ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Παρασκευή 16 Ιουλίου 2021

ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ: ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ο ΑΝΥΠΟΔΥΤΟΣ (ΜΕΡΟΣ 13ον)

 


Ο αοίδιμος Αγιορείτης Γέροντας π. Αββακούμ (1894-1978) υπήρξε ένα σκεύος εκλογής της Θείας Χάριτος, που λάμπρυνε την Ορθοδοξία στο <<Περιβόλι της Παναγίας μας>>, χάριν της επίμονης και αδιάλειπτης ασκήσεώς του, αλλά και της ορθοτομημένης πνευματικής του στάσης έναντι των Καινοτόμων του εορτολογικού <<πραξικοπήματος>>. Πράος, πρόσχαρης, ταπεινός, προσευχητικός, ασκητικότατος, με μία γνήσια και ανόθευτη κατά Θεόν ευγένεια προς όλους, πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του σε ένα μικρό αυτοσχέδιο κελλάκι του Αγίου Φανουρίου στη Βίγλα. Εκεί με άλλους ζηλωτές της εποχής του επιδίδετο σε μεγάλες προσευχητικές ασκήσεις, ώστε το αγαπημένο του, χοντρό και μάλλινο κομποσκοίνι του να βρίσκεται συνεχώς επάνω του. Ο π. Αββακούμ είχε αποστηθίσει εντός του εξ' ολοκλήρου την Αγία Γραφή με ένα θαυμαστό και υπερκόσμιο τρόπο, ώστε ν' αναγκάσει κάποτε και αυτόν τον Νικόλαο Λούβαρη (γνωστό Οικουμενιστή θεολόγο) να υποκλιθεί στην ακατάληπτη πνευματική του κατάσταση. Ο π. Αββακούμ είχε εξορισθεί (τρις) από την Μονή της Μεγίστης Λαύρας λόγω του ιερού ζήλου του προς τις ιερές Παραδόσεις, μέχρι να κατασκευάσει το ταπεινό ησυχαστήριό του στη Βίγλα, αλλά και κάποιες φορές είχε παρεξηγηθεί από πολλούς συνασκητές του, επειδή από ευγένεια ανταπέδιδε τους ασπασμούς που του έκαναν Μοναχοί της Καινοτομίας. Ο π. Αββακούμ ανήκε σε αυτήν την κάστα των διακριτικών Μοναχών, που δεν ταύτιζε επ' ουδενί την Αποτείχιση με την Απομόνωση, την αγάπη προς τα Παραδεδομένα με τον Φανατισμό και την Οίηση. Με τα χρόνια έγινε γνωστή η εξαϋλωμένη και αποστεωμένη εμφάνισή του, η άνευ ορίων ταπεινότητά του και η γνήσια αγαπητική του προσέγγιση προς τους πάσχοντες αδελφούς του -λαϊκούς και κληρικούς- τους οποίους θεωρούσε Όλους αμέτρως ανωτέρους απ' αυτόν! Στο θαυμάσιο βιβλίο του αειμνήστου Ιερομονάχου π. Θεοδωρήτου Μαύρου (+2007) που αναφερόμαστε, υπό τον τίτλο <<ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ο ΑΝΥΠΟΔΥΤΟΣ 1894 - 1978>>, καταγράφουμε ενδεικτικά την κατάθεση ψυχής ενός ανωτέρου δικαστικού, που τον γνώρισε από κοντά, και γεύθηκε σιμά του τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος! Σημειώνει: <<Ήτο, (ο π. Αββακούμ) όσα ερχότανε τότε με τόση χάρι, αφέλεια και βαθυτάτη ταπείνωση να μου εμπιστευθή, ανεπιτήδευτα, φυσικά, με τα γλυκά φωτεινά του μάτια, τα εξαϋλωμένα από τη νηστεία, αγρυπνία, αδιάλειπτη ευχή, για να με στηρίξη και μένα, εικοσάχρονο παιδόπουλο τότε, και αφού πάντα μού' βαζε <<μετάνοια>>, μ' αγκάλιαζε με άψογη οικειότητα, μ' αποκαλούσε <<πατέρα του>>. Πράγματι με καθήλωνε! [...] Άκακος, αμόλυντος, παιδικός, αρνησίκοσμος, ακτήμων με συναίσθηση μελλοθανάτου, με δίαιτα συνήθως <<κουκίων βρεγμένων και αγρίου μέλιτος>> μαγνήτευε κόσμο παρά το ψυχρό, πενιχρό ξυλοκρέββατό του, με σανίδια κι ένα σκαμνί κι ένα φτωχό πάγκο για διάβασμα - γράψιμο, γιατί ήτανε σοφός κι είχε μάθει, ότι καταχώνεται σε βάραθρο ή βόθρο η ψυχή που ποθάει υλικά, γήινα, φθαρτά. Ιδού το απαστράπτον ιδανικόν του, η παραδεισιακή του τέρψη, τρυφή, μακαριότητα>>! Μέσα σε λίγα λόγια, μια ενδεικτικά αδρή <<προσωπογραφία>> του αειμνήστου Γέροντος, που μέσα από τις σελίδες του εν λόγω βιβλίου θα οσμιστούμε το αυθεντικό άρωμα της Ορθοπραξίας και θα γευθούμε τα κεχαριτωμένα εκχυλίσματα της Αγιοπνευματικής Χάριτος. Δόξω τω Θεώ πάντων ένεκεν!



Γιώργος  Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος



Ε κ  τ ο υ  π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο υ )




ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ



Αγαπητέ αδελφέ και πατέρα,


με πολλή ευχάριστη διάθεση πήρα το ολιγογράμματο, αλλά με την ιδιάζουσα πνοή της αγιασμένης αγιορειτικής ερήμου, πρόσφατο δοκίμιό σου. Βασικά είμαι ο τελευταίος για να μιλήσω για το καταπληκτικό φαινόμενο του απλού, αλλά και μετέωρον διά το Αγιώνυμον, διά την μάθηση, την αρετή και τη σοφία γέροντα Αββακούμ.


Αλήθεια ότι τον θαύμαζα διά την ακάματη αγωνιστικότητά του, το καθαρό μυαλό του, την παιδική ψυχή του, το χαριτωμένο γέλιο του, ιδίως στην νιότη του -τον γνώρισα το 1933-, την πατερική και αγιογραφική του συγκρότηση,


τα πολυχρόνια και πολυώδυνα παλαίσματά του, εκεί ψηλά στον Άγιον Φανούριο, στη βαθειά έρημο, προς τον βύθιο δράκοντα, που δεν τον άφηνε, κύρια στις νύχτες σε χλωρό κλαρί, δέρνοντάς τον πολλάκις,


πετροβολώντάς τον, μετεωριζοντάς τον με πτώσεις και κρότους φοβερούς διαφόρων αντικειμένων κατά του ιδίου, της φτωχής στέγης του, της σαθρωμένης πόρτας του κελλιού του.


Ήτο, όσα ερχότανε τότε με τόση χάρι, αφέλεια και βαθυτάτη ταπείνωση να μου εμπιστευθή, ανεπιτήδευτα, φυσικά, με τα γλυκά φωτεινά του μάτια, τα εξαϋλωμένα από τη νηστεία, αγρυπνία,


αδιάλειπτη προσευχή, για να με στηρίξη και μένα, εικοσάχρονο παιδόπουλο τότε, και αφού πάντα μού' βαζε <<μετάνοια>>, μ' αγκάλιαζε με άψογη οικειότητα, μ' αποκαλούσε <<πατέρα του>>. Πράγματι με καθήλωνε!


Άφησε τώρα την πολυγνωσία του! Τί Καταβασίες απ' έξω όλων των εορτών, τί Κανόνες, τί προφητείες, τί πατερικούς λόγους, τί απίστευτα και πρωτόγνωρα και θαυμαστά! Γι' αυτό και οι Λούβαροι και όμοιοι, καθόντουσαν στα πόδια του ακροώμενοι με νεκρική σιγή τα μυρωμένα ένθεα λόγια του, σαν από το Γαμαλιήλ.


Φτώχυνε πατέρα μου ο ιερός τόπος σας με την εκδημία του. Θαύμα υπερκόσμιας υφής, σαγηνεύοντας πλήθη επί δεκαετηρίδες, προς την ανέσπερο αίγλη των θείων προσταγμάτων!


Έκθαμβοι τον βλέπαμε με απέριττη απλότητα, αγιότητα, ηρωική αυταπάρνηση και πτωχεία, συνεχή κακοπάθεια και ταυτόχρονα αβασίλευτη χαρά και διαχυτικότητα, σαν απαράμιλλο οδηγό και μέτρο


που με την κρυστάλλινη διδαχή του και την υπέροχη κένωσή του, μας έσπρωχνε στα υψηλά, σε τρόπαια, σε ανδραγαθήματα, σε λύτρωση, σε θέωση -χωρίς πόνους, δάκρυα, αίματα, σταυρούς που προσφέρει η κοσμική ματαιοδοξία στο κυνήγημα της ψεύτικης χαράς- στο μυστικό γνόφο, στα ζωογόνα ρείθρα της μοναδικής πηγής.


Ξένος προς νοθείες, μαλθακότητες, συμβιβασμούς, εκτροπές. Λιτότατος κατείχε τα πάντα' ελεύθερος! Πάντα αυστηρός (χαριτωμένα), μετρημένος, φιλάδελφος, συναισθηματικός, με την ευχή πάντα και παντού.


Πηγαίναμε κάποτε από Λαύρα στον Άγ. Φανούριο, Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, εγώ σε ζώο κι αυτός πεζός, ξυπόλυτος, και κάθε τόσο βυθιζότανε σε σιωπή για 5-10 λεπτά, με την ευχή, ή χαιρετισμούς, ύστερα ξανάρχιζε τη μελωδική του νησιώτικη κουβέντα.


Φθάσαμε. Με περιποιήθηκε, τρέχοντας παντού, έβαλε φούρνο, έψησε ριζάκι με ντομάτα και λαδάκι, αφού θυμιάτιζε συνεχώς γύρω σ' όλη την αμπελικιά και δένδρα που μίλαγε μαζί τους.


Γλυκύτερο φαγί και νοστιμότερο δεν έφαγα ποτέ άλλοτε. Πάλί μού' κανε μεγάλη εντύπωση, φεύγοντας για την Δάφνη διά θαλάσσης, με πίεζε να πάρω ακόμη ένα καρβέλι ψωμί, απ' τα ωραία της Λαύρας, που μοίραζε ο ίδιος.


Εγώ δεν ήθελα' πήρα του λέγω. Πάρε κι αυτό' θα σου χρειασθεί μου λέγει... Όταν έφτασα με το μοτόρ στον αρσανά κάτω των Καυσοκαλυβίων βλέπω από ψηλά να κατεβαίνη ένας κατάλευκος, υπέργηρος ασκητής, λιπόσαρκος και σκυφτός παρακαλώντας με χειρονομίες να μη σαλπάρουμε.


Πλησίασε και τότε γονυπετής στο έδαφος ικέτευε για παξιμάδι, κάτισχνος, οστεώδης, αειλαμπής, για λίγο ευλογημένο ψωμάκι! Πήρε του π. Αββακούμ, αφού ένδακρους ύψωνε ψηλά ευχαριστήρια βλέμματα.


Τον θυμάμαι έκτοτε έντονα και βαθειά. Συνειδητοποίησα, ότι μόνο η κάθαρση ψυχής ανοίγει τα νοερά μάτια κι αυτιά, επισπώσα φωτιστικές του Πνεύματος ακτίνες, που αποκτάται όμως με ζωή θρηνώδη,


θλιμμένη, βιαστική, σκληρή, τραχεία, πένθιμη μέχρι χύσεως αίματος εξ ορατών, αοράτων συμπλοκών, προσφέρει όμως κάποιο απρόσιτο ιδεατό κάλλος, που περιέχυνε άπληστα και ακένωτα τον υψιπετή και Καρμήλιο αξέχαστο ευωδιασμένο Γέροντα.


Όταν δε την επομένη χρονιά συναντηθήκαμε στη Λαύρα, το πρώτο που μας ρώτησε ήτανε: <<Τί απέγινε το ψωμί, που δεν θέλαμε να πάρουμε>>! Περίεργο! Άκακος, αμόλυντος, παιδικός, αρνησίκοσμος, ακτήμων με συναίσθηση μελλοθανάτου,


με δίαιτα συνήθως <<κουκίων βρεγμένων και αγρίου μέλιτος>> μαγνήτευε κόσμο παρά το ψυχρό, πενιχρό ξυλοκρέβατό του, με σανίδια κι ένα σκαμνί κι ένα φτωχό πάγκο για διάβασμα - γράψιμο, γιατι ήτανε σοφός κι είχε μάθει, ότι καταχώνεται σε βάραθρο ή βόθρο η ψυχή που πονάει υλικά, γήινα, φθαρτά.


Ιδού το απάστραπτον ιδανικόν του, η παραδεισιακή του τέρψη, τρυφή, μακαριότητα! Τολμώ ακόμα να τον πω -πολύ τον αγαπώ και συγκινούμαι- θεόπνευστο, θεοκίνητο, που ταπεινός και ρακοφορώντας εγαλβάνιζε


και ατσάλωνε στην πίστη, αρετή και αγνότητα όλους εμάς τους ντροπιασμένους και πεινασμένους και αλύτρωτους ραγιάδες των ψευτοθελγήτρων του κόσμου, που αποστομωνόμαστε από το μεγαλείο του!


Για μένα, πατέρα μου, φάρος και φωστήρας (και για πάρα πολλούς μικρούς και τρανούς), που πάλαιψε αέναα και σκληρά κατά του φιλαύτου και φιλόζωου είναι του, καταξέρανε τη σάρκα του ώρες, μήνες, χρόνια για ΕΚΕΙΝΟΝ, αφήσας πίσω του σελασφόρα και πολύφθογγα <<ηράκλεια σκάμματα>> και μοναδικά στους πονεμένους καιρούς μας.


Και σωστό, συχνά, τουλάχιστο να σκύβουμε ν' αφουγγραζόμαστε εκεί πέρα που αναπαύεται -άχρι σάλπιγγος- στην ηγιασμενη έρημο με τις μυροβόλες ριπές των αγίων Λειψάνων, δυσεξαριθμήτων αθλησάντων, στις τρώγλες και καλύβια με ψωμί λίγο, ξερό, νερό και τα ακρόδρυα των δένδρων του ιερού Τόπου σας, <<ων ουκ άξιος ο κόσμος>>.


Η αγωγή του σωστική, άφθαρτη, μεγαλειώδης, αδαμαντίνη, παρά την έξω γύμνια, τα γουρνοτσάρουχα, τα ρακίδια, τις καψάλες, το λιτοδίαιτο και την ματωμένη πάλη προς τα εναέρια. Όμως εκτίναξη σε Σινά και Θαβώρ!


Και διδαχή σωτήρια διά πάντα προσιόντα. Πολλούς μαγνήτες διέθετε ψυχικούς καίρια, αλλά και σωματικούς. Ένας τέτοιος συναρπαστικός και συνάμα γοητευτικός ήτανε το ήρεμο βλέμμα του, η λάμψη και πίστη των νεανικών -πάντα- ματιών του, η σεμνότητα της φωνής του, η καρτερία του.


Η δίψα του για διάλογο με πάντα βουλόμενο, που δείχνει ότι σπαράσσοταν από κάθε κίνδυνο και πειρασμό, όχι βέβαια από έπαρση και προβολή του. Ο πόθος του να διαφωτίση κύρια νέους ανθρώπους που πλανήθηκαν με τις αμυδρές ψευτοχαρές κάποιων μακρινών χαμαίζηλων δώρων.


Επιστήμων θαρρώ σ' αυτό, που την πίστη του, την αγάπη του, το εκχείλισμα της καρδιάς του και μετέτρεπε σε αναμόρφωση των αμαρτιών του.




Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )


Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Σειρά αναρτήσεων εκ του βιβλίου
του αειμνήστου Ιερομονάχου π. Θεοδωρήτου Μαύρου (+ 2007),
<<ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ο ΑΝΥΠΟΔΥΤΟΣ 1894 - 1978>>,
εκτύπωση - βιβλιοδεσία ΑΘΗΝΑ Α.Ε., έκδοσις δ', σελ. 63-66, 
Αθήναι 2002.


Πέμπτη 15 Ιουλίου 2021

ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ: ''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ'' (ΜΕΡΟΝ 5ον)

 



Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894):
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 38-44.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ




ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ


Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος αποτελεί μια σημαντική μορφή της ρωσικής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γνωστή για την πλούσια συγγραφική προσφορά και τον ηρωϊσμό της. Ο ηρωϊσμός αυτός εκδηλώθηκε κυρίως με δύο παράλογες για το ορθολογιστικό πνεύμα της εποχής μας πράξεις: Πρώτον, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα, για να ζήση ασκητικά. Και δεύτερον, αυτοφυλακίσθηκε και παρέμεινε επί εικοσιοκτώ ολόκληρα χρόνια έγκλειστος σ' ένα κελλί της ερήμου Βισένσκ! Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την <<ταχυδρομική ποιμαντική>>. Δεχόταν καθημερινά από είκοσι μέχρι σαράντα επιστολές, από διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, την φυσικότητα και τη ζωντάνια τους. Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν καθοδήγησι και παρηγορία σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθή σε τόμους ενώ ακόμα ζούσε. Μια δειγματοληπτική επιλογή απ' αυτές προσφέρουμε κι εμείς στο ελληνικό κοινό, μέσα από τις σελίδες του παρόντος βιβλίου. Το περιεχόμενο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται κυρίως σε θέματα απλά, πρακτικά, της καθημερινής πνευματικής ζωής, σαν απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα των πιστών. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται κυρίως σε θέματα πίστεως. Η σύντομη βιογραφία του οσίου που ακολουθεί, είχε συμπεριληφθή και στην προγενέστερη έκδοσί μας <<Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, Προς τις αδελφές Μοναχές>>. Κρίναμε όμως σκόπιμο να τη συμπεριλάβουμε και στην παρούσα έκδοσι, που είναι γενικωτέρου ενδιαφέροντος.





Θ. Χάρις


Όταν η Θ. Χάρις επισκέπτεται την ψυχή, την τέρπει και την θερμαίνει. Όταν απομακρύνεται, την γεμίζει ανησυχία και αδημονία. Συνήθως απομακρύνεται για να την δοκιμάση ή για να την τιμωρήση για κάτι κακό που δέχθηκε και μολύνθηκε.


Στην πρώτη περίπτωση επιστρέφει σύντομα, μόλις η ψυχή την αναζητήσει θερμά. Στην δεύτερη όμως δεν επιστρέφει, αν δεν προηγηθή ειλικρινής μετάνοια και καθαρή εξομολόγησις>>.


<<Η χάρις του Αγ. Πνεύματος είναι φωτιά. Η φωτιά διατηρείται με ξύλα. Ξύλα πνευματικά είναι η προσευχή... Μόλις η χάρις εγγίζη την καρδιά, αμέσως ο νους και η καρδιά στρέφονται προς τον Θεό.


Ο νους δεν μένει ποτέ ανενέργητος. Εφ' όσον λοιπόν θα είναι στραμμένος προς τον Θεό, για τον Θεό και θα σκέπτεται. Από αυτό απορρέει η μνήμη του Θεού, που είναι ο παντοτεινός συνοδοιπόρος μιας ευλογημένης καταστάσεως.


Η μνήμη του Θεού δεν μένει ποτέ άκαρπη, αλλά μας οδηγεί να βλέπουμε τα έργα της θείας τελειότητος, της χάριτος, της αληθείας, της δημιουργίας, της προνοίας, της κρίσεως και της αντιμισθίας.


Όλα αυτά μαζί αποτελούν τον κόσμο του Θεού ή την περιοχή του πνεύματος. Ο ζηλωτής χριστιανός αναπόφευκτα παραμένει σ' αυτή την περιοχή. Θέλετε να διατηρήσετε τον ζήλο αυτόν;


Μόλις διαπιστώνετε ότι η φλόγα της χάριτος αδυνατίζει, πάρτε προσάναμμα από την πνευματική σας καύσιμη ύλη και αναζωπυρώνετέ την. Και όλα θα πάνε καλά. Από το σύνολο αυτών των πνευματικών κινήσεων προέρχεται ο φόβος του Θεού, η ευλαβής στάσις της καρδιάς μας μπροστά στον Θεό>>.


<<Ο φιλάνθρωπος Χριστός σας κάλεσε και σας ωδήγησε στον δρόμο της σωτηρίας. Ευχαριστήστε Τον. Ξεφύγατε από τον ευρύχωρο δρόμο της απωλείας. Έχετε όμως τα μάτια σας άγρυπνα, γιατι ο εχθρός δεν κοιμάται.


Δεν απομακρύνεται από κοντά σας και σας παρακολουθεί αναζητώντας ευκαιρία να σας παρασύρη πάλι στο κακό. Έχετε σύμμαχο την Θ. Χάρι. Όσο σας παραστέκει, ο εχθρός δεν τολμά να σας επιτεθή. Προσέχετε λοιπόν, μη σκεφθήτε υπερήφανα για τον εαυτό σας, γιατι η Θ. Χάρις θα σας εγκαταλείψη>>. 



Αγώνας


Ο δρόμος του χριστιανού είναι γεμάτος εμπόδια, που γίνονται ολοένα και πιο πολλά. Αγωνισθήτε λοιπόν με ανδρεία και ηρωϊσμό, ακολουθώντας τον απόστολο Παύλο. Όποιος παλεύει με τα πάθη του εκπληρώνει τις εντολές του Κυρίου.


Ανάλογα με τον αγώνα του εξαγνίζεται. Και ανάλογα με τον εξαγνισμό του πλησιάζει τον Κύριο, που υποσχέθηκε ότι: <<ελευσόμεθα και μονήν ποιήσομεν>> (Ιωάν. 14, 23) στην καθαρή καρδιά>>.


<<Όταν ψυχραίνεται ο ζήλος για την πνευματική ζωή, πρέπει με κάθε τρόπο να τον θερμαίνουμε καταφεύγοντας με φόβο και τρόμο στον Θεό. Η ραθυμία, η ακηδία, η αθυμία,  κατάθλιψις του πνεύματος και του σώματος θα μας έρχονται και καμμιά φορά θα μας ταλαιπωρούν αρκετό καιρό.


Δεν πρέπει να δειλιάζουμε. Θα παραμένουμε σταθεροί και ανδρείοι στις αρχές μας, εκτελώντας με υπομονή τα καθήκοντά μας. Ας μην πιστεύουμε ότι θα έχουμε πάντοτε εσωτερική θέρμη ή ότι θ' απολαμβάνουμε διαρκώς εσωτερική γλυκύτητα.


Αυτό μην το ελπίζετε. Αντίθετα, να περιμένετε συχνά ξαφνικές μεταπτώσεις. Γι' αυτό όταν σας πολεμά η ακηδία και η θλίψις, να τις αντιμετωπίζετε σαν κάτι συνηθισμένο στην πνευματική ζωή.


Ενώ όταν σας ανακουφίζη η θέρμη και η γλυκύτητα, να τις αντιμετωπίζετε σαν εκδηλώσεις του θείου ελέους, για τις οποίες δεν είμαστε άξιοι>>. <<Εάν το πρωί προσευχηθήτε, όπως πρέπει, όλη η ημέρα σας θα ευλογηθή.


Μην απελπίζεσθε για τις προσπάθειες που σας φαίνονται άκαρπες. Θυμηθήτε πως μάθατε να πλέκετε ή να διαβάζετε ή να γράφετε. Πόσους κόπους καταβάλατε τότε... Τώρα όμως τα κάνετε όλα άνετα.


Το ίδιο θα συμβή και με την ψυχική σας καλλιέργεια. Προς το παρόν φαίνεται δύσκολο να νικήση κανείς τους λογισμούς. Αργότερα όμως θα τους διώχνη ευκολώτερα. Μόνο που δεν πρέπει να σταματήση ποτέ τον αγώνα μ' αυτούς, αλλά ν' αγωνίζεται ολοένα και περισσότερο.


Να καταφεύγετε με όλη σας την καρδιά στον Κύριο. Είναι ο γιατρός των ψυχών και των σωμάτων! Με μια Του κίνησι, όλα τα δυσάρεστα σκορπίζονται και όλα τα ευχάριστα πολλαπλασιάζονται>>.


<<Είναι πολύ καλό ότι μεριμνώντας για τα καθημερινά δεν αφήνετε την εσωτερική εργασία. Αγωνισθήτε και ο Θεός θα σας ενισχύση να νικήσετε τους εφάμαρτους λογισμούς. Ο Μ. Αντώνιος έλεγε: <<Τα χέρια στην δουλειά, ο νους στον ουρανό>>. Αυτό έκανε και αυτό δίδασκε>>.



Φόβος Θεού


Ο φόβος του Θεού είναι η ρίζα κάθε καλού έργου. Ούτε ένα λεπτό να μην απομακρύνεται από την καρδιά σας. Σαν το κερί ν’ ανάβει και να φωτίζει όλους τους λογισμούς, όλες τις εσωτερικές κινήσεις της καρδιάς σας. Αυτός θα σας διδάξει να βαδίζετε σωστά, να εργάζεσθε το κάθε τι σαν έργο Θεού.


Αυτός θα σας διδάξει να στέκεστε, όπως εκείνοι που βρίσκονται μπροστά στο βασιλέα. Αυτός θα σας διδάξει να προχωρείτε, όπως προχωρούν εκείνοι που κρατούν ένα ποτήρι γεμάτο νερό, από το οποίο δεν πρέπει να στάξει ούτε μια σταγόνα.


Όταν η εσωτερική ζωή πάρει αυτά τα χαρακτηριστικά, τότε θα συνειδητοποιείται κάθε απρεπής κίνηση του νου και της καρδιάς. Αμέσως τότε θ’ ανακρίνεται ενώπιον του Θεού και θ’ απομακρύνεται με τη μετάνοια και τον αποφασιστικό αγώνα για την κάθαρσι>>.


<<Ποθείτε την σωτηρία σας, αλλά ξεσπάσματα του πάθους της κατακρίσεως ταράσσουν την εσωτερική σας ειρήνη. Το πρώτο είναι παρήγορο, το δεύτερο όμως φοβερό! Ο Κύριος πολύ αντιπαθεί την κατάκριση. Η κατάκρισις γεννιέται από την αυταρέσκεια. Γι’ αυτό σε κάθε πτώση σας να εξετάζετε τις αιτίες που σας οδήγησαν σ’ αυτή. Έτσι θ’ αποφεύγετε να παίρνετε το ίδιο μονοπάτι. 


Όταν μάλιστα συγκρατηθείτε μερικές φορές και δεν κατακρίνετε, ο αγώνας σας μετά θα γίνει ευκολότερος. Συνήθως κατακρίνετε όταν παύετε να ελέγχετε τον εαυτό σας. Μου γράφετε ότι δεν έχετε διαθέσιμο χρόνο. Δόξα τω Θεώ, αν συμβαίνει αυτό. Είναι σωτήριο να μη μένουμε ποτέ αργοί. Αλλά πραγματικά δεν έχετε διαθέσιμο χρόνο;


Αξιοποιείτε σωστά τις ώρες σας; Για τα γεύματα, τις δεξιώσεις, τους στολισμούς του σώματος, τις αργολογίες και τις φλυαρίες δεν έχετε χρόνο; Σκεφτείτε καλύτερα μια άλλη δικαιολογία για την αμέλεια σας στη μελέτη των πνευματικών βιβλίων, και μην ισχυρίζεστε ότι δεν έχετε χρόνο. 


Εάν εκμεταλλεύεσθε σωστά τις ώρες σας, θα βρίσκετε χρόνο να θερμαίνετε το θείο ζήλο για την πνευματική καλλιέργεια. Δεν υπάρχει λόγος να διαβάζουμε πολλά, αρκεί να ζούμε αυτά που διαβάζουμε. Μου υπενθυμίζετε πολλές φορές την απουσία του φόβου του Θεού!


Αυτό αποτελεί τη ρίζα κάθε κακού. Ενδιαφερθείτε ν’ αποκτήσετε σύντομα αυτή τη βασική αρετή. Τότε η εσωτερική σας κατάσταση θα είναι καλή. Με το φόβο του Θεού σταθεροποιείται η απόφαση να μην επιτρέψουμε καμιά πτώση στον εαυτό μας. Ο φόβος του Θεού είναι ένα μαχαίρι που μας βοηθά να κόβουμε τις αδυναμίες μας και να προσφέρουμε τον εαυτό μας καθαρή και ευπρόσδεκτη θυσία ενώπιον Του>>.


<<Σας αξίωσαν να υπηρετείτε στο Ιερό! Σπουδαία και υψηλή διακονία! Χρειάζεται όμως ευλάβεια και σύνεση. Γνωρίζετε ασφαλώς ότι όλα μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει για την καταστροφή του. Ο Ιούδας και αυτό το αποστολικό αξίωμα το χρησιμοποίησε για την καταστροφή.


Να το θυμάστε αυτό. Το διακόνημα που σας ανέθεσαν είναι πολύ ιερό, είναι όμως και επίφοβο. Ζητήστε σοφία από τον εύσπλαχνο Θεό. Να φοβάστε την εξοικείωση με τα άγια αντικείμενα και να μην τα χρησιμοποιείτε σαν τα συνηθισμένα πράγματα του κελιού σας. Να προσεύχεσθε στο Θεό να μην επιτρέψει ν’ απομακρυνθεί ο φόβος του από την ψυχή σας σ’ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας σας.


Να συναισθάνεστε ό,τι κάνετε μέσα στο ναό. Να συγκεντρώνετε την προσοχή σας και να θερμαίνετε με θείο ζήλο την καρδιά σας. Κάθε φορά που αρχίζετε τη διακονία να σκέπτεστε ό,τι και την πρώτη φορά. Να υπηρετείτε με το ίδιο δέος και την ίδια ευλάβεια. Πολλές αφορμές θα σας δοθούν για τη διάσπαση των λογισμών, αλλά αυτό δεν θα σας δικαιολογήσει καμιά απροσεξία.


Αγωνιστείτε και θα κατορθώσετε να διατηρείτε απερίσπαστο το νου. Οποιοδήποτε έργο κι αν κάνετε, να σκέπτεστε ότι το κάνετε ενώπιον του ιδίου του Κυρίου, ο Οποίος πραγματικά δέχεται την υπηρεσία σας. Να προσεύχεσθε και ο Θεός θα ευλογήσει τη διακονία σας>>.




Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου:
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. ΠαρακλήτουΑθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 38-44.



Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος


Τετάρτη 14 Ιουλίου 2021

ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΑ-Η ΑΣΚΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ 1886-1974 (ΜΕΡΟΣ 7ον)


 




Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του αειμνήστου Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού Α':
<<Γερόντισσα Μυρτιδιώτισσα - Η Ασκήτρια της Κλεισούρας 1886-1974>>,
έκδοση <<Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής>>,
Φυλή Αττικής 1998.
Ανάρτηση 7η, σελ. 83-90.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.




<<Μικρά Είσοδος στον θαυμαστό κόσμο μιας σύγχρονης Αγίας>>


Ευρίσκομαι στην σκιά της Αγιονορείτικης Εικόνας <<Άξιον έστιν>> πολλούς μήνες τώρα... Το καντηλάκι Της ανάβει ακοίμητο... Ζήτησα την Χάρι Της και δεν με παρέβλεψε... Εργάζομαι τόσο καιρό και δεν απόκαμα... Ουράνια χαρά με πλημμύριζε συνεχώς και λαχτάρα να ολοκληρώσω την προσπάθεια... Ήμουν μέσα σ' έναν <<Κήπο Χαρίτων>>... Η ευωδία των αρετών της Αγίας Γεροντίσσης μ' έκανε να λησμονήσω την κόπωσι και τις δυσκολίες... Μπροστά μου είχα μικρά τεμάχια των Λειψάνων της'  λίγα από τα μαλλάκια της'  χώμα από το μνήμα της'  ένα μέρος από το τσεμπέρι της'  και μία κάρτα με την Εικόνα και το Μοναστήρι της Παναγίας Κλεισουργιωτίσσης... Η γνωριμία μου μαζί της ήταν ένας σταθμός στην πνευματική μου πορεία. Μετά την κοίμησί της, το 1974, επιθυμούσα διακαώς να γράψω ό,τι γνώριζα για τον θαυμαστό κόσμο αυτής της σύγχρονης Αγίας. Θα ήταν ίσως οικονομία Θεού που τώρα, είκοσι πέντε περίπου χρόνια μετά την είσοδό της στην αιώνια κατάπαυσι, αξιώνομαι τελικά να προσφέρω στις φιλόθεες ψυχές αυτήν την εργασία. Η καθυστέρησις έγινε αιτία να συγκεντρώσω νέο υλικό που φωτίζει από κάθε πλευρά την αγιασμένη προσωπικότητα της δούλης του Θεού Μυρτιδιωτίσσης Μοναχής. Στο τέλος της δεύτερης χιλιετίας μετά την ενανθρώπισι του Σωτήρος μας, ο κοσμικός περίγυρος απειλεί να μας συνθλίψη μέσα στις συμπληγάδες της αλαζονείας και της σαρκικότητος. Η οδηγητική μορφή της γενναίας Ασκήτριας ας μας φωτίζη στο σταυροαναστάσιμο μονοπάτι της εσωτερικής συντριβής, της χαρμολύπης, της υπομονής, της ελπίδος, της ευσπλαχνίας... Προσπάθησα να εισδύσω στα άδυτα ενός θαυμαστού κόσμου, να προσεγγίσω ό,τι κρυβόταν κάτω από την εξωτερική ασημότητα μιας καταφρονεμένης γυναίκας. <<Τη ταπεινώσει τα υψηλά τη πτωχεία τα πλούσια>>... Ένας θησαυρός κρυμμένος στα ράκη, την ατημελησιά, την τραχύτητα... Συνεχής αφάνεια, για να φανερωθή ο Θεός'  τόπος θεοφανείας για τους ταπεινούς... Έντιμη ενώπιον του Θεού και πολύτιμο σκεύος των θαυμασίων Του... Ζούσε από τώρα μυστικά την δόξα της Βασιλείας... Ανήκε στον γνώριμο χορό που μας συνεπαίρνει με την φωτεινή ομορφιά του και μας δίνει κουράγιο με τις <<παραδοξότητες>> και <<αντινομίες>> του... <<Γίγαντες ταπεινοί>>'  συναρπαστικοί στην δόξα και την απλότητά τους'  κατανυκτικοί στην αγιότητα και την μετάνοια'  γενναίοι στην άσκησι και την ευγένεια'  αθώοι στον πόνο και στην συγχωρητικότητα'  ελεύθεροι στην υπακοή και την αγνότητα'  αστραπηβόλοι στο βλέμμα και το δάκρυ τους'  αρχοντικοί στον λόγο και την πράξι... Η κοινωνία μας μαζί τους, κοινωνία με τον Κύριό μας, με την Ελπίδα μας... Όσο θα υπάρχουν Άγιοι ανάμεσά μας, έστω και άγνωστοι στους πολλούς, θα υπάρχη ελπίδα... Και εφ' όσον πάντοτε θα υπάρχουν Άγιοι ως την <<Αποκάλυψιν>> Εκείνου, πάντοτε θα υπάρχη ελπίδα... Και έχουμε τόσο ανάγκη από ελπίδα... Και η <<ελπίς ου καταισχύνει>>... Αυτή ας είναι η παρηγοριά μας στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας...



+ Ο  Ω. & Φ. Κ.


27.1.1998 εκ. ημ.


Ανακομιδή Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου





ε κ  τ ο υ  π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο υ )


Φύλακας άγγελος του λαού


Ένας άλλος χρυσός κρίκος στην ευλογημένη αλυσίδα των αρετών της Γεροντίσσης ήταν η ελεημοσύνη. Η Ασκήτρια της Κλεισούρας μπορεί να βίωνε την τέλεια ακτημοσύνη, αλλ' όμως είχε καρδιά πλούσια σε αισθήματα αγάπης και ευσπλαχνίας.


Ό,τι ρούχα και άλλα πράγματα της έδιναν τα έπαιρνε, για να μην τους προσβάλλη, ύστερα όμως τα μοίραζε ελεημοσύνη. Έκρυβε σε διάφορες τρύπες του οικοδομήματος τα χρήματα που της άφηναν και στην κατάλληλη στιγμή τα έβγαζε, για να τα δώση στους φτωχούς.


Και ήταν τόση η φτώχεια εκείνη την περίοδο: προσφυγιά, μεσοπόλεμος, κατοχή, εμφύλιος... Το 1931 η οικογένειά της πήρε αποζημίωσι, γιατι είχε αφήσει στην Τουρκία κτήματα.


Με το μερίδιο που της αναλογούσε έφτιαξε μερικές Εικόνες για το Μοναστήρι και τα υπόλοιπα τα έδωσε ελεημοσύνη. Στις 5 Απριλίου 1944 πυρπολήθηκε η κάτω γειτονιά της Κλεισούρας από τους Γερμανοβούλγαρους και σφαγιάστηκαν 240 κάτοικοι΄


περισσότερα από 500 γυναικόπεδα κατέφυγαν στο Θεομητορικό Προσκύνημα, όπου και διεσώθησαν. Η Γερόντισσα, σαν άλλος φύλακας άγγελος, τους υποδέχθηκε και θυσιάστηκε για να τους περιποιηθή υλικά, αλλλά και να τους ενθαρρύνη με την αγάπη και την προσευχή της.


Σε λίγα χρόνια ξέσπασε άλλη δοκιμασία: από το 1947 ως το 1949 η περιοχή είχε γίνει το θέατρο των συγκρούσεων του εμφυλίου πολέμου. Οι κάτοικοι της Κλεισούρας και των γύρω χωριών σε κατάστασι απογνώσεως έτρεχαν στο Μοναστήρι για να βρουν λιμάνι σωτηρίας και ασφαλές καταφύγιο.


Η Ασκήτρια προσευχόταν για όλον τον κόσμο στην Παναγία, στήριζε τον τρομαγμένο λαό, παρηγορούσε τους ολιγοψύχους: -Μην φοβάστε... Η Παναϊα γυρνάει εδώ και προστατεύει το Μοναστήρι...


Μη φοβάστε, εδώ δεν έρχονται οι αντάρτες... Μία θεοφιλής ψυχή, που έζησε από κοντά την τραγικότητα των στιγμών, διηγείται με απλότητα: -Είχε έρθει πολύς κόσμος απ' τα τριγύρω χωριά στη Μονή.


Επρόκειτο νά' ρθουν κι άλλοι... Είχε γίνει μια μεγάλη μάχη ανάμεσα στους αντάρτες και το στρατό... Στα χωριά ρίχναν βόμβες... Ξεηκώθηκαν οι άνθρωποι και δεν μπορούσαν να πάνε πίσω στα σπίτια τους...


Η Παναγία είπε στη Γερόντισσα: <<να πας κάτω στον μπαξέ να μαζέψης χόρτα... Θά' ρθουν γυναικόπαιδα και θά' ναι πεινασμένοι... Να βάλετε καζάνι και να τους ταίσετε, για να μην πεθάνουν στην πείνα>>.


-Κάθε βράδυ κάναμε αγρυπνία, για να γλυτώσουμε απ' την μεγάλη φουρτούνα, το μεγάλο κακό... Ένα βράδυ στην Εκκλησία της Παναγίας, άλλο βράδυ στην Αγία Παρασκευή κι άλλο στον Άγιο Κωνσταντίνο...


Κοιμόμασταν λίγο την ημέρα... -Ένα βράδυ ήμασταν στης Παναγιάς... Η Γερόντισσα μπήκε στο Ιερό για να προσευχηθή, εγώ έμεινα έξω στο στασίδι απέναντι στη Θεοτόκο... Τράβαγα κομποσχοίνι...


Τότε ακούστηκε ένας δυνατός κρότος μέσα στο Βήμα, θαρρείς κι έπεσαν πολλές βόμβες... Τρέχω μέσα να δω τί συμβαίνει... <<Φοβήθηκες, κορίτσι;...>>, μου λέει... Κι έκλαιγε... <<Έλα, έλα να δης την Εικόνα της Παναγίας, τί δάκρυα μεγάλα>>...


Η Παναγία έκλαιγε, αλλά κι όλες οι Εικόνες... <<Η Παναγία είπε φουρτούνα έχετε, αλλά μην φοβάστε, σε λίγο καιρό θα σταματήση το κακό...>>. -Άλλη φορά ξημέρωνε της Αγίας Άννας, 25 Ιουλίου...


Η Γερόντισσα είπε: <<αύριο είναι η γιορτή της Αγίας Άννας... Θα κάνουμε αγρυπνία>>... Ήμασταν οι δυο μας κι ό,τι ξέραμε λέγαμε... Εκείνη να ψέλνη, να προσεύχεται, ν' ανάβη τα καντήλια...


Κι όταν έκανε μετάνοιες χτυπούσε τα γόνατά της επίτηδες σε δυο πέτρες και ματώνανε... Κι εκείνο το βράδυ έκλαψε πολύ... Ξαφνικά μου λέει: <<Αγροίκησες τίποτε;... Πάμε στο γυναικωνίτη!>>...


Ανεβήκαμε και σταθήκαμε μπροστά στην Εικόνα της Οσίας Μαρίας που την κοινωνάει ο Αββάς Ζωσιμάς... <<Αυτήνα είδα... Τί μεγάλο θαύμα έγινε μ' αυτήν!... Αβούτεν είδα... Ντο θαύμα έντον μετατέν!...


Ήρθε, με τράβηξε και μου είπε <<ελάτε πάνω, μη μιλάτε'  θα λέτε μόνο με το νου σας το Κύριε Ιησού Χριστέ... Κάντε υπομονή και μην φοβάστε>>... Η Παναγία μας σκέπασε... Τους έδιωξε, έφυγαν...


Η προσφορά της Γεροντίσσης την αποφράδα εκείνη περίοδο ήταν ανεκτίμητη: στήριξε το Μοναστήρι και το γλύτωσε από τους αντάρτες. Ήθελαν να το κάψουν, γιατι εκρύβοντο εκεί οπλίτες...


Έδινε στους αντάρτες τρόφιμα και τους έδιωχνε... Φύλαγε με κίνδυνο της ζωής της τις προμήθειες, δοχεία με λάδι και άλλα αγαθά, για να μη τα αρπάξουν... Ύστερα τα μοίραζε στην φτωχολογιά... Το σεβάσμιο Μοναστήρι στις ημέρες της ήταν πράγματι το <<Σπίτι της Παναγιάς>>...



6. Όλη μία ζωντανή προσευχή


Από πού όμως αντλούσε αυτήν την δύναμι η Ασκήτρια της Κλεισούρας;... Ουσιαστικά ζούσε μόνη, χωρίς να έχη έναν πνευματικό οδηγό ή άλλα έμπειρα πρόσωπα για να την συμβουλεύσουν, να την βοηθήσουν, να την ενισχύσουν, να την χειραγωγήσουν...


Η ηρωϊκή Σοφία ήταν θεοδίδακτη... Από τις σπάνιες εκείνες  περιπτώσεις που συναντώνται στην ιστορία της Εκκλησίας μας... Από την μυστική πηγή της προσευχής έπινε το <<ύδωρ το ζων>>.


Αυτό της έδινε θάρρος, καθαρότητα, φωτισμό... Ήταν όλη μία ζωντανή πύρινη προσευχή... Συνωμιλούσε συνεχώς με την Παναγία... Έλεγε τροπάρια της Θεοτόκου και άλλες πολλές προσευχές...


Με τρόπο απλό, με θερμή πίστι και αμεσότητα... Προσευχόταν μέχρι αργά και μετά έδινε λίγο ξεκούρασι στο βασανισμένο της σώμα. Κακοπάθεια και προσευχή σφυρηλάτησαν στην θεοφώτιστη Ασκήτρια μία καρδιά γεμάτη πίστι και ανδρεία.


Κάποτε, στην περίοδο της Κατοχής, για αρκετές ημέρες εξαφανίσθηκε... Ο κόσμος πίστεψε, ότι την εσκότωσαν ή οι αντάρτες ή οι Γερμανοί. Αυτή όμως ήταν επάνω στην πλαγιά, στην Αγία Τριάδα'


προσευχόταν νηστική περισσότερο από ένα μήνα... Την βρήκε τυχαία ένας τσοπάνος και ενημέρωσε το Μοναστήρι. Της πήγαν ψωμί και νερό... Μετά από λίγες ημέρες κατέβηκε...



Φιλιωμένη με την φύσι


Η αγάπη και η προσευχή έκαμαν πολύ ευρύχωρη την καρδιά της Γεροντίσσης... Έτσι και η ευσπλαχνία της ήταν διάχυτη και προς τα ζώα... Με τον καιρό ανέπτυξε μία θερμή φιλική σχέσι ιδίως με τα πετεινά του ουρανού.


Τα συμπονούσε: έπαιρνε ψωμί και στάρι μαζί της και τα έριχνε στον δρόμο, για να τρώνε, όπως έλεγε με ζεστασιά, <<τα πουλία του Θεού... Τα πουλία του Θεού...>>. Είχε μία σουπιέρα μεγάλη' έβαζε μέσα νερό και ξερά ψωμιά να μαλακώσουν.


Καθόταν εκεί στο καλδερίμι, στην αυλή της Εκκλησίας κάτω, χωρίς να στρώση τίποτε, με την σουπιέρα δίπλα... Τα πετεινά του ουρανού κατέβαιναν στο κεφάλι της, στην πλάτη της, τριγύρω στην σουπιέρα.


Είχαν μάθει και μαζεύονταν να φάνε το ψωμάκι, να πιούνε το νεράκι... Και εκείνη χαμογελούσε και πλέοντας σε πελάγη ευτυχίας, έλεγε: -Δόξα νά' χης, Θεέ μου!... Έστειλες τα πουλία να ξεδιψάσουν και να τρώνε... Δόξα Σοι, Κύριε!...


Κάποτε, κατέβηκε στην Εκκλησία με μία ευλογημένη ψυχή, για να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν... -Μου είπε η Γερόντισσα να αρχίσω την μικρή Παράκλησι κι εκείνη πήγε μες στο Ιερό, να ανάψη το καντήλι...


Καθώς προσευχόμασταν, ξαφνικά μπαίνουν ορμητικά από την πόρτα και τα παράθυρα τα πετεινά του ουρανού!... Πετούσανε πάνω μας, μας κτυπούσανε με το ράμφος τους, κελαηδούσανε!...


Εγώ φοβήθηκα, γονάτισα και κρύφτηκα κάτω από την ποδιά της Γερόντισσας... Εκείνη από την χαρά της έκλαιγε... <<Μη φοβάσαι, παιδί μου, μη διακόπτης την προσευχή, συνέχισε την Παράκλησι...


Η Παναγία και ο Χριστός μας στέλνουνε τα πουλία, κορίτσι μου, και μας παρηγορούν... Συντροφίαν έχουμε τα πουλία του Θεού και χαιρόμαστε μ' αυτά... Και χάρουμες με τατά...>>.


Τα πετεινά, όταν προσκυνούσαμε τις Εικόνες, σαν νά' καναν ό,τι κι' εμείς: κτυπούσαν με το ράμφος κάθε Εικόνα και κελαηδούσανε!... 




Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )


Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του αειμνήστου Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού Α':
<<Γερόντισσα Μυρτιδιώτισσα Η Ασκήτρια της Κλεισούρας 1886-1974>>,
έκδοση <<Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής>>,
Φυλή Αττικής 1998, σελ. 83-90.

Δευτέρα 12 Ιουλίου 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 1821-2021: ''ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ, ΠΟΥ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΚΑΝΟΥΝ ΓΙΟΡΤΗ!...''




Αγιογραφία από το <<Εργαστήρι Εκκλησιοποιημένης Αγιογραφίας>>
της Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής.





Το trailer ευγνωμοσύνης στα 200 χρόνια από την εθνική μας παλιγγενεσία
προέρχεται εκ του ιστοτόπου της
Ιεράς Μητρόπολης Ωρωπού και Φυλής της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών,  εδώ: https://www.imoph.org/index-el.html

Σάββατο 10 Ιουλίου 2021

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ






«Συνίστησι την εαυτού αγάπην

εις ημάς ο Θεός, ότι έτι
αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανε»

(Ρωμ. 5,8)

Όλοι, αγαπητοί μου, όλοι στην εποχή μας μιλάνε για αγάπη. Η αγάπη είνε αίσθημα που φύτεψε ο Θεός στην καρδιά του ανθρώπου. Η αγάπη είνε το πιο ευγενικό και βαθύ αίσθημα. Να αφαιρέση κανείς την αγάπη από τον κόσμο; Αλλοίμονο!


Ο κόσμος δεν θα μπορέση να σταθή, αλλά θα διαλυθή και θα καταστραφή. Η αγάπη είνε αναγκαία όσο αναγκαία είνε στο υλικό σύμπαν η παγκόσμιος έλξις. Εκατομμύρια και δισεκατομμύρια είνε τα αστέρια του ουρανού. Πως στέκονται;


Πως δεν φεύγουν από την τροχιά τους; Πως δεν πέφτει το ένα πάνω στ’ άλλο; Πως κινούνται με τόση αρμονία και τάξι; Ποιος είνε εκείνος που τα συγκρατεί; Είνε ο Θεός; Αυτός έβαλε ένα νόμο, νόμο φυσικό, νόμο που είνε ο πιο σπουδαίος νόμος μέσα στο σύμπαν. Ο νόμος αυτός λέγεται παγκόσμιος έλξις.


Τί θα πη παγκόσμιος έλξις; Σε κάθε άστρο υπάρχει κρυμμένη μια δύναμις, που σαν μαγνήτης τραβάει τα άλλα ουράνια σώματα που είνε κοντά του, και αυτά πάλι το τραβούνε, και έτσι, τραβώντας το ένα το άλλο, συγκρατούνται και δεν πέφτουν. Μια αόρατη κλωστή, η παγκόσμιος έλξις, κρατάει όλα τα άστρα.


Είνε βέβαια αυτά ένα μεγάλο μυστήριο, πως η γη π.χ. τραβάει το φεγγάρι, ο φεγγάρι τραβάει τη γη, κι αυτά πάλι τα τραβάει ο ήλιος, και τον ήλιο τον τραβάει άλλος ήλιος και τον άλλο ήλιο άλλος και ούτω καθεξής. Μια αλυσίδα απέραντη! Ζαλίζεσαι όταν το σκέπτεσαι.


Όπως λοιπόν τα δισεκατομμύρια άστρα συγκρατούνται με το νόμο της παγκοσμίου έλξεως, έτσι και τα εκατομμύρια και τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων συγκρατούνται με έναν άλλο νόμο, ηθικό νόμο, που φύτεψε ο καλός Θεός στις καρδιές των ανθρώπων. Και ο νόμος αυτός είνε ο νόμος της αγάπης.


Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αισθάνεται αγάπη. Κι αυτός ο κακούργος, που έκανε εγκλήματα και καταδικάστηκε σε θάνατο, κι αυτός κάτι ακόμα κρατάει από το νόμο της αγάπης. Αν σβήση κάθε ίχνος αγάπης και πεισθή ο άνθρωπος ότι όλοι τον έχουν εγκαταλείψει και δεν υπάρχει πια κανείς που να τον αγαπάη, ο άνθρωπος αυτός δεν θα μπορέση να ζήση· θ’ αυτοκτονήση.


Αγάπη θέλουν οι άνθρωποι. Αλλ’ η αγάπη στον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, ήταν μια αγνή αγάπη, μια αγάπη καθαρή από κάθε μόλυσμα αμαρτίας, και μέσα στα αγνά μάτια των πρώτων ανθρώπων, του Αδάμ και της Εύας, καθρεφτιζόταν ο ουρανός, η χαρά και η ευτυχία. Αγαπούσε ο Αδάμ την Εύα, η Εύα αγαπούσε τον Αδάμ, και οι δύο αγαπούσαν παραπάνω απ’ όλα το Θεό, που τον αισθάνονταν σαν πατέρα.


Υπήρχε μια αρμονία των δύο πρώτων ανθρώπων στις σχέσεις τους προς τη φύσι, προς τον εαυτό τους και προς το Θεό. Οι πρώτοι άνθρωποι, πνευματικά αστέρια, ειλκύοντο από το κέντρο, από το Θεό, και έτρεχαν πάνω στη τροχιά της θεϊκής αγάπης. Και ήτανε όλα ευχάριστα.


Αλλ’ ύστερα από την αμαρτία που έκαναν, η αρμονία των σχέσεων διαταράχθηκε, η αγάπη μολύνθηκε και διαστράφηκε· έγινε μια αγάπη ιδιοτελής, μια αγάπη που περιωρίστηκε σε λίγα πρόσωπα, μια αγάπη που δεν είχε πια κέντρο έλξεως το Θεό, αλλά άλλα κέντρα έλξεως, ανθρώπους και άλλα πράγματα.


Οι άνθρωποι, αντί να αγαπούν το Θεό, αγαπούσαν μόνο τον εαυτό τους και τα μικρά κ’ ελεεινά συμφέροντα. Έτσι από φιλόθεοι έγιναν διλήδονοι, φίλαυτοι, σαρκολάτρες, εγωϊσταί και υπερήφανοι. Σύνθημά τους; Όλα για τον εαυτό τους· τίποτα για τον πλησίον, τίποτα για τον Θεό. Η αγάπη απογυμνώθηκε από κάθε άλλο και ωραίο, έμεινε μόνο το όνομα. Ω, πόσα εγκλήματα δεν διαπράχθηκαν εν ονόματι της ψεύτικης αυτής αγάπης!


Αλλά που, θα ρωτήσετε, που είνε η αγάπη η αγνή, η ιδεώδης αγάπη; Που είνε η αγάπη η χριστιανική, που τα πάντα θυσιάζει για τους άλλους και δεν κρατάει τίποτα για τον εαυτό της παρά μόνο τον σταυρό; Ιδεώδης αγάπη υπάρχει στο Θεό. Ο Θεός είνε αγάπη, όπως κηρύττει ο ευαγγελιστής Ιωάννης (Α’ Ιωαν. 4,8).


Της θείας αγάπης δείγματα δεν είνε ένα και δύο· είνε αναρίθμητα. Ποιο απ’ όλα ν’ αναφέρουμε εδώ στο σύντομο κήρυγμά μας; Ο Θεός προνόησε εξαιρετικά για τον άνθρωπο· τον έβαλε μέσα στον παράδεισο, σ’ ένα περιβάλλον φυσικό, που δεν το έφτανε άλλο στην ωραιότητα. Όπου κι αν στεκόταν μέσα στον παράδεισο, την αγάπη έβλεπε.


Ο αέρας, καθαρός από κάθε μικρόβιο, φυσούσε και κινούσε τα φύλλα των δέντρων· τα νερά κρυστάλλινα έτρεχαν και κελάρυζαν· οι ακτίνες του ήλιου φώτιζαν και θέρμαιναν· τα καρποφόρα δέντρα, γεμάτα καρπούς, λύγιζαν τα κλαδιά τους· τα πουλιά κελαηδούσαν πάνω στα πυκνά φυλλώματα των δέντρων· τα ζώα όλα ήταν ημέρα και ζούσαν μαζί αγαπημένα μέσα στο κοινόβιο του παραδείσου.


Το καθένα χωριστά αλλά και όλα μαζί με κάποια μυστική φωνή φώναζαν, και η φωνή τους γλυκειά έφτανε στ’ αυτιά του Αδάμ και της Εύας και έλεγε· Ο Θεός σας αγαπά! Αλλά και ύστερα από την πτώσι του ανθρώπου ο Θεός δεν έπαυσε ν’ αγαπά και να ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο. Κάθε τόσο έστελνε στον κόσμο άνδρες σπουδαίους με ικανότητες και χαρίσματα, έστελνε πατριάρχες και προφήτες, και δια μέσου των εκλεκτών αυτών πνευμάτων έδειχνε την αγάπη του, την επιθυμία του να φέρη το λαό του στη θεογνωσία.


Αλλά δυστυχώς! Παρ’ όλα αυτά τα μέσα που μεταχειρίστηκε ο Θεός, παρ’ όλες τις ευεργεσίες και τα θαύματα, ο κόσμος δεν συνεκινείτο, δεν μετανοούσε, δεν επέστρεφε στον ουράνιο Πατέρα. Και ο Θεός; Ενώ θα μπορούσε να τον καταστρέψη, όπως κατέστρεψε άλλοτε τα Σόδομα και τα Γόμορρα, δεν το έκανε. Έδειξε μακροθυμία.


Η αγάπη του Θεού έφτασε σ’ ένα ύψος, που ποτέ ανθρώπινη διάνοια δεν μπορούσε να φανταστή. Ήρθε ο Θεός επί της γης! Ήρθε το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Ήρθε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Φόρεσε σάρκα ανθρώπινη. Έγινε άνθρωπος όμοιος μ’ εμάς εκτός από την αμαρτία. Έζησε ανάμεσά μας σαν ο πιο φτωχός από τους ανθρώπους. Υπηρέτησε τον άνθρωπο με μια αγάπη που πρώτη φορά γνώριζε ο κόσμος. 


Ταπεινώθηκε όσο κανένας άλλος. Έγινε ο δούλος των δούλων του. Τέλος σταυρώθηκε και έχυσε το τίμιο του αίμα για να σώση τον άνθρωπο. Κάθε λόγος του Χριστού, κάθε θαύμα του, κάθε χτύπος της καρδιάς του, κάθε πράξις του, κάθε σταλαγματιά του αίματός του φωνάζουν. Όλα φωνάζουν, όλα κηρύττουν, όλα διαλαλούν· «Ο Θεός αγάπη εστίν» (Α’ Ιωαν. 4,8). Η αγάπη του ωκεανός!


Ύστερα από τόση αγάπη, που έδειξε και συνεχίζει να δείχνη ο Θεός, εμείς οι άνθρωποι τι έπρεπε να αισθανώμαστε απέναντι στον Ευεργέτη μας; Δεν θα έπρεπε να αισθανώμαστε το πιο βαθύ αίσθημα αγάπης κ’ ευγνωμοσύνης προς τον Θεό; Δεν θα έπρεπε να προτιμάμε να πεθάνουμε παρά να παραβούμε μια εντολή του και να τον λυπήσουμε;


Δυστυχώς δείχνουμε την πιο μεγάλη αχαριστία. Ξέρετε πως μοιάζουμε; Μοιάζουμε με έναν που κάποιος τον φιλοξενεί στο σπίτι του, τον περιποιείται, τον αγαπάει όσο κανείς. Αρρωσταίνει, κινδυνεύει να πεθάνη, κι αυτός και το αίμα του κάνει μετάγγισι σ’ αυτόν και τον σώζει. Και ο άνθρωπος που τόσο ευεργετήθηκε, φεύγοντας από το σπίτι του ευεργέτου, αντί να του πη ένα ευχαριστώ, γυρίζει και βρίζει και βλαστημάει τον ευεργέτη με τις πιο χυδαίες λέξεις και τον φτύνει στο πρόσωπο.


Ερωτώ· Υπάρχει μια τέτοια αχάριστη και τερατώδης ύπαρξι; Ναι, υπάρχει! Είμαστε εμείς, όσοι στον εικοστό αιώνα που ζούμε αμαρτάνουμε και κάτω από το σταυρό της αγάπης του Χριστού συνεχίζουμε τις ύβρεις, τις βλασφημίες τους εμπαιγμούς και τα εμπτύσματα των σταυρωτών του. Ω, τι αχαριστία, τι φρίκη! Απέναντι τόση αγάπη τόση αποστροφή και κακία. Ω Χριστέ, συγχώρεσέ μας!


Εκ του βιβλίου 

του Μακαριστού Μητροπολίτη Πρώην Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου

<<ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ>>

 (Σύντομα κηρύγματα επί των Αποστολικών Περικοπών).

Γ’ έκδοσις. 2000.

Αναδημοσίευση εκ του ιστολογίου

 <<Ορθόδοξη Πορεία>>.


Print Friendly and PDF