ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΚΙΑΣ

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 1ος, μήνας Μάρτιος, σελ. 53-55.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΚΙΑΣ

(10 ΜΑΡΤΙΟΥ)

Την αγίαν ταύτην απαντώμεν κατά τους χρόνους του μεγάλου της Κωνσταντινουπόλεως βασιλέως Ιουστινιανού, όστις στον θρόνον ανέβη κατά το 527. Κατήγετο από ευγενή οικογένειαν, διεκρίνεττο δε δι' ευφυϊαν, παιδείαν, ωραιότητα και ευσέβειαν. Η σύζυγος του Ιουστινιανού, η βασίλισσα Θεοδώρα, την είχε προσλάβει πρώτην ακόλουθόν της. Ο δε βασιλεύς, τιμών την υπέροχον αξίαν της, της έδωκε τον τίτλος της πατρικίας.

Αλλ' η Θεοδώρα, της οποίας η ψυχή διέσωζεν από τον πριν βίον της πολλάς ανωμαλίας, όχι μετά πολύ καιρόν αντεπάθησε την Αναστασίαν. Διότι ήκουε πολλούς επαίνους εν γένει διά τα χαρίσματά της' την ηνώχλει δε προ πάντων η φημιζόμενη της Αναστασίας αρετή, τόσω δε μάλλον, καθόσον ενόμιζεν, ότι τα επί του κεφαλαίου τούτου εγκώμια ήσαν και πλάγιος έλεγχος κατά του ιδικού της βίου, ώστις ως γνωστόν, κατά τους χρόνους της νεότητος δεν υπήρξε καθαρός και άμωμος.

Την μεταβοήν αυτήν των συναισθημάτων της η Θεοδώρα δεν απέκρυψεν. Υπερήγανος και αρχική, έδειξε την δυσμένειάν της με αρκετά τραχύ τρόπον όχι δεν μόνον απεφάσισε να την απομακρύνη από τα ανάκτορα, αλλά και εζήτησεν από τον Ιουστινιανόν να της αφαιρέση τον τίτλον της πατρικίας. Ο Βασιλεύς ηρνήθη θεωρών καθ' υπερβολήν σκληράν την αδικίαν ταύτην, και τούτο εξηρέθισε σφοδρότερα την Θεοδώραν.

Η Ανστασία εθλίβη προ της συστηματικής αποτόμου προς αυτήν και πικράς συμπεριφοράς της Βασιλίσσης' συμβουλευθείσα δε συνετόν πνευματικόν, έκρινε καλόν να ζητήση την γαλήνην της ψυχής της εγκαταλείπουσα όχι μόνον τα ανάκτορα, λλά και αυτήν την Κωνσταντινούπολιν. Το σχέδιον τούτο επραγματοποίησε κρυφά μίαν νύκτα. Αποκομίσασα την περιουσίαν της, εναύλωσε πλοίον, του οποίου ο κυβερνήτης της ήτο γνωστός ως ευσεβής και έμπιστος άνθρωπος, και ανεχώρησεν εις Αλεξάνδρειαν.

Εκεί έκτισε μοναστήριον και συνήθροισε πλησίον της ατυχείς, αλλ' εκλεκτάς γυναίκας και παρθένους, οι οποίοι εζήτουν άσυλον κατά των θυελλών του κόσμου, διήρχετο δε μαζί των βίον εντελώς καθιερωμένον εις την λατρείαν του Θεού και την υπηρεσίαν του πλησίον. Τας συμμοναστρίας της περιέβαλλε με αδελφικήν στοργήν. Τας εδίδασκε, τας καθωδήγει, τας παρηγόρει και προσεπάθη να τας κάμη να λησμονίσουν όλας τας πικρίας, τας οποίας είχον δοκιμάσει εντός των καταιγίδων και των κυματισμών του κοινωνικού πελάγους.

Ουδέ τας περιώριζε μόνον εις τα έργα της προσευχής, της μελέτης και της λατρείας. Έλεγε προς αυτάς, ότι δύο είνε αι εντολαί' η προς τον Θεόν αγάπη και η προς τον πλησίον και ότι ό άριστος τρόπος του να έλθωμεν προς ουράνιον Πατέρα μας είνε το να ευεργετώμεν τας ψυχάς και τα σώματα των αδελφών μας. Δια τούτο το μοναστήριόν των είχε γίνει κέντρο αγαθοεργίας. Κατασκευάζουσαι υφαντά φορέματα και σκεπάσματα, τα έδιδαν δωρεάν εις πτωχάς γυναίκας, και φιλοξενούσαι άλλας, που ήρχοντο εις το μοναστήριόν των με θολόν τον νουν και τεταραγμένην την καρδίαν, τας εμάνθανον να ευρίσκουν το φως και την γαλήνην εις την εμπιστοσύνην προς τον Ιησούν Χριστόν και την αφοσίωσιν προς τας εντολάς Του.

Κατά το έτος 547 απέθανεν η βασίλισσα Θεοδώρα' λέγεται δε ότι τότε ο Ιουστινιανός ανακαλύψας που εμόναζεν η Αναστασία, εζήτησε να την επαναφέρη εις την Κωνσταντινούπολιν, και ότι αύτη, διά ν' αποφύγη, εφόρεσεν ανδρικά, μετωνομάσθη Αναστάσιος και απεσύρθη εις εν σπήλαιον, όπου έζησεν εντελώς μόνη της 28 έτη, μετά τα οποία απέθανε.

Νομίζω, ότι την πληροφορίαν ταύτην οφείλομεν να μη παραδεχθώμεν. Πρώτον διότι μια τοιαύτη απόφασις του Ιουστινιανού, διά να φέρη πλησίον του την Αναστασίαν μετά τον θάνατος της Θεοδώρας, αποτελεί εν σκάνδαλον εις βάρος της μνήμης του ευσεβούς εκείνου βασιλέως. Και το σκάνδαλον τούτο είνε τόσω μάλλον απαράδεκτον, καθόσον η Αναστασία ήτο πλέον μοναχή, εις δε τον Ιουστινιανόν, τόσα μέτρα οφείλομεν υπέρ της μοναστικής τάξεως.

Δεύτερον, διότι δι' άνδρα της ηθικής αξιοπρεπείας του Ιουστινιανού ήρκει η απλή δήλωσις της Αναστασίας, ότι το μοναστήριόν της την εχώρισε πλέον από την κοσμικήν ζωήν, διά να σεβασθή ούτος την δήλωσίν της και λείψη πάσα αφορμή, διά να ζητήση εκείνη την ασφάλειάν της υπό το ανδρικόν ένδυμα. Και τρίτον διότι η Εκκλησία δεν επιτρέπει το να ενδύωνται οι άνδρες γυναικεία και ανδρικά οι γυναίκες, εκτός μόνον εάν πρόκηται περί εκτάκτου προσωρινής ανάγκης.

Πώς δε να παραδεχθώμεν ότι η αγία Αναστασία μετά τον θάνατον της Θεοδώρας, διά να ασφαλισθή από του Ιουστινιανού, εδέησε να μείνη υπό τα ανδρικά φορέματα 28 ολόκληρα έτη, ως εάν ο αυτοκράτωρ εκείνος, ο τόσον ευσεβής και τόσον απησχολημένος, διανύων δε το 65ον της ηλικίας του έτος κατά τον θάνατον της Θεοδώρας, ήτο διαρκώς κυριευμένος από την μανίαν του να ανακαλύψη και να αρπάση την Αναστασίαν;

Έπειτα ο Ιουστινιανός απέθανε 18 έτη μετά τον θάνατον της Θεοδώρας. Ποία, λοιπόν η ανάγκη του να φυλάσσηται εναντίον των διατάξεων της Εκκλησίας η αγία Αναστασία υπό το ανδρικόν ένδυμα επί δέκα ακόμη έτη, ενώ ο Ιουστινιανός, ο αποβιώσας εις ηλικίαν 83 ετών, δεν ήτο πλέον μεταξύ των ζώντων;

Όλα τούτα μας υποχρεώνουν να αρκεσθώμεν εις το ότι η αγία Αναστασία εξηκολούθησε, να μένη εις το μοναστήριόν της επιτελούσα όλα εκείνα τα άγια έργα, τα οποία ανωτέρω ανεφέραμεν, και τα οποία δικαίως την ανέδειξαν και της έδωκαν, τίτλους διά να καταταχθή εις την σεμνή χορείαν των αγίων.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 1ος, μήνας Μάρτιος, σελ. 53-55.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΑΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΕΥΔΟΚΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟ ΣΑΜΑΡΕΙΤΩΝ (1 ΜΑΡΤΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 1ος, μήνας Μάρτιος, σελ. 3-9.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΕΥΔΟΚΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟ ΣΑΜΑΡΕΙΤΩΝ

(1 ΜΑΡΤΙΟΥ)

Η ιστορία της μερίζεται τα τελευταία έτη του πρώτου από Χριστού αιώνος και την πρώτην δεκαπενταετίαν του δευτέρου αιώνος. Κατήγετο από την Σαμάρειαν, κατοικούσεν εις την Ηλιούπολιν της Κοίλης Συρίας. Θρησκευτικώς ήτο ειδωλολάτρις. Η εκθαμβωτική καλλονή της, κυνηγημένη από θαυμαστάς, απεπλανήθη μέχρι του να καταντήση εταίρα, του αριστοκρατικού τύπου των αρχαίων εταίρων.

Αρκετά μορφωμένη, είχε το σαλόνι, όπου εδέχετο κοινωνικώς διακεκριμένους φίλους Ηλιουπολίτας, των οποίων η πόλις, η λαμπροτέρα της Συρίας, με μνημεία περικαλλή, ήτο από τας πρώτας πόλεις του κόσμου. Το θείον έλεος κάμνει ώστε και εις ψυχάς, που εξωλίσθησαν ηθικώς, να μη χάνεται ολότελα η ηθική συναίσθησις και να μη μένη κάτι τι από τον ηθικόν πόθον. Αποτελεί τούτο μίαν ηθικήν λαβήν, η οποία ημπορεί να χρησιμοποιηθή εις το να μετανοήση η ψυχή που ημάρτησε και να ανορθωθή από την πτώσιν της.

Και έτσι δύνανται να εξηγηθούν αι μετάνοιαι και αι ανορθώσεις αμαρτωλών γυναικών, αι οποίαι, πόρναι και μοιχαλίδες, ήλθον διά του Ιησού εις την ανάνηψιν και εις την εξάγνισιν. Η Ευδοκία, η από Σαμαρειτών, είχε το ευτύχημα ν' ανήκη εις αυτάς τας ψυχάς. Δεν είχε δράμη εις τον βόρβορον' είχεν αποπλανηθή' και ήρχοντο στιγμαί, που η αποπλανημένη είχε την τύψιν και την εντροπήν της αποπλανήσεώς της. Αλλ' αφού ήτο ειδωλολάτρις;

Η πολυθειστική θρησκεία είχεν εντός της πολλάς αντιφάσεις και αντιθέσεις. Εις τας λατρείας της συναντάται η πάνδημος Αφροδίτη, η θεά των εταίρων και του ελευθέρου έρωτος, αλλά συμπολιτεύεται και η Αφροδίτη η ουρανία, που εθεωρείτο προστάτις του νομίμου γάμου και της οικογενείας. Και η ευδοκία, θύμα μάλλον εις την εξολίσθησίν της, ώκτειρε πολλάκις τον εαυτόν της που ενέπεσεν εις την Αφροδίτην την πάνδημον, ενώ θα ήτο τόσον ευτυχής, αν εδίδετο εις την Αφροδίτην την ουρανίαν.

Η θεία ευσπλαχνία, που βλέπει εις τας καρδίας και ευνοεί τους πόθους τους καλούς και γνωρίζει να εργάζεται διά την επιστροφήν των ψυχών, που απεπλανήθησαν, διά την Ευδοκίαν την από Σαμαρειτών εξέλεξε την οδόν βαρυτάτης ασθενείας. Μακρά υπήρξεν η ασθένειά της και μακρά η ανάρρωσίς της. Οι φίλοι εθορυβήθησαν και κατεβλίθησαν και ήρχοντο εναγώνιοι να μάθουν διά την κατάστασίν της' και με την παράτασιν της ασθενείας της την εθεώρησαν απηλπισμένην και απεσύρθησαν, όταν υπάρχη το χρήμα, αι νέαι φίλοι θα ευρεθούν.

Όταν η Ευδοκία εμβήκεν εις βεβαίαν ανάρρωσιν, επληροφορήθη την στάσιν των φίλων, μετά προσωρινήν θορύβησιν, ησθάνθη είδος ανακουφίσεως, σχεδόν ευχαρίστησιν' και διέταξε να κρατηθή μυστική η ανάρρωσίς της. Έπειτα απέλυσε το προσωπικόν της, αφού το εφιλοδώρησε γενναία, και με την συνοδίαν μιας μόνης θεραπαίνης της, της πλέον καλής και εμπίστου, εξηφανίσθη. Κάποιος φίλος, εκ περιεργείας, ήλθε να μάθη τι απέγεινεν. Επληροφορήθη ότι, ασθενής ακόμη, ανεχώρησεν άγνωστον που.

Μετά απουσίαν έτους, επέστρεψεν εις την Ηλιούπολιν πολύ κυματοισμένη. Δεν ήθελεν επιστροφήν εις τον πριν βίον της' αλλά αι ηθικαί επιστροφαί των αμαρτωλών γυναικών, τόσον γνώριμοι εις τους κόλπους της χριστιανικής θρησκείας, ήσαν άγνωστοι εις τας εταίρας του ειδωλολατρικού κόσμου. Εποθούσε την ηθικήν και κοινωνικήν της αποκατάστασιν, αλλά δεν ήξευρεν πως. Επί τέλους θα έβλεπε τι είχε να κάμη. Προς το παρόν ηθέλησε να μείνη εις την Ηλιούπολιν αγνοουμένη. Και κατώκησεν εις ένα άκρον της πόλεως, σχεδόν ερημικόν.

Ήσαν εκεί ολίγιστα άλλα σπίτια, με ένα αντίκρυ εις το ιδικό της. Ποίοι το κατοικούσαν; Δεν εγώριζε, της είχαν όμως ειπή ότι ήταν πολύ ήσυχοι άνθρωποι. Και ησθάνετο ένα είδος ασφαλείας με το ότι θα είχε καλούς γείτονας. [...] Και μία νύκτα, μεσάνυκτα σχεδόν, ήκουσε να ψάλλουν' πού άραγε; Ηνόησεν ευθύς ότι εις το αντικρυνό σπίτι. Τότε η Ευδοκία ηνόησεν. Η συνάθροισις ήτο χριστιανική. Και εκείνος λοιπόν, ο καταφρονητής του κάλλους της, θα ήτο εξάπαντος χριστιανός. Και κάποτε, ενώ ο ύμνος ηκούετο και πάλιν, η Ευδοκία έλαβε την απόφασίν της.

Επήγε σκεπσμένη με πέπλον, και άκουσε την θύραν της αντικρυνής οικίας. Ο ύμνος τότε έπαυσε. Ποιός είνε; Εκείνη δεν έδωκε το όνομά της. Και ήτο τούτο αξιοσημείωτον διά την νέαν ψυχολογίαν της. Η απόκρυψις ήτο οιονεί αναγνώρισίς τις, ότι δι' αυτήν υπήρχεν ενοχή τις και αισχύνη, ένεκα της οποίας μία οικία, σεβομένη τον εαυτόν της, ώφειλε να της κλείση την θύραν της. Και όμως υπεβάλλετο εις το ενδεχόμενον τοιαύτης προσβολής αυτή η περικαλλής Σαμαρείτις, της οποίας την θύραν διήρχοντο οι επισημότεροι της πόλεως, κατόπιν παρακλήσεως, επαναλαμβάνοντας τας ικεσίας των, και όταν απεπέμποντο.

Ευρήκε λοιπόν προστυχόν όνομα, κρατούσα ακόμη σκεπασμένην την κεφαλήν της, προσπαθούσα να μη φανερωθή πριν ή εισέλθη. Οι καλοί άνθρωποι της άνοιξαν και την εδέχθησαν φιλοφρόνως. Την ωδήγησαν δε εις εν δωμάτιον, όπου μόνοι παρουσιάσθησαν οι οικοδεσπόται. Εκείνη τότε απέβαλε τον πέπλον, εστάθη ντροπαλή, σχεδόν τρέμουσα. [...] Την ακόλουθον ημέραν έμεινεν εντελώς μόνη. Ποίος να ήτο αυτός ο Ιησούς, προς τον οποίον ήθελαν να την φέρουν; Το άλλο αυτό άγνωστον της έδιδεν, άλλην ανησυχίαν. 

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΔΑΝΙΗΛ ΤΟΥ ΣΤΥΛΙΤΟΥ (11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΔΑΝΙΗΛ ΤΟΥ ΣΤΥΛΙΤΟΥ

(11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

Κατήγετο εκ του χωρίου Μαρουθά της περιφερείας Σαμοσάτων, εγεννήθη δε τω 410 μετά Χριστόν. Ο πατήρ του ονομάζετο Ηλίας, η δε μήτηρ του Μάρθα, αμφότεροι με ζώσαν ευσέβειαν και εγκάρδιον αφοσίωσιν εις τον Χριστόν. Ο Δανιήλ εγεννήθη μετά μακράν στείρωσιν της μητρός του, και οι γονείς του υπεσχέσθησαν ότι θα τον αφιερώσουν εις την υπηρεσίαν του Θεού. Με την βλέψιν ταύτην, τον ανέθρεψαν μετά πολλής επιμελείας και επιστασίας, διά να τον παρασκευάσουν άξιον θείας ευνοίας και αποστολής.

Και οι κόποι των, ευλογηθέντες υπό της θείας χάριτος, δεν απέβησαν άκαρποι. Ο μικρός Δανιήλ επρόκοψε θαυμασίως και εις τα ιερά γράμματα, και εις την γνησίαν ευσέβειαν, και εις την σωφροσύνην και την άλλην αρετήν. Φθάσας εις την νεανικήν ηλικίαν, ήτο ήδη εξηγητής και υπερασπιστής της πίστεως. Περιτρέχων δε εις διαφόρους πόλεις, εδίδασκε τας αληθείας του Ευαγγελίου και εστήριζεν τους χριστιανούς εις τα ορθόδοξα δόγματα. 

Ακολούθως κατετάχθη εις Μονήν τινα τη θελήσει των γονέων του. Αυτόθι εχρησιμοποίησε τας ημέρας και τας νύκτας του εις ευσεβείς ασκήσεις και θεολογικάς μελέτας, φροντίζων συγχρόνως να καλλιεργή την μεγάλην αρετήν της ταπεινοφροσύνης. Ότε δε ποτε ο ηγούμενός του εδέησε να μεταβή εις Αντιόχειαν ένεκα εκκλησιαστικών ζητημάτων, παρέλαβον εις την συνοδίαν του και τον Δανιήλ.

Κατά την πορείαν των διήλθον εκ του τόπου, ένθα ησκήτευεν ο περιβόητος Συμεών ο Στυλίτης. Πλησιάσαντες, τον εχαιρέτισαν ευλαβώς' εκείνος δε, αφού δε, αφού τους ερώτησε περί του σκοπού της οδοιπορίας των, απηύθυνεν από του ύψους του κατοικητηρίου του προς αυτούς λόγους εκ της σοφίας εκείνης, της οποίας τον κατέστησαν ανεξάντλητον ταμείον η προσευχή, η μελέτη, ή πριν μακρά κοινωνική πείρα και η υπό της μονώσεως ενισχυομένη βαθύτης της σκέψεως. Ο Δανιήλ εθαύμασε' λαβών δε την άδειαν, ανέβη επί του στύλου και έλαβε την ευλογίαν του Συμεών.

Εμβλέψας δε ούτος εις αυτόν, του είπε λόγους συμπαθείας και ενθαρρύνσεως προς τους αγώνας τους πνευματικούς. Παρήλθεν αρκετός καιρός μετά την επιστροφήν εις την Μονήν, και ο ηγούμενος αυτής απέθανεν. Οι μοναχοί, εκτιμώντας την εις όλα πνευματικήν και ηθικήν υπεροχήν του Δανιήλ, ηθέλησαν να τον κρατήσουν προεστώτα των' εκείνος όμως, μετριοφρονών και εμπνεόμενος υπό άλλων πόθων, δεν εδέχθη.

Αναχωρήσας δε, μετέβη πρώτον προς συνάντησιν του στυλίτου Συνεών. Μείνας δε, πλησίον του ολίγας ημέρας, του ανεκοίνωσεν ότι εσκόπευε να μεταβή εις Ιεροσόλυμα, οπόθεν μετά την προσκύνησιν των αγίων Τόπων, θα εισήρχετο εις την ενδοτέραν της Ιουδαίας έρημον. Ο Συμεών τον ημπόδισεν ένεκα των εκεί βαρβαρικών επιδρομών και αναστατώσεων, τον συνεβούλευσε δε να μεταβή εις Κωνσταντινούπολιν, όπου θα ηδύνατο να χρησιμοποιήση καλύτερον την ευσέβειαν και την ενεργητικότητά του.

Μετά τίνας δισταγμούς ο Δανιήλ υπάκουσεν, εγκατεστάθη δε εις τον περίβολον του ναού του αρχιστρατήγου Μιχαήλ, προς τα μέρη της Προποντίδος. Πολύς δε παρήλθε χρόνος, και η φήμη της πνευματικής συνέσεως και της αρετής του οσίου εγέμισε τα πέριξ, και αυτήν την Κωνσταντινούπολιν. Προσέτρεχαν λοιπόν πάμπολοι προς αυτόν, των οποίων μόνον υφίστατο τους κόπους, χωρίς να δέχεται τίποτε. Διότι και αυτόν τον άρτον εκέρδιζε καλλιεργών εκεί μικρόν κήπον.

Αλλ' οι φθονεροί και οι επίβουλοι δεν λείπουν' δε ευρέθησαν και διά τον Δανιήλ. Μερικοί ιερείς κερδοσκοπήσαντες τον διέβαλον προς τον τότε αρχιεπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως. Αλλ' ο Ανατόλιος (449-458) -αυτός επατριάρχει τότε- ήτο ανήρ ευσεβής και συνετός' προσεκάλεσε λοιπόν τον Δανιήλ να τον εξετάση. Ομιλήσας δε και ιδών την παιδείαν και την ειλικρινή του ευσέβειαν, του εξέφρασε την ευαρέσκειάν του και εστάθη πρόθυμος να τον διορίση ηγούμενον εις μονάς επισημοτάτας.

Αλλ' ο όσιος εζήτησε ως μόνην χάριν να τον αφήση εις το υσηχαστήριόν του παρά τω ναώ του Αρχαγγέλου. Ούτω δε και έγεινεν. Εννεατία συνεπληρώθη από της εκεί διαμονής του, ότε ημέραν τινά, προσευχόμενος, περιήλθεν εις έκστασιν. Και είδε στύλον υψηλότατον με τον Συμεών επί της κορυφής και δύο λάμποντας νεανίσκους. Του είπε δε ο σεβάσμιος Στυλίτης <<ανάβα, Δανιήλ, προς με>>. Εκείνος εδίσταζε και διηπόρει διά το τόσον ύψος' αλλ' οι λαμπροφόροι νεανίσκοι, ελθόντες ως πτερωτοί προς αυτόν, τον παρέλαβαν και τον ανεβίβασαν.

Ο Δανιήλ, ελθών εις εαυτόν, ήρισε να διαλογίζηται τί άρα γε να εσήμαινεν εκείνη η όρασις. Μην δε παρήλθε, και, μεταβαίνων εις Κωνσταντινούπολιν, κατέλυσεν εις την Μονήν των Ακοιμήτων ο μαθητής του Συμεών Σέργιος. Ακούσας δε περί του Δανιήλ και επισκεφθείς αυτόν, τον επληροφόρησεν ότι ο Συμεών απέθανεν. Ο όσιος εθλίβη, εφ' ικανάς δε ημέρας και εσπέρας, αναστρεφόμενος μετά του Σεργίου, επληροφορείτο λεπτομερώς τας συνηθείας, τα διδάγματα και τα της όλης συμπεριφοράς και αγίας πολιτείας του περιφανούς Στυλίτου. Αι διηγήσεις εκείναι εξέκαυσαν εις την ψυχήν του τον πόθον παρομοίας ζωής. [...]

Ο όσιος επροικίσθη υπό του Θεού και με προορατικόν χάρισμα. Ότε δε Γιζήριχος, ο βασιλεύς των Βανδάλων, ηθέλησε να επιχειρήση εκστρατείαν εις τας βυζαντινάς χώρας' ο Δανιήλ, ερωτηθείς είπεν ότι ο Γιζήριχος θα επιστρέψη εις τα ίδια κατησχυμμένος και άπρακτος. Η πόρρησις επαλήθευσεν' ο δε αυτοκράτωρ Βυζαντίου ηρώτησε τον όσιον τί επεθύμει να του ζητήσει. Την εδώ ανακομιδήν του λειψάνου του Συμεών του Στυλίτου, απεκρίθη εκείνος. Και η επιθυμία του εξετελέσθη.

Απεσταλμένοι βασιλικοί ανεκόμισαν το λείψανον, το οποίον προς ανέκφραστον χαράν του Δανιήλ, κατετέθη εντός ναϊσκου, ον ο βασιλεύς ανήγειρε προς το βόρειον μέρος του στύλου. Εκτίσθησαν δε εκεί και κελλία προς ανάπαυσιν των προσερχομένων ξένων.

Λέων ο Μακέλλης απέθανεν Ιανουάριον του 474, μετ' ολίγον δε τον ηκολούθει εις τον τάφον και ο ανήλικος εγγονός και διάδοχός του Λέων ο Β'. Η βασιλική αρχή περιήλθεν ούτω εις τον πατέρα του Λέοντος Β' Ζήνωνα τον Ίσαυρον, σύζυγον της Αριάδνης, νεοτέρας θυγατρός Λέοντος Α'. Αλλ' η πενθερά του Βηρίνα, παρασκευάσασα συνωμοσίαν εναντίον του και υπέρ του μαγίστρου Πατρικίου, επέτυχε προς καιρόν να τον εξώση εκ Κωνσταντινουπόλεως.

Και τούτο μεν επετεύχθη' αλλ' αντί του Πατρικίου ηδυνήθη να αρπάση την βασιλείαν ο αδελφός της Βηρίνης Βασιλίσκος. Ούτος ηθέλησε να υποστηρίξη την μονοφυσιτικήν αίρεσιν του Ευτυχούς. Εξέδωκε δε εγκύκλιον γράμμα, διά του οποίου απεκηρύσσετο η τετάρτη εν Χαλκηδόνι Οικουμενική Σύνοδος' το δε φοβερώτερον ήτο ότι αρκετοί επίσκοποι των ανατολικών επαρχιών της αυτοκρατορίας, ιδίως δε της Μικράς Ασίας εδήλωσαν ότι παρεδέχοντο το περιεχόμενον της εγκυκλίου εκείνης βασιλικής επιστολής.

Αλλ' ο τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ακάκιος, μη κύπτων προ αθεμίτων επιβολών, έστω και αν προήρχοντο αύται εκ του αυτοκράτορος, διεμαρτυρήθη εντόνως κατά της πράξεως του Βασιλίσκου. Και επειδή η ορθοδοξία τότε έπρεπε να επιστρατεύση τας πολυτιμοτέρας δυνάμεις της, ο όσιος Δανιήλ, καταβάς από του στύλου του, ήλθεν εις Κωνσταντινούπολιν, συνήγορος και πρόμαχος της εν Χαλκηδόνι Συνόδου. Η εμφάνισίς του διήγειρε μεγάλην συγκίνησιν και διεθέρμανε την τόλμην των ορθοδόξων.

Ο λόγος του στυλίτου εδείχθη ισχυρότερος από τας βασιλικάς επιταγάς' ο δε Βασιλίσκος, βλέπων την ογκουμένην ακατάσχετον θύελλαν, ανεκάλεσε την πράξιν του, συντάξας αντεγκύκλιον, την οποίαν μετά της αυτής ευκολίας υπέγραψαν οι ανδραποδώδεις επίσκοποι, οι υπογράψαντες προηγουμένως και την υποστηρίζουσαν την αίρεσιν εγκύκλιον. Έφθασεν ούτω Δανιήλ ο Στυλίτης εις ηλικίαν ετών ογδοήκοντα. Και τότε συνεπληρώθησαν αι εν τω προσκαίρω τούτω βίω ημέραι του:

Καλέσας λοιπόν τους μαθητάς του, τους επροσφώνησε και εσυμβούλευσε συγκινητικότατα. Έπειτα εκοινώνησε των αχράντων μυστηρίων εκ των χειρών αυτού του τότε Πατριάρχου Ευφημίου, του επικληθέντος προστάτου των ορθοδόξων, και ούτω παρέδωκε το πνεύμα του προς τον Κύριον. Η κηδεία του ετελέσθη πάνδημος με αναρίθμητον συρροήν λαού και επισήμων πρωτοστατούντος του Πατριάρχου. Ετάφη δε το λείψανόν του εις τον τόπον, όστις είδε τας ασκήσεις του, κατατεθέν κατά την επιθυμίαν του εντός μολυβδίνης θήκης.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, μήνας Δεκέμβριος, σελ. 60-64.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΤΟΥ ΦΙΛΕΩΤΟΥ, ΑΣΚΗΣΑΝΤΟΣ ΕΝ ΕΤΕΙ 1060 (2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΤΟΥ ΦΙΛΕΩΤΟΥ

(2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

Κατήγετο εκ της επαρχίας Δέρκων και ωνομάζετο Κυριακός, Κύριλλος υπήρξε έπειτα το καλογηρικόν του όνομα, η δε προσωνυμία Φιλεώτης του εδόθη διά το χωριό, από το οποίον προήρχετο, τα Φίλεα. Ευσεβής εκ παιδικής ηλικίας, με πολλήν προκοπήν εις τα ιερά γράμματα και αξιοζήλευτον επίδοσιν εις κάθε αρετήν, είλκυσε την αγάπην και την εκτίμησιν του τότε Μητροπολίτου Δέρκων, όστις, έφηβος ακόμη, τον εχειροθέτησεν αναγνώστην.
Νυμφευθείς εις ηλικίαν 20 ετών, εύρεν εις την γυναίκα του σύντροφον της ευσεβείας και της αγαθότητός του, επρέσβευεν όμως, ότι δεν αρκεί να έχη τις την γυναίκα του, διά να μείνη άτρωτος από τας αμαρτίας της σαρκός' έχεις την σύζυγόν σου έλεγε' καλώς. Αλλ' η εγκράτεια και η σωφροσύνη δεν είνε ξέναι προς τας συζυγικάς σχέσεις. Και ο έγγαμος οφείλει να έχη τον χαλινόν της εγκρατείας' διότι άλλως είνε δούλος των σαρκικών ορμών. Έπειτα προσέθετε: η σαρκική ορμή πρέπει να εννοηθή εις όλας τας εκδηλώσεις. Δεν αμαρτάνεις με ασέλγειαν; Οφείλεις όμως να μη αμαρτάνεις και με κοιλιοδουλίαν και πολυποσίαν ή με υπερβολικές αναπαύσεις και ανέσεις του σαρκίου σου. Και συνεπής προς τας αρχάς του, τας εφήρμοζε πρωτίστως εις τον εαυτόν του. Τρώγων πάντοτε μετρίως και ξηροφαγών ενίοτε, υδροπότις συγχρόνως, πεςριορίζων την χρήσιν ολίγου οίνου μόνον κατά Σάββατον και Κυριακήν.
Αλλά και εις τον ύπνον του ήτο εγκρατέστατος. Από την κλίνην του εξώριζε κάθε μαλακότητα. Ο χριστιανός έλεγε, δεν πρέπει να καταισχύνηται εις την απλότητα από κανένα. Μαλακά δε στρώματα και προσκέφαλα και σκεπάσματα έχουν μαγείαν και επιβουλήν και δεσμά. Ωφελούν εις την υγείαν; όχι. Εις τον ύπνον; ούτε. Η σκληρά κλίνη σε σηκώνει γρήγορα, αλλά και σε αναπαύει. Ποίοι κοιμώνται ευκολώτερα; Οι στρατιώται και οι πτωχοί, οι οποίοι δεν έχουν πολλάς περιποιήσεις εις τας στρωμνάς των. Και γονυκλισίας δ' έκαμνε και αγρυπνίας, ευρίσκων εις αυτάς και άσκησιν υγιεινήν και άσκησιν ψυχικήν. Πόσον δε έτερπαν αι προσευχαί αι νυκτεριναί και αι ψαλμωδίαι αι εν μέσω ορθρινής ησυχίας!
Η ευσεβής συνμόρφωσις, έλεγε, δεν είνε μόνον διά την αιωνίαν σωτηρίαν μας' εγκλείει και λίαν θελκτικήν όσον και ιεράν ποίησιν. Τα οικονομικά μέσα του Κυριακού ήταν ολίγα' ηλέει εν τούτοις μετά προθυμίας, και επειδή τα όσα έδιδε ήσαν πενιχρά, έλεγεν' ας είναι ευλογημένος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος εξίσωσεν τον οβολόν του πτωχού με τα τάλαντα του πλουσίου. Αλλά και πάλιν δεν επανεπαύετο εις τούτο. Η αγαθοεργία, έλεγε, δεν συνίσταται μόνον εις την παροχήν χρηματικού βοηθήματος προς τους ενδεείς. Δεν έχεις να δώσης ενδύματα, άρτον, χρήματα, ως επιθυμεί η ψυχή σου; Πρόσθεσε άλλου είδους ευεργεσίας. Γνωρίζεις ασθενή, ο οποίος δεν έχει υπηρεσίαν; Πήγαινε συ να τον περιποιηθής. Ο Χριστός δεν θεωρεί, ότι εκείνον επισκεπτόμεθα ερχόμενοι παρά τας κλίνας των αρρώστων; -Και το καθήκον τούτο εξετέλεσεν συχνά και αυτός και η νεαρά σύζυγός του. Είχε δε και την χριστιανικήν του φιλοσοφίαν εις την ελεημοσύνην. Ελέει, έλεγεν, όλους όσους δύνασαι' προτίμα όμως εκείνους, οι οποίοι δεν θα ημπορέσουν να σου αποδώσουν το καλόν. Και να ελεής οφείλεις από τα ιδικά σου. Πρόσεχε λοιπόν να μη αδικής. Μόνον ό,τι μεταδίδεις από τον τον τίμιον καρπόν του αγνού ίδρωτός σου είνε αγαθοεργία. Αν δε αδικής, διά να ελεήσης, η μέθοδός σου είναι ατυχής. Ελεημοσύνη δεν ημπορεί να λογισθή εκείνη, ήτις γίνεται από τα κλοπιμαία. Τί δε άλλο είνε το προϊόν της αδικίας παρά κλοπή;
Ότε ποτέ ανέσκηψε πείνα εις τον τόπον του, ο Κυριακός μετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, όπου εγνώρισεν ενάρετον αββάν, τον Ιλαρίωνα' ωφεληθείς πολύ εξ αυτού υπό πνευματικήν άποψιν, ηδυνήθη και να συναθροίση αρκετά βοηθήματα εις χρήματα και εις είδη διά τους πεινώντας.

Επιστρέψας δε, τα διεμοίρασεν όλα, χωρίς να κρατήση τίποτε προς ανακούφισιν της οικογενείας του. Εις μίαν επιδρομήν εχθρών έγεινεν αφανισμός αρκετού κόσμου' εχάθη και η οικογένειά του. Ο Κυριακός εθλίβη, αλλ' η καρδία του τότε ακόμη πολύ περισσότερον αφοσιώθη προς τον Κύριον. Όταν κανείς χάση τα εις τον κόσμον συγγενικά στηρίγματά του στρέφεται έτι αποκλειστικώτερον και θερμότερον προς τον ουρανόν.

Κατέφυγε λοιπόν εις μοναστήριον' γενόμενος δε μοναχός, μετωνομάσθη Κύριλλος. Και εις τον νέον του βίον διέλαμψε διά της ταπεινοφροσύνης, της φιλεργίας, της αγαθότητος, της αγάπης και της λεπτής των μοναχικών καθηκόντων αντιλήψεως και εξασκήσεως. Κάμνων εργόχειρα πολλά, τα εμοίραζε προς ασθενείς μοναχούς ή γέροντας' άλλα δε πάλιν επώλει, διά να διανέμη το χρηματικόν τίμημά των εις πτωχούς, κατφεύγοντας χάριν ελέους εις το μοναστήριον.

Και έλεγεν εν σχέσει προς αυτούς' αδελφοί μοναχοί, ημπορούμεν να δίδωμεν ολίγα πράγματα εις τους δυστυχείς, οι οποίοι μας έρχονται' ας τα δίδωμεν όμως ως καλοί χριστιανοί, δηλαδή με ιλαρότητα και με καλωσύνην. Αυτό δεν είνε και το ιδικόν μας συμφέρον: Η Γραφή μας το λέγει καθαρά' ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός. Δίδεις λοιπόν με ύβρεις, ή με σκυνθρωπότητα και στενοχωρίαν; Ο τρόπος σου συντρίβει το έργον σου. Ο άνθρωπος θα το λάβη, αλλ' ο Θεός θα σε αποδοκιμάση. Η καλή πράξις, διά να είνε αξιόμισθος, απαιτεί και την καλήν διάθεσιν και τον καλόν τρόπον.

Εις περίστασιν βαρείας τινός επιδρομής των Σκυθών, οι μεν άλλοι μοναχοί κατέφυγαν εις το φρούριον των Δέρκων' ο δε όσιος Κύριλλος μετέβη εις μοναστήριον των πλησιεστέρων μερών της Μαύρης Θαλάσσης. Εδώ η φήμη της αρετής και της συνέσεώς του δεν άργησε να διαδοθή μέχρις αυτής της Κωνσταντινουπόλεως' ήρχοντο δε πάμπολλοι προς αυτόν ζητούντες γνώμας και συμβουλάς. Και εξ αυτών ακόμη των ανακτόρων προσήρχοντο με ευλάβειαν άνδρες μεγάλων αξιωμάτων. Εκείνος δε έλεγεν προς όλους τα αληθή και τα πρέποντα και ανεκάλει τον καθένα εις τα προς τον Θεόν καθήκοντά του, τονίζων ότι δεν υπάρχουν δυστυχέστεροι από τους απολαμβάνοντας τα τιμάς του κόσμου, χωρίς να εξασφαλίσουν την συγχώρησιν και την χάριν εκ μέρους του Θεού. Προς το πενιχρόν ράσον του Κυρίλλου προσήλθον αυτοί οι τότε βασιλείς μετά της οικογενείας των όλης ζητούντες την ευλογίαν του. Αναχωρούντες, του έδωκαν μεγάλα χρηματικά ποσά. Εκείνος εδέχθη μόνον χάριν των πλασμάτων εις τα οποία ανήκαν. -Αλλ' ανήκουν εις σε, του είπεν ο βασιλεύς. -Όχι, απήντησεν ο Κύριλλος' τα χρήματα αυτά ανήκουν εις τας οικογενείας, τας πτωχάς.
Οι μοναχοί εξανέστησαν, λέγοντες ότι το μεγαλύτερον μέρος έπρεπε να διατεθή υπέρ του μοναστηρίου' αλλ' ο Κύριλλος τα διεμοίρασεν εις τους γυμνούς και εις τους πεινώντας. Ο άγιος ανήρ εκοιμήθη υπερενενηκοντούτης, ολήρης ημερών, αλλά και πλήρης αρετών.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, μήνας Δεκέμβριος, σελ. 11-13.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΟΛΙΤΟΥ (20/11)

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΟΛΙΤΟΥ 

(20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ)

Ήκμασε κατά τον ένατον μετά Χριστόν αιώνα κατήγετο δε από την Ειρηνόπολιν της Δεκαπόλεως. Την ευσεβή ανατροφήν του ώφειλε πρωτίστως εις την μητέρα του Μαρίαν, ήτις είχε την ζώσαν πίστιν, την αποτελούσαν το πολυτιμότερον κεφάλαιον της ζωής καθόλου, αλλά και του οικογενειακού συνδέσμου. Και η ενάρετος εκείνη γυνή άμα να εκπαιδεύση και γραμματικώς τον υιόν της, επιδείξαντα και εδώ πολύ προκοπήν.
Ο Γρηγόριος ο Δεκαπολίτης ησπάσθη τον μοναχικόν βίον. Απερίσπαστος εν αυτώ από βιοτικάς φροντίδας, ησκείτο εις περισσοτέραν ευσέβειαν και ανωτέραν ηθικήν τελειοποίησιν, ενταυτώ δε συνεπλήρωνε τας μελέτες του περί τα εκκλησιαστικά και θεολογικά προ πάντων ζητήματα, τα συγκινούντα και ταράσσοντα την εποχήν του.
Μη αρκούμενος όμως εις τον ασκητικόν και θεωρητικόν βίον, επεχείρισε πολλά ταξείδια, όπως μετέση εκ του πλησίον εις τους σφοδρούς αγώνας, τους οποίους ήνοιξαν οι εικονομάχοι βασιλείς. Ούτω μετέβη εις Έφεσον, Αίνον, Χριστόπολιν, Κόρινθον, Ρήγιον, Ρώμην.
Εντεύθεν ήλθε και εγκατέμεινεν ικανόν χρόνον εν τη Σικελία. Ακολούθως μετέβη εις Θεσσαλονίκην, όπου έστησε την κατοικίαν του εν τη Μονή του αγίου Μηνά.
Αυτόθι εδέχθη το ιερατικόν αξίωμα, υποχωρήσας εις τας πολλάς προς αυτόν προτροπάς και παρακλήσεις. Εις την Θεσσαλονίκην ηνοίγετο στάδιον μεγάλης εργασίας υπέρ της πίστεως, και ο Γρηγόριος επετέλεσε το καθήκον του μετά πάσης ακριβείας, ευσυνειδησίας και θερμότητος.
Υπήρξεν ο παρήγορος πολλών ψυχών, ο βοηθός αναριθμήτων πτωχών, ο πρόθυμος διδάσκαλος των αληθειών της πίστεως και των εντολών του Ευαγγελίου. Ο Γρηγόριος ο Δεκαπολίτης διεκρίθη και διά την άκραν αυτού περί την δίαιταν εγκράτειαν, την οποίαν εθεώρει απαραίτητον προς την καθαρότητα του νου και την ηθικήν επί της σαρκός κυριαρχίαν.
Περί τα τέλη του βίου του μετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, όπου δεινή ασθένεια ετερμάτισε την επί γης ευσεβή ζωήν του. Ο Γρηγόριος επεδόθη και εις συγγραφάς, περιεσώθη δε ιστορική διήγησις αυτού περί Σαρακηνού τινος, όστις επίστευσε και εμαρτύρησε διά τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, σελ. 115.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ (15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΑΡΧΗ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

(15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ)

ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΓΟΡΙΑ, ΣΑΜΩΝΑ ΚΑΙ ΑΒΙΒΟΥ

Οι δύο πρώτοι, ζώντες μετά πάσης ευσεβείας εις Έδεσαν, συνελήφθησαν κατά τον επί του Διοκλητιανού διωγμόν υπό του εκεί ηγεμόνος Αντωνίου, απεκεφαλίσθησαν δε μετά βασάνους πολλούς, τας οποίας υπέστησαν με καρτερίαν θαυμαστήν.
Ο δε Άβιβος ζήσας εις μεταγενεστέρους χρόνους, κατήγετο από χωρίον της Εδέσης, ονομαζόμενον Αποθελσαία, και έζησε τον τέταρτον μετά Χριστόν αιώνα επί του βασιλέως Λικινίου, του γνωστού αντιπάλου του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Προχειρισθής εις ιεροδιάκονον, διεκρίνετο διά την ευσέβειαν, τον ζήλον, την χρηστότητα και την ένθερμον αγάπην του προς το ιερόν κήρυγμα.
Ο ηγεμών Λυσανίας τον συνέλαβε και προσπάθησε να τον αποσπάση από την χριστιανικήν πίστιν. Ο Άβιβος είχε και μητέρα, την οποίαν ηγάπα με την τρυφερωτέραν υικήν στοργήν, υπάρχων ούτω η χαρά και το καύχημά της. Αλλά το προς τον Χριστόν καθήκον προείχεν εις την συνείδησίν του και από την ζωήν και από όλα τα λοιπά.
Εβάδισε λοιπόν προθύμως προς τας βασάνους. Κρεμασθείς εις στύλον, δισχίσθη με σιδηρούς όνυχας, έπειτα δε, οδηγηθείς έξω της πόλεως, παρέδωκε το πνεύμα του ριφθείς εντός πυράς.

ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΕΥΣΕΒΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

ΙΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΥΦΗΜΙΑΣ

Ιουστίνος ο Α', κατήγετο από τας πέριξ της εκ Δαρδανία πόλεως των Σκούπων, της παρά τον Αξιόν ποταμόν. Η οικογένειά του λίαν άσημος ήτο ποιμενική' αλλ' ο Ιουστίνος μετονομασθείς διά του λατινικού τούτου ονόματος, ότε εισήλθεν ως στρατιώτης εις την βασιλικήν υπηρεσίαν, ήτο ανδρείος και ανήκεν εις τας φύσεις εκείνας, αι οποίαι γνωρίζουν ν' ανεβαίνουν.
Κατακτήσας την ιεραρχικήν σειράν των αξιωμάτων, αναδειχθής συγκλητικός και αρχηγός των βασιλικών σωματοφυλάκων, διεδέχθη εις τον θρόνον του Βυζαντίου τον Αναστάσιον, όστις είχεν αποθάνει άτεκνος. Ήτο δε τότε ετών 68.
Ιουστίνος ο Ά λέγεται ότι ήτο εντελώς απαίδευτος' υπέδειξεν όμως, ότι, άν ναυαγούν πολλοί παρ' όλην την παιδείαν των διά φαυλότητα χαρακτήρος ή διοικητικήν ανικανότητα, ή απαιδευσία δύναται να αναπηρωθή διά της ευφυίας και της καλής προαιρέσεως' ο βασιλεύς ούτος εξησφάλισεν εν πρώτοις το Κράτος από τας επιδρομάς των προς βορράν βαρβάρων' έχων δε την αρετήν της ταπεινοφροσύνης και της συναισθήσεως των ιδίων ελλείψεων, κατείχεν άμα το δώρον του να διακρίνη τους προικισμένους με ό,τι αυτός εστερείτο και να χρησιμοποιή ειλικρινώς και ανεπιφθόνως.
Ούτως εις αυτόν πρωτίστως οφείλεται η ανάδειξις του ανεψιού και διαδόχου του, του περιφήμου εν τη Βυζαντινή και τη καθόλου ιστορία, Ιουστινιανού του Α΄. Εκπαιδεύσας αυτόν, τον έλαβε πολύτιμον σύμβουλον και συνεργόν εις τας υποθέσεις του Κράτους, ολίγον δε προ του θανάτου του τον ανηγόρευσε και επισήμως συνάρχοντα.
Προ του Ιουστίνου είχεν επέλθει διάστασις μεταξύ των Εκκλησιών Ρώμης και Κωνσταντινουπόλεως. Αρχίσασα επί του βασιλέως Ζήνωνος, του εκδόσαντος το περίφημον Ενωτικόν τω 482, έσχε την συνέχειάν της επί του αυτοκράτορος Αναστασίου, του προκατόχου Ιουστίνου του Α'.

Ο Ιουστίνος, θέλων να τεθή τέρμα εις την διάστασιν ταύτην, την επιζημίαν και υπό θρησκευτικήν και υπό πολιτικήν άποψιν, ανήγγειλε την εις τον θρόνον ανάβασίν του προς τον τότε Πάπαν Ιωάννην τον Α΄, του οποίου υπεδέχθησαν πανηγυρικώς εξελθόντες εις προυπάντησίν του λαός, κλήρος, η σύγκλητος και ο βασιλεύς αυτός.

Ο Ιουστίνος ο Α' ζηλωτής της Ορθοδοξίας, έλαβε μέτρα κατά της εξαπλώσεως της αιρέσεως των Μονοφυσιτών εν Συρία, μεταξύ δε των εξωτερικών επιχειρήσεών του υπήρξεν η της προσαρτήσεως των Λαζών και των Ιβήρων. Αλλ' οι Πέρσαι αντεπεξήλθαν' το 527 απέθνησκεν ο Ιουστίνος αφήνων την αυτοκρατορίαν εις τον ανεψιόν και συνάρχοντά του, τον μέγαν Ιουστινιανόν.
Ο Ιουστίνος εκ πρώτου γάμου είχε σύζυγον ονομαζομένην Λουπικίαν, και την οποίαν, ότε εστέφετο Αυγούστα, ο δήμος της πρωτευούσης μετωνόμασεν Ελληνιστί Ευφημίαν. Η Ορθόδοξος Εκκλησία διά την ευσέβειαν και την προς την Ορθοδοξίαν υποστήριξίν των τους έταξεν εν τη χορεία των αγίων.

ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
ΕΛΠΙΔΙΟΥ, ΜΑΡΚΕΛΛΟΥ ΚΑΙ ΕΥΣΤΟΧΙΟΥ

Ο Ελπίδιος, μέλος της Συγκλήτου, έζησεν επί του αυτοκράτορος Ιουλιανού του παραβάτου. Πιεσθείς υπό τούτου, διά να αρνηθή τον Χριστόν, επροτίμησε τας βασάνους και τον θάνατον.
Μετ' αυτού συνεβάδισαν προς το μαρτύριον και δύο ισάδελφοι φίλοι του, ο Μάρκελλος και ο Ευστόχιος. Αφού εις τας σάρκας των κατεχύθη ζέον ύδωρ, κατέθραυσαν τα μέλη των με ράβδους βαρείας. Και η μανία δεν εστάθη έως εδώ' αλλά καις τοιαύτην κατάστασίν των τους έρριψαν εις το πυρ ένθα και παρέδοσαν το πνεύμα αρτυρικά ολοκαυτώματα υπέρ της αγίας πίστεως.

ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΞΙΦΕΙ ΤΕΛΕΙΟΥΤΑΙ

Ο μαρτυρικός στέφανος κατεκόσμησε την αποκοπείσαν κεφαλήν του επί του αυτοκράτορος Μαξιμινιανού, του διώκτου της πίστεως.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, σελ. 104-106.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΕΟΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ (17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΕΟΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ

ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ

(17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ)

Ο χρόνος της γεννήσεώς του τίθεται περί το 210 έως 215 μετά Χριστόν. Οι γονείς του ήσαν εθνικοί, περιφανούς δε κοινωνικής θέσεως εν Νεοκαισαρεία του Πόντου, και ευγενούς καταγωγής.
Μετά την εγκύκλιον παίδευσίν του μετέβη εις Βηρυττόν μετά του αδελφού του Αθηνοδώρου, διά να σπουδάση τα νομικά, προς τα οποία τότε κατά προτίμησιν εφέροντο οι νέοι των ευγενών οικογενειών, οι θέλοντες να διακριθούν στον δημόσιον βίον. Αλλ' ο Θεός τον προώριζε να διαπρέψη επί άλλου σταδίου.
Μολονότι εθνικός ο Γρηγόριος, δεν διετέλει όμως εν αγνοία των χριστιανικών ιδεών, οι οποίαι οσημέραι εξηπλούντο και διηρμηνεύοντο υπό περιφανών διδασκάλων. Φαίνεται μάλιστα ότι και συμπαθείαν τινα και εκτίμησιν ησθάνετο προς αυτάς. Διερχόμενος εκ Καισαρείας, ηκροάσθη τον περίφημον Ωριγένη ερμηνεύοντα τας αγίας Γραφάς. Η απέραντος πολυμάθεια, η κριτική δεινότης και η ηθική ισχύς και η γοητεία του διδασκάλου τούτου εδέσμευσαν πλησίον του τον νεαρόν Γρηγόριον, όστις επί έτη διετέλεσε μαθητής του.
Αφήσας δε πλέον την προς τα νομικά κλίσιν και την περί αυτών σκέψιν, μετέβη ύστερον εις Αλεξάνδρειαν, όπως διακούση μαθήματα νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, της οποίας τα διδακτήρια ήκμαζαν τότε εν τη μεγάλη εκείνη πόλει. Ο Νεοπλατωνισμός, παρουσιάζων κοινά σημεία προς την διδασκαλίαν του Χριστιανισμού, ήτο όμως ξένος προς το χριστιανικόν δόγμα της διά του Ιησού Χριστού απολυτρώσεως και σωτηρίας' κατέστη μάλιστα βαθμηδόν και συστηματικός και επίμονος πολέμιός του.
Ο Γρηγόριος ηκροάσθη τα νεοπλατωνικά μαθήματα προ της φανεράς ακόμη αντιχριστιανικής τροπής και εξελίξεών των' επωφελήθη δε μάλλον εξ' αυτών. Η δε πίστις του εις τον Χριστόν, παραμένουσα ακμαία και θερμαινομένη μάλιστα οσημέραι, τον διετήρει εις σχέσεις και αναστροφάς προς τους χριστιανούς. Εις Νεοκαισαρείαν επέστρεψε πλήρης θεολογικής παιδείας, ζήλου αγίου και αρετής πεφωτισμένης και καθαράς.
Ο τότε Μητροπολίτης Αμασείας, διακρίνων και εκτιμών εν αυτώ δοκιμώτατον καλλιεργητήν του θείου αμπελώνος, ηθέλησε να τον καταστήση επίσκοπον Νεοκαισαρείας. Ο Γρηγόριος εδίστασεν επ' αρκετόν, κατά το μακάριον εκείνο σύστημα των μεγάλων αγωνιστών της Εκκλησίας, οι οποίοι απεδεικνύοντο οι εξόχως ικανοί ακριβώς, διότι η ταπεινοφροσύνην των ήτο τόση, ώστε να αποφεύγουν το αξίωμα θεωρούντες τους εαυτούς των αναξίους. Αλλά και οι πνευματικοί πατέρες τότε είχον την άλλην λαμπράν αρετήν του να αναζητούν επιμόνως τους αξίους, ποθούντες να ευρίσκη η Εκκλησία ανωτέρους των. Ούτω ο Γρηγόριος έστερξε.
Δεν πειράζει δε να το ακούσουν οι ζητούντες σήμερον παχείας και στιλβούσας και χρυσορροούσας επισκοπάς, ότι 17 εν όλω χριστιανοί υπήρχον τότε εις Νεοκαισαρείαν. Και όμως ο πολυμαθέστατος και σοφώτατος Γρηγόριος δεν εθεώρησε προσβολήν το να τεθή ποιμήν εις την μικροσκοπικήν εκείνην ποίμνην. Μήπως το να πηθύνη τις ο ίδιος τα πρόβατά του δεν είνε γλυκύτερον και τιμητικώτερον από το να παραλάβη πολλά; Εν τη κρίσει των νουνεχών ανθρώπων ο δημιουργός ενός θησαυρού μένει πάντοτε ασυγκρίτως ανώτερος από τον καταλαμβάνοντα αυτόν εν κληρονομική ιδιότητι. Και ο Γρηγόριος επίστευεν εις την ακαταμάχητον και θαυματουργόν δύναμιν της θείας χάριτος.
Αναλαβών την επισκοπήν, είπε' το πλήθος αυτό των αγρίων δένδρων (ήτοι των εθνικών) πρέπει να μεταβή εις ευρύν κήπον ημερών και ευκάρπων δένδρων. Δεν το είπε δε μόνον, αλλά και ηγωνίσθη να το επιτύχη ημέρας και νυκτός. Καταρτίσας άξιον βοηθόν κλήρον, κηρύξας, συμβουλεύσας, παρακαλέσας, σπείρας αγαθοεργίας, εξακοντίσας τας λάμψεις αρετής λευκής και αψόγου, κατώρθωσε να ευνοηθή ούτω από τον Θεόν το έργον του, ώστε να καταστή χριστιανική ολόκληρος η Νεοκαισάρεια.
Και παρατηρήσετε την μεταβολήν την θαυμασίαν και την καταπληκτικήν αντιστροφήν. Γινόμενος επίσκοπος ο Γρηγόριος, παρελάμβανε 17 χριστιανούς. Κατά τον θάνατόν του απέμενον εν τη περιφερεία της επισκοπής του μόνον 17 εθνικοί. Απεδήμησε δε προς τον Κύριον εν έτει 270. Ως ο Βασίλειος, ο Χρυσόστομος, ο Αθανάσιος και οι άλλοι ιεροί αθληταί της πίστεως, και ο Γρηγόριος ο Νεοκαισαρείας ήσκει μεγάλην εγκράτειαν και είχε τον βίον αληθινού αγίου.

Θέλων να μη στερήται το ποίμνιόν του, διηγήτο ο ίδιος με ασκητικήν λιτότητα. Εγκρατέστατος δε ήτο και περί την γλώσσαν του, από την οποίαν ποτέ δεν εξήλθε λέξις, περιττή, αργή, και ήτο τόσον αρεστός εις τον Θεόν ώστε επέστρεψε την αρετήν του και με το χάρισμα της θαυματουργίας.

Ιδού τι περί του Γρηγορίου τούτου λέγει ο μέγας Βασίλειος' «Γρηγόριον δε και τας εκείνου αρετάς πού θήσομεν; αρ' ουχί μετά των αποστόλων και προφητών, άνδρα τω αυτώ πνεύματι εκείνοις περιπατήσαντα και ταις των Αγίων ίχνεσι διά παντός του βίου στοιχήσαντα,

και της ευαγγελικής πολιτείας το ακριβές διά πάσης αυτού της ζωής κατορθώσαντα; ος τη υπερβολή των εν αυτώ χαρισμάτων, των ενεργουμένων υπό του Πνεύματος εν πάσει δυνάμει και σημείοις και τέρασι, δεύτερος Μωυσής παρ' αυτών των εχθρών της αληθείας προσηγορεύετο».
Του Γρηγορίου τούτου έχομεν τα εξής έργα' 1) Λόγον πανηγυρικόν εις τον Ωριγένη, μετά περισσής ευγλωττίας και χάριτος εγκωμιάζοντα την σοφίαν του Ωριγένους, τον τρόπον της διδασκαλίας του και το επί τους μαθητάς του μέγα ηθικόν κύρος' 2) Σύμβολον ή έκθεσιν της πίστεως' 3) Παράφρασιν του Εκκλησιαστικού' 4) κανονικήν επιστολήν περί των ποινών των μετανοούντων.

Ο Γρηγόριος μετέσχεν εις την εν Αντιοχεία κατά του αιρετικού Παύλου του Σαμοσατέως σύνοδον. Εις αυτόν οφείλεται κατά μέγα μέρος και η τόσον πεφωτισμένη και θερμή ευσέβεια της μάμμης του μεγάλου Βασιλείου Μακρίνης, της αγίας εκείνης γυναικός, ήτις ηδυνήθη να διαπλάση ολόκληρον οικογένειαν αγίων και εξόχων διδασκάλων και αθλητών της χριστιανικής Εκκλησίας.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, σελ. 108-110.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».