π. ΠΛΑΚΙΔΑ DESEILLE: ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΙ ΜΗ ΕΙΔΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΥΣΑΝΤΕΣ

Στὰ λόγια αὐτὰ περικλείεται ἡ οὐσία τοῦ εὐαγγελικοῦ μηνύματος αὐτῆς τῆς Κυριακῆς. «Μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Ὁ Κύριος δίνει ἔτσι, κατὰ κάποιον τρόπο, τὸν ὁρισμὸ τοῦ Χριστιανοῦ στὸν κόσμο αὐτὸν (Ἰω. κ´ 29). Ὁ Ἀναστὰς Κύριος ἐμφανίστηκε στοὺς Ἀποστόλους Του καὶ τοὺς ἔκανε αὐτόπτες μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεώς Του.

Ἀλλὰ οἱ Χριστιανοὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία ἀνὰ τοὺς αἰῶνες δὲν μποροῦν νὰ ἀπολαμβάνουν τὸ θέαμα αὐτὸ ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου. Κι ἔτσι, οὐσιαστικά, μόνο μὲ τὴν πίστη γνωρίζουμε, ὅτι ὁ Χριστὸς Ἀνέστη, μόνο ἀπὸ τὸν λόγο τῶν Ἀποστόλων, καὶ ὅλων ὅσοι τοὺς διαδέχθηκαν στὴν διακονία τῆς Ἐκκλησίας, γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεὸς παρενέβη στὸν κόσμο διὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ μᾶς ἀναστήσει σὺν Αὐτῷ, γιὰ νὰ σώσει τὴν ἀνθρωπότητα τὴν καθήμενη «ἐν σκότει... καὶ σκιᾷ θανάτου» (Ματθ. δ´ 16).

Ἡ πίστη εἶναι τὸ μόνο μας μέσο γιὰ νὰ γνωρίσουμε ὅσα ὁ Θεὸς ἔκανε γιὰ μᾶς, τὸ μόνο μας μέσο γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὸ σχέδιό Του γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν ἀνθρωπότητα. Ἡ πίστη στὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ, τῶν Ἀποστόλων, αὐτὸν ποὺ μεταδίδεται μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἀσφαλῶς, στὸν ἐξωτερικὸ λόγο ποὺ ἔτσι μᾶς παραδίδεται, ὀφείλει νὰ ἀντιστοιχεῖ καὶ κάποιος ἐσωτερικὸς λόγος, κάποιο ἐσωτερικὸ φῶς, ὄχι βέβαια μὲ τὴν ἔννοια τοῦ αἰσθητοῦ ὁράματος. Ἀλλὰ μᾶς ζητεῖται καὶ ἀκρόαση, πίστη στὸν λόγο αὐτό, ποὺ ὡς μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἀπολύτως ἐσωτερική.

Ὅπως ἔλεγε κάποιος ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες: «ἂν τὸ Πνεῦμα δὲν μιλᾶ μέσα μας, μάταιος εἶναι ὁ λόγος τοῦ ἱεροκήρυκα ποὺ χτυπᾶ τ᾿ αὐτιά μας». Ἡ πίστη μας ἔγκειται οὐσιαστικὰ στὴν διπλῆ αὐτὴ μαρτυρία, τὴν ἐξωτερικὴ μὲν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ λόγου τῶν Γραφῶν ποὺ αὐτὴ μεταφέρει, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐσωτερικὸ λόγο τοῦ Πνεύματος, ποὺ εἶναι Φῶς, ποὺ πρέπει νὰ ξέρουμε πῶς νὰ τὸν ἀκοῦμε, πῶς νὰ τείνουμε εὐήκοον οὖς, ὄχι μόνο τὸ σωματικό, ἀλλὰ καὶ τὸ αὐτὶ τῆς καρδιᾶς μας.

Πολὺ συχνὰ στὴν πνευματική μας ζωή, ἀναζητοῦμε νὰ ἀποδείξουμε, νὰ νιώσουμε, νὰ ἀγγίξουμε, ὅπως ὁ Θωμᾶς, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ μᾶς δόθηκε εἶναι νὰ ἀκοῦμε καὶ νὰ συναινοῦμε στὸν λόγο αὐτό, στὴν ἐξωτερικὴ καὶ ἐσωτερική μας πίστη. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν πολλὲς φορὲς σχολιάσει ἕνα λόγο τοῦ βιβλίου τῆς Σοφίας Σολομῶντος, ποὺ μᾶς λέει, ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει δώσει μία θεία αἴσθηση καὶ ἡ αἴσθηση αὐτὴ τοῦ θείου δὲν εἶναι ἕνα σαφὲς θέαμα, δὲν εἶναι κάτι ποὺ ἀντιλαμβανόμαστε μὲ τὶς αἰσθήσεις μας ἢ μὲ τὴν διάνοια καὶ τὴν λογική μας, εἶναι ὁ λόγος αὐτός, γιὰ τὸν ὁποῖο μιλοῦσα πρίν, εἶναι ὁ ἐσωτερικὸς αὐτὸς λόγος, στὸν ὁποῖο προσχωροῦμε διὰ τῆς πίστεως.

Καὶ ἡ πίστη εἶναι καὶ αὐτὴ δῶρο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀσφαλῶς προσφέρεται σὲ ὅλους, ἀλλὰ κάθε ἕνας πρέπει νὰ δώσει τὴν συγκατάθεσή του καὶ νὰ προσκολληθεῖ σ᾿ αὐτὴν μὲ ὅλη του τὴν καρδιά. Ἡ πίστη στὴν συνέχεια θεμελιώνει μέσα μας μία βεβαιότητα ἀπείρως μεγαλύτερη ἀπὸ ὅλες τὶς λογικὲς ἢ αἰσθητὲς ἀποδείξεις.

Μποροῦμε πάντοτε νὰ πέσουμε θύματα κάποιας πλάνης τῶν αἰσθήσεών μας, κάποιου λάθους τῆς λογικῆς μας, ἡ ὁποία ἴσως νὰ σκοτίζεται ἀπὸ τὰ πάθη μας· ἀντιθέτως, ὅταν προσκολλόμαστε στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, στὸν λόγο αὐτὸ ποὺ μὲ σαφήνεια διατυπώνεται στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ μεταφέρεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, τότε δὲν μποροῦμε νὰ πέσουμε ἔξω καὶ γνωρίζουμε μὲ ἀκλόνητη βεβαιότητα ὅτι ναί, ὁ Θεὸς παρενέβη στὸν κόσμο, παρενέβη ἐν Χριστῷ γιὰ νὰ μᾶς σώσει καὶ νὰ μᾶς ἀναστήσει μαζί Του.

Μᾶς χάραξε τὸν δρόμο, ποὺ εἶναι ὁ δρόμος τοῦ Σταυροῦ, αὐτὸς ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάσταση. Ταυτόχρονα μᾶς κάνει νὰ ἀντιλαμβανόμαστε, νὰ νιώθουμε μέσα μας πὼς μποροῦμε νὰ εἰσερχόμαστε στὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως ἀκόμη καὶ μέσα στὴν καθημερινή μας ζωή. Μεγάλο Φῶς, πράγματι, ἡ πίστη! Καὶ ὅσο βαθαίνει ἡ πνευματική μας ζωή, ἀναπτύσσεται καὶ ἡ ἐσωτερικὴ αὐτὴ αἰσθαντικότητα, ἡ ἐσωτερικὴ μαρτυρία τοῦ Πνεύματος, γιὰ τὴν ὁποία σᾶς μίλησα, ὡριμάζει καὶ αὐτή, ἐνισχύεται, ἀποκτᾶ δύναμη.

Καὶ πάντως ἡ γνώση Θεοῦ ποὺ ἀποκτοῦμε σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο εἶναι πάντοτε βασισμένη στὴν πίστη. Μόνο στὴν αἰώνια ζωὴ θὰ δοῦμε τὸν Θεὸ «καθώς ἐστι», θὰ δοῦμε πραγματικὰ αὐτὰ ποὺ ἐδῶ κάτω βλέπαμε μόνο μὲ τὰ μάτια τῆς πίστεως. Ὅταν στὴν θεία Λειτουργία ψάλλουμε: «εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν», δὲν πρόκειται γιὰ κάποιο σαφὲς θέαμα φωτός, ἀλλὰ γιὰ μία γνώση σὰν μέσα ἀπὸ ἕναν καθρέφτη, ἕνα κάτοπτρο, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος· βλέπουμε τὸ Φῶς στὸ κάτοπτρο τῆς πίστεως, στὸ κάτοπτρο τοῦ θείου λόγου, ποὺ εἶναι ὄντως Φῶς γιὰ τὰ βήματά μας.

Ὅταν ἀκοῦμε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅταν μελετοῦμε τὴν Ἁγία Γραφή, τὴν στιγμὴ ἐκείνη μᾶς φανερώνεται ὄντως ἕνα Φῶς, ἀλλὰ φῶς ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν λόγο, φῶς ποὺ ἀνακαλύπτουμε μόνο διὰ τῆς πίστεως, ὅταν προσκολληθοῦμε στὸν λόγο. Ὅπως ἕνας τυφλὸς μαθαίνει τὸ ἕνα ἢ τὸ ἄλλο, ὄχι ἐπειδὴ τὸ εἶδε, ἀλλὰ ἐπειδὴ κάποιος στὸν ὁποῖο ἔχει ἐμπιστοσύνη τοῦ λέει ὅτι ἔγινε αὐτό, ὑπάρχει τὸ ἄλλο, τὸ τάδε εἶναι ἔτσι.

Ἔ, λοιπόν, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς λέει τὶ εἶναι πράγματι ὁ Θεός, καθὼς καὶ τὶ ἐπιθύμησε γιὰ μᾶς καὶ τὶ ζητᾶ ἀπὸ μᾶς. Καὶ μ᾿ αὐτὴν τὴν ἔννοια εἶναι «φῶς ταῖς τρίβοις» μας (Ψαλμ. ριη´ [ 118], 105). Ἡ πίστη εἶναι πράγματι ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα δῶρα ποὺ μποροῦμε νὰ λάβουμε σ᾿ αὐτὴν τὴν γῆ.

«Μακάριοι» λοιπὸν «οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες», διότι θὰ ἔρθει ἡ μέρα ποὺ θὰ μᾶς φανερωθεῖ τὸ πλήρωμα τοῦ φωτός, τὴν ἡμέρα τῆς Παρουσίας καὶ τῆς γενικῆς Ἀναστάσεως, ὅταν ὅλο τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ θὰ ἔχει ἀπολύτως πραγματοποιηθεῖ, τὸ σχέδιο αὐτὸ ποὺ θὰ μᾶς κάνει συμμόρφους μὲ τὸν Ἀναστάντα Χριστό, δυνάμει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰς δόξαν τοῦ Πατρός, εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν!

(*) π. Πλακίδα Deseille, «Πάσχα τὸ αἰώνιο πέρασμα», σελ. 43-47, ἐκδόσεις «Ἔαρ», Μάϊος 2021. Ἐπιμέλ. ἡμετ. Εκ του ιστοτόπου της Ιεράς Μητρόπολης Ωρωπού και Φυλής.