Το αυθεντικό πρότυπο ζωής
«Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου»
Μητέρα όλων μας καταξιώθηκε να είναι η Παναγία και γι’ αυτό την τιμούμε ιδιαίτερα και με μεγάλη κατάνυξη συμμετέχουμε στις ακολουθίες που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μετά από τον Κύριο, το πρόσωπό της κατέχει κεντρική θέση στο λειτουργικό και εορτολογικό κύκλο. Η Εκκλησία δεν είδε την Παναγία ως μία αγνή Παρθένο, αλλά ως την αγία κόρη και μητέρα του Θεού.
Την είδε ακόμα ως νέα Εύα, τη γενέτειρα δηλαδή μάνα μιας νέας ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα η Παναγία μας είναι και ζωντανή εικόνα της Εκκλησίας, όπου πραγματώνεται η μεγάλη συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεό. Αυτό έγινε κατορθωτό με την ενανθρώπηση του Κυρίου και τη συμβολή της Παναγίας μας στο μεγάλο αυτό κοσμοσωτήριο γεγονός.
Χαρμόσυνο γεγονός
Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού, που όχι τυχαία βέβαια συνδυάστηκε στην παράδοσή μας και με το χαρμόσυνο μήνυμα για τη σωτηρία του έθνους, επικεντρώνεται στο συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Παρθένου Μαρίας. Η Παρθένος εκπλήσσεται στη διαβεβαίωση του αγγέλου ότι θα γεννήσει υιό και θα τύχει τόσο μεγάλης τιμητικής θέσης, αφού «άνδρα ού γινώσκει».
Ο άγγελος καλεί την Παναγία να αποδεχθεί μια ιστορική πραγματικότητα, ανερμήνευτη και ακατανόητη για την ανθρώπινη λογική. Εδώ όμως μπορούμε ν’ αποκρυπτογραφήσουμε το μεγαλείο της Παναγίας. Ενώ ο ανθρώπινος νους και στην πιο παρθενική του κατάσταση αδυνατεί να κατανοήσει τα τόσο ανερμήνευτα συμβάντα, αποδέχεται το «μέγα τούτο μυστήριο» που ευαγγελίζεται ο άγγελος Κυρίου. Αυτό βέβαια συνιστά υπέρβαση της λογικής και βίωση του παράδοξου θαύματος του μυστηρίου της Ενανθρώπησης, κατά το οποίο ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να τον ανυψώσει στο μεγαλείο της θέωσης.
Η υπέρβαση
Με σκοπό την καλύτερη ερμηνεία των γεγονότων, ο Λουκάς μέσα από την περικοπή που ακούσαμε, έρχεται αν ρίξει φως στο γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με τα συγκλονιστικά και θεόπνευστα στοιχεία που παραθέτει. «Μη φοβού Μαριάμ», λέγει ο άγγελος στη Θεοτόκο όταν την επισκέπτεται για να της δώσει το χαρμόσυνο μήνυμα.
Πραγματικά, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε και από άλλες περιπτώσεις γεγονότων κοσμοσωτήριου περιεχομένου ή ακόμα και θαυμάτων που περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη, ο άνθρωπος καλείται κάθε φορά να υπερβεί τον φόβο και το δισταγμό και να παραδοθεί με εμπιστοσύνη σε μια νέα θεία «λογική» που αφορά την πραγματικότητα του θαύματος και του μυστηρίου.
Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος, ιδιαίτερα μάλιστα σήμερα, δυσκολεύεται να εμπιστευτεί ο,τιδήποτε δεν είναι συμβατό με τη λογική του και με τον τρόπο που ο ίδιος σκέφτεται και θέλει να ερμηνεύει τα γεγονότα. Παραγνωρίζει ότι όλα προσφέρονται σ’ αυτόν από την θεία αγάπη και δεν επιτυγχάνονται μόνο με τις δικές του δυνάμεις. Είναι όντως ενδεικτική η διαβεβαίωση από τον άγγελο «ότι ούκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ παν ρήμα». Ό,τι είναι δύσκολο και αδύνατο για τον άνθρωπο, είναι δυνατό για τον Θεό.
Η λύση
Για τον φυσικό και βιολογικό μας κόσμο φαντάζει να είναι αδύνατη μια γέννηση εκ παρθένου. Το αδύνατο, πράγματι, για την ανθρώπινη λογική αυτό γεγονός «ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ». Αν κάποιος δυσκολεύεται να πιστέψει στη ζωντανή παρουσία του Θεού μέσα στον κόσμο, τότε αδυνατεί να πιστέψει όχι μόνο στο ύψιστο αυτό γεγονός, αλλά και σε άλλα πολλά που φανερώνονται στην καθημερινή ζωή του, στην προοπτική πάντοτε της εν Χριστώ σωτηρίας του. Η αναζήτηση λύσης πρέπει επομένως να μετακινηθεί από τη διερεύνηση και ερμηνεία του «φυσικού γεγονότος» στη νέα πραγματικότητα του θαύματος που μάς αποκαλύπτει η αγάπη του Θεού.
Πραγματικά, τη λύση, ως τη σωτήρια εκείνη πορεία που μπορεί ν’ ακολουθεί στη ζωή του ο άνθρωπος, μάς την προσφέρει το ισχυρό παράδειγμα της Παναγίας. Αν και αδυνατεί εκείνη τη στιγμή να κατανοήσει ανθρωπίνως το περιεχόμενο του «ευαγγελισμού» της, αποδέχεται με ταπεινοφροσύνη το μεγάλο αυτό γεγονός: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Στην ταπεινόφρονα αυτή αποδοχή λύνεται ο γόρδιος δεσμός των αδιεξόδων του ανθρώπου.
Βλέπουμε έτσι ότι η αδυναμία ερμηνείας και κατανόησης ενός γεγονότος δεν σημαίνει ταυτόχρονα και απόρριψη του. Η Παρθένος προτιμά, αντί να ερμηνεύσει μόνο με τη λογική, βιώσει με εμπιστοσύνη την επέμβαση του Θεού στην προσωπική της ζωή και κατ’ επέκταση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει χαρακτηριστικά: «όντως υπέρ νουν η πνευματική σύλληψις, υπέρ λόγον η παράδοξος κύησις και υπέρ διήγησιν ο σωτήριος λόγος».
Από την εμπιστοσύνη που έδειξε η Θεοτόκος με το ταπεινό της φρόνημα, αξιώθηκε ολόκληρη η ανθρωπότητα στο πρόσωπό της ν’ ακολουθήσει μια νέα σωτήρια πορεία, αντίστροφη απ’ εκείνη που ακολούθησε η πρώτη Εύα διά του εγωισμού της. Η Ενανθρώπηση, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ήταν στο σχέδιο της θείας οικονομίας προαιωνίως, αφού με το γεγονός αυτό φτάνει ο άνθρωπος στο ύψιστο στάδιο και αναβαθμό, εκείνο της τελείωσης και της θέωσης. Αυτό, λοιπόν, το στάδιο αξιώθηκε να υπηρετήσει η Παρθένος Μαρία και Παναγία μας.
Αγαπητοί αδελφοί, για την Εκκλησία ο Ευαγγελισμός και η Ενανθρώπηση, άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, δεν είναι γεγονότα του παρελθόντος. Προβάλλουν ως πρόκληση για να αξιοποιούμε το παρόν για να γευόμαστε των αγαθών του μέλλοντος. Η Εκκλησία λειτουργεί κι αυτή ως Θεοτόκος που σαρκώνει αιωνίως το Λόγο στην ιστορία και τη ζωή μας. Η Εκκλησία γεννάει τον Χριστό στον κόσμο και θεοτοκεί.
Μάς προσκαλεί αεννάως να βιώνουμε όλα εκείνα τα μηνύματα που πηγάζουν από το πρόσωπο της Παναγίας μας και να τα μετουσιώνουμε σε πράξη καθημερινής ζωής. Προπαντός, ας επιχειρήσουμε ν’ αντλήσουμε νοήματα από το ταπεινό της φρόνημα σε συνδυασμό με την απόλυτη εμπιστοσύνη που επέδειξε στο θείο θέλημα, όπως αυθεντικά εκπηγάζουν από το λόγο της: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου».
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου