν ἐλπίδα προσπάθησε νὰ Τὸν κολακέψει. Ἤλπιζε νὰ λάβει ἀπὸ Ἐκεῖνον μία ἀπάντηση βολική. Κάτι τέτοιο, ὅμως, δὲν συνέβη. Ὁ Χριστὸς τοῦ εἶπε τὴν ἀλήθεια. Δὲν τὸν ἐξαπάτησε ὅπως κάνουν πολλοὶ Φαρισαῖοι τῶν ἡμερῶν μας γιὰ νὰ τὸν ἔχει ὀπαδό καὶ νὰ ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν περιουσία του. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ὁ νέος λυπήθηκε πάρα πολὺ καὶ ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸν Κύριο, ξεχνῶντας μάλλον ὅτι πρόκειται γιὰ «Διδάσκαλο ἀγαθό»! Μὲ τὰ σύγχρονα δεδομένα, ἂν δὲν ἐξαφανιζόταν τελείως ἀπὸ τὰ θρησκευτικά του καθήκοντα, θὰ λέγαμε ὅτι «πῆγε σὲ ἄλλον πνευματικό», ὁ ὁποῖος θὰ τοῦ ἔκανε αὐτὰ ποὺ ἤθελε.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Ἡ σημερινὴ περικοπὴ δὲν ἀπαγορεύει σὲ κάποιον νὰ ἔχει περιουσία, ἀρκεῖ βέβαια αὐτὴ νὰ εἶναι προϊὸν νόμιμης ἐργασίας. Οὔτε μᾶς διδάσκει ὅτι οἱ πλούσιοι εἶναι καταδικασμένοι νὰ μὴν συναντήσουν Θεὸ ἂν δὲν μοιράσουν ὅλα τους τὰ ὑπάρχοντα. Αὐτὸ ποὺ μᾶς λέει ὁ Χριστὸς μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ὅτι γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουμε, πρέπει νὰ εἴμαστε ἐλεύθεροι, ἐλεύθεροι ἀπὸ τὰ γήινα! Ὄχι σκλάβοι σὲ αὐτά. Τὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὰ χρήματα, ὑπάρχουν γιὰ νὰ μᾶς ὑπηρετοῦν καὶ ὄχι γιὰ νὰ τὰ ὑπηρετοῦμε. Ὑπηρετοῦν τὶς ἀνάγκες τοῦ σώματος, ὥστε, δυνατὸ τὸ σῶμα, νὰ βοηθᾶ τὴν ψυχὴ νὰ προοδεύσει.

Πῶς εἶμαι ἐλεύθερος ἀπὸ τὰ γήινα; Ὅταν μπορῶ νὰ κάνω ἐλεημοσύνη, ὅταν ἀκόμη καὶ ἂν ἀποχωριστῶ κάτι, δὲν θὰ πέσω σὲ ἀπόγνωση, ὅταν δίνω τὴν προτεραιότητα στὴν σωτηρία τῆς ἄφθαρτης ψυχῆς μου, ὅταν δίνω προτεραιότητα στὴν δημιουργία ὑγιῶν σχέσεων μέσα στὴν οἰκογένειά μου καί, κάτι πολὺ σημαντικό: ὅταν ὁ πνευματικὸς μοῦ λέει κάτι ποὺ συγκρούεται μὲ τὸ θέλημά μου - ἀρκεῖ βέβαια αὐτὸ νὰ βρίσκεται στὸ πλαίσιο τῆς διάκρισης καὶ τοῦ σεβασμοῦ- καὶ τὸν ἀκούω.

Ἂν ὁ πνευματικός, παραδείγματος χάριν, μοῦ πεῖ νὰ σταματήσω νὰ χτυπάω ἤ νὰ βρίζω, θὰ ἐλευθερωθῶ πνευματικὰ ὅταν τὸν ἀκούσω καὶ τὶς συμβουλές του τὶς κάνω πράξη. Ἂν ἐγώ, δηλαδὴ ὁ καθένας, ἀκούγοντας τὶς συμβουλὲς τοῦ πνευματικοῦ μου, τὶς κατὰ πάντα Ὀρθόδοξες, οἱ ὁποῖες -τονίζω- γίνονται μὲ διάκριση καὶ σεβασμό, καὶ ἐπειδὴ δὲν μοῦ ἀρέσουν, σηκωθῶ νὰ φύγω καὶ νὰ πάω σὲ κάποιον πνευματικὸ ποὺ ξέρω ότι ἐπιτρέπει αὐτὰ ποὺ θέλω, αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν εἶμαι ψυχικὰ ἐλεύθερος καὶ ὅτι ἐπιλέγω τὸν πλατὺ καὶ ἄνετο δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο.

Εὐχή μου, μὲ τὴν πρεσβεία τῆς γλυκιᾶς μας Παναγιᾶς, ὁ Χριστός μας νὰ μᾶς φωτίζει ὥστε νὰ ἐπιλέγουμε πάντοτε τὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐλευθερία καὶ στὴ Ζωή, ἀκόμη καὶ ἂν μᾶς φαίνεται δύσβατος.

Καλὴ Παναγιά!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Ιερά Μητρόπολη Αττικής και Βοιωτίας

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΕΘΩΝΗΣ κ. ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ: ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (2023)

Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Τὸ πρῶτο πρᾶγμα ποὺ χρειάζεται ἕνα χριστιανικὸ σπίτι εἶναι τὸ εἰκονοστάσι. Ἡ φωτεινὴ αὐτὴ γωνιὰ ἀποτελεῖ τὸ κέντρο τῆς ζωῆς τῆς κατ᾿οἶκον Ἐκκλησίας μας. Ἐκεῖ, μπροστὰ στὶς Εἰκόνες προσευχόμαστε, ἀλλὰ καὶ μὲ αὐτὸ δηλώνουμε σὲ κάθε ἐπισκέπτη, ὅτι τὸ σπίτι μας ἔχει κεφαλή του τὸν Χριστό. Κάθε μέλος τῆς οἰκογένειας πρέπει νὰ ἔχη τὴν Εἰκόνα τοῦ Προστάτη Ἁγίου του. Θαυμάσια συνήθεια, ποὺ μᾶς ἔρχεται ἀπὸ παλιά, εἶναι νὰ «ἱστορηθῆ», νὰ ἁγιογραφηθῆ, μία οἰκογενειακὴ Εἰκόνα μὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα φέρουν οἱ γονεῖς καὶ τὰ παιδιά. Ἡ οἰκογένεια ἂς προσπαθεῖ νὰ κάθεται στὸ τραπέζι τουλάχιστον τὰ βράδια, χωρὶς τὴν ὑπόκρουση τηλεοπτικῶν ἐκπομπῶν. Τὸ φαγητὸ ἂς δίνει τὴν εὐκαιρία στοὺς γονεῖς νὰ μιλήσουν στὰ παιδιά τους γιὰ τὸ σχολεῖο καὶ τὶς δραστηριότητες τῆς ἡμέρας. Στοὺς μοντέρνους καιρούς μας, ὅλο καὶ θὰ ὑπάρχουν ὑποχρεώσεις ποὺ δὲν θὰ ἐπιτρέπουν τὴν σύναξη ὅλης τῆς οἰκογένειας, ἀλλὰ ἀξίζει νὰ γίνεται κάθε προσπάθεια, ὥστε κάποιες φορὲς νὰ τὸ κατορθώνουμε. Ἂς μὴν ξεχνοῦμε, ὅτι τὸ γεῦμα πρέπει νὰ εὐλογηθῆ. Ὁ πατέρας ἢ ἡ μητέρα σταυρώνουν τὸ φαγητὸ καὶ λένε δύο λόγια προσευχῆς. Ἂν αὐτὸ τὸ συνηθίζουμε στὸ σπίτι, θὰ μᾶς εἶναι πιὸ εὔκολο νὰ τὸ τηροῦμε στὸ ἑστιατόριο ἢ στὸ σχολεῖο. Ἡ τηλεόραση καὶ ἡ κατάχρηση τοῦ διαδικτύου προκαλοῦν χάος στὴν οἰκογενειακὴ ζωή. Ἂς μὴν ἐπιτρέψουμε στοὺς εἰσβολεῖς αὐτοὺς νὰ ἀντικαταστήσουν τὴν κεφαλὴ τοῦ σπιτιοῦ μας, τὸν Χριστό. Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ ἀλλάξουν οἱ κακὲς συνήθειες, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ ἀντικατάστασή τους ἀπὸ τὸ οἰκογενειακὸ τραπέζι θὰ βρεῖ δυσκολίες στὴν ἀρχή· ἀξίζει ὅμως νὰ τὸ θέσουμε ὡς θεμέλιο τῆς Χριστιανικῆς μας οἰκογένειας. Περιφρουρῆστε τὸν χῶρο σας καὶ ἀπὸ κάποιους ἄλλους εἰσβολεῖς ὅπως εἶναι βιβλία καὶ περιοδικὰ ποὺ δὲν ἔχουν θέση σ᾿ ἕνα χριστιανικὸ σπίτι. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν μουσική. Ὅ,τι δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε μαζὶ μὲ τὸν Χριστό, ἂς μὴν βρίσκει θέση στὸ σπίτι μας.

Ὁ Ἐρανιστὴς

† ὁ Μητροπολίτης Κυπριανὸς

6.8.2023 ἐκ. ἡμ.,

† Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν

Ιερά Μητρόπολη Ωρωπού και Φυλής

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

ΕΙΤΕ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ, ΕΙΤΕ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΣΤΑΥΡΩΣΗΣ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «καθ' ΟΔΟΝ»,
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου και Αγίου Ιννοκεντίου, αρχιεπισκόπου Χερσώνας: «Συσταυρωθείτε με τον ΧΡΙΣΤΟ»,
Α' έκδοση, Αθήνα 2023, σελ. 63-66.
<<Να μια σύντομη γενική εξήγηση για τη σημασία του Σταυρού:
Ο Κύριος πραγματοποίησε τη σωτηρία μας με τον σταυρικό Του θάνατο.
Στον Σταυρό έσκισε το χειρόγραφο των αμαρτιών μας. Με τον Σταυρό μας συμφιλίωσε με τον Θεό και Πατέρα.
Μέσω του Σταυρού μας έφερε τα δώρα της Χάριτος και όλες τις ουράνιες ευλογίες.
Αλλά τέτοιος είναι ο σταυρός του Κυρίου.
Ο καθένας όμως από μας γίνεται κοινωνός της σωτήριας δύναμής του όχι διαφορετικά, αλλά μέσω του δικού του προσωπικού σταυρού.
Ο προσωπικός σταυρός του καθενός, όταν ενώνεται με τον Σταυρό του Χριστού, μεταφέρει τη δύναμη και τη δράση του τελευταίου σε μας...
Οι σταυροί είναι πολλοί, αλλά τα είδη τους είναι τρία:
Το πρώτο είδος είναι οι εξωτερικοί σταυροί που αποτελούνται από τις θλίψεις και τις δυστυχίες και γενικά από την πικρή τύχη της επίγειας ζωής.
Το δεύτερο, είναι οι εσωτερικοί σταυροί που γεννιούνται από την πάλη με τα πάθη και τις επιθυμίες για χάρη της αρετής.
Το τρίτο, είναι οι σταυροί του πνεύματος και της Χάριτος, της απόλυτης αφοσίωσης στο θέλημα του Θεού...
Η Αγία Εκκλησία θέλει να μας προδιαθέσει για την άρση του σταυρού, αν εμείς δεν έχουμε καταπιαστεί με το άγιο έργο αυτό, και να μας στερεώσει στο να σηκώνουμε τον σταυρό, αν εμείς το έχουμε ήδη ξεκινήσει.
Κατά ένα τρόπο λέει σε μας:
<<Βλέπετε τον Σταυρό επάνω στον οποίο ο Κύριος με τη θέλησή Του άπλωσε τα χέρια για χάρη μας;
Ελάτε λοιπόν να συσταυρωθείτε μαζί Του.
Σήμερα ο Κύριος προσκαλεί από τον Σταυρό τον καθένα σας να σηκώσει το σταυρό του και να Τον ακολουθήσει.
Σηκώστε τον λοιπόν, σηκώστε τον και μη φοβάστε, γιατί ο Κύριος παρέδωσε από τον Σταυρό το πνεύμα Του στον Θεό και Πατέρα, έτσι και για σας υπάρχει από τον Σταυρό ένας δρόμος, στις κατοικίες του παραδείσου ακολουθώντας τον Κύριο...>>.
Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος
(Εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

ΕΙΤΕ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ, ΕΙΤΕ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΣΤΑΥΡΩΣΗΣ

Στη μέση της Αγίας Τεσσαρακοστής η Αγία Εκκλησία προσφέρει για τιμή και προσκύνηση τον Άγιο Σταυρό του Κυρίου. Σ' αυτό είναι ορατή η μητρική φροντίδα της για μας. Θέλει με αυτό να ενισχύσει τους αδύναμους στους άθλους της νηστείας και της αυτοδιόρθωσης, να εμψυχώσει αυτούς που έχουν ζήλο σε μεγαλύτερους άθλους και να εμφυσήσει σε όλους τη σκέψη και την πρόθεση να ακολουθούν συνεχώς και ακλόνητα ως το τέλος της ζωής τον Κύριο κάτω από τον σταυρό, τον οποίο ο καθένας παίρνει επάνω του την ώρα της απόφασης να ευαρεστήσει τον Κύριο. Θυμηθείτε τί υπήρχε στην ψυχή σας όταν προσφέρατε την μετάνοια για τις αμαρτίες και, έχοντας αποστραφεί τα πάθη και τα έργα των παθών, είπατε στον Κύριο μέσω του πνευματικού πατέρα σας: <<Δεν θα το κάνω>>. Αν αυτό ειπώθηκε ειλικρινά, τότε σίγουρα αισθανόσασταν εκείνη την ώρα απόλυτη ετοιμότητα μέχρι αίματος να αρχίσετε τον άθλο εναντίον των εχθρών του Κυρίου και των δικών σας, να μπείτε στη μάχη με τα πάθη και τις επιθυμίες χωρίς καμιά αυτολύπη και επιείκεια στον εαυτό σας, με προσφορά ως θυσία του καθετί αγαπημένου, αλλά αμαρτωλού, με ολοκληρωτική απάρνηση του εαυτού σας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως μετά την Εξομολόγηση, έχοντας αξιωθεί την Αγία Μετάληψη, εσείς αποχωρώντας από το Ποτήριο του Κυρίου μπήκατε αμέσως σ' αυτή τη μάχη, δηλαδή σ' αυτό το έργο της νοητής και καρδιακής αφοσίωσης στον Κύριο, με την οποία οι πειρασμοί άρχισαν να σας παρουσιάζονται σε κάθε βήμα κατά τη συνηθισμένη σειρά των υποθέσεών σας. Η μάχη αυτή, γνωρίζετε τώρα, ότι δεν είναι εύκολη, και το κυριότερο, θα είναι πολύ έντονη, πολύ αισθητή. Έπρεπε να αρνηθείτε στον εαυτό σας αυτό που είχε μπει βαθιά στην καρδιά, και, για να επιτύχετε σ' αυτό, να κρατάτε σε εγρήγορση και την ψυχή και το σώμα. Μια μέρα, άλλη μια, μπορείτε να τις περάσετε έτσι σχεδόν χωρίς κόπο, αλλά επάνω στην εβδομάδα θα κουραστείτε, στις δυο ακόμη περισσότερο. Όταν σκεφτόμαστε ότι έτσι πρέπει να ζήσουμε και ως το τέλος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και όλης της ζωής, άθελα θα αρχίσουμε να κατεβάζουμε τα χέρια και να μας κόβονται τα πόδια, δηλαδή το αίσθημα του βάρους του άθλου θα αρχίσει να καταστέλλει και να κλονίζει την πρώτη αποφασιστικότητα ή τουλάχιστον να καλεί για ελαφρύνσεις και χαλάρωση. Επειδή και το ένα και το άλλο είναι εξαιρετικά επιζήμια, γιατί σημαίνουν φυγή από το πεδίο της μάχης, οπισθοχώρηση, τότε προβλέποντας μια τέτοια κατάστασή μας, η Αγία Μητέρα μας Εκκλησία σπεύδει σε βοήθειά μας να ζωντανέψει τον ζήλο μας με την πιο ζωηρή αποτύπωση στην προσοχή μας της μορφής του σταυρωμένου Κυρίου. Προσφέροντας για την προσκύνησή μας τον Σταυρό του Κυρίου, λέει με αυτό στον καθένα μας: Κοίταξε τον Κύριο που κρέμεται στον Σταυρό. Βλέπεις ότι έχοντας ανεβεί στον Σταυρό, δεν κατέβηκε πια από αυτόν μέχρι να παραδώσει το πνεύμα του στον Θεό και Πατέρα. Κι εσύ λοιπόν, έχοντας μπει στον άθλο της πάλης με τα πάθη με σκοπό να ευαρεστήσεις τον Κύριο, αρχίζεις να νιώθεις σαν να σταυρώθηκες σε σταυρό. Έτσι είναι. Πρόσεξε, λοιπόν, μείνε σ' αυτόν τον σταυρό ήσυχα, μην παροξύνεσαι και μην ταράζεσαι, και ιδιαίτερα διώξε κάθε σκέψη να κατεβείς από αυτόν έως ότου να έρθει η στιγμή κι εσύ να πεις: <<Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου>> (Λουκ, 23, 46). Το νόημα του λόγου είναι αυτό: Μην αποδυναμώνεις την αποφασιστικότητά σου, μην επιτρέπεις ευκολίες στον εαυτό σου, μην προδίδεις τους άθλους που άρχισες, προχώρησε σταθερά στον επίπονο δρόμο της απάρνησης του εαυτού σου. Αυτός θα σε οδηγήσει στην μακάρια ανάπαυση στη αγκαλιά του Ουράνιου Πατέρα.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο
του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου και του Αγίου Ιννοκεντίου, αρχιεπισκόπου Χερσώνας:
<<Συσταυρωθείτε με τον ΧΡΙΣΤΟ>>, εκδόσεις <<καθ' ΟΔΟΝ>>,
Α' έκδοση, Αθήνα 2023, σελ. 63-66.

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ «ΑΓΑΠΑ» ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΛΟΥΚΕΤΟ ΣΤΗΝ ΕΤ3!

H Aπόφαση τῆς διοίκησης τῆς ΕΡΤ νά πάψει ἡ ἑλληνική τηλεόραση νά παράγει καί νά μεταδίδει εἰδησεογραφικές ἐκπομπές δέν εἶναι μόνον ἁπλῶς μία προσβολή στό ἔργο τῶν δημοσιογράφων τῆς Θεσσαλονίκης, γιά τήν ὁποία θά πρέπει νά διαμαρτυρηθεῖ ὅλη ἡ κοινοβουλευτική ὁμάδα τῆς Νέας Δημοκρατίας στήν περιοχή τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης, καθώς καί ἡ τοπική Ἕνωση Συντακτῶν.

του Μανώλη Κοττάκη 

Εἶναι κάτι πολύ βαθύτερο. Ἀποκαλύπτει τίς βαθύτερες σκέψεις ὑποτιμήσεως τῆς κεντρικῆς ἐξουσίας γιά τήν περιοχή τῆς Βορείου Ἑλλάδος. Στήν προκειμένη περίπτωση, τοῦ προέδρου τῆς ΕΡΤ, Κωσταντίνου Ζούλα, καί τοῦ τοπικοῦ ἐπικεφαλῆς τῆς Ἑλληνικῆς Τηλεοράσεως 3, Φίλιου Στάγκου. Διότι στήν πραγματικότητα ἀποτελεῖ τόν προάγγελο τοῦ λουκέτου στό τρίτο κανάλι τῆς ἑλληνικῆς τηλεοράσεως.

Μία ΕΤ3 πού δέν παράγει εἰδησεογραφικό περιεχόμενο, πού οἱ δημοσιογράφοι, οἱ τεχνικοί καί οἱ κάμεραμέν της μένουν ἄπραγοι καί ἄνεργοι χωρίς νά προσφέρουν τίποτε, εἰσπράττοντας ἁπλᾶ τούς μισθούς τους, θά εἶναι ἁπλῶς θέμα χρόνου νά γίνει στόχος διατεταγμένων ἐπικοινωνιακῶν ἐπιθέσεων ἀπό τήν Ἀθήνα. Μία ἑλληνική τηλεόραση πού θά μεταδίδει ἐφ’ ἑξῆς μόνο ντοκιμαντέρ καί ταινίες καί ὄχι ἐκπομπές πού ἔχουν σχέση μέ τήν Βόρειο Ἑλλάδα, δέν ἔχει κανένα λόγο νά ἔχει ἕδρα τήν Θεσσαλονίκη. Ἀργά ἤ γρήγορα θά τεθεῖ θέμα καταργήσεώς της, στήν καλύτερη περίπτωση τῆς μετατροπῆς της σέ μία ἁπλῆ διεύθυνση τῆς γενικῆς διευθύνσεως εἰδήσεων καί ἐνημερώσεως τῆς κεντρικῆς ΕΡΤ.

Ἡ ἀπόφαση αὐτή τῆς διοικήσεως Ζούλα – Στάγκου δέν περιορίζεται, ὅμως, μόνον σέ αὐτό. Θά ἦταν λάθος ἄν τό πιστεύαμε. Ἔχει ὡς στόχο τήν Μακεδονία καί τήν «ἀνορθολογική» σκέψη πού παράγεται στήν Μακεδονία. Ἡ διοίκηση αὐτή ἔδειξε ἀμέσως τίς διαθέσεις της, ὅταν ἀπαγόρευσε ἀπό τήν ἀρχή στό δημοσιογραφικό προσωπικό τῆς ΕΡΤ3 νά καλεῖ βουλευτές καί ὑπουργούς τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῆς Μακεδονίας – Θράκης στίς ἐκπομπές. Ἔπειτα ἀπαγόρευσε τήν τοπική παραγωγή δημοσιογραφικοῦ περιεχομένου, μέ συνέπεια ὅλα τά κείμενα τῶν δελτίων εἰδήσεων πού ἐκφωνοῦνται ἀπό τήν Θεσσαλονίκη νά γράφονται στήν Ἀθήνα! Ἡ ἀπαξίωση τοῦ δημοσιογραφικοῦ ἔργου ἔφτασε σέ τέτοιο σημεῖο, ὥστε σατιρικές ἐκπομπές τῶν Ἀθηνῶν νά ἀντιπαραβάλλουν τά δελτία εἰδήσεων πού μεταδίδονται ἀπό τήν Ἀθήνα καί τήν Θεσσαλονίκη μέ τό αὐτό ἀκριβῶς περιεχόμενο, γιά νά σχολιάσουν τό κωμικοτραγικό τοῦ πράγματος.

Τώρα ἔρχεται καί ἡ χαριστική βολή. Καταργοῦνται καί οἱ ἐνημερωτικές ἐκπομπές. Τό κτήριο τῆς λεωφόρου Στρατοῦ σέ λίγο θά καταστεῖ ἄδειο κέλυφος. Στήν πραγματικότητα, τό μεγάλο εἰδησεογραφικό κανάλι τῆς Βορείου Ἑλλάδος, τό ὁποῖο μετρᾶ 35 χρόνια λειτουργίας, φαίνεται ὅτι θά ἔχει τήν τύχη τοῦ Ὑπουργείου Μακεδονίας – Θράκης. Ὅπως αὐτό μετατράπηκε ἀπό Ὑπουργεῖο σέ Ὑφυπουργεῖο, χωρίς νά ξεσηκωθεῖ κανένας στήν πόλη, ἔτσι τώρα καί ἡ ΕΡΤ3 θά μετατραπεῖ ἀπό ξεχωριστό κανάλι σέ ἁπλῆ διεύθυνση μέχρι νά φθαρεῖ, νά γίνει στόχος ἐπικρίσεων καί στό τέλος νά καταργηθεῖ. Οἱ λόγοι πού γίνεται αὐτό, εἶναι συνολικότεροι. Ὁ πρῶτος εἶναι ὅτι ἡ Κυβέρνηση ἐπιτίθεται σέ ὁτιδήποτε φέρει τό ὄνομα Μακεδονία ἤ παράγει σκέψη ἀπό τήν Μακεδονία.

Ὅλοι οἱ κρατικοί λειτουργοί, στήν συγκεκριμένη περίπτωση ἡ διοίκηση Ζούλα – Στάγκου, ὑποβαθμίζουν ἐθνικῆς σημασίας δημόσιες ὑπηρεσίες πού παράγουν κοινωνικό ἔργο, γιά νά διευκολύνουν τήν ἐφαρμογή τῆς Συνθήκης τῶν Πρεσπῶν πρός ὄφελος τῶν γειτονικῶν Σκοπίων. Μέ στόχο νά ἀτονίσει ἡ διαρκής χρήση τοῦ ὅρου «Μακεδονία» σέ τοπικό ἐπίπεδο. Ὅπως, βεβαίως, νά περιοριστοῦν πολιτιστικές ἐκπομπές ἐθνικοῦ περιεχομένου, πού συνδέονται μέ αὐτήν.

Ἡ Βεργίνα, ἡ Ἀμφίπολη, τό Ἀρχαῖο Θέατρο Φιλίππων, ὁτιδήποτε συνδέεται μέ τήν Μακεδονία, θά περάσουν σταδιακά, ἄν δέν ἔχουν ἤδη περάσει, στήν λήθη τῆς τηλεοπτικῆς ἱστορίας. Ὅπως πρόσφατα πέρασε καί ἡ Παναγία Σουμελᾶ στήν Τραπεζοῦντα, τήν Θεία Λειτουργία τῆς ὁποίας ἡ ἑλληνική τηλεόραση δέν μετέδωσε, γράφοντας στά παλιά της τά ὑποδήματα τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη! Τόν ὁποῖο ἡ Ἑλλάς πασχίζει νά στερεώσει.

Ἄν, πράγματι, ἡ Κυβέρνηση ἐννοοῦσε ὅτι εἶναι ἡ Ἑλλάς ἡγετική χώρα στήν περιοχή τῶν Βαλκανίων, τότε θά ἔπρεπε νά ἔχει καί ἕναν ἡγετικό τηλεοπτικό σταθμό στήν περιοχή τῶν Βαλκανίων. Ὄχι μόνον δέν τό θέλει ἀλλά τόν καταργεῖ. Ὁ δεύτερος λόγος εἶναι ὅτι ἡ περιοχή τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης, ὅπως ἔδειξαν τά πρόσφατα ἀποτελέσματα τῶν ἐκλογῶν, εἶναι μία ξεχωριστή ἐπικράτεια πολιτικῆς σκέψεως. Μία ἐπικράτεια στήν ὁποία δέν ἀρέσει αὐτή ἡ Κυβέρνηση.

Μία ἐπικράτεια στήν ὁποία οὔτε ἡ Κυβέρνηση ἐνδιαφέρεται νά γίνει δημοφιλής. Τήν γράφει στά παλιά της τά παπούτσια. Ἄν μποροῦσε νά καταργήσει καί τήν Διεθνῆ Ἔκθεση Θεσσαλονίκης ὡς ξεπερασμένο κατάλοιπο, θά τό ἔκανε! Φάνηκε καί ἀπό τήν καταφανῆ ἀδιαφορία της στήν κατάσβεση τῆς φωτιᾶς τῆς Ἀλεξανδρουπόλεως, ἡ ὁποία φαίνεται ὅτι γιά τήν Ἀθήνα… κεῖται μακράν. Τό μόνο πού κάνει ὁ κύριος Μητσοτάκης, γιά νά διατηρεῖ τά προσχήματα, εἶναι νά διορίζει ὑφυπουργούς χωρίς ἁρμοδιότητες σέ κάθε νομό τῆς Μακεδονίας, ὅπου τά λεγόμενα μικρά δεξιά κόμματα ἔχουν πολύ μεγάλο ποσοστό.

Ὑπάρχει, τέλος, καί κάτι εὐρύτερο: ὁ ὁλοκληρωτισμός τῆς πληροφορίας. Ἄν ὅσα μεταδίδονται εἶναι σωστά καί τό δημοσιογραφικό ἔργο τῆς ΕΤ3 θεωρεῖται περιττό, καθώς τό ἔργο αὐτό θά τό παράγουν οἱ στρατιές τῶν ἡμετέρων πού ἔχουν διοριστεῖ στήν ΕRTNEWS στήν Ἀθήνα, αὐτό δείχνει ὅτι στό ἐσωτερικό τῆς δημόσιας τηλεόρασης δέν γίνεται ἀνεκτή ἡ ἐλάχιστη παρέκκλιση στήν προσέγγιση ἀπό τούς δημοσιογράφους πού ὑπηρετοῦν σέ αὐτήν. Θά ὑπάρχει πάντοτε κεντρική γραμμή… BBC!

Τό πολιτικό προσωπικό τοῦ Βορρᾶ θά πρέπει προφανῶς νά διαμαρτυρηθεῖ γιά ὅλα ὅσα συμβαίνουν στήν ΕΡΤ3, πού εἶναι κατά πολύ εὐρύτερα ἀπό τήν κατάργηση ὁρισμένων ἐκπομπῶν, καθώς ἀποκαλύπτονται οἱ μύχιες σκέψεις τῆς Ἀθήνας γιά ὅλον τόν Βορρᾶ. Ὡστόσο, αὐταπάτες δέν πρέπει νά ὑπάρχουν. Οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται σέ ἀποστολή.

Γι’ αὐτό, ἀπό τώρα ὁ ἑπόμενος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ὅποιος κι ἄν εἶναι αὐτός, θά πρέπει νά ἀφιερώσει πόρους γιά τήν μετατροπή τῆς TV 100 σέ ἕνα μεγάλο κανάλι πού νά καλύπτει ὁλόκληρη τήν περιοχή τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης. Μέ κεραῖες παντοῦ. Καί ὅποιος τολμήσει ἄς πάει νά τίς ρίξει. Περιθώριο συνεννόησης μέ αὐτούς, δυστυχῶς, δέν ὑπάρχουν. Οἱ ἄνθρωποι μισοῦν τήν Μακεδονία καί δέν τό κρύβουν. Πᾶμε ἀπ’ τήν ἀρχή. *Εκ της εφημερίδας <<ΕΣΤΙΑ>> της 24ης Αυγούστου πολ. ημ. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.