Φωτογραφία από τον περίβολο της Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894):
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 78-83.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος αποτελεί μια σημαντική μορφή της ρωσικής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γνωστή για την πλούσια συγγραφική προσφορά και τον ηρωϊσμό της. Ο ηρωϊσμός αυτός εκδηλώθηκε κυρίως με δύο παράλογες για το ορθολογιστικό πνεύμα της εποχής μας πράξεις: Πρώτον, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα, για να ζήση ασκητικά. Και δεύτερον, αυτοφυλακίσθηκε και παρέμεινε επί εικοσιοκτώ ολόκληρα χρόνια έγκλειστος σ' ένα κελλί της ερήμου Βισένσκ! Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την <<ταχυδρομική ποιμαντική>>. Δεχόταν καθημερινά από είκοσι μέχρι σαράντα επιστολές, από διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, την φυσικότητα και τη ζωντάνια τους. Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν καθοδήγησι και παρηγορία σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθή σε τόμους ενώ ακόμα ζούσε. Μια δειγματοληπτική επιλογή απ' αυτές προσφέρουμε κι εμείς στο ελληνικό κοινό, μέσα από τις σελίδες του παρόντος βιβλίου. Το περιεχόμενο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται κυρίως σε θέματα απλά, πρακτικά, της καθημερινής πνευματικής ζωής, σαν απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα των πιστών. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται κυρίως σε θέματα πίστεως. Η σύντομη βιογραφία του οσίου που ακολουθεί, είχε συμπεριληφθή και στην προγενέστερη έκδοσί μας <<Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, Προς τις αδελφές Μοναχές>>. Κρίναμε όμως σκόπιμο να τη συμπεριλάβουμε και στην παρούσα έκδοσι, που είναι γενικωτέρου ενδιαφέροντος.
( Ε κ τ ο υ π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ο υ )
<<Είναι πολύ παρήγορο να υπάρχη μέσα σας η φροντίδα να ζήτε, μέσα στον κόσμο, όπως θέλει ο Θεός. Είθε να έχετε την θεία Του βοήθεια. Επιμεληθήτε αυτή την φροντίδα με θερμό ζήλο, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου: <<Ζητείτε και ευρήσετε>> (Ματθ. 7, 7). Ο Κύριος είναι κοντά σας.
Δεν σας παρακολουθεί αδιάφορα, αλλά με κάθε τρόπο οικονομεί την συντήρησι και την σωτηρία σας. Όποιος εμπιστεύεται ολόψυχα τον Θεό, ουδέποτε εγκαταλείπεται. Πάντοτε φωτίζεται και καθοδηγείται απ' Αυτόν. Ας παραδώσουμε λοιπόν τον εαυτό μας αποκλειστικά στον Κύριο, χωρίς καμιά επιφύλαξι ή ολιγοψυχία>>.
<<Καθημερινά να διαβάζετε την Αγία Γραφή, τον Λόγο του Θεού. Και όχι μόνο να την διαβάζετε αλλά και να εμβαθύνετε, να μελετάτε το κομμάτι που διαλέξατε. Έτσι θα τρέφετε πνευματικά την ψυχή σας>>. <<Γιατί να μελαγχολούμε; Ο Κύριος είναι μαζί μας. Είναι το ίδιο μαζί μας όπου κι αν βρισκωμαστε, είτε στον κόσμο αυτό είτε στον άλλο. Αρκεί να είμαστε καθαροί εξωτερικά και εσωτερικά από όλα τ' ανεπιθύμητα σ' Αυτόν.
Η ντροπή των ανθρώπων μας βοηθεί να διορθωνώμαστε στην εξωτερική συμπεριφορά. Εσωτερικά όμως είναι δυνατόν να υπάρχη αφοβία του Θεού, ηθικός βόρβορος, ακάθαρτες σκέψεις και πονηρές επιθυμίες>>. <<Επιθυμείτε ν' ακολουθήσετε την στενή και τεθλιμμένη οδό; Πολύ καλά κάνετε.
Διατηρήστε την επιθυμία σας αυτή άσβηστη και ασχοληθήτε με ανάλογα έργα. Αποφεύγετε τις ανέσεις και τις αναπαύσεις. Μ' αυτές είναι συνδεδεμένα τα γραφικά λόγια: <<Επαχύνθη, επλατύνθη και εγκατέλιπε τον Θεό>> (Δευτ. 32, 15). Εσείς βρίσκεσθε πλέον στον σωστό δρόμο. Ζητάτε από τον Θεό και θα τα λάβετε όλα. Είναι ανθρώπινο να κάνετε και μερικά λάθη.
Μην αδιαφορήτε όμως γι' αυτά, αλλά κάθε φορά που σφάλλετε να προσεύχεσθε ταπεινά στον Κύριο να σας συγχωρήση. Παρακαλέστε Τον να σας απαλλάξη από τις αδυναμίες σας. Μερικές φορές αφήνει ωρισμένες αδυναμίες του χαρακτήρος μας για να ταπεινώσουμε τον εαυτό μας. Χωρίς αυτές θα κενοδοξούσαμε, θα υψώναμε τον εαυτό μας πάνω από τα σύννεφα και εκεί θα στήναμε τον θρόνο μας.
Αυτό όμως θ' αποτελούσε και την καταστροφή μας. Ποτέ δεν μου γράψατε πώς πάει η προσευχή σας. Η προσευχή είναι το πνευματικό σας βαρόμετρο. Να έχετε συνεχώς την μνήμη και τον φόβο του Θεού, που θα σας προφυλάσση από κάθε αμαρτία>>. <<Το αίσθημα του ανδρός για την γυναίκα και της γυναικός για τον άνδρα είναι πολύ φυσικό. Πάντοτε όμως χρειάζετε προσοχή και χαλιναγώγισι για να μην κλονίζη σωστές και άγιες αποφάσεις.
Εάν προετοιμάζεσθε για τις συναντήσεις με άτομα του ετέρου φύλου, δεν θα κινδυνεύετε. Η άσκησις σ' αυτή την προετοιμασία θα σας οδηγήση σε τέτοιο σημείο που θα συναντάτε οποιονδήποτε άνδρα, χωρίς να σας απασχολή ότι είναι άνδρας... Ο απόστολος Παύλος γράφει ότι <<εν Χριστώ Ιησού ουκ ένι άρσεν και θήλυ>> (Γαλ. 3, 28). Προσεύχεσθε και ο Θεός θα ευλογήση τους αγώνες σας>>.
<<Όταν πλησιάζουμε τον Κύριο, μας πλησιάζει κι Εκείνος. Όλα τότε γίνονται φωτεινά. Όταν ανοίγουμε όλα τα παράθυρα ενός δωματίου και από παντού μπαίνη ο ήλιος, γίνεται ολοφώτεινο. Όταν αρχίσουμε να τα κλείνουμε, τότε βαθμιαία σκοτεινιάζει. Το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχή. Όταν στρέφεται με όλες τις δυνάμεις προς τον Κύριο, όλα μέσα της γίνονται φωτεινά, όλα χαρούμενα, όλα ειρηνκά.
Όταν όμως αρχίζη να ελκύεται και από κάτι άλλο, η φωτεινότης λιγοστεύει. Εάν ελκυσθή περισσότερο, περισσότερο σκοτάδι την καλύπτει... Οι απρεπείς σκέψεις δεν την σκοτίζουν τόσο, όσο τα απρεπή αισθήματα. Και πάλι τα αισθήματα δεν την μολύνουν τόσο, όσο η εμπαθής προσκόλλησις σε κάτι. Περισότερο όμως ρυπαίνεται με την αμαρτωλή πράξι>>.
<<Μα τί φοβερό προτραίο ζωγραφίσατε για τον εαυτό σας! Εξωτερικά όλα εμφανίζονται ωραία, ενώ εσωτερικά όλα ειπώθηκαν! Πρέπει να μπη μέσα ο αρχιτέκτων για να τ' ανακαινίση. Άλλα να συντηρήση, άλλα να επιδιορθώση, άλλα να οικοδομήση από την αρχή. Όλα χρειάζονται την επέμβασί Του. Από τα θεμέλια μέχρι την οροφή. Ποιός είναι ο αρχιτέκτων; Ο σωτήρας Χριστός.
Ο ίδιος ζητεί να μπη μέσα. Στέκεται στην πόρτα και κτυπά. Πρέπει κάποιος να Του ανοίξη. Το κλειδί είναι ο φλογερός ζήλος για την σωτηρία και η αυταπάρνησις. Σιδηρουργός που κατασκευάζει το κλειδί είναι ο φόβος και ο τρόμος για την μέλλουσα Κρίσι. Μόλις ο Κύριος εισέλθη, όλα θ' αλλάξουν: Στην θέσι της σύντομης και επιπόλαιας προσευχής, θα έλθη η αδιάλειπτη και προσεκτική.
Στην θέσι των ματαίων απασχολήσεων, θα έλθη η συνεχής μέριμνα για την σωτηρία. Στην θέσι του θυμού και της οργής, θα έλθη η πραότητα και η ειρήνη. Είθε να σας χαρίζη ο Κύριος κάθε ευλογία. Η ψυχή που εμπιστεύεται σ' Αυτόν, απολαμβάνει το έλεός Του. Η ταπείνωσις και η καρτερία όλα τα οικοδομούν, ενώ η κενοδοξία και η υπερηφάνεια όλα τα γκρεμίζουν>>.
<<Σας δημιουργεί σύγχυσι η προσευχή σας προς τους αγίους και φοβάστε μην κατακριθήτε ως ειδωλολάτρης. Μη διστάζετε. Η προσευχή μας προς τους αγίους και η τιμή που τους προσφέρουμε δεν έχει καμμιά σχέσι με την ειδωλολατρία. Θα ήταν ειδωλολατρία εάν τους θεωρούσαμε Θεούς.
Εμείς όμως τους τιμάμε σαν υπηρέτες του Θεού. Όταν απευθυνώμαστε σ' έναν άγιο λέμε: <<Άγιε του Θεού, προσευχήσου για μας. Παρακάλεσέ τον Κύριο να μας δώση το τάδε αγαθό>>. Μεταξύ μας οι χριστιανοί παρακαλούμε ο ένας τον άλλο να προσευχηθή για μας και κανείς δεν θεωρεί ότι εδώ υπάρχει κάτι το ειδωλολατρικό. Εάν λοιπόν παρακαλούμε τους ανθρώπους που είναι εδώ στην γη να προσεύχωνται για μας, θα δυσκολευθούμε να παρακαλέσουμε τους αγίους που βρίσκονται στον ουρανό;
Οι αδελφοί μας που βρίσκονται στον ουρανό βρίσκονται σε άμεση σχέσι και επικοινωνία μαζί μας. Μπορούμε λοιπόν να ζητούμε την βοήθειά τους, όπως και όταν θα ζούσαν ακόμη πάνω στην γη>>. <<Με ρώτησε παλαιότερα κάποιος: <<Γιατί τιμάμε τόσο πολύ την Υπεραγία Θεοτόκο;
Γιατί την τιμάμε όχι μόνο περισσότερο απ' όλο τους αγίους, αλλά και από τους αγγέλουςκαι τους αρχαγγέλους>>; Του απάντησα ότι ούτε οι άγγελοι, ούτε τα Χερουβείμ ούτε τα Σεραφείμ είχαν τόσο στενή και ουσιαστική συμμετοχή στο έργο της σωτηρίας μας, όσο η Μητέρα του Θεού.
( Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου