ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΛΑΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ένα μόνο μικρό απόσπασμα 

από πρόσφατη εργασία του μοναχού Σεραφείμ Ζήση, με θέμα
''Μερικές προκαταρκτικές σημειώσεις περί της επιδράσεως του Ελευθεροτεκτονισμού επί του πρωίμου ελληνικού Οικουμενισμού''.
Πολλά από τα στοιχεία που αποδεινύουν την τεκτονική ταυτότητα
Οικουμενικών Πατριαρχών από τον Ιωακείμ τον Γ΄, τον Μελέτιο Μεταξάκη μέχρι και τον ''διαπρεπέστατο'' Αθηναγόρα Σπύρου
είναι γνωστά από χρόνια.
Ωστόσο ο μελετητής του πονήματος αυτού συμπληρώνει νέα στοιχεία
που συνθέτουν το παζλ της Τεκτονικής ''καταγωγής'' του νεότευκτου τότε Οικουμενισμού
και της ολικής σύσμιξής του με την μπουρζουαζίστικη Μασωνία
της Κων/πολης και ειδικότερα με την γνωστή Στοά ''Πρόοδος''.
Στην πρώτη μας ανάρτηση ο Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄(φωτογραφία).
Θα ακολουθήσει ο τεκτονικός βίος του Μελετίου Μεταξάκη,
γνωστού και ως Σχίστη της Εκκλησίας
καθώς και γνωστών θεολόγων της Κων/πολίτικης Πατριαρχικής Αυλής.
Ολόκληρη την εργασία μπορείτε να την διαβάσετε ΕΔΩ.

Τίτλος, επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
ΜΕΡΟΣ Δ΄

Δημήτριος Μπαλᾶνος, Καθηγητής τῆς Θεολογίας (1877-1959). 

''Ἡ μασονική ἰδιότητα τοῦ Μπαλάνου παραμένει γενικῶς ἄγνωστη μέχρι σήμερα, 

καί γνωστοποιήθηκε στόν γράφοντα μόνον μέσῳ τῶν προαναφερθεισῶν ἡμερολογιακῶν σημειώσεων τοῦ Καθηγητοῦ Καραθεοδωρῆ[58]. 

Ἡ συγκεκριμένη ἐπιστημονική συμβολή τοῦ Μπαλάνου στόν Οἰκουμενισμό, 

ἐναπομένει νά ἐρευνηθεῖ ἐπαρκῶς· 

ἀναμφιβόλως «ὁ Μπαλᾶνος ὑπῆρξε ἕνας ἀπό τούς πρώτους πού ἀσχολήθηκαν μέ τά προβλήματα τῆς προσεγγίσεως τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν 

καί ὄχι μόνο συνέταξε σχετικές πραγματεῖες, 

ὅπως “ Ἡ Ἀνάγκη τῆς Συνεργασίας τῶν Ἐκκλησιῶν” (1932) 

καί “ Ἡ Ἑλληνική Ἐκκλησία καί αἱ Σχέσεις της πρός τάς ἄλλας Ἐκκλησίας” (1940), 

ἀλλά μετέσχε καί στά οἰκουμενικά συνέδρια Κοπεγχάγης, Στοκχόλμης, Λωζάννης καί Πράγας»[59]. 

Ὁ Καθηγητής Μπαλᾶνος ἐθεωρεῖτο ἀπό μερικούς περισσότερο συντηρητικούς Καθηγητές 

ὡς ἕνας ὀρθολογιστής, τοῦ ὁποίου «οἱ ἄλλες δογματικές ἐργασίες δέν περιέχουν τίποτε τό ἰδιαίτερο, 

διότι στηρίζονται σέ δυτικά πρότυπα. 

Ἐπειδή ἦταν ἐμφορούμενος ἀπό ὀρθολογιστικό πνεῦμα, 

δέν ἱκανοποιεῖτο καί ὁ ἴδιος ἀπό τήν ἐνασχόληση μέ τήν Δογματική καί στράφηκε σέ ἄλλα πεδία [...] 

στερεῖται τῆς ἐμβαθύνσεως στό πνεῦμα τῶν Πατέρων 

καί τῆς ἀναγνωρίσεως προσώπων καί ἰδεῶν [...]

Τό ἐνδιαφέρον του γιά τήν οἰκουμενική κίνηση καί γιά τόν στενό σύνδεσμο τῆς Ἐκκλησίας μέ τόν κόσμο ἦταν μεγάλο»[60]. Οἱ σχετικιστικές ἀπόψεις τοῦ Μπαλάνου ὅσον ἀφορᾷ στά ἐκκλησιαστικά δόγματα, μαρτυροῦνται ἀπό τό ὅτι ὑποτίμησε τήν σημασία τῆς περί τόν Παλαμᾶ ἀντιπαραθέσεως· κατά τά ἴδια του τά λόγια «Εἶναι ὄντως λυπηρό ὅτι χύθηκε τόση μελάνη καί ὅτι ἕνα ζήτημα “πού τόσο προσκρούει στήν λογική μας” ἀπασχόλησε τόσο πολύ σπουδαίους κατά τἆλλα ἄνδρες τῆς ἐποχῆς, καί μάλιστα μέ τόση ἐμπάθεια καί ἀπό τίς δύο πλευρές, σέ ἐποχή πού τό κράτος βρισκόταν σέ τόσο δυσχερεῖς συνθῆκες»[61]. 

Παρά ταῦτα, ἡ περίπτωσή του παρουσιάζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον σέ μᾶς γιά ἕνα πρόσθετο λόγο. Μᾶς βοηθεῖ νά κατανοήσουμε τούς ἀμυντικούς μηχανισμούς ἐντός τῆς μασονικῆς διεισδύσεως, τό προσεκτικά διατηρούμενο «ἀνοσοποιητικό σύστημά» της, ἐναντίον τῶν ἀντεπιθέσεων τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Καθηγητής Μπαλᾶνος, μαζί μέ ἄλλους πέντε ἀκαδημαϊκούς θεολόγους (Ἀλιβιζᾶτο, Παπαμιχαήλ, Δυοβουνιώτη, Σωτηρίου καί Στεφανίδη) ἐξέδωσαν μία ἐκτενῆ «γνωμάτευση» σχετικῶς μέ τόν διαφιλονικούμενο θρησκευτικό χαρακτῆρα τοῦ Ἐλευθεροτεκτονισμοῦ. Ἡ γνωμάτευση, ἐκδοθεῖσα ἀπό τήν ἑξαμελῆ αὐτήν ἐπιτροπή, προεκλήθη ἀπό μία προηγηθεῖσα αἴτηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (2530/1593 τῆς 04.11.1932) πρός τήν Θεολογική Σχολή Ἀθηνῶν. 

Ἡ Ἐπιτροπή ἀθώωσε τόν Ἐλευθεροτεκτονισμό, δηλώνοντας συμπερασματικῶς, ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν ἔχει κανένα λόγο νά ἔλθει σέ σύγκρουση μέ τόν Μασονισμό, ἀφοῦ μάλιστα τά περισσότερα τουλάχιστον ἀπό τά μέλη του εἶναι σέ ἀδιάρρηκτο δεσμό μέ τήν Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας θέλουν νά εἶναι πιστά τέκνα»[62]. Σήμερα γνωρίζουμε ὅτι τοὐλάχιστον τό ἕν τρίτο τῆς Ἐπιτροπῆς, δύο Καθηγητές, ἦταν στήν πραγματικότητα Μασόνοι (ὁ Ἀλιβιζᾶτος καί ὁ Μπαλᾶνος). 

Ἡ ἀθωωτική αὐτή ἀποτίμηση ἀπορρίφθηκε σταθερῶς ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο, καί προτιμήθηκε ἡ ἀποτίμηση τοῦ Καθηγητοῦ Παναγιώτου Μπρατσιώτου (1889-1982), ἡ ὁποία ὑπεβλήθη ἀνεξαρτήτως καί υἱοθετήθηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία, καί στήν ὁποία ὁ Ἐλευθεροτεκτονισμός χαρακτηριζόταν ὡς θρησκεία ἀσύμβατη μέν μέ τόν Χριστιανισμό, ἡ ὁποία συνεχίζει ἀρχαῖα μυστηριακά κινήματα, ἐπιβλαβής δέ γιά τήν χριστιανική αὐτοσυνειδησία[63]. 

Ἡ μεταγενέστερη προσωπική μαρτυρία τοῦ Μπαλάνου γιά τόν ἀβλαβῆ χαρακτῆρα τῶν μασονικῶν διδαγμάτων καί τήν συμβατότητά τους μέ τόν Χριστιανισμό ἔγινε ἀντικείμενο ἐκμεταλλεύσεως ἀπό τήν ἐπίσημη Ἑλληνική Μασονία, γιά νά ἐξισορροπήσει ὄχι μόνον τήν σκληρή κριτική τοῦ Καθηγητοῦ Μπρατσιώτου κατά τῆς «Βασιλικῆς Τέχνης» (τοῦ Ἐλευθεροτεκτονισμοῦ), ἀλλ΄ ἐπίσης καί τήν συνακόλουθη καταδίκη της ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τό 1933 (12 Ὀκτωβρίου). 

Μεταξύ τῶν ἐγγράφων πού ὁ Ἑλληνικός Ἐλευθεροτεκτονισμός χρησιμοποίησε γιά νά καταρρίψει τίς κατηγορίες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπῆρχε καί ἕνα ἄρθρο τοῦ Καθηγητοῦ Μπαλάνου, δημοσιευμένο στό χριστιανικό περιοδικό «Ἀνάπλασις» τόν Ἰούλιο τοῦ 1934, τό ὁποῖο ἐξέφραζε τήν γνώμη του ὅτι: «δέν ἐννοῷ γιατί θέλουμε νά κάνουμε τόν Τεκτονισμό θρησκεία μέ τό στανιό.

Ἀκόμη κι ἄν ἡ Μασονία ἀξίωνε ὅτι εἶναι θρησκεία, 

καθῆκον τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογικῆς Σχολῆς θά ἦταν νά ἀπέκρουε τέτοια ὁλωσδιόλου ἀστήρικτη καί παράλογη ἀξίωση, 

καθόσον ἡ Μασονία οὐδέν τῶν βασικῶν ὅρων περιέχει, 

ἐκ τῶν ὁποίων ἀποτελεῖται ἡ ἔννοια τῆς θρησκείας»[64]. 

Ὁ Καθηγητής Μπαλᾶνος ἐκεῖνο τόν καιρό ὑποτίθεται 

ὅτι ἦταν ἕνας οὐδέτερος παρατηρητής τῆς ἀντιπαραθέσεως· 

ἔφθασε μάλιστα στό σημεῖο νά δηλώσει ὅτι: 

«Ὁμολογῶ ὅτι οὐδέποτε θά κατατασσόμουν σέ Σωματεῖο 

πού δέν ἐκθέτει σαφῶς καί πλήρως τά σχετικά μέ αὑτό, 

καί ὅτι ποτέ δέν αἰσθάνθηκα καμμία τάση ἤ κλίση πρός τίς ὑπερβολικῶς μυστικίζουσες 

καί ὑπερβολικῶς συμβολιστικές ἀρχές τῆς Μασονίας, 

τίς ὁποῖες - ἀπό ἄλλη πλευρά - δέν θεωρῶ συμβιβαζόμενες μέ τό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς, 

τό ὁποῖο ζητεῖ φῶς καί δημοσιότητα»[65] (!). 

Σήμερα γνωρίζουμε ὅτι ὑπῆρξε ἀκόμη ἕνα πιόνι στή μεγάλη αὐτή σκακκιέρα τῆς ἀποκρυφιστικῆς διεισδύσεως 

καί ὅτι θά πρέπει νά ἀποτελεῖ μία διαρκῆ ὑπόμνηση σέ μᾶς 

γιά τίς παραπλανητικές μεθόδους πού χρησιμοποιοῦν οἱ Μυστικές Ἑταιρεῖες 

γιά νά ἐπιτύχουν τούς ὑπονομευτικούς σκοπούς τους''.

 

Μοναχός Σεραφείμ Ζήσης