ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Ε', «Η ΣΤΕΝΗ ΠΥΛΗ» (ΜΕΡΟΣ 12ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη», σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'», Αθήνα 2014, σελ. 142-145.
Η στενή πύλη που πρέπει να διαβεί ο άνθρωπος για να οδηγηθεί στην αληθινή ζωή, δηλαδή στη Βασιλεία του Θεού, είναι η μετάνοια.
Από μόνη της η μετάνοια βέβαια δεν είναι αρκετή για να φτάσει κανείς εκεί. Την πύλη αυτή όμως είναι απαραίτητο να τη διαβεί. Πρέπει δηλαδή ν' αλλάξει, ν' αντιστρέψει τη στάση του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ. Ο Αδάμ υπάκουσε στο δικό του θέλημα, δεν έκαμε το θέλημα του Θεού. Εμείς πρέπει ν' αντιστρατευτούμε στο δικό μας θέλημα και να κάνουμε το θέλημα του Θεού. Μ' αυτόν τον τρόπο ανοίγει η στενή πύλη, όπως την ονομάζει ο Κύριος, η πύλη της μετάνοιας. Μια πύλη, που διέρχονται διά μέσου των αιώνων όλοι οι όσιοι, όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας.
Την πύλη αυτή τη διάβηκαν οι μάρτυρες που απαρνήθηκαν τον εαυτό τους, όχι μόνο το θέλημά τους, αλλά και τη ίδια τους την ύπαρξη θυσίασαν για τη χάρη του Θεού. Τη διαβαίνουν οι όσιοι που αφιερώνουν τη ζωή τους με το ν' απαρνηθούν το ίδιο θέλημα, είτε με την υποταγή στο Γέροντά τους, είτε αγωνιζόμενοι με κάθε τρόπο να ευαρεστήσουν στο Θεό.
Όλοι αυτοί διάλεξαν να διαβούν και ν' ακολουθήσουν τη στενή πύλη, τον μόνο αληθινό δρόμο που οδηγεί στη ζωή.
Δεν μπορεί όμως να είναι να είναι κανείς μέλος της Βασιλείας του Θεού, να γίνει άγιος, αν δε βρίσκεται μέσα στην Εκκλησία και δε βιώνει την εν Χριστώ σωτηρία, δε συμμετέχει δηλαδή στο Δείπνο της Βασιλεία, που είναι η θεία Ευχαριστία.
Ο όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, ένας από τους φωτισμένους συγγραφείς και μεγάλους νηπτικούς της Ρωσικής, αλλά και γενικότερα της οικουμενικής Εκκλησίας ερμηνεύει την εντολή αυτή του Χριστού για τη στενή πύλη με τη γνωστή του βαθιά θεολογική προσέγγιση και μας προσφέρει μια διδασκαλία ορθόδοξη και πατερική, χωρίς ν' αφήνει αναπάντητες τις ανεπίτρεπτες παρεξηγήσεις και πλανεμένες απόψεις που κυριαρχούν πολλές φορές ανάμεσα στους πιστούς.
Στο ίδιο πνεύμα αναφέρονται και τα υπόλοιπα κείμενα του Οσίου, που έχουν συμπεριληφθεί στο βιβλίο αυτό.
Η χάρη του Κυρίου ας μας βοηθήσει να διαβούμε τη στενή πύλη της μετάνοιας, να γευτούμε απ' αυτή τη ζωή τη Βασιλεία του Θεού μέσα στην Εκκλησία και ν' αξιωθούμε να τη ζήσουμε με πληρότητα, όταν ο Θεός ευδοκήσει να έρθει για να εγκαταστήσει τη Βασιλεία Του. Αμήν.
Πέτρος Μπότσης, Μάρτιος 2014
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'

Γνήσια Πνευματική Κατάσταση

Μαθητής: Υπάρχει όμως πνευματική κατάσταση που προέρχεται από τη θεία χάρη, όπως κατάσταση όπου απολαμβάνει κανείς χαρά και ευφροσύνη, όπου αποκαλύπτονται τα μυστήρια του χριστιανισμού, κατάσταση όπου η παρουσία του Αγίου Πνεύματος είναι αισθητή, όπου ο αγωνιστής του Χριστού αξιώνεται να δει πνευματικά οράματα;

Γέροντας: Χωρίς αμφιβολία υπάρχουν, αλλά μόνο σε χριστιανούς που έφτασαν σε χριστιανική τελειότητα, που προηγουμένως εξαγνίστηκαν και προετοιμάστηκαν με μετάνοια. Γενικά, το αποτέλεσμα της μετάνοιας που συνδυάζεται με όλες τις μορφές της ταπείνωσης και ιδιαίτερα της προσευχής που προσφέρεται από πνεύμα ταπεινό και θρηνητικό, σταδιακά εξασθενίζει τ' αποτέλεσμα της αμαρτίας στον άνθρωπο. Γι' αυτό και χρειάζεται επαρκής χρόνος, ο οποίος χορηγείται στους αληθινούς και καλοπροαίρετους αγωνιστές από την πρόνοια του Θεού, που μας προσέχει και φροντίζει για μας ανύστακτα. Ο πόλεμος με τα πάθη είναι πολύ χρήσιμος και ωφέλιμος. Οδηγεί περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο στην πτωχεία του πνεύματος. Με στόχο την ουσιαστική μας ωφέλεια, ο Κριτής και Θεός μας μκροθυμεί και <<ου μη ποιήσει εκδίκησιν>> (Λουκ. η' 7) για τα παραπτώματά μας. Όταν τα πάθη εξασθενήσουν πολύ -κι αυτό γίνεται προς τα τέλη του βίου μας- τότε σιγά σιγά αρχίζει να διαφαίνεται η πνευματική κατάσταση. Η κατάσταση αυτή διακρίνεται από την απέραντη διαφορά που έχει από την άλλη κατάσταση, που προκαλείται από την οίηση. Στην αρχή μπαίνει στην ψυχή ο θεοχαρίτωτος θρήνος. Αυτός καθαρίζει την ψυχή και την λευκαίνει, για να υποδεχτεί τις δωρεές εκείνες που ακολουθούν το θρήνο, σύμφωνα με τους κανόνες του πνευματικού κόσμου. Ο σαρκικός άνθρωπος δεν είναι ικανός να καταλάβει την πνευματική κατάσταση, ούτε και ν' αντιληφθεί τον θεοχαρίτωτο θρήνο. Η γνώση της κατάστασης αυτής αποκτάται μόνο από εμπειρία. Οι πνευματικές δωρεές παρέχονται με θεϊκή σοφία, που προσέχει ώστε το λογικό δοχείο που δέχεται τις δωρεές να μπορεί ν' αντέξει τη δύναμη της δωρεάς να μπορεί ν' αντέξει τη δύναμη της δωρεάς χωρίς να βλαφτεί. Δε βάζουν <<οίνον νέον εις ασκούς παλαιούς>> (Ματθ. θ' 17). Αξίζει να παρατηρήσουμε πως στην εποχή μας οι πνευματικές δωρεές παρέχονται με το μέγιστο δυνατό μέτρο, κατ' αναλογία της χαλάρωσης που έχει επέλθει γενικά στο χριστιανισμό. Οι πνευματικές δωρεές ικανοποιούν αποκλειστικά σχεδόν τις ανάγκες της σωτηρίας μας. Η οίηση αντίθετα κατασπαταλά γενναιόδωρα τις δωρεές της, με τη μεγαλύτερη δυνατή σπουδή. Το γενικό σημείο της αληθινής πνευματικής κατάστασης είναι η βαθιά ταπείνωση και ταπεινοφροσύνη, σε συνδυασμό με την αλληλοπεριχώρηση με τους αδελφούς, με καλή θέληση, με ευαγγελική αγάπη για τον πλησίον, καθώς και με θερμή επιθυμία να μείνει κανείς άγνωστος και ν' αναχωρήσει από τον κόσμο. Εδώ δε μένει πολύς χώρος για την οίηση, επειδή η ταπείνωση συνίσταται στην αυταπάρνηση όλων των χαρισμάτων. Συνίσταται στην ουσιαστική ομολογία του Λυτρωτή, στην εναπόθεση κάθε ελπίδας και ανάγκης σ' Εκείνον. Από την άλλη μεριά, η οίηση συνίσταται στο ν' αποδίδει κανείς στον εαυτό του τις δωρεές που έλαβε από το Θεό και να καυχάται για ανύπαρκτα χαρίσματα. Η οίηση συνδυάζεται με ελπίδα στον εαυτό της, καθώς και με μια χλιαρή και επιφανειακή ομολογία του Λυτρωτή. Ο Θεός δοξάζεται για να δοξάζεται η ίδια, όπως στην περίπτωση του Φαρισαίου (βλ. Λουκ. ιη' 11). Εκείνοι που έχουν πλανηθεί δυνατά από την οίηση, κατά κανόνα παραδίδονται στα φιλήδονα πάθη, παρά το γεγονός ότι αποδίδουν στον εαυτό τους την υψηλότερη πνευματική κατάσταση, που δεν έχει προηγούμενο στον ορθόδοξο ασκητισμό. Λίγοι απ' αυτούς συγκρατούνται από την ωμή δουλεία των σαρκικών παθών. Κι αυτό γίνεται επειδή εξουσιάζονται κυριαρχικά από την αμαρτία των αμαρτιών: την υπερηφάνεια.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'»,
Αθήνα 2014, σελ. 142-145.