ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ: Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ 10ον)

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ»
«Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς: Η τιμή της Θεοτόκου στην Ορθόδοξη Εκκλησία»,
β' έκδοση, Νοέμβριος 2006, σελ. 66-69.
Το παρόν βιβλίο μεταφράστηκε από τα ρωσικά στα αγγλικά από τον π. Σεραφείμ Ρόουζ
(St. Herman of Alaska Brotherhood, P. O. Box 70, Platina, California 96076, U.S.A.)
Σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, επί Καίσαρος Αυγούστου, ο Λόγος του Θεού, <<ατρέπτως και αναλλοιώτως εγένετο σαρξ>>. Και διά της επελεύσεως του Αγίου Πνεύματος προσέλαβε στη μήτρα μιας απλής και αφοσιωμένης στο Θεό γυναίκας, φύσιν ανθρώπου, για να απαλλαγεί ο άνθρωπος από το ζυγό του θανάτου, να γίνει <<μέτοχος θείας φύσεως>> και να εισαχθεί στην αιώνιο ζωή.
Η αγάπη και η πίστη της ταπεινής αυτής κόρης, απέβη το μέσον διά του οποίου <<ο Αόρατος ορατόν εαυτόν παρεσκεύασεν και ο Ποιητής και Δεσπότης των όλων εις των ανθρώπων εγεννήθη>>. Συνεπώς η αξία του γεγονότος αυτού της παρουσίας της Θεοτόκου και του ρόλου της ως <<μητέρα της ζωής>> αποβαίνει ανυπολόγιστη. Για το λόγο αυτό η τιμή προς το πρόσωπό Της, παραμένει αεί ανεξόφλητον χρέος για τους πιστούς.
Στο διάβα των είκοσι αιώνων της χριστιανικής ιστορίας, η Εκκλησία, ως σώμα Χριστού, εξέφρασε ποικιλοπρόπως -αν και ανεπαρκώς- την ευγνωμοσύνη της στη Θεογεννήτρια. Αλλά το έργο αυτό της τιμής δεν έμεινε απρόσβλητο -όπως και οτιδήποτε το ανθρώπινο- από το φθόνο του μισόκαλου. Εισήγαγε στα όργανά του καινοτόμους διαθέσεις με απώτερο στόχο την αλλοίωση της Ορθοδόξου διδασκαλίας και την προσβολή του σωτηριολογικού της περιεχομένου.
Η ζημία θα ήταν καταλυτική: δίχως ορθώς εκφραζόμενη τιμή στη Θεοτόκο, δεν υφίσταται ορθώς διατυπούμενη αλήθεια και διδασκαλία για το ρόλο της και δίχως ορθή διδασκαλία, το μυστήριο της σωτηρίας χάνει το περιεχόμενό του και η εν Χριστώ ζωή καθίσταται αδύνατη. Αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα αυτό σε όλες τις εκφάνσεις που το διαδέχτηκε η εκκλησιαστική ιστορία, ο επίσκοπος Ιωάννης, ο άγιος του αιώνα μας, επιχείρησε τη σύντομη αυτή μελέτη. Φρόντισε, με τρόπο εύληπτο και κατανοητό, με εκτενείς ιστορικές αναφορές σε όλα τα σχετικά επεισόδια, να ανατρέψει όλες τις αιρετικές δοξασίες που κατά καιρούς εκφράσθηκαν.
Έτσι, καταλήγει να αποκρυσταλλώνει την ορθή διδασκαλία για την τιμή της Θεοτόκου, ως από χωνευτηρίου, και να θέτει με ακρίβεια τα απαράβατα όρια, έξω από τα οποία η Θεογεννήτρια, υποτιμάται ή υπερτιμάται, γεγονός που αποτελεί αφορμή και έναυσμα ποικίλων κακοδοξιών που προσβάλλουν έντονα το σωτηριολογικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας. Ταυτόχρονα πλουτίζει το κείμενό του με την αποδεικτική εγκυρότητα του βιώματος που απορρέει από τη ζωντανή του σχέση με τη Θεοτόκο.
Αυτό το βίωμα που διαπνέει το κείμενό του, το βίωμα που μοιράζονται όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας είναι τελικά η τομή, που διαχωρίζει την υπόσταση των πραγμάτων από τις ανθρώπινες εικασίες και διαφυλάττει αρραγή την ακαινοτόμητη αλήθεια της Εκκλησίας.
Σ.Γ.Φ.
(Εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

Ζήλον Θεού έχουσι, αλλ' ου κατ' επίγνωσιν

Η διαφθορά του αληθινού σεβασμού της Υπεραγίας Μητέρας του Θεού και αειπαρθένου Μαρίας στο νεοφευρηθέν από τους Λατίνους δόγμα της αμώμου συλλήψεως

Έχει εισχωρήσει σε αυτό το μονοπάτι μία ομάδα στοχαστών, οι οποίοι προς το παρόν, ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Κατασκευάζουν όμως ένα νέο θεολογικό σύστημα το οποίο έχει στα θεμέλιά του τη φιλοσοφική διδασκαλία της σοφίας, ως μία ξεχωριστή δύναμη που ενώνει το θείο με τη δημιουργία. Ομοίως, αναπτύσσοντας τη διδασκαλία της αξιοπρέπειας της Παναγίας, επιθυμούν να δουν σε Αυτή μία ουσία που είναι κάτι σαν μεσοδιάστημα ανάμεσα σε Θεό και άνθρωπο. Σε ορισμένα ζητήματα είναι πιο μετριοπαθείς από τους λατίνους θεολόγους, αλλά σε άλλα, εάν ευαρεστείστε, τους έχουν ήδη ξεπεράσει. Ενώ αρνούνται τη διδασκαλία της αμώμου συλλήψεως και την απαλλαγή της Θεοτόκου από το προπατορικό αμάρτημα, παρ' όλα αυτά διδάσκουν την πλήρη απαλλαγή της Θεοτόκου από προσωπικές αμαρτίες, βλέποντας σε Αυτήν την Μεσίτρια μεταξύ των ανθρώπων και του Θεού αντιστοίχως προς το Χριστό' στο πρόσωπο του Χριστού εμφανίστηκε στον κόσμο το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο προαιώνιος Λόγος, ο Υιός του Θεού' ενώ το Άγιο Πνεύμα είναι φανερό μέσω της Παρθένου Μαρίας. Με τα λόγια των αντιπροσώπων της τάσης, όταν το Άγιο Πνεύμα κατήλθε να ενοικήσει στην Παρθένο Μαρία, αυτή απέκτησε <<μια διαδυκή ζωή, ανθρώπινη και θεϊκή' δηλαδή, θεώθηκε πλήρως, στην υποστατική της ύπαρξη ήταν φανερή η ζωντανή, δημιουργική αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος>>. <<Είναι η τέλεια εκδήλωση της τρίτης υπόστασης>> ένα δημιούργημα, αλλά και όχι πλέον δημιούργημα>>. Αυτή η προσπάθεια για τη θεοποίηση της Παναγίας μπορεί να παρατηρηθεί πρωτίστως στη Δύση. Εκεί την ίδια στιγμή, διάφορες σέκτες Προτεσταντικού χαρακτήρα έχουν τεράστια επιτυχία δρώντας παράλληλα με τα βασικά παρακλάδια του Προτεσταντισμού, Λουθηρανισμού και Καλβινισμού, που γενικά αρνούνται το σεβασμό προς τη Θεοτόκο και την επίκλησή της κατά την προσευχή. Αλλά μπορούμε να πούμε με τα λόγια του αγίου Επιφανίου Κύπρου: <<Υπάρχει ίσος κίνδυνος και στις δυο αυτές αιρέσεις' και όταν οι άνθρωποι μειώνουν την Παρθένο και όταν, αντίθετα, Την δοξάζουν πέρα από το σωστό>>. (Φανάριον, <<Κατά των Κολλυριδιανών>>. Ο άγιος κατηγορεί όσους της προσφέρουν μία σχεδόν θεϊκή λατρεία: <<Ας βρίσκεται η Μαρία μέσα σε τιμή, αλλά η λατρεία ας αποδίδεται στον Κύριο>>. <<Αν και η Μαρία ήταν εκλεκτό δοχείο, παρ' όλα αυτά ήταν εκ φύσεως γυναίκα, που δεν πρέπει να διαχωριστεί καθόλου από άλλες. Παρόλο που η ιστορία της Μρίας και η Παράδοση αφηγούνται πως ειπώθηκε στον πατέρα της Ιωακείμ στην έρημο <<Η γυναίκα σου έχει συλλάβει>>, εν τούτοις αυτό δεν πραγματοποιήθηκε χωρίς έγγαμη ένωση και χωρίς το σπέρμα του άνδρα. (Άγ. Αμβρόσιος, <<Σχετικά με την ανατροφή της Παρθένου και την Αειπαρθενία της Αγίας Μαρίας>>, κεφ. 7. (Ησ. 63:5). Κανείς δεν πρέπει να σέβεται τους αγίους παραπάνω από ό,τι είναι πρέπον, αλλά πρέπει να σέβεται τον Κύριό τους. Η Μαρία δεν είναι Θεός, και δεν απέκτησε σώμα από τον ουρανό, αλλά από την ένωση άνδρα και γυναίκας' και σύμφωνα με την υπόσχεση, όπως και ο Ισαάκ, Αυτή ήταν προετοιμασμένη να λάβει μέρος στη Θεία Οικονομία. Αλλά, από την άλλη μεριά, να μην αφήσουμε κανένα να τολμήσει ανόητα να προσβάλει την Αγία Παρθένο>> (Άγ. Επιφάνιος, Κατά των Αντιδικομαριονιτών). Η Ορθόδοξη Εκκλησία, που εξυψώνει ιδιαίτερα τη Μητέρα του Θεού στους ύμνους δοξολογίας της, δεν τολμά να αποδώσει σε Αυτήν εκείνο που δεν έχει παραλάβει από την Αγία Γραφή και την Παράδοση για Αυτήν. Η αλήθεια είναι ξένη τόσο με όλους τους πομπώδεις όσο και με όλους τους υποβιβαστικούς ισχυρισμούς. Δίνει σε όλα ένα πρέπον μέτρο και μία πρέπουσα θέση (Επίσκοπος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ). Οι Πατέρες της Εκκλησίας, δοξάζουν την αγνεία της Παναγίας και τη γενναία αντοχή στις θλίψεις, κατά την επίγεια ζωή της' από την άλλη μεριά, απορρίπτουν την ιδέα ήταν μεσάζων ανάμεσα στο Θεό και τους ανθρώπους, υπό την έννοια της από κοινού λύτρωσης της ανθρώπινης φυλής. Μιλώντας για την ετοιμότητά της να πεθάνει μαζί με τον Υιό της και να υποφέρει μαζί Του για χάρην της λύτρωσης των πάντων, ο καταξιωμένος Πατέρας της Δυτικής Εκκλησίας, άγιος Αμβρόσιος, επίσκοπος Μιλάνου, προσθέτει' <<Όμως τα πάθη του Χριστού δεν χρειαζόντουσαν καμία βοήθεια, καθώς ο ίδιος ο Κύριος προφήτευσε σχετικά με αυτό πολύ καιρό πριν' <<Κοίταξα γύρω μου, βοήθεια δεν υπήρχε! Κι έμεινα έκπληκτος που δεν ήταν ούτ' ένας να μου παρασταθεί' έτσι το ίδιο μου το χέρι με βοήθησε και η οργή μου έγινε στήριγμά μου>> (Άγ. Αμβρόσιος, <<Σχετικά με την ανατροφή της Παρθένου και την Αειπαρθενία της Αγίας Μαρίας>>, κεφ. 7. (Ησ. 63:5). Ο ίδιος άγιος Πατέρας διδάσκει σχετικά με την καθολικότητα του προπατορικού αμαρτήματος, από το οποίο μόνο ο Χριστός αποτελεί εξαίρεση. <<Από όλους όσους γεννήθηκαν από γυναίκες, δεν υπάρχει ούτε ένας που είναι τελείως άγιος, εκτός από τον Κύριο Ιησού Χριστό, ο οποίος με ένα ξεχωριστό τρόπο άμωμης γέννησης, δε δοκίμασε επίγειο μίασμα>>. <<Μόνο ο Θεός είναι χωρίς αμαρτία. Όλοι όσοι γεννιούνται με το συνηθισμένο τρόπο από γυναίκα και άνδρα, δηλαδή από σαρκική ένωση, γίνονται ένοχοι αμαρτίας. Επομένως, Αυτός ο Μεσάζων μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου, είναι ελεύθερος από τα δεσμά της αμαρτωλής γέννησης, διότι γεννήθηκε από Παρθένο, και διότι στη γέννησή Του δε δοκίμασε το άγγιγμα της αμαρτίας>>. Άγιος Αμβρόσιος, Απ. Αυγ. <<Σχετικά με το γάμο και τη σαρκική επιθυμία>>.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ»
«Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς: Η τιμή της Θεοτόκου στην Ορθόδοξη Εκκλησία»,
β' έκδοση, Νοέμβριος 2006, σελ. 66-69.
Το παρόν βιβλίο μεταφράστηκε από τα ρωσικά στα αγγλικά από τον π. Σεραφείμ Ρόουζ
(St. Herman of Alaska Brotherhood, P. O. Box 70, Platina, California 96076, U.S.A.).