ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ ΤΟΜΟΣ Β' (ΜΕΡΟΣ 9ον)

 << Ώδε επεφάνοι η ευδοκία του Θεού περί της Μονής ταύτης>> 

Η εικόνα του Χριστού μας, στο σημείο που ο αείμνηστος Πνευματικός πατήρ μας 

Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός Α' 

επληροφορήθη την ευδοκία της Θ. Χάριτος για την ίδρυση της 

Ιεράς Μονής των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στην Φυλή Αττικής.

Μετά την παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων από τον Α' Τόμο του βιβλίου <<Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) Ακατάβλητος αγωνιστής Πίστεως και Υπομονής>> από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Γαρδικίου κ. Κλήμη, προβαίνουμε στην μερική παρουσίαση και του δευτέρου εκδοθέντος Τόμου, του μνημειώδους αυτού έργου. Και αυτό, γιατι αγγίζει -όχι μόνο τον χώρο του ακαινοτομήτου πληρώματος της Εκκλησίας μας- αλλά και ευρύτερα, ακριβώς γιατι περιγράφει σχολαστικά -κατά το δυνατόν- και την περιρρέουσα εκκλησιαστική κατάσταση της πρώτης εικοσιπενταετίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα και δη των ετών (1950-1975). Κι εδώ ισχύει ό,τι και κατά την παρουσίαση του πρώτου Τόμου. Αναρτούμε μια σειρά από αποσπασματικά κείμενα μαζί με τις παραπομπές τους, προσπαθώντας να μην αλλοιωθεί η συνάφεια, η συνοχή και φυσικά το νόημα των γραφομένων. Με την ελπίδα, ότι η ολοκληρωμένη και επιτυχής αυτή πνευματική προσπάθεια της έκδοσης και του δευτέρου Τόμου του εν λόγω βιβλίου θα βρει απήχηση έτι περισσότερο στο φιλαναγνωστικό μας κοινό, ευχόμαστε καλή ανάγνωση και εντρύφηση σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, τα γνωστά <<πέτρινα χρόνια>> των διώξεων, του παποκαισαρισμού και της διοικούσης, εκκλησιαστικής αποδόμησης.

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Μετά την έκδοση του Τόμου Α' του παρόντος έργου προ έτους και την ευμενή υποδοχή του στον χώρο μας και ευρύτερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ολοκληρώσουμε το μνημειώδες έργο μας, με τον παρόντα Τόμο Β'. Εκφράζουμε για την δωρεά αυτή την ευχαριστία μας στον Θεό των όλων, διότι ένα κυριολεκτικό όραμα ζωής εκπληρώνεται. Η βιογράφηση του σχεδόν πλήρως αγνώστου μέχρι τώρα Μακαριστού Αρχιερέως Μαγνησίας Χρυσοστόμου Νασλίμη (+1973) ήταν έργο μακροχρόνιο και δύσκολο. Και δεν θα επιτελείτο, αν δεν συνέτρεχαν αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι με την βοήθεια του Θεού μας έδωσαν τα απαραίτητα εναύσματα, το αναγκαίο δυσεύρετο υλικό, την φιλάδελφη βοήθεια, την φιλάνθρωπη κατανόηση και συμπαράσταση και την συγκινητική ενίσχυση και κάλυψη. Εκτός της προσωπικής επισταμένης ερεύνης για εξεύρεση υλικού, μας χαρίσθηκε σχεδόν μέχρι τελευταίας στιγμής σπουδαίο και ανεκτιμήτου αξίας αρχειακό υλικό, βάσει του οποίου ήμασταν σε θέση να σχηματίσουμε την όσο το δυνατόν καλύτερη, πληρέστερη και αντικειμενικότερη γνώση του Βιογραφουμένου μας, αλλά και του όλου πλαισίου της εποχής και ιδίως των πραγμάτων της Εκκλησίας μας, που έζησε και έδρασε. Τα όσα γράψαμε στην Εισαγωγή του Τόμου Α' ως προς την αιτία για την ενασχόλησή μας αυτή και τον τρόπο εργασίας μας στην εκπόνηση του όλου εγχειρήματος, όπως και τα σχετικά με τις προτροπές μας στον αγαπητό αναγνώστη για τον τρόπο μελέτης και αντιμετωπίσεως των γραφομένων, ισχύουν και για τον παρόντα Τόμο Β' και δεν θα επαναλάβουμε κάτι επ' αυτών. Μόνον, κάνουμε ταπεινά έκκληση για προσεκτική και πλήρη μελέτη, στην σειρά εκθέσεως του υλικού, και όχι πρόχειρη, βεβιασμένη και αποσπασματική, η οποία να περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τις υποσημειώσεις, και μάλιστα τις εκτενείς. Και τούτο, διότι σε αυτές δεν παρέχεται μόνον η γνωστοποίηση των πηγών, για το αξιόπιστο των γραφομένων, αλλά συνήθως περιέχονται σημαντικά στοιχεία πληροφοριακά, συμπληρωματικά, επεξηγηματικά, όπως και αξιολογικά, τα οποία φωτίζουν πολύπλευρα το κύριο μέρος του κειμένου, η δε αγνόησή τους στερεί τον αναγνώστη από ουσιώδες μέρος του υλικού του όλου έργου.

Από την Εισαγωγή του βιβλίου

Κ.5. Τελευταίες δραστηριότητες

Η είσοδος στο νέο έτος 1966, κατόπιν όσων ευχαρίστων είχον συντελεσθεί έως και την εκπνοή του προηγουμένου έτους, έδιναν οπωσδήποτε σε όλους τους πονούντας για την πρόοδο του ιερού Αγώνος της Εκκλησίας μας ελπίδες αγαθές.

Όμως, όπως προαναφέραμε, ο Βιογραφούμενός μας Αρχιερέας επεδείκνυε μία σπουδή και φροντίδα, που επεδείκνυε πως διατελούσε υπό την αίσθηση ότι του απέμενε ελάχιστος ακόμη χρόνος ανεμποδίστου δράσεως.

Ανέμενε κάποια δοκιμασία και προετοιμαζόταν προσευχητικώς, χωρίς να χάνει την πραγματικότητα. Επέτεινε μάλιστα τις προσπάθειές του για απόδοση προσφοράς υπέρ του κοινού καλού.

Σαν στρατιώτης Χριστού βρισκόταν σε διαρκή ετοιμότητα για ό,τι είδους αποστολή ή και δοκιμασία τον ανέμενε'  σαν καλός Οικονόμος εξαγόραζε τον καιρόν του ακατάπαυστα εργαζόμενος επί των επάλξεων'

και σαν ευγνώμων δούλος δεν έπαυε να ευχαριστεί τον Θεόν <<εν παντί>>, για όλα όσα έστελνε η Χάρις Του και για τα ευχάριστα και για τα δυσάρεστα. Η μεγάλη εορτή των αγίων Θεοφανείων

κινητοποίησε και πάλι όλους τους φορείς της Εκκλησίας μας σε κοινή συστράτευση, για τον καθορισμό του προγράμματος και την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος.

Η Ιερά Σύνοδος απεφάσισε η Θ. Λειτουργία να τελεσθεί από τον Σεβ. Σαλαμίνος Γερόντιο με δύο ιερείς και δύο Διακόνους, ο δε πανηγυρικός να ανατεθεί στον γλαφυρό ρήτορα,

τολμούμε να πούμε τον καλύτερο Ιεροκήρυκα της Ιστορίας της Εκκλησίας μας και το πιο λαμπρό ανάστημα στην πορεία της, άγιο Μαγνησίας Χρυσόστομο.

Η εορτή τελέσθηκε πράγματι με κάθε μεγαλοπρέπεια, η συμμετοχή των πιστών ανήρχετο σε πολλές χιλιάδες, παρέστησαν 60 Ιερείς και εικοσάδα Μοναχών, ο δε Αρχ/πος Αυξέντιος πλαισιωμένος από τους Σεβ/τους Μαγνησίας Χρυσόστομο και Σαλαμίνος Γερόντιο.

Ο Σεβ. Διαυλείας Ακάκιος είχε σταλεί στην συμπρωτεύουσα κατά παράκληση των εκεί αδελφών, ώστε να παρίσταται Αρχιερέας στην τελετή αυτή για πρώτη φορά στην Θεσσαλονίκη από της ενάρξεως του ιερού Αγώνος μας.

Μετά τον Αγιασμό των Υδάτων, ο Σεβ. Μαγνησίας εξέφρασε, ως εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου, την ευαρέσκειά της στους συντελέσαντας στον εορτασμό Κληρικούς και λαϊκούς, καθώς και στις αρχές και υπηρεσίες, για την συμπαράσταση, βοήθεια και παρουσία τους 49.

Δύο εβδομάδες αργότερα, ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος σε επιστολή του της 23.1.1966 από την Αθήνα προς την Ηγουμένη Φεβρωνία της Ιεράς Μονής Υπαπαντής, ενημερώνει ότι έλαβε την πρόσκλησή τους να παρίσταται στην Πανήγυρη της Ιεράς Μονής τους.

Πληροφορεί δε ότι σύμφωνα με απόφαση της Ιεράς Συνόδου θα ανέλθει στην Θεσσαλονίκη για την Πανήγυρη του Ναού των Αγίων Τριών Ιεραρχών, όπου και θα παραμείνει <<μέχρι και της Κυριακής των Απόκρεω>> 50.

<<Συν Θεώ δε την επαύριον Δευτέραν 1 Φεβρουαρίου, με το πρώτον λεωφορείον θα αναχωρήσω προς Υμάς. Σκέπτομαι αντί της Ελευθερουπόλεως να σταθμεύσω εις το Μαυροβούνιον, διότι και πλησιέστερα προς την Μονήν τούτο είναι, και ολιγώτερος θόρυβος γίνεται 51.

Κάμετε λοιπόν αγάπην και στείλετε μίαν κατάλληλον αδελφήν εις Μαυροβούνιον κατά τις 9 το πρωί της Δευτέρας με δύο ζώα. Ίσως έλθη και η Μαρία με την Δέσποιναν. Μερ' ευχών και ευλογιών εγκαρδίων>> 52.

Η Πανήγυρη της Μονής ήταν πράγματι ιδιαιτέρως ευλογημένη. Εγράφη από την Μονήν: <<Οι περισσότεροι από τους παρευρεθέντας εις τα Εγκαίνια [του παρελθόντος Σεπτεμβρίου]

ηυτύχησαν ν' ακούσουν ακόμη μίαν φοράν, τον χειμώνα κατά την πανήγυριν της Ιεράς Μονής, τον Χρυσορρόα της Ορθοδόξου Εκκλησίας Επίσκοπον Μαγνησίας κ. κ. Χρυσόστονον>> 53.

Ήταν προφανώς η τελευταία φορά που είδαν και άκουσαν τον άνθρωπο του Θεού υγιή, διότι πλέον θα τον ξανάβλεπαν καθηλωμένο στον σταυρό της ασθενείας, διδάσκοντα όχι με την γλώσσα, αλλά με την όλη εσταυρωμένη ύπαρξή του.

Η τελευταία του επιστολή προς την Μονή της Υπαπαντής πρέπει να είναι η της 23.2.1966 από τον Βόλο, όπου πληροφορεί ότι ο π. Αντώνιος [δεν διευκρινίζεται ποιός] <<κατόπιν συνεννοήσεως μετ' εμού, θέλει έλθει εις την Ιεράν Μονήν την προσεχή Δευτέραν της Δ' Εβδομάδος Νηστειών, ήτοι 1 Μαρτίου, διά να κείρη την δόκιμον Μοναχήν.

Θα΄έλθη εις Ελευθερούπολιν και φροντίσατε την Δευτέραν να τον συναντήσετε. Μετ' ευχών διαπύρων>> 54. Λίγο νωρίτερα, κατά την μεγάλη και λαμπρά ημέρα της Κυριακής της Ορθοδοξίας του έτους εκείνου, ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος είχε ορισθεί

ως ο κεντρικός Ομιλητής του Συνοδικού Εορτασμού, που έλαβε χώρα στην αίθουσα του ιδρύματος των Τριών Ιεραρχών στην Αθήνα, <<παρουσία των μελών της Ιεράς Συνόδου, πολλών κληρικών, επισήμων, πολιτικών και πλήθους ευσεβών χριστιανών. 

Τα της ευταξίας ανέλαβε το Διοικ. Συμβούλιον της ΠΘΕΟΚ>> 55. Μετά την ευλόγηση από τον Αρχ/πο Αυξέντιο, καλλίφωνοι Ιεροψάλτες απέδωσαν ύμνους της περιόδου.

<<Κατόπιν εδόθη ο λόγος εις τον Σεβ. Επίσκοπον Μαγνησίας κ. Χρυσόστομον, όστις ανέπτυξε καταλλήλως το υψηλόν νόημα της Ορθοδοξίας εν συσχετισμώ με την ηθικήν χριστιανικήν πληρότητα>> 55. 

Επίσης, μίλησε και ο νομικός Νικήτας Αναγνωστόπουλος περί του παλαιοημερολογιτικού ζητήματος από νομοκανονικής και συνταγματικής απόψεως. Τέλος, ο Σεβ. Μαγνησίας επεσφράγισε

την Εκδήλωση με ευχαριστίες στον Πρόεδρο του ιδρύματος κ. Βαρυμπομπιώτη για την παραχώρηση της αιθούσης, όπως και ευχές εις όλους τους προσελθόντες>> 55.

Το κείμενο της τελευταίας αυτής δημόσιας Ομιλίας του Βιογραφούμενού μας Αρχιερέως δεν έχουμε, διότι όπως διευκρινίζεται και από το φωτογραφικό στιγμιότυπο που δημοσιεύουμε είχε ενώπιόν του μόνον κάποιες σημειώσεις και το πιθανότερον είναι ότι μίλησε από στήθους. 

Μόνον ένας δεινός Ομιλητής και άριστος χειριστής του λόγου δύναται σε μία τέτοιας σημασίας επίσημη Εκδήλωση να μιλήσει χωρίς κείμενο ενώπιον του ακροατηρίου του.

Την Β' Κυριακή των Νηστειών του έτους εκείνου, ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος προχείρισε σε Αναγνώστη και Υποδιάκονο και χειροτόνησε Διάκονο τον εκ Καλλιφωνίου Καρδίτσης Σεραφείμ Παπαϊωάννου στον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου Βόλου 56.

Την δε 30.3.1966, Τρίτη της Διακαινησίμου, ο Σεβ. Μαγνησίας Χρυσόστομος τέλεσε τα Εγκαίνια του Ιερού Ναού Πέτρου και Παύλου στα Φάρσαλα 57, οπότε και προήγαγε σε Πρεσβύτερο τον Διάκονο π. Σεραφείμ Παπαϊωάννου. 

Αυτή πρέπει να ήταν η πρώτη και μόνη ιερατική χειροτονία που επιτέλεσε ο Ιεράρχης της Μαγνησίας, ο πολύ απαιτητικός και προσεκτικός και στο θέμα αυτό.

Τα δε Εγκαίνια του Ναού των Φαρσάλων ήταν τα τελευταία εκ των αρκετών που είχε τελέσει, όπως προαναφέραμε σε διάφορα σημεία εν τοις έμπροσθεν.

Τον π. Σεραφείμ, έγγαμο και σε κανονική ηλικία, ευλαβή και καλλίφωνο, ο Σεβ. Μαγνησίας είχε καθοδηγήσει και του ενέπνευσε τον ιερό πόθο να υπηρετήσει την Εκκλησία, όπως και έγινε 58.

Ομοίως συνέβη και με τον π. Γεώργιο Κεπάπογλου, τον οποίον από έφηβο διέκρινε για τον ζήλο του και τον εκτιμούσε για την σύνεση, τις γνώσεις και την θυσιαστικότητά του, σκοπεύοντας να τον χειροτονήσει 58.

Όμως τον πρόλαβε η ασθένεια και έτσι ο π. Γεώργιος χειροτονήθηκε τελικά περί τα τέλη του έτους εκείνου, όπως θα δούμε, από έτερον Αρχιερέα.

Είχαμε αφήσει και το θέμα του Αστορίας Πέτρου, το οποίο συνέχισε να εκκρεμεί. Ο Αστορίας, όπως πηροφορούμεθα από επιστολή του της 17.3.1966 προς τον Μαγνησίας Χρυσόστομο,

έστειλε αρχάς του έτους εκείνου επιστολή προς την Ιερά Σύνοδο στην Ελλάδα και αναρωτιόταν γιατί μέχρι της στιγμής εκείνης δεν αξιωνόταν κάποιας απαντήσεως.

Εν πρώτοις, ευχαριστεί τον αποδέκτη του για την αποστολή ευχών και για την προτεινόμενη μελλοντική συνεργασία. Υποθέτει όμως ότι δεν έλαβε απάντηση από την Ιερά Σύνοδο,

διότι μετά την συμφωνία με την ΠΘΕΟΚ και τον αποκλεισμό χειροτονίας Επισκόπου, κάποιοι ενδιαφερόμενοι ίσως να στρέφονται εναντίον του για την ματαίωση των ελπίδων τους.

Ζητεί δε από τον Μαγνησίας Χρυσόστομο να προβή σε υπόμνηση να του απαντήσουν, δηλώνοντας ότι θα παραμείνει πάντοτε στην πρώτη γραμμή του Αγώνος, προς λύπην των ψευδαδέλφων, και θα δίδει το παρόν όπου τον καλεί το καθήκον 59.

Εν τούτοις σε επιστολή του Αρχ/που Λεοντίου προς τον Αστορίας Πέτρο του Αγίου Πάσχα του έτους εκείνου (28.3.1966), ο Ρώσος Αρχιερέας παρακαλεί τον αποδέκτη του να μην του ζητεί να υπεισέρχεται στα πράγματα των Ελλήνων του Πατρίου,

διότι αυτό που προηγείται δεν είναι η αναμενόμενη συμφωνηθείσα χειροτονία του π. Χρυσοστόμου Κιούση (περί της προαγωγής του οποίου όπως φαίνεται ενδιαφερόταν ο Αστορίας και ήθελε την παρέμβαση του Αρχ/που Λεοντίου προς τούτο),

αλλά η ειρηνική και σοβαρή πορεία των πραγμάτων από τους υπάρχοντες Επισκόπους στην Ελλάδα, προτρέποντάς τον να συνδράμει και ο ίδιος σε αυτό και να φροντίσει για την συμφιλίωση όλων συνιστώντας υπομονή.

Λυπείται που οι φιλοδοξίες, όπως φαίνεται, συσκιάζουν την πραγματικότητα και παραπονείται επίσης ότι το ενδιαφέρον του παρεξηγείται από πολλούς στην Ελλάδα

και ότι επίσης δεν έχει λάβει απάντηση σε επιστολή του προς την Ιερά Σύνοδο, πράγμα οφειλόμενον ίσως στην μη καλή κατάσταση των πραγμάτων εν Ελλάδι 60.

49. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 484-485/15.1.1966, σελ. 1, 9-11.

50. Το Άγιον Πάσχα το έτος εκείνο ήταν πρώϊμο, ήτοι την 28η Μαρτίου π. η.

51. Οι θεοφοβούμενοι Κληρικοί είναι πάντοτε προσεκτικοί και διακριτικοί και αποφεύγοντες ει δυνατόν και τον θόρυβο, όπως και κυρίως την αφορμή για αρνητικά σχόλια εις βάρος της αποστολής τους, από τους προθύμους στις επικρίσεις των ρασοφόρων απροσέκτους ανθρώπους.

52. Αρχείον Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού Χορτοκοπίου.

53. Ιστορικόν της Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού, ένθ' ανωτ. σελ. 66.

54. Αρχείον Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού Χορτοκοπίου.

55. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 488/1.3.1966, σελ. 7. Φωτογραφίες από την Εκδήλωση παρατίθενται στο επόμενο τεύχος της <<Φωνής>> (αρ. φ. 489/15.3.1966, σελ. 4-5), ενώ αυτή που εμείς δημοσιεύουμε είναι από το Αρχείον της Ιεράς Μονής Υπαπαντής του Χριστού Χορτοκοπίου.

56. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 489/15.3.1966, σελ. 5.

57. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 492/1.5.1966, σελ. 4.

58. Σύντομη Βιογραφία του Μαγνησίας κυρού Χρυσοστόμου Νασλίμη, κείμενο δακτυλογραφημένο, Ιεράς Γυναικείας Μονής <<Υπαπαντής του Χριστού>> Ελευθερουπόλεως, α. χ., σελ. 8-9. Ο Σεβ. Μαγνησίας έτρεφε συμπάθεια και προς τον Αθανάσιο Ποστάλα εκ Λαρίσης από την νεότητά του, τον νυν γηραιό Μητροπολίτη Λαρίσης και Πλαταμώνος της Εκκλησίας μας (μαρτυρία Αιδ. Πρωτ. Π. Γεωργίου Κεπάπογλου).

59. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη.

60. Αρχείον Αστορίας Πέτρου (η επιστολή του Αρχ/που Λεοντίου σε αγγλική μετάφραση εκ του ρωσικού πρωτοτύπου μας εστάλη από τον Σεβ. Μητροπολίτη Αμερικής κ. Δημήτριο της Εκκλησίας μας τον οποίον και ευχαριστούμε).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου

<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)

ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,

που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.

Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,

σελ. 439-445, Αθήνα 2020.