Η ΑΙΡΕΣΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

Θα ήθελα ἀνοίγοντας τὴν ἀποψινή μου Εἰσήγησι για την αίρεση του Οικουμενισμού και την Πατερική στάση των Ορθοδόξων,

νὰ ἀναφερθῶ σὲ ἕνα πολὺ χαρακτηριστικὸ γεγονὸς 

ἀπὸ τὸν βίο τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ᾿Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Τοῦτο θὰ μᾶς εἰσαγάγη μὲ ἄμεσο καὶ εὔκολα κατανοητὸ τρόπο στὸ θέμα μας καὶ ταυτοχρόνως θὰ καθορίση μὲ σαφήνεια τὶς δύο διαστάσεις του:

τὴν στάσι τῆς Πίστεως καὶ τὴν στάσι τῆς ᾿Αγάπης ἔναντι αὐτῶν ποὺ διαφθείρουν τὴν ᾿Αλήθεια τῆς ᾿Εκκλησίας.

Ο κατά σάρκα πατέρας τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου,

ὁ ὁποῖος λεγόταν ἐπίσης Γρηγόριος,

ἦταν ᾿Επίσκοπος Ναζιανζοῦ,

μικρᾶς πόλεως τοῦ Πόντου.

Αναδείχθηκε σὲ μία ἐξέχουσα πνευματικὴ προσωπικότητα·

αὐτὸ κατανοεῖται καλά, ὅταν λάβουμε ὑπ᾿ ὄψιν μας τὰ ἑξῆς:

α).Εκληροδότησε στὴν ῾Αγία ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία μας μίαν πεντάδα ῾Αγίων.

Ο ίδιος,ο γυιός του Γρηγόριος ο Θεολόγος,

η μήτηρ του Αγία Νόννα και τα τρία παιδιά της,

Γρηγόριος, Γοργονία καὶ Καισάριος. 

Εορτάζει τὴν 1η ᾿Ιανουαρίου.

Ο ῞Αγιος Γρηγόριος ἐγεννήθη τὸ 273, γόνος πλουσίου καὶ ἀριστοκρατικοῦ οἴκου,ἦταν προηγουμένως ἐθνικός,καλοπροαίρετος ὅμως καὶ πολὺ ἐνάρετος,προσελκύσθηκε δὲ στὸν Χριστιανισμό καὶ τὰ τρία τέκνα του Γρηγόριος,Γοργονία καὶ Καισάριος,τὰ ὁποῖα -σημειωτέον- καὶ προσπαθείᾳ τῆς εὐσεβεστάτης συζύγου του Αγίας Νόννης.

Εβαπτίσθη τὸ 325 ἀπὸ ᾿Επισκόπους ποὺ διήρχοντο τότε ἀπὸ τὴν ᾿Αριανζὸ καὶ μετέβαιναν στὴν Νίκαια γιὰ τὴν Α´ ῾Αγία Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Τὸ 328/9 ἀνυψώθη σὲ ᾿Επίσκοπο Ναζιανζοῦ (Διοκαισαρείας),μετὰ τὴν κοίμησι τοῦ οἰκείου ᾿Επισκόπου Λεοντίου.Εκοιμήθη τὸ 373/4 ἑκατοντούτης. Ο ῞Αγιος Γρηγόριος Θεολόγος ἀφιέρωσε στὸν πατέρα του Γρηγόριο, ἐκτὸς τῶν ἄλλων,τέσσερις Λόγους: Θ´, ΙΒ´, ΙΣΤ´ καὶ ΙΗ´ (PG τ. 35, στλ. 820-826, 844-849, 933-964, 985-1044).Η Αγία Νόννα.Εορτάζει τὴν 5η Αὐγούστου.

Εγεννήθη τὸ 304· θυγάτηρ τοῦ Φιλτατίου καὶ τῆς Γοργονίας, γόνος ἐπίσης πλουσίου καὶ ἀριστοκρατικοῦ οἴκου,διακρινομένη γιὰ τὴν εὐσέβεια, τὸ ἦθος καὶ τὸ κάλλος της, ἦταν ἀδελφὴ τοῦ ᾿Αμφιλοχίου, πατρὸς τοῦ μετέπειτα ῾Αγίου ᾿Αμφιλοχίου Μητροπολίτου ᾿Ικονίου. Εκοιμήθη τὸ 374.

Ο ῞Αγιος Γρηγόριος Θεολόγος ἐγκωμιάζει καὶ ὑμνεῖ τὴν ἁγία μητέρα του περισσότερο τοῦ πατρός του σὲ πολλὰ σημεῖα τῶν συγγραμμάτων του.Εορτάζει τὴν 25ην ᾿Ιανουαρίου. Εγεννήθη τὸ 329 στὴν ᾿Αριανζό,νοτίως τῆς Ναζιανζοῦ· κατὰ τὰ ἔτη 345-356 φοιτᾶ σὲ ἀνώτερες Σχολὲς (Καισάρεια Καππαδοκίας, Καισάρεια Παλαιστίνης, Αλεξάνδρεια,᾿Αθήνα) καὶ τὸ 357/9 βαπτίζεται.

Εχειροτονήθη Πρεσβύτερος τὸ 358/9 καὶ ᾿Επίσκοπος Σασίμων τὸ 372.᾿Αγωνίσθηκε ἐπιτυχῶς κατὰ τῶν ᾿Αρειανῶν καὶ Πνευματομάχων στὴν Κωνσταντινούπολι τὰ ἔτη 379-381,διετέλεσε ᾿Αρχιεπίσκοπος τῆς Βασιλεύουσης 380-381,προήδρευσε τῆς Β´ ῾Αγίας Οἰκουμενικῆς Συνόδου τὸ 381 καὶ ἐκοιμήθη τὸ 390/1.

Η Αγία Γοργονία. Εορτάζει τὴν 23η Φεβρουαρίου.᾿Εγεννήθη τὸ 331/2 καὶ ἐκοιμήθη τὸ 370 νεωτάτη, περίπου 38 ἐτῶν. Παρὰ ταῦτα μετὰ τοῦ συζύγου της ᾿Αλυπίου ἀπέκτησε υἱοὺς καὶ θυγατέρας καὶ ἐγγόνια.Ο ῞Αγιος Γρηγόριος Θεολόγος ἐγκωμίασε τὶς πολλὲς ἀρετὲς τῆς ἁγίας ἀδελφῆς του, μάλιστα δὲ τῆς ἀφιέρωσε ἰδιαίτερον ᾿Επιτάφιον (Λόγος Η´, PG τ. 35, στλ. 789-817).

Άγιος Καισάριος. Εορτάζει τὴν 9η Μαρτίου.Εγεννήθη τὸ 333/5.῎Ελαβε λαμπρὰν μόρφωσιν καὶ διετέλεσε ἰατρὸς τῶν ᾿Ανακτόρων στὴν Κωνσταντινούπολι καὶ Συγκλητικός. Εκοιμήθη αἰφνιδίως τὸ 368/ 9 στὴν Βιθυνία. Καὶ τοῦτον ἐγκωμίασε ὁ ἀδελφός του ῞Αγιος Γρηγόριος Θεολόγος,ὁ ὁποῖος ἐκτὸς τῶν ἄλλων τοῦ ἀφιέρωσε καὶ ᾿Επιτάφιον (Λόγος Ζ´,PG τ. 35, στλ. 756-788). Αγωνίσθηκε ὑπὲρ τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τοῦ Λαοῦ Της σὲ πολὺ κρίσιμες στιγμές, ὅταν ἡ καταιγὶς τοῦ ᾿Αρειανισμοῦ ἐσάρωνε τὴν ᾿Ανατολή· 

ἦταν αὐτὸς ποὺ μὲ βαθὺ πνευματικὸ κριτήριο ἀγωνίσθηκε σθεναρῶς,γιὰ νὰ ἀναδειχθῆ ὁ Μέγας Βασίλειος ᾿Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας καὶ ῎Εξαρχος Πόντου, τὸ ὁποῖο τελικῶς καὶ ἐπετεύχθη χάρις στὴν ἄκαμπτη ἐπιμονή του. γ) Μᾶς ἄφησε, ὡς ἀνεκτίμητο θησαυρό, τὸ ῞Αγιο Λείψανό του, τὸ ὁποῖο σώζεται μέχρι σήμερα ἄφθαρτο στὴν Νέα Καρβάλη τῆς Καβάλας. Καὶ ὅμως· αὐτὸς ὁ σεβάσμιος Γέρων,ὁ ᾿Επίσκοπος Ναζιανζοῦ Γρηγόριος, σὲ κάποια δύσκολη περίστασι ὑπέγραψε μαζὶ μὲ ἄλλους ᾿Επισκόπους τῆς ᾿Ασίας ἡμιαρειανικὸ σύμβολο πίστεως, συναρπασθεὶς ἐξ ἁπλότητος.

Δὲν ἦταν δηλαδὴ ἐκ βαθείας πεποιθήσεως ἀρνητὴς τοῦ ᾿Ορθοδόξου Συμβόλου τῆς Νικαίας· ἀλλὰ γέρων,περίπου ἐνενήντα ἐτῶν, δὲν ἠδύνατο νὰ κατανοήση πλήρως τὶς λεπτὲς θεολογικὲς καὶ δογματικὲς ἔννοιες ποὺ συνεκλόνιζαν τότε τὴν ᾿Εκκλησία,ὅπως ἦταν ἡ διάκρισις τοῦ ῾Ομοουσίου ἀπὸ τοῦ ῾Ομοιουσίου. Παρὰ ταῦτα, ἦταν ἕνα δογματικὸ ὀλίσθημα...

«῞Οταν ὁ Γεώργιος Λαοδικείας ἐκόμισεν εἰς Καισάρειαν τὸν ἑνωτικὸν τύπον τοῦ αὐτοκράτορος Κωνσταντίου, [διὰ τοῦ ὁποίου ὡμολογεῖτο, ὅτι «ὁ Υἱὸς εἶναι κατὰ πάντα ὅμοιος τῷ Πατρί»], ὁ ἐπίσκοπος τῆς Καισαρείας Διάνιος, ἐν τῇ εὐπιστίᾳ του, ὑπέγραψεν,ὡς ἄλλωστε ἔπραξαν καὶ πολλοὶ ἄλλοι, ἐν οἷς καὶ ὁ ὁμώνυμος πατὴρ τοῦ Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ,ταχθεὶς καὶ οὗτος μετὰ τῶν “ὁμοιουσιανῶν”». (Κ. Γ. Μπόνη, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος...,σελ. 31, Αθῆναι 1982).

Ποιὰ ἦταν ἡ στάσις ποὺ ἐτήρησαν οἱ ῾Ιερεῖς καὶ μάλιστα οἱ Μοναχοὶ τῆς περιοχῆς Ναζιανζοῦ ἔναντι τῆς πτώσεως αὐτῆς τοῦ Γέροντος ᾿Επισκόπου;Διέκοψαν κοινωνία μαζί του·δηλαδὴ «ἀπετειχίσθησαν».῾Η ᾿Εκκλησία τῆς Ναζιανζοῦ ἐταράχθη καὶ ἐδιχάσθη· ἠγέρθη «σάλος» καὶ «καταιγίς».῞Οταν δὲν ὑπάρχει ἑνότης Πίστεως, πάντοτε ἔχουμε σχίσματα. 

Τότε ὁ υἱὸς Γρηγόριος, ὡς Πρεσβύτερος ἀκόμη καὶ βοηθὸς τοῦ γέροντος πατέρα του,καταβάλλει προσπάθειες νὰ ἀρθῆ ἡ διάστασις καὶ τὸ σχίσμα αὐτό.Τελικά,τὸ 364 κατορθώνει,μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Κυρίου μας, νὰ εἰρηνεύση τοὺς Μοναχοὺς καὶ ῾Ιερεῖς μὲ τὸν ᾿Επίσκοπο πατέρα του· καρπὸς τῆς χαρᾶς του γιὰ τὴν συμφιλίωσι αὐτὴ εἶναι ὁ Λόγος του «Εἰρηνικὸς Α»8.20. 

«Γράμματι κλαπέντες καὶ ρήμασι τεχνικοῖς εἰς πονηρὰν κοινωνίαν, μόνος μὲν ἐπιστεύθη (ὁ Γρηγόριος πατὴρ),τὴν διάνοιαν ἄτρωτον ἔχειν, καὶ μὴ τῷ μέλανι τὴν ψυχὴν συμμελαίνεσθαι, εἰ καὶ ἁπλότητι συνηρπάσθη,καὶ τὸν δόλον ἐκ τοῦ τῆς ψυχῆς ἀδόλου μὴ ἐφυλάξατο...».(῾Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, PG τ. 35,στλ. 1005C / Λόγος ΙΗ´ «Εἰς τὸν Πατέρα παρόντος Βασιλείου ᾿Επιτάφιος»,§ ιη´).

Ο βιογράφος τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου γράφει ἐν προκειμένῳ τὰ ἑξῆς χαρακτηριστικά: «...ἕτεροι δὲ ἁπλότητι τρόπων φενακισθέντες, τὸ δέλεαρ τῆς αἱρέσεως καταδέχονται, γραφῇ τε χειρὸς καὶ κοινωνίᾳ συναφθέντες τοῖς ὑπεναντίοις.

Ων εἷς ἦν καὶ ὁ τοῦ μακαρίου πατήρ,ἀκεραιότητι γνώμης τῷ ἀγκίστρῳ περιπεσών. Τοῦτον οἱ τῆς χώρας μονασταὶ μὴ ἀνασχόμενοι, τῆς κοινωνίας αὐτοῦ ἀποτέμνονται, συναπέστη δὲ αὐτοῖς καὶ τοῦ λαοῦ μέρος οὐ τὸ βραχύτατον,...». Ο υἱὸς Γρηγόριος ἔπεισε τὸν πατέρα του νὰ ὑπογράψη τὸ ὀρθόδοξο Σύμβολο καὶ νὰ τὸ ἐκφωνήση δημοσίως (Γρηγορίου Πρεσβυτέρου, PG τ. 35, στλ. 261D καὶ 264Α/«Βίος...»).

Ο συγκινητικὸς αὐτὸς Λόγος κλείνει μὲ τὴν ἑξῆς προτροπή: «...Καὶ τοὺς ἑτέρως φρονοῦντας, ὡς λύμην τῆς ἀληθείας, ἕως μὲν ἂν ᾖ δυνατόν, προσλαμβανώμεθα καὶ θεραπεύωμεν· ἀνιάτως δὲ ἔχοντας ἀποστρεφώμεθα, μὴ τῆς νόσου μεταλάβωμεν πρὶν μεταδοῦναι τῆς ἑαυτῶν ὑγείας»...! [Καὶ ἐκείνους ποὺ φρονοῦν τὰ ἀντίθετα, ὡς διαφθορεῖς τῆς ἀληθείας, ὅσο μὲν εἶναι δυνατόν, ἄς τοὺς δεχώμεθα καὶ ἄς τοὺς θεραπεύουμε· ἐκείνους δὲ ποὺ εἶναι ἀνιάτως ἀσθενεῖς, ἄς τοὺς ἀποφεύγουμε, γιὰ νὰ μὴ μεταδοθῆ καὶ σὲ μᾶς ἡ ἀσθένειά τους πρὶν νὰ τοὺς μεταδώσουμε τὴν ὑγεία μας].

Το οδηγητικό αὐτὸ γεγονὸς μᾶς ἐπιτρέπει νὰ συναγάγουμε εἰσαγωγικῶς τὰ ἑξῆς συμπεράσματα: α). Οἱ εὐσεβεῖς ἦσαν ἀνέκαθεν εὐαίσθητοι στὰ θέματα τῆς Πίστεως· ὁ ῞Αγιος Γρηγόριος τοὺς χαρακτηρίζει ὡς «τὸ θερμότερον μέρος τῆς ᾿Εκκλησίας». Καὶ δὲν ἐδίσταζαν νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ Ποιμένας,ἔστω καὶ πολὺ ἐναρέτους,ὅταν αὐτοὶ δὲν ὠρθοτομοῦσαν τὸν λόγον τῆς ᾿Αληθείας.

β). Η ἀπομάκρυνσις αὐτὴ ἀπέβλεπε στὸ νὰ μὴ μεταδοθῆ στοὺς εὐσεβεῖς ἡ ἀσθένεια, δηλαδὴ τὸ αἱρετικὸ φρόνημα τῶν παρεκτρεπομένων. γ). Οἱ ἑτερόδοξοι διαχωρίζονται ἀφ᾿ ἑνὸς σὲ ἐκείνους ποὺ εἶναι δεκτικοὶ θεραπείας, ἀφ᾿ ἑτέρου σὲ ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀνιάτως ἀσθενεῖς· καὶ τοὺς μὲν πρώτους «προσλαμβάνομεν καὶ θεραπεύομεν»,τοὺς δὲ ἄλλους «ἀποστρεφόμεθα», δηλαδὴ ἀποφεύγουμε.

΄Αραγε τὶ ἔχει νὰ μᾶς εἰπῆ σήμερα τὸ περιστατικὸ αὐτὸ ἀπὸ τὸν βίο τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου;

Στὶς ἡμέρες μας ἀντιμετωπίζουμε σὲ παγκόσμιο πλέον ἐπίπεδο μίαν νέα καταιγίδα:

τὴν αἵρεσι τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς ῾Ημερολογιακῆς-Εορτολογικῆς Καινοτομίας.

῎Εχουμε ποιμένες,

καὶ μάλιστα πατριάρχες, οἱ ὁποῖοι συλλογικὰ καὶ ἐκ πεποιθήσεως πλέον ὑποστηρίζουν

 καὶ διαδίδουν αἱρετικὲς δοξασίες·

ἀλλὰ καὶ ἕνα ποίμνιο,

τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει συνειδητοποιήσει πλήρως,

ὅτι τὸ κινδυνευόμενον εἶναι ἡ Πίστις, εἶναι ἡ σωτηρία.

῎Ετσι, ἀπὸ τὸ 1920 -καὶ εἰδικὰ ἀπὸ τὸ 1924-

οἱ ζηλωταὶ τῆς εὐσεβείας ἀντιμετωπίζουν τὸ διφυὲς πρόβλημα:

 τὴν στάσι τῆς Πίστεως καὶ τὴν στάσι τῆς ᾿Αγάπης ἔναντι τῶν Οἰκουμενιστῶν καὶ τῶν Καινοτόμων.

Συνεχίζεται...

Απόσπασμα κειμένου από το βιβλίο του αειμνήστου πνευματικού πατρός μας,

Μητροπολίτη Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού Α', με τίτλο:

''Η ΑΙΡΕΣΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ''

έκδοση της Ιεράς Μητρόπολης Ωρωπού και Φυλής, 1998.

Επιμέλεια κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Αείμνηστος Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός Α'