ΤΗ ΑΥΤΗ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΤΟΥ ΦΙΛΕΩΤΟΥ, ΑΣΚΗΣΑΝΤΟΣ ΕΝ ΕΤΕΙ 1060 (2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

 

«ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΓΑΛΑΝΟΥ (1868-1948)

Τί είναι οι βίοι των αγίων, ή καλύτερα, τί μας προσφέρουν; Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς αποτελούν «το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο», την ορθροπρακτική θεώρηση της αγάπης προς τον γλυκύτατον Ιησού μας, το βιωματικό απαύγασμα του Ορθόδοξου λόγου και της Χριστολογικής, βιωματικής πρακτικής. Στα χρόνια που διανύουμε, -για τους πολλούς- αποτελεί σημείο αναφοράς θρησκοληψίας, μεσαιωνισμού και γραφικότητας. Για τους ολίγους εμάς σηματοδοτούν αληθινά μαρτυρολόγια επίγειων αγγέλων, βιογραφήματα χριστιανικής ζωής ανυπόκριτης και πνεύματος ομολογίας και μαρτυρίας του πανσέπτου Ευαγγελίου του Τριαδικού Θεού μας! Δεν αποτελούν ευφάνταστες, παραμυθικές ιστορίες ή βερμπαλιστικά αναγνώσματα για αγράμματους, προβληματικούς ή λαϊκούς ανοήτους, όπως μας προσάπτουν. Το κυρίαρχο κοσμικό πνεύμα του εγωκεντρισμού, του αυτοπροσδιορισμού και της εκφυλιστικής εγωπάθειας που λειτουργούν, ως τοξικές εξαρτήσεις και διαχρονική αναπαραγωγή των ειδεχθών ιδιοτήτων του έκπτωτου ανθρώπου αδυνατούν, να συλλάβουν την ευαγγελική ζωή, την οδό του επίγειου, εκούσιου μαρτυρίου και της βιοτικής μετάθεσης προς την αληθινή ζωή, την μετακοσμική και μεταγήϊνη ζωή του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος! Αντιθέτως, είναι οι ίδιοι έκπτωτοι άνθρωποι όμως, που πιστεύουν στη μεταφυσική, την ουφολογία, τις μαντικές δαιμονοληψίες, την αστρολογία, τη γιόγκα και άλλες όντως μικρόψυχες, αρχαίες δοξασίες και πρακτικές. Τα συναξάρια έρχονται για να λειτουργήσουν πραγματικά ως σωτηριολογικά επιθέματα, ως έξαψη και σεισμός της συνείδησης, ως το Φως, που χρόνια αγωνιζόμασταν να βρούμε μέσα στο Σκοτάδι! Κάθε συναξάρι μάρτυρος έχει να προσδώσει στον καλοπροαίρετο αναγνώστη, τον έχοντα ''γην αγαθήν'', το κάτοπτρο του αναγεννημένου ανθρώπου, την εικόνα του ολοκληρωμένου -πνευματικά και ψυχικά- αγωνιστή, την προσδοκία, την ελπίδα και το όνειρο του κουρασμένου -από την κολασμένη κοσμικοποίηση- ασώτου. Με την μερική ηλεκτρονική μεταφορά των βίων των αγίων προσδοκούμε κι εμείς, ως άλλοτε έτεροι, πεπλανημένοι άσωτοι να συμπράξουμε μαζί με τους αναγνώστες μας στην ψηλάφιση, την επιδαψίλευση και την πνευματική τέρψη, που προσφέρουν τα μαρτυρολόγια των αληθινών αγωνιστών της Ζωής και του Φωτός. Η καθαρεύουσα δε που χρησιμοποιείται, βοηθά έτι περισσότερο στην ευχάριστη ανάγνωση και στη διαμόρφωση ενός κατανυκτικού, όσο και ανατρεπτικού κλίματος ευφροσύνης και ψυχικής ανάτασης! «Οι Βίοι των Αγίων» του Μιχαήλ Γαλανού (1868-1948) εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1906 στην προπολεμική Αθήνα και εμείς μεταφέρουμε αυτούσια τα κείμενα (ορθογραφικά και συντακτικά) από την γ' έκδοση του 1988. Ευχόμαστε στο αναγνωστικό μας κοινό, στους ορθοδόξους πατέρες και μητέρες, στους αδελφούς και τις αδελφές την «Καλή Ανάγνωση» του μαρτυρολόγιου και της ομολογίας, από πνευματικούς αθλητές που θεώρησαν τη ζωή αυτή ως μια πνευματική παλαίστρα έναντι του αντιδίκου, προκειμένου να νικήσει και να θριαμβεύσει το Καλό, στο πρόσωπο του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Εύχεσθε!

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΤΟΥ ΦΙΛΕΩΤΟΥ

(2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)

Κατήγετο εκ της επαρχίας Δέρκων και ωνομάζετο Κυριακός, Κύριλλος υπήρξε έπειτα το καλογηρικόν του όνομα, η δε προσωνυμία Φιλεώτης του εδόθη διά το χωριό, από το οποίον προήρχετο, τα Φίλεα. Ευσεβής εκ παιδικής ηλικίας, με πολλήν προκοπήν εις τα ιερά γράμματα και αξιοζήλευτον επίδοσιν εις κάθε αρετήν, είλκυσε την αγάπην και την εκτίμησιν του τότε Μητροπολίτου Δέρκων, όστις, έφηβος ακόμη, τον εχειροθέτησεν αναγνώστην.
Νυμφευθείς εις ηλικίαν 20 ετών, εύρεν εις την γυναίκα του σύντροφον της ευσεβείας και της αγαθότητός του, επρέσβευεν όμως, ότι δεν αρκεί να έχη τις την γυναίκα του, διά να μείνη άτρωτος από τας αμαρτίας της σαρκός' έχεις την σύζυγόν σου έλεγε' καλώς. Αλλ' η εγκράτεια και η σωφροσύνη δεν είνε ξέναι προς τας συζυγικάς σχέσεις. Και ο έγγαμος οφείλει να έχη τον χαλινόν της εγκρατείας' διότι άλλως είνε δούλος των σαρκικών ορμών. Έπειτα προσέθετε: η σαρκική ορμή πρέπει να εννοηθή εις όλας τας εκδηλώσεις. Δεν αμαρτάνεις με ασέλγειαν; Οφείλεις όμως να μη αμαρτάνεις και με κοιλιοδουλίαν και πολυποσίαν ή με υπερβολικές αναπαύσεις και ανέσεις του σαρκίου σου. Και συνεπής προς τας αρχάς του, τας εφήρμοζε πρωτίστως εις τον εαυτόν του. Τρώγων πάντοτε μετρίως και ξηροφαγών ενίοτε, υδροπότις συγχρόνως, πεςριορίζων την χρήσιν ολίγου οίνου μόνον κατά Σάββατον και Κυριακήν.
Αλλά και εις τον ύπνον του ήτο εγκρατέστατος. Από την κλίνην του εξώριζε κάθε μαλακότητα. Ο χριστιανός έλεγε, δεν πρέπει να καταισχύνηται εις την απλότητα από κανένα. Μαλακά δε στρώματα και προσκέφαλα και σκεπάσματα έχουν μαγείαν και επιβουλήν και δεσμά. Ωφελούν εις την υγείαν; όχι. Εις τον ύπνον; ούτε. Η σκληρά κλίνη σε σηκώνει γρήγορα, αλλά και σε αναπαύει. Ποίοι κοιμώνται ευκολώτερα; Οι στρατιώται και οι πτωχοί, οι οποίοι δεν έχουν πολλάς περιποιήσεις εις τας στρωμνάς των. Και γονυκλισίας δ' έκαμνε και αγρυπνίας, ευρίσκων εις αυτάς και άσκησιν υγιεινήν και άσκησιν ψυχικήν. Πόσον δε έτερπαν αι προσευχαί αι νυκτεριναί και αι ψαλμωδίαι αι εν μέσω ορθρινής ησυχίας!
Η ευσεβής συνμόρφωσις, έλεγε, δεν είνε μόνον διά την αιωνίαν σωτηρίαν μας' εγκλείει και λίαν θελκτικήν όσον και ιεράν ποίησιν. Τα οικονομικά μέσα του Κυριακού ήταν ολίγα' ηλέει εν τούτοις μετά προθυμίας, και επειδή τα όσα έδιδε ήσαν πενιχρά, έλεγεν' ας είναι ευλογημένος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος εξίσωσεν τον οβολόν του πτωχού με τα τάλαντα του πλουσίου. Αλλά και πάλιν δεν επανεπαύετο εις τούτο. Η αγαθοεργία, έλεγε, δεν συνίσταται μόνον εις την παροχήν χρηματικού βοηθήματος προς τους ενδεείς. Δεν έχεις να δώσης ενδύματα, άρτον, χρήματα, ως επιθυμεί η ψυχή σου; Πρόσθεσε άλλου είδους ευεργεσίας. Γνωρίζεις ασθενή, ο οποίος δεν έχει υπηρεσίαν; Πήγαινε συ να τον περιποιηθής. Ο Χριστός δεν θεωρεί, ότι εκείνον επισκεπτόμεθα ερχόμενοι παρά τας κλίνας των αρρώστων; -Και το καθήκον τούτο εξετέλεσεν συχνά και αυτός και η νεαρά σύζυγός του. Είχε δε και την χριστιανικήν του φιλοσοφίαν εις την ελεημοσύνην. Ελέει, έλεγεν, όλους όσους δύνασαι' προτίμα όμως εκείνους, οι οποίοι δεν θα ημπορέσουν να σου αποδώσουν το καλόν. Και να ελεής οφείλεις από τα ιδικά σου. Πρόσεχε λοιπόν να μη αδικής. Μόνον ό,τι μεταδίδεις από τον τον τίμιον καρπόν του αγνού ίδρωτός σου είνε αγαθοεργία. Αν δε αδικής, διά να ελεήσης, η μέθοδός σου είναι ατυχής. Ελεημοσύνη δεν ημπορεί να λογισθή εκείνη, ήτις γίνεται από τα κλοπιμαία. Τί δε άλλο είνε το προϊόν της αδικίας παρά κλοπή;
Ότε ποτέ ανέσκηψε πείνα εις τον τόπον του, ο Κυριακός μετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, όπου εγνώρισεν ενάρετον αββάν, τον Ιλαρίωνα' ωφεληθείς πολύ εξ αυτού υπό πνευματικήν άποψιν, ηδυνήθη και να συναθροίση αρκετά βοηθήματα εις χρήματα και εις είδη διά τους πεινώντας.

Επιστρέψας δε, τα διεμοίρασεν όλα, χωρίς να κρατήση τίποτε προς ανακούφισιν της οικογενείας του. Εις μίαν επιδρομήν εχθρών έγεινεν αφανισμός αρκετού κόσμου' εχάθη και η οικογένειά του. Ο Κυριακός εθλίβη, αλλ' η καρδία του τότε ακόμη πολύ περισσότερον αφοσιώθη προς τον Κύριον. Όταν κανείς χάση τα εις τον κόσμον συγγενικά στηρίγματά του στρέφεται έτι αποκλειστικώτερον και θερμότερον προς τον ουρανόν.

Κατέφυγε λοιπόν εις μοναστήριον' γενόμενος δε μοναχός, μετωνομάσθη Κύριλλος. Και εις τον νέον του βίον διέλαμψε διά της ταπεινοφροσύνης, της φιλεργίας, της αγαθότητος, της αγάπης και της λεπτής των μοναχικών καθηκόντων αντιλήψεως και εξασκήσεως. Κάμνων εργόχειρα πολλά, τα εμοίραζε προς ασθενείς μοναχούς ή γέροντας' άλλα δε πάλιν επώλει, διά να διανέμη το χρηματικόν τίμημά των εις πτωχούς, κατφεύγοντας χάριν ελέους εις το μοναστήριον.

Και έλεγεν εν σχέσει προς αυτούς' αδελφοί μοναχοί, ημπορούμεν να δίδωμεν ολίγα πράγματα εις τους δυστυχείς, οι οποίοι μας έρχονται' ας τα δίδωμεν όμως ως καλοί χριστιανοί, δηλαδή με ιλαρότητα και με καλωσύνην. Αυτό δεν είνε και το ιδικόν μας συμφέρον: Η Γραφή μας το λέγει καθαρά' ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός. Δίδεις λοιπόν με ύβρεις, ή με σκυνθρωπότητα και στενοχωρίαν; Ο τρόπος σου συντρίβει το έργον σου. Ο άνθρωπος θα το λάβη, αλλ' ο Θεός θα σε αποδοκιμάση. Η καλή πράξις, διά να είνε αξιόμισθος, απαιτεί και την καλήν διάθεσιν και τον καλόν τρόπον.

Εις περίστασιν βαρείας τινός επιδρομής των Σκυθών, οι μεν άλλοι μοναχοί κατέφυγαν εις το φρούριον των Δέρκων' ο δε όσιος Κύριλλος μετέβη εις μοναστήριον των πλησιεστέρων μερών της Μαύρης Θαλάσσης. Εδώ η φήμη της αρετής και της συνέσεώς του δεν άργησε να διαδοθή μέχρις αυτής της Κωνσταντινουπόλεως' ήρχοντο δε πάμπολλοι προς αυτόν ζητούντες γνώμας και συμβουλάς. Και εξ αυτών ακόμη των ανακτόρων προσήρχοντο με ευλάβειαν άνδρες μεγάλων αξιωμάτων. Εκείνος δε έλεγεν προς όλους τα αληθή και τα πρέποντα και ανεκάλει τον καθένα εις τα προς τον Θεόν καθήκοντά του, τονίζων ότι δεν υπάρχουν δυστυχέστεροι από τους απολαμβάνοντας τα τιμάς του κόσμου, χωρίς να εξασφαλίσουν την συγχώρησιν και την χάριν εκ μέρους του Θεού. Προς το πενιχρόν ράσον του Κυρίλλου προσήλθον αυτοί οι τότε βασιλείς μετά της οικογενείας των όλης ζητούντες την ευλογίαν του. Αναχωρούντες, του έδωκαν μεγάλα χρηματικά ποσά. Εκείνος εδέχθη μόνον χάριν των πλασμάτων εις τα οποία ανήκαν. -Αλλ' ανήκουν εις σε, του είπεν ο βασιλεύς. -Όχι, απήντησεν ο Κύριλλος' τα χρήματα αυτά ανήκουν εις τας οικογενείας, τας πτωχάς.
Οι μοναχοί εξανέστησαν, λέγοντες ότι το μεγαλύτερον μέρος έπρεπε να διατεθή υπέρ του μοναστηρίου' αλλ' ο Κύριλλος τα διεμοίρασεν εις τους γυμνούς και εις τους πεινώντας. Ο άγιος ανήρ εκοιμήθη υπερενενηκοντούτης, ολήρης ημερών, αλλά και πλήρης αρετών.

Εκ του Τετρατόμου του νομικού, πολιτικού και ιεροκήρυκα
Μιχαήλ. Ι. Γαλανού (1868-1948)
«Οι Βίοι των Αγίων»,
εκδόσεις «Αποστολικής Διακονίας», έκδοση γ' 1988, τόμος 4ος, μήνας Δεκέμβριος, σελ. 11-13.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»