ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Γ', «Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ» ΜΕΡΟΝ 11ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Βασιλεία του Θεού και ο αντίχριστος»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Γ'»,
Αθήνα 2011, σελ. 91-95.
<<Όλη αυτή η σύγχυση και ο θόρυβος για τα παραπάνω, όπως και γι΄άλλα συναφή θέματα που αναφέρονται στον αντίχριστο, μας ώθησαν να συμπεριλάβουμε ως βασικό κείμενο στον τρίτο τόμο των έργων του οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ μια πατερική και αγιογραφική πραγματεία του για το θέμα αυτό.
Τίτλος της εργασίας αυτής είναι <<Η Βασιλεία του Θεού και ο Αντίχριστος>>.
Ο όσιος Ιγνάτιος πραγματεύεται με μοναδική ερμηνευτική ικανότητα και πληρότητα τα λόγια του ίδιου του Κυρίου για το θέμα της Δεύτερης Παρουσίας Του, της Βασιλείας του Θεού και του αντιχρίστου, ώστε να μην αφήνει κανένα κενό ή δυνατότητα παρερμηνείας των αγιογραφικών κειμένων.
Το θεωρήσαμε απαραίτητο λοιπόν να συμβάλλουμε με τη γνώμη ενός αγίου της Εκκλησίας μας στη διάλυση όλων των σχετικών παρερμηνειών και πλανών, ώστε κάθε καλοπροαίρετος χριστιανός να ερμηνεύσει ναι ν' ασχοληθεί με το βασικό θέμα <<ου έστι χρεία>>, και που δεν είναι άλλο από το να προετοιμαστούμε, να είμαστε έτοιμοι για το <<πώς>> και όχι για το <<πότε>> θα συναντήσουμε το Χριστό.
Εκτός από βασικό αυτό έργο όμως, στον τρίτο τόμο συμπεριλάβαμε κι άλλα εποικοδομητικά κείμενα, απαραίτητα στον κάθε χριστιανό που θέλει ν' αγωνιστεί με συνέπεια στον αμπελώνα του Κυρίου.
Ο όσιος Ιγνάτιος ήταν πάρα πολύ εγκρατής της πατερικής θεολογίας κι ασχολήθηκε με την ερμηνεία αρκετών αγιογραφικών κειμένων με μοναδική ικανότητα και θείο φωτισμό.
Εκτός από τα ερμηνευτικά του κείμενα (όπως για παράδειγμα τις ερμηνείες του 1ου ψαλμού του Δαβίδ, των ευαγγελικών περικοπών που αναφέρονται στη Μάρθα και τη Μαρία, στις Μυροφόρες γυναίκες κλπ), ο όσιος Ιγνάτιος έγραψε και κάποιες πραγματείες που αφορούν στην καθημερινή ζωή και στην πνευματική πρόοδο των χριστιανών, όπως για παράδειγμα την αξία που έχουν στην πνευματική ζωή η νηστεία, η εγρήγορση, η ταπεινοφροσύνη, η σωματική και πνευματική άσκηση, η νέκρωση του κοσμικού πνεύματος κ. α.
Τα κείμενα του οσίου Ιγνατίου είναι αυθεντικά, πατερικά, στηρίζονται στην παράδοση και την ορθή διδασκαλία της Εκκλησίας μας.
Κατά συνέπεια είναι μια πηγή ζώντος ύδατος, που ξεδιψάει κι αναπαύει τον ταλαιπωρημένο από αμφιβόλου προέλευσης σύγχρονες ετεροδιδασκαλίες και πλάνες>>.
Πέτρος Μπότσης, Ιανουάριος 2008
(Απόσπασμα εκ του Προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

Η ΝΗΣΤΕΙΑ

Προσεύχετε δε εαυτοίς μήποτε βαρηθώσιν

υμών αι καρδίαι εν κραιπάλη και μέθη

και μερίμναις βιοτικαίς (Λουκ. κα' 34).

Α' Ο θεσμός της

Αυτό που προτείνει ένας από τους μεγαλύτερους δασκάλους του μοναχισμού είναι ό,τι έκαναν οι άγιοι απόστολοι. Κι ενώ έκρουαν, υπηρετούσαν δηλαδή το Θεό και λειτουργούσαν, αξιώθηκαν ν' ακούσουν τα μηνύματα του Αγίου Πνεύματος. <<Λειτουργούντων δε αυτών τω Κυρίω και νηστευόντων είπε στο Πνεύμα το Άγιον' Αφορίσατε δη μοι τον Βαρνάβαν και τον Σαύλον εις το έργον ο προσκέκλημαι αυτούς. Τότε νηστεύσαντες και προσευξάμενοι και επιθέντες αυτοί τας χείρας απέλυσαν>> (Πράξ. ιγ' 2-3). Ενώ δηλαδή βρίσκονταν στη μέση του έργου της προσευχή και της νηστείας, δεν είχαν τελειώσει ακόμα, το Άγιο Πνεύμα έδωσε εντολή στους δύο αποστόλους να κηρύξουν το χριστιανισμό στους εθνικούς. Τί θαυμαστή συνύπαρξη της προσευχής με τη νηστεία! Η προσευχή είναι ανίσχυρη, αδύναμη χωρίς τη νηστεία. Κι η νηστεία είναι άκαρπη αδε συνοδεύεται από την προσευχή. Η νηστεία ελευθερώνει τον άνθρωπο από τα σαρκικά πάθη, ενώ η προσευχή μάχεται με τα ψυχικά. Και μόλις τα υποδουλώσει, εισχωρεί σ' ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου και την εξαγνίζει. Και μέσα στον εξαγνισμένο και αγιασμένο πνευματικό εισάγει το Θεό. Όποιος σπέρνει το χωράφι του χωρίς προηγουμένως να το οργώσει, χάνει άδικα το σπόρο του. Αυτός αντί για καρπό θερίζει αγκάθια. Το ίδιο γίνεται όταν σπέρνουμε τους σπόρους της προσευχής χωρίς πρώτα να καθαρίζουμε τη σάρκα μας. Τότε αντί για αγιότητα, παράγουμε την αμαρτία. Η προσευχή μας θα πάει χαμένη. Θα λεηλατηθεί από διάφορους λογισμούς και φαντασίες και θα μολυνθεί από αισθησιακές σκέψεις. Το σώμα μας προέρχεται από το χώμα. Κι αν δεν καλλιεργηθεί, όπως καλλιεργούμε τη γη, δεν μπορεί ν' αποδώσει καρπούς δικαιοσύνης. Αν πάλι κάποιος καλλιεργεί τον αγρό του με μεγάλους κόπους και καταβάλλει πολλά έξοδα αλλά δεν τον σπέρνει, τότε ο αγρός του θα καλυφτεί από άφθονα ζιζάνια. Το ίδιο γίνεται όταν το σώμα καθαρίζεται με τη νηστεία αλλά η ψυχή μένει ακαλλιέργητη, χωρίς προσευχή, χωρίς μελέτη του Λόγου του Θεού, χωρίς ταπείνωση. Τότε η νηστεία θα γίνει αιτία να ξεφυτρώσουν πολλά ζιζάνια, ψυχικά πάθη όπως η υπερηφάνεια, η ματαιοδοξία, η καταφρόνηση κ. α. Ποιό είναι και πώς ενεργεί το πάθος της λαιμαργίας και της μέθης; Όταν κάποιος χάσει το μέτρο, η φυσική τάση για το φαγητό και το πιοτό απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες και πιο πλούσιες ποικιλίες τροφών απ' όσες χρειάζεται το σώμα για να συντηρηθεί. Τότε το φαγητό και το πιοτό γίνονται πάθος. Το υπερβολικό φαγητό ενεργεί στις σωματικές δυνάμεις αντίθετα απ' ό,τι είναι προορισμένο να κάνει. Τις βλάπτει, τίς εξασθενίζει και τίς καταστρέφει. Η ανάγκη για τροφή ικανοποιείται σ' ένα τραπέζι λιτό, όταν ο άνθρωπος συγκρατιέται και δεν τρώει υπερβολικά, ούτε μόνο για την ηδονή. Το φαγητό μόνο για την ηδονή κι ο υπερβολικός κορεσμός πρέπει να ξεχαστούν. Έτσι, μ' αυτόν τον τρόπο, η επιθυμία για το φαγητό μετριάζεται και λογικεύεται. Κι όταν η επιθυμία λογικεύεται, τότε ο άνθρωπος ικανοποιείται ακόμα και με τις πιο απλές και λιτές τροφές. Όταν από την άλλη μεριά η επιθυμία για το φαγητό ικανοποιείται με υπερβολή ή για την ηδονή, ο άνθρωπος εκτραχύνεται και γίνεται πιο απαιτητικός. Σιγά σιγά θέλει νά' χει νόστιμα φαγητά και σε μεγάλη ποικιλία, καθώς και ποτά. Όσο περνάει ο καιρός όμως γίνεται όλο και πιο απαιτητικός και στο τέλος το φαγητό και το ποτό του γίνονται πάθος που απαιτεί διαρκώ; όλο και περισσότερο κορεσμό, όλο και πιο πολύ ηδονή, ουδέποτε ικανοποιείται. Όταν αποφασίσουμε ν' αφοσιωθούμε στην υπηρεσία του Θεού, ας θέσουμε ως θεμέλιο της προσπάθειάς μας τη νηστεία. Απαραίτητο και ουσιαστικό στοιχείο σε κάθε θεμέλιο πρέπει νά' ναι η ακλόνητη σταθερότητα. Διαφορετικά είναι αδύνατο να χτίσεις πάνω του κτίριο, όσο σταθερό και γερό κι αν είναι το κτίριο από μόνο του. Γι' αυτό ποτέ και για κανένα λόγο ή με οποιαδήποτε δικαιολογία ας μην παραβούμε την εντολή της νηστείας τρώγωντας ή πίνοντας ελεύθερα και υπέρμετρα.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Βασιλεία του Χριστού και ο αντίχριστος»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Γ'»,
Αθήνα 2011, σελ. 91-95.

ΕΙΣΑΓΩΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ

 

Ακάθιστος ύμνος επικράτησε να λέγεται ένας ύμνος «Κοντάκιο» της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την όρθια στάση, που τηρούσαν οι πιστοί κατά τη διάρκεια της ψαλμωδίας του. Οι πιστοί έψαλλαν τον Ακάθιστο ύμνο όρθιοι, υπό τις συνθήκες που θεωρείται ότι εψάλη για πρώτη φορά, ενώ το εκκλησίασμα παρακολουθούσε όρθιο κατά την ακολουθία της γιορτής του Ευαγγελισμού, με την οποία συνδέθηκε ο ύμνος.

της Δρ. Ελένης Ρωσσίδου-Κουτσού

Ψάλλεται συνήθως ενταγμένος στο λειτουργικό πλαίσιο της ακολουθίας του Μικρού Αποδείπνου, σε όλους τους Ιερούς Ναούς, τις πέντε πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος. Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως το Ω (κάθε οίκος ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά ελληνικό γράμμα), και είναι γραμμένος πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και εν μέρει της ομοιοκαταληξίας.

Θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και είναι εμπλουτισμένος από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις, μεταφορές, κλπ). Το θέμα του είναι η εξύμνηση της ενανθρώπισης του Θεού μέσω της Θεοτόκου, πράγμα που γίνεται με πολλές εκφράσεις χαράς και αγαλλίασης, οι οποίες του προσδίδουν θριαμβευτικό τόνο.

Κατά το έτος 626 μ. Χ., και ενώ ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος μαζί με το βυζαντινό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνίδια από τους Αβάρους. Οι Άβαροι απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.

Στις 8 Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».

Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύκτα. Μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό, στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε χρόνου. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει»), με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο, στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.

Σύμφωνα, όμως, με άλλες ιστορικές πηγές, ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέεται και με άλλα παρόμοια γεγονότα, όπως τις πολιορκίες και τη σωτηρία της Κωνσταντινούπολης επί των Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου (673), Λέοντος του Ισαύρου (717-718) και Μιχαήλ Γ΄ (860). Δεδομένων των τότε ιστορικών συνθηκών (εικονομαχική έριδα, κλπ.), δεν θεωρείται απίθανο, η Παράδοση να έχει αλλοιώσει την ιστορική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολο να λεχθεί μετά βεβαιότητας ποιο ήταν το ιστορικό περιβάλλον της δημιουργίας του Ύμνου.

Σε όλη τη χειρόγραφη παράδοση, ο ύμνος φέρεται ως ανώνυμος, ενώ ο Συναξαριστής που τον συνδέει με τα γεγονότα του Αυγούστου του 626 δεν αναφέρει ούτε το χρόνο της σύνθεσής του, ούτε τον μελωδό του. Το περιεχόμενό του πάντως απηχεί τις δογματικές θέσεις της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου, που συνήλθε στην Έφεσο, στη βασιλική της Θεοτόκου, το 431 από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄. Σε αυτήν συμμετείχαν 200 επίσκοποι, ανάμεσα στους οποίους ο Άγιος Κύριλλος Αλεξάνδρειας. Καταδίκασε τις διδαχές του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριου, ο οποίος υπερτόνιζε την ανθρώπινη φύση του Ιησού έναντι της θείας, υποστηρίζοντας ότι η Μαρία γέννησε τον άνθρωπο Ιησού και όχι τον Θεό. Η Σύνοδος διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, με πλήρη ένωση των δύο φύσεων και απέδωσε επίσημα στην Παρθένο Μαρία τον τίτλο «Θεοτόκος». Επομένως, η χρονολογία σύγκλησής της, το 431, αποτελεί μία σταθερή ημερομηνία, καθώς είναι σίγουρο ότι ο ύμνος δεν είχε συντεθεί νωρίτερα.

Από την άλλοι, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι από το περιεχόμενό του συνάγεται ότι ο ύμνος αναφέρεται σε κοινό εορτασμό του Ευαγγελισμού και των Χριστουγέννων, εορτές οι οποίες χωρίστηκαν κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού (527-565), πράγμα που, αν ισχύει, αφενός σημαίνει ότι ο ύμνος γράφτηκε το αργότερο επί Ιουστινιανού, αφετέρου ενισχύει την άποψη ότι προϋπήρχε των γεγονότων του 626.

Η παράδοση, όμως, αποδίδει τον Ακάθιστο ύμνο στο μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα, Ρωμανό τον Μελωδό. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν πολλοί ερευνητές, οι οποίοι θεωρούν ότι οι εκφράσεις του ύμνου, η γενικότερη ποιητική του αρτιότητα και δογματική του πληρότητα δεν μπορούν παρά να οδηγούν στον Ρωμανό. Ακόμη, σε κώδικα του 13ου αιώνα υπάρχει μεταγενέστερη σημείωση, του 16ου αιώνα, η οποία αναφέρει τον Ρωμανό ως ποιητή του ύμνου.

Όμως, η άποψη αυτή αντικρούεται από πολλούς μελετητές, που βρίσκουν στη δομή, στο ύφος και το περιεχόμενό του πολλά στοιχεία μετά την εποχή του Ρωμανού. Κατά μία άποψη, ο ύμνος ψάλθηκε καλοκαίρι, στη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και μάλλον αργότερα μεταφέρθηκε στο Σάββατο της Ε΄ εβδομάδος των νηστειών, ίσως από τους εικονόφιλους μοναχούς του Στουδίου. Έτσι πλησίασε τη γιορτή του Ευαγγελισμού. Είναι, δε, ενδεχόμενο σε αυτή τη μεταφορά, και πάλι για λόγους σχετικούς με την Εικονομαχία, να αλλοιώθηκε και το ιστορικό του Συναξαριστή, και από το 728, που αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Λέων Γ΄ Ίσαυρος, να μεταφέρθηκε στο 626, στα χρόνια του Ηρακλείου, ο οποίος πολεμούσε τους Πέρσες για να επανακτήσει τον Τίμιο Σταυρό.

Επιπλέον υπάρχουν και άλλες δύο εκδοχές για το πρόσωπο του μελωδού του Ακάθιστου Ύμνου. Η μία εκδοχή αναφέρει το όνομα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α΄ (715-730), ο οποίος έζησε τα γεγονότα της θαυμαστής λύτρωσης της Κωνσταντινούπολης από την πολιορκία της από τους Άραβες το 718, επί Αυτοκράτορος Λέοντος του Ισαύρου. Η εκδοχή αυτή βασίζεται στο γεγονός, ότι μία λατινική μετάφραση του ύμνου, η οποία έγινε γύρω στο 800 από τον επίσκοπο Βενετίας Χριστόφορο, τον αναφέρει ως δημιουργό του ύμνου.

Η άλλη εκδοχή που υποστηρίζεται βασίζεται σε μια παλαιά αχρονολόγητη εικόνα του Ευαγγελισμού στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου της ονομαστής μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου εικονίζεται και ένας μοναχός, ο οποίος κρατάει ένα ειλητάριο που γράφει «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» (αρχή του α΄ οίκου του Ακάθιστου ύμνου). Στο κεφάλι του μοναχού αυτού γράφει «ο άγιος Κοσμάς». Πρόκειται για τον Κοσμά τον Μελωδό, ο οποίος έζησε και αυτός τα γεγονότα του 718, καθώς απεβίωσε το 752 ή 754.

Άλλες, λιγότερο πιθανές απόψεις θεωρούν ως μελωδό του ύμνου τον Πατριάρχη Σέργιο, τον ιερό Φώτιο, τον Απολινάριο τον Αλεξανδρέα, τον Μητροπολίτη Νικομήδειας Γεώργιο Σικελιώτη, τον Γεώργιο Πισίδη, και άλλους, που έζησαν από τον Ζ΄ μέχρι τον Θ΄ αιώνα. Βέβαιο, είναι πάντως, ότι οι ειρμοί του Κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου είναι έργο του Ιωάννου Δαμασκηνού (676-749), ενώ τα τροπάρια του Ιωσήφ Ξένου του Υμνογράφου. Γενικό θέμα του ύμνου είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο οποίος πηγάζει από την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας και περιγράφει τα ιστορικά γεγονότα, αλλά προχωρεί και σε θεολογική και δογματική ανάλυσή τους.

Οι πρώτοι δώδεκα οίκοι του (Α-Μ) αποτελούν το ιστορικό μέρος. Εκεί εξιστορούνται τα γεγονότα από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Υπαπαντή, ακολουθώντας τη διήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά. Αναφέρεται ο Ευαγγελισμός (Α, Β, Γ, Δ), η επίσκεψη της εγκύου Παρθένου στην Ελισάβετ (Ε), οι αμφιβολίες του Ιωσήφ (Ζ), η προσκύνηση των ποιμένων (Η) και των Μάγων (Θ, Ι, Κ), η Υπαπαντή (Μ) και η φυγή στην Αίγυπτο (Λ), η οποία είναι η μόνη που έχει ως πηγή το απόκρυφο πρωτευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου. Οι τελευταίοι δώδεκα (Ν-Ω) αποτελούν το θεολογικό ή δογματικό μέρος, στο οποίο ο μελωδός αναλύει τις βαθύτερες θεολογικές και δογματικές προεκτάσεις της Ενανθρώπισης του Κυρίου και το σκοπό της, που είναι η σωτηρία των πιστών. Ο μελωδός βάζει στο στόμα του αρχαγγέλου, του εμβρύου Προδρόμου, των ποιμένων, των μάγων και των πιστών τα 144 συνολικά «Χαῖρε», τους Χαιρετισμούς προς τη Θεοτόκο, που αποτελούν ποιητικό εμπλουτισμό του χαιρετισμού του Γαβριήλ («Χαῖρε Κεχαριτωμένη»), που αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. α΄ 28).

Στα μοναστήρια, αλλά και στη σημερινή ενορία και παλαιότερα κατά τα διάφορα Τυπικά, υπάρχουν και άλλα λειτουργικά πλαίσια για την ψαλμωδία του ύμνου. Η ακολουθία του όρθρου, του εσπερινού, της παννυχίδος ή μιας ιδιόρρυθμης Θεομητορικής Κωνσταντινουπολιτικής ακολουθίας, την πρεσβεία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, σε ένα ορισμένο σημείο της κοινής ακολουθίας γίνεται μια παρεμβολή. Ψάλλεται ο κανών της Θεοτόκου και ολόκληρο ή τμηματικά το κοντάκιο και οι οίκοι του Ακαθίστου.

Ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέθηκε με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, προφανώς, εξ αιτίας ενός άλλου καθαρώς λειτουργικού λόγου. Μέσα στην περίοδο της Νηστείας εμπίπτει πάντοτε η μεγάλη γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι η μόνη μεγάλη γιορτή, που λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της Τεσσαρακοστής, στερείται προεορτίων και μεθεορτίων. Αυτήν ακριβώς την έλλειψη έρχεται να καλύψει η ψαλμωδία του Ακαθίστου, τμηματικά κατά τα απόδειπνα των Παρασκευών και ολόκληρος κατά το Σάββατο της Ε΄ εβδομάδας. Το βράδυ της Παρασκευής και το Σάββατο είναι μέρες που μαζί με την Κυριακή είναι οι μόνες μέρες των εβδομάδων των Νηστειών, κατά τις οποίες επιτρέπεται ο γιορτασμός χαρμόσυνων γεγονότων, και στις οποίες, μετατίθενται οι γιορτές της εβδομάδας. Σύμφωνα με ορισμένα Τυπικά, ο Ακάθιστος Ύμνος ψαλλόταν πέντε μέρες πριν τη γιορτή του Ευαγγελισμού και κατά άλλα τον όρθρο της μέρας της γιορτής.

Κοντάκιο: Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε. Ἀλλ’ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω σοι• Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε».

Πηγές:

1. Φουντούλη, Ι., Λογική Λατρεία (Αποστολική Διακονία Εκκλησίας Ελλάδος, 1997)˙
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού˙
2. Ιστότοπος Εκκλησίας Ελλάδος.
3. Εκκλησία Κύπρου
Η Δρ Ελένη Ρωσσίδου-Κουτσού, είναι Φιλόλογος-Βυζαντινολόγος. *Αναδημοσίευση εκ του ιστολογίου <<Ακτίνες>> της 21.3.2013. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.

«Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΝΟΝΟΣ» (2023)

Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλή Αττικής

ΟΙ ΣΧΙΣΜΑΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΑΚΡΥΓΟΝΩΝ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ ΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΣΤΟ IVANO-FRANKIVSK - ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

 

Στις 28 Μαρτίου 2023, ριζοσπάστες υποστηρικτές της «Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας» κατέλαβαν βίαια τον τελευταίο υφιστάμενο ναό της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιοχή Ιβάνο-Φρανκίφσκ - τον Καθεδρικό Ναό της Γεννήσεως του Χριστού στο Ιβάνο-Φρανκίφσκ, αναφέρει Patriarchate.ru. Η επίθεση στο ιερό έγινε το απόγευμα της 28ης Μαρτίου. Περίπου 200 άνθρωποι εισήλθαν στο έδαφος του ναού, κόβοντας τις κλειδαριές στις πύλες με ένα "μύλο". Παρουσία της αστυνομίας, η οποία δεν ενήργησε, επιθετικοί ακτιβιστές και σχισματικοί διείσδυσαν στο λειτουργικό κτίριο, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα. Το βίντεο για το πώς απελευθερώνεται αέριο στην Εκκλησία της Γέννησης του Χριστού δημοσιεύθηκε στο κανάλι τηλεγραφήματος της επισκοπής Chernivtsi-Bukovyna. Το βίντεο δείχνει πώς οι καταδρομείς ψεκάζουν πρώτα αέριο μέσα στον καθεδρικό ναό και στη συνέχεια εισβάλλουν, σπάζοντας τις πλευρικές πόρτες. Οι ριζοσπάστες έσπρωξαν τον Νικήτα, επισκόπους του Ιβάνο-Φρανκίφσκ και της Κολομίας, με τον κλήρο και τους ενορίτες έξω από την εκκλησία και στη συνέχεια πίσω από τις πύλες. Τα δημοσιευμένα βίντεο δείχνουν πώς χτυπήθηκε η κόμμωση του επισκόπου Νικήτα και τραυματίστηκε επίσης ο χειριστής της διαδικτυακής μετάδοσης βίντεο, ο οποίος διακόπηκε βίαια. Αρκετοί κληρικοί και πιστοί που προσβλήθηκαν από δακρυγόνα ζήτησαν ιατρική βοήθεια για χημικό έγκαυμα στον κερατοειδή χιτώνα τους. Ο γραμματέας της επισκοπής Ιβάνο-Φρανκίφσκ, ο πρωθιερέας Βασίλ Ρομάνιουκ, νοσηλεύτηκε αναίσθητος μετά από σπρέι δακρυγόνων στα μάτια του. Στο νοσοκομείο, εκπρόσωποι της επισκοπής Ivano-Frankivsk ενημερώθηκαν ότι ο ιερέας μιμείται την απώλεια συνείδησης. Μετά από αυτό, ο ιερέας μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της πόλης Chernivtsi σε σχέση με το φόβο για τη ζωή του, όπως αναφέρθηκε από το κανάλι τηλεγραφήματος της επισκοπής Chernivtsi-Bukovyna. Αμέσως μετά την κατάληψη του ναού, οι «ιερείς» της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας και της UGCC «προσευχήθηκαν» στο βωμό της. Το βίντεο της προσευχής δημοσιεύτηκε από τον δήμαρχο του Ivano-Frankivsk Ruslan Martsinkiv, σύμφωνα με τον οποίο - αυτή είναι μια "ιστορική στιγμή". Τον Ιούνιο του 2022, η Περιφερειακή Κρατική Διοίκηση Ιβάνο-Φρανκίφσκ (Περιφερειακή Στρατιωτική Διοίκηση) «μετέφερε» παράνομα τη θρησκευτική κοινότητα της εκκλησίας προς τιμήν της Γέννησης του Χριστού στο Ιβάνο-Φρανκίφσκ στη δικαιοδοσία της «Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας». Τον Δεκέμβριο του 2022, ο δήμαρχος του Ivano-Frankivsk, Ruslan Martsinkiv, δήλωσε ότι οι ενορίτες της UOC που δεν ήθελαν να μετακινηθούν στην OCU θα «εκδιωχθούν» από την εκκλησία. Το 2022-2023, σχεδόν όλα τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κατασχέθηκαν ή έκλεισαν στο έδαφος της περιοχής Ivano-Frankivsk. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συλλήψεις συνοδεύτηκαν από ξυλοδαρμό κληρικών, πιστών και μοναχών, εκφοβισμό και ένοπλες απαγωγές κληρικών. Με βάση το υλικό της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του ΤΕΕΣ, την πύλη «Ορθόδοξη Ζωή» και την ιστοσελίδα της «Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων». *Εκ του ιστολογίου <<pravoslavie.ru>> της 29.3.2023. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.

ΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥΣ

Τρίτη 26.3.2023 πολ. ημ.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ: ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ (1912)

Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ: ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ (1912) by ΓΙΩΡΓΟΣ Δ. ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ on Scribd

Εκδότης: Ηλίας Ν. Δικαίος

Εν Αθήναις

(1912)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Μητρόπολη Λαρίσης και Πλαταμώνος

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

«ΠΑΤΡΙΔΟ-ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ»: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ: «ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΡΟΣ ΕΑΥΤΟΝ» (1911)

 «ΠΑΤΡΙΔΟ-ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ»

Χρονικά του Ελληνοϊστορείν, μιας Ελλάδας που αποσυντίθεται φύρδιν - μίγδιν, συνήθειες, ιστορίες, ήθη, έθιμα, Πίστη και αξίες που στις μέρες μας εαλώθηκαν από τους  «νεοδιαφωτισμούς» του δαιμονόπληκτου Δυτικού «πολιτισμού» και τις αφιονισμένες διαδράσεις του Οικουμενισμού και της Παγκοσμιοποίησης. Μνήμες, αναμνήσεις και υπομνήσεις για το γένος των Ελλήνων, που από την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους και εντεύθεν αγωνίζεται να βρει την «ταυτότητά» του ανάμεσα στη «σκύλλα» του αποστατούντος δυτικοευρωπαϊσμού  και τη «χάρυβδη» του έκπτωτου και καταχθόνιου «αμερικανισμού». Γιατί η Ιστορία εκδικείται, όταν την αγνοείς, πολλώ δε μάλλω, όταν δεν την γνωρίζεις!

Έρευνα - επιμέλεια - δημοσίευση

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

 «VERBA VOLANT, SCRIPTA MANENT»

Το ακόλουθο άρθρο του Αρχιμανδρίτη -ακόμα- Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου -του θεμελιωτή της ημερολογιακής καινοτομίας, ως της πρώτης ουσιαστικής βάσης του Οικουμενισμού στη χώρα μας- δημοσιεύτηκε στον  «Πάνταινο» του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, στις 6 Μαϊου 1911. Είναι ουσιαστικά ένα ολιγόλογο εκκλησιαστικό κείμενο που μιλάει με ζηλωτικό θάρσος για την Δεύτερη Εντολή του Χριστού μας, δηλαδή:  «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Ματθ. 22:39). Πόσο πολύ όμως απέχει ένα καλοφτιαγμένο και περίτεχνο γραπτό που απευθύνεται απλόχερα στο ποίμνιο, από την οικειοποίηση και την ενσωματοποίησή του από τον ίδιο τον γράφοντα!... Τόσο -λοιπόν- πολύ αγάπησε τον πλησίον του ο μετέπειτα Μητροπολίτης της ποιμνιακής διχοστασίας και του εκκλησιαστικού σχίσματος, ώστε δεκαέξι χρόνια αργότερα και κατ' εντολήν του επέδραμαν οι χωροφύλακες της κυβέρνησης, προκειμένου να διακόψουν θεία λειτουργία στη Μάνδρα Αττικής, που ετελείτο με το πάτριο, εκκλησιαστικό ημερολόγιο. Τραγικό θύμα, η ιερομάρτυς Αικατερίνη Ρούττη που σκοτώθηκε κατά πρώτον από την εντολή του γράφοντα Μητροπολίτη προς το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως και κατά δεύτερον διά των υποκοπάνων των αστυνομικών οργάνων...  Η εφημερίδα  «Εσπερινή» των Αθηνών της 29.11.1927 παρουσιάζει γλαφυρά τα γεγονότα: «Εις μίαν κλίνην του  «Ευαγγελισμού» απέθανε χθες την πρωίαν, η πτωχή γυναικούλα της Μάνδρας, η Αικατερίνη Κ. Ρούττη, ετών 24, μήτηρ δύο τέκνων. Είναι η πτωχή μητέρα, η οποία ακολουθούσεν το παλαιόν ημερολόγιον. Είναι η δυστυχισμένη γυναικούλα, η οποία έπεσεν από τα χτυπήματα του υποκοπάνου του χωροφύλακος. Είχε διαπράξει φοβερόν έγκλημα: Ακολουθούσεν το παλαιόν ημερολόγιον και ενόμισεν, ότι έπρεπε την εορτήν των Ταξιαρχών να εορτάσει την ημέραν, την οποίαν έκρινεν αυτή, ως ορθοτέραν. Η Εκκλησία όμως, η Ιερά Σύνοδος όπλισε την χείρα του Χωροφύλακος. Και διέταξε: Κτυπάτε. Και οι Χωροφύλακες εκτύπησαν. Η μητέρα απέθανεν από τα τραύματα και τα δύο της παιδάκια ρίπτονται έρημα και ορφανά μέσα εις την ζωήν. Δεν ευθύνεται δια τον φόνον αυτόν ο Χωροφύλαξ. Την ευθύνην, βαρείαν και ασυγχώρητον, φέρει ο Μητροπολίτης Αθηνών, με τον πρωτοφανή μεσαιωνισμόν του εις μεθόδους και μέσα, δια των οποίων παραβιάζεται η ελευθέρα συνείδησις και το δικαίωμα της ελευθέρας λατρείας. Φέρει την ευθύνην αυτός, ο οποίος κρατεί εις τας φυλακάς πιστούς ανθρώπους, πιστούς Χριστιανούς, ο οποίος εκήρυξεν τον διωγμό κατ' ανθρώπων, οι οποίοι ουδέν διέπραξαν έγκλημα, αυτός ο οποίος αυθαιρέτως μετέβαλε το ημερολόγιον, εις το οποίον δια της βίας και του υποκοπάνου ζητεί να υποτάξει τον Λαόν. Μακαριώτατε Μητροπολίτα Αθηνών, δεν σας ομιλεί κανείς φανατικός, δεν σας κατηγορεί από την στήλην αυτήν άνθρωπος του παλαιού ή του νέου ημερολογίου. Σας απευθύνει την κατηγορίαν άνθρωπος ελεύθερος, εν ονόματι των αιωνίων αρχών της ελευθέρας συνειδήσεως. Δεν εκτοξεύει καθ' υμών την στιγμήν αυτήν την κατηγορίαν μία θρησκόληπτος μοναχή δια να την ρίψετε εις την φυλακήν ή φανατικός Χριστιανός δια να στρέψετε κατ' αυτού τον υποκόπανον του χωροφύλακος. Σας ομιλεί άνθρωπος ελεύθερος: Ε ί σ θ ε    ο  έ ν ο χ ο ς  τ ο υ   φ ό ν ο υ    τ η ς   γ υ ν α ι κ ό ς.  Και από της στιγμής ταύτης, κατά την οποίαν έκλεισεν αυτή επάνω εις την κλίνη του πόνου τα μάτια της, ε, Μακαριώτατε Μητροπολίτα, σεις είσθε υπόδικος έναντι πάσας ελευθέρας συνειδήσεως και ουδείς συγχωρεί το έγκλημά σας. Είσθε υπόδικος έναντι του κοινού ποινικού νόμου. Τί ζητείτε, λοιπόν Μακαριώτατε; Θέλετε ν' ασπασθούν όλοι το ημερολόγιόν σας»; Γ. Δ.

«ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΡΟΣ ΕΑΥΤΟΝ»

Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΕΑΥΤΟΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ

Δευτέραν μετά την εντολήν της αγάπης προς τον Θεόν και ομοίαν προς αυτήν ώρισεν Κύριος ημών Ι. Χριστός την εντολήν της προς τον πλησίον αγάπης (Ματθ. 22, 39.40), ήτις δέον να είνε τοιαύτη, οποία και προς εαυτόν αγάπη. Αλλ’ προς εαυτόν αγάπη αύτη είνε αληθής και ορθή μόνον όταν δι' αυτής επιτυγχάνεται προορισμός του ανθρώπου, ηθική αυτού τελείωσις, δήθεν αγάπη ουχί ως απλή τις αυτάρεσκος αίσθησις, αλλ' ως ηθική ενέργεια δέον απευθύνηται προς την εν ημίν τοις ανθρώποις πνευματικήν άποψιν της φύσεως, καταπνίγουσα πάσαν εγωϊστικήν και προς την αμαρτίαν παρασύρουσαν τάσιν, εκβάλλουσα και αποκρούουσα εκ της ψυχής ημών παν ταπεινόν αίσθημα, καθαίρουσα και φαπίζουσα τον εσωτερικόν ημών κόσμοιν. Η ηθική αγάπη καθορίζει την προς εαυτόν ηθικήν σχέσιν ουχί ανεξαρτήτως του Θεού και του πλησίον και διαγράψει πάσαν είτε προς το σώμα είτε προς την ψυχήν και το πνεύμα μέριμναν, παν είτε προς την αισθητικήν είτε προς την πνευματικήν φύσιν καθήκον επί των ηθικών βάσεων της αγάπης προς τον Θεόν και της αγάπης προς τον πλησίον. Ουδέ δύναται να νοηθή ορθή ηθική αγάπη προς εαυτόν άνευ ηθικής αγάπης προς τον Θεόν και προς τον πλησίον, τοιαύτη δε μόνον αγάπη είνε Ικανή να εξαφανίση παν εγωιστικόν στοιχεΐον εν ταις προς εαυτόν σχέσεσι του ανθρώπου. ΙΙρός απόκτησιν τοιαύτης αγάπης απαιτείται προ παντός βαθεία αυτοσυναίσθησις, ήτοι γνώσις της φυσικής και ηθικής καταστάσεως του ανθρώπου, των προσωπικών της φύσεως αυτού δυνάμεων και ιδιοτήτων, απαιτείται το «γνώθι σαυτόν». Καταμανθάνων άνθρωπος την προ της αναγεννήσεως κατάστασιν αυτού και καλώς γινώσκων τας εν αυτώ υπολειφθείσας τάσεις προς το κακόν διά του εγωισμού, διά της εμμερίμνου εκείνης προσπάθειας του αμαρτωλού <<εγώ>> αεννάως ζητούντος ορμών και παθών την ικανοποίησιν, θεραπεύει και ενισχύει τας προς το αγαθόν τάσεις, δι' ων δυνάμεων, μετά την αναγέννησιν, είνε πεπροικισμένος, πολιτεύεται και ενεργεί μόνον κατά τας υπαγορεύσεις και υποδείξεις της συνειδήσεως και του αποκεκαλυμμένου ηθικού νόμου, μη καθιστών κέντρον της δράσεως αυτού εαυτόν, αλλά τον Θεόν. Ούτε δε μέριμνα περί της αναπτύξεως των γνωστικών και συναισθητικών και βουλητικών της ψυχής αυτού δυνάμεων αναπτύσσων και κρατύνων την πνευματικήν αυτού φύσιν, υποχείριον εις αυτήν ποιών την αισθητικήν φύσιν. Τούτο κατορθών προσηκόντως, μεριμνά είτε περί της διατηρήσεως της ζωής αυτού, διά της υγείας του σώματος, είτε περί της εργασίας και της καταλλήλου αναπαύσεως εντός των ορίων της ηθικότητος, είτε αρμοζόντως χρώμενος τη πενία τω πλούτω, είτε, το σπουδαιότερον πάντων, την καθαρότητα και αγιότητα του σώματος αυτού, ως μέλους του σώματος τοΰ Χριστοΰ, περισώζων από παντός της κακίας μολυσμού, ευλαβείται εν εαυτώ την παρά του Θεού δωρηθείσαν αυτώ ζωήν, προς την αιώνιον παρασκευαζόμενος και εν τω Θεώ ζωήν. Οΰτω καθορίζων τα καθ' εαυτόν άνθρωπος ως ηθική μονάς καταλαμβάνει την προσήκουοαν σχέσιν και θέσιν απέναντι των λοιπών ανθρώπων, ίδιον διαγράφων κύκλον ενεργείας, ανεξαρτήτου μεν, σκοπούσης όμως ουχί την θεραπείαν του <<εγώ>>,αλλά την συνεργασίαν εν τώ κοινώ έργω της ηθικής τελειώσεως πάντων των ανθρώπων, την ηθικήν επ' αυτών επίδρασιν διά του προσήκοντος σεβασμού και της τιμής, ων παρ' αυτών αξιούται διά της ανυπόκριτου προς αυτούς και ευσυνειδήτου διαγωγής και πολιτείας. Τούτο κατορθών, ηθικώς δε προαγόμενος και τους λοιπούς προάγων διά της αφοσιώσεως και αγάπης προς την επί της γης κλήσιν αυτού και το επιτήδευμα, όπερ εστίν ιδιάζων αυτώ της δράσεως τρόπος, συνδέει την επίγειον προς την ουρανίαν κλήσιν, εν μετά πάντων των λοιπών συναντάται ανθρώπων και πληροί τον προορισμόν αυτού. Ώστε τα προς εαυτόν καθήκοντα του ανθρώπου περιλαμβάνονται εν τη ωρισμένη περιοχή του ατομικού ηθικού κύκλου, ον έκαστος κατέχει άνθρωπος, και εις την προσωπικήν αυτού αναφέρονται ζωήν, ήτις δεν δύναται ηθικώς να καθορισθή αδιαφόρως προς την προς τον Θεόν και προς τον πλησίον ηθικήν σχέσιν. Επειδή δε πάσα ηθική σχέσις θεμελιούται επί της αγάπης, διά τούτο προς εαυτόν αγάπη δύναται να είνε αληθής και γνησία μόνον, εάν δέν παραβιάζηται προς τον Θεόν και προς τον πλησίον αγάπη.

Αρχιμ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

*Από το περιοδικό του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας «ΠΑΝΤΑΙΝΟΣ»
της Παρασκευής 6 Μαϊου 1911, σελ. 283-284, έτος γ', αριθμ. 18.
Διευθυντής Γρηγόριος Παπαμιχαήλ.
Εβδομαδιαίον Παράρτημα του <<Εκκλησιαστικού Φάρου>>.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, έρευνα, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

α. Τὸ τελευταῖο διάστημα ἔχουν αὐξηθεῖ σημαντικὰ οἱ εἰδήσεις γιὰ θρησκευτικὴ ἀναταραχὴ στὴν Οὐκρανία. Ἡ ἐκεῖ Κυβέρνηση στρέφεται διωκτικὰ ἐναντίον τῆς λεγομένης «Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Ὀνούφριο καὶ ἔχει ἐπιδόσει τελεσίγραφο στοὺς Μοναχοὺς τῆς ἱστορικῆς Λαύρας τοῦ Κιέβου νὰ ἀποχωρήσουν ἀπὸ τὸ Μοναστήρι τους μέχρι τὶς 29 Μαρτίου τρ.ἔ., προκειμένου Αὐτὴ νὰ παραδοθεῖ σὲ ἄλλη νέα Ἀδελφότητα, ἀρεστὴ στὴν Κυβέρνηση, ὑπὸ τὸν φερόμενο ὡς Μητροπολίτη Κιέβου Ἐπιφάνιο τῆς αὐτο-ἀποκαλουμένης «Ὀρθοδόξου Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας», ἕνα καινοφανὲς ἐκκλησιαστικὸ μόρφωμα, τὸ ὁποῖο ἀναγνωρίστηκε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη ὡς δῆθεν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία. Βεβαίως οἱ διώξεις ἐνα­ντίον τοῦ Κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ τῆς «Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» εἶχαν ἀρχίσει ἐνωρίτερα, ἀλλὰ τώρα κορυφώνονται καὶ διχάζουν βαθύτατα τὸν Οὐκρανικὸ λαό, ἐνῷ ἡ κρίσιμη περίοδος τῆς Χώρας ἀπαιτεῖ ὅσο ποτὲ ἄλλοτε ἑνό­τητα καὶ ὁμοψυχία, λόγῳ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως.

β. Οἱ διωγμοὶ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὁποιασδήποτε θρησκευτικῆς πεποι­θή­σε­ως ἀνθρώπων, ὅπου καὶ ὅπως ἄν συμβαίνουν, εἰδικὰ μάλιστα στὴν ἐποχή μας, εἶναι ἀπαράδεκτοι καὶ ἀπο­τε­λοῦν ὄνειδος γιὰ τὸν Πολιτισμό, τὴν Δημοκρατία, τὸν Ἀνθρωπισμὸ καὶ τὴν Ἐλευθερία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀπευθύνουμε ἔκκληση σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως οἱ ὁποῖοι ἀγαποῦν καὶ ἀναλίσκονται στὸν ἀγῶνα γιὰ τὴν Ἀνεξιθρησκεία καὶ τὴν Ἐλευθερία τῆς Συνειδήσεως καὶ ἔχουν τὴν δυνατότητα, νὰ παρέμβουν ἄμεσα γιὰ τὴν κατάπαυση τοῦ διωγμοῦ ὁποιασδήποτε μορφῆς! Ἡ Οὐκρανία, ἂν θέλει νὰ θεωρεῖται ἐλεύθερη καὶ δημοκρατικὴ Χώρα, ὀφείλει πρωτίστως νὰ σεβαστεῖ τὸ δικαίωμα τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας καὶ νὰ μὴν ἀντιγράφει τὶς γνωστὲς μεθόδους τοῦ ἀντιθέου σοβιετικοῦ αὐταρχισμοῦ, τὸν ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι ἀντιμάχεται.

γ. Δεόμεθα ἐκτενῶς τοῦ Κυρίου μας καὶ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, κατὰ τὴν περίοδο μάλιστα αὐτὴν τῆς Μετανοίας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, καλοῦντες ταυτοχρόνως καὶ προτρέποντες τὸ Ποίμνιό μας, ὅπως καὶ κάθε πιστὸ Χριστιανό, σὲ ἱκεσία ὑπὲρ τῶν διωκομένων πιστῶν στὴν Οὐκρανία, ὥστε αὐτοὶ μὲν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν ἐναντίον τους ἀδικία μὲ ἀνδρεία καὶ Χριστιανικὴ ἐγκαρτέρηση, ὁ δὲ ὀλέθριος πόλεμος νὰ παύσει τὸ ταχύτερο δυνατόν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας Γ.Ο.Χ. Ἑλλάδος

Ἀθῆναι, 14/27-3-2023

Εκκλησία Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΟΔΗΓΟΙ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΟ ΣΤΑΥΡΟ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΗΘΟΣ

Τετάρτη 14 (27) Μαρτίου 2023 εκκλ. ημ.

ΠΟΝΤΑΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ

Η πολιτική φαίνεται ότι ποντάρει στη δυστυχία των πολιτών, και όχι στην ευημερία τους, για να καθορίσει τις προτεραιότητές της και το στρατηγικό της όραμα!

Κώστας Θερμογιάννης, Αρθρογράφος
Διαχειριστής της ιστοσελίδας <<το βιβλίο.net>>


Η διαπίστωση δυστυχώς είναι αυταπόδεικτη: Εδώ και χρόνια η ατροφία τής πολιτικής ικανότητας, ως τέχνη ή και τεχνική της διαχείρισης των κοινών, έχει οδηγήσει στην αδυναμία δημιουργίας προϋποθέσεων σοβαρής, συνεχούς και αδιάλειπτης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Το αυτοτροφοδοτούμενο αμφίδρομα αυτό φαινόμενο δείχνει πως στη χώρα μας έχει εγκαθιδρυθεί κι έχει ριζώσει βαθιά μια κοινωνιολογική παραδοξότητα: Η πολιτική φαίνεται ότι ποντάρει στη δυστυχία των πολιτών, και όχι στην ευημερία τους, για να καθορίσει τις προτεραιότητές της και το στρατηγικό της όραμα! Η ολοένα και ευρυνόμενη άλλωστε υιοθέτηση της επιδοματικής πολιτικής ως κυρίαρχο μέσο άσκησης εξουσίας και κομματικής επιχειρηματολογίας αλλά και της προεκλογικής παροχολογίας που συνήθως δεν έχει απολύτως κανένα θετικό αναπτυξιακό πρόσημο, φανερώνει το επίπεδο του πολιτικού σχεδιασμού που κυριαρχεί τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, η αποδοτική λειτουργία του κράτους, η προστασία και η ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων και των εργασιακών δικαιωμάτων, η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος υγείας -ειδικά στην επαρχία-, η σταθερότητα στο σύστημα της εκπαίδευσης που αλλάζει με κάθε αλλαγή υπουργού, η σχεδόν ανύπαρκτη ασφάλεια δικαίου, απότοκο των διαρκών αλλαγών στο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας, και μια ατελείωτη σειρά άλλων θεσμικών και όχι μόνο ζητημάτων στη χώρα μας, όταν συμπεριλαμβάνονται στο δημόσιο πολιτικό διάλογο, δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά υποβολιμαίες κραυγές χωρίς ουσιαστικό νόημα και χωρίς τελικά να βελτιστοποιούν την καθημερινότητα του πολίτη. Είναι γεγονός ότι για να διατηρήσει στοιχειωδώς και στο απολύτως ελάχιστο το επίπεδο της βιοτικής του αξιοπρέπειας, ο Έλληνας πολίτης εξαρτάται πια απόλυτα από τις κρατικές υπαγορεύσεις στη λειτουργία των θεσμών, ακόμα και αυτών που, θεωρητικά τουλάχιστον, δραστηριοποιούνται ανεξάρτητα από το κράτος, όπως για παράδειγμα η επιχειρηματικότητα, το εμπόριο, ο πολιτισμός κλπ. Ο ασφυκτικός εναγκαλισμός του κράτους από την εκάστοτε κομματική ιεραρχία που έχει καταλάβει τις κυβερνητικές θέσεις, χωρίς την ύπαρξη θεσμοθετημένων επιστημονικών και κατά το δυνατόν τεχνοκρατικών διαχειριστικών αρχών για τα ζητήματα που αφορούν τις υποθέσεις κάθε υπουργικού χαρτοφυλακίου, έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στις επί μέρους ακολουθούμενες πολιτικές. Ο έντονος αυτός κομματικός παρεμβατισμός δημιουργεί αρρυθμίες στην ομαλή οικονομική και εν γένει κοινωνική λειτουργία, κλονίζοντας τελικά την εμπιστοσύνη επενδυτών, επιχειρηματιών αλλά και των ίδιων των πολιτών απέναντι στο κυρίαρχο θεσμικό και πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, ενδεχομένως δε και στην ίδια τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Η εργαλειοποίηση της δυστυχίας και η διατήρηση της φτώχειας φαίνεται ότι χρησιμοποιείται ως tabula rasa αλλά και ως οδικός χάρτης επί του οποίου εξυφαίνονται τα πολιτικά επιχειρήματα των κομματικών σχηματισμών της χώρας. Και τούτο γιατί είναι ενδεχομένως απείρως βολικότερο (ή ευκολότερο), ο σχεδιασμός να γίνεται επί τη βάσει της καταστροφολογίας παρά επί τη βάσει ενός εθνικού σχεδιασμού ανάπτυξης με μακρόπνοο προσανατολισμό, το οποίο να είναι οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμο και επαρκές. Η επίπλαστη κάθε φορά εφεύρεση επιχειρημάτων για τη μη επίτευξη συμφωνίας εκ μέρους των κομμάτων, τουλάχιστον για τα μεγάλα και ουσιώδη εθνικά ζητήματα, βολεύει τους πολιτικούς γιατί δεν χρειάζεται να περάσουν τη βάσανο της επαλήθευσης των επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων της ακολουθούμενης πολιτικής τους ενώπιων της κοινωνίας. «Φταίνε οι άλλοι!», είναι το κυρίαρχο επιχείρημα της πολιτικής στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Το λαϊκό βίωμα όμως της ανέχειας και της δυστυχίας εξακολουθεί και υφίσταται ως δυσβάσταχτο άχθος στους πολίτες της χώρας, οι οποίοι, κάνοντας αποτίμηση της ζωής και της καθημερινότητάς τους, νιώθουν πως βρίσκονται μεταξύ της σφύρας της οικονομικής τους ένδειας και του άκμονος της κοινωνικής τους κατάστασης επειδή όντως και εν τοις πράγμασι, η πολιτική ποντάρει στη δυστυχία. Γι’ αυτό μάλλον οι Έλληνες, εδώ και χρόνια, είναι κυριολεκτικά πλέοντες σε οίνοπα πόντο1 ενώ το λιμάνι της ευημερίας τους είναι άφαντο από τον ορίζοντα, δυστυχώς, και από τα όνειρά τους!

*Κώστας Θερμογιάννης https://thermoyiannis.gr 1 «Πλέων οίνοπα πόντον». Ομηρική έκφραση που σημαίνει ‘πλέοντας σε πέλαγος σκούρο σαν κρασί’ *Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς: «Μεθ' ημών ο Θεός», εκδόσεις «Ορθόδοξη Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 103-105.
(132 αξιόπιστα θαυμαστά ιστορικά γεγονότα που επιμαρτυρούν πως ο Θεός ενεργεί, με άπειρους τρόπους, για να φέρει τους ανθρώπους κοντά Του, κοντά στην Αλήθεια, κοντά στην σωτηρία τους).
Η μετάφραση από τα σερβικά έγινε από το ζεύγος Νράγκαν και Ευαγγελία Σαραμάντιτς.
«Οι ιστορίες που δημοσιεύονται στο βιβλίο μας είναι μόνον ένα δεμάτι σταριών από το ανθρώπινο χωράφι της ζωής. Κάποιες από αυτές τις ακούσαμε εξ ιδίων και άλλες τις πληροφορηθήκαμε μέσω τρίτων ατόμων. Δημοσιεύουμε όμως μόνον εκείνες που είναι χαρακτηριστικές και αξιόπιστες.
Μερικές είναι σχεδόν ίδιες με τα θαύματα της Αγίας Γραφής, ενώ άλλες παρουσιάζουν ομοιότητα με θαύματα που έχουν καταγραφεί σε παλαιότερες εποχές στην εκκλησιαστική μας παράδοση. Η Αγία Γραφή και η εκκλησιαστική μας παράδοση αποτελούν τα πλέον καταλληλότερα μέσα για την ερμηνεία αυτών των θαυμάσιων γεγονότων, που συνέβησαν στον κόσμο και επηρέασαν τις ανθρώπινες ζωές. Αποτελούν οδηγό για όποιον προσπαθήσει να τα εκτιμήσει, οδηγό που μειώνει την πιθανότητα της πνευματικής πλάνης.
Συμβάλλουν στη διάκριση της αλήθειας από την πλάνη, του φωτός από το σκοτάδι και της πραγματικότητας από τα σύμβολα. Ποιό όμως είναι το συμπέρασμα το οποίο συνάγεται από τέτοιου είδους βιώματα; Πιθανόν είναι μόνον ένα και μοναδικό: Ο Θεός είναι Αυτός που οδηγεί τον κόσμο και κυβερνά την κάθε ανθρώπινη ζωή. Ο Θεός ενεργεί με άπειρους τρόπους για να φέρει τους ανθρώπους κοντά Του, κοντά στην Αλήθεια, κοντά στην σωτηρία τους.
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς με το βιβλίο του «Εμμανουήλ» αποδεικνύει την αγάπη του για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το κοινό στοιχείο όλων αυτών των ιστοριών είναι ένα: πως ο Θεός είναι δίπλα μας και αόρατα κινεί τα νήματα της ζωής όλων μας. Υπάρχει το πνευματικό βασίλειο, το βασίλειο του Θεού, το οποίο είναι γεμάτο από τις ψυχές των Δικαίων. Υπάρχει μόνον ένας νόμος, ο νόμος της Δικαιοσύνης του Θεού, ο νόμος της ηθικής. Οτιδήποτε άλλο ονομάζεται νόμος, είναι σκιά και σύμβολο αυτού του μεγάλου και αιώνιου νόμου του Θεού. Με λίγα λόγια, εμείς οι ταξιδιώτες αυτού του κόσμου δεν είμαστε μόνοι στον δρόμο μας. Μαζί μας είναι ο Θεός και όλος ο ουράνιος στρατός. Εμμανουήλ: «Μεθ' ημών ο Θεός»: Μαζί μας είναι ο Κύριος».
(Από τον πρόλογο του βιβλίου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: «ΜΕΘ' ΗΜΩΝ Ο ΘΕΟΣ» ΜΕΡΟΣ 8ον

ΚΕΦΑΛΑΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ

Η ΠΡΟΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Σ' αυτό το κεφάλαιο καλό είναι να αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα τα οποία, ξεκάθαρα αποδεικνύουν την επήρεια της θεϊκής πρόνοιας στην ανθρώπινη ζωή. Όλη η αρμονία του κόσμου μαρτυρεί για την Πρόνοια του Θεού. Οι άνθρωποι που έχουν φλογερή πίστη, θεϊκή φώτιση και αντίληψη δεν έχουν ανάγκη από κάποια ξεχωριστά, ιδιαίτερα παραδείγματα που να την μαρτυρούν. Αισθάνονται ότι είναι περιστοιχισμένοι από αυτήν και βιώνουν καθημερινά δείγματά της. Τα παραδείγματα, που ακολουθούν, δεν είναι γι' αυτούς, αλλά για εκείνους οι οποίοι είναι ακόμη ολιγόπιστοι και διστακτικοί.

1. Το παιδί μπροστά στο σπίτι

Διαβάζουμε την ανακοίνωση του συγχωρεμένου ιερέα Λεμάιτς στον οποίο εξομολογήθηκε ένας εγκληματίας. Αυτός ο εγκληματίας του εξομολογήθηκε ότι κακόβουλα, δημιούργησε χάος και κατέστρεψε ένα γάμο στην προσπάθειά του να κλέψει. Όταν τον αντιλήφθηκαν, είπε, τράπηκε σε φυγή και ο θείος της της νύφης, που έτρεξε από πίσω του, για να τον βρει, χάθηκε και ο ίδιος. Στη συνέχεια, ο αδελφός της νύφης, ένας νεαρός δεκαπέντε χρονών, βγήκε μέσα στη νύχτα και άρχισε να ψάχνει τον θείο του. Το παιδί, μέσα στο βαθύ σκοτάδι είδε έναν άνθρωπο που νόμισε πως αυτός ήταν ο θείος του. Έτσι του φώναξε: <<Στάσου!! Περίμενε!!>> Αυτός ο άνθρωπος όμως, ήταν ο ληστής και νομίζοντας ότι το παιδί μιλούσε σε αυτόν, γύρισε και το έσφαξε με το μαχαίρι. Στη συνέχεια, κάθισε δίπλα από το πτώμα του νεαρού μέχρι τα μεσάνυχτα και μετά το μετέφερε κάτω από το παράθυρο του θείου της νύφης. Το ματωμένο μαχαίρι το πέταξε μέσα στο δωμάτιο του θείου από το ανοιχτό παράθυρο. Σκέφτηκε ότι, αν βρουν το μαχαίρι μέσα, ο θείος του παιδιού θα θεωρούνταν ένοχος και θα καταδικαζόταν σε δέκα χρόνια φυλάκιση. Έτσι και έγινε. Ο καιρός πέρασε και ο ληστής συνέχισε την εγκληματική ζωή του. Αλλά δείτε τί του συνέβη μία νύχτα; Κάποιος σκότωσε έναν άνθρωπο και μετέφερε το πτώμα στο παράθυρο του ληστή. Την άλλη ημέρα, όταν βρήκαν το πτώμα, τον κατηγόρησαν για ανθρωποκτονία και οδηγήθηκε στο δικαστήριο. Ως εκ θαύματος, ο ληστής στο δικαστήριο δεν υπερασπίστηκε τον εαυτό του. Αντίθετα αποδέχτηκε την κατηγορία, αν και δεν ήταν υπεύθυνος γι' αυτήν την δολοφονία. Μονολογούσε: <<Αν δεν είμαι ένοχος γι' αυτόν τον φόνο, είμαι ένοχος για τον άλλο φόνο. Το ίδιο είναι>>. Και έτσι καταδικάστηκε σε φυλάκιση.

2. Η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας

Στις 8 Μαρτίου, του έτους 1898 συνέβη το παρακάτω γεγονός, στην πόλη Κούρσκου της Ρωσίας μέσα στην εκκλησία, όπου υπήρχε η εικόνα της Παναγίας της Θεοτόκου, γνωστή με το όνομα Ζναμέσκαγια. Τέσσερεις άθεοι φοιτητές, επαναστάτες, για να αποδείξουν ότι η εικόνα δεν ήταν θαυματουργική τοποθέτησαν κάτω από αυτή έναν εκρηκτικό μηχανισμό. Κατά καλή τύχη, ο μηχανισμός εξερράγη τη νύχτα μέσα στην άδεια εκκλησία. Η έκρηξη ήταν τρομερή και η καταστροφή τεράστια. Η πόρτα, τα παράθυρα, το σιδερένιο πλέγμα μπροστά από την εικόνα, οι κηροστάτες και τα κανδήλια, όλα έγιναν κομμάτια. Το ξύλινο υποστήριγμα πάνω στο οποίο βρισκόταν η Παναγία έσπασε σε μικροσκοπικά κομμάτια και έγινε σκόνη. Το μοναδικό αντικείμενο όμως που έμεινε άθικτο ήξταν η εικόνα της Θεοτόκου! Μια παρόμοια περίπτωση για μια μια εικόνα της Παναγίας, της Θεοτόκου, μας ανέφερε ο στρατηγός Τσόλοβιτς, όχι όμως στο ίδιο μέρος αλλά σε άλλο.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς:
<<Μεθ' ημών ο Θεός>>, εκδόσεις <<Ορθόδοξη Κυψέλη>>,
Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 103-105.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΡΑΧΝΟΥ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ Δ' ΤΑΞΙΝ (1904)

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑ... by ΓΙΩΡΓΟΣ Δ. ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Νικολάου Ι. Βραχνού

καθηγητού του εν Πειραιεί Γυμνασίου

(1904)

«Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ» ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ, ΦΥΛΗ ΑΤΤΙΚΗΣ (2023)

Παρασκευή 18 (31) Μαρτίου 2023 εκκλ. ημ.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ: Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΣΑΡΚΩΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ἡ Ἐκκλησία ἔχει καθιερώσει νὰ ἑορτάζει τὴν τέταρτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, ἕνα πρόσωπο ἀσκητικὸ. Ἔχει συγγράψει τὸ βιβλίο Κλίμαξ (ποὺ σημαίνει σκάλα), τὸ ὁποῖο περιγράφει τριάντα λόγους περὶ ἀρετῆς, ὅπου καθένας λόγος περιλαμβάνει μία ἀρετὴ. Ξεκινώντας ἀπὸ τὶς πιὸ πρακτικὲς ἀρετὲς, ἀνεβαίνει καὶ καταλήγει στὶς θεωρητικὰ ὑψηλὲς ἀρετές. Αὐτὸς ἦταν ὁ λόγος ποὺ ὀνομάστηκε Ἅγιος Ἰωάννης μὲ τὸ προσωνύμιο «τῆς Κλίμακος».

Ἡ Ἐκκλησία αὐτὸ τὸ βιβλίο τὸ θεώρησε σημαντικὸ γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ προβάλει, ὄχι τόσο τὸ βιβλίο, ἀλλὰ τὸν συγγραφέα τοῦ βιβλίου. Αὐτὸ ὄχι τυχαία. Τὸ ἔκανε διότι τὸ παράδειγμα εἶναι ἀνώτερο ἀπὸ τὴν πληροφορία ἑνός βιβλίου. Τὸ βιβλίο εἶναι καλὸ νὰ τὸ γνωρίζουμε, ἀλλὰ πιο σημαντικὸ εἶναι νὰ δοῦμε τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο ποὺ ἐνσάρκωσε τὴν πληροφορία τοῦ βιβλίου τῆς Κλίμακος στὴν προσωπικὴ του ζωὴ, ὅπως ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία τὴν τέταρτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Μὲ ἄλλα λόγια ὁ ἄνθρωπος μὲ τὶς ἀρετὲς καὶ τὸ ἐνσαρκωμένο παράδειγμα θὰ εἰσοδεύσει στὰ Πάθη τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν Ἀνάστασή Του.

Συνηθίζουμε νὰ λέμε μία εἰκόνα χίλιες λέξεις. Θὰ μπορούσαμε νὰ προσθέσουμε ὅτι ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα εἶναι χίλια βιβλία. Αὐτὸ ποὺ ἔχουμε μέγαλη ἀνάγκη σήμερα εἶναι τὰ ζωντανὰ παραδείγματα ποὺ ἐνσαρκώνουν στὴν ζωὴ τους τὸν Εὐαγγελικὸ λόγο, τὴν Ἀποστολικὴ ζωή καὶ τὴν ἀσκητικὴ μας παράδοση. Οἱ πληροφορίες εἶναι καλὲς καὶ ἀπαραίτητες. Τὰ ἀκαδημαϊκὰ πτυχία παρέχουν μία σημαντικὴ γνώση, ἀλλὰ καὶ ἰκανὴ πιστοποίηση ποὺ διαφοροποιεῖ τὸν γνώστη τῆς γνώσης, ἀπὸ τὸν γνώστη τῆς ἡμιμάθειας ἢ τῆς ἀμάθειας. Γιὰ τὸν σκοπὸ ὅμως τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου τὰ πτυχία καὶ οἱ ἀκαδημαϊκὲς σπουδὲς δὲν παίζουν ἰδιαίτερο ρόλο. Σημασία ἔχει ἡ καθαρὴ καρδιὰ μὲ ἀρετὲς καὶ τὸ ἐνσαρκωμένο παράδειγμα μὲ τὸν εὐαγγελικὸ λόγο.

Τὸ βιβλίο ἡ Κλίμακα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος εἶναι μία καλὴ ἀρχὴ ὡς πληροφορία γιὰ τὴν προσωπική ἐνσάρκωση τῆς εὐαγγελικῆς ζωῆς. Εἶναι σημαντικὸ νὰ διαβάζουμε τὸ βιβλίο αὐτό διότι προτρέπει τὸν πιστὸ νὰ συναντήσει τὸν Χριστὸ μὲ ἀρετὲς οἱ ὁποῖες δὲν εἶναι ἠθικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ προϋπόθεση συνάντησης. Ἕνα παράδειγμα εἶναι ἐὰν κάποιος θέλει νὰ δεῖ τὸν ἤλιο θὰ χρειαστεῖ εἰδικὰ γυαλιά.Ἔτσι καὶ γιὰ νὰ δεῖ κάποιος τὸ Ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ θὰ πρέπει νὰ προετοιμάσει τὶς δικὲς του ἀντοχὲς, τὸ δικὸ του ἐσωτερικὸ περιβάλλον, τὰ δικὰ του φίλτρα, τὰ δικὰ του πνευματικὰ μάτια μὲ τέτοιο τρόπο ἔτσι ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ εἶναι ἰκανὸς στὴν θέαση, στὴν μέθεξη τῆς Ἀκτίστου Χάριτος ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐπομένως, οἱ ἀρετὲς εἶναι προϋπόθεση θέασης τοῦ Ἀκτίστου φωτὸς καὶ ὄχι ἠθικὸ ἐπίτευγμα ἢ ἠθικὴ ἐντολή.

Σὲ αὐτὴν τὴν ἀρχὴ δὲν χρειάζεται μόνο ἡ θεωρία ἑνὸς βιβλίου, ἀλλὰ ἀπαιτεῖται καὶ τὸ παράδειγμα. Ἄν δὲν δοῦμε τὸ παράδειγμα μέσα στὴν καθημερινότητὰ μας ἔτσι ὥστε νὰ τὸ μιμηθοῦμε, τότε πῶς θὰ τὸ ἐφαρμόσουμε; Πότε ἀλλάζουμε ἐν Χριστῷ; Διαβάζοντας μόνο πληροφορίες ἀποκτῶντας πτυχία καὶ μεταπτυχιακὰ ἤ βλέποντας κυρίως τὸ ζωντανὸ παράδειγμα; Τὸ παράδειγμα εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀλλάζει τὸν ἑαυτό μας μὲ τὴν ἐν Χριστῷ γνώση, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν θεωρία-πληροφορία ὅπως τὸ βιβλίο τῆς Κλίμακας. Στὴν ἐποχὴ μας ὅμως δὲν ἔχουμε παραδείγματα καὶ αὐτὸ μὲ τὴν σειρὰ του παράγει ἄλλα προβλήματα με ἀλληλεπιδράσεις ποὺ γεννοῦν ἄλλα προβλήματα μὲ τὴν σειρά τους.

Τὸ σημαντικότερο ὅμως πρόβλημα ποὺ θὰ πρέπει νὰ μᾶς ἀπασχολεῖ εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος στρέφει τὴν προσοχὴ του στὸ νὰ βλέπει τὶ κάνει ὁ ἄλλος, περιγράφει πόσο χαμηλὰ βρίσκεται ὁ ἄλλος σὲ σχέση μὲ τὸν ἑαυτὸ του καὶ ἀντί νὰ κοιτάζει ψηλὰ βλέπει χαμηλά. Συγκρίνει τὸν ἑαυτὸ του μὲ τὸν ἄλλο καὶ ὄχι μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγελίου, μὲ τὸ κατώτερο καὶ ὄχι μὲ τὸ ἀνώτερο. Ἡ προσωπικὴ του ἀξιολόγηση οὐσιαστικὰ ἔχει λανθασμένα διαγνωστικὰ ἐργαλεία μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐπηρεάζει καὶ τὴν πνευματικὴ του ζωὴ, ἀλλὰ καὶ τὴν κοινωνικὴ του συμπεριφορά.

Ἡ σύγκριση τοῦ ἐαυτοῦ μὲ τὸν ἄλλο καὶ ὄχι μὲ τὸ Εὐαγγέλιο ὡς λανθασμένη στρατηγικὴ, ὁδηγεῖ στὴν τάση νὰ διακαιολογεῖ ὁ ἄνθρωπος τὸν ἑαυτὸ του. Ἐπίσης, ἀμνηστεύει καὶ συγχωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του γιὰ μικρὲς καὶ ἐπαναλαμβανόμενες ἁμαρτίες καὶ τὴν ἁμαρτία τοῦ ἄλλου τὴν ἀξιολογεῖ βαρύτερη ἀπὸ τοῦ ἑαυτοῦ του. Τελικὰ, καταλήγει μὲ αὐτὸν τὸν ἐσωτερικὸ διάλογο μὲ τὸν ἑαυτὸ του νὰ τρομάζει τὸν ἄλλο μὲ τὴν προσωπικὴ του ἀμετανοησία στὰ μικρὰ καὶ στὰ ἁπλά ἁμαρτήματα.

Ἄν δὲν ἔχουμε παράδειγμα γύρω μας καλὸ εἶναι νὰ ποῦμε δυστυχῶς αὐτὴ εἶναι ἡ κατάσταση, ἀλλὰ ἐμεῖς μὲ τὴν δύναμη τοῦ Χριστοῦ μποροῦμε νὰ γίνουμε ἕνα σύγχρονο παράδειγμα. Ἡ δύναμη γιὰ τὸ καλύτερο καὶ τὸ ἀνώτερο εἶναι μέσα μας. Τὴν ἔχει δώσει ὁ Θεὸς ὡς δωρεά στὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἐσωτερικὴ δύναμη ποὺ ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι τέτοια ποὺ ξεπερνάει κάθε ἐμπόδιο γιὰ νὰ συναντήσει ὁ ἄνθρωπος τὸν Θεό. Αὐτὴ ἡ δύναμη στὸν ἄνθρωπο εἶναι θεόσδοτη, εἶναι ἔμφυτη καὶ δὲν μπορεῖ νὰ τὴν σταματήσει τίποτα.῾Ο μόνος ἀντίπαλος σὲ αὐτὴ τὴν προοπτικὴ εἶναι ὁ κακὸς ἑαυτὸς τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ πάντα ἔχει καλὲς δικαιολογίες γιὰ τὸν ἑαυτὸ του, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ εἶναι μία ἀναβολὴ καὶ ἀκύρωση τῆς εὐκαιρίας γιὰ νὰ γίνει ὁ ἴδιος παράδειγμα.

Δικαιολογίες ὅτι προερχόμαστε ἢ ἀνατραφήκαμε ἀπὸ δυσκολεμένους γονεῖς ἢ ἀπὸ δύσκολο οἰκογενειακὸ περιβάλλον ἢ κοινωνία γεμάτη μὲ πάθη καὶ ἁμαρτίες εἶναι πειστικὲς πρὸς τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ποτὲ δὲν μποροῦν νὰ πείσουν τὸν ἑαυτὸ μας. Γιὰ μερικοὺς οἱ δικαιολογίες εἶναι μία προσωπικὴ παραίτηση ἀπὸ τὸ νὰ ἀλλάξουν ἔτσι ὥστε νὰ μὴν γίνουν ποτὲ τὸ φῶς στὸν συνάνθρωπὸ τους καὶ στὴν οἰκογένειὰ τους ποὺ τὸ ἔχουν ἀνάγκη. Ἄν ὁ ἄνθρωπος θέλει νὰ ἀλλάξει, τότε ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται. Ἄν ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ, τότε ὁ Θεὸς θαυματουργεῖ ἀκόμα καὶ ἐὰν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει φθάσει σὲ ἐπίπεδα ἁγιότητας.

Εὔχομαι ἐγκαρδίως ὁ καλὸς ἀγῶνας ἐναντίον τῶν παθῶν μας νὰ εἶναι ἀποφασιστικὸς ὅπως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος. Ἐὰν ὁ ἀγῶνας αὐτὸς ξεκινήσει ὑπεύθυνα καὶ σοβαρὰ, τὸτε θὰ εἴμαστε σίγουροι ὅτι αὐτὸς ὁ ἀγῶνας ἀπὸ μόνος του θὰ εἶναι πρόξενος καλοῦ παραδείγματος τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ μας γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶναι γύρω μας οἱ ὁποῖοι μᾶς ἀγαπᾶνε καὶ ἔχουμε ἀνάγκη ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Θὰ εἶναι ἕνας ἀγῶνας γιὰ μία καλὴ ἀρχὴ, ἀπὸ τὸ καλὸ στὸ καλύτερο καὶ ἀπὸ τὸ καλύτερο στὸ ἀνώτερο. Θὰ εἶναι ἕνας ἀγῶνας ποὺ θὰ φέρει τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιά μας καὶ αὐτὴ ἡ Χάρη θα φέρει ἡσυχία, βεβαιότητα καὶ σταθερότητα μὲ μόνιμο προσανατολισμό. Αὐτὸς ὁ ἀγῶνας θὰ μιμηθεῖ καὶ θὰ μετακινηθεῖ ἀπὸ τὸν ἑαυτὸ μας στὸν διπλανὸ μας, ἀπὸ τὸν διπλανὸ μας στὴν οἰκογένειὰ μας καὶ ἀπὸ τὴν οἰκογένειὰ μας στὴν κοινωνία ποὺ ζοῦμε.

Μποροῦμε ἐν Χριστῷ νὰ ἀλλάξουμε τὰ πάντα ἀκόμα καὶ τὴν κοινωνία μας, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὸν ἑαυτὸ μας. Στὸ ποσοστὸ ποὺ ἀλλάζουμε ἐμεῖς στὸ ἴδιο ποσοστὸ ἀλλάζει καὶ ἡ κοινωνία μας. Ἡ ἐπιλογὴ μας εἶναι εἴτε νὰ ἀλλάξουμε μὲ τὸ δικὸ μας σταυροναστάσιμο παράδειγμα γιὰ τὴν δικὴ μας ζωή ἢ νὰ περιμένουμε τὶς ζωὲς τῶν ἄλλων νὰ ἀλλάξουν γιὰ νὰ ἀλλάξουμε ἐμεῖς.

Καλὸ Πάσχα καὶ καλὸ πνευματικὸ ἀγῶνα μὲ ἀναστάσιμες προσδοκίες

† ὁ Θεσσαλονίκης Γρηγόριος

Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Γρηγόριος

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ' ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΙΑΖΟΜΕΝΟΥ ΝΕΟΥ

«Καὶ ἐλθόντων αὐτῶν πρὸς τὸν ὄχλον προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν καὶ λέγων· Κύριε, ἐλέησόν μου τὸν υἱόν, ὅτι σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει· πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ. καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι(: και όταν έφθασαν στο πλήθος του λαού, Τον πλησίασε κάποιος άνθρωπος που γονάτισε μπροστά Του κι έλεγε: ‘’Κύριε, λυπήσου και σπλαχνίσου το παιδί μου, διότι σεληνιάζεται και υποφέρει άσχημα, αλλά και κινδυνεύει τον έσχατο κίνδυνο· διότι πολλές φορές πέφτει στη φωτιά, και πολλές φορές στο νερό, και κινδυνεύει έτσι να καεί ή να πνιγεί. Και τον έφεραν στους μαθητές Σου, αλλά δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν)»[Ματθ.17,14-16].

Αυτόν τον άνθρωπο η Γραφή μας τον παρουσιάζει πάρα πολύ ασθενή ως προς την πίστη· και τούτο είναι φανερό από πολλά σημεία, και από το ότι είπε ο Χριστός, «πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι (:σε εκείνον που πιστεύει όλα είναι δυνατά)»[Μάρκ.9,23],και από το ότι είπε αυτός που Τον πλησίασε «Πιστεύω, κύριε·βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ (:Πιστεύω, Κύριε, ότι έχεις τη δύναμη να με βοηθήσεις. Βοήθησέ με να απαλλαγώ απ’ την ολιγοπιστία μου και αναπλήρωσε εσύ την έλλειψη της πίστεώς μου)»[Μάρκ.9,24] και από το ότι έδωσε ο Χριστός εντολή στον δαίμονα να μην εισέλθει πλέον σε αυτόν, αλλά ακόμη και από το ότι είπε ο άνθρωπος εκείνος στον Χριστό «εἴ τι δύνασαι(:εάν μπορείς)»[Μάρκ.9,22].

Και γιατί κατηγορεί τους μαθητές, εάν η απιστία του πατέρα αυτού υπήρξε η αιτία να μην εξέλθει ο δαίμονας; Για να δείξει ότι πολλές φορές είναι δυνατόν σε αυτούς που έχουν πίστη, να θεραπεύσουν τους ασθενείς και χωρίς να έχουν πίστη οι ίδιοι ασθενείς αυτοί που προσέρχονται για αποκατάσταση της υγείας τους· διότι όπως ακριβώς πολλές φορές αρκούσε η πίστη εκείνου που προσερχόταν στο να εκπληρωθεί το αίτημά του και από πολύ κατώτερους ως προς το αξίωμα, έτσι πολλές φορές αποδείχτηκε αρκετή η δύναμη και η πίστη εκείνων που ενεργούσαν τις θαυματουργικές ιάσεις να θεραπεύσουν και χωρίς να πιστεύουν αυτοί που προσέρχονταν για να γιατρευτούν.

Και τα δύο αυτά επιβεβαιώνονται από τις θείες Γραφές· διότι και όσοι ζούσαν μαζί με τον Κορνήλιο έλαβαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος εξαιτίας της πίστεώς τους[ βλ. Πράξ. 10,1-48], και στην περίπτωση του Ελισσαίου πάλι αναστήθηκε ο νεκρός, μολονότι δεν υπήρξε κάποιος που να δείξει πίστη[Δ΄Βασιλειών 13,21 «καὶ ἀπέθανεν Ἑλισαιέ, καὶ ἔθαψαν αὐτόν. καὶ μονόζωνοι Μωὰβ ἦλθον ἐν τῇ γῇ ἐλθόντος τοῦ ἐνιαυτοῦ· καὶ ἐγένετο αὐτῶν θαπτόντων τὸν ἄνδρα, καὶ ἰδοὺ εἶδον τὸν μονόζωνον καὶ ἔῤῥιψαν τὸν ἄνδρα ἐν τῷ τάφῳ Ἑλισαιέ, καὶ ἐπορεύθη καὶ ἥψατο τῶν ὀστέων Ἑλισαιὲ καὶ ἔζησε καὶ ἀνέστη ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ(: και πέθανε ο Ελισαίος και τον έθαψαν. Κατά δε το επόμενο έτος εισέβαλαν στη χώρα των Ισραηλιτών επιδρομείς Μωαβίτες. Και καθώς οι Ισραηλίτες πήγαιναν να θάψουν ένα νεκρό, φάνηκαν από μακριά ερχόμενοι επιδρομείς Μωαβίτες.

Κατελήφθησαν από τρόμο οι Ισραηλίτες και έριξαν τον νεκρό άνδρα στον ανοικτό τάφο του προφήτη Ελισαίου και ετράπησαν σε φυγή. Ο νεκρός μόλις άγγιξε τα οστά του Ελισαίου, επανήλθε στη ζωή και ανορθώθηκε στα πόδια του)».].Διότι και αυτοί που έριξαν το νεκρό σώμα μέσα στο ανοικτό μνήμα, όπου βρισκόταν τα οστά του προφήτη Ελισαίου, το έριξαν εκεί απλώς και ως έτυχε και όχι από πίστη, αλλά από δειλία και επειδή φοβήθηκαν τις δοκιμασίες εάν τους προλάβαιναν και τους αιχμαλώτιζαν οι επιδρομές Μωαβίτες, έφυγαν, και αυτόν που είχε πεθάνει, τον έριξαν εκεί και αναστήθηκε ο νεκρός αυτός από μόνης της δύναμης του αγίου σώματος του προφήτη Ελισαίου. Επομένως είναι φανερό ότι στην περίπτωση αυτή του σεληνιαζόμενου νέου οι μαθητές φάνηκαν ασθενείς ως προς την πίστη,αλλά όχι όλοι· διότι οι στύλοι[: Ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης] δεν ήταν παρόντες εκεί τότε[βρίσκονταν στο όρος της Μεταμορφώσεως μαζί με τον Ιησού, όταν ο πατέρας αυτός είχε αρχικά φέρει τον ασθενή υιό του για θεραπεία στους άλλους μαθητές].

Αλλά και από την άλλη πλευρά πρόσεξε την αγνωμοσύνη του ανθρώπου αυτού,πώς πλησιάζει τον Ιησού ενώπιον του λαού και ομιλεί εναντίον των μαθητών λέγοντας ότι «προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι(:έφερα αυτόν προς τους μαθητές Σου με την παράκληση να τον θεραπεύσουν και αυτοί δεν μπόρεσαν να του χαρίσουν την θεραπεία)»[Μάρκ.9,18]. Ο Χριστός όμως απαλλάσσοντας τους μαθητές Του από τις κατηγορίες αυτές ενώπιον του λαού, επιρρίπτει σε εκείνον τη μεγαλύτερη ευθύνη. Διότι λέγει : «ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; (: ω γενεά που τόσα θαύματα είδες και είσαι ακόμη άπιστη, και απ΄ την κακία σου είσαι διεστραμμένη!

Έως πότε θα σας ανέχομαι;”)»[Ματθ.17,17]· και δεν απευθύνεται μόνο στο πρόσωπο αυτού για να μη φέρει σε δύσκολη θέση και σε αμηχανία τον πατέρα αυτό, αλλά απευθύνεται και προς όλους τους Ιουδαίους· διότι ήταν φυσικό να σκανδαλισθούν πολλοί από τους παρόντες και να σκεφθούν για τους μαθητές ανάρμοστα και ανυπόστατα πράγματα. Αλλά και όταν λέγει «ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν;(: Έως πότε θα σας ανέχομαι; Μέχρι πότε θα είμαι μαζί σας;)», δείχνει πάλι ότι ο θάνατος είναι για Αυτόν κάτι το ευπρόσδεκτο και επιθυμητό και ποθητή η αναχώρηση από αυτήν τη ζωή· και ότι είναι βαρύ πράγμα όχι το να σταυρωθεί, αλλά το να είναι μαζί με τους απίστους και κακοπροαίρετους αυτούς ανθρώπους.

Όμως δεν σταμάτησε στις κατηγορίες, αλλά τι λέγει; «φέρετέ μοι αὐτὸν ὧδε(:Φέρετέ μου αυτόν εδώ)». Και ρωτά τον πατέρα πόσα χρόνια είναι ο γιος του ασθενής, δικαιολογώντας έτσι και τους μαθητές Του και οδηγώντας ταυτόχρονα εκείνο τον πατέρα στην καλή ελπίδα και στο να πιστέψει ότι θα απαλλαγεί από το κακό. Και τον αφήνει να σπαράζει όχι προς επίδειξη(επειδή λοιπόν ο όχλος συγκεντρωνόταν, τον επιτίμησε),αλλά εξαιτίας του πατέρα του, ώστε όταν έβλεπε το δαιμόνιο να καταλαμβάνεται από ανησυχία και να ταράσσεται για το ότι και μόνο οδηγήθηκε μπροστά σ’ Αυτόν, έστω και έτσι να πιστέψει στο θαύμα που επρόκειτο να γίνει.

Επειδή λοιπόν ο πατέρας εκείνος είπε ότι το δαιμόνιο είχε καταλάβει τον γιο του «παιδιόθεν(:από την παιδική του ηλικία)»[Μάρκ.9,21-22:«παιδιόθεν. καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν(:Από μικρό παιδί. Πολλές φορές μάλιστα τον έριξε και στη φωτιά και στα νερά για να του πάρει τη ζωή)»] και ότι «εἴ τι δύνασαι(:εάν μπορείς να κάνεις κάτι)»[Μάρκ. 9,22: «ἀλλ᾿ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾿ ἡμᾶς(:αλλά εάν μπορείς να κάνεις κάτι, λυπήσου μας και βοήθησέ μας)»], ο Χριστός λέγει «πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι(:όλα είναι δυνατά σε όποιον πιστεύει)»[Μάρκ. 9,23: «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι(:Εσύ εάν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά σε όποιον πιστεύει)»], επιρρίπτοντας και πάλι σε αυτόν την κατηγορία.

Και όταν μεν έλεγε ο λεπρός, «Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι(:Κύριε, πιστεύω ότι, εάν θέλεις, μπορείς να με καθαρίσεις από τη λέπρα)»,ομολογώντας με τα λόγια του αυτά τη δύναμή Του, ο Κύριος με σκοπό να τον επαινέσει και να επιβεβαιώσει τα λόγια του, έλεγε: «Θέλω, καθαρίσθητι(:θέλω, καθαρίσου από τη λέπρα)»[Λουκ.5,12-13].Όταν όμως αυτός ο πατέρας δεν είπε τίποτε αντάξιο της δύναμής Του, λέγοντας «εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾿ ἡμᾶς(:εάν μπορείς, να κάνεις τίποτε, σπλαχνίσου μας και βοήθησέ μας)»[Μάρκ.9,22], δες πώς το διορθώνει επειδή δεν ειπώθηκε με τον πρέποντα τρόπο.

Τι λέγει λοιπόν; «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι(:εάν εσύ μπορείς να πιστέψεις, τότε όλα είναι κατορθωτά σε όποιον έχει πίστη)»[Μάρκ.9,22-23]. Τα λόγια Του αυτά έχουν την εξής σημασία: «Τόσο μεγάλη αφθονία δυνάμεως υπάρχει σε Εμένα, ώστε να μπορώ και άλλους να κάνω ικανούς να θαυματουργούν. Άρα λοιπόν εάν πιστεύεις όπως πρέπει,», λέγει, «και ο ίδιος μπορείς να θεραπεύσεις και αυτόν και πολλούς άλλους». Και αφού τα είπε αυτά, απάλλαξε τον ασθενή από το δαιμόνιο.

Εσύ όμως μη σκέπτεσαι μόνο από αυτό την πρόνοια και την ευεργεσία Του, αλλά και τον χρόνο εκείνο που επέτρεψε να παραμείνει μέσα στον άνθρωπο το δαιμόνιο· καθόσον εάν και τότε δεν εκδηλωνόταν στον άνθρωπο σε τόσο μεγάλο βαθμό η πρόνοιά Του, ίσως να είχε προ πολλού χαθεί· καθόσον «καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν(: πολλές φορές μάλιστα τον έριξε και στη φωτιά και στα νερά για να του πάρει τη ζωή)»[Μάρκ.9,22], λέγει.

Εκείνον όμως που αποτολμούσε τέτοια πράγματα, να πέφτει, δηλαδή, στη φωτιά και στα νερά, ασφαλώς και το δαιμόνιο θα τον εξολόθρευε, εάν ο Θεός δεν του συγκρατούσε τη μεγάλη μανία με ισχυρό χαλινάρι· όπως ακριβώς συνέβη τούτο και στην περίπτωση εκείνων των δύο γυμνών που έτρεχαν στις ερημιές και κατέσχιζαν τα σώματά τους με πέτρες[Ματθ.8,28: «Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ πέραν εἰς τὴν χώραν τῶν Γεργεσηνῶν ὑπήντησαν αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι ἐκ τῶν μνημείων ἐξερχόμενοι, χαλεποὶ λίαν, ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης(:και όταν ο Κύριος ήλθε στην απέναντι όχθη, στη χώρα των Γεργεσηνών, Τον συνάντησαν δύο δαιμονισμένοι που έβγαιναν από τα μνήματα που υπήρχαν εκεί, στα οποία ευχαριστιούνταν να κατοικούν. Ήταν και οι δύο επιθετικοί και πολύ επικίνδυνοι· τόσο, ώστε να μην μπορεί κανείς να περάσει απ’ τον δρόμο εκείνο)»].

Καθόλου επίσης να μην περιεργήσεις επειδή αποκαλεί τον νεαρό αυτό «σεληνιαζόμενο»[ ο πατέρας του απέδιδε την αλλόκοτη αυτή συμπεριφορά του στην επενέργεια της σελήνης], διότι η ονομασία αυτή αποδόθηκε από τον πατέρα του δαιμονιζόμενου αυτού νέου. Μα πώς λοιπόν τότε ο ευαγγελιστής λέγει ότι ο Κύριος θεράπευσε πολλούς σεληνιαζόμενους;[Ματθ.4,24: καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν, καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχομένους, καὶ δαιμονιζομένους καὶ σεληνιαζομένους καὶ παραλυτικούς, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς(:διαδόθηκε λοιπόν η φήμη του σε όλη τη Συρία. Κι έφεραν μπροστά Του όλους όσους υπέφεραν από διάφορες αρρώστιες και κατέχονταν από βασανιστικές ασθένειες, δαιμονισμένους και σεληνιασμένους και παραλύτους, και τους θεράπευε όλους)»].

Τους ονομάζει έτσι στηριζόμενος στην αντίληψη των πολλών[κατά τη λαϊκή αυτήν αντίληψη στην ασθένεια αυτή ασκούν επίδραση οι φάσεις της σελήνης. Κάποιες μορφές της νόσου κατά την Αγία Γραφή οφείλονται στην επενέργεια των ακαθάρτων πνευμάτων]·διότι ο διάβολος για να συκοφαντήσει το φυσικό στοιχείο, κάνει τους δαιμονιζόμενους να καταλαμβάνονται από κρίσεις και πάλι να χαλαρώνουν ανάλογα με τις περιστροφές και τις διάφορες φάσεις της σελήνης· όχι φυσικά επειδή εκείνη επενεργεί, μη γένοιτο· αλλά ο διάβολος διαπράττει την κακουργία αυτήν προς συκοφάντηση του φυσικού στοιχείου. Γι’ αυτό και επικράτησε μεταξύ των ανοήτων η εσφαλμένη αυτή αντίληψη, και εξαπατώμενοι να αποκαλούν «σεληνιαζομένους» τους δαιμονισμένους ανθρώπους· καθώς πράγματι αυτό δεν είναι αλήθεια, η σελήνη καμία επενέργεια δεν ασκεί στους ανθρώπους.

«Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ κατ᾿ ἰδίαν εἶπον· διατί ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό;(:τότε οι μαθητές πλησίασαν ιδιαιτέρως τον Ιησού και του είπαν: “Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να βγάλουμε το δαιμόνιο αυτό;”(Και το είπαν αυτό, διότι σε άλλες περιστάσεις είχαν εκδιώξει δαιμόνια)»[Ματθ.17,19].Έχω τη γνώμη πως αγωνιούν οι μαθητές και φοβούνται μήπως τυχόν έχασαν τη χάρη, την οποία τους έκρινε άξιους να τους εμπιστευτεί ο Χριστός· διότι έλαβαν εξουσία εναντίον δαιμόνων ακαθάρτων[Ματθ.10,8: «ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε(:και για να επιβεβαιώνεται το κήρυγμά σας, σας δίνω εξουσία και δύναμη να θεραπεύετε ασθενείς, να καθαρίζετε λεπρούς, να ανασταίνετε νεκρούς, να βγάζετε δαιμόνια. Τη χάρη αυτή της θαυματουργίας τη λάβατε δωρεάν, δωρεάν δώστε την κι εσείς, χωρίς να παίρνετε χρήματα)»]. Γι’ αυτό και Τον ρωτούν, αφού Τον πλησίασαν ιδιαιτέρως, χωρίς να ντρέπονται(διότι εφόσον συνέβη ό,τι συνέβη, και ελέγχθηκαν, ήταν περιττό να ντρέπονται στο εξής να ομολογήσουν με τα λόγια την αδυναμία τους), αλλά επειδή επρόκειτο να Τον ρωτήσουν για ένα απόρρητο και μεγάλο πράγμα.

Τι λοιπόν τους λέγει ο Χριστός; «διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν(:επειδή σας λείπει η πίστη· διότι, αληθινά σας λέω, εάν έχετε πίστη θερμή και δυνατή σαν το μικρό σπόρο του σιναπιού, θα πείτε στο βουνό αυτό, πήγαινε από εδώ εκεί, και θα μετακινηθεί. Και τίποτε δεν θα είναι αδύνατο σε σας)»[Ματθ.17,20].Εάν όμως ήθελες να φέρεις την αντίρρησή σου, ρωτώντας σε ποια περίπτωση μετακίνησαν ένα όρος, εκείνο έχω να σας πω, ότι πραγματοποίησαν πολύ μεγαλύτερα θαύματα, εφόσον ανέστησαν μυρίους νεκρούς· διότι δεν είναι το ίδιο πράγμα, το να μετακινήσεις ένα όρος και να εκδιώξεις τον θάνατο από ένα νεκρό σώμα. 

Αναφέρονται μάλιστα μαζί με τους αποστόλους και κάποιοι άγιοι που ήταν πολύ κατώτεροι στο αξίωμα από αυτούς και οι οποίοι μετακίνησαν και όρη, όταν παρουσιάστηκε ανάγκη. Επομένως είναι φανερό ότι και οι απόστολοι θα τα μετακινούσαν εάν το απαιτούσε η περίσταση. Εάν όμως τότε δεν προέκυψε ανάγκη για κάτι παρόμοιο, μην κατηγορείς. Εξάλλου και ο Χριστός δεν είπε ότι «οπωσδήποτε θα μετακινήσετε όρη», αλλά ότι «θα μπορέσετε και αυτό να το κάνετε, αν παραστεί ανάγκη». Αν όμως δεν μετακίνησαν, συνέβη αυτό όχι επειδή δεν μπόρεσαν(πώς ήταν δυνατόν να συμβεί αυτό, τη στιγμή που αυτοί μπόρεσαν να επιτελέσουν και μεγαλύτερα από αυτά;), αλλά επειδή δε θέλησαν, καθώς δεν παρέστη ανάγκη για κάτι τέτοιο. Φυσικό βέβαια και να έχει συμβεί αυτό και να μην έχει γραφεί· καθόσον δεν καταγράφηκαν από τους ευαγγελιστές όλα τα θαύματα που οι απόστολοι επιτέλεσαν.

Τότε βέβαια ήταν ακόμη πολύ ατελείς πνευματικά. Τι λοιπόν; Ούτε αυτήν την πίστη δεν είχαν τότε(σαν τον σπόρο του σιναπιού); Ασφαλώς δεν την είχαν· διότι δεν ήσαν πάντοτε οι ίδιοι· για τον λόγο αυτό και ο Πέτρος, για παράδειγμα, άλλοτε μακαρίζεται από τον Κύριο, και άλλοτε επιτιμάται· όμως και οι υπόλοιποι μαθητές ελέγχονται από τον Χριστό για πνευματική ατέλεια, όταν δεν κατανόησαν τον λόγο Του σχετικά με τη ζύμη[Ματθ.16,6-7:«Ὁρᾶτε καὶ προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς λέγοντες ὅτι ἄρτους οὐκ ἐλάβομεν(:ανοίξτε τα μάτια σας και προσέχετε από την κακή επίδραση της υποκριτικής διδασκαλίας των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων, που μοιάζει με κακό προζύμι.

Αυτοί όμως άρχισαν να συλλογίζονται μέσα τους και να λένε: ‘’Δεν πήραμε άρτους από προζύμι καθαρό, προζύμι που δεν προέρχεται από σπίτι Φαρισαίου ή Σαδδουκαίου’’)» και Ματθ. 16,11-12: «πῶς οὐ νοεῖτε ὅτι οὐ περὶ ἄρτου εἶπον ὑμῖν προσέχειν ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων; τότε συνῆκαν ὅτι οὐκ εἶπε προσέχειν ἀπὸ τῆς ζύμης τοῦ ἄρτου, ἀλλ᾿ ἀπὸ τῆς διδαχῆς τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων(:«Πώς δεν καταλαβαίνετε ότι δεν σας είπα για τον συνηθισμένο υλικό άρτο, όταν σας σύστησα να προσέχετε από το προζύμι των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων;’’. Τότε κατάλαβαν ότι δεν τους είπε να φυλάγονται απ’ το προζύμι με το οποίο γίνεται ο άρτος, αλλά απ’ τη διδασκαλία και την υποκρισία των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων)»]. Συνέβη λοιπόν και τότε να φανούν πνευματικά αδύνατοι· διότι πριν από τη Σταύρωσή Του ήσαν πνευματικά πάρα πολύ ατελείς.

Στην περίπτωση επίσης αυτή, «πίστη» εννοεί εκείνη με την οποία μπορούσαν να κάνουν θαύματα και αναφέρει τον κόκκο του σιναπιού, για να φανερώσει την απερίγραπτη δύναμη της πίστεως· διότι μολονότι το σινάπι φαίνεται ως προς το μέγεθος μικρό, όμως έχει την πιο μεγάλη δύναμη από όλα. Για να δείξει λοιπόν ότι και η ελάχιστη ακόμη, αλλά γνήσια πίστη, μπορεί μεγάλα πράγματα να επιτύχει, ανέφερε το σινάπι· και δεν αρκέστηκε μόνο σε αυτό, αλλά πρόσθεσε και όρη και προχώρησε ακόμη περισσότερο. Διότι, λέγει: «Τίποτα δεν θα σας είναι αδύνατο». Εσύ όμως θαύμασε από όλα αυτά και τον τρόπο σκέψης τους και τη δύναμη του Πνεύματος. Τον τρόπο σκέψης τους θαύμασέ τον επειδή δεν έκρυψαν το ελάττωμά τους, ενώ τη δύναμη του Πνεύματος, διότι τόσο πολύ ανέβασε, σιγά-σιγά, εκείνους που δεν είχαν πίστη ούτε σαν τον κόκκο του σιναπιού, ώστε να αναβλύσουν από αυτούς ποταμοί και πηγές πίστεως.

«Τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ(:αυτό όμως το είδος των δαιμόνων δεν βγαίνει από τον άνθρωπο που έχει καταληφθεί από αυτό, παρά μόνο με προσευχή που συνοδεύεται και με νηστεία, ώστε η προσευχή να γίνεται με διάνοια όσο δυνατόν ελαφρότερη και περισσότερο προσηλωμένη στον Θεό)»[Ματθ.17,21], πρόσθεσε, εννοώντας όλο το γένος των δαιμόνων, όχι μόνο αυτών που κατέχουν τους σεληνιαζομένους. Βλέπεις πώς τώρα με τα λόγια Του αυτά τους προετοιμάζει για να ακούσουν τα σχετικά με τη νηστεία; Μη μου αναφέρεις βέβαια τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις που ορισμένοι εκδίωξαν δαιμόνια και χωρίς νηστεία. Εάν όμως θελήσει κάποιος να το προβάλλει αυτό και για εκείνους που επιτιμούν ένα και ενδεχομένως και δύο δαιμόνια, όμως πάραυτα είναι αδύνατο κάποιος που πάσχει και κάνει τρυφηλή ζωή, να απαλλαγεί κάποτε από αυτή τη μανία· διότι αυτός που υποφέρει από αυτήν την ασθένεια, αυτός κατεξοχήν έχει ανάγκη από αυτό το πράγμα, δηλαδή την προσευχή που συνοδεύεται από νηστεία.

«Αλλά όμως», θα μπορούσε να πει κανείς, «εάν έχουμε πίστη, τι χρειάζεται η νηστεία;» Χρειάζεται επειδή και η νηστεία μαζί με την πίστη προσφέρει πολύ μεγάλη δύναμη. Καθόσον προσφέρει πολλή ευσέβεια στον άνθρωπο και τον μεταβάλλει από άνθρωπο σε άγγελο και τον κάνει να αγωνίζεται εναντίον των ασωμάτων δυνάμεων. Αυτό όμως δεν μπορεί να το κάνει μόνη της, αλλά χρειάζεται και προσευχή και μάλιστα η προσευχή κατέχει την πρώτη θέση. Πρόσεχε λοιπόν πόσα είναι τα αγαθά που προέρχονται από αυτές τις δύο αρετές· διότι αυτός που προσεύχεται και νηστεύει όπως πρέπει, δεν χρειάζεται πολλά πράγματα· επομένως, αυτός που δεν χρειάζεται πολλά πράγματα, δεν θα ήταν δυνατό να γίνει ποτέ φιλοχρήματος· και αυτός που δεν είναι φιλοχρήματος, είναι περισσότερο πρόθυμος για ελεημοσύνη. Επιπρόσθετα, αυτός που νηστεύει είναι απαλλαγμένος από βάρη, έχει φτερά και προσεύχεται με καθαρή καρδιά, σβήνει τις πονηρές επιθυμίες και εξευμενίζει τον Θεό και ταπεινώνει την υπερηφανευόμενη ψυχή του. Για τον λόγο αυτόν λοιπόν και οι απόστολοι σχεδόν πάντοτε νήστευαν.

Επίσης, αυτός που προσεύχεται και νηστεύει έχει διπλές φτερούγες, πιο ελαφρές και από τους ίδιους τους ανέμους· διότι δεν χασμουριέται κατά την ώρα της προσευχής, ούτε τεντώνεται, ούτε βυθίζεται σε ύπνο, πράγμα που το παθαίνουν οι περισσότεροι, αλλά έχει μεγαλύτερη δύναμη από τη φωτιά και είναι ανώτερος από τα γήινα πράγματα. Και για τον λόγο αυτόν ο άνθρωπος αυτός είναι ο μεγαλύτερος εχθρός και πολέμιος των δαιμόνων· καθόσον τίποτε δεν υπάρχει πιο δυνατό από τον άνθρωπο εκείνο που η προσευχή του είναι ειλικρινής· διότι εάν γυναίκα κατόρθωσε να κάμψει κάποιον άρχοντα που δε φοβόταν ούτε τον Θεό ούτε και τον άνθρωπο ντρεπόταν, πολύ πιο εύκολο θα προσελκύσει τον Θεό εκείνος που επιμένει διαρκώς στην προσευχή του προς αυτόν και εξουσιάζει την κοιλία του και αποφεύγει την τρυφηλή ζωή.

Εάν όμως το σώμα σου είναι ασθενές, ώστε να μην μπορείς να νηστεύεις συνεχώς, αλλά όμως δεν είναι ασθενές για την προσευχή, ούτε ανίσχυρο για να περιφρονήσει την κοιλιά· διότι εάν δεν μπορείς να νηστεύεις, μπορείς όμως να μην κάνεις τρυφηλή ζωή. Δεν είναι και αυτό μικρό πράγμα. Ούτε απέχει πολύ από τη νηστεία, αλλά είναι ικανό και αυτό να καταβάλει την μανία του διαβόλου. Καθόσον τίποτε δεν είναι τόσο αγαπητό στον δαίμονα εκείνο, όσο η τρυφηλή ζωή και η μέθη, διότι αυτή η ζωή είναι η πηγή και η μητέρα όλων των κακών. […]

[…] Ας αποφύγουμε λοιπόν αυτήν την ασθένεια, ώστε και τα αγαθά της παρούσης ζωής να απολαύσουμε και τα μελλοντικά, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμις μαζί και στον Πατέρα και το Άγιον Πνεύμα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλία ΝΖ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α, σελίδες 6-28.
Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 67, σελ. 103-109.
Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm *Εκ του ιστολογίου <<Ακτίνες>> της 24.3.2023. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.