Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815 - 1894),
<<Χειραγωγία στην Πνευματική Ζωή>>,
(αποσπάσματα επιστολών),
έκδοση της Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Μήλεσι Αττικής,
έκδοση δωδεκάτη, Απρίλιος 2019, σελ. 109-119.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Εισαγωγικό σημείωμα
Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, μεγάλος Ρώσος ιεράρχης και συγγραφέας του 19ου αιώνα, είναι ήδη γνωστός στο ελληνορθόδοξο αναγνωστικό κοινό από τις ομιλίες του <<ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ ΜΟΝΑΧΕΣ>> και από το <<ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ>> του, δύο παλαιότερες εκδόσεις μας, του 1979 και του 1984 αντίστοιχα, με επανειλημμένες ανατυπώσεις μέχρι σήμερα. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει σ' αυτές εκτενές βιογραφικό σημείωμα του οσίου. Έτσι περιοριζόμαστε εδώ μόνο σ' ένα σκιαγράφημα της ζωής του. Γεννήθηκε το 1815 σ' ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Σπούδασε στο Εκκλησιαστικό Σεμινάριο της γενέτειράς του και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, το 1841, μοναχός ήδη, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος. Δίδαξε σε διάφορες εκκλησιαστικές σχολές. Το 1857 έγινε πρύτανης της Θεολογικής Ακαδημίας της Πετρουπόλεως. Στα 44 χρόνια του χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ. Αργότερα καταστάθηκε στην επαρχία Βλαδιμίρ. Ως ποιμενάρχης εργάστηκε με περισσό ζήλο για την εποικοδομή και τη σωτηρία των ψυχών που του εμπιστεύθηκε ο Θεός. Έγραψε πολλά πνευματικά και ερμηνευτικά έργα. Μετέφρασε στα ρωσικά τη Φιλοκαλία, με σημαντικές προσθαφαιρέσεις. Το 1866,ύστερ' από είκοσι πέντε χρόνια καρποφόρας εκκλησιαστικής διακονίας, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα για να ζήσει ασκητικά. Κλείστηκε σ' ένα κελλί, στην έρημο Βισένσκ -γι' αυτό επονομάστηκε Βισένσκυ-, και διέμεινε εκεί ως την οσιακή κοίμησή του, το 1894. Περίπου έναν αιώνα αργότερα, το 1988, διακηρύχθηκε επίσημα η αγιότητά του από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας. Στο διάστημα του εικοσιπεντάχρονου εγκλεισμού του, ο ασκητής ιεράρχης ασχολήθηκε συστηματικά με την εποικοδομητική επιστολογραφία. Καθημερινά έφταναν στο κελλί του από είκοσι μέχρι σαράντα γράμματα, από διάφορα πρόσωπα και με διάφορα ερωτήματα. Συνήθως απαντούσε σε όλα. Έτσι, ως την εκδημία του, έγραψε χιλιάδες επιστολές πάνω σε θέματα χριστιανικής πίστεως και ζωής, πολλές από τις οποίες εκδόθηκαν σε τόμους όσο ακόμα ζούσε. Διακρίνονται για την απλότητα και την αμεσότητά τους, αλλά και για το ορθόδοξο ήθος, το εκκλησιαστικό φρόνημα, την πατερική διάκριση, την αγιογραφική θεμελίωσή τους. Το βιβλίο τούτο είναι ένα ακόμη ανθολόγημα επιστολικών παραινέσεων του οσίου Θεοφάνους, που αναφέρονται σε προβλήματα του εσωτερικού αγώνα και του καθημερινού βίου των πιστών, στρέφονται δηλαδή, άμεσα ή έμμεσα, γύρω από την πνευματική ζωή, στην οποία χειραγωγούν τον αναγνώστη δίχως σύστημα και μέθοδο, ελεύθερα, φυσικά και ζωντανά. <<Ζήστε πνευματικά>>, έγραφε ο άγιος επίσκοπος σε μια χριστιανή του καιρού του. Με την ίδια φιλάδελφη προτροπή παραδίνουμε τον μικρό τούτο θησαυρό των σοφών συμβουλών του στα χέρια των χριστιανών του καιρού μας -όσων εγκάρδια ποθούν <<περπατήσαι αξίως του Κυρίου εις πάσαν αρέσκειαν, εν παντί έργω αγαθώ καρποφορούντες και αυξανόμενοι εις την επίγνωσιν του Θεού>> (Κολ. 1:10).
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
( Ε κ τ ο υ π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο υ )
Πρέπει ν' αλλάζουμε πνευματικό; Σας συμβουλεύω να μην αλλάξετε τον πνευματικό σας. Μπορεί να είναι κατάκοιτος, μπορεί να πλησιάζει στο θάνατο, ωστόσο διατηρεί τη νοητική του διαύγεια. Συνεχίστε, λοιπόν, να εξομολογείστε σ' αυτόν. Και η εξομολόγησή σας δεν χάνει τη δύναμή της, ούτε σ' ένα γιώτα. Αφού, μάλιστα, ο ίδιος δεν αρνείται να σας εξομολογήσει, γιατί ν' αναζητήσετε άλλον; Μήπως για να συζητήσετε; Μα τόσες φορές έχετε συζητήσει τα ίδια και τα ίδια. Σας γνωρίζει ήδη πολύ καλά. Τώρα πια μια λέξη δική σας και μια λέξη δική του είναι αρκετές για να συνεννοηθείτε. Κι αν χρειαστεί κάτι παραπάνω, θα το πει κι αυτό, όσο κι αν δυσκολεύεται...
Πνευματικοί σύμβουλοι. Είναι καλό να συμβουλευόμαστε πολλούς για πνευματικά ζητήματα; Το ν' απευθυνόμαστε για συμβουλές μια στον ένα και μια στον άλλο δεν το θεωρώ ωφέλιμο. Ένα σύμβουλο ας έχουμε, εκείνον που όρισε η Εκκλησία, τον πνευματικό μας. Σχέσεις πνευματικού και εξομολογουμένων (συμβουλές σε ιερέα). Μου γράφετε πως, όταν εξομολογείτε τους πιστούς, τους κοιτάζετε με βλέμμα σοβαρό. Έτσι πρέπει. Απεναντίας, αστειότητες δεν επιτρέπονται την ώρα της 'Εξομολογήσεως. Να είστε, βέβαια, εγκάρδιος και πρόσχαρος -με τα λόγια, με το ύφος, με την όλη συμπεριφορά-, όχι όμως ευτράπελος. Διαφορετικά η ιερότητα του μυστηρίου προσβάλλεται και οι χριστιανοί υποτιμούν τη βαρύτητα των παραπτωμάτων τους.
Είναι φυσικό ν' αγαπάτε τούς υποτακτικούς σας. ''Η αγάπη σας, όμως, γι' αυτούς είναι πέρα για πέρα πνευματική; Μήπως έχει και κάτι το κοσμικό, κάτι, τολμώ να πω, το σαρκικό; Ψάξτε μέσα σας, για να βρείτε αν υπάρχει, κρυμμένο ίσως στο υποσυνείδητο, αυτό το ''κάτι''. Εφόσον το ανακαλύψετε –και δεν θα δυσκολευθείτε, νομίζω-, ξεριζώστε το χωρίς καθυστέρηση. Ακόμα και τη νύχτα η πόρτα σας είναι ανοιχτή για όσους έχουν ανάγκη τη νουθέτηση και τη συμπαράστασή σας. Καλό είν' αυτό. 'Ακουσα ότι στην έρημο της Όπτινα ο πνευματικός δεν κλειδώνει ποτέ την πόρτα του κελλιού του. Καμιά φορά, ακόμα και τα μεσάνυχτα καταφεύγουν σ' αυτόν αδελφοί, πού χρειάζονται άμεση ψυχική στήριξη και βοήθεια.
Γράφετε ότι μερικοί δόκιμοι σας επισκέπτονται σχεδόν κάθε μέρα. Δεν πειράζει, αν το απαιτούν οι πνευματικές τους ανάγκες. Φτάνει να συζητάτε μαζί τους μόνο πνευματικά θέματα. Και όταν φεύγουν, ν' απευθύνεστε στον Κύριο με θερμή προσευχή. Να ζητάτε το φωτισμό Του, ώστε να δίνετε τη σωστή λύση σε κάθε ψυχικό πρόβλημα οποιουδήποτε αδελφού. Για μια καλή Εξομολόγηση. Για μια καλή εξομολόγηση, να σημειώνετε σ' ένα χαρτί όλα όσα προκαλούν τον έλεγχο της συνειδήσεώς σας. Και όταν πηγαίνετε στον πνευματικό, να εξομολογείσθε, με την άδειά του, από τις σημειώσεις.
Στη συνέχεια μπορεί κι εκείνος, είτε με δική του πρωτοβουλία είτε ύστερ' από σχετική δική σας παράκληση, να σας ρωτήσει κάτι ακόμα.
Αν κάνετε έτσι την εξομολόγησή σας, θα φεύγετε πάντα με την αίσθηση ότι πετάξατε από πάνω σας ένα μεγάλο βάρος. Ο ιερέας, είτε από βιασύνη είτε από απροθυμία, δεν σας άφησε να πείτε όλα τα αμαρτήματά σας στην εξομολόγηση. Φυσικά, δεν έκανε καλά. Κι εσείς, όμως, ας τον παρακαλούσατε να σας διαθέσει ακόμα ένα λεπτό. Τέλος πάντων.'''Ό,τι έγινε, έγινε. Μη συγχύζεστε. Δεν αποκρύψατε κάποια αμαρτήματα, απλά δεν προλάβατε να τα εξομολογηθείτε. Ο Κύριος, λοιπόν, δεν θα σας στερήσει το Σώμα και το Αίμα Του, τη θεία Κοινωνία, αφού η πρόθεσή σας ήταν να τα εξομολογηθείτε όλα. Την άλλη φορά, όμως, θα απαιτήσετε από τον ιερέα να ακούσει όλα όσα έχετε να του πείτε. Τότε θα αναφέρετε κι εκείνα που χωρίς τη θέλησή σας παραλείψατε τώρα.
Πολύ σωστά είπατε στον ιερέα, ότι δεν υπάρχει λόγος να του αναφέρετε προηγούμενα αμαρτήματά σας, τα οποία εξομολογηθήκατε. Αυτά δεν χρειάζεται να τα γνωρίζει κανένας. Προσπαθήστε να τα ξεχάσετε ακόμα κι εσείς η ίδια. Η αυστηρότητα σ' έναν πνευματικό είναι καλή. Μας αφυπνίζει. Καμιά φορά, όμως, συμβαίνει το αντίθετο: Μας απομακρύνει από την εξομολόγηση και μας ρίχνει στην απελπισία. Η συγκαταβατικότητα, από το άλλο μέρος, χαλαρώνει την αποφασιστικότητα των μετανοούντων για μια πνευματική ζωή. Και πάλι, όμως, μπορεί να συμβεί το αντίθετο.
Ο χρόνος της μετάνοιας. Σαράντα εφτά ολόκληρα χρόνια ζούσατε μέσα στην αμαρτία. Και τώρα πιστεύετε ότι, για να καθαριστείτε απ' αυτήν, πρέπει να μετανοείτε άλλα τόσα χρόνια. Όχι, δεν είναι έτσι. Ο Θεός σάς δέχεται μόλις μισήσετε την αμαρτία και αλλάξετε ζωή, προστρέχοντας κοντά Του με πίστη, ελπίδα και αγάπη. Η βαθειά και ειλικρινής μετάνοια έχει τέτοια δύναμη, που σε μια στιγμή καθαρίζει και σώζει τον άνθρωπο. Έτσι έγινε μ' εκείνον το ληστή, πού σταυρώθηκε μαζί μέ τό Χριστό. Ένα λόγο μόνο είπε: ''Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου''. Και με τη γνήσια μετάνοιά του κέρδισε αμέσως τον παράδεισο. ''Σήμερον μετ' εμού έση εν τω παραδείσω'', τον βεβαίωσε ο σταυρωμένος Κύριος (Λουκ. 23:42, 43).
Μόλις αντιλαμβάνεστε ότι σας πλησιάζει ένας κακός λογισμός, ότι σας κυριεύει ένα εμπαθές αίσθημα, ότι πάει να βγει από το στόμα σας ένας άπρεπος λόγος, να μετανοείτε. Να μετανοείτε και αμέσως ν' αποδιώχνετε το λογισμό από το νου, να εξορίζετε το αίσθημα από την καρδιά, να σταματάτε το λόγο πριν περάσει τα χείλη. Για να το κατορθώσετε, παρατηρήστε με προσοχή, πως σας συμβαίνει κάθε πτώση. Από την προσεκτική αυτή παρατήρηση θα αντιληφθείτε και θα συμπεράνετε πολλά, τόσο ως προς τον τρόπο με τον οποίο σάς πολεμάει ένα πάθος όσο και ως προς τις δικές σας αντιδράσεις. Έτσι, συνδυάζοντας τη θέληση με την πείρα, θα μάθετε να πολεμάτε σωστά και να νικάτε. Και θα νικάτε, μην αμφιβάλλετε, με του Θεού τη βοήθεια.
Σας χρειάζεται, πάντως, περισσότερη ταπείνωση. Φαίνεται πώς η αριστοκρατική σας καταγωγή, με όλα όσα αυτή συνεπάγεται, έχει γεννήσει και εδραιώσει στην καρδιά σας κάποιαν έπαρση. Να που οφείλονται τα ξεσπάσματά σας και τα πικρά λόγια σας! Ξεριζώστε, λοιπόν, από μέσα σας την έπαρση! Δεν υπάρχει πάθος πιο επιζήμιο για την πνευματική ζωή και πιο μισητό στον Κύριο. ''Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν'' (Α' Πέτρ. 5:5).
Συντριβή και αυτοκατάκριση, αλλά όχι απόγνωση. Η καρδιακή συντριβή και η αυστηρή αυτοκατάκριση είναι, βέβαια, ωφέλιμες. Ακόμα και σ' αυτές όμως -μη σας φαίνεται παράξενο- χρειάζεται μέτρο. Γιατί όταν είναι άμετρες, μπορεί να οδηγήσουν στην ολέθρια απόγνωση. Εκεί φτάσατε κι εσείς τώρα, όπως μαρτυρούν οι φράσεις σας, ''Κατάθλιψη και απελπισία μ' έχουν κυριέψει εξαιτίας των αμαρτιών μου'', ''Νιώθω πως είναι αδύνατο να σωθώ'' και άλλες παρόμοιες. Μόνοι μας, φυσικά, είναι αδύνατο να σωθούμε. Αλλά δεν πρέπει ν' απελπιζόμαστε. Διότι έχουμε Κύριο και Σωτήρα εύσπλαχνο, που προνοεί για τη σωτηρία μας και ενισχύει την αδυναμία μας. Μην εκφράζεστε, λοιπόν, έτσι. Θα σας ακούσει ο εχθρός και θα στρέψει όλα του τα όπλα εκεί, στο αδύνατο σημείο σας...
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην πορεία μας προς την πνευματική τελείωση –κόπωση, αθυμία, ποικίλα εμπόδια-, είναι περιστασιακές και πρόσκαιρες. Ας μην τους δίνουμε σημασία. Ισχυρότερη από κάθε δυσκολία είναι η πεποίθηση ότι βαδίζουμε προς τη σωτηρία και ότι τα μέσα, που μας έχει δώσει ο Θεός, μας την εξασφαλίζουν. Εμείς δεν έχουμε παρά ν' αγωνιζόμαστε με συνέπεια και με την ψυχή γεμάτη αγαθή ελπίδα στο έλεος του Κυρίου. Τα δάκρυα. Τα δάκρυα είναι μεγάλο δώρο του Θεού. Στη δέκατη έκτη από τις είκοσι τέσσερις μικρές προσευχές του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου διαβάζουμε: ''Κύριε, δος μοι δάκρυον και μνήμην θανάτου και κατάνυξιν''. Τα κατανυκτικά δάκρυα καθαρίζουν τα μάτια της ψυχής μας και μας βοηθούν ν' αντιληφθούμε σ' όλη της την έκταση, σ' όλο της το βάθος, την αμαρτωλότητα και αναξιότητά μας. Στα δάκρυα αυτά, δάκρυα μετάνοιας και συντριβής, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο πλάνης. Πλάνη υπάρχει στην έπαρση, ''ει δοκεί τις είναι τι μηδέν ων'' (Γαλ. 6:3).
Την ώρα της προσευχής, είτε στην εκκλησία είτε στο σπίτι, τα δάκρυα είναι ευεργετικά και ωφέλιμα. Πρέπει, όμως, να τα κρύβουμε από τους άλλους. Αστραφτερά πνευματικά μαργαριτάρια είναι τα δάκρυα, αλλά όσο τα φανερώνουμε τόσο θαμπώνουν. Όταν δεν προσευχόμαστε μόνοι, ας περιοριζόμαστε στα μυστικά δάκρυα της καρδιάς, στην κατανυκτική διάθεση, στο συντριμμένο πνεύμα. Το κλάψιμο για τις αμαρτίες μας. Το να λυπάται και να κλαίει κανείς για τις αμαρτίες του ως το τέλος της ζωής του, καθόλου δεν είναι περιττό ή υπερβολικό. Διατηρήστε το φόβο του Θεού, που σας προκαλεί τα δάκρυα, και φυλάξτε μ' αυτόν τον εαυτό σας από κάθε πνευματικό κίνδυνο. Ο Θεός δείχνει μεγάλη συμπάθεια στον μετανοημένο αμαρτωλό, όχι όμως και στον πεισματικά αμετανόητο.
Να καταφεύγετε κοντά Του σαν τον τελώνη και να ρίχνετε το ποτάμι των αμαρτιών σας στον ωκεανό του ελέους Του. Όποιος μισεί την αμαρτία και έχει τη διάθεση ν' αγωνιστεί εναντίον της ως το τέλος της ζωής του, δεν θεωρείται αμαρτωλός από τον Κύριο. Γι' αυτό μην απελπίζεστε! Πειρασμοί πριν από τη θεία Κοινωνία. Όσα σας συμβαίνουν στο διάστημα της προετοιμασίας σας για τη θεία Κοινωνία –φόβος, ταραχή κ.λπ.- προέρχονται, καθώς φαίνεται, από τον εχθρό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτός σας τριγυρίζει... Η Εξομολόγηση και η θεία Κοινωνία τον καίνε και τον διώχνουν μακριά. Για να σας εμποδίσει, λοιπόν, απ' αυτά, σας προξενεί τόσους πειρασμούς. Αγωνιστείτε να κρατήσετε τη μνήμη του Θεού και τη μνήμη του θανάτου. Αυτές οι δυο μνήμες –όχι μόνο όταν ετοιμάζεστε για τη θεία Μετάληψη, αλλά πάντοτε- εξουδετερώνουν τα τεχνάσματα του πονηρού. Ξέρετε και αισθάνεστε πόσο ψυχοσωτήρια είναι τα πανάχραντα Μυστήρια. Να κοινωνείτε, λοιπόν, συχνά.
Πώς να προσερχόμαστε στη θεία Κοινωνία. Για να προσερχόμαστε άξια στη θεία Κοινωνία, πρέπει πρώτα-πρώτα να καθαριζόμαστε από τ' αμαρτήματά μας με την Εξομολόγηση. 'Υστερα, όταν πλησιάζουμε στο άγιο Ποτήριο, να έχουμε πίστη, φόβο Θεού και συντριμμένη καρδιά να μη νιώθουμε υπεροχή απέναντι στους άλλους, που δεν κοινωνούν, αλλά να είμαστε πλημμυρισμένοι από αισθήματα αυτοκατακρίσεως. Πάνω απ' όλα, όμως, πρέπει να υπάρχουν ακατάπαυστα μέσα μας η επιθυμία και ο ζήλος της ευαρεστήσεως του Θεού, όχι του εαυτού μας. Γιατί είναι δυνατόν, ακόμα κι όταν κάνουμε το καλό, να ικανοποιούμε τον εαυτό μας. Πώς χάνεται η καλή πνευματική κατάσταση μετά τη θεία Κοινωνία. Λυπάστε, γιατί η καλή πνευματική κατάσταση, που αποκτήσατε με την Εξομολόγηση και τη θεία Κοινωνία, πολύ γρήγορα χάθηκε. Η απώλεια αυτή είναι, πραγματικά, πολύ θλιβερή, καθώς μάλιστα θα μπορούσατε να την είχατε αποφύγει. Πώς;
Μην προσφέροντας τον εαυτό σας θυσία στις εξωτερικές εντυπώσεις, παραστάσεις και εικόνες, που δέχονται και μεταβιβάζουν στην ψυχή οι αισθήσεις. Αυτές είναι που αποσπούν το νου από την καρδιά και τον κάνουν να περιπλανιέται εδώ κι εκεί, χάνοντας τη νήψη και την κατάνυξη, χάνοντας την κοινωνία του με το Θεό. Δυο λογιών γεύσεις έχουμε, την πνευματική και τη σωματική. Η μία εναντιώνεται στην άλλη, η μία αποδιώχνει την άλλη. Αν γευθεί κανείς τα πνευματικά αγαθά, περιφρονεί όλα τ' άλλα. Αν, πάλι, γευθεί πράγματα του κόσμου τούτου, τα πνευματικά χάνονται. Καταλαβαίνετε τώρα τι πρέπει να κάνετε, για να διατηρήσετε ενεργή την πνευματική σας γεύση και ν' απολαμβάνετε έτσι τα ουράνια αγαθά, που σας προσφέρει ο Κύριος με τη μετάληψη του τιμίου Σώματος και του παναχράντου Αίματός Του.
Στέρηση της θείας Κοινωνίας (απάντηση σε ιερέα). Με ρωτάτε σχετικά με τον αποκλεισμό των χριστιανών από τη θεία Κοινωνία. Νομίζω πως, όταν ο εξομολογούμενος δείξει βαθειά συντριβή και ανυπόκριτη διάθεση αποχής από την αμαρτία, τότε δεν πρέπει να του στερούμε τα θεία Μυστήρια. Και δεν πρέπει να του τα στερούμε όχι από επιείκεια, αλλά από φόβο μην τυχόν πάθει κάτι χειρότερο -''ίνα μη, επί πολύ αφιστάμενος της κοινωνίας του Χριστού, θηριάλωτος υπό του νοητού λύκου γένηται'', για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του ιερού Χρυσοστόμου από μιαν ευχή της ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως. Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, οι πιστοί κοινωνούσαν συχνά. Και τότε το επιτίμιο της στερήσεως της Θείας Κοινωνίας διαρκούσε εβδομάδες, μήνες, καμιά φορά και χρόνια. Σήμερα οι περισσότεροι χριστιανοί κοινωνούν, δυστυχώς, μόνο μια-δυο φορές το χρόνο.
Και το επιτίμιο είναι, φυσικά, ακόμα πιο μακροχρόνιο. Από που, λοιπόν, θα πάρει δύναμη και αμαρτωλός που μετανοεί και ζητάει τη διόρθωσή του; Μπορεί να τον στηρίξει στον πνευματικό του αγώνα τίποτ' άλλο τόσο, όσο το Σώμα του Χριστού; Αν του το στερήσουμε, δεν είναι σαν να τον παραδίνουμε στα νύχια του νοητού εχθρού; Γι' αυτό πρέπει, νομίζω, να επιβάλλετε με πολλή περίσκεψη και αυτοσυγκράτηση αυτό το επιτίμιο, αφού εξετάζετε με προσοχή κάθε περίπτωση. Θα σας διδάξει η πείρα. Τα θεία Μυστήρια ενεργούν μυστικά μέσα μας. Δόξα τω Θεώ πού κοινωνήσατε! Το ότι δεν αισθανθήκατε την ευεργετική ενέργεια του Μυστηρίου οφείλεται μάλλον στην αδιαθεσία σας και, εξαιτίας αυτής, στην αδυναμία σας ν' ασκήσετε πνευματική βία στον εαυτό σας. Τα θεία Μυστήρια, όμως, πάντοτε ενεργούν μυστικά στην ψυχή, αγιάζοντάς την –όπως, φυσικά, έγινε τώρα και σ' εσάς-, έστω κι αν η ενέργειά τους δεν γίνεται αισθητή.
Πότε να πίνουμε Αγιασμό. Μπορείτε να πίνετε Αγιασμό κάθε μέρα. Στη μονή του Αγίου Σάββα, κοντά στα Ιεροσόλυμα, είδα τούς μοναχούς να παίρνουν Αντίδωρο ύστερ’ από κάθε Λειτουργία κι έπειτα να πίνουν Αγιασμό, που βρίσκεται πάντα μέσα σ' ένα δοχείο, σε συγκεκριμένο σημείο του ναού. Πότε γίνεται το Ευχέλαιο. Στον ετοιμοθάνατο άνθρωπο η Εξομολόγηση και η θεία Μετάληψη είναι Μυστήρια πιο απαραίτητα από το Ευχέλαιο. Το Ευχέλαιο δεν προετοιμάζει για την άλλη ζωή. Τελείται για τη θεραπεία ενός αρρώστου και την παράταση της επίγειας ζωής του, παράταση που θα του δώσει την ευκαιρία της μετάνοιας και της σωτηρίας. Οι ιερείς: όργανα του Θεού. Δεν πρέπει να λυπάστε, επειδή ο καλός εφημέριος σας πήρε μετάθεση για άλλη ενορία. Ο Κύριος είναι που κυβερνάει την Εκκλησία, το θεανθρώπινο σώμα Του, και όλα όσα υπάρχουν σ' αυτήν. Οι ιερείς είναι απλά τα όργανά Του. Οτιδήποτε χρειάζεται ο καθένας μας, του το προσφέρει ο Κύριος μέσω του λειτουργού Του, όποιος κι αν είναι –ενάρετος ή αμαρτωλός, μορφωμένος ή αγράμματος-, φτάνει να τον πλησιάζουμε με ολόθερμη πίστη και απλότητα.
( Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου