Γενική πεποίθησις τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, εἶναι ὅτι ὑπάρχει θεία Πρόνοια. Διά τοῦτο πᾶσαι αἱ θρησκεῖαι καί πάντες οἱ φιλόσοφοι, πλήν τῶν ἀρχαίων Ἐπικουρείων καί τῶν νεωτέρων ὑλιστῶν, ἀλλά καί πάντες οἱ ἄνθρωποι πάσης ἐποχῆς πιστεύουσιν ἐνδομύχως, ὅτι ὁ Θεός περί τοῦ κόσμου προνοεῖ. Ἀναγνωρίζουσι θεῖον δάκτυλον εἰς τά συμβαίνοντα εἰς τήν ἰδίαν αὐτῶν ζωήν καί ἀνακαλύπτουσιν αὐτόν εἰς τήν φύσιν, διότι ὁ μεταξύ Πλάστου καί πλάσματος δεσμός πάντοτε καθίσταται ἐμφανής. Ἐν τῇ παγκοσμίῳ ἱστορίᾳ, ἐν τῷ μέσῳ τῶν πολυπλοκωτέρων ἱστορικῶν γεγονότων, διορᾶται ἑνιαῖος σκοπός, ὅστις βραδέως μέν βαίνει καί δι’ ἐλιγμῶν πολλῶν, πάντοτε ὅμως χωρεῖ πρός τό τέρμα αὐτοῦ ἀπαρεγκλίτως καί εὐσταθῶς.
Εἶναι ἀλήθεια βεβαιωμένη, ὅτι ἐλάχιστα δύναται νά κατανοήσῃ τήν ἱστορίαν ἐκεῖνος, ὅστις περιορίζεται εἰς ἁπλᾶς χρονολογίας καί εἰς τά μεμονωμένα ἱστορικά γεγονότα, ἀλλά δέν εἰσδύει εἰς ἐσωτερικήν συνάφειαν καί ἀλληλουχίαν αὐτῶν καί δέν βλέπει τήν Ἀνωτάτην ἠθικήν δύναμιν, ἥτις ἀναφαίνεται πανταχοῦ καί διευθύνει τά πάντα πρός ὅν προωρίσθησαν σκοπόν. Ὅλα τά ὄντα τοῦ κόσμου, ἀπό τοῦ μεγίστου μέρι τοῦ ἐλαχίστου, μαρτυροῦσι λίαν εὐγλώττως, ὅτι ὑπάρχει θεία Πρόνοια, ἀπείρως ἀγαθή καί σοφή μεριμνῶσα περί πάντων, συγκρατοῦσα καί διοικοῦσα τά πάντα ἐν θαυμαστῇ ἁρμονίᾳ.
Ὁ ἀρνούμενος τήν ὕπαρξιν θείας Προνοίας εἶναι παράφρων. Εἶναι ὅμοιος πρός ἐκεῖνον, ὅστις ἐν πλοίῳ εὑρισκόμενος καί τόν κυβερνήτην διευθύνοντα τό πλοῖον [μή] βλέπων, ἰσχυρίζεται παραλογιζόμενος, ὅτι μόνον του τό πλοῖον εἰς τόν πρόν ὅν ὅρον του κατευθύνεται καί τῆς ὁρμῆς τῶν κυμάτων ἀνώτερον γίνεται. Ὁ ἀρνούμενος τήν θείαν Πρόνοιαν δέν εἶναι μόνον μωρός· εἶναι καί ἀχάριστος· διότι ἐνῷ ἀπολαμβάνει τά δῶρα τῆς θείας Προνοίας, ταύτην καταπολεμεῖ καί ἀρνεῖται. Ἀλλ’ ἄν διά τοῦτο ὑπό τοῦ Θεοῦ δέν τιμωρεῖται, αἴτιον αὐτή ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἡ σπλαγχνιζομένη αὐτόν καί ἐπιδιώκουσα τήν σωτηρίαν αὐτοῦ, παρά τούς ἀσεβεῖς καί βλασφήμους λόγους του κατ’ Αὐτῆς. Ἄν εἶναι ἀνόητον νά πιστεύῃ τις, ὅτι ὁ κόσμος ἐγένετο ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἀλλ’ ἔτι ἀνοητότερον νά πιστεύῃ ὅτι ὁ κόσμος δύναται νά άσυντηρῆται ἄνευ κυβερνήτου καί προνοητοῦ· διότι καί αὐτά τά ἀνθρώπινα ἔργα εἶναι ἀδύνατον νά συντηρῶνται ἄνευ ἐπιβλέψεως ἀνθρωπίνης.
Ἄν πλοῖον ἄνευ κυβερνήτου οὐδ’ ἐπί μικρόν δύναται νά πλέῃ ἀσφαλῶς, ὁ μέγιστος κόσμος, ὁ περιέχων τοσαῦτα σώματα ἐκ διαφόρων στοιχείων συγκείμενα, ἤθελε διαρκέσει ἐπί τοσοῦτον χρόνον, ἄν μή ἀνωτάτη δύναμις συνεῖχε, συνεκράτει καί διηύθυνεν αὐτόν; Καλύβην κατασκευάζει τις ἐν καιρῷ τρυγητοῦ εἰς τόν ἀμπελῶνα αὐτοῦ καί ἀφοῦ ὁ καρπός συναχθῇ καί ἐκείνη ἔρημος ἀφεθῇ, πέντε ἤ δέκα ἡμέραι δέν παρέρχονται καί ἡ καλύβη καταπίπτει. Ἔπειτα ἡ καλύβη δέν δύναται νά σταθῇ, ἄν τις περί αὐτῆς δέν προνοῇ, καί ὁ μέγας καί θαυμάσιος οὗτος κόσμος ἤθελε παραμείνει σῶος ἐπί τοσοῦτον χρόνον, ἄν δύναμις ὑπερτάτη τοῦτον δέν διηύθυνε καί συνεκράτει; Ἀλλά, ἡμεῖς, λέγουν πολλοί, βλέπομεν εἰς τόν κόσμον τοῦτον πολλάς ἀνωμαλίας καί παράδοξα.
Σεισμούς καταστρεπτικούς, πλημμύρας, ἐμπρησμούς, διά τῶν ὁποίων δεινῶν πολλοί ἄνθρωποι ἀφανίζονται. Ποῦ, λοιπόν, λέγουσιν, ἡ θεία Πρόνοια; Καί ἡμεῖς ἀπαντῶντες λέγομεν: Ποσάκις αἱ ἀνωμαλίαι αὗται καί αἱ συγκρούσεις τῶν στοιχέιων δέν εἶναι φαινομενικαί πρός ἡμᾶς τούς ἀδυνατοῦντας νά διΐδωμεν τόν σύνδεσμον τῶν ὄντων, πολλάκις δέ καί ἀναγκαῖαι πρός συντήρησιν τοῦ σύμπαντος; Πόσα ἐξ ἀγνοίας θεωροῦμεν ἄχρηστα καί ἐπιβλαβῆ, ἅτινα ἡ ἐπιστήμη σύν τῷ χρόνῳ ἀποδεικνύει σκόπιμα καί ἐπωφελῆ; Καί πόσα εἰς τήν συντήρησιν τοῦ σύμπαντος ἀναγκαιότατα, ἅτινα ἐνομίζομεν καταστρεπτικώτατα; Ποσάκις δέ δι’ αὐτῶν δέν ἐπιτυγχάνεται εἰς τόν ἄνθρωπον ἀνώτερόν τι ἀγαθόν, ὅταν ὁ Θεός τόν ἁμαρτήσαντα ἄνθρωπον παιδεύῃ καί σωφρονίζῃ δι’ αὐτῶν καί καθιστᾷ ἄξιον τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν; Διότι καί τά στοιχεῖα μετέρχεται πολλάκις ὁ Θεός πρός τιμωρίαν τῶν ἁμαρτωλῶν, ὡς μετῆλθεν ἐπί Νῶε τό ὕδωρ πρός καταποντισμόν τῶν ἀσεβῶν καί τό πῦρ ἐπί Ἀβραάμ πρός ἐμπρησμόν τῶν Σοδομιτῶν.
Ἄλλοι πάλιν λέγουν· ἀφοῦ ὁ Θεός περί πάντων προνοεῖ καί πατρικῶς ἀγρυπνεῖ, πῶς εἰς ἄλλα μέν ἐκ τῶν τέκνων του ἄφθονα τά ἐπίγεια ἀγαθά ἔδωσεν, ἄλλα δέ καί αὐτῶν τῶν ἀπολύτως ἀναγκαίων ἐστέρησεν; Ἀλλ’ αὐτό τοῦτο, τρανῶς τήν θείαν Πρόνοιαν μαρτυρεῖ. Διότι διά τῆς ἀνίσου διανομῆς τῶν ἐπιγείων ἀγαθῶν τόν δεσμόν τῆς κοινωνίας θαυμασίως συνέσφιγξε καί τήν σωτηρίαν πάντων εὐκολωτέραν κατέστησε. Διότι ἄν ἦσαν ὅλοι πλούσιοι, ποῖοι θά ἠσχολοῦντο εἰς τά βαρέα ἐκεῖνα ἔργα τά ὁποῖα εἶναι τόσον ἀναγκαῖα; Καί πάλιν ἄν ἦσαν ὅλοι πτωχοί ποῖος θά ἔδιδεν ἐργασίαν εἰς αὐτούς, ποῖοι θά ἐνίσχυον τάς τέχνας καί τάς ἐπιστήμας καί ποῖοι θά ἤρχοντο τῶν δυστυχῶν βοηθοί; Ἄν δέν ὑπῆρχον πλούσιοι ἀλλ’ ὅλοι ἦσαν πτωχοί, ποῖοι θά ἐσώζοντο διά τῆς ἀγαθοεργίας;
Καί ἄν δέν ὑπῆρχον πτωχοί, ἀλλ’ ὅλοι ἦσαν πλούσιοι, ποῖοι θά ἐσώζοντο διά τῶν θλίψεων καί τῆς ὑπομονῆς; Ὄντως θαυμαστή ἡ θεία Πρόνοια πρός σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου. Τά πάντα, εὐτυχίαι καί δυστυχίαι, ἐξαρτῶνται ἐξ αὐτῆς. Πλούτη, ἐπιστήμη, σοφία, εὐγλωττία, δύναμις, ὑγεία καί εἴ τι ἄλλο ἀγαθόν ἐμπιστευθέν εἰς ἡμᾶς ὑπό τοῦ Πλάστου εἶναι ἱερά παρακαταθήκη, εἶναι δῶρα θεῖα, δοθέντα εἰς ἡμᾶς, ἵνα καλῶς διαχειρισθῶμεν αὐτά, καί δι’ αὐτῶν ἀποκτήσωμεν τά αἰώνια ἀγαθά.
Αναδημοσίευση εκ του περιοδικού ''ΑΓΙΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ'', τεύχος 378, Χειμώνας - Άνοιξη 2018, σελ. 116-118.
Βλ. Ἐπισκόπου Χρυσοστόμου, 365 Ψυχωφελῆ Σαλπίσματα,
ἔκδ. Ἱερᾶς Γυναικείας Μονῆς «Ὑπαπαντή τοῦ Χριστοῦ», Ἐλευθερούπολις,
Θεσσαλονίκη 1978, σελ. 68-74.
Επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου