ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗ: Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ (ΜΗ' ΜΕΡΟΣ)

Ο Γρηγόριος Ευστρατιάδης (1864-1950) υπήρξε νομικός, εκδότης και βουλευτής. Επί σειρά ετών υπήρξε εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας ''ΣΚΡΙΠ'' της Αθήνας. Το ''ΣΚΡΙΠ'' αμέσως μετά την ημερολογιακή καινοτομία του 1924 τάχθηκε κατά του συνόλου των νεωτερισμών, που εισήγαγαν στο σώμα της Εκκλησίας ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης. Φιλοξενούσε στις σελίδες του το σύνολο σχεδόν των ανακοινώσεων της ''Ελληνικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών'', δημοσίευε -με εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ- όλες τις ειδήσεις για τις διώξεις των χιλιάδων αποτειχισμένων ''Παλαιοημερολογιτών'' και παρουσίαζε άρθρα αντινεωτεριστικά και κατά της κίνησης για την ''Ένωση των Εκκλησιών'', όπως ονομαζόταν τότε η οικουμενική κίνηση. Το βιβλίο του ''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'' δημοσιεύθηκε υπό την μορφή συνεχιζόμενων άρθρων τον Μάρτιο του 1928 και αποτέλεσε μια εμπεριστατωμένη δημοσιογραφική και θεολογική εργασία για το ημερολογιακό σχίσμα. Το περισσότερο -ίσως- ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό παρουσιάζει το γεγονός, ότι επιχειρήθηκε η προσέγγιση των δρώμενων της ημερολογιακής καινοτομίας και μέσα από το πληροφοριακό φάσμα της δημοσιογραφίας και εύλογα η επικαιρότητα ζωντανεύει ιδεατά στα ''πέτρινα'' αυτά χρόνια του Μεσοπολέμου, προσφέροντας στον αναγνώστη διαδραστικά τον επίκαιρο και ζωντανό παλμό των γεγονότων!

Γιώργος  Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΗ' Μέρος

Και αυτός ο Πάπας, ως είδομεν εις το χθεσινόν άρθρον, εφάνη ευλαβέστερος και ευσεβέστερος προς τους Κανόνας και τας παραδόσεις της Εκκλησίας, από τον Αρχηγόν της Ελληνικής Εκκλησίας. Και εις την διατυπωθείσαν αξίωσιν της Δύσεως να τροποποιήση το Γρηγοριανόν ημερολόγιον, αντέταξεν ένα μέγα VETO προβάλλων το ακράδαντον τείχος των ''αποκατεστημένων παραδόσεων''. Ποίον είναι σήμερον το αποτέλεσμα της αυθαιρέτου, της ασεβούς, της κρημνιστικής κανόνων και παραδόσεων πραξικοπηματικής πράξεως του Αρχηγού της Ελληνικής Εκκλησίας διά την επιβολή της οποίας εξηπατήθη η κοινή γνώμη, ησκήθη δε και εκβίασης ου μόνον επί της Ιεραρχίας, αλλά και επ' αυτού του Οικουμενικού Πατριάρχου;

Τί απέφερεν η προσβολή αύτη του δόγματος της Ενότητος εν τη Λατρεία, η περιφρόνησις και καταπάτησις των παραδόσεων της Εκκλησίας, η ασεβής ανυπακοή προς τους Κανόνας Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων και προς τα κελεύσματα Τόσων Πατέρων της Εκκλησίας, ο κοσμοπολιτικός αυτός νεωτερισμός εις την όλην Εκκλησιαστικήν διάταξιν; Σκάνδαλον μεταξύ των πιστών, διαίρεσιν αυτών εις δύο στρατόπεδα, απόσχισιν της Εκκλησίας της Ελλάδος από του σώματος της όλης Ορθοδοξίας, σύγχυσιν εις εορτάς και νηστείας,

κατάργησιν του ταυτοχρόνου εορτασμού των δεσποτικών και άλλων Εορτών, θεομητορικών και αγίων εις απάσας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας, εορταστικόν χωρισμόν της Εκκλησίας της Ελλάδος από της Αγιωτάτης Μητρός των Ορθοδόξων Εκκλησιών της Ιερουσαλήμ και κίνδυνον επισήμου σχίσματος της Εκκλησίας της Ελλάδος, σχίσματος υφισταμένου και ήδη ουσιαστικώς, τυπικώς δε μόνον μη κηρυσσομένου υπό των λοιπών Εκκλησιών.

Ιδού το αποτέλεσμα μιας αμελετήτου, ασυνέτου, μωράς, αυθαιρέτου και βεβιασμένης πράξεως της Εκκλησίας της Ελλάδος, καταρριψάσης αυτήν εις την Ορθόδοξον συνείδησιν και εγκολαψάσης εις αυτήν το όνειδος της ανταρσίας κατά των ιερών κανόνων και παραδόσεων και της επί βλάβη της Ορθοδοξίας υποταγής εις τους νεωτερισμούς της Δυτικής Εκκλησίας. Ουδεμία μέχρι τούδε Εκκλησία ύψωσε σημαίαν σχίσματος από των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Μία κενοδοξία αλύγιστος, εν πνεύμα άφρονος και αντιθρησκευτικού νεωτερισμού, ύψος ακολάστου ξεναρεσκείας και κοσμικολατρείας και ακατάσχετος σπουδή προς αντορθόδοξον και αντεθνικήν προσέγγισιν προς την Δυτικήν Εκκλησίαν ήγαγον τον Αρχηγόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας εις την δημιουργίαν σχίσματος. Διότι σχίσμα ουσιαστικώς εδημιούργησεν εν τη Ορθοδοξία η ξενοπρεπής και ξενόθρησκος πρωτοβουλία, αντικανονική δε, παράνομος και ασχημονεστάτη χειρονομία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών. Θα βαρύνη δε αυτόν πάντοτε η ευθύνη του σχίσματος τούτου απέναντι του κόσμου των πιστών της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και των κεφαλών των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών και απέναντι αυτού του Κράτους, όταν τούτο αναλάβη το κύρος του διά της ανορθώσεως του νομίμου πολιτεύματός του και όταν οι αντιπρόσωποι αυτού είναι πραγματικοί αντιπρόσωποι της θελήσεως του Ελληνικού Λαού.

Εάν το σχίσμα τούτο, όπερ προεκάλεσεν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών δεν έλαβε την τυπικήν μορφήν αποφάσεως των Ορθοδόξων Εκκλησιών υφίσταται όμως κατ' ουσίαν πλήρες. Διότι κατά τον ορισμόν τον οποίον ο Μέγας Βασίλειος δίδει εις τον Α' αυτού Κανόνα, τον διατυπούμενον εις την προς τον άγιον Αμφιλόχιον, επίσκοπον Ικονίου, της Μητροπόλεως Φρυγίας επιστολήν του: ''...αιρέσεις μεν, τους παντελώς απερηγμένους, και κατ’ αυτήν την πίστην απηλλοτριωμένους, σχίσματα δε, τους δι’ αιτίας τινάς εκκλησιαστικάς, και ζητήματα ιάσιμα, προς αλλήλους διενεχθέντας· παρασυναγωγάς δε, τας συνάξεις τας παρά των ανυποτάκτων πρεσβυτέρων, ή επισκόπων, και παρά των απαιδεύτων λαών γινομένας…''

Κατά τον κανόνα τούτον του Μ. Βασιλείου, τον κρατούντα μέχρι τούδε εις το Εκκλησιαστικόν δίκαιον, οι μη επικοινωνούντες με την Μίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησία διαιρούνται εις τρία΄ εις αιρετικούς, εις σχισματικούς και εις παρασυναγώγους. Και αιρετικοί μεν εισίν οι παντελώς απηλλοτριώσαντες εαυτούς της εις Θεόν πίστεως, ήτοι οι παρά την ορθόδοξον πίστιν δοξάζοντες, οι εκκλίναντες δηλονότι από θεμελιώδους κανόνας της ορθοδόξου πίστεως, οι παραχαράττοντες τα δόγματα και διά τούτο παντελώς απερρηγμένοι και κατ' αυτήν την πίστιν απαλλοτριωμένοι. Σχισματικοί δε είναι οι της Εκκλησίας εαυτούς αποστήσαντες, δι' αποχωρισμού από της ενότητος της Εκκλησίας ένεκα έριδος, ουχί περί δογματικήν διδασκαλίαν της Εκκλησίας, αλλά περί την Εκκλησιαστικήν διοίκησιν και ευταξίαν.

Παρασυνάγωγοι δε είναι οι κατακριθέντες διά τινα πταίσματα επίσκοποι ή πρεσβύτεροι και μετακινηθέντες της λειτουργίας και μη υποκύψαντες εις τους κανόνας. Όσοι λοιπόν δεν σφάλλωνται μεν περί τα δόγματα, αλλά απερράγησαν του σώματος της Εκκλησίας, σχίσαντες εαυτούς από της Ενότητος της Εκκλησίας, ως ακολουθήσαντες ιδίαν γνώμην και ίδιον κανόνα περί την Εκκλησιαστικήν διοίκησιν και ευταξίαν, ήτοι διαφωνήσαντες εις ζητήματα ιάσιμα, ως λέγει ο Μέγας Βασίλειος, δυνάμενα δηλονότι να διορθοθώσι διά μεταλείας κ.λ.π. είναι ένοχοι σχίσματος. Την δημιουργίαν τοιούτου σχίσματος της Εκκλησίας της Ελλάδος είχε πάντοτε υπ' όψει του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών.

Και είναι έτι μεγαλείτερον το σφάλμα αυτού και μεγαλειτέρα η ευθύνη του, διότι ενώ εγνώριζε και ώφειλε να γνωρίζη, ότι η άνευ κοινής συμφωνίας όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών μεταβολή του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος θα εξέθετεν αυτήν εις τον κίνδυνον του αποχωρισμού της από των λοιπών Εκκλησιών εις το ζήτημα της λατρείας, όπως εψήφισε τούτο. 

Και τόσον βέβαιον είναι ότι προέβλεπε και εφοβείτο την αποκήρυξιν της Εκκλησίας της Ελλάδος ως σχισματικής εκ μέρους των άλλων Εκκλησιών, ιδιαίτερα δε εκ μέρους του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Φωτίου, ώστε μετά το πραξικόπημα του απέστειλλε προς τον Φώτιον, το από 9 Ιουλίου 1924 υπ. αριθ. 1121-601 Γράμμα αυτού, δι ου προσεπάθει να αποτρέψη τον μέγαν εκείνον Πατριάρχην από του να διαμαρτυρηθή επισήμως κατά της Εκκλησίας της Ελλάδος και κηρύξη αυτήν σχισματικήν. Διότι έγραψε προς τον Φώτιον ότι'  ''...η Εκκλησία της Ελλάδος πάνυ προθύμως έχει συνεργήσαι εις την εν Συνόδω της καθόλου Εκκλησίας εξέτασιν του Πασχαλίου κανόνος... 

Βεβαιούσθω δε αύτη (η Υμετέρα Μακαριότης), ως από μακρού ημάς καλώς ειδυία, ότι της Ειρήνης των Εκκλησιών ημείς ουδέν ουδέποτε προετιμήσαμεν ουδέ γε προτιμήσομεν, του ουρανίου Πατρός της ειρήνης και αγάπης ευδοκούντος. Οίδαμεν δε και την Ημετέραν Μακαριότητα την ειρήνην φιλούσαν και διώκουσαν κατά τον Απόστολον. Όθεν και παρεκαλέσαμεν πολλάκις αυτήν και αντιβολούμεν αύθις μη λογιζέσθω το παρεμπεσόν των Εκκλησιών ζήτημα του Ημερολογίου άλλως ή ως ελογίσαντο οι προ ημών εν Κυρίω το πάλαι προστάτες των Αγίων του Θεού Εκκλησιών... τας αναμέσον των Εκκλησιών παρεμπιπτούσας παραπλησίας και πολλώ σπουδαιοτέρας διαφοράς και ουχί ικανάς την των Εκκλησιών δηλονότι Ενότητα διασπάσαι.''

Εγνώριζε λοιπόν και κατενόει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, ότι η περί του ημερολογίου ληφθείσα υπ' αυτού μονομερής απόφασις ηδύνατο να διασπάση την ενότητα των Εκκλησιών και ικέτευε τον Φώτιον ίνα μη θεωρήση την περί του Ημερολογίου διαφοράν, ως διασπώσαν την ενότητα των Εκκλησιών! Αλλ' εάν ο Φώτιος ή άλλος Αρχηγός Αυτοκεφάλου Εκκλησίας εξ οίκτου ή εξ επιγνώσεως ανωτέρου καθήκοντος εις περιστάσεις ούτω δεινάς διά την Εκκλησίαν δεν διεμαρτυρήθη και δεν κατελόγισε σχίσμα εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος διά την σχισματικήν αυτής απόφασιν, παύει άρα γε εκ τούτου να είναι πράγματι και ουσία σχισματική ή αυθαίρετος αύτη απόφασις της Εκκλησίας της Ελλάδος; Και δεν υφίσταται άρα γε πάντοτε ο κίνδυνος να αποκηρυχθή, ως σχισματική η απόφασις αύτη εκ μέρους των λοιπών Εκκλησιών;

Υπολείπεται ήδη να εξετασθή, αν η τοιαύτη αυθαίρετος απόφασις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών εξ ονόματος της Εκκλησίας της Ελλάδος, η διασπάσασα την ενότητα των Ορθοδόξων Εκκλησιών και η κατά παράβασιν κανόνων και παραδόσεων αποτολμηθείσα είναι υποχρεωτική διά την όλην Εκκλησίαν και αν εις την τοιαύτην απόφασιν οφείλεται υπακοή εκ μέρους των πιστών ορθοδόξων.

Συνεχίζεται 

Εκ του βιβλίου του Γρηγορίου Ευστρατιάδη 

''Η Πραγματική Αλήθεια περί του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου'',

που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα των Αθηνών ''ΣΚΡΙΠ'', 

το Σάβατο 5 Μαίου 1928, 

έτος 32ον, αρ. φύλλου 8.977, σελ. 1-2.

Μεταφορά στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. 

Διατηρήθηκε η Γραμματική τάξη της εποχής με την επέμβαση μόνο σε κάποια αναγκαία σημεία στίξης.